Blog

  • Chương 8: Đầu tư và giao dịch tài chính với niềm tin của bạn

    Mô hình biến dịch

    Ở cấp độ cơ bản nhất, thị trường chỉ đơn giản là một chuỗi các dao động lên và xuống, tạo thành những mô hình. Phân tích kỹ thuật định nghĩa các mô hình này là “lợi thế” (edges). Một mô hình được coi là một lợi thế khi nó chỉ ra rằng có xác suất cao hơn để thị trường di chuyển theo một hướng so với hướng còn lại. Tuy nhiên, ở đây tồn tại một nghịch lý tâm thức lớn: một mô hình mang hàm ý về sự nhất quán, hoặc ít nhất là kết quả nhất quán. Nhưng thực tế, mỗi mô hình là một sự kiện độc nhất.

    Dù chúng có thể trông giống nhau (hoặc đo lường giống nhau) từ lần xuất hiện này đến lần khác, sự tương đồng chỉ nằm ở bề mặt. Lực đẩy ẩn sau mỗi mô hình là các nhà giao dịch, và những nhà giao dịch tham gia vào việc hình thành một mô hình sẽ luôn khác với những người tham gia vào mô hình tiếp theo. Do đó, kết quả của mỗi mô hình là ngẫu nhiên khi so sánh với nhau.

    Chính cơ chế tự nhiên của tâm trí chúng ta cơ chế liên tưởng (association mechanism) khiến nghịch lý này trở nên khó xử lý. Các lợi thế, hoặc các mô hình đại diện cho chúng, xuất hiện liên tục trên mọi khung thời gian, khiến thị trường trở thành một dòng chảy không ngừng các cơ hội: Để vào lệnh, thoát lệnh (hoặc hòa vốn), chốt lời, cắt lỗ, hoặc tăng giảm khối lượng vị thế. Nói cách khác, dưới góc nhìn của thị trường, mỗi khoảnh khắc đều mang đến cho mỗi nhà giao dịch một cơ hội để làm điều gì đó vì lợi ích của chính mình.

    Nhưng điều đáng chú ý ở đây, và cũng là điều mà người thầy nhấn mạnh, chính là: Mặc dù thị trường mang đến vô số cơ hội, nhưng liệu tâm trí bạn có sẵn sàng chấp nhận rằng mỗi cơ hội đều độc nhất và không đảm bảo kết quả giống nhau? Đây là điểm mấu chốt khiến nhiều nhà giao dịch vấp ngã. Bởi tâm trí chúng ta luôn ở trạng thái rung động điện từ nội tâm liên kết với điều gì đó, mong muốn ý thức rằng những gì có lợi đã xảy ra trước đây sẽ tiếp tục lặp lại. Và khi điều đó không xảy ra, chúng ta dễ dàng rơi vào trạng thái bối rối, thất vọng hoặc mất kiểm soát cảm xúc.

    Kinh nghiệm thực chiến cho thấy rằng, nếu bạn không chấp nhận tính độc nhất của từng mô hình, bạn sẽ dễ dàng rơi vào cái bẫy của sự kỳ vọng phi thực tế. Bạn bắt đầu giao dịch với niềm tin rằng nếu một mô hình đã thắng trước đây, thì nó sẽ tiếp tục thắng, và khi thị trường không diễn ra như bạn mong đợi, cảm giác bị phản bội hoặc thất bại sẽ dâng tràn. Nhưng sự thật là, thị trường không phản bội bạn nó chỉ đơn thuần vận hành theo cách tự nhiên của nó, nơi mà mọi kết quả đều ngẫu nhiên và độc lập.

    Chìa khóa ở đây là thay vì cố gắng áp đặt tính nhất quán lên một hệ thống vốn dĩ ngẫu nhiên, bạn cần học cách chấp nhận rằng sự không chắc chắn là một phần tất yếu của trò chơi. Mỗi cơ hội là duy nhất, và nhiệm vụ của bạn không phải là dự đoán chính xác tất cả kết quả, mà là làm sao để duy trì một chiến lược kỷ luật, giúp bạn tận dụng được lợi thế của xác suất và bảo vệ tài khoản trước những rủi ro không thể tránh khỏi.

    Tôi nhận ra rằng, điều quan trọng không phải là hiểu thị trường sẽ làm gì tiếp theo, mà là hiểu chính bản thân bạn sẽ phản ứng như thế nào khi đối mặt với những biến động bất ngờ. Đây chính là yếu tố khác biệt lớn nhất giữa một nhà giao dịch thông thường và một nhà giao dịch thành công. Người thầy đã đặt nền móng cho tư duy này, nhưng từ kinh nghiệm của mình, tôi nhận thấy rằng việc xây dựng sự chấp nhận tâm thức về tính ngẫu nhiên của thị trường chính là bước đầu tiên trên hành trình giao dịch bền vững và hiệu quả.

    Chú thích:

    ĐỊNH THÂN – ĐỊNH TÂM 

    Định thân là trạng thái nhận thức nội tâm bản thân là ai, với sự tập trung toàn bộ nguồn lực để trở thành người đó. 

    Định tâm là trạng thái nhận thức nội tâm khẳng định sự gắn kết của bản thân với một vật, một việc, hay một người nào đó trong quá trình hướng đến mong muốn đã được định rõ.

    Thuật ngữ: Quản trị âm thức và cách nó vận hành trong giao dịch tài chính

    Điều gì ngăn cản chúng ta nhìn nhận mỗi khoảnh khắc “ngay bây giờ” như một cơ hội để làm điều gì đó tốt đẹp cho bản thân hoặc để hành động đúng đắn, ngay cả khi cơ hội ấy hiện hữu? Chính là nỗi sợ của chúng ta! Và nguồn gốc của nỗi sợ này đến từ đâu? Chắc chắn không phải từ thị trường. Bởi nếu đứng từ góc nhìn của thị trường, những chuyển động lên xuống, những hình thái mà nó tạo ra, hoàn toàn không mang năng lượng tích cực hay tiêu cực.

    Thị trường vốn dĩ trung tính. Những chuyển động giá dù là tăng hay giảm không có khả năng tự tạo ra cảm xúc, khiến ta đánh mất sự khách quan, hoặc đẩy ta ra khỏi “dòng chảy cơ hội”. Vậy, nếu không phải thị trường, thì điều gì gây ra trạng thái tiêu cực trong tâm trí ta? Câu trả lời chính là: cách ta định nghĩa và diễn giải thông tin mà mình tiếp nhận.

    Vậy, điều gì quyết định cách chúng ta định nghĩa và diễn giải thông tin đó? Đó chính là mong muốn ý thức được gán mác niềm tin và những gì ta mặc định là đúng. Người thầy giải thích rằng: niềm tin của chúng ta, khi kết hợp với cơ chế né tránh đau đớn, sẽ tạo ra một lực chi phối lên năm giác quan, buộc chúng ta phải nhận thức, định nghĩa, và diễn giải thông tin từ thị trường sao cho phù hợp với những gì ta kỳ vọng. Và kỳ vọng, nói đơn giản, chính là những niềm tin được chiếu vào một thời điểm tương lai.

    Thị trường, dưới góc nhìn của người thầy, là một chuỗi những khoảnh khắc độc nhất vô nhị. Nhưng nếu thông tin từ thị trường có đặc tính, chất lượng, hay hình thái tương tự với điều gì đó đã tồn tại trong tâm trí, thì hai loại thông tin (từ bên ngoài và bên trong) lập tức liên kết với nhau. Sự kết nối này kích hoạt trạng thái tâm trí tự tin, hưng phấn, sợ hãi, thất vọng, hoặc thậm chí là cảm giác bị phản bội tương ứng với niềm tin, giả định, hoặc ký ức mà thông tin bên ngoài gợi lên. Chính điều này khiến chúng ta cảm thấy như thể những gì bên ngoài hoàn toàn giống hệt với những gì bên trong tâm trí.

    Điều làm mọi thứ trở nên phức tạp hơn là trạng thái tâm trí của chúng ta luôn tạo cảm giác “chân thật tuyệt đối”. Nếu ta cảm thấy tự tin, nghĩa là ta tự tin. Nếu ta cảm thấy sợ hãi, thì nỗi sợ ấy là thật. Không ai có thể phủ nhận năng lượng đang chảy trong tâm trí và cơ thể mình ở bất kỳ thời điểm nào. Và vì cảm giác ấy là thật, ta có xu hướng nghĩ rằng những gì mình đang nhìn thấy bên ngoài thị trường cũng là sự thật không thể chối cãi. Đó cũng là lúc dễ dàng nhất rơi vào trạng thái “giả hiểu biết” được dựng lên bởi những rào cản nội tâm từ bên trong lẫn bên ngoài.

    Nhưng đây chính là vấn đề: Dù cảm xúc của chúng ta luôn là thật, thì niềm tin, hình ảnh tâm trí đã kích hoạt trạng thái đó có thể không thật, đặc biệt là khi so sánh với vô số khả năng mà thị trường có thể mang lại trong từng thời khắc.

    Người thầy thường nhấn mạnh bằng ví dụ quen thuộc: Một cậu bé từng bị chó cắn sẽ có xu hướng tin rằng mọi con chó đều nguy hiểm, dù thực tế không phải vậy. Tương tự, trong giao dịch, khi niềm tin sai lệch gặp thông tin từ thị trường, nó sẽ dẫn đến những hành động phi logic và phá hủy cơ hội.

    Cậu bé tin chắc rằng mỗi con chó mà cậu gặp sau lần đầu tiên đều là mối đe dọa, chỉ vì cảm giác cậu trải qua khi nhìn thấy chúng xuất hiện. Những con chó đó không phải là nguyên nhân thực sự gây ra nỗi sợ hãi của cậu; chính ký ức tiêu cực từ trải nghiệm đầu tiên, kết hợp với cơ chế liên tưởng và né tránh đau đớn, đã tạo nên nỗi sợ này. Cậu bé đã sống trong “sự thật của chính mình”, nhưng sự thật ấy không phản ánh đầy đủ những khả năng và tính chất thực tế mà các con chó có thể biểu hiện. Niềm tin và hình ảnh tâm trí của cậu về bản chất của chó bị giới hạn bởi một góc nhìn hẹp, không thể bao quát hết những đặc điểm và hành vi tiềm năng của chúng. Tuy nhiên, trạng thái nhận thức nội tâm “giả hiểu biết” mà cậu trải qua mỗi lần đối mặt với một con chó khiến cậu chắc chắn rằng mình “biết rõ” điều gì sẽ xảy ra. Cảm giác như một cậu bé bỗng trở thành chuyên gia, thao thao bất tuyệt về việc con chó là loài nguy hiểm, đưa ra hết phân tích này đến phân tích khác, và thậm chí cho rằng chó là loài động vật nguy hại nhất hành tinh.

    Cơ chế tương tự cũng hoạt động trong giao dịch tài chính. Người thầy đã chỉ ra rằng, chúng ta dễ rơi vào trạng thái giả hiểu biết rằng: “Tôi biết chắc điều gì sẽ xảy ra với thị trường,” trong khi thực tế, thị trường luôn tồn tại những yếu tố chưa biết. Vấn đề ở đây là, ngay khi chúng ta nghĩ rằng mình “biết trước” điều gì, chúng ta đồng thời ngừng xem xét tất cả các lực lượng chưa biết và những khả năng mà các lực lượng đó có thể tạo ra. Những yếu tố chưa biết này chính là các nhà giao dịch khác đang chờ đợi để tham gia hoặc thoát khỏi lệnh dựa trên niềm tin của họ về tương lai. Nói cách khác, chúng ta không thể “biết chắc” điều gì sẽ xảy ra với thị trường, trừ khi chúng ta có thể đọc được suy nghĩ của tất cả các nhà giao dịch có khả năng tác động lên giá một điều hoàn toàn bất khả thi.

    Là nhà giao dịch, chúng ta không được phép tự nuông chiều mình với bất kỳ dạng tâm thức giả hiểu biết nào kiểu như “tôi biết chắc điều gì sẽ xảy ra với thị trường.” Điều mà chúng ta có thể “biết chắc” là cách một lợi thế trông như thế nào, nó thể hiện qua tín hiệu gì, hoặc cảm giác thế nào khi nó xuất hiện. Chúng ta cũng có thể “biết chắc” mức rủi ro mà mình chấp nhận để kiểm tra xem lợi thế đó có hoạt động hay không. Chúng ta có thể “biết chắc” rằng mình đã có một kế hoạch cụ thể về cách chốt lời nếu giao dịch thành công. Nhưng tất cả chỉ dừng lại ở đó!

    Nếu những gì chúng ta nghĩ rằng mình “biết” bắt đầu mở rộng sang việc “thị trường sẽ làm gì tiếp theo,” chúng ta đang tự đặt mình vào rắc rối. Và tất cả những gì cần để đẩy chúng ta vào trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm hay tiêu cực “tôi biết chắc điều gì sẽ xảy ra với thị trường” chỉ là một niềm tin, ký ức, hoặc tâm thái nào đó khiến chúng ta diễn giải các biến động giá lên xuống hay bất kỳ thông tin nào từ thị trường như một điều gì khác ngoài cơ hội để hành động vì lợi ích của chính mình.

    Mục tiêu là gì?

    Cuối cùng thì, tất cả chúng ta đều muốn tạo ra lợi nhuận, đó là điều hiển nhiên. Nhưng nếu giao dịch chỉ đơn thuần là kiếm tiền thông thường, liệu bạn có cần đọc cuốn sách này không? Theo người thầy, để đặt một lệnh giao dịch thắng lợi hoặc thậm chí là một chuỗi lệnh thắng bạn không cần phải có kỹ năng gì đặc biệt. Nhưng để tạo ra kết quả ổn định và giữ được những gì đã tạo ra, bạn cần phải quản trị tâm thức chặt chẽ.

    Tạo lợi nhuận ổn định không phải là mục tiêu chính, mà là một kết quả tất yếu khi bạn học được cách làm chủ và thành thạo quản trị tâm thức. Hiểu được điều này, bạn sẽ ngừng tập trung vào tiền bạc và chuyển trọng tâm sang cách sử dụng giao dịch như một công cụ để rèn luyện và hoàn thiện quản trị tâm thức.

    Quản trị tâm thức là gì?

    Theo người thầy, sự nhất quán là kết quả của một trạng thái tự nhiên biết và khách quan. Đó là trạng thái mà bạn sẵn sàng tiếp nhận và hành động dựa trên bất kỳ điều gì thị trường đang “trao tặng” cho bạn tại mỗi khoảnh khắc hiện tại từ góc nhìn của thị trường chứ không phải của riêng bạn. Đó là trạng thái bạn hoà vào “dòng chảy của thị trường” như một người lái đò thành thạo đi thuận chiều. Trạng thái này là trạng thái điện từ nội tâm xuất phát từ hướng dương chuyển về cân bằng, nói cách khác là đặt ý vào thị trường, thấy biết là thấy, buông đi tự khắc bước vào.

    Trạng thái tự nhiên biết là gì?

    Tự do không có nghĩa là phấn khích quá mức, mà là sự tự tin đi kèm với sự cân bằng. Trong trạng thái này, bạn sẽ không cảm thấy sợ hãi, do dự, hoặc bị thôi thúc phải làm bất cứ điều gì. Đó là bởi bạn đã loại bỏ hoàn toàn khả năng diễn giải thông tin thị trường theo cách đe dọa đến mình.

    Để làm được điều này, bạn cần chấp nhận rủi ro một cách hoàn toàn. Khi đã chấp nhận rủi ro, bạn sẽ cảm thấy bình thản trước mọi kết quả, không còn xung đột trong tâm trí. Sự bình thản này đến từ việc hòa giải những mâu thuẫn nội tâm với năm sự thật nền móng về thị trường những sự thật mà người thầy cho rằng cần phải tích hợp sâu sắc vào hệ thống niềm tin của bạn.

    Bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra trên thị trường

    Tại sao? Vì trong mỗi khoảnh khắc của thị trường, luôn có những lực lượng không xác định đang hoạt động. Chỉ cần một nhà giao dịch nào đó, ở bất kỳ đâu trên thế giới, thực hiện một giao dịch trái ngược với lợi thế của bạn, mọi dự đoán của bạn có thể bị vô hiệu hóa. Chỉ cần một người duy nhất. Dù bạn đã dành bao nhiêu thời gian, công sức hay tiền bạc cho phân tích của mình, thị trường không bao giờ ngoại lệ với sự thật này. Bất kỳ ngoại lệ nào mà bạn tin tưởng trong tâm trí đều có thể trở thành nguồn gốc của xung đột và khiến bạn cảm thấy thông tin từ thị trường là một mối đe dọa.

    Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền

    Tại sao? Vì trong bất kỳ tập hợp biến số nào định nghĩa lợi thế của bạn, luôn tồn tại sự phân phối ngẫu nhiên giữa các giao dịch thắng và thua. Nói cách khác, dựa trên hiệu suất trong quá khứ của lợi thế, bạn có thể biết rằng trong 20 giao dịch tiếp theo, có khả năng 12 giao dịch sẽ thắng và 8 giao dịch sẽ thua. Nhưng điều bạn không biết là trình tự của những giao dịch thắng và thua, hoặc số tiền thị trường sẽ tạo ra từ các giao dịch thắng. Sự thật này biến giao dịch thành một trò chơi xác suất.

    Khi bạn thực sự tin rằng giao dịch chỉ đơn giản là một trò chơi xác suất, các khái niệm như đúng hay sai, thắng hay thua, không còn mang ý nghĩa như trước nữa. Kỳ vọng của bạn sẽ trở nên hài hòa với những khả năng xảy ra. Hãy nhớ rằng, không điều gì gây ra sự hỗn loạn cảm xúc lớn hơn những kỳ vọng không được đáp ứng. Đau đớn về cảm xúc là phản ứng phổ quát khi thế giới bên ngoài bộc lộ bản thân theo cách không phản ánh đúng những gì chúng ta kỳ vọng hay tin tưởng là sự thật.

    Vì vậy, bất kỳ thông tin nào từ thị trường không khớp với kỳ vọng của bạn đều tự động được định nghĩa và diễn giải như một mối đe dọa. Sự diễn giải này khiến bạn rơi vào trạng thái phòng thủ tiêu cực, nơi bạn tự tạo ra chính những trải nghiệm mà bạn đang cố gắng tránh. Hãy nhớ rằng, thông tin từ thị trường chỉ mang tính đe dọa khi bạn đang mong đợi thị trường làm điều gì đó cho bạn.

    Nếu bạn không mong đợi thị trường chứng minh rằng bạn đúng, bạn sẽ không có lý do để sợ hãi khi mình sai. Nếu bạn không kỳ vọng thị trường làm bạn trở thành người chiến thắng, thì chẳng có lý do gì để sợ hãi việc thua lỗ. Nếu bạn không kỳ vọng thị trường sẽ đi mãi theo hướng có lợi cho mình, bạn cũng không cần lo lắng về việc “bỏ tiền lại trên bàn.” cuối cùng, nếu bạn không kỳ vọng mình phải tận dụng được mọi cơ hội chỉ vì bạn đã nhìn thấy nó và cơ hội đã xuất hiện, bạn sẽ không còn lý do để sợ hãi việc bỏ lỡ cơ hội.

    Ngược lại, nếu bạn tin rằng điều duy nhất bạn cần biết là:

    1. Xác suất đang nghiêng về phía bạn trước khi bạn đặt lệnh.

    2. Bạn biết rõ sẽ phải trả giá bao nhiêu để biết liệu giao dịch đó có hiệu quả hay không.

    3. Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để tạo lợi nhuận từ giao dịch đó.

    4. Bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra.

    Vậy thì làm sao thị trường có thể khiến bạn sai lầm được? Liệu có thông tin nào mà thị trường có thể tạo ra khiến cơ chế tránh đau đớn của bạn phải hoạt động và loại bỏ thông tin đó khỏi nhận thức của bạn không? Tôi không nghĩ là có.

    Nếu bạn tin rằng bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra và bạn không cần biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền, thì bạn sẽ luôn đúng. Kỳ vọng của bạn sẽ luôn hòa hợp với những điều kiện hiện tại của thị trường, từ đó hiệu quả hóa khả năng trung hòa tiềm năng trải nghiệm nỗi đau cảm xúc của bạn.

    Tương tự như vậy, làm sao một giao dịch thua lỗ, thậm chí là cả một chuỗi thua lỗ, có thể gây ra những tác động tiêu cực điển hình nếu bạn thực sự tin rằng giao dịch chỉ là một trò chơi xác suất hoặc con số? Nếu lợi thế của bạn đặt xác suất nghiêng về phía mình, thì mỗi lần thua lỗ chỉ đưa bạn đến gần hơn với chiến thắng tiếp theo. Khi bạn thực sự tin điều này, phản ứng của bạn với một giao dịch thua lỗ sẽ không còn mang màu sắc cảm xúc tiêu cực nữa.

    Có một phân bố ngẫu nhiên giữa thắng và thua cho bất kỳ tập hợp biến số nào định nghĩa lợi thế của bạn

    Nếu mỗi lần thua lỗ đều đưa bạn đến gần hơn với chiến thắng, bạn sẽ mong đợi sự xuất hiện tiếp theo của lợi thế của mình, sẵn sàng và chờ đợi để tham gia mà không một chút do dự hay lưỡng lự nào. Ngược lại, nếu bạn vẫn tin rằng giao dịch là chuyện phân tích hay việc “phải đúng,” thì sau một giao dịch thua lỗ, bạn sẽ đối mặt với lần xuất hiện tiếp theo của lợi thế của mình với sự lo lắng, tự hỏi liệu nó có hiệu quả hay không. Điều này sẽ dẫn đến việc bạn bắt đầu thu thập bằng chứng ủng hộ hoặc phản đối giao dịch.

    – Bạn sẽ thu thập bằng chứng ủng hộ giao dịch nếu nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội lớn hơn nỗi sợ thua lỗ.

    – Bạn sẽ thu thập thông tin phản đối giao dịch nếu nỗi sợ thua lỗ lớn hơn nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội.

    Dù ở trường hợp nào, bạn cũng sẽ không ở trong trạng thái nhận thức nội tâm thuận lợi nhất để tạo ra kết quả nhất quán.

    Một phương pháp không khác gì một chỉ báo cho thấy xác suất xảy ra điều này cao hơn so với những điều còn lại.

    Một “lợi thế” trong giao dịch không gì khác hơn là dấu hiệu cho thấy xác suất một sự kiện xảy ra cao hơn một sự kiện khác.

    Việc tạo ra sự nhất quán đòi hỏi bạn phải hoàn toàn chấp nhận rằng giao dịch không phải là chuyện dựa vào hy vọng, phỏng đoán, hay tìm kiếm bằng chứng để xác định liệu giao dịch tiếp theo có thành công hay không. Bằng chứng duy nhất mà bạn cần là kiểm tra xem các biến số định nghĩa lợi thế của bạn có hiện diện tại bất kỳ thời điểm nào hay không. Khi bạn sử dụng “những thông tin khác” nằm ngoài các tham số của lợi thế để quyết định có thực hiện giao dịch hay không, bạn đang thêm các biến số ngẫu nhiên vào chiến lược giao dịch của mình.

    Việc thêm các biến số ngẫu nhiên khiến bạn vô cùng khó khăn, nếu không muốn nói là không thể, xác định điều gì hiệu quả và điều gì không. Nếu bạn không bao giờ chắc chắn về khả năng của lợi thế mình đang có, bạn sẽ không cảm thấy tự tin về nó. Mức độ thiếu tự tin đó sẽ khiến bạn trải nghiệm nỗi sợ hãi. Và đây chính là nghịch lý: Bạn sợ kết quả ngẫu nhiên và không nhất quán, nhưng lại không nhận ra rằng cách tiếp cận ngẫu nhiên và không nhất quán của bạn chính là thứ tạo ra đúng những gì bạn lo sợ.

    Ngược lại, nếu bạn tin rằng một lợi thế đơn thuần chỉ là xác suất cao hơn cho một sự kiện xảy ra so với sự kiện khác, và rằng kết quả thắng hay thua được phân phối ngẫu nhiên cho bất kỳ tập hợp biến số nào định nghĩa lợi thế, thì tại sao bạn lại thu thập “những bằng chứng khác” để ủng hộ hoặc phản đối một giao dịch? Đối với một nhà giao dịch vận hành dựa trên hai niềm tin này, việc tìm kiếm “bằng chứng khác” chẳng có ý nghĩa gì cả.

    Đây là cơ hội để tôi giải thích rõ hơn: Tìm kiếm “bằng chứng khác” không khác gì cố gắng dự đoán lần tung đồng xu tiếp theo sẽ ra mặt sấp, sau khi 10 lần trước đó đều ra mặt ngửa. Bất kể bạn tìm được bao nhiêu bằng chứng để ủng hộ việc đồng xu sẽ ra mặt sấp, xác suất cho lần tung tiếp theo vẫn là 50-50. Cũng tương tự như vậy, dù bạn thu thập bao nhiêu bằng chứng để ủng hộ hoặc phản đối việc thực hiện một giao dịch, chỉ cần một nhà giao dịch nào đó trên thế giới hành động, họ có thể vô hiệu hóa tất cả bằng chứng của bạn.

    Vấn đề là: tại sao phải bận tâm? Nếu thị trường đang cung cấp cho bạn một lợi thế hợp lệ, hãy xác định rủi ro và thực hiện giao dịch.

    Mỗi khoảnh khắc trên thị trường là duy nhất

    Cùng dành chút thời gian để suy ngẫm về khái niệm “duy nhất.” “duy nhất” có nghĩa là không giống bất kỳ điều gì khác đang tồn tại hoặc từng tồn tại. Nhưng dù chúng ta có hiểu khái niệm này đến đâu, tâm trí của chúng ta lại không xử lý nó một cách dễ dàng trong thực tế. Như người thầy đã chỉ ra, tâm trí chúng ta được “lập trình sẵn” để tự động liên kết (mà không cần ý thức) mọi thứ trong môi trường bên ngoài có nét tương đồng tần số rung động năng lượng với những gì dưới dạng ký ức, niềm tin, hoặc tâm thái.

    Điều này tạo ra một mâu thuẫn cố hữu giữa cách chúng ta tự nhiên suy nghĩ về thế giới và cách thế giới thực sự vận hành. Không có hai khoảnh khắc nào trong môi trường bên ngoài giống hệt nhau. Để giống nhau hoàn toàn, mọi nguyên tử, mọi phân tử trong vũ trụ phải ở đúng vị trí như trong một khoảnh khắc trước đó điều này, tất nhiên, gần như là không thể xảy ra.

    Vậy mà, theo cách tâm trí chúng ta xử lý thông tin, chúng ta lại trải nghiệm khoảnh khắc “hiện tại” như thể nó hoàn toàn giống với một khoảnh khắc trong quá khứ mà chúng ta từng trải qua. Nếu mỗi khoảnh khắc là duy nhất, thì không có gì trong trải nghiệm lý trí của bạn có thể chắc chắn rằng bạn “biết” điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Vậy thì tôi hỏi: Tại sao phải cố gắng để biết? Khi bạn cố gắng để “biết,” thực chất bạn đang cố gắng để “đúng.” và đây chính là lúc bạn gặp rắc rối.

    Người thầy không nói rằng bạn không thể dự đoán thị trường và đúng điều này hoàn toàn có thể. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ: Việc cố gắng để biết và để đúng sẽ kích hoạt mọi rắc rối. Nếu bạn từng tin rằng mình dự đoán chính xác một lần, bạn sẽ tự nhiên cố gắng làm điều đó một lần nữa. Tâm trí bạn sẽ bắt đầu quét thị trường để liên kết tương đồng tần số rung động năng lượng những mô hình, hoàn cảnh, hoặc tình huống giống với lần trước khi bạn dự đoán chính xác, điều này vô tình tạo ra trạng thái giả hiểu biết. Khi tìm thấy, trạng thái nhận thức nội tâm của bạn sẽ làm cho bạn hiểu lầm rằng: Mọi thứ hoàn toàn giống như lần trước.

    Vấn đề là: Từ góc nhìn của thị trường, điều đó không đúng. Điều này khiến bạn rơi vào vòng lặp thất vọng. Những nhà giao dịch giỏi nhất vượt trội hơn những người còn lại bởi vì họ đã rèn luyện tâm trí mình để tin tưởng vào sự duy nhất của mỗi khoảnh khắc. Dĩ nhiên, sự rèn luyện này thường phải trả giá bằng nhiều lần mất trắng trước khi họ thực sự “tin” vào khái niệm này.

    Niềm tin vào sự duy nhất này hoạt động cần một tâm thái được gọi tên là tâm thái thuở ban đầu. Khi bạn thật sự tin rằng mỗi khoảnh khắc là duy nhất, thì theo định nghĩa, sự tương đồng tần số rung động năng lượng giúp bạn nhận thấy cơ hội. Niềm tin này như một lực nội tại khiến bạn tách biệt khoảnh khắc “bây giờ” trong thị trường khỏi bất kỳ khoảnh khắc nào trước đây trong tâm trí.

    Tâm thái thuở ban đầu để mọi sự là duy nhất của mỗi khoảnh khắc, khả năng tránh “giả hiểu biết” xảy ra. Và khi không còn giả hiểu biết, tâm trí bạn sẽ càng mở ra để nhìn nhận những gì thị trường đang thực sự cung cấp từ góc nhìn của nó. Đây chính là trạng thái mà một nhà giao dịch thực thụ cần đạt đến để giao dịch với sự tự do và chính xác.

    Khái niệm quản trị tâm thức liên quan về đầu tư và giao dịch tài chính

    Tần số rung động năng lượng cao, siêu cao và tâm thái đúng

    Trong giao dịch, tâm thái đúng hay trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng hướng dương đóng vai trò quan trọng giúp chúng ta nhìn thấy điều cần thấy, chứ không phải điều chúng ta nghĩ. Như một câu nói nổi tiếng mà người thầy từng nhấn mạnh: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ.” khi trạng thái rung động điện từ nội tâm càng tiệm cận cân bằng, sự tương đồng tần số rung động năng lượng đơn giản với cơ hội, và từ đó, sự sáng suốt sẽ dẫn lối cho hành động đúng đắn.

    – Điều như ý xuất hiện khi trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng dương.

    – Điều bất như ý xảy ra khi trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm.

    – Không như ý, không bất như ý chính là sự cân bằng tuyệt đối trạng thái mà tâm trí lắng đọng, thấy được bản nguyên thị trường, phản ảnh khi trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng.

    – Nếu muốn như ý viên mãn, hãy điều chỉnh tâm thái cân bằng một chút về phía dương không cần quá nhiều, chỉ vừa đủ.

    Chính vì thế, quản trị tâm thức quan trọng ở chỗ bảo hộ cho cả cuộc đời lẫn công việc giao dịch. Tâm thái phải “ngon”, nếu không, những điều bất như ý sẽ đến. Đó là chưa kể hệ lụy khi sống trong trạng thái điện từ nội tâm hướng âm quá lâu, dễ dẫn đến rối loạn điện từ, mà sau cùng trở thành tâm bệnh, biểu hiện sang thân bệnh.

    Tôi thì luôn hướng đến một tinh thần, thể chất khỏe mạnh, không cần quá tích cực một cách gượng ép, nhưng chắc chắn phải mài dũa nội tâm để giữ tâm thái đúng phù hợp trong mọi hoàn cảnh nhất có thể. Đó là cách cân bằng điện từ bên trong, cũng là hành trình đi đến cuộc sống viên mãn mà người thầy thường gọi là “giàu toàn diện.”

    Quản trị tâm thức và hành vi

    Giao dịch, xét cho cùng, không chỉ là việc phân tích biểu đồ hay ra – vào lệnh. Đó còn là một hành trình quản trị gồm 4 yếu tố then chốt:

    1. Tâm thức lắng đọng, không bị cuốn theo cảm xúc

    2. Tư duy rõ ràng, tập trung vào điều quan trọng

    3. Hành vi – hành động đúng lúc, đúng chỗ

    4. Nhân quả – nhận thức rằng mỗi quyết định đều có kết quả tương xứng

    Dưới đây, chúng ta sẽ đi sâu từng yếu tố, để thấy cách chúng bổ trợ cho nhau và làm nên một nhà giao dịch thực thụ. Giao dịch không chỉ đơn thuần là chuyện xem biểu đồ, phân tích kỹ thuật, hay đặt lệnh mua, bán. Thị trường, thực ra, là môi trường phản ánh chính tâm thức của mỗi người. Khi bước vào “trận chiến” này, điều quan trọng nhất không phải là ta đấu với ai, mà chính là “đấu” với chính mình. Đó là lý do quản trị tâm thức trở thành chìa khóa để đi đến sự ổn định và thành công bền vững trong giao dịch.

    1. Tâm thức lắng đọng, không bị cuốn theo cảm xúc

    Hãy hình dung tâm trí của bạn như một viên pha lê tinh khôi, trong suốt, không vẩn đục bởi những cảm xúc tiêu cực. Theo nhà Phật, con người có tới 84.000 biến thể cảm xúc, còn khoa học hiện đại ước tính 34.000 trạng thái cảm xúc. Dù con số cụ thể là bao nhiêu, điều cốt lõi vẫn nằm ở việc ta giảm thiểu “tính người” (sự phức tạp cảm xúc) để có thể nhìn thị trường đúng với bản nguyên của nó. Khi tâm trí không bị dắt mũi bởi sợ hãi hay tham lam, mỗi quyết định giao dịch đều trở nên tỉnh táo hơn, nhẹ nhàng hơn.

    2. Tư duy rõ ràng, tập trung vào điều quan trọng

    Một khi tâm thức đã lắng đọng, bạn cần rèn tư duy rõ ràng để xác định mục tiêu, biết chọn lọc thông tin và giữ kỷ luật trong phương pháp giao dịch. Thị trường không thật sự phức tạp, nhưng chúng ta tự làm nó rối lên bằng vô vàn cảm xúc và mong cầu. Tư duy rõ ràng giúp bạn tập trung vào điều cốt lõi: Xu hướng giá, yếu tố cơ bản, thời điểm vào lệnh, cách đặt dừng lỗ, chốt lời… Khi biết đâu là trọng điểm, bạn sẽ không mất quá nhiều năng lượng cho những yếu tố “nhiễu” xung quanh.

    Ngoài ra, vẫn nắm bắt tư duy đích đến trong ngành: Như tư duy về xác suất, tư duy giữa kỳ vọng và kỷ luật,…

    3. Hành vi đúng lúc, đúng chỗ

    Giao dịch là câu chuyện của thời điểm. Không ai có thể thắng tất cả, nhưng người giao dịch tỉnh táo sẽ biết vào, ra lệnh đúng lúc. Kết hợp giữa quản trị tâm thức và tư duy rõ ràng, bạn sẽ đưa ra các hành vi giao dịch hợp lý:

    – Biết đứng ngoài thị trường khi tín hiệu chưa rõ.

    – Biết chốt lời hoặc cắt lỗ dựa trên nguyên tắc, không phải cảm tính.

    – Không bị tham lam hay sợ hãi làm tê liệt hành động.

    Cách bạn hành động nói lên kỷ luật và tầm nhìn trong giao dịch. Sai lầm đôi khi khó tránh, nhưng chính cách hành động linh hoạt, đúng mực mới quyết định bạn sẽ tồn tại lâu dài hay không.

    4. Nhân quả – Mỗi quyết định đều có kết quả tương xứng

    Quy luật nhân quả không chỉ đúng trong đời sống mà còn vô cùng rõ ràng trên thị trường. Mỗi lệnh giao dịch là một “hạt giống” bạn gieo xuống; cái bạn nhận lại, lợi nhuận hay thua lỗ, chính là “quả” tất yếu. Hiểu được điều này, bạn sẽ chịu trách nhiệm với mọi quyết định, không đổ lỗi cho thị trường hay ai khác. Nếu lỗ, đó là bài học để điều chỉnh; nếu lãi, hãy đừng tự mãn, mà nhìn lại quy trình để duy trì thành công. Nắm vững nhân quả cũng giúp bạn bình thản đón nhận kết quả, tránh rơi vào vòng xoáy cảm xúc cực đoan (quá hưng phấn khi thắng, quá hoảng loạn khi thua).

    Khi bạn kết hợp bốn yếu tố trên, tâm thức lắng đọng, tư duy rõ ràng, hành vi đúng lúc, và thấm nhuần nhân quả, thị trường sẽ dần hiện ra với sự đơn giản vốn có. Giao dịch trở thành một trải nghiệm nhẹ nhàng, không còn là cuộc rượt đuổi mệt mỏi giữa nỗi sợ thua lỗ và ham muốn kiếm tiền. Quan trọng hơn, kỹ năng quản trị tâm thức này còn giúp bạn giàu toàn diện, giàu không chỉ về tài chính, mà cả về nội tâm, sức khỏe tinh thần và những giá trị bền vững khác trong cuộc sống.

    Tâm trí nhanh hơn ánh sáng

    Tâm trí con người thực sự đáng kinh ngạc. Chúng ta có thể ngay lập tức tưởng tượng mình trên phố Wall với con bò vàng tượng trưng cho sự thịnh vượng, hoặc du hành về kim tự tháp Ai Cập trong chớp mắt. Suy nghĩ dường như vượt xa tốc độ ánh sáng. Nhưng trong giao dịch, việc “phóng tầm suy nghĩ” quá xa bị bám chấp vào tiền bạc, danh vọng hay nỗi sợ lại chính là cản trở lớn nhất.

    Thấu hiểu thị trường, tâm thức không phải ở tương lai giá tăng, giảm hay quá khứ đã qua mà chính ở hiện tại. Hiện diện tại đây, ngay bây giờ, là cách duy nhất để nhìn thấy cơ hội và hành động một cách tỉnh táo. Chính bài học này sự hiện diện tôi đã học được qua những trả giá rất đắt, nhưng đổi lại là một nhận thức vô cùng quý giá: “Sự hiện diện là cách duy nhất để giao dịch thành công.”

    Vì tâm trí xử lý mọi tình uống chỉ trong tích tắc, để giữ được sự định tâm trong giao dịch rất cần một tuân theo chu kỳ và nhịp điệu tâm thức.

    Tâm thức, cũng như cơ thể, cần thời gian và nhịp điệu để đạt được sự minh mẫn. Việc rất quan trọng là dành thời gian định kỳ để “tái tạo năng lượng tâm thức”. Ví dụ, trong giao dịch, bạn có thể nhận thấy rằng:

    – Ban đầu, sự tập trung cao độ mang lại hiệu quả tuyệt vời, nhưng dần dần, tâm trí trở nên mệt mỏi và thiếu sáng suốt.

    – Thời gian nghỉ ngơi định kỳ giúp tái tạo tâm thức, làm mới năng lượng và đưa bạn lên một tầm cao mới.

    Ứng dụng quản trị tâm thức trong giao dịch

    1. Cảm thấy trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm, không giao dịch.

    2. Cảm thấy bồi hồi, sợ hãi, không giao dịch.

    3. Cảm thấy hào hứng dễ vội vàng, không giao dịch.

    Chỉ bước vào thị trường khi tâm thái lắng đọng và cân bằng. Những gì xảy ra tiếp theo chính là điều đáng xảy ra.

    Tâm thức trong giao dịch không chỉ là một kỹ năng đó là nghệ thuật. Hãy luôn lắng đọng, cân bằng và hiện diện. Chỉ khi tâm trong sáng như pha lê, bạn mới thấy được thị trường với sự đơn giản và rõ ràng. Và khi đó, giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến, mà là một hành trình hòa nhịp cùng thị trường.

    Tiến gần đến “tự nhiên biết nên làm gì phù hợp”

    Đây chính là trạng thái không cần bất kỳ nỗ lực nào. Tức là chỉ đơn giản là nhận được, càng cố gắng, càng nỗ lực lại càng không tiến vào trạng thái này.

    Khi bạn hoàn toàn chấp nhận thực tế tâm thức của thị trường, bạn sẽ đồng thời chấp nhận được rủi ro trong giao dịch. Khi chấp nhận rủi ro, bạn loại bỏ khả năng diễn giải thông tin thị trường một cách đau đớn. Và khi bạn không còn định nghĩa hay giải thích thông tin thị trường theo cách đau đớn, tâm trí bạn sẽ không còn gì phải né tránh, không còn gì phải bảo vệ.

    Khi không có gì cần bảo vệ, bạn sẽ có thể tiếp cận toàn bộ kiến thức về bản chất của sự vận động thị trường mà bạn đã tích lũy được. Không còn bất kỳ sự chặn đứng nào trong tâm trí, điều đó có nghĩa là bạn sẽ nhận thức được tất cả những khả năng mà mình đã học (một cách khách quan). Vì tâm trí bạn mở ra cho dòng năng lượng thực sự, bạn sẽ tự nhiên khám phá ra những khả năng (lợi thế) mà trước đây bạn không thể nhận thấy.

    Để tâm trí bạn mở ra kết nối tương đồng tần số rung động năng lượng dòng chảy thị trường, bạn không thể ở trong trạng thái mà bạn nghĩ rằng mình đã biết trước điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Khi bạn hoàn toàn thoải mái với việc không biết điều gì sẽ xảy ra, bạn có thể tương tác với thị trường từ góc nhìn nơi chính thị trường “kể” cho bạn biết điều gì có khả năng xảy ra từ góc độ của nó.

    Tại thời điểm đó, bạn sẽ ở trạng thái nhận thức nội tâm tốt nhất để bước vào “tự nhiên biết nên làm gì phù hợp”, nơi bạn kết nối với dòng chảy cơ hội của từng khoảnh khắc hiện tại.

  • Chương 7: Lợi thế của nhà giao dịch: Tư duy xác suất

    Nghịch lý xác suất: Kết quả ngẫu nhiên, lợi nhuận nhất quán. Người thầy đã chỉ ra một nghịch lý thú vị trong giao dịch: “Nghịch lý xác suất: Kết quả ngẫu nhiên, lợi nhuận nhất quán”. Các sòng bạc tạo ra lợi nhuận ổn định, dù hoạt động dựa trên sự kiện ngẫu nhiên. Trong khi đó, nhà giao dịch tin rằng thị trường không ngẫu nhiên, nhưng lại khó có lợi nhuận ổn định. Chẳng phải kết quả nhất quán nên mang lại lợi nhuận nhất quán sao?

    Điều mà các chủ sòng bạc, người chơi cờ bạc chuyên nghiệp và nhà giao dịch giỏi hiểu là: sự kiện ngẫu nhiên hoàn toàn có thể tạo ra lợi nhuận ổn định, nếu bạn biết cách nghiêng xác suất về phía mình và có mẫu số đủ lớn.

    Nhà giao dịch hàng đầu coi giao dịch như trò chơi con số. Ví dụ Blackjack: sòng bạc có lợi thế 4,5% so với người chơi. Với mẫu số lớn, sòng bạc sẽ lãi 4,5 cent/đô la cược. 4,5% nghe có vẻ ít, nhưng nếu tổng tiền cược là 100 triệu đô la, lợi nhuận sẽ là 4,5 triệu đô la.

    Sòng bạc còn lãi từ máy đánh bạc (5-10%) và cá cược thể thao (5%). Dù thắng hay thua, họ vẫn lãi nhờ mẫu số lớn. Nhà giao dịch chuyên nghiệp cũng vậy, không cần thắng tất cả, chỉ cần lợi thế nhỏ và lặp lại giao dịch.

    Chủ sòng bạc và người chơi bài chuyên nghiệp hiểu rõ xác suất. Mỗi ván bài là độc lập, kết quả ngẫu nhiên. Nhưng nhìn tổng thể, mô hình xuất hiện, mang lại kết quả nhất quán.

    Bài học trong giao dịch: Đừng ám ảnh kết quả từng giao dịch. Hãy tập trung vào quy trình và chiến lược. Giao dịch không phải thắng tất cả, mà là nắm lợi thế xác suất và để mẫu số lớn làm việc.

    Nhà giao dịch thành công không cần biết điều gì tiếp theo, không đặt nặng cảm xúc vào từng giao dịch. Họ tập trung vào tỷ lệ thắng và thực hiện giao dịch hoàn hảo.

    Họ bình tĩnh vì tin vào lợi thế và quy mô mẫu. Tư duy này giống sòng bạc và người chơi cờ bạc chuyên nghiệp.

    Cả ba đều đối mặt với biến số đã biết và chưa biết. Trong cờ bạc, biến số đã biết là luật chơi; trong giao dịch là phân tích thị trường. Phân tích giúp tìm ra mô hình từ hành vi của người tham gia.

    Các công cụ phân tích (đường xu hướng, trung bình động…) xác định ranh giới mô hình, là biến số đã biết của nhà giao dịch. Biến số chưa biết trong cờ bạc là cách xáo bài, ném xúc xắc… Trong giao dịch là quyết định của người tham gia khác.

    Mỗi giao dịch góp phần vào vị trí hiện tại của thị trường. Hành vi của người khác quyết định hướng đi của thị trường. Kết quả mỗi giao dịch bị ảnh hưởng bởi hành vi của người khác, nên mang tính ngẫu nhiên.

    Mỗi giao dịch độc lập về mặt thống kê, nên thắng thua phân bổ ngẫu nhiên. Chủ sòng bạc không dự đoán từng sự kiện, mà giữ tỷ lệ thắng và số lượng sự kiện đủ lớn.

    Tương tự, nhà giao dịch không cần dự đoán, mà duy trì lợi thế và lượng giao dịch lớn.

    Giao dịch trong khoảnh khắc. Nhà giao dịch giỏi tin mỗi lợi thế là duy nhất. Thị trường có thể giống nhau trên biểu đồ, nhưng bản chất khác nhau. Mỗi khoảnh khắc thị trường là độc nhất, bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.

    Tư duy xác suất không tự nhiên. Chúng ta thường nhìn nhận thế giới qua quá khứ. Nếu không tương đồng tần số rung động, cơ hội bị lọc khỏi nhận thức.

    Tư duy xác suất cần tinh thông. Nhiều nhà giao dịch nhầm lẫn mình đang tư duy xác suất. Ví dụ Bob, CTA 30 năm kinh nghiệm, không hài lòng với lợi nhuận 12-18%. Anh ta hiểu xác suất nhưng không vận hành theo nó.

    Bob thoát giao dịch vì muốn “trừng phạt” thị trường. Người thầy khuyên Bob chấp nhận rủi ro để tư duy xác suất.

    Tư duy xác suất là buông bỏ nhu cầu biết trước. Nhà giao dịch thành công tự tin vào thành công dài hạn, cam kết thực hiện mọi giao dịch đáp ứng lợi thế. Họ không chọn lọc giao dịch dựa trên cảm giác. Họ tăng khối lượng giao dịch để chiến lược phát huy.

    Nhà giao dịch thất bại ám ảnh phân tích vì khao khát chắc chắn. Sự thật là hầu hết đều muốn đúng trong mọi giao dịch. Nhưng nếu chấp nhận sự không chắc chắn, họ sẽ tạo ra sự chắc chắn.

    Hầu hết không xác định rủi ro vì tin mình đúng. Thua lỗ không chỉ là mất tiền, mà còn khơi dậy cảm xúc tiêu cực. Nhà giao dịch điển hình muốn thắng nhưng chỉ muốn tham gia khi chắc chắn thắng.

    Họ bỏ qua rủi ro vì sợ nghi ngờ. Nhà giao dịch giỏi không gặp nghịch lý này vì không giao dịch dựa trên đúng sai.

    Kỳ vọng không thực tế. Ngay cả nhà giao dịch giỏi cũng có cảm xúc tiêu cực. Nhưng họ không để cảm xúc chi phối. Kỳ vọng không thực tế là kỳ vọng không phản ánh khả năng thực tế của thị trường.

    Quản lý kỳ vọng. Kỳ vọng là hình ảnh trong tâm trí về tương lai. Khi kỳ vọng, bạn mong muốn môi trường diễn ra như bạn hình dung. Kỳ vọng không được đáp ứng gây đau đớn.

    Kỳ vọng khiến bạn tiếp nhận thông tin theo cách xác nhận kỳ vọng, né tránh thông tin trái chiều. Tâm trí được thiết kế để tránh đau đớn. Cơ chế này hoạt động ở cả ý thức và tiềm thức.

    Bản chất thông tin. Thông tin thị trường là trung tính. Nó chỉ có ý nghĩa khi được diễn giải. Mỗi người có cấu trúc con người duy nhất. Cách bạn phản ứng với thông tin phụ thuộc vào cách bạn diễn giải nó.

    Trạng thái “giả hiểu biết”. Định nghĩa và diễn giải thông tin phụ thuộc vào điều chúng ta giả định mình biết. Khi kỳ vọng mình đúng, thông tin không khớp trở thành mối đe dọa. Mối đe dọa kích hoạt cơ chế tránh né.

    Khi hiểu nội tâm, bạn sẽ nhận ra bản chất của mình trong giao dịch.

    Tâm lý “cảm thấy bất ổn”. Khi tâm lý bất ổn, hãy rời khỏi thị trường. Tránh thiệt hại là chiến thắng. Một chuỗi thua lỗ là bài học. Khi không ổn, hãy tắt máy tính, làm việc khác.

    Bài học từ nguyên tắc “con số 1”. Nguyên tắc này là đơn giản hóa: một thời điểm, một phương pháp, một vài lệnh, một vài cặp tiền, một lệnh thắng/thua rồi dừng.

    Tư duy xác suất: Thị trường có xu hướng lặp lại. Đơn giản hóa giúp giảm rủi ro, tăng khả năng thắng.

    Bài học sâu sắc: Đơn giản hóa mang lại tự do tâm thức. Giao dịch là hành trình xây dựng tư duy xác suất. Bạn kiểm soát chính mình, không phải thị trường.

    Nâng cao sức phán đoán: Ai quan trọng nhất (bạn), thời điểm nào quan trọng nhất (hiện tại), việc gì quan trọng nhất (sự trưởng thành của bạn). Phán đoán sáng suốt đến từ sự an vui và bao dung.

  • Chương 6: Góc nhìn của thị trường

    Quy luật biến dịch

    Quy luật “ biến dịch” có thể được xem là bí mật cốt lõi trong giao dịch, nhưng nó không phải là một quy tắc cứng nhắc mà mang tính tương đối, giúp nhà giao dịch duy trì sự linh hoạt trong tư duy. Nếu có một điều quan trọng nhất làm nền tảng cho thành công của một nhà giao dịch, thì đó chính là niềm tin vững chắc vào sự bất định của kết quả, nhưng với lợi thế nghiêng về phía bạn. Đây cũng chính là yếu tố giúp bạn:

    1. Giao dịch mà không bị sợ hãi hay quá tự tin.

    2. Nhìn nhận cơ hội thị trường từ một góc độ khách quan.

    3. Tập trung hoàn toàn vào “dòng chảy cơ hội trong khoảnh khắc hiện tại.”

    4. Tự nhiên bước vào trạng thái tự nhiên biết, trạng thái tập trung tối đa. (trụ vào “bất dịch” nội tại hay nhận được sự chân thật nơi nội tâm)

    Những nhà giao dịch giỏi nhất không chỉ nghĩ rằng “bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra”, họ thực sự tin vào điều đó một cách mạnh mẽ và không có sự mâu thuẫn trong nội tâm. Niềm tin vào sự bất định này giúp họ không gắn kết kết quả hiện tại với những giao dịch trước đó. Điều này cho phép họ thoát khỏi những kỳ vọng cứng nhắc hoặc phi thực tế về thị trường.

    Thay vì bị cuốn vào kỳ vọng, dẫn đến nỗi đau cảm xúc và tổn thất tài chính, họ học cách “tự tạo điều kiện”, luôn sẵn sàng đón nhận mọi cơ hội mà thị trường mang lại, dù ở bất kỳ thời điểm nào. “Tự tạo điều kiện” nghĩa là chấp nhận rằng góc nhìn của ta luôn có giới hạn so với những gì thị trường thực sự đang thể hiện. Sự linh hoạt và mở lòng với mọi khả năng giúp họ thích nghi nhanh chóng, thay vì cố đoán trước điều gì sẽ xảy ra.

    Tuy nhiên, tâm trí chúng ta không tự động nhận thức được mọi cơ hội xuất hiện. Đây là lý do tại sao “sự mù lòa trong nhận thức” xảy ra thường xuyên trong giao dịch. Nếu bạn sợ sai, bạn sẽ không nhận ra khả năng thị trường tiếp tục đi ngược hướng với vị thế của bạn. Nỗi sợ thừa nhận sai lầm khiến bạn tập trung quá mức vào những thông tin có lợi cho mình, ngay cả khi có nhiều dữ liệu rõ ràng rằng thị trường đang hình thành một xu hướng ngược lại.

    Chính vì vậy, nguyên tắc “bất định” là chìa khóa để bạn giải phóng bản thân khỏi những kỳ vọng cứng nhắc và mở lòng đón nhận mọi tín hiệu từ thị trường. Khi bạn chấp nhận rằng “bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra,” bạn không còn áp đặt ý chí của mình lên thị trường mà thay vào đó là phản ứng linh hoạt, nhất quán và hiệu quả. Đây chính là cách các nhà giao dịch chuyên nghiệp duy trì sự tỉnh táo, tránh được những sai lầm xuất phát từ cảm xúc hay cái tôi.

    Trong thị trường có xu hướng, chúng ta thường có thể nhận ra rõ ràng hành vi của thị trường, nhưng nếu giao dịch trong trạng thái sợ hãi tương ứng với trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm, điều này dễ dàng trở thành “không gian”. Xu hướng và cơ hội, giao dịch theo xu hướng đó chỉ trở nên rõ ràng khi chúng ta đã thoát khỏi giao dịch. Ngoài ra, còn có những cơ hội mà chúng ta không nhận ra được, bởi chúng ta chưa học cách phân biệt những yếu tố cần thiết để nhận biết chúng. Hãy nhớ lại lần đầu tiên bạn nhìn vào biểu đồ giá những gì bạn chưa học được lúc đó hoàn toàn là không gian đối với bạn và sẽ tiếp tục là không gian cho đến khi tâm trí bạn sẵn sàng “kết nối” để tương đồng tần số rung động năng lượng với những cơ hội.

    Một quan điểm đúng trong giao dịch là làm cho tâm trí mình sẵn sàng “kết nối”, bao gồm cả những gì đã biết và chưa biết. Ví dụ, bạn đã xây dựng một khuôn khổ tinh thần cho phép nhận diện một tập hợp các yếu tố trong hành vi thị trường, chỉ ra khi nào có cơ hội mua hoặc bán. Đây là “lợi thế” (edge) của bạn một thứ mà bạn đã biết. Nhưng, điều bạn không biết là chính xác mô hình được xác định bởi các yếu tố này sẽ diễn ra như thế nào. Với cách tiếp cận làm cho mình “sẵn sàng”, bạn hiểu rằng lợi thế của bạn đặt xác suất thành công nghiêng về phía bạn, đồng thời bạn hoàn toàn chấp nhận thực tế rằng bạn không thể biết kết quả của từng giao dịch cụ thể.

    Khi làm cho mình sẵn sàng, bạn chủ động mở ra để đón nhận điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, thay vì để tâm trí vận hành theo những quy trình tự động, khiến bạn nghĩ rằng mình đã biết trước. Quan điểm này giúp tâm trí bạn không bị cản trở bởi những kháng cự nội tại, những thứ có thể ngăn cản bạn nhận ra cơ hội mà thị trường đang tạo ra từ góc nhìn của nó, “sự thật” của thị trường. Khi tâm trí bạn sẵn sàng kết nối là lúc bạn có trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng hướng dương, không chỉ bạn có thể học được điều gì đó mới về thị trường mà trước đây bạn chưa biết, mà còn thiết lập trạng thái tinh thần lý tưởng để bước vào “trạng thái tự nhiên biết”.

    Bản chất của việc ở trong “trạng thái tự nhiên biết” là khi tâm trí bạn và thị trường hoàn toàn đồng điệu với nhau. Kết quả là, bạn cảm nhận được những gì thị trường sắp làm như thể không có sự phân tách giữa bạn và ý thức tập thể của những người tham gia thị trường. “trạng thái tự nhiên biết” là một không gian tinh thần nơi bạn không chỉ đọc được tâm trí tập thể, mà còn hòa hợp hoàn toàn với nó. Nếu điều này nghe có vẻ lạ lùng, hãy tự hỏi làm thế nào một đàn chim hoặc một đàn cá có thể thay đổi hướng đi đồng thời. Phải có một cách mà chúng liên kết với nhau. Nếu con người cũng có thể được liên kết theo cách tương tự, thì sẽ có những lúc thông tin từ những người mà chúng ta có liên kết sẽ lan tỏa vào ý thức của chúng ta.

    Trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng hướng dương “kết nối” với dòng chảy thuận chiều

    Người thầy đã từng mô tả một trải nghiệm mà nhiều nhà giao dịch hẳn đã từng nghe qua đó là cảm giác như được “kết nối” với ý thức tập thể của thị trường. Trong trạng thái này, bạn có thể dự đoán được sự thay đổi của xu hướng một cách kỳ diệu, giống như một chú chim giữa đàn hay một con cá trong bầy sẽ quay đầu đúng khoảnh khắc mà tất cả những con khác cũng quay.

    Nhưng làm thế nào để thiết lập trạng thái tâm trí phù hợp nhất để đạt được sự đồng điệu gần như “ma thuật” này giữa bạn và thị trường? Đây thực sự không phải là một nhiệm vụ dễ dàng.

    Có hai rào cản lớn về tâm thức mà bạn cần vượt qua. Rào cản đầu tiên chính là trọng tâm của chương này: Học cách giữ tâm trí của bạn tập trung vào “dòng chảy cơ hội ngay tại khoảnh khắc hiện tại” (now moment opportunity flow). Để có thể trải nghiệm sự đồng điệu, tâm trí bạn cần phải mở ra với sự thật của thị trường, nhìn từ góc độ của thị trường chứ không phải từ những kỳ vọng cá nhân của bạn. Trạng thái nội tâm này tương ứng với trạng thái nhận thức nội tâm cân bằng và bắt đầu hướng dương có chủ đích tạo nên trạng thái tự nhiên biết trong nội tâm.

    Rào cản thứ hai liên quan đến sự phân chia công việc giữa hai bán cầu não của chúng ta. Não trái có nhiệm vụ xử lý các suy nghĩ mang tính logic, dựa trên những gì chúng ta đã biết, trong khi não phải chịu trách nhiệm cho những ý tưởng sáng tạo, cảm hứng, trực giác, hoặc một “cảm giác chắc chắn” thường không thể giải thích bằng logic. Vấn đề nằm ở chỗ, sự sáng tạo thực sự luôn mang đến điều gì đó hoàn toàn mới, vượt ra ngoài những gì chúng ta đã biết, và điều này dẫn đến một xung đột nội tại giữa hai cách suy nghĩ logic và sáng tạo. Trừ khi bạn có những bước rèn luyện cụ thể để làm quen và tin tưởng vào thông tin đến từ nguồn sáng tạo, não trái của bạn gần như luôn luôn chiến thắng, và hậu quả là bạn khó có thể hành động dựa trên những trực giác hay cảm hứng của mình.

    Hành động một cách chính xác dựa trên bất kỳ điều gì đòi hỏi niềm tin và sự rõ ràng trong mục đích. Chính niềm tin và sự rõ ràng này giữ cho tâm trí và các giác quan của bạn tập trung vào nhiệm vụ trước mắt. Tuy nhiên, nếu nguồn thông tin mà bạn hành động mang tính sáng tạo và não trái của bạn chưa được rèn luyện để tin tưởng vào nguồn thông tin này, bạn sẽ sớm bị những suy nghĩ logic, mâu thuẫn và cạnh tranh tràn ngập ý thức của mình. Tất nhiên, tất cả những suy nghĩ này sẽ nghe rất hợp lý, bởi chúng dựa trên những gì bạn đã biết, nhưng chính chúng sẽ kéo bạn ra khỏi trạng thái “dòng chảy” hoặc bất kỳ trạng thái sáng tạo nào.

    Có lẽ không gì gây bực bội hơn việc nhận ra tiềm năng từ một cảm giác trực giác, một linh cảm, hay một ý tưởng đầy cảm hứng, nhưng lại không tận dụng được vì bạn đã tự thuyết phục bản thân không hành động. Đây chính là lý do mà trạng thái “dòng chảy” tưởng chừng như đơn giản, nhưng thực ra đòi hỏi rất nhiều sự rèn luyện tâm thức để đạt được. Người thầy đã chỉ ra rằng để vượt qua những xung đột nội tại này, chúng ta cần từng bước học cách tập trung hoàn toàn vào “dòng chảy cơ hội của khoảnh khắc hiện tại”. Và chính từ đây, tôi sẽ hướng dẫn bạn từng bước để hiểu rõ ý nghĩa thực sự của việc đạt được trạng thái này và làm thế nào để sử dụng nó hiệu quả trong giao dịch của bạn.

    Người thầy nhấn mạnh rằng để trở thành một nhà giao dịch thực sự thành công, bạn phải phát triển một niềm tin vững chắc, không lay chuyển vào sự bất định của thị trường. Mục tiêu cuối cùng của ông khi viết chương này và cả chương 7 là giúp bạn nhận ra rằng, không thể đạt được thành công lâu dài nếu không chấp nhận và hiểu rõ quản trị tâm thức trọng giao dịch. Đây là bước đầu tiên trên con đường đồng bộ hóa tâm trí của bạn với thị trường, cũng chính là nơi mà hầu hết những cảm giác thất vọng, khó hiểu và bí ẩn về giao dịch bắt đầu xuất hiện.

    Rất ít người, khi quyết định bước chân vào giao dịch, thực sự dành thời gian để suy nghĩ xem việc trở thành một nhà giao dịch thực sự có nghĩa là gì. Phần lớn mọi người đều lầm tưởng rằng giao dịch đồng nghĩa với việc trở thành một nhà phân tích thị trường giỏi, nhưng như người thầy đã nói, không gì sai lầm hơn điều đó. Phân tích thị trường tốt chắc chắn có thể đóng góp và hỗ trợ cho thành công của bạn, nhưng nó không xứng đáng nhận được mức độ chú ý và tầm quan trọng mà nhiều nhà giao dịch dành cho nó. Ẩn sâu dưới những mô hình hành vi thị trường mà bạn thường tập trung vào, là những đặc điểm tâm thức độc đáo và chính bản chất của những đặc điểm này quyết định cách bạn cần “trở thành” để hoạt động hiệu quả trong môi trường thị trường.

    Môi trường thị trường, với những đặc điểm và tính chất rất khác biệt so với những gì chúng ta quen thuộc, đòi hỏi bạn phải điều chỉnh và thay đổi cách suy nghĩ thông thường của mình. Hãy hình dung bạn đến một vùng đất xa lạ với những mục tiêu cụ thể cần hoàn thành. Việc đầu tiên bạn phải làm là làm quen với phong tục, tập quán địa phương. Bằng cách này, bạn hiểu được mình cần thích nghi như thế nào để có thể hoạt động hiệu quả trong môi trường đó. Giao dịch cũng tương tự nhưng hầu hết nhà giao dịch thường bỏ qua việc họ cần phải thay đổi để trở nên thành công lâu dài.

    Tại sao lại như vậy?

    Thứ nhất, bạn không cần bất kỳ kỹ năng đặc biệt nào để thực hiện một giao dịch thắng. Đó là lý do tại sao nhiều người lầm tưởng rằng họ có thể dễ dàng thành công chỉ với một vài giao dịch may mắn. Nhưng thực tế, hầu hết phải mất nhiều năm đau đớn và thất bại để nhận ra rằng, sự nhất quán không nằm ở việc thỉnh thoảng thắng một giao dịch, mà là khả năng duy trì kết quả ổn định qua thời gian.

    Thứ hai, giao dịch không yêu cầu bạn phải rời khỏi môi trường quen thuộc. Bạn chỉ cần một chiếc điện thoại hoặc máy tính là đã có thể tham gia thị trường, thậm chí không cần rời khỏi giường. Ngay cả những nhà giao dịch chuyên nghiệp làm việc từ văn phòng cũng không nhất thiết phải có mặt tại nơi làm việc để thực hiện lệnh. Chính sự tiện lợi và thân thuộc này khiến nhiều người lầm tưởng rằng giao dịch không đòi hỏi sự thích nghi đặc biệt trong cách tư duy.

    Nhưng thực tế, giao dịch đòi hỏi bạn phải quản trị tâm thức của mình để thích nghi với sự bất định và hỗn loạn vốn có của thị trường. Điều này không chỉ là thay đổi về mặt kỹ thuật, mà còn là sự thay đổi sâu sắc về mặt tâm thức. Chỉ khi bạn chấp nhận điều này, con đường dẫn đến thành công mới thực sự mở ra.

    Đến một mức độ nào đó, có lẽ bạn đã nhận thức được nhiều sự thật cơ bản hay nói cách khác là những đặc điểm tâm thức về bản chất của giao dịch. Nhưng nhận thức hay hiểu biết về một nguyên tắc, một sự thấu hiểu, hay một khái niệm không nhất thiết đồng nghĩa với việc bạn đã chấp nhận và tin tưởng vào nó. Khi một điều gì đó được chấp nhận thực sự, nó không còn mâu thuẫn với bất kỳ thành phần nào khác trong môi trường tâm thức của chúng ta. Khi bạn tin vào một điều gì đó, bạn hành động dựa trên niềm tin đó như một phần tự nhiên của con người bạn, không cần phải đấu tranh hay cố gắng thêm. Tuy nhiên, ở mức độ nào mà niềm tin này mâu thuẫn với bất kỳ thành phần nào khác trong tâm trí, thì ở mức độ đó sự chấp nhận vẫn chưa hoàn toàn.

    Chính vì lý do này, không khó để hiểu tại sao rất ít người thực sự thành công trong nghề giao dịch. Họ đơn giản là không thực hiện được quản trị tâm thức đưa về trạng thái tâm thức phù hợp để hòa giải những xung đột tồn tại giữa những gì họ đã học và tin tưởng, và cách mà những điều đó mâu thuẫn, cản trở việc áp dụng các nguyên tắc cần thiết để giao dịch thành công. Để có thể bước vào trạng thái tự nhiên biết và dễ dàng trạng thái lý tưởng nhất cho giao dịch yêu cầu những xung đột đó phải được giải quyết triệt để.

    Điều này mang lại một bài học quan trọng: Nhận thức chưa bao giờ là đủ. Bạn có thể hiểu rõ một nguyên tắc, thậm chí thừa nhận rằng nguyên tắc đó là đúng, nhưng nếu sâu thẳm bên trong bạn vẫn tồn tại những xung đột, bạn sẽ không bao giờ có thể thực sự áp dụng nó một cách nhất quán. Đây là lý do tại sao giao dịch không chỉ là một bài kiểm tra kỹ năng hay chiến lược, mà còn là bài kiểm tra lớn nhất về việc bạn có thể làm chủ tâm thức của mình đến đâu. Chỉ khi bạn giải quyết được những xung đột nội tâm này, bạn mới có thể đạt được trạng thái tự nhiên biết, trạng thái mà trong đó mọi quyết định đều được đưa ra một cách tự nhiên, không có sự cản trở nào từ những mâu thuẫn tiềm ẩn trong tâm trí.

    Người thầy đã khai sáng điều này, nhưng điều mà tôi muốn bổ sung là: Quá trình chuyển hóa tâm thức này không phải là một đích đến, mà là một hành trình liên tục. Chỉ khi bạn chấp nhận rằng việc phát triển bản thân là không ngừng nghỉ, bạn mới có thể tiếp tục biến những xung đột nội tại thành cơ hội để trưởng thành. Và một khi bạn làm được điều đó, giao dịch không còn là một cuộc chiến, mà trở thành một hành động tự nhiên, nơi bạn không cần phải cố gắng quá nhiều mà vẫn đạt được sự hiệu quả tối đa. Đây là đỉnh cao của việc quản trị tâm thức, một trạng thái mà mọi nhà giao dịch đều khao khát đạt được.

    Đặc tính cơ bản nhất của thị trường

    (nó có thể biểu hiện theo vô số cách khác nhau)

    Thị trường có thể làm bất cứ điều gì vào bất kỳ lúc nào. Điều này nghe có vẻ hiển nhiên, đặc biệt với những ai đã từng chứng kiến một thị trường có những biến động giá thất thường và đầy biến động. Vấn đề nằm ở chỗ, tất cả chúng ta thường xem nhẹ đặc tính này, dẫn đến việc phạm phải những sai lầm giao dịch cơ bản lặp đi lặp lại. Nếu các nhà giao dịch thực sự tin rằng mọi thứ đều có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào, thì số lượng người thua lỗ trên thị trường sẽ giảm đáng kể và số lượng người thắng một cách nhất quán sẽ tăng lên.

    Làm thế nào chúng ta biết rằng mọi thứ đều có thể xảy ra? Câu trả lời rất đơn giản. Tất cả những gì chúng ta cần làm là phân tích thị trường thành các thành phần cơ bản và xem xét cách các thành phần này vận hành. Thành phần cơ bản nhất của bất kỳ thị trường nào chính là các nhà giao dịch. Hành động của từng nhà giao dịch tác động trực tiếp lên giá cả, làm chúng tăng lên hoặc giảm xuống thông qua việc đặt giá mua cao hơn hoặc chào giá bán thấp hơn.

    Vậy tại sao các nhà giao dịch lại đẩy giá lên cao hơn hoặc giảm giá xuống thấp hơn? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần xác định lý do tại sao mọi người tham gia giao dịch. Có rất nhiều lý do và mục đích khác nhau thúc đẩy một cá nhân giao dịch trên thị trường. Nhưng trong phạm vi minh họa này, chúng ta không cần phải biết hết mọi lý do ẩn sâu đằng sau hành động của mỗi nhà giao dịch, bởi vì cuối cùng tất cả đều quy về một lý do duy nhất: Tạo lợi nhuận.

    Chúng ta biết điều này bởi vì có chỉ hai hành động mà một nhà giao dịch có thể thực hiện mua và bán, và có hai kết quả có thể xảy ra cho mỗi giao dịch lợi nhuận hoặc thua lỗ. Vì vậy, chúng ta có thể giả định một cách an toàn rằng, bất kể lý do giao dịch là gì, mục tiêu cuối cùng của tất cả mọi người đều giống nhau: Tạo lợi nhuận. Và chỉ có hai cách để tạo ra lợi nhuận: Hoặc mua thấp và bán cao, hoặc bán cao và mua lại thấp.

    Nếu chúng ta giả định rằng mọi người đều muốn tạo lợi nhuận, thì chỉ có một lý do khiến bất kỳ nhà giao dịch nào cũng sẵn sàng đẩy giá lên mức cao hơn: Họ tin rằng mình có thể bán thứ vừa mua ở mức giá cao hơn trong tương lai.

    Người thầy giải thích rằng, trên thị trường, mọi hành động đều xuất phát từ niềm tin của các nhà giao dịch về tương lai. Ví dụ, một người sẵn sàng bán ở mức giá thấp hơn giá niêm yết cuối cùng, không phải vì họ muốn mất tiền, mà vì họ tin rằng mình có thể mua lại cùng tài sản đó ở mức giá thấp hơn trong tương lai. Nếu nhìn thị trường dưới góc độ hành vi giá, và hành vi giá là kết quả của việc các nhà giao dịch sẵn sàng đẩy giá lên hoặc hạ giá xuống, thì có thể khẳng định rằng mọi biến động giá (hành vi thị trường) đều là kết quả của niềm tin về tương lai của các nhà giao dịch.

    Cụ thể hơn, mọi biến động giá đều là kết quả của việc các cá nhân xác định điều gì là “cao” và điều gì là “thấp.” Những động lực cơ bản thúc đẩy hành vi thị trường thực ra rất đơn giản, chỉ có ba nhóm chính: Những người tin rằng giá đang thấp, những người tin rằng giá đang cao, và nhóm đứng ngoài quan sát, chờ đợi để quyết định liệu giá là cao hay thấp. Nhóm thứ ba này, về mặt kỹ thuật, là một lực lượng tiềm năng chưa được kích hoạt.

    Điều thú vị là, lý do khiến một nhà giao dịch tin rằng giá cao hay thấp thường không quan trọng. Phần lớn mọi người giao dịch theo cách thiếu kỷ luật, không có hệ thống, ngẫu hứng, và đôi khi mang tính may rủi. Vì thế, lý do họ mua hay bán thường không giúp ích nhiều trong việc hiểu thị trường vận hành như thế nào. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là việc hiểu thị trường là khó khăn. Trên thực tế, tất cả những gì bạn cần nhớ là: Mọi biến động giá hoặc sự thiếu biến động đều là kết quả của sự cân bằng hoặc mất cân bằng giữa hai lực chính những người tin rằng giá sẽ tăng và những người tin rằng giá sẽ giảm.

    Điểm cốt lõi mà người thầy muốn nhấn mạnh chính là sự vận hành đơn giản nhưng cực kỳ logic của thị trường. Giá di chuyển không phải vì thị trường “muốn thế,” mà vì sự tương tác liên tục giữa hai nhóm người có quan điểm trái ngược về tương lai. Khi hiểu được bản chất này, bạn sẽ nhận ra rằng thay vì cố gắng giải mã tất cả lý do phức tạp đằng sau mỗi biến động, bạn chỉ cần tập trung vào việc quan sát cách hai lực chính này tương tác để dự đoán hướng đi của thị trường.

    Đây cũng là bài học quan trọng mà tôi rút ra từ những kinh nghiệm thực chiến và nghiên cứu sâu sắc về thị trường. Khi bạn bắt đầu tập trung vào động lực cốt lõi thay vì bị phân tâm bởi những lý do không rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng nắm bắt cơ hội và tránh được những sai lầm không đáng có. Thị trường không phức tạp như bạn nghĩ, nó chỉ là nơi phản ánh những niềm tin khác nhau của mọi người tại một thời điểm cụ thể. Và nhiệm vụ của bạn không phải là đánh giá ai đúng ai sai, mà là tìm cách tận dụng những thông tin đơn giản nhưng cực kỳ mạnh mẽ này để đưa ra quyết định sáng suốt.

    Người thầy từng giải thích rằng, nếu có sự cân bằng giữa hai nhóm trên thị trường bên mua và bên bán giá sẽ lình xình, không di chuyển rõ rệt, vì mỗi bên sẽ hấp thụ lực tác động của bên còn lại. Nhưng khi xuất hiện sự mất cân bằng, giá sẽ di chuyển theo hướng của lực mạnh hơn, tức là theo nhóm nhà giao dịch có niềm tin mạnh mẽ hơn vào hướng đi của giá. Người thầy đặt ra một câu hỏi đáng suy ngẫm: “Điều gì có thể ngăn cản bất kỳ điều gì xảy ra trên thị trường, ngoại trừ các giới hạn giá do sàn giao dịch áp đặt?” Thực tế là không có gì cả. Giá cả trên thị trường chỉ bị giới hạn bởi những niềm tin cực đoan nhất về “cao” hoặc “thấp” của bất kỳ cá nhân nào tham gia thị trường miễn là người đó sẵn sàng hành động dựa trên niềm tin của mình.

    Người thầy chỉ ra rằng, phạm vi hành vi của thị trường, xét trên góc độ tập thể, bị ràng buộc bởi những niềm tin cực đoan nhất, và đây chính là lý do tại sao trên thị trường luôn tồn tại sự đa dạng khổng lồ về niềm tin, khiến bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra. Khi nhìn nhận từ góc độ này, mỗi nhà giao dịch, dù ở bất kỳ đâu, đều trở thành một biến số của thị trường, chỉ bởi vì họ bày tỏ niềm tin của mình về tương lai. Điều này cũng có nghĩa là, chỉ cần một nhà giao dịch khác ở đâu đó, với quyết định trái ngược, cũng đủ để phủ nhận tiềm năng tích cực của giao dịch bạn đang thực hiện. Chỉ một người thôi cũng đủ để làm đảo ngược mọi niềm tin của bạn về “cao” hay “thấp”.

    Để minh họa cho quan điểm này, người thầy kể về một nhà giao dịch đã tìm đến ông để nhờ giúp đỡ. Người này là một nhà phân tích thị trường xuất sắc, được đánh giá là một trong những nhà phân tích giỏi nhất mà ông từng gặp. Tuy nhiên, dù tài năng phân tích vượt trội, nhà giao dịch này lại thất bại liên tiếp trong giao dịch, đến mức mất sạch vốn của mình và thậm chí cả vốn của người khác. Sau nhiều năm thất bại, ông ta cuối cùng cũng thừa nhận rằng bản thân còn rất nhiều điều cần cải thiện để trở thành một nhà giao dịch thực thụ.

    Theo người thầy, vấn đề lớn nhất của người này chính là tâm thức tự mã và tính cách kiêu ngạo, khiến ông ta không thể đạt được sự linh hoạt tinh thần cần thiết để giao dịch hiệu quả. Dù ông ta phân tích giỏi đến đâu, cái tôi quá lớn đã trở thành rào cản không thể vượt qua. Khi đến gặp người thầy, nhà giao dịch này đã ở trong tình trạng tuyệt vọng, sẵn sàng lắng nghe mọi lời khuyên. Người thầy đã đề xuất rằng thay vì tìm kiếm nhà đầu tư mới để tài trợ cho những chuỗi thất bại tiếp theo, ông ta nên quay về với công việc mà mình thực sự giỏi phân tích kỹ thuật. Một công việc ổn định sẽ giúp ông ta vừa có thu nhập vừa có thời gian để giải quyết những vấn đề nội tâm.

    Nghe theo lời khuyên của người thầy, người này đã tìm được một vị trí tại một công ty môi giới lớn ở Chicago, nơi ông ta không chỉ phát huy thế mạnh phân tích mà còn cung cấp giá trị thực sự cho người khác.

    Người thầy kể lại một câu chuyện mà ông từng nghe từ một nhà giao dịch kỳ cựu, cũng là chủ tịch bán nghỉ hưu của một công ty môi giới. Người đàn ông này có gần 40 năm kinh nghiệm giao dịch trong sàn ngũ cốc của sở giao dịch hàng hóa Chicago, nhưng ông gặp khó khăn khi chuyển sang giao dịch qua màn hình. Lý do rất đơn giản: Ông không cần đến phân tích kỹ thuật khi còn ở trên sàn và kiếm được rất nhiều tiền từ cảm nhận thị trường. Nhưng khi rời sàn, ông thấy cách giao dịch này không còn phù hợp và có phần bí ẩn. Vì thế, ông đã nhờ một chuyên gia phân tích kỹ thuật người mới được công ty thuê hướng dẫn ông cách sử dụng phân tích kỹ thuật.

    Chuyên gia này vô cùng hào hứng vì có cơ hội thể hiện trước một nhà giao dịch thành công và giàu kinh nghiệm như vậy. Ông sử dụng phương pháp “point and line” của Charlie Drummond một phương pháp nổi tiếng có thể xác định các mức hỗ trợ và kháng cự rất chính xác. Hôm đó, khi hai người cùng theo dõi thị trường đậu nành, chuyên gia đã dự đoán các mức hỗ trợ và kháng cự quan trọng, và thị trường đúng lúc đang giao dịch giữa hai mức đó.

    Với giọng nói đầy tự tin, gần như khẳng định chắc chắn, chuyên gia phân tích giải thích: “Nếu thị trường lên đến kháng cự, nó sẽ dừng lại và đảo chiều. Còn nếu thị trường xuống đến hỗ trợ, nó cũng sẽ dừng lại và đảo chiều.” Sau đó, ông tiếp tục nói rằng nếu thị trường giảm xuống mức giá mà ông tính toán là hỗ trợ, thì đó sẽ là mức thấp nhất của ngày.

    Khi giá đậu nành từ từ giảm về mức mà chuyên gia gọi là hỗ trợ, chủ tịch quay sang hỏi: “Vậy đây là nơi thị trường sẽ dừng lại và đi lên, đúng không?” Chuyên gia tự tin trả lời: “Chính xác! Đây sẽ là mức giá thấp nhất trong ngày.” Chủ tịch liền phản ứng: “Vớ vẩn! Xem đây.” Ông nhấc điện thoại, gọi cho một nhân viên xử lý lệnh tại sàn giao dịch đậu nành và nói: “Bán hai triệu giạ đậu nành theo giá thị trường.”

    Chỉ trong vòng ba mươi giây sau khi lệnh được thực hiện, giá đậu nành giảm thêm 10 cent mỗi giạ. Sau đó, ông quay sang nhìn chuyên gia phân tích người đang sững sờ với vẻ mặt kinh ngạc và thất vọng. Với sự điềm tĩnh, ông hỏi: “Vậy cậu vừa nói là thị trường sẽ dừng lại ở đâu nhỉ? Nếu tôi có thể làm điều đó, thì bất kỳ ai cũng có thể làm được.”

    Bài học từ câu chuyện này là gì? Phân tích kỹ thuật có thể cho bạn những mức giá quan trọng, nhưng thị trường không hoạt động như một công thức cứng nhắc. Nó không phải là nơi để bạn áp đặt những giả định tuyệt đối. Thị trường là tổng hợp của vô số hành động, cảm xúc, và ý chí của những người tham gia. Một cá nhân hay tổ chức có sức ảnh hưởng lớn hoàn toàn có thể thay đổi cục diện bất kỳ lúc nào.

    Tôi đã học được rằng: Trong giao dịch, không có gì là chắc chắn hoàn toàn chính xác. Chúng ta cần phải tiếp cận thị trường với sự linh hoạt, không chỉ dựa vào phân tích mà còn phải thấu hiểu cách nó vận hành thực sự. Tự tin là tốt, nhưng nếu sự tự tin chuyển thành hưng phấn thái quá, bạn sẽ dễ rơi vào trạng thái bị động khi thị trường không diễn ra như dự đoán. Và quan trọng nhất, hãy luôn nhớ rằng: Thị trường không tuân theo các quy tắc mà bạn nghĩ, nó vận hành theo những quy luật riêng của chính nó.

    Người thầy từng nói, từ góc nhìn của mỗi cá nhân khi quan sát thị trường, bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra, và chỉ cần một nhà giao dịch hành động là đủ để điều đó xảy ra. Đây chính là thực tế phũ phàng mà chỉ những nhà giao dịch xuất sắc nhất mới có thể đối diện và chấp nhận mà không gặp bất kỳ xung đột nội tâm nào. Làm sao ông ấy biết điều này? Bởi vì chỉ những nhà giao dịch xuất sắc mới luôn luôn xác định trước rủi ro trước khi vào lệnh. Họ cắt lỗ không chút do dự hay chần chừ khi thị trường cho thấy giao dịch không hiệu quả. Và họ có một hệ thống quản lý vốn chặt chẽ, được tổ chức bài bản để chốt lời một cách kỷ luật khi thị trường đi đúng hướng kỳ vọng.

    Không xác định rủi ro trước khi giao dịch, không cắt lỗ kịp thời, hoặc không có quy trình chốt lời rõ ràng là ba lỗi giao dịch phổ biến nhất và thường cũng là những lỗi tốn kém nhất mà một nhà giao dịch có thể mắc phải. Nhưng chỉ những nhà giao dịch xuất sắc mới loại bỏ hoàn toàn những sai lầm này khỏi hệ thống giao dịch của họ. Đó là bởi vì ở một thời điểm nào đó trong sự nghiệp, họ học cách tin tưởng một cách tuyệt đối rằng bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra, và họ luôn tính đến những điều mình không biết, những điều bất ngờ.

    Hãy nhớ rằng, chỉ có hai lực chính làm giá di chuyển: Những người tin rằng thị trường sẽ tăng giá và những người tin rằng thị trường sẽ giảm giá. Tại bất kỳ thời điểm nào, chúng ta có thể biết bên nào mạnh hơn bằng cách quan sát giá hiện tại so với một thời điểm trước đó. Nếu có một mô hình quen thuộc xuất hiện, mô hình đó có thể lặp lại, giúp chúng ta có dấu hiệu về hướng đi của thị trường. Đó chính là lợi thế phần mà chúng ta biết. Nhưng cũng có rất nhiều điều mà chúng ta không biết, và sẽ không bao giờ biết được trừ khi chúng ta có khả năng đọc suy nghĩ của người khác.

    Chẳng hạn, chúng ta không biết có bao nhiêu nhà giao dịch đang đứng ngoài thị trường, chờ thời điểm để tham gia. Chúng ta không biết bao nhiêu người trong số họ muốn mua, bao nhiêu người muốn bán, hay họ sẵn sàng mua hoặc bán với số lượng bao nhiêu. Còn những nhà giao dịch đã tham gia và đang phản ánh trong giá hiện tại thì sao? Tại thời điểm này, có bao nhiêu người trong số họ đang chuẩn bị thay đổi quyết định và thoát khỏi vị thế của mình?

    Người thầy nhấn mạnh rằng, trong thị trường, luôn tồn tại vô số biến số ẩn mà chúng ta không thể nhìn thấy, nghe thấy hoặc cảm nhận được. Những biến số này luôn hoạt động trong mọi khoảnh khắc và là phần không thể tách rời của bất kỳ thị trường nào. Những nhà giao dịch giỏi nhất không bao giờ cố gắng che giấu hay phớt lờ những biến số này, cũng không cố gắng lý luận hoặc hợp lý hóa chúng thông qua phân tích thị trường. Ngược lại, họ chấp nhận sự tồn tại của chúng và tích hợp chúng vào từng thành phần trong kế hoạch giao dịch của mình. Nhưng đối với những nhà giao dịch thông thường, điều ngược lại hoàn toàn đúng. Họ giao dịch với tư duy rằng những gì mình không tương đồng tần số rung động năng lượng là không thể thấy, nghe hoặc cảm nhận thì chắc chắn không tồn tại. Nếu họ thực sự tin vào sự tồn tại của tất cả các biến số ẩn, thì họ cũng phải tin rằng mọi giao dịch đều có kết quả không chắc chắn. Và nếu đã chấp nhận rằng mọi giao dịch đều mang tính bất định, làm sao họ có thể biện minh cho việc không định trước rủi ro, không cắt lỗ hoặc không có hệ thống để chốt lời? Không tuân thủ ba nguyên tắc cơ bản này chẳng khác nào tự sát về tài chính và cảm xúc.

    Thế nhưng, hầu hết nhà giao dịch lại không tuân thủ những nguyên tắc này. Điều này khiến chúng ta tự hỏi: Liệu động lực thực sự của họ khi giao dịch có phải là tự hủy hoại bản thân không? Điều này không phải không có khả năng, nhưng tỷ lệ nhà giao dịch thực sự muốn từ bỏ tiền bạc hoặc gây tổn hại cho chính mình dù là vô thức hay ý thức cực kỳ thấp. Vậy nếu không phải do mong muốn “tự sát” tài chính, thì điều gì khiến họ không làm điều mà lẽ ra rất hợp lý và cần thiết?

    Câu trả lời rất đơn giản: Những nhà giao dịch thông thường không định trước rủi ro, không cắt lỗ, và không có hệ thống chốt lời bởi vì họ không tin điều đó là cần thiết. Và lý do duy nhất khiến họ không tin là vì họ nghĩ rằng mình đã biết trước chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo, dựa trên những gì họ cảm nhận được ở thời điểm hiện tại. Chính niềm tin rằng “mình biết trước” này là nguyên nhân gốc rễ của hầu hết mọi sai lầm trong giao dịch. Khi bạn tin rằng mình biết trước thị trường sẽ đi đâu, bạn sẽ dễ dàng bỏ qua những nguyên tắc cơ bản và không chuẩn bị cho những tình huống bất ngờ. Nên chỉ biết nghe và thấy tại khoảng khắc đầu tiên là chân thật nhất, là lúc trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, đó cũng là lúc tiệm cận thực tại.

    Điều này còn nguy hiểm hơn khi chúng ta nhận ra rằng niềm tin của con người về những gì là đúng và thực tế là một lực lượng nội tại vô cùng mạnh mẽ. Những gì bạn tin không chỉ ảnh hưởng đến quyết định giao dịch, mà còn định hình toàn bộ hành trình tài chính của bạn.

    Từ đây, tôi nhận ra rằng, một trong những bài học quan trọng nhất từ người thầy chính là việc chấp nhận sự bất định như một phần tự nhiên của giao dịch. Sự bất định không phải là kẻ thù nó chỉ trở thành vấn đề khi chúng ta không chịu nhìn nhận và chuẩn bị cho nó. Việc từ chối đối mặt với sự bất định giống như việc bạn bước vào trận chiến mà không có vũ khí, hoàn toàn phó mặc bản thân cho số phận.

    Chính vì vậy, bài học ở đây không phải là tìm cách kiểm soát thị trường, mà là học cách kiểm soát chính mình, học cách giao dịch với sự bình tĩnh và một kế hoạch được chuẩn bị kỹ lưỡng bất kể thị trường diễn biến ra sao.

    Người thầy nhấn mạnh rằng, mọi khía cạnh cách chúng ta tương tác với thị trường từ nhận thức, diễn giải, quyết định, hành động, kỳ vọng, cho đến cảm xúc về kết quả đều được kiểm soát bởi niềm tin bên trong. Rất khó để hành động ngược lại với những gì chúng ta tin là đúng, và đôi khi, tùy thuộc vào sức mạnh của niềm tin đó, điều này gần như là bất khả thi. Một nhà giao dịch thông thường không nhận ra rằng mình cần có một “cơ chế nội tại” tức là những niềm tin mạnh mẽ để buộc mình nhìn nhận thị trường từ một góc độ ngày càng rõ ràng và mở rộng hơn, đồng thời luôn hành động phù hợp với điều kiện tâm thức và bản chất biến động của giá cả.

    Niềm tin hiệu quả và thực tiễn nhất mà một nhà giao dịch có thể hình thành là: “Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.” Đây không chỉ là một sự thật đơn giản, mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng mọi niềm tin và tâm thái đúng cho một nhà giao dịch thành công. Nếu không có niềm tin này, tâm trí bạn sẽ tự động, và thường không hề có ý thức, khiến bạn né tránh, chặn đứng hoặc hợp lý hóa bất kỳ thông tin nào cho thấy thị trường có thể làm điều mà bạn chưa chấp nhận là có thể xảy ra.

    Khi bạn tin rằng bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra, tâm trí của bạn không còn lý do để né tránh bất kỳ khả năng nào. Niềm tin này bao gồm mọi khả năng, và chính điều đó sẽ mở rộng nhận thức của bạn về thị trường, cho phép bạn nhìn thấy những thông tin mà trước đây có thể đã là không gian với bạn. Nói cách khác, bạn sẽ mở lòng mình ra để nhận diện nhiều khả năng hơn từ góc độ của thị trường. Điều quan trọng nhất là, bằng cách thiết lập niềm tin rằng bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra, bạn đang quản trị tâm thức mình tư duy theo xác suất.

    Tư duy theo xác suất là nguyên tắc tối quan trọng, và cũng là nguyên tắc khó hiểu và khó tích hợp nhất vào hệ thống tư duy của một nhà giao dịch. Khi bạn nhận ra rằng thị trường không có gì là tuyệt đối, rằng mọi biến động đều mang tính bất định và tương đối, bạn sẽ bắt đầu hành động với sự linh hoạt và sáng suốt hơn. Bạn sẽ không còn bị bó buộc bởi những kỳ vọng cố định, và điều này giúp bạn thích nghi tốt hơn trước mọi tình huống thị trường mang lại.

    Đây là bài học cuối cùng và quan trọng nhất của chương này: Thị trường vận hành dựa trên sự bất định, và chính bạn phải học cách chấp nhận sự bất định ấy như một phần tất yếu. Khi bạn không còn mong đợi một điều gì chắc chắn, bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn trong mỗi quyết định giao dịch, không còn áp lực phải “đúng” mọi lúc. Điều này không chỉ giúp bạn giảm căng thẳng mà còn làm tăng cơ hội thành công bởi bạn đang quản trị tâm thức giao dịch của chính mình.

    Một điều khá hiển nhiên rằng: Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra. Và đó chính là quy luật của sự biến dịch.

    Chú thích:

    “Giạ” (bushel trong tiếng Anh) là một đơn vị đo lường thể tích hoặc khối lượng, chủ yếu được sử dụng trong ngành nông nghiệp, đặc biệt là để đo các loại nông sản như đậu nành, lúa mì, ngô, yến mạch…

    1. Đơn vị đo lường:

    • 1 giạ (bushel) đậu nành ≈ 27,2 kg (hoặc khoảng 60 pound).

    • Đối với các loại nông sản khác, trọng lượng của 1 giạ có thể khác nhau.

    2. Nguồn gốc và sử dụng:

    • Giạ là đơn vị đo phổ biến tại Hoa Kỳ và Canada.

    • Trong giao dịch hàng hóa, các mức giá thường được niêm yết theo cent hoặc đô la trên mỗi giạ.

    3. Ví dụ thực tế:

    Nếu giá đậu nành là $14/giạ, điều này có nghĩa là bạn phải trả $14 cho 27,2 kg đậu nành. Nếu giá giảm 10 cent, tức là giá mỗi giạ sẽ còn $13,90.

  • Chương 5: Sức mạnh của có nhận thức

    Sửa lỗi “phần mềm” trong tâm trí

    Người thầy nói rằng, để thành công trong giao dịch, chúng ta cần “sửa lỗi phần mềm” trong tư duy, tức là làm cho tâm trí của mình trở nên mạch lạc, đồng bộ với mục tiêu. Điều này đòi hỏi chúng ta phải hiểu rõ bản chất của năng lượng tâm trí và cách sử dụng năng lượng đó để thay đổi những góc nhìn tạo ra cảm xúc tiêu cực không mong muốn khi đối mặt với thông tin từ thị trường. Quá trình này không phức tạp như bạn nghĩ, và bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy chỉ một vài thay đổi nhỏ cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong kết quả giao dịch của bạn.

    Giao dịch bắt đầu từ việc nhận ra một cơ hội, và nếu không có khả năng nhận biết cơ hội, chúng ta sẽ chẳng có lý do gì để giao dịch. Vì vậy, điểm xuất phát hợp lý nhất là khám phá cách mà năng lượng tâm trí ảnh hưởng đến quá trình nhận thức. Vậy, những yếu tố nào ảnh hưởng đến nhận thức? Điều gì quyết định cách chúng ta tiếp nhận thông tin và cách chúng ta liên kết thông tin với những gì đang diễn ra? Làm sao nhận thức gắn liền với những trải nghiệm tại mỗi thời điểm? Câu trả lời nằm ở việc hiểu rằng mọi thứ xung quanh chúng ta đều tồn tại như một tập hợp các lực năng lượng, những lực này tạo ra thông tin về đặc điểm, tính chất và bản chất độc đáo của chúng.

    Mọi thứ tồn tại bên ngoài cơ thể chúng ta từ thực vật, động vật, hiện tượng thiên nhiên như thời tiết, động đất, núi lửa, cho đến vật chất vô tri và cả các hiện tượng phi vật chất như ánh sáng, âm thanh, sóng vi ba đều tạo ra thông tin về sự tồn tại của chúng. Những thông tin này có thể tác động lên một trong năm giác quan của chúng ta. Điều thú vị là ngay cả những vật vô tri như một viên đá cũng đang trong trạng thái “biểu hiện” mặc dù biểu hiện đó có thể không rõ ràng với mắt thường. Ví dụ, một viên đá, dù không hoạt động theo cách chúng ta thường nghĩ, vẫn đang biểu đạt sự tồn tại của nó thông qua các nguyên tử và phân tử cấu tạo nên nó. Những nguyên tử và phân tử này luôn chuyển động, và chính sự chuyển động đó là cách mà viên đá “bày tỏ” bản chất của nó. Để cùng hiểu rõ hơn, chúng ta đào sâu với tri thức trạng thái rung động điện từ nội tâm.

    Vật chất và không gian

    Người thầy đặc biệt đi vào kiến thức khoa học cơ bản để chúng ta nắm nội dung này. Có phải là mọi vật chất trên thế gian này nếu phân nhỏ, chia nhỏ xuống là phân tử tạo lên vật chất không? Sau đó, các nhà khoa học nghiên cứu thêm thì có nguyên tử tạo lên vật chất. Cuối cùng, họ cho ra kết luận, đó là các hạt để cấu thành lên vật chất của chúng ta. Bắt đầu người ta quan sát di chuyển của các hạt, người ta gọi tốc độ di chuyển của các hạt là tần số rung động của các hạt. Khi các hạt bên trong di chuyển, nó phát ra, tạo ra một cái tần số rung động năng lượng, có những hạt di chuyển với tần số rung động năng lượng siêu cao, có tần số rung động năng lượng cao và tần số rung động năng lượng thấp.

    Bối cảnh thầy cầm một cây bút: mọi người quan sát tay của của người thầy, nếu nó di chuyển chậm thì chúng ta thấy, nếu di chuyển nhanh hơn chút thì chúng ta vẫn thấy nhưng nó mờ đi, không rõ, nhưng nếu di chuyển rất nhanh thì nó trở lên vô hình trong mắt của mình. Họ phát hiện ra, các hạt này có tần số rung động quá nhanh thì nó tạo lên các dạng sóng, nên mọi người có để ý, có những vật chất thì chúng ta không thấy và nó vô hình trong mắt chúng ta (ví dụ: Xung quanh chúng ta tồn tại rất nhiều dạng sóng như sóng điện từ, sóng wifi,…).

    Đặt ra câu hỏi là, tại sao có những cái chúng ta thấy và tại sao có những cái chúng ta không nhìn thấy. Có một khái niệm được gọi là tương đồng tần số rung động năng lượng. Bất kỳ vạn vật đều phát ra một tần số rung động năng lượng riêng, nếu mà ai đó có tần số rung động năng lượng tương đồng với vật đó thì nhìn thấy vật đó, còn nếu không tương đồng thì nó sẽ vô hình trong cái thấy của người đó, lúc đó nó là không gian của chúng ta.

    Tương tự như nghe, có những âm thanh vượt ngoài ngưỡng nghe của lỗ tai chúng ta, có âm thanh hạ âm, có âm thanh siêu âm, cùng một lúc có nhiều âm thanh diễn ra, nhưng chúng ta nghe được âm thanh trong ngưỡng nghe. Các âm thanh đó luôn luôn tồn tại nhưng chúng ta không tương đồng với tần số rung động của âm thanh đó, nghĩa là không tương đồng với tần số nghe (ví dụ: Đài fm chúng ta rà đúng tần số thì mới nghe được đài).

    Một số con người, người ta không muốn cho con người bám trụ vào những gì mình thấy mới gọi là vật chất, cho nên là họ cho ra một định nghĩa khác đi. Họ mới nói vật chất không có thật mà nó lệ thuộc vào “người quan sát” và “vật quan sát” có tương đồng với nhau về tần số rung động năng lượng hay không. Nếu người quan sát và vật quan sát có tương đồng với nhau về tần số rung động năng lượng thì nó sẽ trở thành vật chất trong mắt của người quan sát (hữu hình), còn không tương đồng gọi là không gian (vô hình). Đây là một định nghĩa rất phá chấp, phá chấp với những gì mình thấy, tại vì có những con người, họ thấy họ mới tin.

    Cái thấy của con người đang quá hạn hẹp trong cái thuật ngữ gọi là nhìn thấy mới đại diện đó là vật chất. Nhưng có những cái khác, đó là cảm thấy, nhận thấy. Mình quan sát cái gì, nếu mà mình thấy cái đó, bản chất nó không có thật nữa, nó lệ thuộc vào người quan sát có tương đồng với nhau về tần số rung động năng lượng hay không.

    Cho nên có những điều mà ta chưa thấy không phải nó không tồn tại, mà ta chưa có nhận thức về nó, nên giáo dục nhận thức luôn là quan trọng nhất. Còn việc tương đồng tần số rung động năng lượng phụ thuộc vào tâm thái của chúng ta. Trọng điểm của chuyển hoá đời người cũng như trong giao dịch là tâm thái và cách chúng ta đón nhận những nhận thức phù hợp.

    Tương tự, trong giao dịch tài chính, thị trường luôn phát ra tín hiệu. Việc nhận thức và hành động phụ thuộc vào tần số rung động của chính chúng ta. Nếu trạng thái tâm trí cân bằng thì đơn giản điều chỉnh tần số rung động phù hợp bối cảnh và tương đồng với thị trường, ta sẽ nhận thấy cơ hội. Nếu không, những cơ hội đó sẽ trở thành không gian.

    Giống như khi chạm vào một viên đá, bề mặt của nó kích thích giác quan xúc giác, cho phép ta cảm nhận rõ đặc điểm của viên đá. Thị trường tài chính cũng vậy, nó liên tục phát ra “tín hiệu” – những thông tin tác động trực tiếp đến “giác quan” giao dịch. Tuy nhiên, cách chúng ta tiếp nhận và xử lý các tín hiệu này không giống nhau. Nhận thức của mỗi người không chỉ bị chi phối bởi bản chất của thông tin mà còn bởi trạng thái tâm trí tại thời điểm đó, quyết định tần số rung động của chúng ta.

    Tâm trí con người được cấu thành từ các dòng điện nhỏ (sóng não), tạo ra sự dao động điện từ tự nhiên. Khi nội tâm cân bằng, trạng thái rung động điện từ trong tâm trí cũng cân bằng và tương đồng tần số rung động năng lượng đạt mức siêu cao. Chính lúc này, tâm thái dễ dàng điều chỉnh phù hợp với bối cảnh, dẫn đến hiệu quả giao dịch cao. Ngược lại, khi dao động điện từ nội tâm mất cân bằng (nghiêng quá về hướng dương hoặc âm), tần số rung động năng lượng dao động giữa thấp, cao khiến nhận thức về thị trường trở nên lệch lạc.

    Điều này dẫn đến một bài học lớn trong giao dịch: Cách bạn tiếp nhận và xử lý thông tin từ thị trường không chỉ phụ thuộc vào thị trường, mà còn phụ thuộc vào cách tâm trí bạn sẵn sàng “điều chỉnh” để thấy được các tín hiệu đó. Bất kể thị trường hay cơ hội, cách bạn nhìn nhận chúng sẽ quyết định hành động và kết quả sau cùng. Thế nên, thay vì chỉ tập trung vào việc làm thế nào để dự đoán thị trường, hãy dành thời gian để hiểu cách mà năng lượng tâm trí ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định của bạn.

    Não người “kết nối”

    Người thầy đã đặt một câu hỏi rất thú vị về cách chúng ta trải nghiệm và lưu giữ những gì xảy ra trong thế giới bên ngoài. Ông bắt đầu bằng một ví dụ đơn giản: Một hòn đá. Một hòn đá có hình dạng, màu sắc, và chiếm một không gian nhất định, khiến chúng ta nhìn thấy nó thay vì vật chất không tương đồng tần số rung động năng lượng hoặc một vật khác. Nó có thể có mùi hoặc vị (mặc dù tôi chắc chắn không định thử nếm một hòn đá để kiểm tra điều này). Khi chúng ta gặp bất kỳ điều gì trong môi trường xung quanh, luôn có một sự trao đổi năng lượng diễn ra. Năng lượng từ bên ngoài, được biểu đạt thông qua các đặc tính của sự vật, sẽ được hệ thần kinh của chúng ta chuyển đổi thành các xung điện và lưu trữ trong tâm trí như một ký ức hoặc cảm nhận.

    Có nghĩa là, để mỗi giao dịch chiến thắng một cách trọn vẹn và không còn phụ thuộc vào vận may nhất thời, thì thông tin cần được cố định và “lặp đi lặp lại” để biến nó thành nhận thức. Khi đã trở thành nhận thức, tâm trí” tự nhiên” duy trì trạng thái rung động điện từ nội tâm tương đồng với tần số rung động năng lượng của cơ hội đã xác định. Đây chính là lý do vì sao “chiến binh ánh sáng” và “chiến binh gác đền” có thể liên tục giành chiến thắng trên thị trường chỉ bằng những “chiêu” quen thuộc, “lặp đi lặp lại”. (Xem lại chương 3 về 5 nhóm nhà giao dịch)

    Điều thú vị là, người thầy nhấn mạnh rằng những ký ức, nhận thức và niềm tin mà chúng ta tích lũy trong cuộc sống đều tồn tại dưới dạng “cấu trúc năng lượng” trong tâm trí do chúng ta “kết nối”. Đây là một khái niệm trừu tượng, nhưng nếu suy ngẫm kỹ, nó hoàn toàn hợp lý. Hãy tự hỏi: Nếu ký ức, nhận thức và niềm tin không phải là năng lượng, thì chúng tồn tại dưới hình thức nào?

    Bất kỳ thứ gì được tạo thành từ nguyên tử và phân tử đều chiếm không gian và có thể quan sát được. Nhưng bạn đã bao giờ “nhìn thấy” một ký ức, một nhận thức hay một niềm tin chưa?

    Giải nghĩa sâu hơn, tôi từng gặp một cao nhân đã chỉ điểm rằng:

    “Thực tế, não người không phải nơi tạo ra mà là nơi kết nối. Nếu tâm thái duy trì trạng thái rung động điện từ nội tâm về giàu có, người đó sẽ liên tục giàu. Dù có gặp biến cố gì, họ cũng sẽ giàu trở lại, bởi họ kết nối với các trải nghiệm, ký ức, tri thức và nhân duyên liên quan đến sự giàu có.

    Tương tự trong giao dịch, nếu một người đã ‘giác ngộ’ trạng thái đặc biệt của nội tâm – bao gồm ký ức, niềm tin, quan niệm chuẩn và tri thức, họ sẽ trở thành nhà giao dịch đúng nghĩa một cách tự nhiên khi duy trì được trạng thái đó.”

    Các nhà khoa học đã nghiên cứu cấu trúc não bộ, phân tích mô não sống và chết, thậm chí quan sát ở cấp độ nguyên tử, nhưng không ai có thể nhìn thấy ký ức, nhận thức hay niềm tin dưới dạng nguyên bản. Chúng ta có thể thấy các tế bào não, nơi được cho là “chứa” ký ức, nhưng không thể trực tiếp trải nghiệm hay nhìn thấy chúng, trừ khi chính người sở hữu kết nối và thể hiện khi còn sống. Điều này dẫn đến một kết luận: Nếu những thành phần trong tâm trí không tồn tại dưới dạng vật chất bên trong não bộ, thì chúng hẳn tồn tại ở dạng phân tử và nguyên tử, trong một “kho lưu trữ” năng lượng mà ta có thể kết nối.

    Những gì chúng ta học được và nhận thức từ quá khứ hay hiện tại đều là hữu hạn. Tuy nhiên, điều không giới hạn chính là khi trí tuệ khai mở, lúc tâm thức kết nối với nền văn minh không gian hay chính là “kho lưu trữ” mà tôi đã đề cập trước đó. Cao nhân có chỉ điểm tôi rằng: Người nào khai mở trí tuệ thì không thể hình dung người đó sẽ trở thành ai.

    Giải thích thêm: Akashic và nền văn minh không gian

    “Người ta tin rằng khi khai mở trí tuệ (thường được gọi là giác ngộ, khai sáng hoặc thức tỉnh), con người có thể tiếp cận kho lưu trữ này. Sự kết nối với Akashic không chỉ giúp hiểu sâu sắc về bản thân mà còn có thể tiếp cận tri thức về các nền văn minh khác trong vũ trụ.

    Một số trường phái cho rằng Akashic chứa đựng thông tin về các nền văn minh ngoài hành tinh, công nghệ vượt xa tầm hiểu biết hiện tại, và thậm chí là các quy luật vận hành của vũ trụ. Những người kết nối thành công có thể nhận được hướng dẫn để ứng dụng kiến thức này vào cuộc sống thực tế, từ đó giúp phát triển bản thân và cộng đồng.”

    Việc thay đổi từ bên trong bắt đầu bằng việc theo dõi và học hỏi tri thức từ người thầy trong ngành giao dịch. Những bài học và nhận thức đó sẽ dần định hình tư duy và cách tiếp cận của chúng ta trong giao dịch.

    Bây giờ hiểu đơn giản hơn, nếu ký ức, nhận thức và niềm tin thực sự là năng lượng, thì liệu loại năng lượng này có thể có hình dạng hoặc cấu trúc để phản ánh những tác động từ bên ngoài không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Hãy nghĩ đến cách chúng ta sử dụng ngôn ngữ để suy nghĩ. Tư duy là năng lượng, và vì chúng ta tư duy bằng ngôn ngữ, nên các ý nghĩ được định hình bởi các giới hạn và quy tắc của ngôn ngữ đó. Khi bạn nói ra suy nghĩ của mình, bạn tạo ra sóng âm: Một dạng năng lượng khác. Sóng âm này hình thành từ sự tương tác giữa dây thanh quản và lưỡi, được định dạng bởi nội dung mà bạn muốn truyền tải. Tương tự, vi sóng: Một dạng năng lượng khác, có thể mang nội dung cuộc trò chuyện trong các cuộc gọi điện thoại. Để làm được điều này, vi sóng cũng phải được cấu trúc, phản ánh đúng thông điệp mà nó đang truyền tải. Tư duy và ngôn ngữ, theo cách này, chính là sự biểu hiện của năng lượng dưới dạng có cấu trúc. Khi tư duy của chúng ta rõ ràng và nhất quán, năng lượng mà chúng ta phát ra cũng mạnh mẽ và định hướng hơn, từ đó tạo ra những kết quả tích cực trong giao dịch và cuộc sống.

    Vậy tại sao điều này lại quan trọng trong giao dịch? Bởi vì niềm tin, nhận thức và ký ức của bạn tất cả những “cấu trúc năng lượng” này đều ảnh hưởng trực tiếp đến cách bạn phản ứng với thị trường. Những tín hiệu, hành động và quyết định của bạn đều bắt nguồn từ năng lượng bên trong này. Nếu bạn không hiểu và kiểm soát được chúng, bạn sẽ bị mắc kẹt trong các vòng lặp cảm xúc và hành động tiêu cực, dẫn đến thất bại lặp đi lặp lại. Cho đến khi bạn thực sự nhận thức được quản trị tâm thức quan trọng làm sao, còn không mọi thứ vẫn bất như ý như vậy.

    Người thầy, một bậc thầy trong lĩnh vực tâm thức giao dịch, đưa ra một ví dụ sâu sắc về cách tâm thức và năng lượng “kết nối” bộ não chúng ta vận hành. Khi chúng ta tiếp xúc với một vật thể, như một hòn đá chẳng hạn, mọi thứ từ hình dạng, màu sắc, mùi vị, đến không gian mà nó chiếm giữ đều tương tác với các giác quan của chúng ta. Năng lượng từ hòn đá qua hình dáng hay đặc tính của nó được hệ thần kinh chuyển hóa thành các xung điện, được gửi đến “kho lưu trữ” tại nơi mà tâm trí kết nối mà chúng ta gọi là ký ức hoặc cảm nhận. Người thầy lý giải rằng những ký ức, nhận thức và niềm tin này không chỉ đơn thuần là những yếu tố mơ hồ mà chúng thực sự tồn tại dưới dạng năng lượng được kết nối với tâm trí khi chúng ta tương đồng tần số rung động năng lượng.

    Trong giao dịch, tâm thái của chúng ta quyết định niềm tin và cảm xúc, và nếu tâm thức đang rối loạn điện từ thì năng lượng này có thể tích cực hoặc tiêu cực không kiểm soát. Ví dụ, khi một nhà giao dịch đạt được chuỗi chiến thắng, năng lượng tích cực này có thể dễ dàng biến thành trạng thái hưng phấn. Người thầy chỉ ra rằng hưng phấn quá mức là kẻ thù số một của một nhà giao dịch, bởi vì khi bạn tin rằng mình bất bại, bạn sẽ bỏ qua các quy tắc và giới hạn. Lúc này, bạn có xu hướng tăng kích thước vị thế, kỳ vọng thị trường đi đúng như dự đoán của mình. Nhưng khi một biến động ngược chiều nhỏ xảy ra, sự mất mát đột ngột có thể khiến bạn rơi vào trạng thái đóng băng, không thể hành động. Kết quả là, bạn cảm thấy hoang mang và cho rằng thị trường đã “phản bội” mình. Nhưng thực tế, thị trường không bao giờ phản bội ai chính cảm xúc và cách bạn quản trị tâm thức của bạn đã điều đó diễn ra.

    Người thầy nhấn mạnh rằng, thua lỗ không chỉ đến từ trạng thái hưng phấn, mà còn từ sự tự phá hoại ngầm bên trong chúng ta. Những sai lầm như nhầm lệnh mua thành lệnh bán, hoặc mất tập trung vào thời điểm quan trọng, thực chất là dấu hiệu của mâu thuẫn nội tâm.

    Theo người thầy, những mâu thuẫn này thường bắt nguồn từ xung đột sâu xa trong tâm trí, chẳng hạn như niềm tin tiêu cực về tiền bạc hoặc cảm giác không xứng đáng với thành công, xuất phát từ những giá trị được hình thành từ tuổi thơ.

    Tâm thức tài chính cá nhân cũng giống như một khu vườn. Trong khu vườn đó, những mầm non chính là cơ hội phát triển tài chính, nhưng nếu “cỏ dại” (những niềm tin sai lệch về tiền bạc) không được nhổ bỏ, chúng sẽ ngăn cản sự phát triển, dù bạn đã học hỏi và nỗ lực nghiêm túc. Quản trị tâm thức tài chính chính là việc nhận diện và loại bỏ những niềm tin hạn chế này. Khi làm được điều đó, bạn sẽ thấy sự nghiệp tài chính của mình không chỉ phụ thuộc vào phương pháp, công cụ, mà còn là kết quả của việc hiểu rõ và làm chủ tâm trí bên trong.

    Điều cốt lõi ở đây là: Tâm thức của bạn cần được quản trị một cách có ý thức. Những ký ức, niềm tin và cảm xúc được “kết nối” với tâm trí sẽ trở thành “cấu trúc năng lượng” ảnh hưởng trực tiếp đến hành động của bạn. Nếu năng lượng này không phù hợp với mục tiêu, bạn sẽ mãi bị cuốn vào vòng xoáy của những quyết định cảm xúc, thay vì có tâm thái đúng để từ đó tự đưa ra những hành động nhất quán. Điều này giải thích vì sao nhiều nhà giao dịch, dù hiểu biết và có kỹ năng, vẫn không thể đạt được thành công bền vững.

    Người thầy không chỉ giúp chúng ta nhận ra tầm quan trọng của tâm thức trong giao dịch, mà còn đặt nền tảng cho việc liên kết tâm thức với hành động thực tiễn. Giao dịch tài chính không chỉ là về chiến lược hay phân tích kỹ thuật đó là hành trình quản trị tâm thức, để từng hành động của bạn phản ánh đúng niềm tin và mục tiêu bên trong.

    Ai mới xứng đáng?

    Điều mà ai cũng cần tự hỏi chính mình: Bạn có thực sự tin rằng mình xứng đáng thành công không? Hay bạn vẫn đang bị kìm hãm bởi những xung đột nội tâm mà bạn chưa từng nhận ra? Khi bạn học được cách kiểm soát năng lượng này, giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến, mà trở thành một hành trình tự do và ý nghĩa, nơi bạn không chỉ chinh phục thị trường mà còn làm chủ chính mình.

    Mọi suy nghĩ, ký ức, và niềm tin của chúng ta đều là năng lượng được cấu trúc mà ta hấp dẫn đến. Giống như ánh sáng laser hay sóng âm, những năng lượng này có thể được định hình và định hướng theo ý chí của chúng ta. Nhưng điều quan trọng nhất là chúng tương đồng tần số rung động năng lượng, nghĩa là chúng ta đều có khả năng vô hạn để học hỏi và thích nghi. Điều này đồng nghĩa với việc bạn không bị giới hạn bởi bất kỳ khuôn khổ nào ngoài những gì tâm trí bạn tự đặt ra. Đương nhiên vẫn tuân theo quy luật và nguyên lý, tránh đi ngược dòng để tự mãn mà bị ngón sóng cuốn phăng đi.

    Hãy thử nghĩ về những giấc mơ chúng không phải là những thực thể vật chất nhưng lại có đầy đủ hình dạng, kích thước và trải nghiệm như khi bạn đang tỉnh thức. Điều này cho thấy sức mạnh của tâm trí, của năng lượng được cấu trúc trong tâm thức chúng ta. Và chính những ký ức, niềm tin và sự phân biệt mà chúng ta tích lũy qua thời gian sẽ trở thành “bộ mã tâm thức” chi phối cách chúng ta nhận thức và phản ứng với thị trường. Nên chúng ta một là khai mở trí tuệ hoặc là phải nhờ một “bộ mật mã tâm thức” chuẩn chỉ để trau dồi nhận thức về nhân sinh quan, thế giới quan và vũ trụ quan sao cho đúng đắn.

    Để trau dồi nhận thức bản thân theo “bộ mật mã tâm thức”, một nhà giao dịch phải đủ khát khao và có sức học tập cao để nâng cao bản thân mỗi ngày. Tôi luôn nhắc lại lấy tâm thức làm trọng tâm, tâm thức được quản trị đúng cách chính là chìa khóa để biến giao dịch thành một phần tự nhiên trong cuộc sống của bạn nhẹ nhàng, ý nghĩa và không áp lực.

    Sự nhận thức: Sức học tập chứ không phải “học để giỏi”

    Người thầy từng nhấn mạnh rằng chúng ta cần thận trọng với sự nhầm lẫn giữa khả năng lưu trữ thông tin và khả năng học hỏi thật sự. Học hỏi không chỉ đơn thuần là khả năng ghi nhớ hay lưu trữ một lượng lớn thông tin trong đầu óc, nếu chỉ cần lưu trữ, thì tại sao chúng ta không thể biết mọi thứ? Và nếu biết mọi thứ, tại sao chúng ta vẫn không thể nhận thức được hết mọi đặc điểm, tính chất hay tiềm năng đang diễn ra trong từng khoảnh khắc? Thực tế là, chính những kiến thức, ký ức, niềm tin, và nhận thức bên trong chúng ta là “kết nối” với “kho lưu trữ”, còn tin rằng cần lưu trữ thông tin vào bên trong lại giới hạn cách chúng ta tiếp nhận thông tin từ môi trường bên ngoài. Những gì chúng ta không biết, những gì chúng ta chưa từng trải nghiệm, sẽ là không gian trước mắt chúng ta không phải vì nó không tồn tại, mà vì chúng ta không có khả năng nhận thức nó, hay đơn giản hơn là ta chưa tương đồng tần số rung động năng lượng để kết nối với nó.

    Triết lý giáo dục tận gốc nhấn mạnh rằng sức học tập không nằm ở việc bạn cố nhồi nhét hay ghi nhớ, mà ở cách bạn thực sự đón nhận tri thức. Học tập đúng nghĩa là bạn dành sự chú tâm, trân trọng từng dòng chữ, từng kiến thức được chia sẻ, coi nó như một phần của bản thân bạn. Bạn học không chỉ để tích lũy, mà để hiểu, để cảm nhận, và đôi khi, để đơn giản là “thấm” không phải để sử dụng ngay, mà để nuôi dưỡng, để chờ ngày tri thức ấy đơm hoa kết trái.

    Cao nhân chỉ điểm: “Có những tri thức học để dùng ngay, nhưng có những tri thức học để 20 năm nữa dùng. Đằng nào cũng phải học, đã học thì phải học tới nơi tới chốn”.

    Người thầy cũng chỉ ra rằng, trong bất kỳ khoảnh khắc nào, thị trường đang tạo ra vô vàn thông tin. Một phần trong số đó nằm ngoài khả năng cảm nhận của giác quan, như việc mắt người không thể nhìn thấy mọi bước sóng ánh sáng hay tai không thể nghe hết mọi tần số âm thanh. Nhưng phần lớn thông tin lại bị chính năng lượng bên trong chúng ta những niềm tin, ký ức và định kiến che mờ, khiến nó trở thành không gian. Chính vì thế, học tập không chỉ là mở rộng tầm hiểu biết, mà còn là giải phóng bản thân khỏi những giới hạn bên trong. Để sẵn sàn mở rộng tương đồng tần số rung động năng lượng với nhiều “chi tiết” còn bị bỏ ngỏ.

    Sức học tập thực sự không nằm ở việc bạn học bao nhiêu, mà ở cách bạn học. Người học đúng nghĩa là người sẵn sàng ưu tiên cho việc học, coi trọng từng bài học như một kho báu, ghi chép tỉ mỉ không phải để nhớ mà để hiểu, để lưu giữ và kết nối với tri thức. Đó là người không chỉ hỏi: “Tri thức này dùng để làm gì?” mà còn tự nhủ: “Tri thức này là một phần trong tôi.” Đôi khi, việc học không cần có mục đích rõ ràng ngay lập tức, bởi tri thức thực sự có giá trị không phải trong hôm nay hay ngày mai, mà có thể trong 20 năm sau, khi nó trở thành nền tảng cho những quyết định, những nhận thức lớn lao hơn.

    Người thầy tiếp tục giải thích rằng, năng lượng bên trong mỗi người sẽ luôn tác động đến cách họ tiếp nhận thông tin. Và đây cũng chính là lý do tại sao hai người cùng nhìn vào một biểu đồ giao dịch lại thấy hai cơ hội hoàn toàn khác nhau. Một người thấy tín hiệu mua rõ ràng, trong khi người kia chỉ thấy sự bất ổn. Những gì một người học được sẽ phụ thuộc vào sự cởi mở của tâm trí họ, vào khả năng họ buông bỏ định kiến, và quan trọng nhất, là cách họ đón nhận tri thức với sự trân trọng và chân thành.

    Triết lý giáo dục tận gốc không dừng lại ở việc “học để biết”, mà mở ra hành trình “học để thấm”. Đây là hành trình phá bỏ những giới hạn vô hình, nơi mà học tập trở thành một nghệ thuật, không phải là áp lực, mà là sự tự do, không phải là nghĩa vụ, mà là niềm vui. Khi bạn học với sức học tập thực sự, bạn không chỉ đang tích lũy tri thức, mà còn đang thay đổi chính con người mình, để mỗi bài học trở thành một phần của tâm thức, một phần của con đường bạn đang đi.

    Người thầy từng đưa ra một minh họa đơn giản nhưng sâu sắc: Hãy nhớ lại lần đầu tiên bạn nhìn vào một biểu đồ giá. Bạn thấy gì? Chính xác thì bạn nhận thức được điều gì? Nếu không có kinh nghiệm trước đó, có lẽ bạn cũng giống như bao người khác, chỉ nhìn thấy một tập hợp các đường nét không có ý nghĩa gì cả. Ban đầu, biểu đồ chỉ là những thông tin chưa được phân biệt rõ ràng, tạo ra trạng thái bối rối một cảm giác hoàn toàn tự nhiên khi tiếp xúc với thứ gì đó mới mẻ.

    Nhưng qua thời gian, bạn bắt đầu học cách phân biệt những đường nét đó. Bạn nhận ra xu hướng và đường xu hướng, vùng tích lũy, hỗ trợ và kháng cự, các đợt điều chỉnh, hoặc mối quan hệ quan trọng giữa khối lượng, giá mở cửa, và hành động giá chỉ để kể tên một vài yếu tố. Mỗi yếu tố mà bạn học được không chỉ có ý nghĩa riêng mà còn mang theo một mức độ quan trọng nhất định, đại diện cho những cơ hội để đáp ứng một nhu cầu, mục tiêu hoặc khát khao cá nhân.

    Cùng tưởng tượng nếu ngay bây giờ, tôi đặt trước mặt bạn biểu đồ giá đầu tiên mà bạn từng nhìn thấy. Bạn nghĩ rằng mình sẽ nhìn thấy gì? Chắc chắn sẽ có sự khác biệt lớn giữa những gì bạn thấy bây giờ và những gì bạn từng thấy khi ấy. Thay vì những đường nét không rõ ràng, bạn sẽ nhìn thấy mọi thứ mà bạn đã học được về các đường nét đó trong suốt hành trình của mình. Nói cách khác, bạn sẽ thấy tất cả các phân biệt mà bạn đã học được, cũng như tất cả các cơ hội mà những phân biệt đó đại diện.

    Điều thú vị là, tất cả những gì bạn thấy trên biểu đồ lúc này đã tồn tại ngay từ lần đầu bạn nhìn vào nó. Chúng luôn ở đó, sẵn sàng để được nhận thức. Vậy điều gì tạo nên sự khác biệt? Chính là tri thức mà bạn ‘kết nối’ thông qua quá trình quản trị tâm thức: “Từ đó tâm thức mở ra cho bạn cách nhìn khác, giúp bạn nhận ra các đặc điểm và cơ hội trên biểu đồ”. Khi bạn lần đầu nhìn vào, năng lượng đó chưa được “kết nối”, khiến mọi cơ hội tiềm ẩn trở thành không gian. Chỉ khi bạn đón nhận tri thức, biến những gì đúng đắn trở thành nhận thức lặp đi lặp lại, bạn mới biết cách phân biệt và hiểu các mối quan hệ giữa các biến số. Lúc này, những gì từng là không gian sẽ dần hiện rõ.

    Chúng ta hiếm khi nhận ra mức độ mà các cơ hội xung quanh bị “không gian hoá” bởi những gì chúng ta chưa sẵn lòng ‘kết nối’. Trong phần lớn trường hợp, những cơ hội này không bao giờ được nắm bắt. Nếu tần số rung động năng lượng không tương đồng, bạn sẽ không thể nhận ra chúng, dù có nỗ lực đến mức nào.

    Vấn đề nằm ở hai điều:

    1. Chúng ta học vì ‘ham muốn’ món lợi từ thị trường, thay vì học vì chính mình.

    2. Chúng ta không tin vào việc học tập mà lao vào trải nghiệm, để rồi mất mát lặp lại hết lần này đến lần khác.

    Điều này dẫn đến một vòng lặp khép kín trong nhận thức, cản trở khả năng học hỏi của chúng ta. Vòng lặp nhận thức khép kín này là một chức năng tự nhiên của cách mà năng lượng tinh thần biểu hiện qua các giác quan của chúng ta. Ai trong chúng ta cũng đã từng nghe câu nói: “Con người chỉ nhìn thấy những gì họ muốn thấy.” điều này không chỉ đúng về mặt cảm xúc, mà còn đúng trong cách chúng ta tiếp nhận và xử lý thông tin từ thế giới xung quanh. Chỉ khi bạn sẵn sàng mở lòng và trải nghiệm với tâm thế học hỏi, bạn mới có thể phá vỡ vòng lặp đó, và thực sự nhận thức được những gì bạn chưa từng thấy trước đây.

    Dù sớm hay muộn, bạn vẫn có thể đến đích, nhưng đôi khi cái giá phải trả quá lớn, khiến khát vọng cháy bỏng ban đầu dần tan biến. Dù vậy, tôi vẫn hy vọng bạn giữ vững khát khao trở thành nhà giao dịch đúng nghĩa, bởi con đường đó đơn giản hơn bạn nghĩ khi bạn đã đọc quyển sách này.

    Đón nhận thay vì “chấp kiến”

    Người thầy quan sát “tập khí” của con người từng nói rằng: “Con người chỉ nhìn thấy những gì họ đã học để nhìn thấy. Mọi thứ còn lại vẫn là không gian cho đến khi họ học cách ‘kết nối’ với điều họ muốn hướng đến. Việc ‘kết nối’ này đơn giản là đón nhận mà không cần nỗ lực.” Để minh họa, ông đưa ra ví dụ về một đứa trẻ lần đầu gặp chú chó, qua đó giải thích quản trị tâm thức ảnh hưởng đến nhận thức của chúng ta sâu sắc ra sao. 

    Vậy chó có thể tạo ra những tác động gì? Loài chó có một phạm vi biểu hiện rất đa dạng. Chúng có thể thân thiện, yêu thương, bảo vệ, vui vẻ khi chơi đùa; hoặc chúng có thể hung dữ, nguy hiểm, đáng sợ, đây chỉ là một vài ví dụ trong vô vàn hành vi mà chúng có thể thể hiện. Những đặc điểm này đều có thể được quan sát, trải nghiệm và học hỏi. Nhưng khi đứa trẻ nhìn thấy con chó lần đầu tiên, không có gì trong tâm trí của nó giúp nó hiểu điều mình đang đối diện.

    Thông tin từ môi trường, trong trường hợp này, là hoàn toàn không quen thuộc, không rõ ràng, không được phân loại. Điều này có thể kích thích sự tò mò bởi sự vô tri khi đứa trẻ muốn tìm hiểu thêm hoặc tạo ra sự bối rối, mà nếu không được xử lý hoặc sắp xếp vào một khung nhận thức có ý nghĩa, bối rối dễ dàng chuyển thành nỗi sợ hãi.

    Trong ví dụ này, sự tò mò của đứa trẻ trỗi dậy. Nó lao tới con chó để khám phá thêm. Nhưng các lực lượng từ môi trường không phản hồi tích cực từ tâm thức sâu bên trong của đứa trẻ. Con chó mà đứa trẻ quan tâm, hoặc vốn dĩ là một con chó hung dữ, hoặc đơn giản là đang có một ngày tồi tệ. Khi đứa trẻ đủ gần, con chó cắn nó vì một lý do nào đó đến từ tổng nghiệp. Cú tấn công nghiêm trọng đến mức con chó phải được kéo ra khỏi đứa trẻ.

    Vậy điều gì xảy ra sau trải nghiệm này? Đây không chỉ là bài học về “cẩn thận”, mà từ góc độ năng lượng, nó mở ra nhiều khía cạnh quan trọng về cách tâm trí chúng ta được thiết kế để suy nghĩ, xử lý thông tin, và phản ứng với môi trường. Người thầy nhấn mạnh bốn điểm sau:

    1. Tâm trí và cách hình thành niềm tin bên trong:

    Tâm trí không phải là tờ giấy trắng mãi mãi, nhưng những vết khắc bút chì đều có thể tẩy và chỉnh sửa. Dù nỗi đau lớn đến đâu, nó vẫn có thể chuyển hóa, không phải bằng cách xóa sạch, mà là qua sự nhận thức mạnh mẽ hơn. Mỗi trải nghiệm khắc sâu vào niềm tin bên trong, tạo nên các tầng lớp tần số rung động điện từ nội tâm. Ví dụ, một đứa trẻ bị chó cắn không chỉ lưu giữ ký ức về sự kiện đó, mà còn hình thành trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm, củng cố nỗi sợ. Nhưng điều quan trọng là: Tâm trí kết nối bằng tần số rung động điện từ nội tâm, không phải là lưu trữ thông tin bên trong như chúng ta thường lầm tưởng. Khi ta điều chỉnh tần số rung động điện từ nội tâm về trạng thái cân bằng, niềm tin bên trong cũng thay đổi, mở ra cơ hội chỉnh sửa, hoàn thiện mà không làm mất đi trải nghiệm cũ.

    2. Cách xử lý thông tin của tâm trí:

    Thông tin mới, khi chưa quen thuộc, thường gắn liền với sự tò mò hoặc bối rối. Nhưng nếu trải nghiệm đó tạo ra trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm (như nỗi sợ hãi khi bị chó cắn), tâm trí sẽ nhanh chóng gán nhãn tiêu cực và xây dựng “rào cản” giới hạn nội tâm lại. Đây là cách mà niềm tin bên trong hình thành và khóa chặt chúng ta trong những vòng lặp. Tuy nhiên, thông tin thực chất không mang tính tích cực hay tiêu cực, nó chỉ là thông tin. Khi ta quản trị tâm thức, nhận ra bài học quan trọng được ẩn giấu, trạng thái rung động điện từ nội tâm có thể chuyển hóa từ âm về cân bằng hoặc sang dương khi ta đặt ý.

    3. Ảnh hưởng của trải nghiệm tiêu cực:

    Trải nghiệm tiêu cực tạo ra vòng lặp nhận thức khép kín, nhưng không gì là bất biến. Khi ta nhận thức rõ và tiếp cận bằng trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, vòng lặp này sẽ mở ra.

    Thay đổi tâm thái là chìa khóa, không phải chứng tỏ bản thân hay “đổi” tần số rung động hướng dương dương một cách gượng ép bằng ý muốn hạn hẹp, mà là chấp nhận và điều chỉnh nỗi sợ từ bên trong. Quản trị tâm thức giúp ta “nhận ra” gốc rễ vấn đề, từ đó chuyển hóa nỗi sợ hãi, biến nó thành một phần của nhận thức cao hơn, không còn là lực cản mà trở thành động lực phát triển.

    4. Mở ra những khả năng mới:

    Chỉ khi nhận diện những rào cản giới hạn trong nội tâm, chúng ta mới phá vỡ vòng lặp cũ và tiếp cận những cơ hội mới. Tâm trí kết nối với trải nghiệm mới không qua màng lọc cũ mà qua tần số rung động năng lượng tương đồng. Khi trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, đặt ý vào thì chúng ta sẽ mở lòng đón nhận những khả năng mới, vượt xa giới hạn của niềm tin cũ.

    Điều quan trọng là hiểu rằng, năng lượng này không đến từ con chó trước mặt cậu bé, mà từ tâm thức bên trong. Cơ chế này giải thích tại sao, trong nhiều tình huống, chúng ta phản ứng một cách tưởng chừng “phi lý” không phải vì môi trường thực sự nguy hiểm, mà vì năng lực quản trị tâm thức yếu kém dẫn đến dính mắc từ quá khứ kiểm soát nhận thức của chúng ta.

    Người thầy nhấn mạnh rằng nếu chúng ta không ý thức được cách quản trị tâm thức thì những gì chúng ta nhận thức mãi bị chi phối bởi bên ngoài, chúng ta sẽ mãi bị mắc kẹt trong vòng lặp nhận thức khép kín. Mỗi lần gặp tình huống tương tự, ký ức cũ sẽ được kích hoạt, tiếp tục củng cố nỗi sợ hãi, và làm giảm khả năng chúng ta nhìn thấy cơ hội khi khó tương đồng tần số rung động năng lượng.

    Để phá vỡ vòng lặp này, chúng ta phải nhận thức được rằng tâm thái đúng là yếu tố định hình nhận thức mạnh mẽ nhất. Khi hiểu rằng phản ứng của mình bắt nguồn từ bên trong, không phải từ thực tế khách quan, chúng ta mới có cơ hội mở lòng để trải nghiệm những điều mới mẻ và vượt qua giới hạn mà tâm trí đã tạo ra.

    Người thầy khép lại bằng một câu nói mà ai cũng từng nghe: “Con người chỉ nhìn thấy những gì họ muốn nhìn thấy.” Nhưng ông mở rộng ý này: Chúng ta không chỉ nhìn thấy những gì mình muốn, mà còn chỉ nhìn thấy những gì mình đã dành sức học tập để nhìn. Và nếu muốn phá vỡ giới hạn này, chúng ta cần quản trị tâm thức với tư duy mở sẵn sàng đón nhận, tăng sức học tập với tâm thái an vui và bao dung mới đơn giản tương đồng tần số rung động năng lượng với những điều chúng ta mong muốn.

    “Bộ lọc nhận thức” trên thị trường

    Người thầy tiếp tục giải thích rằng ví dụ về đứa trẻ bị chó cắn không chỉ đơn giản là câu chuyện về một trải nghiệm đau thương, mà là minh họa rõ ràng cho những nguyên tắc cốt lõi trong gần như mọi quá trình học hỏi. Khi bị tổn thương cả về thể chất lẫn cảm xúc, cậu bé đã hình thành một tần số rung động điện tự nội tâm có “liên kết” khá chặt với ký ức và một sự phân biệt đầu tiên về cách mà loài chó có thể biểu hiện. Đó là sự liên kết tâm trí với một chuỗi hình ảnh, âm thanh và các thông tin giác quan khác phản ánh đúng những gì cậu bé đã cảm nhận trong khoảnh khắc đó.

    Tuy nhiên, điều thực sự quan trọng ở đây không phải là dữ liệu được liên kết, mà là loại năng lượng mà dữ liệu đó đại diện. Nói cách khác, ký ức liên kết chúng ta được gắn liền với hai dạng năng lượng tinh thần chính: Năng lượng tích cực, như tình yêu, sự tự tin, niềm vui, sự phấn khích; và năng lượng tiêu cực, như sợ hãi, hoảng loạn, thất vọng, đau khổ, tức giận, hay lo lắng những gì thường được gọi là nỗi đau cảm xúc. Trong trường hợp này, bởi trải nghiệm đầu tiên của cậu bé với chó vô cùng đau đớn, các liên kết đến ký ức mà cậu trả qua sẽ được gắn liền với năng lượng tiêu cực, đầy cảm giác khó chịu và sợ hãi hay phản ánh trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm. Cứ nghĩ đến điều đó hoặc chợt nghĩ đến điều đó là cảm xúc trở nên gượng ép, tiêu cực, khó chịu, sợ hãi và giận dữ.

    Vậy loại tương đồng tần số rung động năng lượng này sẽ ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của cậu bé như thế nào trong lần tiếp xúc tiếp theo với một con chó? Câu trả lời có vẻ hiển nhiên, nhưng ý nghĩa ẩn sâu thì không hề đơn giản. Ngay khoảnh khắc cậu bé tiếp xúc với một con chó khác, cậu sẽ lập tức cảm thấy sợ hãi. Hãy lưu ý rằng tôi dùng từ “một con chó khác” để nhấn mạnh rằng nỗi sợ không nhất thiết phải liên quan đến chính con chó đã cắn cậu bé trước đó. Điều đó có nghĩa là, bất kỳ con chó nào cũng có thể khiến cậu cảm thấy sợ hãi, ngay cả khi đó là con chó thân thiện và yêu thương nhất thế giới, một con chó chỉ muốn chơi đùa.

    Nhưng cậu bé vẫn sẽ sợ, và nỗi sợ đó có thể nhanh chóng leo thang thành trạng thái hoảng loạn hoàn toàn, đặc biệt nếu con chó thứ hai chỉ đơn giản vì tò mò hay muốn chơi tiến lại gần cậu. Chúng ta đều từng chứng kiến một ai đó sợ hãi trong những tình huống mà từ góc nhìn của mình, không hề có bất kỳ nguy hiểm hay mối đe dọa nào. Và có lẽ, trong lòng, chúng ta đã nghĩ rằng người này đang hành xử không hợp lý.

    Vậy điều gì thực sự xảy ra? Chính trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm liên kết với ký ức đau đớn đã tạo ra một “bộ lọc nhận thức” trong tâm trí cậu bé. Bộ lọc này khiến cậu không còn khả năng nhìn thấy thực tế khách quan rằng không phải con chó nào cũng nguy hiểm, rằng thế giới không hoàn toàn giống như trải nghiệm đầu tiên của cậu. Những gì chúng ta thấy ở đây là một nguyên tắc cơ bản: Ký ức và năng lượng cảm xúc không chỉ lưu giữ trải nghiệm, mà còn định hình cách chúng ta phản ứng với thế giới.

    Người thầy nhấn mạnh rằng loại tương đồng tần số rung động năng lượng này không chỉ ảnh hưởng đến cậu bé mà còn là vấn đề chung của tất cả chúng ta. Khi tương đồng tần số rung động năng lượng với những điều bất như ý từng xảy ra, ta dễ bị kiểm soát nhận thức, chúng ta dễ dàng phản ứng một cách thái quá, không còn khả năng đánh giá tình huống một cách khách quan. Điều này giải thích vì sao chúng ta thường coi nỗi sợ của người khác là “không hợp lý”, nhưng lại không nhận ra rằng chính chúng ta cũng đang có những loại tương đồng tần số rung động năng lượng đang dựng lên bộ lọc tương tự chi phối trong những lĩnh vực khác.

    Và đây là một bài học lớn: Để phá vỡ vòng lặp của nỗi sợ hãi và những phản ứng không phù hợp, chúng ta cần lấy ví dụ từ người thầy: Cậu bé vẫn vai trò là cậu bé đó, tâm thức có tàng thức và ý thức, nhưng những gì chi phối chúng ta từ bên trong là tàng thức hay có thể nói là “khu vườn tiềm thức”. Trong khu vườn này sẽ có cây, có ông Ý cai quản khu vườn.

    Dù là chó cắn nhưng nhìn qua cũng vô số bài học tâm đắc ngộ ra chứ không phải câu chuyện đó không xấu hay cũng không tốt: Ví dụ như cách tiếp cận chó phải biết chó muốn gì, thái độ với chó làm sao để chó nhận thức mình là bạn, dù bị cắn thì cách xử lý nào để giảm thiểu rủi ro (nếu rút ra bài học này mai mốt lỡ gặp sư tử thay vì chó thì tự biết xử lý kiểu gì),… tức luôn có điểm cần học tập trong câu chuyện, mang ra để đúc kết đó là quảng bá.

    Tất cả những gì trong cuộc đời chúng ta gặp sẽ tích những “hạt” mầm gieo vào trong tâm trí nên dần tạo nên “bộ lọc nhận thức” dễ dẫn đến việc nhìn nhận sai vấn đề và tiếp tục lặp lại vẫn đề nghiêm trọng đó thêm một lần và thêm một lần nữa cho đến khi nào nhận ra công thức này:

    KHU VƯỜN TIỀM THỨC: Trong lúc huân tập những hạt này được tích điện từ âm dương, cân bằng được lưu trong khu vườn TIỀM THỨC. Khu vườn này được ông tên là ông Ý cai quản:

    – Nếu tích hạt mầm âm thì cho ra quả bất như ý 

    – Tích hạt mầm dương cho ra quả như ý

    – Tích hạt mầm cân bằng thì cho ra quả không như ý và không bất như

    Công thức thay nhân đổi quả khi ứng dựng nguyên lý vận hành tiềm thức:

    Bước 1: Đưa trạng thái rung động điện từ nội tâm về cân bằng, thì lúc đó ông Ý đi thăm cái cây đó với trạng thái rung động điện từ nọi tâm không âm, không dương thì cây đó ngừng trổ quả.

    Bước 2: Chúng ta thay đổi nhận thức nội tâm về điều đó. Làm lớn, quảng bá những ưu những giá trị mà điều đó mang lại với thái độ trân trọng biết ơn. Khi đó chúng ta khởi tạo được trạng thái rung động điện từ nội tâm từ cân bằng đến hướng dương đối với sự vật sự việc đó.

    “Công thức này là một món quà may mắn mà tôi có cơ duyên nhận được và muốn chia sẻ với bạn. Rất biết ơn bạn đã đón nhận. Không chỉ trong giao dịch, mà trong đời sống, công thức này giúp mọi thứ trở nên đơn giản hơn, như một khu vườn tiềm thức màu mỡ luôn sẵn sàng cho những cây trái “mang đến sự giàu toàn diện” đơm hoa kết quả.”

    Nhận thức nỗi sợ thua lỗ bằng: “Quản trị rủi ro: Đã giao dịch chắc chắn sẽ có thua lỗ, trừ khi ngừng giao dịch.”

    Một nhà giao dịch hàng đầu sẽ nói rằng nỗi sợ thua lỗ của người mới là không hợp lý, bởi “cơ hội trong khoảnh khắc hiện tại hoàn toàn độc lập với những gì đã xảy ra trước đó.” Mỗi giao dịch đơn thuần là một “lợi thế” với một kết quả có xác suất, và không liên quan đến bất kỳ giao dịch nào khác. Quy trình nhận thức nào bao giờ cũng trải qua ba giai đoạn: chưa nhận thức, bắt đầu nhận thức, và nhận thức đủ đầy. Ban đầu, bạn chỉ thấy thị trường là một thế giới đầy rủi ro, nhưng khi hiểu rằng mỗi giao dịch là một sự kiện độc lập, bạn bắt đầu xây dựng nhận thức đúng đắn hơn. Và khi nhận thức đủ đầy, bạn sẽ không còn bị ám ảnh bởi những thua lỗ trước đó.

    Dù sao đi nữa nỗi sợ không phải là kẻ thù. Nó là cơ chế tự nhiên giúp chúng ta cảnh giác trước nguy cơ, nhưng đồng thời, nếu không quản trị tâm thức được, nó sẽ khiến bạn bỏ lỡ những cơ hội đáng giá. Một nhà giao dịch thành công là người hiểu rằng mỗi giao dịch là một sự kiện độc lập, và hành động dựa trên những gì thị trường cho thấy ở hiện tại, chứ không phải bị ám ảnh bởi quá khứ.

    Hi vọng bạn nào sợ chó sau này sẽ không còn sợ nữa nhé, công thức từ tri thức tuyệt quý tôi đã trao, hiện thực từ người thầy tôi cũng đã chuyển, kinh nghiệm của tôi cũng đã chia sẻ, còn gì nữa đâu, tôi đâu còn gì để che giấu bạn, thế nên nâng tầm nhận thức chính là chìa khóa để phá vỡ vòng lặp mà “bộ lọc” mang đến. Khi bạn hiểu rằng rủi ro chỉ là một phần tất yếu của cuộc chơi, và giao dịch nào cũng có thể thắng hoặc thua mà không ảnh hưởng đến giao dịch tiếp theo, bạn sẽ bắt đầu nhìn mọi thứ với sự cân bằng hơn. Từ đó, nỗi sợ dần không tồn tại là nỗi sợ, đó là quản trị rủi ro, và bạn có thể tập trung vào việc làm đúng điều cần làm trong mỗi khoảnh khắc.

    Sức mạnh tương đồng tần số rung động năng lượng

    Cái thấy của chúng ta biểu hiện qua việc đọc biểu đồ giá: Bạn không thể nhìn thấy điều mà bạn chưa từng học hoặc sẵn sàng để học. Cũng tương tự, cậu bé không thể nhận thức được sự thân thiện của con chó này nếu tâm trí của cậu không ở trạng thái sẵn sàng để tiếp nhận điều đó. Năng lượng bên trong, tức là ký ức tiêu cực từ lần gặp con chó trước, cũng đang chờ để thể hiện. Nhưng thay vì mang đến cảm giác vui vẻ, nó tác động lên mắt và tai của cậu bé một cách khiến cậu cảm thấy bị đe dọa, gây ra nỗi đau, sợ hãi và có thể là cả kinh hoàng.

    Bạn có thể nghĩ rằng cậu bé có thể chọn giữa việc trải nghiệm niềm vui hoặc nỗi sợ, nhưng thực tế không phải vậy ít nhất là không trong khoảnh khắc đó. Trong hai khả năng tồn tại trong tình huống này, cậu bé gần như chắc chắn sẽ cảm nhận nỗi đau và nỗi sợ, thay vì niềm vui. Vì sao lại như vậy? Đầu tiên, như người thầy giải thích, tâm trí chúng ta có xu hướng tự động liên kết những gì tương đồng tần số rung động năng lượng. Con chó bên ngoài có hình dáng và âm thanh tương tự với ký ức về con chó trong tâm trí cậu bé, khiến trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm, và chỉ cần một mức độ tương đồng đủ để kích hoạt, tâm trí sẽ ngay lập tức liên kết trải nghiệm tệ đó lại với nhau.

    Mức độ tương đồng tần số rung động năng lượng cần thiết để kích hoạt sự liên kết này là một biến số không xác định, mỗi người có một phạm vi dung sai khác nhau đối với sự tương đồng hoặc khác biệt. Nhưng điều chúng ta biết chắc chắn là, nếu cậu bé còn trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm với con chó trong tâm trí thì chỉ cần gặp một con chó nào gợi nhớ một xí điều đó cũng đủ khiến cậu bé khốn khổ. Kết quả là năng lượng tiêu cực từ sự liên kết ký ức sẽ được giải phóng khắp cơ thể cậu bé, tạo ra cảm giác bất an, lo âu, hoặc thậm chí là kinh hoàng.

    Cường độ của cảm giác khó chịu hoặc nỗi đau mà cậu bé trải qua sẽ tỷ lệ thuận với mức độ chấn thương mà cậu đã phải chịu đựng trong lần gặp gỡ đầu tiên với một con chó. Tiếp theo, một hiện tượng xảy ra mà các nhà tâm lý học gọi là “phóng chiếu” (projection), nhưng chúng ta có thể đơn giản gọi nó là một sự liên kết tức thì khác. Liên kết này khiến cậu bé cảm thấy rằng thực tế trước mắt là một sự thật tuyệt đối, không thể chối cãi rằng con chó hiện tại chắc chắn sẽ gây hại cho cậu.

    Lúc này, cơ thể cậu bé đã bị lấp đầy bởi năng lượng tiêu cực, và nó chi phối hoàn toàn cách cậu nhìn nhận tình huống. Điều này không chỉ đúng với cậu bé và con chó, mà còn đúng với cách nhà giao dịch phản ứng với thị trường. Tâm thức, ký ức và những cảm xúc tiêu cực từ các giao dịch trong quá khứ có thể dễ dàng được kích hoạt bởi tương đồng tần số rung động năng lượng hướng âm một tín hiệu thị trường tương tự, khiến nhà giao dịch không còn nhìn thấy sự thật khách quan của thị trường, mà chỉ thấy sự phóng chiếu của chính nỗi sợ hãi hoặc kỳ vọng của bản thân.

    Rất bi hài, thay vì nhìn thấy cơ hội mới, chúng ta lại chỉ cảm nhận được sự đe dọa, giống như cậu bé không thể nhìn thấy con chó hiện tại là một cơ hội để hiểu hơn về bản chất thật sự của những con chó. Điều này dẫn đến một vòng luẩn quẩn: Càng sợ hãi, chúng ta càng thu hẹp sự tập trung, càng không mở lòng để học hỏi điều mới, và cuối cùng, càng củng cố thêm những ký ức đau đớn trong quá khứ.

    Nhưng tại sao cậu bé lại sợ? Bởi với cậu, con chó hiện tại đã kết nối những gì tương đồng tần số rung động năng lượng lại nỗi đau từ ký ức. Cảm giác đó hoàn toàn thật đau đớn, sợ hãi, hoảng loạn nhưng thực tế mà cậu cảm nhận được lại không phải là sự thật tuyệt đối. Con chó hiện tại không phải là nguồn gốc thực sự của nỗi đau, nhưng tâm trí cậu đã có trạng thái rung động điện từ nội tâm phù hợp với năng lượng tiêu cực trong ký ức với hình ảnh con chó mới. Điều này diễn ra nhanh đến mức cậu không thể nhận thức được, giống như cách mà chúng ta thường phản ứng trong giao dịch mà không kịp suy nghĩ.

    Đây chính là lý do tại sao việc quản trị tâm thức trong giao dịch lại quan trọng đến vậy. Bởi vì, giống như cậu bé không nhận ra rằng nỗi đau của mình là tự tạo ra, chúng ta cũng thường không nhận ra rằng cảm giác sợ hãi, hoảng loạn khi giao dịch là sản phẩm của chính năng lực quản trị tâm thức yếu kém. Bất kể thị trường thực sự như thế nào, chúng ta vẫn nhìn nó qua lăng kính của quá khứ những thất bại, tổn thương, và nỗi đau.

    Nếu không nhận thức được điều này, bạn sẽ không bao giờ thoát khỏi vòng luẩn quẩn của cảm xúc, và mọi quyết định giao dịch sẽ luôn bị bóp méo bởi những ký ức và năng lượng tiêu cực bởi sự tương đồng tần số rung động năng lượng. Chỉ khi bạn hiểu rằng cảm xúc sợ hãi là tự thân sinh ra, không phải do thị trường và chắc chắn trong đó có bài học sâu sắc nào đó, bạn mới có thể bắt đầu giao dịch với sự bình thản, tự tin và nhất quán.

    Tách “tâm và cảnh”

    Mọi thứ do tâm ta, cảnh cũng do tâm ta. Con chó cũng từ nội tâm mang đến, thị trường cũng phản ánh nội tâm. “Nhất thiết duy tâm tạo”, mọi thứ đều do tâm mà ra. Đôi khi, bối cảnh không phải lúc nào cũng dễ dàng cho ta cơ hội nhìn nhận rõ ràng.

    Đây là 1 tri thức nếu được đánh giá, thì là 1 tri thức xứng đáng tìm hiểu nhất nhân loại này đối với tâm thức con người về nhân sinh. Nó là 1 ngôn ngữ mà nhiều khi ngày xưa giờ chúng ta chưa có cơ hội được tìm hiểu, nó được gọi là Hán Tự, Hán Việt nên nó làm cho chúng ta mơ hồ trong tâm trí hoặc là nó “đơ” cái đầu đi. Mọi người cần mẫn giúp người thầy diễn giải nhé! Người thầy bắt đầu từ cái biết của mọi người để người thầy giúp mọi người hiểu về cấu trúc bên trong con người hay là CẤU TRÚC CON NGƯỜI để đơn giản quản trị tâm thức nhé!

    Khi 1 thông điệp truyền tài đến chúng ta, thì nó lọt vào cái thân này thông qua ngũ quan (theo ngôn ngữ KHOA HỌC là 5 Giác quan) chúng ta, sau đó đi đến lớp TÌNH (theo ngôn ngữ KHOA HỌC là Cảm xúc) là 84.000 bong bóng ảo giác, sau đó đi vào lớp TÁNH (theo ngôn ngữ KHOA HỌC là Tính cách) rồi mới vào lớp TÂM. Cái NGHE của chúng ta đã bị dính mắc vào tham tưởng của con người chúng ta, đó là dính mắc vào lớp TÌNH, lớp TÁNH và tới cái NGHE.

    Có 1 Thuật ngữ của NỘI TÂM: Khi 1 thông điệp truyền tải vào con người chúng ta, nếu nó chạm ngay Lớp TÌNH thì chúng ta gọi là dùng TÌNH để đối đãi (Ví dụ: Ai đó khen mình đẹp quá, mình cảm thấy thích quá thì cái trạng thái thích đó là trạng thái của cảm xúc của con người chúng ta ở Lớp TÌNH. Thì tại Lớp TÌNH đó, chúng ta phản ứng lại với lời khen đó. Vậy thì thông điệp truyền tải đó nó chạm vào chỗ lúc chúng ta nghe nó dính nghe vào Lớp TÌNH, tương tự với thông điệp “chó sủa” chạm vào lớp tình cậu bé từng bị chó cắn, cảm xúc cậu bé sẽ trở nên sợ hãi, lúng túng và bối rối), nếu nó chạm ngay Lớp TÁNH thì chúng ta gọi là dùng TÁNH để phân tích, phân biệt (Ví dụ: Ai đó khen mình đẹp quá, thay vì phản ứng với Lớp TÌNH, thì mình bắt đầu phân tích, cũng như thế khi cậu bé khác từng bị chó cắn lần sau THẤY con chó nào đó bất kỳ, cậu bé sẽ phân tích con chó đó có màu sắc gì, to hay nhỏ, có nguy cơ gây hại ra sao,…) để phân tích, phân biệt, còn nếu chạm trực tiếp bằng Lớp TÂM thì chúng ta gọi là dùng TÂM để đón nhận (Ví dụ: Ai đó khen mình đẹp quá, và mình chỉ biết là mình đang nghe thôi, còn một cậu bé có sự trưởng thành hơn người từng bị chó cắn, lần sau gặp những chú chó khác vẫn cảm thấy bình thường, chỉ đơn giản phản ứng nhẹ nhàng).

    Điều này cũng tương tự như những thông tin mà chúng ta đón nhận: Bạn có thể xem kỹ ở phần bản chất của thông tin trong những chương sau.

    Đó là lý do có khái niệm “tách tâm khỏi cảnh”. Thay vì sợ hãi, oán trách hay than vãn, hãy là người đón nhận, chỉ đơn giản nghe chỉ biết nghe, thấy chỉ biết thấy là thế thôi. Khoảnh khắc đầu tiên khi đón nhận là lúc chân thật nhất. Người đó tự buông dừng thôi dứt, không có lời nói nào miêu tả được cảm nhận này, nóng hay lạnh tự người đó biết. Đó là lúc bài học xuất hiện và vòng lặp kết thúc.

    Để giải thích rõ hơn, tôi mượn tri thức của người thầy để cùng nhìn nhận.

    Người thầy từng đặt ra một câu hỏi rất sâu sắc:

    “Nếu một cậu bé trải nghiệm thế giới quan với trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm dẫn đến nỗi sợ hãi và đau đớn của chính mình nhưng lại tin rằng những trải nghiệm tiêu cực đó đến từ môi trường xung quanh, thì liệu một nhà giao dịch trải nghiệm giao dịch với trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm dẫn đến nỗi sợ hãi và đau đớn cảm xúc khi tiếp cận thông tin thị trường, đồng thời bị thuyết phục rằng những cảm xúc tiêu cực đó hoàn toàn do hoàn cảnh tạo ra hay không?”

    Câu trả lời là có, bởi nền tảng quản trị tâm thức thường bị xem nhẹ, không có cách nào giải thích cho họ là mọi thứ đến từ bên trong, chỉ đến khi họ có sức học tập để nhận ra hoặc là họ trải qua đau đớn và mất mát thì mới nhận ra.

    Là một nhà giao dịch, một trong những mục tiêu cốt lõi của bạn là nhận thức được cơ hội, chứ không phải mối đe dọa của đau đớn. Để duy tâm thái đúng để nhận ra cơ hội, bạn cần hiểu rõ và chắc chắn nguồn gốc thực sự của mối đe dọa đó có tính không, tức không là gì cả, không xấu cũng không tốt. Và xin nhắc lại, nó không đến từ thị trường, nó đến từ việc bạn quản trị tâm thức mà ra.

    Tâm thái “thuở ban đầu”

    Thị trường chỉ đơn thuần là cung cấp thông tin về tiềm năng di chuyển của nó từ một góc độ trung lập. Đồng thời, thị trường cung cấp cho bạn người quan sát một dòng chảy không ngừng của các cơ hội để bạn hành động vì lợi ích của mình. Nếu tại một thời điểm nào đó, bạn cảm thấy sợ hãi, hãy tự hỏi: Liệu thông tin đó vốn dĩ đã mang tính đe dọa, hay bạn chỉ đang phản chiếu lại trạng thái nhận thức nội tâm của chính mình qua nó? Chúng ta cùng làm rõ hơn về vấn đề này, người thầy sẽ đưa ra một ví dụ để minh họa.

    Hình dung một ngày nào đó chưa thực sự tốt, bạn vừa trải qua hai hoặc ba giao dịch thua lỗ liên tiếp. Bây giờ, bạn đang theo dõi thị trường, và các yếu tố bạn dùng để xác định rằng có cơ hội giao dịch xuất hiện đều đã hội tụ. Tuy nhiên, thay vì vào lệnh ngay lập tức, bạn lại chần chừ. Giao dịch đó dường như rất rủi ro, đến mức bạn bắt đầu tự hỏi liệu đây có thực sự là tín hiệu hay không. Kết quả là, bạn bắt đầu thu thập những thông tin để củng cố lý do tại sao giao dịch này “có lẽ” sẽ không hiệu quả, những thông tin mà bình thường bạn không bao giờ xem xét hoặc chú ý đến, và chắc chắn không phải là một phần của phương pháp giao dịch của bạn.

    Trong lúc bạn còn do dự, thị trường đang di chuyển, và thật không may, nó di chuyển ra xa khỏi điểm vào lệnh ban đầu của bạn nơi bạn đã có thể tham gia nếu không chần chừ. Lúc này, bạn rơi vào trạng thái mâu thuẫn nội tâm. Bạn vẫn muốn vào lệnh, bởi ý nghĩ bỏ lỡ một giao dịch thắng khiến bạn đau lòng, nhưng đồng thời, rủi ro tài chính càng lớn khi giá tiếp tục di chuyển xa khỏi điểm vào. Cuộc giằng co trong tâm trí ngày càng mạnh mẽ. Bạn không muốn bỏ lỡ, nhưng cũng không muốn bị thị trường “đánh lừa”. Cuối cùng, bạn không làm gì cả, vì bạn bị tê liệt bởi sự mâu thuẫn.

    Bạn tự biện minh cho trạng thái bất động của mình bằng cách nói rằng theo đuổi thị trường là quá rủi ro, trong khi từng tích tắc thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng mà lẽ ra đã mang lại một giao dịch thắng. Nếu kịch bản này nghe có vẻ quen thuộc, tôi muốn bạn tự hỏi: Tại thời điểm bạn chần chừ, bạn đang nhận thức điều mà thị trường thực sự cung cấp hay chỉ đang phản ánh những suy nghĩ bên trong tâm trí bạn qua nó? Thị trường đã đưa ra tín hiệu, nhưng bạn không nhìn nhận tín hiệu đó từ một góc độ khách quan hay tích cực. Bạn không thấy nó là một cơ hội để tận hưởng cảm giác tích cực từ việc thắng hoặc kiếm tiền. Nhưng thực tế, đó chính xác là những gì thị trường đang phản ánh lại tâm thức của bạn.

    Người thầy đã đặt ra một câu hỏi rất đáng suy ngẫm: Nếu thay đổi tình huống để hai hoặc ba giao dịch gần đây nhất của bạn là những giao dịch thắng, thay vì thua, liệu bạn có nhìn nhận tín hiệu từ thị trường khác đi không? Liệu bạn có thấy tín hiệu đó là một cơ hội lớn hơn so với trường hợp đầu tiên? Nếu bạn vừa trải qua ba giao dịch thắng liên tiếp, bạn có do dự khi thực hiện lệnh tiếp theo không? Rất có thể là không! Thậm chí, giống như hầu hết các nhà giao dịch, bạn sẽ bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về việc “tăng khối lượng”, nghĩa là đặt một lệnh lớn hơn nhiều so với bình thường. Điều đáng nói ở đây là, trong cả hai trường hợp, thị trường đều cung cấp tín hiệu giống nhau, nhưng trạng thái nhận thức nội tâm của bạn lại hoàn toàn khác. Trong trường hợp đầu tiên, khi tâm trí bạn bị bao phủ bởi nỗi sợ thất bại, bạn sẽ tập trung vào khả năng thua lỗ, dẫn đến việc do dự và không dám hành động. Ngược lại, trong tình huống thứ hai, bạn gần như không cảm nhận được rủi ro nào cả, và có thể đã nghĩ rằng thị trường đang biến giấc mơ của bạn thành hiện thực.

    Đây chính là thời điểm nguy hiểm, khi trạng thái nội tâm quá dương hay nói theo khía cạnh tâm lý là hưng phấn khiến bạn dễ dàng, thậm chí bị thôi thúc, dồn toàn bộ nguồn lực tài chính vào lệnh giao dịch. Nhưng hãy thử chấp nhận một sự thật: Thị trường không tự nhiên tạo ra thông tin mang tính tích cực hay tiêu cực. Mọi sắc thái cảm xúc mà bạn gán cho thông tin đó đều bắt nguồn từ cách bạn xử lý thông tin trong tâm trí mình. Nói cách khác, thị trường không ép bạn tập trung vào thất bại hay chiến thắng, mà chính là quá trình quản trị tâm thức bên trong, bạn đã quyết định chất lượng của thông tin. Điều này giống như cách một cậu bé có thể cảm thấy con chó thứ hai nguy hiểm và đáng sợ, dù thực tế con chó chỉ đang muốn chơi đùa và kết bạn. Tâm trí của cậu bé đã vô thức gắn con chó thứ hai với một ký ức tiêu cực trước đó.

    Tương tự, khi bạn vừa trải qua hai hoặc ba giao dịch thua lỗ, tín hiệu tiếp theo từ thị trường dù khách quan là cơ hội vẫn sẽ bị bạn cảm nhận như một rủi ro quá lớn. Tâm trí của bạn tự động và vô thức liên kết “khoảnh khắc hiện tại” với sự tương đồng tần số rung động năng lượng trải nghiệm giao dịch gần đây nhất. Sự liên kết này kích hoạt nỗi đau từ việc thua lỗ, tạo ra một trạng thái sợ hãi và làm bạn nhìn nhận thông tin từ thị trường dưới góc độ tiêu cực. Điều này khiến bạn do dự, thậm chí cảm thấy việc mình không hành động là hợp lý. Ở chiều ngược lại, nếu bạn vừa thắng ba lệnh liên tiếp, trạng thái nhận thức nội tâm hưng phấn sẽ khiến tín hiệu từ thị trường trở nên cực kỳ tích cực trong mắt bạn. Sự liên kết giữa “khoảnh khắc hiện tại” và cảm giác vui sướng từ các lệnh thắng trước đó tạo ra trạng thái quá lạc quan hoặc hưng phấn, làm bạn nghĩ rằng thị trường đang cung cấp một cơ hội không rủi ro. Và tất nhiên, điều này dễ dàng dẫn đến việc bạn dồn quá nhiều vốn vào giao dịch.

    Một chỉ dẫn quý báu từ cao nhân chỉ điểm cho tôi về điều này cũng ứng dụng vào mối quan hệ, để duy trì một mối quan hệ gắn kết, thân thiết và hoà hợp cũng như duy trì tâm thái đúng trong mọi trường hợp trên thị trường thì từ khoá là “tâm thái thuở ban đầu”. Dù là lệnh giao dịch thứ bao nhiêu thì cũng là lệnh đầu, dù trải qua một chuỗi lệnh như thế nào thì lệnh tiếp theo cũng là lệnh đầu. Vì khi là lệnh đầu, chúng ta mới giữ được sự chuẩn mực trong hành vi, giữ sự chặt chẽ trong tư duy quản trị rủi ro và giữ cho tâm ta luôn cân bằng để lặp lại lần nữa cũng là lần đầu.

    Người thầy đã chỉ ra rằng, nhiều mô hình tâm thức khiến các nhà giao dịch mắc lỗi hoặc thua lỗ đều quá hiển nhiên và đã ăn sâu đến mức chúng ta không hề nhận ra rằng nguyên nhân cốt lõi khiến chúng ta không thành công bền vững chính là cách chúng ta quản trị tâm thức. Việc nhận thức rõ rằng duy trì trạng thái nội tâm quyết định sự tương đồng tần số rung động năng lượng là một bước quan trọng để đạt được sự nhất quán trong giao dịch. Để duy trì trạng thái nội tâm cân bằng nơi bạn có thể nhìn nhận dòng cơ hội của thị trường mà không bị đe dọa bởi nỗi đau hay sự tự tin thái quá bạn cần học cách kiểm soát có ý thức quá trình liên kết tâm trí này.

    Chú thích:

    Các định nghĩa:

    o Tổng nghiệp: Tổng những suy nghĩ và hành động ở hằng hà sa số đời của con người.

    o Tổng nghiệp thức: Tổng những hiểu biết ở hằng hà sa số đời của con người

    o Tổng nghiệp duyên: tổng tất cả các mối nhân duyên với con ở hằng hà sa số đời.

    o Tổng nghiệp quả: Tổng tất cả kết quả cuộc sống ở hằng hà sa số đời của con ngươi.

    Khi chưa có tư duy, cuộc đời của con người do tổng nghiệp quyết định nhưng khi đã có tư duy, cuộc đời của con người cũng do tổng nghiệp quyết định, nhưng được quyền lựa chọn tổng nghiệp theo mong muốn.

  • Chương 4: Định tâm

    Tư duy giao dịch đúng đắn

    Từ người thầy đặc biệt đã cho tôi định nghĩa rõ ràng:

    Tư duy là quá trình huân tập Nghe – Thấy – Nói – Biết thông qua lớp Tánh lớp Tình của con người, được lưu trữ bằng hình ảnh tâm trí những khái niệm nguồn chứa trong tàng thức, chịu tác động bởi Tổng Nghiệp và Công Đức – Phước Đức.

    Để làm rõ những khái niệm bên trong định nghĩa tư duy thì chưa phù hợp với bối cảnh của quyển sách này, chúng ta sẽ chỉ làm rõ một phần nào đó liên quan đến giao dịch.

    Người thầy từng nhấn mạnh rằng, tất cả câu trả lời đều nằm ở cách bạn nghi vấn và khát khao tìm tòi. Điều trớ trêu là giao dịch có thể trở nên thú vị và dễ dàng giống như những trải nghiệm tốt nhất mà bạn từng có, nhưng để những cảm giác đó trở thành trạng thái thường xuyên, điều này phụ thuộc hoàn toàn vào góc nhìn, tư duy, tâm thái, hay nói cách khác là tâm thế của bạn. Hãy chọn thuật ngữ nào khiến bạn thoải mái nhất, bởi tất cả đều chỉ về cùng một điều: Chiến thắng và sự nhất quán đều là những trạng thái nhận thức nội tâm, giống như hạnh phúc, niềm vui hay sự hài lòng cũng là những trạng thái nội tâm.

    Trạng thái nội tâm của bạn là kết quả của tư duy và tâm thái bạn đang nắm giữ. Bạn có thể cố gắng tạo ra sự nhất quán mà không xây dựng hình ảnh tâm trí đích đến và tâm thái phù hợp, nhưng kết quả sẽ chẳng khác gì việc bạn cố gắng ép mình hạnh phúc trong khi bạn không thấy vui. Khi không vui, việc thay đổi cách nhìn để bất ngờ cảm thấy hứng khởi là điều vô cùng khó khăn. Đương nhiên, đôi khi hoàn cảnh bên ngoài có thể thay đổi đột ngột, mang lại niềm vui cho bạn, nhưng trong trường hợp đó, trạng thái nhận thức nội tâm của bạn sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào sự thay đổi bên ngoài, chứ không phải là một sự chuyển hóa từ bên trong chính bạn. Nếu bạn dựa vào các điều kiện và hoàn cảnh bên ngoài để mang lại hạnh phúc, thì khả năng bạn cảm thấy vui vẻ một cách bền vững là cực kỳ thấp.

    Vậy làm sao để duy trì trạng thái nội tâm cân bằng hướng dương? Bạn có thể gia tăng đáng kể khả năng cảm thấy hạnh phúc bằng cách phát triển tâm thái mang lại niềm vui, và quan trọng hơn, bằng cách trung hòa những hình ảnh tâm trí và tâm thái đang ngăn cản bạn tận hưởng cuộc sống hoặc tìm thấy niềm vui. Tương tự, việc tạo ra thành công bền vững trong giao dịch cũng hoạt động theo cách này. Bạn không thể dựa vào thị trường để mang lại sự nhất quán và thành công cho bạn, giống như bạn không thể dựa vào thế giới bên ngoài để mang lại hạnh phúc bền vững.

    Những người thực sự hạnh phúc không cần phải làm gì để cảm thấy hạnh phúc. Họ không cần thị trường, hoàn cảnh hay bất kỳ yếu tố bên ngoài nào để tác động đến trạng thái nhận thức nội tâm của mình. Điều này cũng đúng với giao dịch: Bạn cần phải xây dựng nội lực từ bên trong, tạo ra sự ổn định và nhất quán từ chính tâm trí của mình. Khi tâm thức của bạn không còn phụ thuộc vào thị trường, khi niềm vui và sự tự tin không còn bị ràng buộc bởi những điều kiện bên ngoài, đó chính là lúc bạn đạt được sự tự do trong giao dịch một trạng thái mà thành công trở thành điều tất yếu, chứ không còn là may mắn nhất thời.

    Người thầy nhấn mạnh rằng, những nhà giao dịch thành công một cách nhất quán là những người làm điều đó như một phần tự nhiên của con người họ. Họ không cần cố gắng để trở nên nhất quán; họ chỉ đơn giản là nhất quán. Điều này nghe có vẻ trừu tượng, nhưng sự khác biệt này lại cực kỳ quan trọng. Nhất quán không phải là điều bạn có thể cố gắng để đạt được, bởi vì chính hành động cố gắng sẽ làm mất đi sự tập trung, kéo bạn ra khỏi dòng chảy cơ hội, khiến bạn ít có khả năng chiến thắng hơn và dễ thất bại hơn. Những giao dịch tốt nhất của bạn luôn diễn ra một cách dễ dàng và tự nhiên. Bạn không cần cố gắng để khiến chúng trở nên dễ dàng; chúng vốn dĩ đã dễ dàng. Không có sự giằng co hay đấu tranh. Bạn thấy chính xác những gì cần thấy, và bạn hành động dựa trên những gì bạn thấy. Bạn hoàn toàn sống trong khoảnh khắc, trở thành một phần của dòng chảy cơ hội.

    Khi bạn ở trong dòng chảy, mọi thứ diễn ra một cách tự nhiên. Tất cả những gì bạn biết về thị trường đều hiện hữu, không có bất kỳ điều gì bị chặn lại hay che giấu khỏi nhận thức của bạn, và các hành động của bạn dường như không cần nỗ lực bởi vì không có sự đấu tranh hay cản trở nào. Ngược lại, khi bạn phải cố gắng, điều đó cho thấy bạn đang đối mặt với một mức độ nào đó của sự kháng cự hoặc đấu tranh. Nếu không, bạn sẽ chỉ đơn giản là làm điều cần làm mà không phải cố gắng để làm nó. Điều đó cũng cho thấy bạn đang cố gắng đạt được điều gì đó từ thị trường.

    Đừng cố gắng mà là “đã đạt được”

    Việc cố gắng đạt được điều mình muốn từ thị trường là một cách tiếp cận đầy rủi ro. Những nhà giao dịch giỏi nhất duy trì dòng chảy bởi vì họ không cố gắng đạt được điều gì từ thị trường. Họ chỉ đơn giản là đặt mình vào trạng thái sẵn sàng để tận dụng bất kỳ cơ hội nào thị trường mang lại tại bất kỳ thời điểm nào. Đây là sự khác biệt rất lớn trong tư duy. Một bên là tìm kiếm, cố gắng đạt được điều mình mong muốn, còn bên kia là đơn giản chấp nhận những gì thị trường đưa ra.

    Trong chương 3, người thầy đã minh họa cách tâm trí chúng ta được “lập trình” để tránh cả nỗi đau thể chất và cảm xúc. Khi bạn giao dịch với tư duy cố gắng đạt được điều mình muốn hoặc kỳ vọng từ thị trường, chuyện gì sẽ xảy ra khi thị trường không đáp ứng kỳ vọng của bạn? Cơ chế phòng vệ tâm lý của bạn sẽ tự động kích hoạt để bù đắp cho sự khác biệt giữa những gì bạn muốn và những gì bạn không nhận được, nhằm tránh cho bạn phải trải qua nỗi đau cảm xúc.

    Tâm trí chúng ta được thiết kế để tự động chặn đứng những thông tin đe dọa hoặc tìm cách che giấu thông tin đó, nhằm bảo vệ bạn khỏi sự khó chịu mà bạn tự nhiên cảm thấy khi không đạt được điều mình mong muốn. Điều này khiến bạn vô thức chọn lọc thông tin phù hợp với kỳ vọng của mình để duy trì trạng thái nội tâm “không đau đớn.” Và điều đó, bạn không nhận ra trong khoảnh khắc, nhưng nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến cách bạn ra quyết định trên thị trường.

    Trong quá trình cố gắng giữ cho tâm trí tránh khỏi nỗi đau, bạn có thể tự đẩy mình vào một trạng thái nội tâm hướng âm nơi mà những suy nghĩ như “lẽ ra tôi đã có thể”, “giá mà”, hay “tôi nên” bắt đầu chi phối tâm trí. Khi đó, mọi cơ hội mà bạn có thể, nên, hoặc đã nhận ra dường như trở nên vô hình ngay lúc nó xuất hiện, nhưng lại trở nên rõ ràng một cách đau đớn khi cơ hội đã trôi qua. Đây là cái bẫy tâm lý của sự nuối tiếc và kỳ vọng, khiến bạn không chỉ bỏ lỡ cơ hội mà còn tự làm tổn thương chính mình.

    Để đạt được sự nhất quán trong giao dịch, bạn cần học cách tư duy một cách trung lập, không để những quá trình tâm thức ý thức hay tiềm thức chi phối việc nhận diện thông tin. Khi bạn sợ hãi, nỗi sợ sẽ khiến bạn bóp méo hoặc chọn lọc thông tin theo cách khiến bạn cảm thấy thoải mái hoặc tránh khỏi nỗi đau, thay vì đối diện với thực tế. Và chính nỗi sợ đó là nguồn gốc của 95% các sai lầm trong giao dịch. Nếu bạn để nỗi sợ kiểm soát, bạn không thể duy trì sự nhất quán, vì sợ hãi dẫn đến lỗi lầm, và lỗi lầm lại phá vỡ dòng chảy tự nhiên trong giao dịch.

    Thực tế, cuộc đấu tranh không phải với thị trường, mà là với chính bản thân bạn. Thị trường không có cảm xúc, không thiên vị bất kỳ ai nó chỉ đơn thuần cung cấp thông tin. Chính cách bạn tiếp nhận và xử lý thông tin đó sẽ quyết định kết quả giao dịch của bạn. Khi bạn cảm thấy như mình đang đấu tranh với thị trường, thực chất bạn đang đấu tranh với những kỳ vọng không thực tế, tư duy sai lệch, và những cảm xúc chưa được kiểm soát của chính mình.

    Câu hỏi lớn đặt ra là: Làm thế nào để tư duy về giao dịch mà không còn bị nỗi sợ chi phối? Câu trả lời chính là: Hãy học cách chấp nhận rủi ro. Chấp nhận rủi ro không phải là bỏ mặc hay thờ ơ với kết quả, mà là hiểu rằng giao dịch luôn đi kèm với xác suất và bạn không thể kiểm soát thị trường, chỉ có thể kiểm soát phản ứng của chính mình.

    Đến từ bạn nhưng không phải lỗi từ bạn

    Chấp nhận rủi ro, chấp nhận sai lầm không có nghĩa là bạn sai, đó là công việc chứ không phải là chính bạn. Bởi vì vào thời điểm đó, bạn đã làm tốt nhất có thể. Điều quan trọng là giữ tâm thức chuẩn chỉ trong mọi giao dịch. Giống như câu:

    “Cẩn tắc vô áy náy”, Làm kỹ thì không lo nghĩ. Chính sự cẩn trọng này là nền tảng của tâm thái an vui và bao dung. Nếu bạn có thể bao dung chính mình khi sai lầm, nhưng vẫn gắt gao trong công việc để đảm bảo mọi thứ đúng quy chuẩn, quy tắc và chuẩn mực, thì mỗi sai lầm đều là một bài học quý giá, giúp bạn trưởng thành hơn trong giao dịch.

    Vậy bài học nào cho tâm thái an vui và bao dung? Bao dung là chấp nhận rằng bản thân không hoàn hảo, rằng sai lầm là điều không thể tránh khỏi. Bao dung cũng là sự thấu hiểu rằng thị trường không phải kẻ thù của bạn nó chỉ phản ánh thực tế khách quan. Khi bạn bao dung với bản thân, bạn sẽ bớt đi sự nuối tiếc và trách móc, thay vào đó là sự nhẹ nhàng để học hỏi từ những thất bại và tiến lên phía trước.

    Vậy chả khác gì dung túng cho bản thân? Tôi cũng từng đặt câu hỏi như vậy cho đến khi người thầy chỉ dạy rằng: Dung túng và bao dung thoạt nhìn có vẻ giống nhau, nhưng sâu bên trong là hai hướng hoàn toàn khác biệt.

    – Dung túng là khi ta đánh mất hình ảnh tâm trí, dễ dàng buông xuôi và lặp lại sai lầm cũ.

    – Bao dung là khi ta xây dựng được hình ảnh tốt đẹp hơn, hiểu rằng mỗi sai lầm chính là bài học quý giá, giúp ta trưởng thành và không lặp lại lỗi cũ.

    Chừng nào còn dung túng, sai lầm sẽ lặp đi lặp lại. Nhưng một khi đã bao dung với chính mình, mọi trải nghiệm đều trở thành nền tảng bài học tâm đắc ngộ ra để ta tiến xa hơn trong giao dịch và cuộc sống.

    Tâm thái an vui xuất phát từ việc không bám chấp vào đúng hay sai, thắng hay thua, mà là duy trì sự bình thản trong mọi tình huống. Đó chính là lúc bạn có thể nhìn nhận thị trường một cách khách quan, đưa ra quyết định sáng suốt, và cảm nhận sự tự do thực sự trong giao dịch.

    Sau khi quản trị tâm thức bằng tâm thái an vui và bao dung thì cần quản trị tư duy bắt đầu bằng:

    Tư duy đúng đắn trong giao dịch dựa trên nguyên lý vận hành của tâm thức bao gồm: Hình ảnh tâm trí về nhà giao dịch đúng nghĩa trong đó có sơ đồ khái niệm nguồn, quan niệm giao dịch và đích đến của công việc giao dịch. Đây chính là khát khao sâu sắc mà một nhà giao dịch đúng nghĩa luôn hướng tới.

    Chúng ta sẽ làm rõ bằng những quan niệm trong ngành và đích đến của công việc giao dịch.

    Vai trò của nhà giao dịch

    Vai trò của nhà giao dịch trong việc tạo ra giá trị cho thị trường vẫn còn khá mơ hồ, tôi thừa nhận điều đó. Nhưng mơ hồ không có nghĩa là không tồn tại.

    Xét về yếu tố vĩ mô, nhà giao dịch đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thanh khoản cho thị trường. Thanh khoản này là mạch máu, giúp dòng tiền lưu chuyển, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Nghĩ mà xem, nếu chỉ có các nhà tạo lập thị trường (market makers) mà không có sự tham gia của các nhà giao dịch nhỏ lẻ như chúng ta, liệu thanh khoản từ đâu mà có để thị trường vận hành?

    Vì vậy, mỗi nhà giao dịch, dù lớn hay nhỏ, đều có vai trò nhất định. Ngay cả nhà đầu tư dài hạn khi thực hiện giao dịch cũng đang góp phần vào việc tạo thanh khoản. Tham gia thị trường chính là bạn đã đóng góp vào sự vận hành của nền kinh tế và sự phát triển chung của xã hội.

    Ở khía cạnh vi mô, mỗi giao dịch là sự luân chuyển dòng tiền – từ cá nhân sang tổ chức, hoặc từ người này sang người khác. Hệ thống môi giới giúp đưa lệnh giao dịch ra thị trường, và nếu bạn tham gia vào các thị trường như ngoại hối (forex), thì dòng tiền thậm chí còn chảy qua hệ thống liên ngân hàng, phản ánh sự tương tác giữa các quốc gia thông qua các cặp tiền tệ.

    Kết luận: Nhà giao dịch không chỉ đơn thuần là kiếm lời cho bản thân mà còn đóng vai trò mắt xích trong hệ thống tài chính toàn cầu.

    Vậy thì mối liên quan nằm ở đâu? Rõ ràng, nhà giao dịch chắc chắn mang lại giá trị cho nền kinh tế và xã hội. Nhưng điều này thường không được nhìn nhận giống như bác sĩ, kỹ sư, giáo viên hay các ngành nghề danh giá khác. Mấu chốt ở đây là cách sử dụng dòng tiền kiếm được từ thị trường. Nếu chỉ vì lợi ích cá nhân, khả năng lan tỏa giá trị sẽ giảm dần theo thời gian. Nhưng đó vẫn là lựa chọn của mỗi nhà giao dịch.

    Còn nếu tầm nhìn rộng hơn, hiểu rằng tiền có thể là công cụ để giúp đỡ, nâng cao chất lượng sống cho gia đình, tổ chức, cộng đồng hoặc môi trường xung quanh, thì lúc đó giá trị của nhà giao dịch sẽ lớn dần lên. Đơn giản là dòng tiền không chỉ dừng lại ở bản thân mà còn lan tỏa đến xã hội. Có rất nhiều cách để tác động tích cực: nâng cao nhận thức qua giáo dục, bảo vệ môi trường, hoặc hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn.

    Kết lại, mọi thứ nằm ở quản trị tâm thức. Sự bảo hộ lớn nhất chính là tâm thức. Giá trị của một nhà giao dịch không nằm ở việc trở thành nhà giao dịch, mà là kế hoạch sử dụng dòng tiền có ý nghĩa ngay từ đầu.

    Điều này giúp xóa bỏ lầm tưởng rằng giao dịch là trò đỏ đen hay thắng thua. Mọi thứ diễn ra trên thị trường đều khởi nguồn từ tâm thức. Như câu: “Nhất thiết duy tâm tạo” mà tôi đã học được từ người thầy của mình.

    Trên hành trình trở thành một nhà giao dịch đúng nghĩa, điều đầu tiên chúng ta cần nghiêm túc thừa nhận là rủi ro trong giao dịch là điều không thể loại trừ. Chính rủi ro nuôi dưỡng sự trưởng thành nội tâm, giúp mỗi nhà giao dịch phát triển và hoàn thiện bản thân qua từng trải nghiệm.

    Thấu hiểu và chấp nhận rủi ro

    Người thầy đã từng nhấn mạnh rằng, không có điều gì trong giao dịch quan trọng hơn việc thấu hiểu và chấp nhận rủi ro, nhưng đây cũng là một trong những khái niệm bị hiểu sai nhiều nhất. Rất nhiều nhà giao dịch lầm tưởng rằng, chỉ vì họ tham gia vào một hoạt động vốn đã chứa đầy rủi ro như việc đặt và hủy lệnh, nghĩa là họ đã chấp nhận rủi ro. Nhưng thực tế không phải vậy. Chấp nhận rủi ro không chỉ đơn thuần là tham gia giao dịch, mà là khả năng đối mặt với hậu quả của các giao dịch mà không bị khó chịu hay sợ hãi về mặt cảm xúc.

    Điều này có nghĩa là bạn phải học cách suy nghĩ về giao dịch và mối quan hệ của bạn với thị trường sao cho khả năng bị sai, bị mất tiền, bỏ lỡ cơ hội hoặc không tận dụng hết lợi nhuận tiềm năng sẽ không kích hoạt các cơ chế phòng vệ tâm lý, khiến bạn tự đánh mất cơ hội. Nếu nỗi sợ hậu quả cứ chi phối tâm trí bạn, thì bạn sẽ không bao giờ tận dụng được hết cơ hội mà thị trường mang lại. Trên thực tế, chính nỗi sợ đó sẽ làm méo mó cách bạn nhìn nhận thông tin và tác động đến hành vi của bạn, dẫn đến việc bạn tạo ra đúng những trải nghiệm mà mình muốn tránh.

    Người thầy đề xuất một chiến lược tư duy cụ thể, bao gồm một tập hợp hình ảnh tâm trí giúp bạn tập trung, sống trọn vẹn với hiện tại và giữ được sự hòa nhịp với dòng chảy của thị trường. Với tư duy này, bạn không còn cố gắng đạt được bất kỳ điều gì từ thị trường hoặc tránh bất kỳ điều gì từ nó. Thay vào đó, bạn để thị trường tự vận động, và bạn sẵn sàng tận dụng bất kỳ tình huống nào mà bạn định nghĩa là cơ hội.

    Khi bạn thực sự sẵn sàng tận dụng cơ hội, bạn không áp đặt bất kỳ giới hạn hay kỳ vọng nào lên hành vi của thị trường. Bạn chỉ đơn giản để thị trường làm điều mà nó sẽ làm, và trong quá trình đó, thị trường sẽ tạo ra những điều kiện mà bạn định nghĩa và nhận thức là cơ hội. Lúc này, bạn hành động dựa trên những cơ hội đó với khả năng tốt nhất của mình, nhưng trạng thái nhận thức nội tâm của bạn hoàn toàn không bị phụ thuộc hay ảnh hưởng bởi hành vi của thị trường.

    Nếu bạn có thể tạo ra một trạng thái nội tâm không bị ảnh hưởng bởi thị trường, mọi sự đấu tranh nội tâm sẽ biến mất, và khi cuộc đấu tranh này kết thúc, mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn. Đây là lúc bạn có thể tận dụng toàn bộ kỹ năng của mình dù là kỹ năng phân tích hay bất kỳ khả năng nào khác để dần hiện thực hóa tiềm năng của mình như một nhà giao dịch.

    Nhưng đây chính là thách thức: Làm thế nào để bạn chấp nhận rủi ro trong giao dịch mà không bị cảm xúc khó chịu và sợ hãi chi phối, trong khi ngay tại khoảnh khắc bạn nhận thức được rủi ro, bạn lại đồng thời cảm thấy sự sợ hãi và khó chịu? Nói cách khác, làm thế nào để bạn duy trì sự tự tin và thoải mái ngay cả khi biết chắc rằng bạn có thể sai, có thể mất tiền, có thể bỏ lỡ cơ hội, hoặc không tận dụng được hết lợi nhuận tiềm năng?

    Khi nhìn lại, bạn sẽ thấy rằng nỗi sợ hãi và cảm giác khó chịu của mình khi giao dịch hoàn toàn hợp lý và có cơ sở. Mỗi khả năng như sai lầm, thua lỗ, bỏ lỡ cơ hội, hay không tận dụng được lợi nhuận đều trở thành thực tế ngay khi bạn suy nghĩ về việc tương tác với thị trường. Tuy nhiên, dù những khả năng này đúng với mọi nhà giao dịch, điều không đúng là cách mỗi người hiểu về ý nghĩa của những khả năng đó. Không phải ai cũng có cùng tư duy, tâm thái, hay sự nhạy cảm cảm xúc đối với các khả năng này. Nói cách khác, không phải ai cũng sợ hãi giống nhau.

    Nghe thì có vẻ hiển nhiên, nhưng tôi đảm bảo rằng điều này không phải lúc nào cũng rõ ràng. Khi chúng ta sợ hãi, cảm giác bất an ngay tại thời điểm đó thật đến mức không thể chối cãi, và từ đó ta thường mặc định rằng mọi người cũng phải có cùng nỗi sợ như mình. Tôi sẽ đưa ra một ví dụ cụ thể. Tôi từng làm việc với một nhà giao dịch cực kỳ sợ rắn. Anh ấy không thể nhớ nổi thời điểm nào trong đời mà mình không sợ rắn, nỗi sợ đó đã ăn sâu đến mức anh ta tin rằng đó là điều đương nhiên. Sau này, anh kết hôn và có một cô con gái ba tuổi.

    Một tối nọ, khi vợ anh đi công tác, anh và con gái được mời đến nhà một người bạn ăn tối. Điều mà anh không ngờ tới là đứa trẻ nhà bạn anh lại nuôi một con rắn làm thú cưng. Khi con rắn được mang ra để mọi người xem, anh hoảng loạn đến mức nhảy ra phía bên kia căn phòng, cố gắng tránh xa con rắn hết sức có thể. Trong khi đó, cô con gái ba tuổi của anh lại hoàn toàn bị cuốn hút bởi con rắn và không rời mắt khỏi nó.

    Khi kể lại câu chuyện này, anh nói rằng không chỉ bất ngờ bởi việc phải đối mặt với con rắn, mà còn sốc hơn khi thấy phản ứng của con gái mình. Cô bé không hề sợ hãi điều mà anh mặc định rằng cô bé sẽ có. Tôi giải thích với anh rằng nỗi sợ của anh quá mạnh mẽ và tình yêu dành cho con quá lớn đến mức anh không thể tưởng tượng được rằng con gái mình lại không chia sẻ thực tại của anh về loài rắn. Nhưng tôi cũng chỉ ra rằng, con gái anh không thể có chung trải nghiệm với anh nếu anh không trực tiếp dạy cô bé sợ rắn hoặc cô bé chưa từng trải qua một sự kiện kinh hoàng liên quan đến loài vật này. Nếu không có điều gì tiêu cực trong hệ thống tư duy của cô bé, phản ứng tự nhiên nhất khi lần đầu gặp con rắn sống sẽ là sự tò mò thuần khiết.

    Câu chuyện này phản ánh đúng nội tâm của các nhà giao dịch. Cũng giống như anh ấy cho rằng con gái mình phải sợ rắn, hầu hết các nhà giao dịch đều mặc định rằng những nhà giao dịch giỏi nhất cũng phải sợ sai lầm, sợ thua lỗ, sợ bỏ lỡ cơ hội và sợ không tận dụng hết lợi nhuận. Họ cho rằng những nhà giao dịch giỏi nhất đã vượt qua nỗi sợ của mình bằng một lượng can đảm khổng lồ, tinh thần thép và khả năng tự kiểm soát tuyệt vời. Nhưng thực tế thì sao?

    Chính sự khác biệt trong cách nhìn nhận rủi ro mới là yếu tố quyết định. Tôi sẽ tiếp tục phát triển ý tưởng này dựa trên bài học từ người thầy, đồng thời bổ sung từ trải nghiệm thực chiến để giúp bạn hiểu sâu hơn về cách những nhà giao dịch giỏi thực sự vượt qua nỗi sợ hãi và thấu hiểu rủi ro như thế nào.

    Người thầy từng nói, hiểu về rủi ro thực sự là một điều không đơn giản như vẻ ngoài của nó, đặc biệt là trong giao dịch. Nhiều người lầm tưởng rằng cần phải có sự dũng cảm, thần kinh thép, hoặc khả năng tự kiểm soát phi thường để trở thành một nhà giao dịch xuất sắc. Nhưng sự thật là những phẩm chất này không hề đóng vai trò trong hiệu suất vượt trội của các chuyên gia.

    Nếu bạn cần dũng cảm, nghĩa là bạn đang đối đầu với nỗi sợ. Cần thần kinh thép, tức là bạn đang căng thẳng. Còn khi cần tự kiểm soát, bạn đang chống lại sự bốc đồng của chính mình. Mọi sự đấu tranh nội tại này đều kéo bạn ra khỏi trạng thái dòng chảy (flow), nơi mà các quyết định giao dịch diễn ra một cách tự nhiên, dễ dàng và hiệu quả. Các nhà giao dịch chuyên nghiệp khác biệt bởi họ không chiến đấu với cảm xúc mà hòa vào dòng chảy của thị trường, nơi mà tâm trí họ hoàn toàn tập trung và an vui.

    Khi bạn chấp nhận rủi ro theo cách mà các chuyên gia làm, bạn sẽ không còn thấy bất kỳ điều gì mà thị trường làm là mối đe dọa. Nếu không có mối đe dọa, bạn sẽ không cảm thấy sợ hãi. Khi không sợ hãi, bạn không cần phải dũng cảm. Nếu không căng thẳng, bạn cũng chẳng cần thần kinh thép. Và khi bạn có những cơ chế giám sát phù hợp để quản lý sự bốc đồng, bạn sẽ không cần đến khả năng tự kiểm soát.

    Hãy dừng lại và suy ngẫm về điều này: Rất ít người bước vào thị trường giao dịch với những niềm tin và tâm thái đúng đắn về trách nhiệm và rủi ro. Một số ít có thể sở hữu những niềm tin này từ đầu, nhưng điều đó hiếm. Hầu hết mọi người bắt đầu giao dịch với một tâm thái “bình chân như vại”, không màng rủi ro, nhưng sau đó nhanh chóng bị nỗi sợ chi phối khi thị trường đi ngược lại kỳ vọng. Và chính nỗi sợ này khiến họ mất đi tiềm năng thực sự của mình.

    Những nhà giao dịch vượt qua được vòng lặp này và đạt đến thành công cuối cùng đều phải học cách từ bỏ sự né tránh, thay vào đó là chấp nhận trách nhiệm và đối diện với rủi ro. Phần lớn họ không thay đổi tư duy một cách có ý thức, mà sự thay đổi diễn ra sau khi họ trải qua những tổn thất đau đớn đủ lớn để xóa bỏ mọi ảo tưởng về bản chất thực sự của giao dịch. Chính những thất bại này buộc họ phải đối mặt với thực tế, giúp họ thay đổi góc nhìn và hành động khác đi trên thị trường.

    Điều thú vị là, hầu hết những thay đổi này xảy ra một cách vô thức. Những nhà giao dịch thành công thường không thể giải thích được chính xác tại sao họ đạt được thành công, ngoại trừ việc lặp lại những câu nói ngắn gọn như “cắt lỗ sớm” hay “theo dòng chảy của thị trường”. Tuy nhiên, điều quan trọng ở đây không phải là cách họ đã thay đổi, mà là bạn hoàn toàn có thể học cách tư duy như các chuyên gia và giao dịch mà không có sự sợ hãi, ngay cả khi những trải nghiệm trước đây của bạn có thể nói ngược lại.

    Từ kinh nghiệm của tôi, bài học quan trọng nhất từ người thầy chính là hiểu rằng việc chấp nhận rủi ro không chỉ đơn thuần là kỹ thuật, mà là một trạng thái tâm thức. Bạn không thể thắng lớn nếu cứ mãi trốn tránh những điều khiến bạn sợ hãi. Khi bạn học cách đối mặt với rủi ro một cách bình tĩnh, mọi quyết định của bạn sẽ trở nên rõ ràng hơn, nhất quán hơn, và bạn sẽ tự nhiên đạt được kết quả giao dịch tốt hơn.

    Đồng bộ tâm thái giao dịch: Lựa chọn cảm xúc phù hợp và định tâm

    Người thầy từng nhấn mạnh rằng để trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp, bạn cần học cách đồng bộ hóa môi trường tâm thức của mình tức là điều chỉnh lại cảm xúc, nhận thức và cách phản ứng với thị trường để chấp nhận rủi ro và giao dịch như một người chuyên nghiệp thực thụ. Những gì ông ấy chia sẻ trước đó chỉ là bước chuẩn bị, giúp bạn sẵn sàng thực hiện công việc thực sự: Học một chiến lược tư duy mà cốt lõi là niềm tin vững chắc vào xác suất và lợi thế giao dịch (probabilities and edges).

    Với chiến lược tư duy này, bạn sẽ xây dựng một mối quan hệ mới với thị trường, một mối quan hệ giúp tách rời giao dịch khỏi những khái niệm thường gắn với cảm xúc cá nhân như “sai lầm” hay “thua lỗ”. Khi không còn xem thị trường là một điều gì đó đe dọa, nỗi đau sẽ biến mất, kéo theo đó là nỗi sợ hãi và những lỗi lầm xuất phát từ sự sợ hãi. Khi đó, tâm trí bạn sẽ trở nên sáng suốt, tự do để nhìn thấy những cơ hội thực sự và hành động dựa trên những gì bạn quan sát được.

    Người thầy giải thích rằng đạt đến trạng thái nội tâm không còn sợ hãi, bước vào “trạng thái tự nhiên biết” không phải là kết quả của bất kỳ nỗ lực nào, và chắc chắn không giống như bạn nghĩ ban đầu. Thực tế, khi bạn đọc xong cuốn sách này, bạn sẽ nhận ra rằng giải pháp cho những vấn đề trong giao dịch đơn giản đến mức bạn không ngờ tới. Cuốn sách này không chỉ mang đến những quan niệm chuẩn mực về giao dịch mà còn khai mở các khái niệm nguồn của tâm thức giao dịch, thứ cốt lõi giúp kiến tạo nên hình ảnh tâm trí của một nhà giao dịch đúng nghĩa.

    Hình ảnh tâm trí này là kim chỉ nam, là nền tảng cho mọi quyết định và hành động trong giao dịch. Quan trọng nhất, ngay cả khi bạn phạm sai lầm hoặc có những lần thất bại, nhưng hình ảnh về nhà giao dịch trong bạn vẫn rõ ràng và mạnh mẽ, thì con đường bạn đi sẽ vẫn chuẩn chỉ.

    Tâm thức giao dịch, trong nhiều khía cạnh, giống như một đoạn mã phần mềm, bạn có hàng ngàn dòng mã được viết hoàn hảo. Tuy nhiên, chỉ cần một dòng sai, thậm chí chỉ sai một ký tự, cũng có thể làm giảm hiệu suất hoặc phá hủy toàn bộ hệ thống. Cách giải quyết thực ra rất đơn giản: nhận diện lỗi và sửa chữa. Nhưng việc nhìn ra lỗi này, hoặc thậm chí nhận thức rằng nó tồn tại, đôi khi đòi hỏi một trình độ nhận thức và sự kiên nhẫn rất lớn hướng đến hình ảnh tâm trí mà bạn mong muốn trở thành. Đọc hết cuốn sách, bạn sẽ nhận ra mình đã trở thành một nhà giao dịch đúng nghĩa một cách tự nhiên và nhẹ nhàng, không phải vì bạn cố gắng sửa từng lỗi nhỏ mà vì bạn đã xây dựng được hình ảnh trong nội tâm rõ nét về bản thân trên thị trường.

    Khi nói về trạng thái nhận thức nội tâm giao dịch lý tưởng, mỗi người trong chúng ta đều cách mục tiêu này một “khoảng cách tâm lý” nhất định. Người thầy sử dụng khái niệm “clicks” hay “độ lệch” để chỉ mức độ khoảng cách này, nhưng không có nghĩa là một khoảng cách cụ thể. Chẳng hạn, bạn có thể chỉ cách trạng thái nội tâm lý tưởng đúng một hoặc hai bước nhỏ, tương đương với một hoặc hai giả định sai lầm mà bạn có về bản chất của giao dịch. Khi bạn suy ngẫm về một số ý tưởng trong cuốn sách này, góc nhìn của bạn có thể thay đổi.

    Nếu sử dụng hình ảnh đoạn mã phần mềm, sự thay đổi đó giống như việc bạn tìm được dòng mã sai trong hệ thống tâm trí của mình và thay thế nó bằng một dòng mã hoạt động đúng. Khoảnh khắc này thường được gọi là trải nghiệm “ah-ha” khi ánh sáng bừng lên trong tâm trí. Bạn có thể cảm nhận thế giới xung quanh mình dường như thay đổi ngay lập tức, như thể mọi thứ đột nhiên khác biệt. Bạn có thể tự nhủ: “Tại sao không ai nói điều này với mình sớm hơn?” hay “Nó luôn ở ngay trước mắt mình mà mình không nhận ra” hoặc “Thật đơn giản, tại sao mình không thấy?”

    Vậy câu hỏi lớn đặt ra là: Bạn có bao nhiêu dòng mã sai trong tâm trí của mình? Liệu bạn đã có hình ảnh tâm trí đích đến hướng tới chưa? Và nếu đã nhận diện, bạn chỉ cần ngồi đây và đọc thật kỹ từng trang sách? Cuối cùng, bạn đã sẵn sàng để tiến gần hơn đến sự đồng bộ hoàn hảo giữa tâm thức và thị trường hay chưa?

    Người thầy từng nói về một hiện tượng thú vị gọi là “khoảnh khắc aha”, khi chúng ta có một sự giác ngộ, một nhận thức mới mẻ đến mức chỉ trong tích tắc hoặc một khoảng thời gian ngắn nào đó ta cảm thấy như phần mới này của nhận thức đã luôn là một phần của con người mình. Điều kỳ lạ là, ngay sau đó, ta khó có thể tin rằng mình từng suy nghĩ hay hành động theo cách khác trước khi trải qua sự giác ngộ này. Nói cách khác, bạn có thể đã có một số nhận thức về những điều bạn cần biết để trở thành một nhà giao dịch thành công bền vững. Nhưng hãy nhớ rằng, nhận thức không đồng nghĩa với việc nó trở thành một phần bản chất của bạn.

    Nhận thức không phải lúc nào cũng là niềm tin bên trong thực sự. Bạn không thể giả định rằng việc học về một điều mới và đồng ý với nó có nghĩa là bạn đã tin tưởng nó ở mức đủ sâu để hành động dựa trên điều đó. Để làm rõ hơn, người thầy đã kể về một khách hàng của ông một người sợ rắn. Anh ta hoàn toàn nhận thức được rằng không phải tất cả các loài rắn đều nguy hiểm, và rằng việc phân biệt giữa rắn độc và không độc không phải là điều khó khăn. Nhưng liệu kiến thức đó có ngay lập tức khiến anh ta không còn sợ những con rắn không độc không? Câu trả lời là không.

    Tại sao vậy? Vì nhận thức rằng một số con rắn không nguy hiểm và nỗi sợ rắn của anh ta có thể cùng tồn tại trong tâm trí anh ta như hai ý niệm mâu thuẫn. Bạn có thể đặt anh ta đối diện với một con rắn, và anh ta có thể dễ dàng thừa nhận rằng con rắn đó không độc và không gây hại, nhưng anh ta vẫn sẽ gặp khó khăn lớn nếu muốn chạm vào nó, thậm chí ngay cả khi anh ta rất muốn. Điều này có phải có nghĩa là anh ta sẽ sợ rắn mãi mãi không? Không, chỉ khi nào anh ta chọn sống với nỗi sợ đó mà không muốn thay đổi.

    Điều quan trọng ở đây là, nỗi sợ này hoàn toàn có thể được hóa giải, nhưng nó đòi hỏi sự nỗ lực và động lực đủ lớn. Rất nhiều người trong chúng ta chấp nhận sống chung với những nỗi sợ phi lý, những mâu thuẫn trong tâm trí, chỉ vì không muốn đối mặt với cảm xúc tiêu cực hoặc vượt qua thử thách cần thiết để hóa giải chúng. Và đây chính là vấn đề mà người thầy nhấn mạnh: trong thế giới giao dịch, có rất nhiều mâu thuẫn tương tự về mặt tâm thức liên quan đến rủi ro và trách nhiệm.

    Trong nhiều năm làm việc với các nhà giao dịch, người thầy đã phát hiện ra rằng, việc giữ nhiều niềm tin mâu thuẫn về rủi ro và trách nhiệm là một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến thất bại. Những mâu thuẫn này, dù có vẻ không rõ ràng, có thể dễ dàng triệt tiêu mọi ý định tích cực của bạn, ngay cả khi bạn có động lực mạnh mẽ để thành công.

    Vấn đề không chỉ là bạn nhận thức được điều gì, mà là bạn có sẵn sàng vượt qua mâu thuẫn bên trong để thực sự hành động hay không.

    Người thầy đã dẫn dắt chúng ta đến một chân lý quan trọng: Giao dịch không chỉ là câu chuyện về thị trường, mà là bài học về chính tâm thức của bạn. Những mâu thuẫn nội tại, những niềm tin sai lệch hay các phần mềm tâm trí lỗi thời không chỉ làm bạn mất tiền mà còn khiến bạn mất đi sự tự tin, sự cân bằng và niềm vui trong hành trình giao dịch. Khi tâm thức bị chi phối bởi cảm xúc như hưng phấn, sợ hãi hay hoài nghi, hành động của bạn sẽ rơi vào vòng xoáy bất ổn, và kết quả cuối cùng thường là thất bại. Nhưng nếu bạn học cách quản trị tâm thức tức là làm chủ nhận thức, cảm xúc và hành động của mình bạn sẽ chuyển hóa mọi thách thức thành cơ hội.

    Quản trị tâm thức trong giao dịch chính là nghệ thuật đồng bộ hóa giữa hình ảnh tâm trí, tư duy và hành vi. Đó là khả năng nhìn thấy thị trường như nó vốn có, không gắn kết cảm xúc hay kỳ vọng cá nhân, để từ đó đưa ra quyết định dựa trên sự rõ ràng và tự tin. Đồng thời, nó cũng đòi hỏi bạn phải nhận diện và kiểm soát những yếu tố đang vô thức ngăn cản bạn đạt được mục tiêu, từ những xung đột bên trong cho đến những thói quen tự phá hoại. Cái vô thức ấy trong tâm thức của chúng ta là “niềm tin bên trong”.

    Câu chuyện của Luke trong Cool hand Luke không chỉ là minh chứng cho hậu quả của việc cứng đầu áp đặt ý chí, mà còn nhấn mạnh rằng một tâm trí không đồng nhất là kẻ thù lớn nhất của chính bạn. Trong giao dịch, điều này càng trở nên rõ ràng khi bạn vừa muốn kiểm soát mọi thứ, nhưng đồng thời lại không sẵn sàng chấp nhận sự ngẫu nhiên vốn có của thị trường. Đây chính là lý do khiến nhiều nhà giao dịch mắc kẹt trong vòng lặp “bùng nổ và sụp đổ”, bởi họ không hiểu rằng chìa khóa nằm ở việc đồng bộ và quản trị tâm thức, chứ không phải kiểm soát thị trường.

    Quản trị tâm thức không chỉ là việc lựa chọn cảm xúc phù hợp mà còn là việc định tâm tạo nên một trạng thái tinh thần ổn định, không bị khuấy động bởi những biến động thị trường hay những kết quả ngắn hạn. Đây là nền tảng giúp bạn hành động nhất quán, bất kể thị trường diễn ra thế nào. Khi bạn làm chủ được tâm thức, giao dịch sẽ không còn là cuộc chiến, mà trở thành một hành trình của sự trưởng thành nơi bạn không chỉ kiếm tiền mà còn học cách vượt qua những giới hạn của chính mình.

    Tâm thức là cốt lõi của mọi thành công trong giao dịch. Khi bạn quản trị được tâm thức, bạn không chỉ giao dịch hiệu quả hơn mà còn đạt được sự tự do thật sự: Tự do khỏi áp lực, tự do khỏi sự bất an, và tự do để tận hưởng cuộc sống. Đây không chỉ là một kỹ năng giao dịch, mà là một nghệ thuật sống. Và nếu bạn sẵn sàng dành thời gian để quản trị tâm thức của mình, giao dịch sẽ trở thành một phương tiện tuyệt vời để bạn tạo ra giá trị, không chỉ cho bản thân mà còn cho cả cuộc sống mà bạn đang hướng tới.

    Nhắc lại: Giao dịch không phải là việc đánh bại thị trường, mà là làm chủ chính mình. Khi bạn hiểu điều này, mọi thứ sẽ trở nên nhẹ nhàng và rõ ràng hơn rất nhiều, và đích đến cuối cùng không chỉ là lợi nhuận, mà còn là sự an vui từ bên trong.

     

  • Chương 3: Hơn cả chịu trách nhiệm

    Gánh vác trách nhiệm. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng “gánh vác trách nhiệm” trong giao dịch lại là một khái niệm không dễ nắm bắt, và càng không dễ áp dụng vào thực tế. Chúng ta đã từng nghe cụm từ này không biết bao nhiêu lần, đến mức đôi khi tưởng rằng mình hiểu nó tường tận. Nhưng trên thực tế, nhiều nhà giao dịch, kể cả những người đã có kinh nghiệm, vẫn hiểu sai hoặc không thực sự thấm thía ý nghĩa sâu xa của việc này.

    Người thầy từng nói: “Gánh vác trách nhiệm trong giao dịch là bước đầu tiên để hiểu được các nguyên tắc của thành công”. Bạn phải thực sự thấu hiểu, từng chút một, đâu là những điều bạn chịu trách nhiệm trong hành trình giao dịch của mình, và đâu là những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát. Chỉ khi làm được điều này, bạn mới có thể phát triển những đặc điểm của một nhà giao dịch thành công, gia nhập nhóm nhỏ những người có thể liên tục tạo lợi nhuận trên thị trường.

    Người thầy nhấn mạnh một điều mà tôi thấy cực kỳ đúng: “Nhà giao dịch thành công mà bạn muốn trở thành hiện tại vẫn chưa tồn tại. Bạn phải tự tạo ra một phiên bản mới của chính mình, giống như một nhà điêu khắc tạo hình từ khối đá thô”. Và đây là bài học mà tôi rút ra: Không chỉ gánh vác trách nhiệm, mà bạn còn phải dám chịu trách nhiệm với hành động của chính mình.

    Tôi học được gì từ quan điểm này? Chính là việc nhìn nhận rõ trách nhiệm cá nhân không chỉ giúp bạn kiểm soát tốt hơn trong giao dịch, mà còn giúp bạn phát triển toàn diện hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Giao dịch là tấm gương phản chiếu tâm thức và lối sống của bạn. Nếu bạn cứ đổ lỗi cho thị trường, cho tin tức, hay bất cứ yếu tố bên ngoài nào, thì bạn đang tự đánh mất sức mạnh cá nhân. Khi bạn chịu trách nhiệm, bạn sẽ có quyền thay đổi và cải thiện kết quả của mình.

    Tuy nhiên, chịu trách nhiệm không có nghĩa là tự trách móc hay cảm thấy tội lỗi khi thất bại. Đây là điểm mấu chốt mà nhiều người hiểu sai. Chịu trách nhiệm nghĩa là bạn sẵn sàng nhìn thẳng vào vấn đề, học hỏi từ nó và hành động để thay đổi. Ví dụ, khi bạn thua lỗ, thay vì nói: “do thị trường bất ngờ”, hãy tự hỏi: “Mình đã làm gì sai trong phân tích hoặc quản lý rủi ro? Mình cần cải thiện gì trong lần giao dịch tiếp theo?”

    Bài học từ thực tế của tôi: Có những lúc, tôi từng cảm thấy mình bị thị trường “đè bẹp”. Nhưng khi nhìn lại, tôi nhận ra vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở việc tôi không chuẩn bị đủ tốt, không làm chủ cảm xúc, hoặc không kiên định với kế hoạch đã đề ra. Nhận ra trách nhiệm cá nhân là một bước ngoặt lớn trong hành trình giao dịch của tôi. Từ đó, mỗi lần đặt lệnh, tôi đều tự nhắc mình: “Kết quả của giao dịch này phụ thuộc hoàn toàn vào những gì mình làm.”

    Tôi cũng thấy rằng, không phải chỉ có người thầy, mà rất nhiều chuyên gia tài chính khác như Ray Dalio, Ed Seykota đều đồng quan điểm: Thành công không chỉ nằm ở việc dự đoán thị trường, mà còn nằm ở cách bạn hành động nhất quán, bất kể điều gì xảy ra. Và hành động nhất quán chỉ có thể xuất phát từ việc bạn chịu trách nhiệm toàn diện cho hành động của mình.

    Vậy, làm sao để bắt đầu?

    – Bước đầu tiên: Dừng việc đổ lỗi. Dù là cho thị trường, tin tức hay một chỉ báo kỹ thuật, hãy tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát: phân tích, quản lý rủi ro và tâm thức giao dịch.

    – Bước thứ hai: Tạo ra một phiên bản mới của chính bạn, người luôn hành động có kỷ luật và chịu trách nhiệm với mọi quyết định. Tâm trí hình dung bạn là nhà điêu khắc, và chính bạn đang điêu khắc nên phiên bản nhà giao dịch thành công của mình.

    – Bước quan trọng: Nếu bạn không chỉ đơn thuần muốn trở thành một nhà giao dịch chiến thắng nhất quán, mà còn khao khát có vị trí và vai trò đặc biệt trong ngành, hãy ghi nhớ một bài học quan trọng mà người thầy từng truyền dạy tôi: Chịu trách nhiệm về việc mình làm là điều dĩ nhiên. Nhưng nếu bạn đang ở trong một căn phòng, và bất chợt bình hoa rơi xuống vỡ tan, thì trách nhiệm cũng liên quan đến bạn. Không phải cứ là người phải đứng ra dọn dẹp mảnh vỡ là chịu trách nhiệm, mà là người có nhận thức về sự cố ấy và hiểu rằng mọi việc xảy ra, mọi con người, sự vật, hiện tượng trước mắt mình, đều ít nhiều có dính líu đến phần trách nhiệm của mình.

    Trong giao dịch, rõ ràng bạn phải chịu trách nhiệm nếu có hành động sai dẫn đến mất mát. Nhưng xa hơn thế, khi đang vào lệnh mà đột nhiên mất kết nối mạng, cúp điện, hay máy tính bị hỏng, bạn cũng nên tự nhận rằng đó là trách nhiệm cần lưu tâm. Cái “tầm” ở đây nằm ở việc bạn lường trước được rủi ro, chuẩn bị và đảm bảo có biện pháp thay thế khi sự cố bất ngờ ập đến.

    Người làm được như thế, nhận thức và chịu trách nhiệm cả với những tình huống tưởng chừng không phải lỗi của mình, trách nhiệm với toàn vẹn với những gì được nghe, được thấy, mới thực sự là “người được chọn” trong những vai trò cốt lõi, không chỉ trong giao dịch mà còn ở mọi lĩnh vực của cuộc sống.
    …(Nội dung còn lại được lược bỏ do vượt quá giới hạn ký tự cho phép. Vui lòng cung cấp từng phần để tiếp tục chỉnh sửa)

  • Chương 2: Những yếu tố tiềm ẩn của công việc giao dịch

    Sự cám dỗ.

    Người thầy từng chia sẻ suy nghĩ của ông khi được hỏi: “Tại sao giao dịch lại cuốn hút đến vậy, dù phần lớn người tham gia đều thất bại?”. Ông đồng ý rằng nhiều người bị hấp dẫn bởi cảm giác phấn khích khi hành động, sự tự mãn khi thắng lợi, mong muốn trở thành người hùng, hay thậm chí cảm giác thương hại bản thân sau khi thua lỗ. Nhưng điều ông nhận ra, và điều khiến tôi tâm đắc nhất, là: Sức hút của giao dịch nằm ở sự tự do gần như tuyệt đối, một loại tự do mà ít người trong chúng ta từng trải nghiệm. Nhưng cạm bẫy lớn nhất của tự do này lại là cái giá của nó: “Cái giá của sự tự do.”

    Quá tự do có thể khiến bạn nghĩ mình không cần học, không cần chuẩn bị mà vẫn có thể bước vào thị trường và hành động tùy ý. Chính cảm giác tự mình tìm tòi và trải nghiệm ấy khiến nhiều người trả giá đắt: mất tiền, khủng hoảng nội tâm, hoặc vật lộn mãi mà không biết cách giữ lợi nhuận nhất quán.

    Sau này, tôi mới hiểu một chân lý đơn giản mà thâm sâu: Đỉnh cao của sự kỷ luật chính là sự tự do. Việc đánh đổi sự tự do cho những điều quan trọng nhất trong cuộc đời là cách duy nhất để đạt được tự do trọn đời.

    Khi được làm rõ hơn, ông giải thích giao dịch là môi trường nơi chính bạn đặt ra hầu hết các quy tắc. Bạn có ít giới hạn trong cách thể hiện bản thân. Dĩ nhiên, có những yêu cầu cơ bản như đủ tài chính để mở tài khoản hoặc trở thành thành viên sàn giao dịch. Nhưng một khi đủ điều kiện, cách bạn giao dịch hoàn toàn phụ thuộc vào bạn. Tự do đó khiến giao dịch hấp dẫn.

    Ông minh họa bằng ví dụ từ một buổi hội thảo cấp cao: Chỉ riêng thị trường trái phiếu, nếu kết hợp hợp đồng tương lai, quyền chọn và trái phiếu tiền mặt, sẽ có hơn tám tỷ khả năng tạo ra chiến lược. Thêm yếu tố thời gian và cách đánh giá thị trường, số lượng cách tiếp cận gần như vô hạn.

    Nhưng đây mới là vấn đề: Tại sao một môi trường vô hạn khả năng lại thường dẫn đến thất bại? Câu trả lời của ông thật sâu sắc: “Bởi vì tự do vô hạn đi kèm với vô hạn khả năng, và điều này tạo ra thử thách nội tâm mà hầu hết mọi người không được trang bị để đối mặt.”

    Nhà giao dịch hãy thử suy nghĩ: Phần lớn chúng ta không được dạy cách quản lý bản thân trong môi trường không giới hạn. Tự do trong giao dịch không giống bất kỳ tự do nào bạn từng biết. Nó không chỉ là tự do thời gian, địa điểm, mà còn là tự do quyết định mọi thứ, từ hành động, thời điểm đến số tiền đặt cược. Tự do này, nếu không được quản lý, dễ khiến bạn hành động thiếu kiểm soát và dẫn đến thất bại.

    Và đây là nơi tôi muốn bổ sung: Tự do trong giao dịch không phải là vấn đề, mà là cách bạn quản lý tâm thức để biến nó thành lợi thế. Thay vì bị cuốn vào sự vô hạn, bạn cần đặt giới hạn cho mình, dựa trên tự nhận thức và kỷ luật. Chỉ khi biết giới hạn, tự do mới mang lại giá trị.

    Vậy bài học là gì?

    – Giao dịch là nơi đối diện với chính mình, không phải chứng minh bản thân với thị trường.
    – Quản trị tâm thức là cốt lõi để kiểm soát tự do.
    – Tự do trong giao dịch là cơ hội khám phá bản thân, nhưng chỉ khi bạn sẵn sàng đối mặt với thử thách nội tâm.

    Người thầy đã mở ra những chân lý này, và tôi muốn nhấn mạnh thêm: Tự do trong giao dịch là tự do có quản trị, được xây dựng trên tự kỷ luật và nhận thức đúng đắn.

    Tự do là điều tuyệt vời. Chúng ta khao khát nó, mong muốn nó, thậm chí xem nó như mục tiêu tối thượng. Nhưng không có nghĩa ai cũng có đủ “năng lực quản trị tâm thức” để vận hành hiệu quả trong môi trường ít ranh giới, quy tắc. Một môi trường, như trong giao dịch, nơi tiềm năng tổn hại cả tài chính lẫn tinh thần hiện diện ở mọi nơi. Tự do không phải lúc nào cũng an toàn, mà đôi khi là con dao hai lưỡi.

    Người thầy từng nói, để giao dịch hiệu quả, chúng ta phải tự tạo cấu trúc tinh thần bên trong. Đó là cấu trúc cân bằng giữa tự do hành động và khả năng chấp nhận rủi ro. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng xây dựng nó rất khó. Tại sao? Vì những điều bạn muốn thay đổi thường xung đột với tư duy đã ăn sâu.

    Cùng nhìn lại cuộc sống. Chúng ta không sinh ra trong trống rỗng, mà lớn lên từ những lựa chọn đã được định hình. Mỗi người đều được định hình bởi môi trường xã hội với các quy tắc, ranh giới và tư duy. “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu” chính là những khuôn mẫu ấy, được tạo ra để giúp xã hội ổn định, nhưng cũng giới hạn cách chúng ta thể hiện bản thân.

    Trong giao dịch, “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu” thường là: “Mạo hiểm là nguy hiểm” hay “Chỉ có làm việc chăm chỉ mới kiếm được tiền.” Những tư duy này vô thức trở thành rào cản, khiến chúng ta khó thích nghi với tự do cần có trong thị trường, một môi trường đòi hỏi sự linh hoạt và tư duy độc lập.

    Xung đột lớn nhất mà nhà giao dịch phải đối mặt là cân bằng giữa tự do cá nhân và những ràng buộc vô hình từ “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu”. Chỉ khi nhận diện và phá vỡ những rào cản này, bạn mới mở ra con đường tự do trong giao dịch, cả về tâm trí lẫn hành động.

    Để tiến xa hơn, bạn phải nhận diện và điều chỉnh những giới hạn vô hình đó, phá vỡ khuôn mẫu cũ để nhìn thị trường linh hoạt hơn. Chỉ khi đó, tự do thực sự mới bắt đầu.

    Sự tò mò.

    Ông từng hỏi: Đặc điểm chung của mọi đứa trẻ là gì, bất kể nơi chúng sinh ra, văn hóa hay hoàn cảnh? Đáp án: sự tò mò. Mỗi đứa trẻ đều tò mò, háo hức học hỏi. Chúng là “cỗ máy học hỏi” với năng lượng vô tận để khám phá thế giới.

    Vậy, điều gì xảy ra khi chúng ta lớn lên? Xã hội, với ranh giới và quy tắc, dần dập tắt sự tò mò. Chúng ta học cách tuân thủ, làm theo, và đôi khi thỏa hiệp với ước mơ. Điều này không xấu, nhưng khi bước vào thế giới giao dịch, một môi trường tự do tuyệt đối, nơi bạn là người quyết định, những “khuôn mẫu” cũ sẽ thành trở ngại.

    Giao dịch không có ranh giới. Bạn có thể giao dịch bất kỳ lúc nào, với bất kỳ số tiền nào, vào bất kỳ lệnh nào. Nhưng chính vì không giới hạn, tâm thức dễ lạc lối. Tự do trong giao dịch đòi hỏi “kỷ luật tinh thần” mạnh mẽ.

    Tôi đã học được điều này từ ông và từ hành trình của mình: Tò mò không sai. Nó là cốt lõi giúp bạn phát triển. Nhưng để sử dụng nó hiệu quả, bạn cần quản trị bản thân. Hãy tự hỏi:

    – Bạn có đủ tự do để hành động?
    – Bạn có đủ kỷ luật để không bị cuốn vào cảm xúc khi giao dịch?

    Chúng ta cần xây dựng cấu trúc tinh thần mới, không phải triệt tiêu sự tò mò, mà biến nó thành sức mạnh. Tự giải phóng mình khỏi tư duy giới hạn, khuôn mẫu cũ, và xây dựng tâm thức giao dịch vững vàng, cho phép bạn tự do hành động nhưng vẫn cân bằng.

    Đừng quên: Giao dịch là cuộc chiến để làm chủ chính mình, không phải cuộc chiến giữa bạn và thị trường. Khi bạn học cách vận hành trong tự do mà không bị tổn hại bởi cảm xúc, suy nghĩ, giao dịch sẽ nhẹ nhàng hơn. Bạn sẽ nhận ra, tự do thực sự trong giao dịch không nằm ở số tiền kiếm được, mà ở việc bạn có thể tận hưởng hành trình giao dịch và cuộc sống.

    Hãy tò mò, nhưng đừng bị ràng buộc. Hãy tự do, nhưng đừng buông thả. Luôn nhớ: Giao dịch là công cụ để bạn đạt được tự do, không phải thứ lấy đi tự do ấy.

    Suy ngẫm về tò mò, liệu ta thực sự hiểu? Ở cấp độ cơ bản, tò mò không chỉ là trạng thái nhận thức nội tâm, mà là lực đẩy nội tại. Nó là lực hướng vào bên trong, một động lực tự nhiên. Nhìn vào một đứa trẻ. Chúng không cần ai dạy hay ép buộc để khám phá. Tự bản thân chúng đã tò mò. Nhưng sự tò mò ấy không giống nhau ở tất cả mọi người.

    Người thầy gọi đây là “lực hấp dẫn tự nhiên”. Ông nhận thấy ngay cả trẻ sơ sinh cũng thể hiện cá tính qua những gì nó bị thu hút hoặc từ chối. Điều này kỳ diệu, vì xã hội thường giả định trẻ sơ sinh là “tờ giấy trắng.” Nhưng chính những thứ đứa trẻ bị hấp dẫn hoặc đẩy lùi, là cách chúng bộc lộ “cái tôi” tự nhiên.

    Điều đó cũng đúng với nhà giao dịch. Tâm thức giao dịch bị dẫn dắt bởi “lực hấp dẫn tự nhiên”. Tại sao có người bị thu hút bởi khung thời gian dài hạn, người khác lại chỉ quan tâm giao dịch trong ngày? Tại sao một số người tìm hiểu kỹ từng chỉ số kinh tế, còn người khác bị cuốn hút bởi biểu đồ và hành động giá?

    Thực tế, chúng ta không thể quan tâm đến mọi thứ. Thế giới phong phú, nhưng ta chỉ bị hấp dẫn bởi một số ít điều, những điều ta có niềm đam mê. Đó là sự chọn lọc bên trong.

    Cùng tôi làm bài tập nhỏ: Lập ba danh sách:

    – Những điều bạn hoàn toàn không hứng thú.
    – Những điều bạn chỉ có chút quan tâm.
    – Những điều bạn đam mê mãnh liệt.

    Danh sách cuối cùng chắc chắn ngắn hơn. Niềm đam mê đó đến từ đâu? Người thầy từng nói nó xuất phát từ “Cấp độ sâu nhất trong con người bạn, nơi chứa đựng bản ngã thực sự.”

    Với tư cách người đã trải qua nhiều năm thực chiến, tôi nhận ra tò mò và lực hấp dẫn tự nhiên là kim chỉ nam. Nhưng bài học quan trọng là: Không phải cứ tò mò hay đam mê là đủ. Bạn cần chuyển hóa lực hấp dẫn tự nhiên thành hành động nhất quán.

    Điều gì xảy ra khi ta không nhận thức hoặc đi ngược lại những lực này? Ta rơi vào mâu thuẫn nội tâm. Bạn muốn giao dịch dài hạn, nhưng lại bị cuốn vào giao dịch ngắn hạn vì áp lực. Bạn yêu thích tự do, nhưng cảm thấy bị ràng buộc bởi màn hình.

    Đây là lý do người thầy, và tôi, đều nhấn mạnh: Hiểu bản thân, hiểu lực hấp dẫn tự nhiên, là bước đầu để làm chủ tâm thức giao dịch. Nếu ép mình làm điều không đam mê, bạn sẽ luôn áp lực, thậm chí thất bại. Nhưng nếu tận dụng và phát triển từ chính những gì mình bị hấp dẫn, giao dịch sẽ không còn là gánh nặng, mà là hành trình nhẹ nhàng, tự nhiên.

    Sức mạnh lớn nhất của bạn không đến từ việc bạn biết thị trường, mà đến từ việc bạn biết chính mình.

    Mâu thuẫn nội tâm.

    Ở tầng sâu nhất, luôn tồn tại tiềm năng xung đột. Xã hội có thể phù hợp hoặc không với nhu cầu, sở thích từ sâu thẳm bên trong. Bối cảnh: Bạn sinh ra trong gia đình toàn vận động viên, nhưng bạn đam mê âm nhạc hoặc hội họa. Bạn có năng khiếu thể thao, nhưng tham gia thể thao chẳng mang lại hứng thú. Liệu có xung đột?

    Trong gia đình, các thành viên có thể đặt áp lực, ép bạn theo con đường của họ. Họ sẽ dạy bạn cách phát huy năng lực thể thao, thậm chí ngăn cản bạn theo đuổi sở thích khác. Bạn có thể làm theo để tránh bị cô lập, nhưng sâu thẳm, những việc bạn làm không đúng với con người thật. Dù mọi thứ bạn được dạy đều cho rằng trở thành vận động viên là đúng, nhưng vấn đề là: Nó không phù hợp với bạn.

  • Chương 1: Trường phái giao dịch lý tưởng – Phân tích kỹ thuật và tâm thức tài chính

    Điểm khởi đầu: Phân tích cơ bản

    Từ những ngày sơ khai của thị trường tài chính, phân tích cơ bản đã được xem là “công cụ vàng” để đưa ra các quyết định giao dịch. Thời kỳ đầu, khi thông tin còn khan hiếm và việc tiếp cận dữ liệu bị giới hạn, nhà giao dịch không có lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào các yếu tố nền tảng như bảng cân đối kế toán, báo cáo tài chính, hay những biến động từ quy luật cung cầu cơ bản.

    Nhưng rồi mọi thứ thay đổi, đặc biệt là khi internet bùng nổ. Cách mà thông tin được truyền tải, tốc độ mà dữ liệu được xử lý đã mở ra một kỷ nguyên mới. Phân tích cơ bản không còn giữ vị thế độc tôn. Nó không mất đi giá trị, nhưng bắt đầu phải chia sẻ “sân khấu” với những phương pháp khác, đặc biệt là phân tích kỹ thuật.

    Thời điểm người thầy bắt đầu giao dịch vào năm 1978, rất ít nhà giao dịch biết đến phân tích kỹ thuật. Họ như những kẻ “ngoại đạo,” bị xem là kỳ lạ, thậm chí bị “phố wall” cười cợt vì sử dụng những biểu đồ và đường kẻ tưởng chừng vô nghĩa. Nhưng giờ đây, mọi thứ đã hoàn toàn đảo ngược. Phân tích kỹ thuật không chỉ trở nên phổ biến mà còn là công cụ không thể thiếu đối với bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Tại sao lại có sự thay đổi lớn như vậy? Câu trả lời nằm ở một từ duy nhất: Tiền.

    Thị trường ngày càng phức tạp và nhanh hơn, khiến các nhà giao dịch cần những phương pháp ra quyết định linh hoạt hơn. Dựa hoàn toàn vào phân tích cơ bản để kiếm tiền trở nên khó khăn, bởi các mô hình tính toán, dù chính xác đến đâu, vẫn phải đối mặt với một yếu tố không thể đoán trước: Con người.

    Khi nói về yếu tố phân tích cơ bản, các chuyên gia tài chính phương đông thường xem đây là yếu tố “địa lợi” vừa là một khía cạnh phân tích, vừa là yếu tố ảnh hưởng quan trọng, sẽ được giải thích chi tiết hơn ở phần sau.

    Để hiểu rõ hơn, phân tích cơ bản tập trung vào việc đánh giá các yếu tố tác động đến cung và cầu của một tài sản từ lãi suất, tình hình địa chính trị, đến bảng cân đối, báo cáo tài chính,… Các nhà phân tích sử dụng các mô hình toán học để dự đoán giá trong tương lai. Nhưng có một vấn đề lớn: Dù mô hình có logic đến đâu, nếu các nhà giao dịch những người thực sự điều khiển thị trường không tin vào mô hình đó, hoặc hành xử dựa trên cảm xúc thay vì lý trí, thì mô hình sẽ trở nên vô nghĩa.

    Và chính ở đây, một vấn đề lớn xuất hiện. Thị trường không chỉ vận hành dựa trên số liệu, mà còn bị chi phối bởi tư duy, kỳ vọng, và cả cảm xúc của con người. Sự không chắc chắn này khiến phân tích cơ bản không còn đủ sức mạnh để một mình dẫn dắt các quyết định giao dịch. Nhà giao dịch buộc phải bổ sung thêm những công cụ khác, những cách tiếp cận mới để thích nghi.

    Như người thầy đã từng chia sẻ, phân tích cơ bản có giá trị, nhưng chỉ là một phần của bức tranh. Để tồn tại và phát triển trong thị trường, bạn cần sự linh hoạt, sự nhanh nhạy, và một chiến lược tích hợp. Không có một công cụ nào là “chén thánh” cả. Sự kết hợp giữa phân tích cơ bản và kỹ thuật mới thực sự mang lại lợi thế “cách biệt khác biệt” bền vững.

    Trên thực tế, rất nhiều nhà giao dịch, đặc biệt là những người giao dịch giàu kinh nghiệm trên các sàn hợp đồng tương lai (futures), thường không quá đặt nặng vào các mô hình phân tích cơ bản. Những nhà giao dịch này, mà ta hay gọi là “floor trader,” có khả năng tác động trực tiếp lên giá khiến thị trường biến động rất bất ngờ. Họ không tìm kiếm sự hoàn hảo trong các mô hình lý thuyết mà tập trung vào giá cả chênh lệch hay tín hiệu rõ ràng để ra quyết định. Mục tiêu của họ rất rõ ràng: tối đa hóa lợi nhuận từ những chuyển động giá ngắn hạn. Và đôi khi, hành động của họ không tuân theo logic hay lý trí thông thường, mà dựa trên trực giác và sự nhạy bén với thị trường.

    Nhưng, để hiểu sâu hơn, người thầy nhấn mạnh rằng, phân tích cơ bản thực sự cần thiết, đặc biệt ở giai đoạn bắt đầu. Nó giúp chúng ta hiểu được những yếu tố tác động lớn đến thị trường, những điều mà đôi khi các nhà giao dịch giàu kinh nghiệm có thể bỏ qua. Đây chính là nền tảng để xây dựng một chiến lược giao dịch hợp lý, nơi phân tích cơ bản giữ vai trò xương sống.

    Tuy nhiên, dù phân tích cơ bản có thể giúp chúng ta dự đoán xu hướng giá tại một thời điểm nào đó trong tương lai, thì thực tế là sự biến động giá lại luôn tiềm ẩn những yếu tố không ngờ. Giá có thể thay đổi rất lớn, rất nhanh, đôi khi khiến chúng ta không kịp phản ứng hoặc thực hiện đúng kế hoạch ban đầu. Điều này khiến cho việc cụ thể hóa mục tiêu trong một giao dịch cụ thể trở nên cực kỳ khó khăn, nếu không muốn nói là gần như không thể.

    Cho nên các trường phái khác mới có cơ hội phát triển và thể hiện tính hiệu quả nhất định trong nhiều khía cạnh liên quan đến cách phân tích, lập luận và triết lý sâu sắc ở những phần sau tôi sẽ có cơ hội chia sẻ cho bạn. Bạn cứ ngồi lại đây lật những chương tiếp theo với tâm thái hưởng thụ học tập, rằng sẽ luôn có những bài học mang đến tri thức tuyệt quý tôi tổng hợp từ người thầy, những chuyên gia đầu ngành đã dọn sẵn ra cho bạn rồi đó. Mời bạn xem tiếp trang tiếp theo!

    Chú thích:

    1. Giá (Price) là gì?

    “Giá cả là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc tài sản, thể hiện số lượng tiền mà người mua sẵn sàng trả và người bán sẵn sàng chấp nhận trong một giao dịch trên thị trường. Giá cả dao động xoay quanh giá trị của hàng hóa, phụ thuộc vào cung và cầu, cùng với các yếu tố như tâm lý thị trường, chi phí sản xuất, chính sách kinh tế, và kỳ vọng của các bên liên quan.” Một số điểm chính trong định nghĩa này:

    a) Liên hệ với giá trị: Giá cả phản ánh giá trị hàng hóa trong điều kiện lý tưởng, khi cung và cầu cân bằng. Tuy nhiên, trên thực tế, giá cả thường chênh lệch do ảnh hưởng của các yếu tố khác.

    b) Tác động của cung và cầu: Cung thấp hơn cầu: Giá cả cao hơn giá trị. Cung vượt cầu: Giá cả thấp hơn giá trị.

    c) Yếu tố tâm lý và thị trường: Giá cả không chỉ bị ảnh hưởng bởi yếu tố vật chất (như chi phí sản xuất) mà còn bởi tâm lý người mua, kỳ vọng thị trường, và các yếu tố bên ngoài như tin tức, lạm phát, hoặc các chính sách kinh tế.

    d) Ứng dụng: Trong kinh tế học vi mô: Nghiên cứu cách doanh nghiệp và người tiêu dùng phản ứng với sự thay đổi giá cả. Trong tiếp thị: Là công cụ để xây dựng chiến lược định giá, cạnh tranh, và thu hút khách hàng. Kết luận: Khái niệm giá cả không chỉ dừng lại ở con số mà còn là biểu hiện tổng hợp của các yếu tố kinh tế, xã hội, và tâm lý thị trường. Hiểu sâu sắc giá cả là chìa khóa để đưa ra các quyết định tài chính và kinh doanh hiệu quả.

    2. Phố Wall (Wall Street) là một thuật ngữ thường được dùng để đề cập đến các tổ chức tài chính lớn, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán. Điểm nhấn của thuật ngữ này nằm ở khu vực trung tâm Manhattan, New York, nơi tụ hội của các ngân hàng đầu tư, quỹ phòng hộ, công ty môi giới và sàn giao dịch danh tiếng. Tầm ảnh hưởng của Wall Street không chỉ bó hẹp tại Mỹ mà còn lan rộng ra toàn cầu thông qua các hoạt động giao dịch và đầu tư.

    3. Floor Trader là thành viên chính thức của một sàn giao dịch (có thể là sàn giao dịch chứng khoán hoặc hàng hóa), những người trực tiếp thực hiện lệnh mua/bán ngay tại “trên sàn” (trading floor). Tức là, họ không chỉ ngồi trước màn hình máy tính mà đứng ngay trong khu vực giao dịch để tương tác, trao đổi với các thành viên khác. Quy trình để trở thành Floor Trader khá khắt khe: bạn cần có chứng chỉ chuyên môn, thường phải trải qua các kỳ kiểm tra năng lực (ví dụ như Series 7, Series 3 tuỳ sàn), và được cơ quan quản lý chấp thuận. Sau khi có tư cách Floor Trader, họ sẽ giao dịch cho chính mình hoặc đại diện cho quỹ đầu tư/công ty nào đó, tạo lợi nhuận dựa trên chênh lệch giá và các cơ hội tức thì trên thị trường.

    4. Hợp đồng tương lai (Futures Contract) là một thỏa thuận mua hoặc bán một loại tài sản (như hàng hóa, cổ phiếu, chỉ số, ngoại tệ…) tại một thời điểm xác định trong tương lai, với mức giá đã được ấn định trước. Đây là công cụ tài chính cực kỳ phổ biến, bởi nó đáp ứng hai mục đích chính:

    a) Phòng ngừa rủi ro (Hedging): Các doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư có thể “khóa” giá trước khi rủi ro thị trường khiến chi phí/tài sản thay đổi bất lợi. Ví dụ, một công ty hàng không có thể mua trước hợp đồng tương lai dầu để giữ ổn định chi phí nhiên liệu. 

    b) Đầu cơ (Speculation): Nhà đầu tư tự do hoặc các quỹ có thể giao dịch hợp đồng tương lai để kiếm lời dựa trên sự biến động của giá cả. Nếu dự đoán đúng hướng biến động giá, họ sẽ có lãi từ khoản chênh lệch giá khi đóng hợp đồng.

    Thị trường hợp đồng tương lai còn giúp gia tăng tính thanh khoản cho rất nhiều loại tài sản và tạo ra bức tranh dự báo tốt hơn về giá cả trong tương lai. Đây cũng là một trong những mảng giao dịch lớn nhất, có sức ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường tài chính toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích kỹ thuật 

    Phân tích kỹ thuật: Chiếc chìa khóa dẫn lối thị trường

    Phân tích kỹ thuật không phải là thứ mới mẻ. Từ khi thị trường ra đời dưới bất kỳ hình thức trao đổi nào, phân tích kỹ thuật đã luôn tồn tại. Tuy nhiên, mãi đến cuối những năm 1970 và đầu 1980, cộng đồng giao dịch mới thật sự thừa nhận nó như một công cụ mạnh mẽ để kiếm tiền trên thị trường.

    Vậy tại sao phân tích kỹ thuật lại chiếm ưu thế?

    Rất đơn giản, mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, lại có hàng loạt nhà giao dịch mới bước chân vào thị trường. Hầu hết họ đều mang trong mình một mục tiêu giống nhau: kiếm tiền, nhưng lại lặp đi lặp lại cùng một hành vi, cùng một cách tiếp cận. Chính những hành vi lặp lại này, khi được thực hiện đủ thường xuyên, sẽ dần tạo ra những mô hình hành vi rõ ràng và có thể đo lường được. Điều thú vị là những mô hình này có xu hướng lặp lại với độ tin cậy cao, mở ra cơ hội lớn cho bất kỳ ai đủ tỉnh táo để nhận ra và hành động.

    Độ tin cậy này đặc biệt rõ ràng khi bạn tham gia vào những thị trường có vốn hoá lớn. Ở đó, số lượng người tham gia khổng lồ và dòng tiền mạnh mẽ thường xuyên chảy vào. Chính điều này làm cho thị trường phản ánh rất trung thực “bản chất” đến từ tâm lý, và sâu hơn nữa là tâm thức con người. Khi thị trường có dòng tiền lớn và nhiều người tham gia, nó trở nên khó bị thao túng, điều này khiến những mô hình hành vi trở nên đáng tin cậy hơn. Phân tích kỹ thuật vì thế được đề cao, bởi nó giúp bạn đọc vị được những mô hình hành vi và nắm bắt cơ hội một cách rõ ràng.

    Phân tích kỹ thuật thực chất là công cụ giúp chúng ta nhận diện và hiểu các mô hình hành vi của thị trường. Nó không phải là điều gì huyền bí hay siêu hình, mà đơn giản chỉ là phân tích tâm lý thị trường thông qua những mô hình hành vi. Khi hiểu được tâm lý này, chúng ta có thể biến nó thành cơ sở hành động với xác suất cao. Đây chính là yếu tố “nhân hòa”, bởi thị trường vận hành dựa trên dòng tiền, mà dòng tiền, suy cho cùng, là dòng người. Dòng người chính là nhịp đập của thị trường, và đây là một khía cạnh cực kỳ quan trọng sẽ được phân tích kỹ hơn trong các phần sau. Đồng thời, điều này cũng liên kết chặt chẽ với yếu tố “địa lợi” đã được khéo léo đề cập ở phần trước.

    Nói một cách ngắn gọn, phân tích kỹ thuật giúp bạn nhìn thấy bản chất thực sự của thị trường: những gì có thể xảy ra tiếp theo đều được hé lộ qua những gì đã từng xảy ra.

    So với phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật có gì vượt trội?

    Phân tích kỹ thuật giúp bạn tập trung vào thực tế thị trường đang diễn ra ngay bây giờ, ngay tại khoảnh khắc này. Nó liên kết quá khứ và hiện tại để đưa ra những gợi ý chính xác hơn về tương lai. Trong khi đó, phân tích cơ bản lại tạo ra một thứ người thầy gọi là “khoảng cách thực tế” giữa “cái có thể xảy ra” và “cái đã xảy ra”. Khoảng cách này thường rất khó để khai thác, vì những dự đoán dài hạn đôi khi không mang lại giá trị thực tế ngay lập tức, ngay cả khi chúng đúng. Phân tích cơ bản thực ra cũng rất quan trọng, nhưng để nó phát huy hết sức mạnh, cần có một “sức bật” bổ sung đó chính là phân tích kỹ thuật. Hay nói cách khác, yếu tố “địa lợi” của thị trường chỉ thực sự trọn vẹn khi đi cùng với “nhân hòa” sự tương tác và hành vi của dòng người.

    Điều đặc biệt ở phân tích kỹ thuật là nó không chỉ thu hẹp khoảng cách đó, mà còn mở ra cho bạn vô số cơ hội. Phân tích kỹ thuật nhìn thấy được các mô hình lặp lại trên mọi khung thời gian, từ những khoảnh khắc nhỏ nhất cho đến hàng ngày, hàng tuần, hàng năm. Điều này biến thị trường trở thành một dòng chảy bất tận của cơ hội, giúp nhà giao dịch khai thác những lợi thế mà thị trường mang lại.

    Phân tích kỹ thuật dựa trên các mô hình hành vi giá lặp đi lặp lại, phản ánh tâm thức con người. Chính vì thế, dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, AI hay bot giao dịch vẫn chỉ đang chạy theo những dấu vết quá khứ, dựa trên dữ liệu đã có. Nhưng liệu điều đó có đủ để thay thế hoàn toàn con người trên thị trường?

    Câu trả lời vẫn là không. Bởi công nghệ, dù có mạnh mẽ đến đâu, vẫn chỉ là công cụ phân tích, chứ không thể trở thành kẻ ra quyết định. Máy móc có thể nhận diện mô hình giá, phát hiện tín hiệu nhanh hơn con người, nhưng thứ mà chúng thiếu chính là sự thích ứng và trực giác thị trường—những yếu tố mà chỉ con người mới có được. Thực tế, hàng loạt chiến lược bot giao dịch từng hoạt động hiệu quả trong một giai đoạn, nhưng rồi cũng dần lỗi thời khi thị trường thay đổi.

    Vậy điều này chứng minh điều gì? Rằng phân tích kỹ thuật vẫn giữ vị thế cốt lõi. Nhưng thay vì bị công nghệ thay thế, nhà giao dịch thông minh sẽ biết tận dụng sức mạnh của nó—để mở rộng tầm nhìn, tăng tốc độ xử lý và hỗ trợ ra quyết định. Suy cho cùng, dù công nghệ có phát triển đến đâu, thì người làm chủ thị trường vẫn là con người biết cách kết hợp tư duy logic với sự nhạy bén của bản thân.

    Nói ngắn gọn, phân tích kỹ thuật chính là chiếc chìa khóa biến thị trường thành một công cụ tạo ra tiền hiệu quả. Nó không chỉ giúp bạn dự đoán, mà còn giúp bạn tận dụng triệt để các khả năng không giới hạn của thị trường, bất kể ở đâu hay khi nào. Và đặc biệt, nó giải phóng bạn khỏi sự ràng buộc của nơi chốn làm việc, biến giao dịch trở thành một nghề tự do thật sự. Với phân tích kỹ thuật, bạn chỉ cần một chiếc máy tính hoặc thiết bị di động là có thể kết nối internet và kiếm tiền từ thị trường toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích tâm lý

    Tâm lý giao dịch thường được xem là chìa khóa thành công mà bạn đang bỏ lỡ. Đặt lại câu hỏi: “Nếu phân tích kỹ thuật thực sự là chìa khóa thành công, tại sao ngày càng nhiều nhà giao dịch lại chuyển hướng tập trung vào tâm thức cá nhân cách họ đối mặt và phản ứng với thị trường?”

    Câu hỏi này không cần một câu trả lời phức tạp. Hãy tự hỏi bản thân: Bạn đã từng nhận ra một cơ hội rõ ràng, nhưng lại không kiếm được tiền? Điều đó khiến bạn cảm thấy bối rối, thậm chí thất vọng, đúng không?

    Thực ra, vấn đề không nằm ở việc bạn thiếu thông minh, tài năng, công cụ hay chiến lược giao dịch. Vấn đề nằm ở chỗ bạn không làm được những gì mà bạn nghĩ rằng mình nên làm. Đây chính là điểm mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi, qua nhiều năm thực chiến, càng hiểu sâu sắc: Phân tích kỹ thuật có thể giúp ta biết thị trường sẽ làm gì, nhưng tâm thức giao dịch mới quyết định ta sẽ làm gì. Nên tôi gọi phân tích tâm lý là “phân tích tâm thức”.

    Khi quá nhiều “thế lực” tham gia thị trường, quá nhiều nhóm người tham gia thị trường, một thị trường như thế nếu dùng phân tích đám đông sẽ không còn hiệu quả vì phân tích đám đông còn dựa vào ba yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ lên thị trường tài chính: Đặc điểm nhóm người, nguồn lực của nhóm người trên thị trường, tính thời điểm của nhóm người thì “lạ thay” phân tích tâm thức cá nhân lại mang lại hiệu quả. Bởi chính tâm thức của ta khi đối diện với thị trường chính là cách thức đơn giản nhất, hiệu quả nhất, tối ưu nhất dẫn đến kết quả như ý trên thị trường khi quản trị hiệu quả. Điều “lạ thay” về tâm thức cá nhân tôi sẽ giải thích phần tiếp theo trong chương này nên bạn sẽ hiểu rõ hơn về nội tâm mình cũng như quy luật vận hành mạnh mẽ nhất của thị trường.

    Bây giờ nhìn lại từ tâm thức cá nhân, nhớ lại những lần bạn nhìn vào biểu đồ giá, thấy rõ thị trường đang lên hoặc xuống, đoán đúng xu hướng nhưng lại không vào lệnh. Thay vào đó, bạn ngồi nhìn cơ hội trôi qua, rồi tự trách bản thân vì đã bỏ lỡ. Đây chính là khoảng cách mà người thầy gọi là “khoảng cách tâm lý” nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới đến chuyên nghiệp, đều có thể vấp ngã.

    Chúng ta thường nghĩ rằng để thành công, chỉ cần biết thị trường sẽ đi đâu. Nhưng sự thật phũ phàng là: hiểu thị trường không có nghĩa là ta sẽ kiếm được tiền từ nó. Vấn đề không nằm ở việc ta thiếu kỹ năng đọc biểu đồ hay phân tích, mà ở chỗ ta chưa đủ dũng cảm để hành động khi cơ hội xuất hiện. Sự dũng cảm ấy không nằm ở việc không biết mà cứ thế làm, mà là biết, dám làm, và dám chịu trách nhiệm cho việc mình làm. Chỉ một khoảnh khắc thoáng qua cũng đủ phản chiếu rằng nội tâm của ta đã trưởng thành đến đâu khi đối diện với thị trường.

    Bạn có thấy mình từng ở trong tình huống này chưa? Hiểu thị trường, nhưng không dám hành động. Đó là khi bạn nhận ra: Phân tích kỹ thuật không thể bù đắp cho một tâm thức giao dịch yếu kém.

    Khoảng cách tâm lý: Bài học cần nhận ra

    Bạn có thấy quen không? Những lúc bạn hiểu thị trường rõ ràng, thấy cơ hội trước mắt, nhưng cuối cùng vẫn không hành động. Hoặc có khi bạn hành động, nhưng kết quả lại không như mong đợi. Cảm giác thất vọng ấy, ai trong chúng ta cũng từng trải qua.

    Thật ra, vấn đề không nằm ở việc bạn không biết thị trường sẽ đi đâu, mà ở chỗ bạn không hành động được như ý muốn. Và điều này hoàn toàn bình thường. Bởi đôi khi, chúng ta không thể làm tốt hơn những gì mình đã làm tại thời điểm đó đơn giản vì nhận thức của chúng ta lúc ấy chỉ đến vậy.

    Ngay tại lúc này ta thử nhìn mọi chuyện theo một cách khác: những gì bạn đã làm là tốt nhất trong khả năng của bạn lúc đó. Nếu bạn có nhận thức tốt hơn, chắc chắn bạn đã hành động khác đi. Điều quan trọng là nhận ra rằng mọi thứ đều có thể cải thiện được, miễn là bạn sẵn sàng nâng tầm nhận thức, kiến tạo tư duy và rèn luyện mỗi ngày.

    Luyến tiếc những cơ hội đã qua chỉ là vô nghĩa, bởi thị trường thường được ví như một “mỏ kim cương vô tận” nơi bạn có thể dành cả phần đời còn lại để tìm thấy hàng vạn cơ hội mới mỗi ngày.

    Nên “khoảng cách tâm lý” với những người giao dịch lâu năm đã có kinh nghiệm và kết quả thực tế, họ không quá bận tâm nếu bỏ lỡ một cơ hội. Họ hiểu rằng thị trường luôn có ngày mai. Nếu hôm nay chưa làm tốt, ngày mai là một cơ hội khác để bạn sửa sai, học hỏi và làm tốt hơn.

    Vậy nên, thay vì trách móc bản thân, hãy tự hỏi: “Mình có thể làm gì để nâng cao nhận thức và cải thiện hành động tiếp theo?” Vì mỗi ngày bạn tiến bộ hơn một chút, đó đã là một thành công đáng kể rồi.

    Đơn giản, có dành thắng lợi được cơ hội đó cũng đâu khiến bạn đổi đời, cũng như đâu phải cố bước thêm một bước nữa là sẽ thành công. Đâu phải như vậy! Mà đó là một hành trình hành trình ghi nhận lại từng bước tiến trưởng thành của bản thân trên thị trường này.

    Câu chuyện giao dịch không chỉ dừng lại ở việc cố gắng nắm bắt mọi thời cơ hay việc đoán đúng thị trường ở mọi cơ hội, mà quan trọng hơn là:

    – Làm thế nào để bạn hành động nhất quán, bất kể thị trường diễn biến ra sao.

    – Làm thế nào để bạn không bị cảm xúc chi phối, ngay cả khi thị trường đi ngược lại dự đoán của bạn.

    Sự thật là, bạn không cần một chiến lược phức tạp hay một chỉ báo “ma thuật.” Vấn đề không nằm ở “thị trường sẽ đi đâu,” mà là bạn có dám hành động khi cơ hội xuất hiện không.

    Nhưng trước khi trả lời, hãy tự hỏi: Bạn có thật sự xem giao dịch là một nghề không?

    Khi bạn định tâm với nghề, bạn sẽ hiểu rằng từng lệnh giao dịch, dù thắng hay thua, đều đáng được trân trọng. Nó không chỉ là con số mà còn là một bài học, một cơ hội để bạn trưởng thành hơn, để bạn chuẩn bị tốt hơn cho những lần kế tiếp.

    Với tư duy như vậy, liên tục tiến lên phía trước bằng những bài học, câu trả lời lớn nhất khi nói về thành công trong giao dịch tài chính có lợi nhuận đều đặn là:

    “Hoàn toàn có thể.”

    Khoảng cách tâm lý: Làm chủ hay để nó điều khiển?

    Dừng tạm ở đây, suy nghĩ cho thật kỹ, đây là một vấn đề không chỉ người mới, mà đôi khi ngay cả những người có kinh nghiệm lâu năm trong giao dịch cũng thường xuyên mắc phải. Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao đôi khi bạn dám đặt cược vào một cơ hội mơ hồ, thậm chí thiếu cơ sở, và lại may mắn thắng lớn, nhưng lại chùn bước khi đối mặt với một cơ hội rõ ràng và đáng tin cậy hơn? Điều đó khiến bạn bị mơ hồ, và thiếu lòng tin với thị trường nên nhanh chóng bị trả giá dẫn tới kết quả tệ trong những giao dịch kế tiếp. Vấn đề không phải ở khả năng hay sự hiểu biết của bạn về thị trường. Vấn đề nằm ở phản ứng tâm thức của bạn cách bạn đối diện với cơ hội khi nó xuất hiện.

    Tôi tin rằng bạn đã làm tốt nhất trong nhận thức lúc đó của mình ở thời điểm đó. Càng đọc quyển sách này về sau, bạn sẽ càng hiểu rõ hơn ý này. Không cần phải lăn tăn nữa, nhưng chúng ta sẽ cùng đào sâu vào tâm thức giao dịch để hiểu tại sao điều đó xảy ra và làm cách nào để dứt điểm hoàn toàn.

    Người thầy đã từng nói rằng: “cảm xúc chính là kẻ thù lớn nhất của mọi nhà giao dịch.” và đúng vậy, không phải biểu đồ hay chiến lược giao dịch, mà chính sợ hãi, tham lam, và tiếc nuối mới là yếu tố quyết định thành bại của bạn. Đó cũng chính là lý do vì sao có những nhà giao dịch hiểu thị trường rất rõ, nhưng không bao giờ đạt được sự ổn định lâu dài.

    Thử nghĩ xem, cảm xúc đã chi phối bạn như thế nào trong các quyết định giao dịch:

    – Khi sợ hãi, bạn chần chừ, để cơ hội trôi qua.

    – Khi tham lam, bạn giữ lệnh quá lâu, chỉ để chứng kiến lợi nhuận bốc hơi.

    – Khi tiếc nuối, bạn lao vào thị trường một cách thiếu suy nghĩ, phá vỡ kỷ luật của chính mình.

    Vậy làm sao để phá vỡ những rào cản này? Đầu tiên, bạn cần chấp nhận rằng cảm xúc là một phần không thể thiếu của con người. Bạn không cần và cũng không thể loại bỏ hoàn toàn cảm xúc, nhưng bạn có thể học cách nhận diện và kiểm soát chúng. Đừng cố gắng trở thành một “cỗ máy không cảm xúc.” Thay vào đó, làm chủ cảm xúc và lựa chọn cảm xúc phù hợp với bối cảnh thị trường, điều đó giúp bạn phản ứng hiệu quả hơn.

    Sự hòa hợp với thị trường giúp bạn cảm nhận rằng mọi khoảnh khắc trên thị trường chỉ đơn thuần phản ánh tâm thức của chính bạn khi nhìn nhận nó. Bạn vẫn là chính bạn, đúng với những gì bạn vốn có; đừng cố thay đổi hoặc cưỡng ép bản thân, bởi điều đó sẽ chỉ mang lại sự cản trở. Nhưng cũng đừng buông thả chính mình. Đơn giản, trung thực với bản thân và không ngừng trưởng thành qua từng bước trên hành trình thị trường. Chính sự trưởng thành nội tâm là bước tiến mạnh mẽ nhất, giúp bạn từng bước làm chủ “khoảng cách tâm lý” và từ đó làm chủ cả thị trường.

    Làm sao để chuyển hóa giao dịch thành quy trình đơn giản?

    Larry Pesavento và Leslie Jouflas từng viết trong cuốn sách Trade what you see: How to profit from pattern recognition rằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ.” Câu nói này thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng ẩn chứa một triết lý sâu sắc, đặc biệt khi nói về quản trị tâm thức trong giao dịch.

    Nếu bạn nghĩ lại, sẽ thấy rất nhiều lần bạn không giao dịch theo những gì thị trường thực sự thể hiện, mà dựa trên kỳ vọng hoặc nỗi sợ của chính mình. Bạn kỳ vọng giá sẽ tăng vì tin rằng mình “phải đúng,” hoặc bạn sợ giá sẽ giảm vì nỗi ám ảnh từ các lệnh thua trước đó. Và chính những cảm xúc này đã khiến bạn không hành động theo cách mà lý trí bảo bạn nên làm.

    Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này trong giao dịch là gì?

    1. Tập trung vào hiện tại: thị trường chỉ tồn tại ở giây phút hiện tại. Quá khứ đã qua, tương lai chưa tới. Bạn không thể giao dịch thành công nếu cứ mang tâm trí của mình về những lệnh đã thua, hoặc quá dựa vào dự đoán tương lai. Quan sát hiện tại là chìa khóa để phản ứng chính xác.

    2. Khách quan với thị trường: thị trường không quan tâm đến kỳ vọng của bạn. Nó chỉ phản ánh sự thật khách quan thông qua biểu đồ và hành động giá. Nếu bạn để kỳ vọng chi phối, bạn sẽ không còn nhìn thấy thị trường đúng với bản chất của nó.

    3. Tách biệt cảm xúc khỏi hành động: quản trị tâm thức trong giao dịch không có nghĩa là không dính mắc cảm xúc điều đó là không thể. Thay vào đó, bạn cần học cách nhận diện cảm xúc khi chúng xuất hiện, biết chúng đang tồn tại và không để chúng ảnh hưởng đến quyết định của mình.

    Cho nên khi giao dịch trên thị trường nếu bảo khó cũng không phải là khó, mà dễ lại cũng càng không. Nên chúng ta sẽ bắt đầu với thị trường với sự đơn giản.

    Khi tiếp nhận sự đơn giản này, quy trình giao dịch sẽ bắt đầu bằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ”. Còn những gì tiếp theo cuốn sách sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những yếu tố “đơn giản” để bạn thấy được đây cũng chỉ là cuộc “chơi” với thị trường. Khi “chơi” thì về mặt quản trị tâm thức, bạn đã thắng được 5 đến 7 phần rồi vì tâm thức sẽ đơn giản đối diện với thị trường. Còn cố tình giữ áp lực, quá nghiêm túc sẽ vô cùng ảnh hưởng đến kết quả giao dịch. Người thầy chỉ ra rằng khi hóa thân là một người “chơi” chuyên nghiệp bao giờ cũng có lợi thế hơn là kẻ chỉ chăm chăm muốn lấy tiền của thị trường bao giờ cũng thế, thị trường sẽ sớm cho những kẻ này bài học đắt giá.

    Làm thế nào để áp dụng câu nói “giao dịch những gì bạn thấy”?

    Cắt đầu với ba bước cơ bản, người thầy chỉ ra mỗi bước là một phần trong hành trình xây dựng tâm thức giao dịch vững vàng:

    1. Quan sát không dính mắc:

    Khi nhìn vào biểu đồ, tập trung vào những gì thực tế đang diễn ra các hành động giá, mô hình, và xu hướng ngay hiện tại. Mô thức hay hệ thống có nền tảng cốt lõi và giá trị thực tiễn cao trong giao dịch.

    Nếu còn dính mắc quá chú ý phần này: Tránh suy nghĩ kiểu “tôi nghĩ thị trường sẽ…” hãy hỏi: “biểu đồ đang cho tôi thấy điều gì?”, thay vì hỏi “làm sao để tôi không bị chi phối cảm xúc bởi thị trường mà hỏi bản than rằng: “làm sao tôi làm chủ được nội tâm chính mình”.

    Nắm được khái niệm nhưng phải biết buông không bám chấp vào khái niệm, biết là khái niệm đó tồn tại, rồi cũng chỉ dừng tại đó mới có thể dùng được.

    2. Hành động dựa trên kế hoạch:

    Thay vì để cảm xúc dẫn lối hãy lựa chọn cảm xúc phù hợp cho hoàn cảnh đang diễn ra trên thị trường. Mỗi lệnh giao dịch nên tuân thủ kỷ luật và kế hoạch bạn đã chuẩn bị từ trước. Nguyên tắc này sẽ giúp bạn loại bỏ sự ngẫu nhiên và tăng tính nhất quán trong giao dịch.

    3. Chấp nhận kết quả:

    Dù lệnh thắng hay thua, nhớ rằng mỗi giao dịch chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn. Kết quả của một lệnh không phản ánh toàn bộ khả năng của bạn. Hãy chấp nhận rằng thua lỗ là một phần tự nhiên của quá trình giao dịch.

    Tất nhiên thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc hơn sẽ có thêm nhiều bài học với cách thức áp dụng trên trong giao dịch để giúp mọi giao dịch diễn ra đơn giản và nhẹ nhàng.

    Quản trị tâm thức: Nền tảng cốt lõi của nhà giao dịch?

    Nguyên tắc “giao dịch những gì bạn thấy” không chỉ là một chiến lược kỹ thuật, mà còn là một phần quan trọng trong quản trị tâm thức. Khi bạn thực sự làm chủ được tâm thức, bạn sẽ thấy rằng mọi biến động của thị trường đều trở nên đơn giản chúng chỉ là những tín hiệu để bạn phản ứng, không phải là những thứ để bạn sợ hãi hay quá kỳ vọng.

    Chuyên gia trong ngành nhấn mạnh: “Giao dịch không phải là đoán đúng hay sai. Đó là việc hành động đúng thời điểm dựa trên những gì bạn thấy.” và tôi, qua những năm tháng thực chiến, cũng nhận ra rằng, thành công không đến từ việc bạn biết thị trường sẽ đi đâu, mà từ việc bạn có đủ kỷ luật để hành động đúng khi cơ hội xuất hiện.

    Cơ hội luôn có nhưng mỗi lần xuất hiện chỉ là một khoảnh khắc nắm bắt nhất định. Người thấy được những gì đang diễn ra vì họ thấy được và có đủ nhận thức nắm bắt được, phần lớn thì một là bỏ qua vì thấy quá vội nên không dám hành động, còn lại là không thấy được, chính xác là chưa nhận thức được vì có điều gì đó chưa tương đồng với họ, có lẽ phải nâng cao nhận thức thêm nữa thì may ra. Cho nên về mặt quản trị tâm thức vẫn là mấu chốt để nhìn nhận vạn sự chứ không riêng gì giao dịch tài chính.

    Chương này chỉ là bước khởi đầu, một cái nhìn sơ lược về cách tâm thức và cảm xúc ảnh hưởng đến giao dịch của bạn. Nhưng hãy nhớ, quản trị tâm thức không phải là đích đến, đó là một hành trình không thể đo lường bằng thời gian, chỉ khi bạn ngộ ra hay nhận được thì từ đó về sau trong giao dịch chỉ là một “trò chơi” để bạn trưởng thành hơn. Đó là một hành trình rèn luyện, là sự kết hợp giữa kỷ luật, nhận thức, sự kiên nhẫn và dám đón nhận.

    Khởi nguồn của quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính đó là nhận thức đúng đắn về thị trường, những giá trị mà thị trường mang lại, vai trò của bản thân bạn khi tham gia thị trường và tham gia giao dịch vẫn cân bằng được cuộc sống bên ngoài. Để hành trình giao dịch trôi qua là một hành trình “làm giàu” đáng nhớ đến, rút ra được nhiều bài học thay đổi cuộc đời.

    Trong các chương tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào từng khía cạnh của quản trị tâm thức từ việc làm thế nào để xây dựng tư duy vững chắc, đến cách phát triển một tư duy giao dịch nhất quán. Mỗi chương là một mảnh ghép quan trọng, giúp bạn từng bước làm chủ cảm xúc và xây dựng sự tự tin trong giao dịch.

    Chốt lại thế này giao dịch không phải là sự ràng buộc. Đó là một công cụ để bạn đạt được tự do tài chính và tận hưởng cuộc sống. Và quản trị tâm thức chính là chìa khóa giúp bạn mở ra cánh cửa đó.

    Hành trình đạt được chiến thắng nhất quán

    Thực tế, sự khác biệt giữa hai nhóm nhà giao dịch nhóm chiến thắng nhất quán và phần còn lại giống như sự khác biệt giữa trái đất và mặt trăng. Trái đất và mặt trăng đều là những thiên thể tồn tại trong cùng một hệ mặt trời, vì vậy, chúng có điểm chung. Nhưng bản chất và đặc điểm của chúng thì lại khác nhau một trời một vực, giống như ngày và đêm. Tương tự, bất kỳ ai thực hiện một lệnh giao dịch đều có thể tự xưng là nhà giao dịch, nhưng nếu so sánh đặc điểm của nhóm nhỏ những người chiến thắng ổn định với phần đông còn lại, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ ràng khác biệt như ngày và đêm.

    Nếu việc trở thành nhà giao dịch chiến thắng ổn định được ví như hành trình đến mặt trăng, thì chúng ta có thể nói rằng việc đến được mặt trăng là hoàn toàn có thể. Hành trình này cực kỳ khó khăn, và chỉ một số ít người từng đạt được. Từ góc nhìn ở trái đất, chúng ta có thể thấy mặt trăng hầu như mỗi đêm, và nó dường như gần đến mức chỉ cần giơ tay ra là có thể chạm tới. Nhưng thực tế thì sao? Để đặt chân lên mặt trăng, bạn cần sự chuẩn bị nghiêm túc, một chiến lược rõ ràng và quan trọng nhất lòng kiên định cùng tư duy đúng đắn.

    Đây chính là điều mà người thầy và tôi nhận ra. Thành công trong giao dịch không chỉ nằm ở việc hiểu thị trường, mà còn ở việc bạn hiểu chính mình đến đâu. Để từ đó, bạn vượt qua những giới hạn nội tâm, như nỗi sợ, lòng tham, hay sự thiếu kỷ luật những điều luôn cản trở bạn trên hành trình đạt đến thành công.

    Bạn có thể thấy rõ cơ hội trước mắt, giống như mặt trăng luôn hiện hữu trên bầu trời. Nhưng nếu thiếu sự chuẩn bị và tư duy đúng, bạn sẽ mãi đứng từ xa mà ngắm nhìn, không bao giờ chạm tay tới nó. Và đây chính là khác biệt lớn nhất giữa nhóm nhà giao dịch chiến thắng nhất quán và những người còn lại.

    Thành công không phải là thứ bạn tình cờ tìm thấy, mà là một hành trình được thiết kế cẩn thận. Tất cả bắt đầu từ tâm thức giao dịch nơi bạn học cách đối mặt với cảm xúc, vượt qua những giới hạn nội tâm và hành động nhất quán dù thị trường biến động ra sao. Thành công trong giao dịch không phải là một “đích đến” dễ dàng, nhưng nếu bạn thực sự tập trung và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể đạt được.

    Vậy câu hỏi dành cho bạn là: bạn sẵn sàng làm gì để bước ra khỏi nhóm phần đông và gia nhập nhóm chiến thắng ổn định?

    Được người thầy nhắc nhở rằng, chìa khóa nằm ở tâm thức giao dịch thứ sẽ giúp bạn vượt qua mọi rào cản và biến ước mơ thành hiện thực.

    Giao dịch thành công cũng giống như việc bước vào một thế giới mà ở đó, bất kỳ ngày, tuần hay tháng nào, thị trường đều mang đến những cơ hội kiếm tiền khổng lồ cho những ai dám thực hiện giao dịch. Thị trường luôn vận động, và dòng tiền cũng luôn chảy, tạo ra những khả năng tưởng chừng vô hạn để bạn thành công. Nhưng, người thầy nhấn mạnh từ “tưởng chừng” đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa hai nhóm nhà giao dịch: nhóm chiến thắng một cách nhất quán và nhóm luôn ở bên bờ của thất bại.

    Đối với những nhà giao dịch đã vượt qua cái mà tôi và người thầy gọi là “ngưỡng cửa nhất quán”, dòng tiền không chỉ nằm trong tầm tay họ mà họ gần như có thể lấy được nó bất kỳ lúc nào. Có thể bạn cảm thấy sốc hoặc khó tin, nhưng đây là sự thật. Dĩ nhiên, vẫn có những giới hạn nhất định, nhưng phần lớn, tiền chảy vào tài khoản của những nhà giao dịch này một cách dễ dàng và tự nhiên đến mức khó ai có thể tưởng tượng nổi.

    Ngược lại, đối với những nhà giao dịch chưa đạt được sự nhất quán, từ “tưởng chừng” mang đúng nghĩa như nó gợi ý. Thành công dường như luôn “ngay trong tầm tay,” nhưng rồi lại biến mất hoặc tan biến trước mắt họ, hết lần này đến lần khác. Đây không chỉ đơn thuần là một thất bại về mặt kỹ thuật, mà là nỗi đau về mặt tâm thức. Điều duy nhất ổn định trong hành trình của nhóm này chính là sự bất ổn cảm xúc hay mất cân bằng điện từ phần sau tôi sẽ đề cập đến.

    Họ có thể có những khoảnh khắc vui sướng khi giành chiến thắng, nhưng hầu hết thời gian, họ chìm trong cảm giác sợ hãi, giận dữ, thất vọng, lo lắng, đau buồn, bị phản bội và đầy hối tiếc. Sự bất an này không chỉ làm họ kiệt quệ về mặt tinh thần mà còn khiến họ lặp lại những sai lầm cũ, khiến con đường đến thành công ngày càng xa vời.

    Điều gì thực sự tách biệt hai nhóm nhà giao dịch nhóm nhất quán và nhóm thất bại?

    Liệu đó có phải là trí tuệ vượt trội? Hay làm việc chăm chỉ hơn? Có phải họ là những người giỏi phân tích hơn? Hay họ sử dụng những hệ thống giao dịch tinh vi nhất? Đúng, những yếu tố này có thể góp phần, nhưng chúng không phải là gốc rễ của vấn đề.

    Người thầy đưa ra một thực tế thú vị: Trong số những nhà giao dịch thất bại liên tục, chúng ta thường thấy họ là những người thuộc tầng lớp được xã hội nể trọng: bác sĩ, luật sư, kỹ sư, nhà khoa học, CEO, những doanh nhân thành đạt, hoặc thậm chí là những người về hưu với khối tài sản đáng kể. Họ là những cá nhân thông minh, học cao hiểu rộng, giàu kinh nghiệm sống. Vậy tại sao họ vẫn thất bại thảm hại trên thị trường tài chính?

    Thị trường tài chính không đánh giá bạn qua địa vị xã hội, bằng cấp hay tài sản tích lũy. Nó không quan tâm bạn đã thành công trong những ngành nghề danh giá nào. Trên thị trường, tất cả chúng ta đều bình đẳng. Thành công không nằm ở những gì xã hội thường tôn vinh như trí tuệ, học vấn hay sự chăm chỉ mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức, quản trị tư duy và quản trị hành vi của chính mình.

    Nhóm nhà giao dịch nhất quán không phải là những người thông minh nhất, cũng không phải là những người sở hữu chiến lược giao dịch tối ưu nhất. Họ chính là những người có khả năng duy trì sự bình tĩnh, vượt qua nỗi sợ hãi và không để cảm xúc chi phối dù thị trường có biến động mạnh đến đâu.

    Ngược lại, nhóm thất bại bị cuốn vào vòng xoáy cảm xúc. Họ sợ hãi khi thị trường đi ngược lại dự đoán và tham lam khi thấy lợi nhuận nhanh chóng. Họ liên tục lặp lại các chu kỳ: sợ hãi → bỏ lỡ cơ hội → tiếc nuối → cố gắng bù đắp, và kết quả là tiếp tục thất bại. Họ không thất bại vì thiếu kiến thức hay kỹ năng, mà vì không thể làm chủ được chính mình.

    Vậy, làm thế nào để trở thành nhà giao dịch nhất quán?

    Câu trả lời nằm ở:

    Có được tâm thái đúng. Đó là “năng lực đặc biệt” mà trong quyển sách này sẽ giúp bạn gọi tên ra là loại cảm xúc gì và chọn lựa cảm xúc phù hợp với hoàn cảnh như thế nào. Để mỗi giao dịch trở nên đơn giản hơn và nhẹ nhàng hơn.

    Cùng tôi trong những chương sau sẽ dần tiết lộ cho bạn cụ thể, bây giờ bạn tập dần buông bỏ nỗi sợ hãi và sự ám ảnh về kết quả giao dịch, tôi tin lúc đó bạn đã làm tốt nhất rồi. Khi bạn tiếp tục theo dõi nội dung tiếp theo, tự nhiên bạn sẽ cảm thấy giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến căng thẳng nữa, mà trở thành một quy trình đơn giản và tự nhiên.

    Từ người thầy đến hành trình của bạn

    Cuốn sách này không chỉ là sự tiếp nối từ tư duy của người thầy mà còn là những bài học mà tôi đã rút ra sau nhiều năm giao dịch thực chiến. Tâm thức là gốc rễ của mọi hành động, và khi bạn làm chủ được tâm thức của mình, giao dịch không còn là một cuộc chiến căng thẳng hay đầy áp lực.

    Thay vào đó, biến giao dịch thành một quy trình đơn giản, nơi bạn chỉ cần quan sát, hành động, và để lợi nhuận tự nhiên đến. Không còn căng thẳng, không còn đấu tranh nội tâm chỉ còn lại sự tự tin, bình tĩnh, và hiệu quả.

    Vậy đích đến cuối cùng của giao dịch là gì? Chẳng phải là có tiền để tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn hơn sao? Vậy nên, thay vì dán mắt vào màn hình cả ngày, bạn hãy tự hỏi: “Mình đang giao dịch để đạt được điều gì? Tự do tài chính, hay tự do thời gian? Hay cả hai?”

    Thêm một lần nhắc nhở nữa, giao dịch không phải là sự ràng buộc trong những lo lắng và căng thẳng. Đó là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn đạt được sự tự do mà bạn xứng đáng. Tự do yêu thương bản thân, chăm sóc gia đình, và tận hưởng cuộc sống theo cách bạn muốn.

    Giao dịch nên vận hành như một phần tự nhiên trong cuộc sống của bạn nhẹ nhàng, đơn giản và hiệu quả. Đó mới là ý nghĩa thực sự của hành trình này.

    Thị trường sẽ luôn ở đó, cơ hội sẽ luôn ở đó. Nhưng điều quan trọng nhất là: bạn có thể làm chủ được chính mình, để đón nhận cơ hội khi nó đến hay không?

    Hầu hết các nhà phân tích thị trường giỏi nhất lại là những nhà giao dịch tệ nhất mà bạn có thể tưởng tượng. Nghe có vẻ khó tin, nhưng thực tế là như vậy. Trí thông minh và khả năng phân tích xuất sắc chắc chắn đóng vai trò quan trọng trong giao dịch, nhưng chúng không phải yếu tố quyết định sự khác biệt giữa những người chiến thắng bền vững và những người thất bại. Nếu không phải trí thông minh hay phân tích tốt hơn, thì điều gì mới tạo nên khác biệt? Sau nhiều năm làm việc cùng những nhà giao dịch xuất sắc và cả những người từng thất bại, thậm chí giúp một số từ “tệ nhất” trở thành “tốt nhất”, người thầy có thể khẳng định chắc chắn rằng: Những nhà giao dịch thành công nhất tư duy khác biệt so với phần còn lại.

    Ý này nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó lại chứa đựng ý nghĩa rất lớn nếu bạn thật sự hiểu rõ. Ai trong chúng ta cũng nghĩ rằng mình khác biệt, nhưng thường mặc định rằng người khác chia sẻ cách nhìn nhận giống mình, cho đến khi xảy ra một tranh cãi về những điều mà cả hai cùng trải nghiệm. Và chính sự khác biệt trong cách tư duy, hơn cả bên ngoài đang thể hiện, mới làm cho mỗi người trở nên độc nhất. Nhưng trong giao dịch, tư duy “khác biệt” có nghĩa là gì? Đó không chỉ là việc bạn nhìn nhận cơ hội hay thách thức trên thị trường, mà là khả năng bạn hành động nhất quán dựa trên những gì mình thấy, bất chấp sự tác động của cảm xúc hay hoàn cảnh bên ngoài.

    Người thầy từng nhấn mạnh: Những nhà giao dịch giỏi không chỉ biết thị trường có thể làm gì, mà họ biết chính mình sẽ làm gì khi thị trường xảy ra điều đó. Tư duy khác biệt này không chỉ đơn thuần là hiểu thị trường, mà còn là sự làm chủ tâm thức, duy trì kỷ luật và phản ứng chính xác với mọi diễn biến xảy ra. Thị trường là nơi thể nghiệm nội tâm ngay lập tức khi mới vừa vào lệnh, nơi mà những người chiến thắng không phải là người đoán đúng nhiều nhất, mà là người hành động bài bản và có tiêu chuẩn nhất. Và đây cũng là lý do tại sao tư duy giao dịch khác biệt lại là yếu tố sống còn, giúp những nhà giao dịch xuất sắc không chỉ tồn tại mà còn vượt trội trong một môi trường đầy biến động.

    Quay lại với các nhà giao dịch. Điều gì khác biệt giữa cách suy nghĩ của những nhà giao dịch giỏi nhất so với những người vẫn đang loay hoay? Mặc dù thị trường có thể được miêu tả như một “đấu trường vô tận của những cơ hội,” nhưng đồng thời, nó cũng là nơi tạo ra những áp lực tâm lý kéo dài và khắc nghiệt nhất mà bạn từng phải đối mặt.

    Hầu hết mọi nhà giao dịch, vào một thời điểm nào đó, đều học được cách nhận diện cơ hội trên thị trường.Nhưng rõ ràng rằng việc học cách nhận biết cơ hội mua hoặc bán không đồng nghĩa với việc bạn đã học được cách suy nghĩ như một nhà giao dịch thực thụ.

    Điều khác biệt lớn nhất giữa những người thắng lợi bền vững và phần còn lại chính là: Những người thắng lợi đã đạt đến một trạng thái nội tâm đặc biệt và một hệ thống tư duy độc đáo giúp họ duy trì kỷ luật, tập trung và quan trọng nhất là sự tự tin, bất chấp những điều kiện bất lợi từ thị trường. Chính điều này giúp họ không còn dễ bị tác động bởi những nỗi sợ hãi hay những sai lầm giao dịch mà hầu hết mọi người đều gặp phải.

    Chú thích:

    Nhất quán là sự kiên định trong tư duy, hành động và kỷ luật, luôn tuân thủ nguyên tắc và chiến lược đã đề ra, bất kể thị trường biến động ra sao. Đây là yếu tố cốt lõi để đạt được thành công bền vững trong giao dịch.

    Trạng thái rung động điện từ nội tâm

    Từ bây giờ trở về sau để bạn bước vào hành trình tâm thức đơn giản hơn chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một tri thức tuyệt quý người thầy đặc biệt về môn quản trị tâm thức có chỉ dạy, thời kỳ đồ đá đồ đồng, đầu tiên con người phát hiện ra đồ đá, sau đó phát hiện ra lửa, bắt đầu phát hiện ra tầm quan trọng của hơi nước, gió, từ từ phát hiện ra tầm quan trọng của điện từ, bây giờ họ phát hiện ra tầm quan trọng của quang (ánh sáng). Mỗi một phát hiện quyết định 1 sự văn minh, nên con người của mình từ từ phải cân bằng được ĐIỆN. Giai đoạn này, trên thị trường đa phần sai lầm dẫn đến mất mát trên thị trường là do rối loạn điện từ.

    Nên TẦN SỐ RUNG ĐỘNG NĂNG LƯỢNG của con người chúng ta nó lệ thuộc vào TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM, hay nói cách khác là TRẠNG THÁI NỘI TÂM của chúng ta.

    TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM thì chúng ta phân ra:

    – Trạng thái theo chiều hướng Âm (-): Phát ra ngoài tần số thấp, mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả bất như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng Dương (+): Phát ra ngoài tần số cao; mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng cân bằng: Phát ra ngoài tần số siêu cao, đây là trạng thái đặc biệt nhất không thể biết, không thể diễn tả bằng lời, điều này tôi sẽ làm rõ ở những chương sách sau này.

    Tuy nhiên tôi vẫn nhắc nhở ở chỗ này rằng trạng thái nội tâm hướng dương nên xuất phát từ cân bằng, lấy trạng trái cân bằng như trạm nghỉ giữa các trạng thái để giúp nội tâm được thông suốt tránh quá dương thì sẽ hoá âm. Tức dương quá mạnh mẽ sẽ hoá âm, giống một chuỗi thắng thường kéo theo một chuỗi thua, chúng ta cần sự nhất quán, hiệu quả và ổn định cũng giống như nội tâm vậy.

    Mọi thứ xuất phát từ tâm thức cá nhân trước khi hiển lộ trên thị trường. Cũng như tại sao trên thị trường chúng ta không đi phân tích tâm lý đám đông của các tay chơi, nhóm người tham gia chuyên nghiệp, hay những người đến từ các tổ chức có dòng tiền mạnh mẽ mà đi “phân tích tâm thức” chính bản thân mỗi nhà giao dịch trên thị trường. Giải thích rõ hơn là quá nhiều đám đông xuất hiện đổ bộ vào thị trường thì mọi lý thuyết về tâm lý đám đông sẽ là vô nghĩa vì tính cục bộ của tâm thức “không giới hạn” như vậy lại mang tính chất của quy luật, mà khi đã là quy luật thì phải sử dụng quy luật mạnh mẽ nhất đó là quy luật tâm thức.

    Người thầy cũng nhắc nhở ở đây đó là quy luật tâm thức sẽ có hai thái cực ảnh hưởng đến tâm thức và mọi hiện tượng, sự vật, sự việc của chúng ta đó là: âm, dương. Nhìn lại có phải đỉnh cao của tâm lý đám đông là tâm thức cá nhân như tôi đã bàn ở phần trên. Và nắm bắt quy luật tâm thức cũng làm chủ hai thái cực âm dương sao cho hoà hợp hơn, sao cho có sự cân bằng để nó là cơ sở phản ánh tính nhất quán của một nhà giao dịch trên thị trường. Quá hứng khởi, tự mãn, cảm xúc vui vẻ quá mức phản ánh chiều quá dương hay quá đau đớn, khổ nhọc cũng phản ánh chiều ngược lại là quá âm.

    Quá là không tốt, càng quá đà vào cảm xúc rồi buông thả để điện từ rối loạn thì càng xa với khái niệm tôi luôn nhắc lại: “Nhà giao dịch chiến thắng nhất quán”. Nhận biết để thay đổi chứ đừng để đó, vì nhận ra điều này phần đời còn lại của bạn chắc hẳn nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với lúc trước khi tiếp xúc với thị trường.

    Cho nên bắt đầu từ đây tôi sẽ nói nhiều hơn về khái niệm trạng thái nhận thức nội tâm hay trạng thái nội tâm của con người hay chính bản thân mỗi chúng ta nhìn nhận con người, hoàn cảnh xung quanh và cả thị trường tài chính.

    Bạn nghĩ mà xem: Mỗi người đều có thể học được cách phân tích thị trường, nhưng rất ít người rèn luyện được tâm thái đúng và tư duy cần thiết để trở thành người chiến thắng một cách nhất quán. Giống như việc bạn có thể học và hoàn thiện kỹ thuật cầm vợt chơi Pickleball, nhưng để đạt được sự ổn định trong kết quả, điều quan trọng nằm ở tâm thái, tư duy, và khả năng chú ý đến những tiểu tiết nhỏ nhất trong từng cú đánh.

    Một người huấn luyện Pickleball từng chia sẻ với tôi rằng:

    “Cần phải đặt tâm thức ngay tại đây, ngay tại những điểm trọng tâm, để mỗi cú đánh đều chứa đựng một bài học.” Như Lý Tiểu Long từng nói: “Tôi không sợ người tập 10.000 cú đá khác nhau, tôi chỉ sợ người tập một cú đá 10.000 lần.” Chính sự trọn vẹn trong từng cú đánh, mỗi lần tập luyện đều có bài học rõ ràng, mới tạo nên sự nhất quán và thành công thực sự.

    Tại sao tôi ví dụ môn thể thao này?

    Vì Pickleball là một môn thể thao đòi hỏi chiến thuật rất cao và đặc biệt nhạy cảm với sự “vội vàng” của nội tâm. Chính trạng thái vội vàng này thường dẫn đến kết quả xấu, không chỉ trong Pickleball mà cả trong Trading.

    Tôi đã từng chứng kiến các tuyển thủ quốc gia Việt Nam chơi Pickleball ở một đẳng cấp cao. Điều ấn tượng nhất không phải là họ cố gắng đánh bóng thật mạnh hay hạ gục đối thủ bằng kỹ thuật điêu luyện, mà là họ hiểu rõ luật chơi và luôn thích nghi liên tục để hóa giải các chiêu thức của đối phương.

    Điều này làm tôi liên tưởng rất nhiều đến giao dịch tài chính. Trong cả hai lĩnh vực, việc quản trị tâm thức, hiểu luật chơi và khả năng thích nghi luôn là yếu tố quyết định kết quả.

    Nhắc nhở của người thầy:

    “Tiểu tiết tạo nên đại cục”, rút kinh nghiệm và KAIZEN tốt hơn 1% cho lần kế tiếp sẽ quyết định thắng lợi của một nhà giao dịch nhất quán.

    Vâng, quản trị tâm thức giúp bạn đi đơn giản hơn trên con đường thành công nhất quán trong giao dịch tài chính. Nhận biết và thấu hiểu nội tâm đó chính là cách thức tưởng chừng nhẹ nhàng nhất mà hiển nhiên chẳng cần một “chén thánh” diệu kỳ nào giúp bạn chinh phục thị trường. Tất nhiên có rất nhiều cách thức để bạn đi đến đích, tôi cũng vẫn sẽ chia sẻ cho bạn thêm vài cách để đạt được mong muốn của bạn qua bài học của người thầy, chỉ cần bạn giúp tôi xác lập lại mong muốn đó thực sự bạn muốn có hay không? Trong tương lai đấy nhé, hình dung xem để xác lập lại và tiếp tục đọc cách thức mà người thầy cũng hay thường chia sẻ cho các học trò.

    Giao dịch có cần trải qua đau đớn nội tâm “cực hạn”

    Thông thường, những nhà giao dịch vượt qua “ngưỡng cửa của sự nhất quán” thường phải trải qua rất nhiều đau đớn cả về cảm xúc lẫn mất mát tài chính trước khi họ đạt được trạng thái nhận thức nội tâm cho phép họ hoạt động hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt của thị trường. Ngoại lệ hiếm hoi thường thuộc về những người sinh ra trong gia đình có truyền thống giao dịch thành công, hoặc bắt đầu sự nghiệp giao dịch dưới sự hướng dẫn của một người thầy thực sự hiểu rõ bản chất của giao dịch và quan trọng hơn, biết cách truyền đạt điều đó.

    Tại sao hầu hết các nhà giao dịch lại trải qua những nỗi đau cảm xúc và thất bại tài chính? Câu trả lời đơn giản là: Phần lớn chúng ta không may mắn được bắt đầu sự nghiệp giao dịch với sự hướng dẫn đúng đắn. Tuy nhiên, lý do sâu xa hơn thế nhiều.

    Người thầy đã dành hàng chục năm để “giải phẫu” các động lực nội tâm đằng sau giao dịch nhằm phát triển những phương pháp hiệu quả để dạy các nguyên tắc thành công. Và điều mà ông ấy phát hiện ra là: Giao dịch đầy rẫy những nghịch lý và mâu thuẫn trong cách tư duy, điều này khiến việc học cách giao dịch thành công trở nên cực kỳ khó khăn. Thực tế, nếu phải chọn một từ duy nhất để miêu tả bản chất của giao dịch, thì từ đó chính là “nghịch lý”.

    Theo từ điển, nghịch lý là điều có vẻ mâu thuẫn hoặc trái ngược với niềm tin thông thường thậm chí trái ngược với những gì chúng ta nghĩ là hợp lý. Nhưng chính những nghịch lý này lại là điều khiến giao dịch trở thành một hành trình vừa thách thức, vừa cuốn hút.

    Từ kinh nghiệm của chính tôi và những bài học rút ra từ người thầy cùng các chuyên gia khác, tôi nhận ra rằng: Không chỉ cần hiểu nghịch lý của thị trường, mà còn cần phải học cách chấp nhận nó như một phần tự nhiên của giao dịch. Việc này không chỉ giúp bạn vượt qua những áp lực tinh thần mà còn giúp bạn phát triển một tư duy đúng đắn thứ sẽ đưa bạn đến sự nhất quán và tự tin trong giao dịch.

    Điều tôi muốn nhấn mạnh là: Giao dịch không chỉ là việc bạn phân tích tốt hay dự đoán đúng, mà còn là việc bạn chuẩn bị tâm thức như thế nào để đối mặt với sự không chắc chắn, nghịch lý và áp lực của thị trường. Và khi bạn vượt qua được những rào cản đó, giao dịch không chỉ còn là một công việc kiếm tiền, mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống tự do và ý nghĩa mà bạn hằng mong ước.

    “Người chấp nhận rủi ro”

    Thảm họa tài chính và cảm xúc là điều thường gặp ở các nhà giao dịch. Điều này xảy ra bởi vì nhiều quan điểm, tâm thái và nguyên tắc mà chúng ta thường áp dụng rất tốt trong cuộc sống hàng ngày lại hoàn toàn phản tác dụng khi bước vào môi trường giao dịch. Những điều này đơn giản là không hoạt động trong thế giới giao dịch. Và điều đáng buồn là, đa số nhà giao dịch bắt đầu sự nghiệp của mình với một sự thiếu hiểu biết cơ bản về giao dịch thực sự nghĩa là gì, về các kỹ năng cần thiết, và mức độ mà những kỹ năng đó cần được phát triển.

    Bạn thử nghĩ về điều này: Giao dịch vốn dĩ luôn tiềm ẩn rủi ro. Không có một giao dịch nào mà kết quả được bảo đảm chắc chắn. Vì vậy, khả năng sai lầm và mất tiền luôn luôn tồn tại. Khi bạn thực hiện một lệnh giao dịch, bạn có xem mình là một “người chấp nhận rủi ro” không? Nghe có vẻ như một câu hỏi đánh đố, nhưng thực ra không phải vậy.

    Câu trả lời hợp lý là gì? Tất nhiên, bạn có thể nghĩ rằng: “Chắc chắn rồi, tôi chấp nhận rủi ro khi giao dịch.” Nếu tôi tham gia vào một hoạt động vốn dĩ đầy rủi ro, vậy chẳng phải tôi chính là một người chấp nhận rủi ro sao? Đây là một giả định rất hợp lý, và hầu hết các nhà giao dịch đều nghĩ như vậy. Hơn nữa, họ còn tự hào khi xem mình là một “người chấp nhận rủi ro.” nhưng vấn đề ở đây là: Giả định này sai hoàn toàn.

    Đúng, khi bạn thực hiện một giao dịch, bạn đang đối mặt với rủi ro, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn thực sự là “người chấp nhận rủi ro”. Đây là điểm mấu chốt: tất cả các giao dịch đều tiềm ẩn rủi ro vì kết quả chỉ mang tính xác suất không có gì bảo đảm. Nhưng, hầu hết các nhà giao dịch có thực sự tin rằng họ đang chấp nhận rủi ro khi đặt lệnh không? Họ có thực sự hiểu rằng kết quả của giao dịch là không chắc chắn và họ phải đối mặt với những hậu quả có thể xảy ra không?

    Câu trả lời sâu thẳm bên trong phần lớn nhà giao dịch là: không!

    Hầu hết các nhà giao dịch hoàn toàn không hiểu ý nghĩa thực sự của việc trở thành một “người chấp nhận rủi ro” theo cách mà một nhà giao dịch thành công hiểu. Những nhà giao dịch giỏi nhất không chỉ chấp nhận rủi ro họ còn học cách đối mặt và ôm lấy rủi ro đó một cách chủ động.

    Đây chính là “khoảng cách tâm lý” mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi hoàn toàn đồng ý dựa trên kinh nghiệm của mình. Giữa việc đặt một lệnh giao dịch và việc thực sự chấp nhận rủi ro của lệnh giao dịch đó, tồn tại một khoảng cách tâm lý rất lớn. Và chính khoảng cách này là nguyên nhân khiến nhiều nhà giao dịch thất bại, cả về mặt tài chính lẫn cảm xúc.

    Điều quan trọng ở đây không phải là bạn có dám đặt lệnh giao dịch hay không, mà là:

    – Bạn có thực sự chấp nhận rủi ro tiềm ẩn trong mỗi giao dịch?

    – Bạn có sẵn sàng đối mặt với mọi kịch bản, kể cả kịch bản xấu nhất?

    Đối với những nhà giao dịch thành công, sự khác biệt không nằm ở khả năng dự đoán thị trường, mà ở cách họ xử lý rủi ro. Họ không chỉ chấp nhận rủi ro, mà còn xem nó như một phần không thể thiếu trong quy trình giao dịch của mình. Họ hiểu rằng: “chấp nhận rủi ro” không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một trạng thái tâm thức cần được luyện tập.

    Đây là bài học quý giá mà tôi rút ra từ người thầy, và tôi đã phát triển nó thêm trên nền tảng nội tâm để phù hợp với thực tế của nhiều nhà giao dịch ngày nay như bạn. Việc hiểu và chấp nhận rủi ro không chỉ giúp bạn tồn tại trên thị trường, mà còn giúp bạn giao dịch với sự tự tin và thoải mái hơn.

    Giao dịch không phải là một cuộc chiến để tránh rủi ro, mà là một hành trình để hiểu, chấp nhận, và làm chủ rủi ro. Và khi bạn đạt được điều này, bạn sẽ thấy rằng: rủi ro không phải là kẻ thù, nó chính là người bạn đồng hành, giúp bạn trưởng thành và phát triển trên con đường giao dịch.

    Khi bạn thực sự chấp nhận rủi ro, điều đó sẽ thay đổi hoàn toàn cách bạn giao dịch và kết quả cuối cùng mà bạn đạt được. Những nhà giao dịch giỏi nhất có thể vào lệnh mà không chút do dự hay xung đột tâm lý nào. Họ cũng có thể nhanh chóng thoát khỏi lệnh nếu nhận ra giao dịch đó không hiệu quả kể cả phải chịu lỗ mà không cảm thấy bất kỳ sự khó chịu hay tổn thương cảm xúc nào. Nói cách khác, rủi ro vốn có trong giao dịch không làm mất đi sự kỷ luật, tập trung hay tự tin của họ.

    Ngược lại, nếu bạn không thể giao dịch mà không cảm thấy bất kỳ sự bất an hay sợ hãi nào, điều đó có nghĩa là bạn chưa thực sự học được cách chấp nhận rủi ro. Đây là một vấn đề lớn, bởi vì mức độ bạn không chấp nhận rủi ro sẽ tỷ lệ thuận với mức độ bạn tìm cách tránh né nó. Cố gắng tránh né điều không thể tránh khỏi sẽ chỉ dẫn đến sự thất bại.

    Giao dịch tài chính thực ra chỉ là một “phiên bản thu nhỏ” của cuộc sống. Bởi lẽ, mọi nhận thức sai lầm, rào cản nội tâm hay khó khăn trong giao dịch đều phản ánh chính những vấn đề ta gặp ngoài đời. Với tôi, khi bạn làm chủ được quá trình giao dịch, cũng có nghĩa là bạn đang dần làm chủ chính cuộc đời mình và nền tảng của tất cả vẫn là tự làm chủ bản thân.

    Chấp nhận rủi ro là một kỹ năng khó học, đặc biệt đối với nhà giao dịch, bởi vì trong giao dịch, chúng ta phải đối mặt với những điều có thể khiến mình sợ hãi nhất: mất tiền và thừa nhận mình sai. Điều này không chỉ đau đớn mà còn rất khó chịu. Hãy thử nghĩ xem, có phải bạn từng tự nhủ: “Việc tránh thua lỗ và tránh sai lầm là điều tự nhiên, vậy chẳng phải tôi đang làm đúng khi cố gắng né tránh nó?”

    Câu trả lời là: Đúng, điều đó tự nhiên, nhưng chính vì vậy mà giao dịch trở nên cực kỳ khó khăn.

    Chúng ta phải đối mặt với nỗi sợ bị sai lầm và mất tiền ở mọi khoảnh khắc trong giao dịch. Nhưng thay vì đấu tranh với nó, người thầy đã dạy tôi và tôi đã thực sự ngộ ra qua kinh nghiệm thực chiến rằng, chấp nhận rủi ro không có nghĩa là bạn yêu thích thua lỗ, mà là bạn hiểu rằng thua lỗ là một phần không thể tách rời của giao dịch. Đây chính là bước ngoặt mà không phải ai cũng đạt được.

    Tại sao chấp nhận rủi ro lại quan trọng? Bởi vì nếu bạn không thực sự chấp nhận, tâm trí bạn sẽ tự động phản kháng lại nó. Phản kháng sẽ dẫn đến việc bạn né tránh: Né tránh cắt lỗ, né tránh đặt lệnh, hoặc né tránh đối mặt với thực tế rằng thị trường luôn bất định. Và mỗi lần né tránh, bạn lại càng xa rời kỷ luật giao dịch yếu tố sống còn để thành công.

    Những nhà giao dịch hàng đầu không phải là những người dự đoán đúng nhiều nhất, mà là những người biết khi nào nên hành động, khi nào nên rút lui mà không để cảm xúc lấn át. Họ không bị “cái tôi” cản trở khi phải thừa nhận rằng mình sai. Đây là sự khác biệt cốt lõi: Họ hành động dựa trên quy trình và kỷ luật, không phải dựa trên cảm xúc.

    Nhưng đây không chỉ là bài học của riêng người thầy. Tôi đã từng trải qua cảm giác bất an mỗi khi đối mặt với thua lỗ, tự trách mình khi không thoát lệnh đúng lúc hoặc bỏ lỡ cơ hội. Và chính từ những thất bại này, tôi nhận ra rằng: giao dịch không phải là việc “tránh thua lỗ” mà là “quản trị thua lỗ một cách thông minh.”

    Nhắc nhở lại rằng, bạn không cần phải chiến thắng trong mọi giao dịch. Điều bạn cần là chấp nhận rằng thua lỗ là một chi phí cần thiết để học hỏi và tồn tại trên thị trường. Khi bạn làm được điều đó, tâm trí bạn sẽ nhẹ nhàng hơn, bạn sẽ giao dịch với sự tự tin và nhất quán không phải để tránh thua, mà để tối ưu hóa những cơ hội tốt nhất.

    Cuối cùng, tự hỏi chính mình: Làm thế nào để tôi hành động mà không bị cảm xúc cản trở? Làm thế nào để mỗi lệnh giao dịch đều là một phần trong kế hoạch lớn hơn, chứ không phải là một ván bài đầy lo âu?

    Giao dịch đặt ra một nghịch lý cơ bản: Làm thế nào để chúng ta duy trì được kỷ luật, sự tập trung và tự tin trước sự bất định không ngừng của thị trường? Càng cố gắng kỷ luật thì hiệu quả lại càng thấp, càng cưỡng ép thì lại càng không thu lại gì, mà chấp nhận rằng bản thân kỷ luật như một lẽ hiển nhiên trong giao dịch. Đó là bắt nguồn từ sự tập trung hướng đến hình ảnh tâm trí là một nhà giao dịch thực thụ, bạn sẽ làm được điều đó.

    Điều này đòi hỏi một kỹ năng quan trọng trong giao dịch mà ít ai thực sự tập trung học hỏi: kỹ năng chấp nhận rủi ro. Học cách chấp nhận rủi ro không phải là việc đơn giản bỏ qua nỗi sợ, mà là khả năng nhìn nhận rủi ro một cách khách quan, không để nó chi phối cảm xúc hay hành động của bạn. Đây chính là kỹ năng quan trọng nhất mà một nhà giao dịch thực thụ cần nắm vững để thành công.

    Khi bạn thực sự làm chủ được kỹ năng chấp nhận rủi ro, thị trường sẽ không còn tạo ra thông tin khiến bạn đau đớn về mặt cảm xúc. Hãy nghĩ về điều này: nếu những gì thị trường đưa ra chỉ đơn thuần là thông tin, không phải là lời khẳng định đúng sai hay một phán xét, thì bạn sẽ chẳng còn gì để tránh né hay sợ hãi. Thay vào đó, mọi thông tin đều trở thành một chỉ dấu cho các khả năng. Đây chính là cách nhìn khách quan một góc nhìn không bị bóp méo bởi những nỗi lo sợ về những gì có thể hoặc không thể xảy ra.

    Bạn thử nhớ lại bao nhiêu lần bạn mắc phải những sai lầm quen thuộc: vào lệnh quá sớm trước khi có tín hiệu rõ ràng từ thị trường, hoặc vào lệnh quá muộn khi cơ hội đã qua. Bao nhiêu lần bạn thuyết phục bản thân không cắt lỗ và để lệnh lỗ trở nên nghiêm trọng hơn? Bao nhiêu lần bạn thoát khỏi một lệnh thắng quá sớm, hoặc thậm chí không chốt lời và để lệnh thắng biến thành lệnh thua? Bao nhiêu lần bạn kéo dừng lỗ gần hơn điểm vào lệnh để rồi bị dừng lại, chỉ để nhìn thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng bạn đã dự đoán?

    Những lỗi này không phải do thị trường tạo ra. Thị trường không có sức mạnh nào để kiểm soát cách bạn nhìn nhận hay hành động. Thị trường chỉ đơn thuần vận động, cung cấp thông tin về chính nó, và mở ra cơ hội. Tất cả những sai lầm đó đều xuất phát từ tâm thái giao dịch và cách nhìn nhận sai lệch những tâm thái nuôi dưỡng nỗi sợ hãi thay vì xây dựng sự tự tin.

    Câu hỏi đáng để suy ngẫm: Bạn đã bao giờ thực sự tin tưởng vào chính mình trong giao dịch chưa? Tôi không chỉ nói đến việc tin rằng mình có thể dự đoán đúng, mà là tin rằng dù kết quả ra sao, bạn vẫn hành động một cách có kỷ luật và nhất quán.

    Từ kinh nghiệm của tôi và những bài học từ các chuyên gia như người thầy, tôi nhận ra rằng giao dịch không phải là việc tìm cách tránh rủi ro hay đảm bảo lợi nhuận mọi lúc. Đó là việc học cách chấp nhận rủi ro, nhìn nhận nó như một phần tự nhiên của cuộc chơi, và hành động một cách khách quan, tự tin. Khi bạn đạt đến điểm này, thị trường không còn là nơi đầy áp lực hay căng thẳng nữa. Nó trở thành một không gian để bạn thực hiện những kế hoạch đã chuẩn bị, một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng.

    Tôi muốn nhấn mạnh rằng: thị trường không chống lại bạn, cũng không đứng về phía bạn. Thị trường đơn giản là đang vận động, và cách bạn phản ứng với nó mới là yếu tố quyết định. Khi bạn hiểu rằng cảm xúc tiêu cực chỉ là kết quả của cách bạn diễn giải thông tin từ thị trường, bạn sẽ học cách kiểm soát chúng. Và khi bạn kiểm soát được cảm xúc, bạn sẽ kiểm soát được giao dịch.

    Đó cũng là lý do tại sao, qua nhiều năm thực chiến, tôi nhận ra một điều quan trọng: Không phải kỹ thuật hay công cụ giao dịch nào mới là yếu tố quyết định, mà chính là cách bạn quản lý tâm thái và tư duy của mình. Nếu bạn muốn thành công trong giao dịch, bạn không chỉ cần học cách đọc biểu đồ, mà còn phải học “cách đọc chính mình” hay đơn giản hơn là thấu hiểu nội tâm.

    Có nhận thức rằng: Biến mỗi lần giao dịch thành một chuyến phiêu lưu, nơi bạn không chỉ khám phá những biến động của thị trường, mà còn soi chiếu chính mình trong tấm gương mang tên “thị trường”. Khi bạn chọn thay đổi từ bên trong, thật lòng thấu hiểu câu “biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng” – Tôn Tử, kết quả giao dịch cũng sẽ được phản ánh đúng sự đổi thay ấy.

    4 nỗi sợ chính trong giao dịch

    Người thầy không nghĩ rằng có cách nào giải thích sự khác biệt giữa những nhà giao dịch chiến thắng một cách nhất quán và phần còn lại đơn giản hơn điều này: Những nhà giao dịch giỏi nhất không sợ hãi. Họ không sợ hãi vì họ đã phát triển được tâm thái giao dịch an vui, tâm thái mang lại sự linh hoạt chuyển đổi tâm thức phù hợp hoàn cảnh, giúp họ đơn giản ra vào lệnh dựa trên những gì thị trường đang cho thấy về các khả năng từ góc nhìn của nó. Đồng thời, họ cũng xây dựng được tâm thái đủ đầy từ bên trong giúp họ không trở nên bất cẩn hay quá liều lĩnh.

    Còn những nhà giao dịch khác thì sao? Hầu hết đều bắt đầu với nỗi sợ, rồi bất ngờ nhảy sang trạng thái tự mãn. Để rồi, khi không còn lo lắng, họ dễ rơi vào tâm lý chủ quan, liều lĩnh, và chính sự liều lĩnh đó lại đẩy họ quay về nỗi sợ ban đầu. Đây là một vòng lặp vô cùng nguy hiểm.

    Bạn có biết 95% các sai lầm giao dịch thứ khiến tiền bạc của bạn như “bốc hơi” ngay trước mắt đều xuất phát từ chính tâm thái của bạn? Những tâm thái về việc “sai”, “mất tiền”, “bỏ lỡ cơ hội”, hay “chưa tận dụng hết tiềm năng thị trường” tôi gọi chúng là bốn nỗi sợ chính trong giao dịch.

    Bạn có thể tự hỏi: “Nhưng giao dịch không phải cần một chút sợ hãi để cẩn trọng hơn sao?” nghe thì có vẻ hợp lý, đúng không? Nhưng trong giao dịch, nỗi sợ lại chính là kẻ thù lớn nhất. Nó khiến bạn tự gây ra điều mà bạn sợ hãi nhất. Nếu bạn sợ sai, nỗi sợ sẽ ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận thông tin từ thị trường, khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm và kết quả là bạn… sai thật.

    Khi bạn sợ hãi, mọi khả năng khác bị xóa nhòa. Bạn không thể nhận thức đúng những cơ hội khác, và ngay cả khi nhận ra, bạn cũng không đủ bình tĩnh để hành động đúng. Nỗi sợ làm bạn tê liệt. Về thể chất, nó khiến bạn ngừng lại hoặc bỏ chạy. Về tinh thần, nó bó hẹp sự tập trung của bạn vào đối tượng mà bạn sợ, khiến bạn không còn nhìn thấy bức tranh toàn cảnh. Những khả năng khác, những thông tin quan trọng từ thị trường, tất cả đều bị che khuất.

    Và rồi, khi thị trường kết thúc và bạn bình tâm lại, bạn sẽ tự trách: “Tôi biết mà! Sao lúc đó tôi không nghĩ ra?” hoặc “Tại sao tôi không hành động theo cách đó?” đây là vòng lặp mà rất nhiều nhà giao dịch đã và đang mắc phải.

    Sự thật đáng buồn là nguồn gốc của vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở chính những tâm thái và tư duy sai lầm bên trong chúng ta. Điều này khiến nỗi sợ trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết, bởi nó ẩn sâu trong cách chúng ta được nuôi dạy, cách chúng ta nhìn nhận thế giới quan. Những mô thức tư duy này ăn sâu đến mức chúng ta hiếm khi nhận ra rằng gốc rễ của những khó khăn trong giao dịch là nội tâm, là trạng thái nhận thức nội tâm của chính mình.

    Nhiều nhà giao dịch thường đổ lỗi cho thị trường cho rằng chính thị trường gây ra sự đau đớn, thất vọng, hay bất mãn của họ. Nhưng sự thật là, thị trường chỉ phản ánh những gì bên trong bạn. Cách bạn cảm nhận thị trường chính là cách bạn đối mặt với nỗi sợ, sự kỳ vọng, và cả lòng tham của mình.

    Điều này tôi rút ra không chỉ từ tư tưởng của người thầy, mà còn từ chính kinh nghiệm thực chiến của tôi và từ những nhà giao dịch xuất sắc khác. Chỉ khi bạn làm chủ được tâm thái của mình, bạn mới có thể làm chủ giao dịch. Không còn là cuộc chiến cảm xúc, mà là một quy trình mạch lạc, logic, nơi bạn ra quyết định dựa trên sự tự tin, bình tĩnh và nhất quán.

    Thay vì để nỗi sợ điều khiển, hãy học cách “điều khiển” chính mình. Giao dịch không phải là việc kiểm soát thị trường, mà là quản trị tâm thức. Phần lớn nỗi sợ trên thị trường đến từ ảo ảnh trong tâm trí, rằng mình sẽ đạt được điều gì đó nếu…

    Nhưng một bài học quan trọng mà người thầy đã dạy là: “Bất cứ thứ gì chưa xảy ra thì là chưa có.” Nỗi sợ ấy đến từ kỳ vọng thầm kín, khao khát đạt được điều gì đó, từ đó mới sinh ra: “Sợ bỏ lỡ cơ hội” và “Sợ chưa tận dụng hết tiềm năng của thị trường”. Những khao khát bắt nguồn từ trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng dương quá mức, khi tâm thức vận hành với kỳ vọng quá cao. Nhưng thị trường không phải lúc nào cũng chiều lòng bạn. Thị trường vận hành theo cách bạn không ngờ tới, và chính điều đó mang lại sự thất vọng sâu sắc ngoài sức tưởng tượng. Lúc này, tâm thức phản ánh trạng thái rung động điện từ nội tâm chuyển từ dương hoá âm. Dương bao nhiêu thì âm bấy nhiêu, kỳ vọng bao nhiêu, giờ đây là thất vọng, thậm chí sợ hãi bấy nhiêu.

    Rồi bàn đến cả hai nỗi sợ đều bắt nguồn từ hai nỗi sợ nguyên thuỷ rất con người: “Sợ sai” và “Sợ mất tiền” Những nỗi sợ này hầu như ai cũng mắc phải. Đó là bản năng. Nhưng dưới góc nhìn của sự trưởng thành nội tâm, khi bạn chưa nhận ra, nỗi sợ có thể có cơ hội kiểm soát bạn. Bây giờ khi bạn biết đến sự tồn tại của nó, việc tiếp theo là huân tập đủ thông tin và dám đối diện, chấp nhận. Chung quy lại, tâm thức rất rõ ràng. Khi càng hiểu rõ điều mình đang sợ, và giữ trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, đối diện với nó, nỗi sợ sẽ tan biến.

    Ví dụ: Nếu bạn sợ mất tiền, hãy nhìn thẳng vào thống kê giao dịch từ nhà môi giới. Giao dịch thua luôn chiếm phần lớn trên thị trường, cả về số lượng lẫn quy mô. Điều này phản ánh bản chất khốc liệt của ngành. Nhưng chính vì vậy, cơ hội tự do là không giới hạn. Bạn có quyền chọn con đường phù hợp với mình, muốn đơn giản hơn, nội tâm tự quản trị tâm thức như một phần của đọc hiểu biểu đồ giá.

    Và khi bạn làm được điều đó, mọi thứ sẽ trở nên nhẹ nhàng và đơn giản hơn rất nhiều. Rõ ràng, những khái niệm như hình ảnh tâm trí, tư duy, tâm thái và cách chúng ta nhìn nhận thị trường nghe có vẻ rất trừu tượng, và chắc chắn không phải thứ mà hầu hết các nhà giao dịch quan tâm ngay từ đầu. Nhưng thử nhìn mà xem: Mối liên hệ giữa những yếu tố “tâm thức” này với cách ta tiếp nhận thông tin từ thị trường chính là nền tảng trong giao dịch giống như việc học cách giao bóng trong Pickleball, rồi mới học cách cầm vợt sao cho đúng kỹ thuật. Nếu bạn thực sự muốn đạt được sự ổn định trong giao dịch, thì việc hiểu và quản trị cách mình nhìn nhận thị trường là điều không được bỏ qua.

    Thú thật, bạn có thể chẳng cần biết rõ bản thân hay thị trường mà vẫn thắng một vài lệnh giao dịch. Người thầy từng nói:

    Có người lần đầu chơi Pickleball, chưa hề nắm rõ kỹ thuật, nhưng vẫn tung ra vài cú đánh chuẩn xác đến khó tin. Tuy nhiên, tổng điểm cuối cùng lại vô cùng tệ, tưởng chừng là trường hợp hiếm hoi, nhưng điều này thực ra lại thường xuyên xảy ra trên thị trường.

    Vậy vấn đề nằm ở đâu? Để nâng cao điểm số, bạn cần học kỹ thuật và hiểu luật chơi. Thị trường cũng thế: muốn ổn định lợi nhuận, ta phải có cả phương pháp giao dịch lẫn sự am hiểu cách thị trường vận hành. Nhưng câu hỏi then chốt là: kỹ thuật nào mới thực sự giúp bạn duy trì ổn định lâu dài? Đặc biệt, 50 năm sau, hoặc khi thị trường biến mất vì lý do nào đó, bạn đã chuẩn bị sẵn sàng chưa?

    Cuối cùng, dù ở bối cảnh nào, việc quản trị tâm thức vẫn là yếu tố cốt lõi. Kỹ thuật giao dịch có thể lỗi thời, thị trường có thể thay đổi, nhưng tâm thức vững vàng sẽ giúp bạn trụ vững và thích nghi trong bất cứ hoàn cảnh nào.

    Đây là nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới cho đến người có kinh nghiệm, đều dễ dàng rơi vào “cái bẫy logic”. Họ nghĩ rằng nếu mình hiểu thị trường hơn, phân tích giỏi hơn, thì mình sẽ giao dịch ổn định hơn. Điều này nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực tế không phải vậy. Thị trường đơn giản là một tập hợp quá nhiều biến số mâu thuẫn, không có giới hạn về hành vi. Mỗi nhà giao dịch tham gia đều tạo thêm một biến số, và điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể khiến thị trường diễn biến khác đi. Nói cách khác, bạn sẽ không bao giờ học đủ để dự đoán tất cả những cách mà thị trường có thể khiến bạn sai lầm hoặc mất tiền.

    Và nếu bạn sợ bị sai hoặc sợ thua lỗ, thì dù bạn có học bao nhiêu, bạn vẫn không thể vượt qua được những nỗi sợ hãi này. Những nỗi sợ đó sẽ làm bạn mất đi sự khách quan, khiến bạn ngập ngừng và không hành động đúng thời điểm. Đây là sự thật khắc nghiệt của giao dịch: Mỗi giao dịch đều có một kết quả không chắc chắn.

    Nếu bạn không học cách chấp nhận hoàn toàn khả năng của sự không chắc chắn này, bạn sẽ cố gắng một cách có ý thức hoặc vô thức để tránh bất kỳ tình huống nào mà bạn định nghĩa là “đau đớn”. Và chính trong quá trình đó, bạn lại tự tạo ra những sai lầm đắt giá.

    Vậy bài học thực sự nằm ở đâu?

    Không phải ở việc hiểu thêm về thị trường, mà là ở việc hiểu về chính mình. Làm thế nào để bạn chấp nhận sự không chắc chắn mà không bị cảm xúc chi phối? Làm thế nào để bạn hành động khách quan và tự tin trong bối cảnh thị trường đầy biến động?

    Đây chính là điều mà người thầy đã dạy tôi và từ kinh nghiệm thực chiến của bản thân, tôi đã rút ra rằng:

    Không phải công cụ hay chiến lược nào, mà chính việc làm chủ nội tâm, quản trị hình ành tâm trí và quản trị tư duy của bạn mới là chìa khóa giúp bạn giao dịch ổn định.

    Bạn tưởng tượng một nhà giao dịch không còn lo sợ sai lầm, không còn do dự trước cơ hội, và không còn bị cảm xúc chi phối khi thị trường đi ngược dự đoán. Nhà giao dịch đó sẽ làm gì? Anh ta sẽ hành động một cách nhất quán, tự tin và hiệu quả. Và tôi tin rằng, bạn hoàn toàn có thể trở thành người đó. Giao dịch không cần phải là một cuộc chiến, mà là một quy trình. Vẫn là sử dụng giao dịch thành công cụ giúp bạn đạt được sự tự do, thay vì trở thành nỗi ám ảnh hay gánh nặng trong cuộc sống của bạn.

    Chìa khóa nằm ở đây: Chấp nhận sự không chắc chắn, làm chủ nội tâm, và biến giao dịch thành một phần nhẹ nhàng, tự nhiên trong cuộc sống của bạn.

    Vậy giải pháp là gì? Đơn giản, bạn cần học cách điều chỉnh tâm thái và tư duy của mình về giao dịch sao cho bạn có thể giao dịch mà không còn chút sợ hãi nào. Nhưng đồng thời, bạn cũng cần một hệ khung vững chắc để không trở nên liều lĩnh. Đây chính là điều mà cuốn sách này được thiết kế để hướng dẫn bạn.

    Hãy nhớ, nhà giao dịch thành công mà bạn mong muốn trở thành thực chất là một phiên bản tương lai của chính bạn một con người mà bạn cần phát triển để đạt tới. Phát triển đồng nghĩa với việc mở rộng, học hỏi, và tạo ra một cách thức mới để làm chủ chính mình. Điều này đúng ngay cả khi bạn đã là một nhà giao dịch thành công nhưng muốn trở nên thành công hơn nữa. Và quá trình phát triển này đòi hỏi bạn phải điều chỉnh lại cách nhìn nhận, cách nghĩ và hành động của bản thân.

    Thế nhưng, sự thay đổi không bao giờ là dễ dàng. Những ý tưởng và tư duy cũ kỹ về giao dịch thứ bạn đang giữ chặt sẽ không dễ dàng nhường chỗ cho cách làm mới, dù rằng kết quả hiện tại có thể khiến bạn cảm thấy thất vọng hoặc không hài lòng. Những niềm tin này sẽ cố gắng thuyết phục bạn rằng, “Không cần thay đổi đâu, cứ giữ nguyên như cũ là được.” và đó là lý do tại sao bạn thường bị giằng xé nội tâm: Một phần muốn thay đổi để tốt hơn, nhưng một phần lại sợ hãi sự thay đổi.

    Những cuộc “đấu tranh nội tâm” này là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của tôi và cũng là mục tiêu của cuốn sách này chính là giúp bạn giải quyết chúng một cách hiệu quả nhất.

    Để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng mở lòng và chấp nhận rằng có những khả năng mới mẻ, những cách nhìn nhận mà bạn chưa từng nghĩ đến hoặc chưa thực sự cân nhắc đủ sâu. Điều này sẽ giúp quá trình học hỏi và phát triển của bạn trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

    Tôi, cùng với sự chỉ dẫn từ người thầy và những bài học rút ra từ kinh nghiệm thực chiến, mong muốn giúp bạn đi xa hơn, sâu hơn. Không chỉ dừng lại ở việc vượt qua nỗi sợ, mà còn xây dựng một tâm thức giao dịch thật vững vàng, mạnh mẽ và tự do.

    Tôi tin rằng, một khi bạn điều chỉnh được hình ảnh tâm trí của chính mình đối với thị trường, nuôi dưỡng niềm tin và tâm thái đúng đắn, bạn không chỉ đạt được sự ổn định trong giao dịch mà còn phát triển toàn diện cả trong tư duy lẫn cuộc sống.

    Giao dịch không phải là một trận chiến mà bạn phải giành chiến thắng bằng mọi giá. Giao dịch là cơ hội để bạn thể hiện sự nhất quán, sự tự tin và khả năng thích nghi trước thị trường đầy biến động. Và để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng đối mặt, sẵn sàng thay đổi, và sẵn sàng chấp nhận những giới hạn cũ cần được phá vỡ.

    Bạn thử hình dung mà xem:

    Tôi đã miệt mài hàng trăm giờ chỉ để ghi chép từng lời dạy, xem rất nhiều tư liệu quý báu của các bậc thầy giao dịch, rồi mang áp dụng dần vào thực tế. Dù mới gặt hái đôi chút thành tựu, tôi biết mình còn cả chặng đường dài phía trước. Nhưng nhờ những bước tiến nho nhỏ ấy, tôi ngày càng hiểu sâu hơn về cách quản trị tâm thức và vẫn đang vươn đến cảnh giới mà bất kỳ nhà giao dịch nào cũng khao khát, dù biết đó là hành trình trọn đời.

    Cũng như việc viết quyển sách này, có rất nhiều bài học trong đó. Và thật may mắn, tôi chính là người được học nhiều nhất từ bài học của những người thầy, cách tư duy của các chuyên gia tài chính thành công, những lập luận sâu sắc về Trading từ trí tuệ nhân tạo, quy luật tâm thức và cả những bài học từ chính trải nghiệm của bản thân tôi. Thật đáng quý hơn là cuốn sách này đã đến tay bạn.

    Hãy cùng tôi tiếp tục khám phá trong phần kế tiếp!

    Chú thích:

    Pickleball là gì?

    Pickleball là một môn thể thao ra đời ở Mỹ, lai giữa tennis, bóng bàn và cầu lông, trong đó người chơi dùng vợt cỡ nhỏ và quả bóng nhựa có lỗ để đánh qua lưới. Sân chơi Pickleball thường nhỏ hơn sân tennis, nhịp độ trận đấu vừa đủ nhanh để kích thích phản xạ nhưng cũng đủ chậm để xoay chuyển chiến thuật.

    Phân tích góc nhìn tài chính

    Pickleball về bản chất đòi hỏi sự kết hợp độc đáo giữa tốc độ và kỹ năng chiến thuật, khá tương đồng với giao dịch tài chính. Ở cả hai lĩnh vực, ta phải biết lúc nào nên “tấn công nhanh” và lúc nào cần “chờ thời, phòng thủ”. Bởi chỉ cần nôn nóng là dễ đánh hỏng cú đánh quan trọng hoặc mắc sai lầm trong lệnh mua bán.

    Tương tự như trong tài chính, ai nắm rõ luật chơi, kiên trì trau dồi kỹ năng, và luôn có chiến lược bài bản sẽ chiếm ưu thế dài hạn. Chiến thắng đối thủ trong Pickleball không phải là “đập bóng thật mạnh” mà là tấn công khi thời cơ chín muồi, biết cân bằng giữa phòng thủ và phản đòn. Thị trường cũng vậy: không phải cứ dồn dập “vào lệnh” là thắng, mà cần kỷ luật, biết chớp cơ hội và luôn luôn có tư duy dài hạn.

    Nhận thức về tâm thức tài chính

    Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao tiền trong xã hội nhiều vô kể, nhưng phần lớn lại nằm trong tay của một nhóm nhỏ? Hẳn đó là điều tất yếu, vậy họ có thực sự xuất chúng hơn phần còn lại của chúng ta không? Không hề. Đôi khi, họ thậm chí chẳng có gì quá đặc biệt trong cuộc đời này. Phần lớn trong số họ, nếu tách khỏi môi trường sống đặc thù, nhìn vẻ bề ngoài cũng chỉ là người có tiền chứ không hơn không kém bất kỳ ai trong chúng ta.

    Trong giao dịch cũng vậy. Tiền trên thị trường nhiều đến mức người ta ví nó như “mỏ kim cương vô tận”. Nhưng cuối cùng, vẫn chỉ có một nhóm nhỏ nhà giao dịch chiếm thế thượng phong, chiến thắng một cách nhất quán và kiếm được lợi nhuận đều đặn. Tôi đã có cơ duyên gặp rất nhiều người trong số họ. Thầy tôi cũng đào tạo ra những người như thế. Và tôi cùng thầy tôi dám khẳng định rằng họ chẳng có gì nổi bật.

    Vậy tại sao họ có khả năng đạt được thành tựu như vậy? Xét về kỹ năng, năng lực hay vẻ bề ngoài, họ chắc hẳn chẳng có gì khác chúng ta. Thứ khiến họ khác biệt, và tôi tin nếu bạn biết sẽ rất sốc, chính là tâm thức của họ vận hành vượt trội hơn phần lớn trong chúng ta.

    Nghĩ kỹ lại nhé: Niềm tin. Bạn có đọc được họ có niềm tin gì không? Chắc chắn phải tiếp xúc đủ lâu mới biết. Thế nên niềm tin là điều họ khác chúng ta. Sâu hơn nữa, khó nhận thấy hơn nữa là gì? Đó là hình ảnh tâm trí, hình ảnh tâm trí về sự tự nhận thức bản thân, môi trường, con người, xã hội. Thêm nữa, quan niệm về nhân sinh quan, thế giới quan, vũ trụ quan và khái niệm nguồn về tâm thức họ tích luỹ bằng lợi thế đặc biệt của họ nên được tiếp cận tri thức văn minh đỉnh cao của loài người. Thế nên họ khác chúng ta rất nhiều mặc dù bên ngoài chẳng có mấy gì khác biệt.

    Giống như khi bạn chơi với ai đó nhưng bằng mặt không bằng lòng, có thể là bạn nhận ra mình không còn cùng tầng nhận thức với họ, hoặc đơn giản bạn có chiều sâu bên trong, nên để tiếp cận con người, bạn cần một sự nhận thức đủ đầy về nhân sinh quan thì mới dễ dàng đón nhận. Dù sao, sự cách biệt giữa con người với nhau chỉ là rào cản của bộ não.

    Và từ đầu đến giờ tôi không nói đến những người bất chấp để giàu có, vì sự giàu của họ không bền vững. Trong ngôn ngữ nhà giao dịch, đó là giàu không nhất quán. Tôi đang nói đến những người có khả năng giàu nhất quán, thành công trong tài chính. Tâm thức họ có một điều rất đặc biệt: Sự đủ đầy từ bên trong.

    Như tôi đã nói, hình ảnh tâm trí của họ khi nghĩ về tiền cực kỳ hào hứng. Khi nghĩ đến giàu có, đó là khát khao luôn vươn mình. Khi nghĩ đến những người giàu khác, họ không so sánh, họ chỉ đơn giản muốn kết nối và muốn trở thành để trở nên giàu hơn.

    Chính xác hơn, họ có một dạng năng lượng vượt trội, đó là tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Bạn sẽ tìm hiểu trong cả quyển sách này để nắm được công thức đó và giữ vững.

    Nếu bạn còn nghi vấn, tôi có được sự chiêm nghiệm của những người thành công ở ngành đó là: Giàu có luôn có hai con đường, trở thành nhà giao dịch cũng vậy.

    – Con đường 1: Nghèo lắm rồi, thua lỗ lắm rồi, mất mát lắm rồi, tổn thương đến đường cùng, muốn giàu nên phấn đấu hết khả năng, dốc toàn sức. Nhưng giàu lên rồi lại nghèo đi, giàu lên rồi lại nghèo đi – như một vòng tròn khép kín không lối thoát.

    – Con đường 2: Tích lũy đủ sự trưởng thành, kỹ năng, năng lực phù hợp, có tâm thái đúng khi nghĩ về tiền hay sự giàu có, đơn giản đạt được và giữ vững cả đời cho bản thân và xa nữa giàu qua nhiều thế hệ.

    Cả hai con đường đều có thể giàu, nhưng để giàu bền vững thì phải hiểu được triết lý đủ chất đổi về lượng, không gì khác đó là con đường 2. Chìa khóa để đạt được điều này chính là sự thay đổi từ bên trong – “thay tâm thái, thay đổi cuộc đời”. Và để thay đổi sâu sắc, bạn cần duy trì tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Đây là nền tảng không chỉ để giao dịch thành công mà còn để đạt được sự thịnh vượng bền vững trong cuộc sống. Chúng ta sẽ còn nhiều điều để khám phá về tần số rung động năng lượng này.

    Chu kỳ thị trường

    Tôi luôn tự nhận thức bản thân là một nhà kinh doanh đường giá. Không chỉ nghiêm túc trân trọng mỗi giao dịch như mỗi bài học cần khắc cốt ghi tâm, tôi còn cố gắng bài bản và chuyên nghiệp hóa công việc của mình. Chính tính chuyên nghiệp là yếu tố sống còn trong ngành giao dịch tài chính đầy khắc nghiệt này. Nếu có cơ hội quay lại 10 năm trước, điều đầu tiên tôi muốn tự nhắn nhủ chính mình là: “Đầu tư như một nhà kinh doanh thận trọng.” điều đó có nghĩa là phải biết cách phân bổ danh mục đầu tư, luôn hướng tới đa dạng hóa thị trường, và đặc biệt không bao giờ quên ba yếu tố cốt lõi: “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, như tôi đã đề cập trong các phần trước.

    Ngày nay, khi tài chính cá nhân ngày càng được xem trọng, nhiều người coi kỹ năng quản trị tài chính là chìa khóa để đạt được thành công. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao không phải ai cũng giàu có dù đều có thể học cách quản lý tài chính? Bởi kỹ năng quản trị tài chính mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Cái gốc sâu xa và quyết định hơn cả nằm ở tâm thức tài chính.

    Từ những trải nghiệm thực chiến và nghiên cứu sâu rộng, tôi đã phát triển khái niệm quản trị tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính. Mục tiêu của tôi không chỉ giúp bạn làm chủ bản thân, làm chủ giao dịch, mà còn hướng đến một cuộc sống hài hòa và viên mãn. Đó là trạng thái khi tài chính, sức khỏe, mối quan hệ và nội tâm của bạn cùng lúc đạt đến điểm cân bằng, đủ đầy.

    Thị trường tài chính phản chiếu chính con người chúng ta. Khi bạn càng trưởng thành, tâm thức càng vững vàng, sự giàu có bên ngoài sẽ tự nhiên hiển lộ. Điều này giống như một quy luật tự nhiên. “Sông có khúc, người có lúc” Khi bạn kiên trì và duy trì sự nhất quán trong quản trị tâm thức, thành quả tốt đẹp sẽ đến như một điều tất yếu.

    Chúng ta đang sống trong một thời đại số, nơi tần số rung động năng lượng của mọi vật đều dịch chuyển không ngừng. Thế giới thay đổi nhanh chóng và chu kỳ của thị trường tài chính cũng không còn như trước.

    Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang biến động không ngừng, tôi nhận thấy một xu hướng rõ rệt và đầy ý nghĩa: sự rút ngắn đáng kể của các chu kỳ kinh tế và chu kỳ giá tài sản tài chính. Nếu như trước đây, tại các nền kinh tế phát triển, một chu kỳ kinh tế có thể kéo dài tới một thập kỷ, thì nay, con số đó chỉ còn chưa đầy 5 năm. Đối với các thị trường mới nổi hay thị trường hiệu quả, chu kỳ thậm chí còn thu hẹp xuống chỉ còn 2-3 năm, và ở một số thị trường tương lai, có khi chỉ gói gọn trong 1-3 năm.

    Sự tăng tốc này không chỉ là một hiện tượng đơn thuần về số liệu, mà còn phản ánh sâu sắc sự thay đổi trong cấu trúc và tâm lý vận hành của thị trường. Hình ảnh mà chúng ta đang xem xét đã minh họa một cách trực quan về Chu kỳ giá tài sản tài chính, được kiến tạo và chi phối bởi ba trụ cột chính: Chu kỳ lãi suất, Chu kỳ kinh doanh và Chu kỳ thanh khoản.

    – Chu kỳ lãi suất: Đây là xương sống của mọi hệ thống tiền tệ, được điều tiết bởi các ngân hàng trung ương với mục tiêu ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Mục tiêu cốt lõi không phải là tạo ra tiền một cách vô điều kiện, mà là quản trị dòng chảy tiền tệ một cách hiệu quả. Biểu đồ cho thấy khi lãi suất giảm, kinh tế được kích thích; ngược lại, lãi suất tăng để kiềm chế lạm phát. Sự thay đổi trong chính sách lãi suất tác động trực tiếp đến chi phí vốn, lợi nhuận doanh nghiệp và định giá tài sản. Đối với một nhà đầu tư có nguồn tiền dồi dào, trực tiếp thì không bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất, nhưng gián tiếp, toàn bộ bối cảnh đầu tư đều bị chi phối bởi nó.

    – Chu kỳ kinh doanh: Gắn liền với sự tăng trưởng kinh tế vĩ mô, chu kỳ này phản ánh sự mở rộng và thu hẹp của hoạt động sản xuất, tiêu dùng và đầu tư. Nhà kinh doanh sẽ đặc biệt quan tâm đến sự ổn định và triển vọng tăng trưởng kinh tế, bởi lẽ đây là yếu tố then chốt quyết định doanh thu và lợi nhuận của họ. Khi nền kinh tế tăng trưởng bền vững, giá tài sản thường có xu hướng đi lên.

    – Chu kỳ thanh khoản: Đây là yếu tố sống còn đối với các nhà giao dịch và đầu tư trên thị trường tài chính. Thanh khoản đề cập đến mức độ dễ dàng mà một tài sản có thể được mua hoặc bán mà không làm ảnh hưởng đáng kể đến giá của nó. Khi thanh khoản dồi dào, dòng tiền chảy vào thị trường, đẩy giá tài sản lên cao và ngược lại. Đối với chúng ta, những người trực tiếp tham gia giao dịch, việc nhận diện và tận dụng lợi thế trong các giai đoạn thanh khoản là chìa khóa để tối ưu hóa lợi nhuận khi giá tài sản biến động.

    Mỗi chu kỳ này đều có một “chỉ số hiệu suất chính” (KPI) riêng, phản ánh mục tiêu và cơ chế vận hành của nó. Việc nắm vững các mối quan hệ tương quan và tác động qua lại giữa các chu kỳ này chính là nền tảng để phát triển “nhận thức vĩ mô – tiền tệ” một cách sâu sắc. Khi có được nhận thức này, chúng ta sẽ có khả năng đánh giá chính xác khi nào là thời điểm thuận lợi để gia nhập thị trường tài chính và khi nào cần rút lui một cách kỷ luật và đúng lúc.

    Thế giới đang thay đổi với tốc độ vũ bão, và điều này không chỉ là một hiện tượng kinh tế mà còn là sự phản ánh của tâm thức toàn nhân loại. Sự gia tăng của công nghệ thông tin, dòng chảy dữ liệu tức thời và khả năng ra quyết định nhanh chóng đã đẩy nhanh nhịp độ của mọi chu kỳ. Nếu chúng ta không đủ linh hoạt, không liên tục cập nhật kiến thức và không giữ được sự tỉnh táo để thích nghi, những cơ hội vàng sẽ dễ dàng vụt khỏi tầm tay.

    Ngược lại, nếu bạn là người nắm bắt được thiên thời, rèn luyện được tâm thức bình tĩnh, khách quan và luôn sẵn sàng hành động với sự chuẩn bị kỹ lưỡng tại những thời điểm quyết định, bạn không chỉ đơn thuần là một người tham gia thị trường, mà sẽ trở thành một kiến trúc sư của sự thịnh vượng cho chính mình. Hãy nhớ rằng, trong thế giới tài chính hiện đại, kiến thức là sức mạnh, nhưng hiểu biết sâu sắc về các chu kỳ và khả năng tự điều chỉnh tâm thức mới là chìa khóa mở cánh cửa đến một tương lai thịnh vượng vượt trội.

    Cuối cùng, hãy nhìn nhận một điều: Sự giàu có thực sự bắt đầu từ bên trong bạn. Khi tâm thức của bạn đủ đầy, sự kiên nhẫn và khả năng thích nghi sẽ giúp bạn vượt qua mọi thách thức trên thị trường. Giàu có không đến từ sự may mắn, mà từ sự trưởng thành bên trong và hành động nhất quán.

    Đây là lúc bạn cần nhìn lại mình, rèn luyện tâm thái đúng đắn và chuẩn bị sẵn sàng. Hãy nhớ, tương lai tốt đẹp hơn là trong tầm tay nếu bạn hiểu được gốc rễ vấn đề và quyết tâm hành động từ ngày hôm nay.

    Nó bao gồm là tính chuyên nghiệp trong giao dịch, theo tôi, không chỉ dừng lại ở việc bạn có công cụ hay chiến lược tốt. Chuyên nghiệp còn là sự thức thời, hiểu rằng chỉ khi đúng chu kỳ, đúng thời điểm, bạn mới có thể tạo ra những khối tài sản lớn từ thị trường. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là chúng ta phải biết mở rộng sự học không chỉ trong giao dịch mà trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Tôi tin rằng sự học trọn đời chính là chìa khóa của mọi thành công. Bạn không chỉ cần nhất quán trong hành động mà còn phải nhất quán trong sự học không ngừng. Đây chính là yếu tố tạo nên một nhà giao dịch thực sự bền vững và khác biệt.

    Tóm lại, khi bạn kết hợp được kỹ năng quản trị tài chính với tâm thức vững vàng, bạn sẽ không chỉ thành công trên thị trường, mà còn xây dựng một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa. Tất cả đều bắt đầu từ bên trong bạn!

    Thiên thời, địa lợi, nhân hoà

    Thiên thời, với tôi, không chỉ đơn thuần là những biến động của thị trường tài chính, mà còn gắn liền với bức tranh lớn hơn bối cảnh địa chính trị mà chúng ta đang sống. Tôi nhận ra rằng, sống ở đâu, bạn phải hiểu sâu về môi trường và luật chơi ở đó. Các chính sách nội địa, các biến động toàn cầu, tất cả đều tác động mạnh mẽ đến thị trường. Và có những lúc, chỉ một thay đổi nhỏ trong các yếu tố này cũng đủ để mở ra một cơ hội lớn đôi khi là cơ hội thay đổi cả cuộc đời.

    Nhưng đây là bài học tôi muốn chia sẻ: Nắm bắt được cơ hội thôi chưa đủ. Nếu muốn xây dựng điều gì đó bền vững, bạn cần nhiều hơn thế. “Thiên thời” sẽ được nhận biết tốt hơn khi đi cùng yếu tố “nhân hòa” phản ánh dòng tiền nhưng bản chất là dòng người. Điều này với tôi không chỉ nằm ở tâm lý thị trường hay hành vi của đám đông, mà sâu xa hơn, chính là hiểu và quản trị được tâm thức của chính mình. Tôi từng nghĩ rằng chỉ cần nắm vững kỹ thuật hay chiến lược là đủ, nhưng thực tế không phải vậy. Khi tâm thức vững vàng, bạn sẽ thấy rằng thị trường không còn quá đáng sợ, mà trở thành nơi bạn có thể tiến xa hơn với sự bình tĩnh và tự tin.

    Bên cạnh đó, tôi cũng học được rằng “địa lợi” là yếu tố không thể bỏ qua. Việc hiểu rõ về báo cáo tài chính, phân tích cơ bản hay nghiên cứu trạng thái phát triển của thị trường giúp bạn nhận ra đâu là tiềm năng và đâu là thực tế. Nhưng tất cả những nỗ lực này đều trở nên vô nghĩa nếu bạn đi ngược chu kỳ. Thị trường luôn vận hành theo chu kỳ, và nếu bạn cố chấp tìm kiếm cơ hội khi thiên thời không thuận lợi, điều bạn nhận lại thường chỉ là sự mệt mỏi và thất vọng.

    Tôi từng trải qua những khoảnh khắc đó khi nỗ lực rất nhiều nhưng kết quả không như mong đợi, chỉ vì tôi đã bỏ qua bài học về sự hài hòa giữa thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Để có thể nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tôi nhận ra rằng chờ đợi đúng thời điểm không phải là mất thời gian, mà là cách để bảo toàn năng lượng và tối ưu kết quả.

    Chúng ta không thể phủ nhận rằng, sống thuận theo thiên thời, địa lợi và nhân hòa là một quá trình học hỏi và thích nghi không ngừng. Nhưng điều sâu sắc hơn cả chính là khả năng quản trị tâm thức một yếu tố cốt lõi giúp chúng ta giữ vững bản lĩnh trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

    Lấy dài nuôi ngắn

    “Lấy dài nuôi ngắn” là một bài học sâu sắc mà người thầy đặc biệt của tôi từng nhấn mạnh. Không chỉ là một chiến lược thành công trong kinh doanh, tư tưởng này còn được áp dụng từ xa xưa, như cách người nông dân trồng cây măng cụt.

    Ví dụ, trồng măng cụt cần 7 năm để ra trái và bắt đầu thu hoạch. Trong suốt 7 năm đó, người nông dân không phải chỉ “lấy ngắn nuôi dài” theo nghĩa đơn thuần là chăm cây ngắn ngày để tồn tại, mà điều quan trọng là những cây ngắn ngày phải phù hợp, bổ trợ cho cây măng cụt dài ngày kia. Thứ nhất, chúng giúp người nông dân có thu nhập “kiếm miếng ăn” đủ sống qua ngày. Thứ hai, chúng không làm ảnh hưởng đến mục tiêu lớn: Chăm sóc cây măng cụt để đến năm thứ 7 thu hoạch bội thu.

    Tư tưởng này cũng chính xác trong tài chính. Một nhà giao dịch không thể chỉ nghĩ “kiếm tiền qua ngày” vì điều đó đã là thất bại ngay từ trong suy nghĩ. Mục tiêu thực sự của giao dịch tài chính không chỉ là lợi nhuận ngắn hạn, mà là hướng tới trạng thái sống tự do: Tự do tài chính, tự do chọn nơi làm việc, tự do lựa chọn chất lượng cuộc sống, tự do theo đuổi những điều bản thân mong muốn.

    “Lấy dài nuôi ngắn” trong giao dịch là gì? Đó là việc xây dựng danh mục đầu tư đa dạng, hướng đến những thị trường nằm trong phạm vi hiểu biết và khẩu vị rủi ro của bản thân. Ví dụ, bạn có thể giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, từ đó tái đầu tư vào các thị trường tiềm năng hơn trong dài hạn.

    Đối với tôi, giao dịch ngắn hạn tưởng chừng là việc kiếm tiền hàng ngày, nhưng thực tế, nó ảnh hưởng theo chu kỳ hàng tháng, hàng quý, thậm chí hàng năm. Tôi sử dụng giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, sau đó tái đầu tư vào những danh mục khác như cổ phiếu, tiền điện tử, hoặc các thị trường tiềm năng. Điều này không chỉ giúp tôi mở rộng kiến thức, mà còn buộc tôi phải học hỏi và phát triển bản thân.

    Thị trường tài chính, suy cho cùng, chính là tấm gương phản chiếu nội tâm chính mình. Càng nâng cao bản thân, nhận thức đúng đắn hơn và tâm thức bình tĩnh hơn, bạn càng đạt được hiệu quả cao hơn, kể cả trong giao dịch tưởng chừng như ngắn hạn.

    Vậy nên, “lấy ngắn nuôi dài” không chỉ là một tư tưởng mà còn là nguyên tắc quan trọng trước khi bắt đầu hành trình giao dịch. Tôi sẽ nói rõ hơn về tư tưởng này trong những phần sau. Càng đọc sâu, bạn sẽ càng cảm nhận được tầm quan trọng của nó, không chỉ trong giao dịch mà còn trong cuộc sống.

    Tầm quan trọng của quản trị tâm thức

    Quản trị tâm thức không phải là việc ép buộc bản thân phải luôn tích cực, mà là hiểu và điều chỉnh cảm xúc, hành động sao cho hòa hợp với những gì mình mong muốn. Khi tâm thức vững vàng, bạn không còn bị cuốn theo cảm xúc thất thường của thị trường, mà thay vào đó, bạn phản ứng với mọi thứ bằng sự bình thản và sáng suốt.

    Tôi chia sẻ những điều này không phải để khoe thành quả hay chứng minh bất kỳ điều gì, điều đó chẳng giúp ích gì cho bạn hay cho tôi. Tôi chia sẻ vì đây là những bài học thực tế, những điều tôi đã tự mình trải nghiệm và ngộ ra sau nhiều năm tìm kiếm sự cân bằng giữa lợi nhuận tài chính và sự an vui trong tâm hồn. Để làm được điều đó, ta cần bắt đầu từ việc thấu hiểu chính mình: Nhận diện giới hạn nội tâm, đối mặt với nỗi sợ hãi và tháo gỡ từng rào cản tinh thần đang kìm hãm ta.”

    Bước đầu tiên trong quản trị tâm thức chính là học cách chấp nhận rằng mọi biến cố xảy ra đều có lý do và bài học ẩn chứa. Từ đó, bạn chuyển hướng năng lượng từ việc lo lắng, sợ hãi sang việc tập trung vào những giải pháp mang tính xây dựng cho mỗi giao dịch ngày một chuẩn chỉ chuyên nghiệp hơn. Điều này cũng giống như việc bật ánh sáng trong một căn phòng tối thay vì cố gắng loại bỏ bóng tối, bạn chỉ cần thêm ánh sáng thì giữ cho phòng sáng cũng giữ cho tâm thức được có cơ hội trưởng thành hơn.

    Cuối chương tôi chia sẻ mở rằng, quản trị tâm thức không chỉ giúp bạn vững vàng trong giao dịch, mà còn mang lại sự hài hòa trong mọi khía cạnh cuộc sống. Khi bạn thấu hiểu và làm chủ được tâm trí mình, bạn không chỉ kiếm được lợi nhuận, mà còn biết hưởng thụ những gì cuộc sống ban tặng. Và đó mới thực sự là đích đến cuối cùng của mọi hành trình, không chỉ là tiền bạc, mà còn là một cuộc sống đáng sống.

    Lựa chọn bắt đầu từ việc mở rộng tâm thức để đón nhận những giá trị thiết thực hơn. Giao dịch quan trọng, nhưng nó cũng chỉ là một phần trong bức tranh lớn giúp cuộc sống trở nên hài hòa và cân bằng. Để hướng tới sự phát triển bền vững, tâm thức cần được xây dựng dựa trên mức độ phát triển sau đây:

    1. Công việc

    Bắt đầu với công việc, bạn đi làm và nhận lương, tạo lập giá trị cho xã hội thông qua những gì mình làm mỗi ngày.

    2. Kinh doanh

    Khi đã có nền tảng từ công việc, bạn tiến tới kinh doanh, làm chủ công việc của mình và mở rộng phạm vi ảnh hưởng cũng như giá trị tạo ra.

    3. Sự nghiệp

    Từ kinh doanh, bạn xây dựng một sự nghiệp vững chắc. Sự nghiệp thể hiện sự ổn định và phát triển cá nhân thông qua lợi nhuận và những thành tựu dài hạn.

    4. Thành công

    Sự nghiệp kết hợp với sự trưởng thành dẫn đến thành công, biểu hiện qua việc đạt được mục tiêu và khát vọng cá nhân.

    5. Hạnh phúc

    Thành công đi đôi với sức khỏe tốt và gia đình hòa hợp, từ đó mang lại hạnh phúc thực sự và sự an lạc trong cuộc sống.

    6. Giá trị cuộc sống

    Hạnh phúc của bạn kết hợp với việc giúp người khác hạnh phúc. Đây là lúc bạn đóng góp vào cộng đồng và xã hội, tạo nên giá trị cuộc sống.

    7. Văn hóa

    Giá trị cuộc sống được truyền bá rộng rãi, hình thành nên văn hóa, tạo dựng di sản và ảnh hưởng bền vững cho thế hệ sau.

    Giao dịch tài chính chính là bước đi vào mức độ số 2: Kinh doanh. Nhưng để chạm đến mức độ số 4 : Thành công, bạn phải trưởng thành từ những thử thách và thất bại. Và nếu một ngày bạn bước đến mức độ số 7, nơi giá trị và văn hóa của bạn được lưu truyền, thì khi ấy chúng ta sẽ có dịp đàm đạo. Đàm đạo không chỉ là trao đổi thông tin mà còn là lúc những người cùng tần số tâm thức gặp nhau để chia sẻ triết lý sâu sắc và bàn về những điều cao hơn lợi ích vật chất.

    Giao dịch cũng đạt đến một trạng thái sống vượt qua mức độ sinh tồn, ổn định, phát triển. Đó là bước tiến đến thành công, hạnh phúc, tự do và sự phụng sự cho cuộc đời này.

    Quản trị tâm thức, xét đến cùng, không chỉ giúp bạn thành công trong giao dịch mà còn mở ra cảnh giới cuộc sống đáng sống. Ở đó, tiền bạc chỉ là phương tiện, còn giá trị thực mới là đích đến cuối cùng. Hãy từng bước kiến tạo nên một cuộc sống xứng đáng và đáng tự hào.

  • Giá trị của quyển sách

    Giá trị của quyển sách dành cho bạn: Cuốn sách này không phải dành cho người mới. Nhưng có những người mới “đặc biệt”, tôi sẽ nói rõ hơn ở phần sau, họ như sinh ra đã dành cho ngành này, vào nghề một cách tự nhiên và nhẹ nhàng như hơi thở. Còn lại, đa phần những người mới bước vào thị trường đều mang theo một hiểu lầm tai hại rằng đây là con đường dễ kiếm tiền mà chẳng cần phải nỗ lực gì. Tôi không phủ nhận suy nghĩ này, nhưng nó hoàn toàn sai lầm. Nó giết chết nhiệt huyết, làm chệch hướng ý chí, và dập tắt lòng kiên trì của bạn, khiến bạn tin rằng có thể “ngồi không” và chờ tiền từ trên trời rơi xuống. Nhưng không bao giờ có chuyện đó cả! Quyển sách này viết ra dành cho những ai từng bị giao dịch làm cho mất ăn mất ngủ, từng đau đớn, thậm chí cảm thấy như đang chinh phục một mối tình đầy thử thách. Và chỉ có tình yêu vĩnh cửu với giao dịch mới giúp bạn trở thành một nhà giao dịch đúng nghĩa. Vậy, thế nào là một nhà giao dịch đúng nghĩa? Đó là người xem giao dịch như một công việc kinh doanh thực thụ. Tôi muốn nhấn mạnh: một “nhà kinh doanh đường giá”, đây sẽ là cụm từ xuyên suốt cuốn sách này. Để kinh doanh thành công hay để giao dịch có lợi nhuận ổn định, tất cả đều cần được thực hiện một cách bài bản, và bài bản chính là một phần không thể thiếu của sự chuyên nghiệp. Cuốn sách này sẽ đưa bạn đến gần hơn với sự chuyên nghiệp trong giao dịch. Tuy nhiên, đừng hiểu lầm rằng mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn chiến thắng thị trường một cách tuyệt đối, điều đó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như kỹ năng, kinh nghiệm, chiến lược, và quan trọng nhất là tâm thức giao dịch của bạn. Nhưng một điều tôi có thể đảm bảo: bạn sẽ trưởng thành hơn trên hành trình giao dịch của mình khi bắt đầu tiến đến những chương đầu tiên. Càng đọc, bạn sẽ nhận ra rằng giao dịch không phải là một cuộc chiến đầy căng thẳng hay áp lực, mà chỉ là một hành trình nhẹ nhàng, nếu bạn nắm trong tay chìa khóa quản trị tâm thức. Nghe có vẻ khó, nhưng hãy tin tôi, khi nhận thức được “làm chủ được tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính” là ưu tiên số 1, mọi thứ sẽ trở nên đơn giản hơn bạn nghĩ rất nhiều. Tôi cũng từng tiếp xúc những người gặp đau đớn trên thị trường và trở nên “hạnh phúc hơn”, sau này càng phát triển cuốn sách, rồi khi tôi nhìn lại thì cũng có rất nhiều người tiếp xúc vào thị trường mà không trải qua bất kỳ đau đớn nào vẫn có thể giao dịch tốt được, thậm chí thành công trong ngành. Người thầy nói rằng đó là “những trường hợp hiếm”, thì thời đại công nghệ 4.0 hiện tại lại ngày càng xảy ra dày đặc hơn, có thể do thời thế hoặc do sự tác động của nhận thức ngày càng đặc biệt hơn từ những tri thức tuyệt quý về tâm thức được lan toả. May mắn thông qua sự kích hoạt “tâm thức giao dịch” từ tôi thì người đồng hành sát cánh bên cạnh tôi tuy không phải thành công vang dội trong giao dịch, nhưng cô ấy là minh chứng rõ ràng cho người trải qua con đường học tập nhận được danh hiệu: “Chuyên gia tư vấn huấn luyện nội tâm” rồi trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp thực thụ. Bật mí quá trình vào nghề của cô ấy: Quá trình đó rất nhẹ nhàng và đơn giản là học một nghề phù hợp rồi ra làm nghề cứ như một chuyện “hiển nhiên” phải xảy ra vậy, nên tôi thấy rằng quyển sách này càng phải đưa ra sớm hơn cho quý nhà giao dịch nhận được những bài học quan trọng này. Bây giờ, một nhà giao dịch đúng nghĩa chính là một nhà giao dịch chuyên nghiệp. Và như một nguyên lý bất biến trong mọi ngành nghề: tiền luôn chảy từ túi người nghiệp dư sang túi người chuyên nghiệp. Bất kể là lĩnh vực gì, người mới bắt đầu hay thiếu kinh nghiệm đều có thể gặp thất bại. Nhưng điều đặc biệt nhất ở nghề giao dịch là bạn được “học cách thất bại” rất nhanh, nhanh hơn bất cứ công việc nào khác. Nếu mở một công ty, có thể bạn sẽ mất 1-3 năm mới nhận ra mình đã phá sản. Nhưng trong giao dịch, chỉ cần 1-3 tháng, thậm chí 1-3 ngày, bạn đã có thể “trắng tay”. Đây chính là điều thú vị nhất và cũng là thử thách lớn nhất của giao dịch. Vậy, chúng ta có cần lo lắng về thất bại không? Hoàn toàn không. Bởi bản chất của con người là học hỏi và trưởng thành thông qua những biến cố, rủi ro, hay những trải nghiệm mang lại kiến thức. Vì thế, không có gì gọi là thất bại cả. Chỉ cần chúng ta biết chấp nhận và rút ra bài học từ mỗi lệnh giao dịch như một phần tất yếu, thì thành công sẽ tự nhiên xuất hiện giống như ngày luôn đi cùng đêm, sáng luôn có tối, dài có ngắn, tốt có xấu, lên có xuống, và trên biểu đồ thì luôn có nến xanh lẫn nến đỏ. Chỉ khi tâm ta không còn phân biệt, không còn phán xét, nhận được sự chân thật chúng ta mới thực sự “an vui”. Mà tâm an thì vạn sự cũng sẽ an, mọi thứ tự nhiên trở nên rõ ràng, nhẹ nhàng và đúng với trật tự vốn có của nó. Trong giao dịch cũng vậy, khi giữ được tâm an, bạn sẽ thấy cơ hội và rủi ro chỉ là hai mặt của một đồng xu, luôn song hành và bổ trợ lẫn nhau. Trong hành trình này, tôi, cùng với những bài học từ chuyên gia, người thầy đã dành trọn cuộc đời để nghiên cứu và chia sẻ nghệ thuật giao dịch đơn giản, sẽ đồng hành cùng bạn. Tôi trân trọng biết ơn ông đã để lại cho chúng ta một tác phẩm vô cùng giá trị. Cảm ơn bạn vì đã dành thời gian thưởng thức cuốn sách này. Chúc bạn sớm đạt được thành công trong hành trình trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp. Yêu đầu tư – Trader ITZ Founder Chú thích: Phần chú thích tôi thường để ở cuối bài, phòng khi quý độc giả vẫn còn thắc mắc thì có thể tra cứu ngay; qua đó, mỗi nội dung trở thành một trải nghiệm liền mạch, giúp bạn hưởng thụ trọn vẹn từng trang sách. Cách đọc sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính” là: Lần đầu tiên, hãy đọc toàn bộ quyển sách để thấu hiểu được cốt tủy mà nó truyền tải. Lần sau, khi quay lại, bạn có thể chọn những chương mà mình cảm thấy tâm đắc để ứng dụng vào hành động. Điều này sẽ giúp khắc ghi thành nhận thức đúng đắn, từ đó hình thành nên một nhà giao dịch đúng nghĩa. Giao dịch là gì? Giao dịch (trading) là hoạt động mua bán tài sản như cổ phiếu, hàng hóa, tiền tệ, hoặc bất động sản trên một thị trường cụ thể. Mục tiêu của giao dịch là tìm tạo lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trong khoảng thời gian ngắn hạn. Giao dịch tập trung vào tính thanh khoản cao, tức khả năng mua bán nhanh chóng và hiệu quả. Theo Tổ chức CFA Institute, giao dịch là quá trình thực hiện các lệnh mua hoặc bán tài sản nhằm tận dụng biến động giá trên thị trường để tạo ra lợi nhuận. Điểm đặc trưng của giao dịch tài chính là sự biến động giá nhanh chóng và tính thanh khoản cao. Giao dịch tài chính đòi hỏi người tham gia phải có kỹ năng phản ứng nhạy bén, cùng khả năng phân tích và đánh giá thị trường. Đầu tư là gì? Đầu tư (investing) là quá trình phân bổ vốn vào một hoặc nhiều tài sản nhằm tạo ra giá trị gia tăng trong tương lai. Mục tiêu của đầu tư là tích lũy tài sản dài hạn, thông qua sự tăng trưởng giá trị nội tại của tài sản và lợi nhuận tích lũy theo thời gian. Dài hạn tính theo đơn vị thời gian là trên 1 năm. Theo Warren Buffett, đầu tư là “quá trình mua một tài sản với niềm tin rằng giá trị của nó sẽ tăng trưởng trong tương lai”. Giao dịch khác gì so với đầu tư? Mặc dù giao dịch và đầu tư đều hướng tới mục tiêu tạo lợi nhuận, nhưng có những khác biệt cơ bản: a) Thời Gian: Giao dịch: Tập trung vào ngắn hạn (tính theo giờ, ngày hoặc tuần). Đầu tư: Hướng tới dài hạn (tính theo tháng, năm hoặc nhiều năm). b) Mục Tiêu: Giao dịch: Tạo lợi nhuận từ chênh lệch giá trong thời gian ngắn. Đầu tư: Xây dựng tài sản và gia tăng giá trị tổng thể thông qua thời gian. c) Rủi Ro: Giao dịch: Rủi ro cao hơn do tính biến động mạnh và sự nhạy bén của thị trường. Đầu tư: Rủi ro thấp hơn khi đầu tư dài hạn vào tài sản có giá trị nội tại vững chắc. Đặc Điểm Chung Của Giao Dịch Và Đầu Tư: – Đều là giao dịch – Đều hướng tới tối đa hóa lợi nhuận dựa trên thị trường. – Đòi hỏi năng lực phù hợp với ngành, kiến thức vững vàng và kỹ năng quản lý rủi ro. – Yêu cầu tâm thái đúng, sự tự kỷ luật cao, kiên nhẫn và khả năng kiểm soát cảm xúc trong quá trình ra quyết định. Kết Luận Giao dịch là nghệ thuật quản lý biến động giá ngắn hạn, trong khi đầu tư là nghệ thuật xây dựng và quản lý tài sản trong dài hạn. Theo lời của Benjamin Graham, “Đầu tư thông minh là việc phân tích kỹ lưỡng và đưa ra quyết định với mục tiêu bảo toàn vốn và đạt được lợi nhuận phù hợp.” Bạn chọn con đường nào không quan trọng bằng việc bạn hiểu rõ tính chất, mục tiêu và chiến lược phù hợp với bản thân để phát triển bền vững trên thị trường tài chính.

    Lời tựa

    Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán đã kéo theo một loạt các cuốn sách xuất bản về chủ đề “Làm thế nào để kiếm tiền trên thị trường giao dịch.” Có rất nhiều sách, một số thực sự giá trị, một số không, một số là những sản phẩm mới, và một số chỉ đơn thuần là tái chế lại những nội dung cũ. Tuy nhiên, hiếm khi có một tác giả nào mang đến điều gì đó thực sự khác biệt, điều gì đó đủ sâu sắc để vượt lên trên số đông. Và đó chính là điều mà người thầy đã làm được.

    Dựa trên những bài học sâu sắc từ người thầy và ứng dụng triết lý giáo dục tận gốc, tôi đã bổ sung và điều chỉnh để phù hợp với thời điểm hiện tại cũng như giữ vững giá trị lâu dài trong tương lai, từ đó tạo nên cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. đây không chỉ đơn thuần là một cuốn sách về kỹ thuật hay phương pháp giao dịch, mà còn là một góc nhìn khác biệt, tập trung vào việc quản trị tâm thức yếu tố cốt lõi quyết định sự thành bại của bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Cuốn sách này mở ra một cái nhìn sâu sắc về những thách thức trong giao dịch, mà bất kỳ ai, đặc biệt là những người mới bắt đầu, đều phải đối mặt. Với người mới, thách thức ban đầu thường chỉ xoay quanh câu hỏi: “Làm thế nào để kiếm tiền?” Ban đầu, họ có thể nghe theo những lời khuyên từ nhà môi giới, áp dụng một vài mẹo nhỏ, hay thử các phương pháp mua bán dựa trên trực giác. Nhưng dù có làm gì, họ vẫn không thể chiến thắng một cách ổn định.

    Rồi họ nghĩ rằng mình cần một chiến lược giao dịch bài bản hơn, đáng tin cậy hơn. Họ tin rằng chỉ cần tuân theo các quy tắc trong chiến lược, giao dịch sẽ trở nên dễ dàng, và tiền sẽ tự động rơi vào túi. Nhưng thực tế không hề đơn giản như vậy. Đây là lúc họ nhận ra rằng giao dịch không chỉ là một hoạt động kiếm tiền, mà còn là một trong những trải nghiệm khó khăn nhất mà họ từng đối mặt.

    Chính những thất bại này đã dẫn đến một thống kê đáng suy ngẫm: 95% nhà giao dịch hợp đồng tương lai mất sạch tiền trong năm đầu tiên. Với nhà giao dịch cổ phiếu, kết quả cũng không khác biệt. Hầu hết thất bại vì họ không có một chiến lược rõ ràng, hoặc đơn giản là họ đặt niềm tin vào tư duy “mua và nắm giữ cổ phiếu” mà không hiểu rõ bản chất thực sự của thị trường.

    Thông qua tựa đề này, tôi không chỉ muốn tiếp nối di sản mà người thầy đã để lại, mà còn muốn làm sáng tỏ và định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về giao dịch tài chính. Thành công không nằm ở chỗ bạn biết bao nhiêu mẹo, hay chiến lược bạn học được tốt đến mức nào, mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức cách bạn kiểm soát cảm xúc, giữ vững kỷ luật, và hành động một cách tỉnh táo ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất.

    Vì vậy, tại sao phần lớn mọi người có thể cực kỳ thành công trong các ngành nghề khác, nhưng khi trở thành nhà giao dịch lại thất bại thảm hại? Phải chăng những nhà giao dịch thành công được sinh ra tự nhiên, không cần phải rèn luyện hay gọt dũa? Người thầy khẳng định rằng điều này hoàn toàn sai. Theo ông, để thành công trong giao dịch, điều quan trọng nhất là phải xây dựng được tư duy của một nhà giao dịch. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng trên thực tế, tư duy này hoàn toàn xa lạ với cách mà chúng ta được dạy để nhìn nhận và trải nghiệm cuộc sống.

    Thống kê 95% nhà giao dịch thất bại thực sự có ý nghĩa nếu nhìn vào cách hầu hết chúng ta lớn lên và học hỏi. Trong cuộc sống, chúng ta được dạy để phát triển những kỹ năng phục vụ cho việc đạt điểm cao ở trường, thăng tiến trong sự nghiệp, và xây dựng các mối quan hệ xã hội. Những kỹ năng đó giúp chúng ta thành công ở nhiều lĩnh vực, nhưng khi áp dụng vào giao dịch, chúng lại không phù hợp.

    Giao dịch không giống bất kỳ ngành nghề nào khác. Nó yêu cầu chúng ta phải học cách tư duy về xác suất, thay vì áp dụng những kỹ năng thông thường đã ăn sâu trong tiềm thức. Để thành công, nhà giao dịch cần gạt bỏ những lối suy nghĩ truyền thống và tập trung vào việc rèn luyện một tư duy hoàn toàn mới tư duy của một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

    Trong cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính,” tôi rút ra bài học tâm đắc ngộ ra của người thầy và nhiều chuyên gia khác để mang đến những hướng dẫn chi tiết về cách xây dựng tư duy này. Cuốn sách không chỉ là sự kết hợp của lý thuyết và trải nghiệm thực tế, mà còn là công cụ để bạn quản trị tâm thức, cải thiện mối quan hệ, tài chính, và sức khỏe một cách hài hòa.

    Đây là quyển sách đặc biệt mà dù nhà giao dịch đang giao dịch phương pháp nào đi chăng nữa cùng cần đến vì quyển sách giúp định hình tâm thức có một sự vững vàng và trưởng thành nhất định.

    Khuyến nghị của tôi? Xắp xếp dành thời gian trọn vẹn để thưởng thức “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. Cuốn sách này sẽ giúp bạn từng bước phát triển tư duy cần thiết để trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

     

    Lời nói đầu

    Tôi là một nhà giáo dục nhận thức về giao dịch, thành công của tôi đó là chuyển hiện thực cho nhiều nhà giao dịch trở thành nhà giao dịch chiến thắng nhất quán. Một người thầy đặc biệt của tôi đã từng chia sẻ rằng, không có đầu tư mạo hiểm hay giao dịch rủi ro, mà chỉ có chưa có nhận thức về điều đó hay chưa quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính. Cho nên quyển sách có lý do ra đời dành cho bạn!

    Mục tiêu của bất kỳ nhà giao dịch nào cũng là tạo lợi nhuận một cách ổn định. Nhưng tại sao chỉ có một tỷ lệ nhỏ nhà giao dịch đạt được sự thành công đều đặn? Theo người thầy, yếu tố quyết định nằm ở tâm thức những nhà giao dịch chiến thắng đều đặn có cách suy nghĩ hoàn toàn khác với số đông còn lại.

    Người thầy ấy bắt đầu sự nghiệp giao dịch vào năm 1978, khi ông vẫn đang quản lý tại một công ty trong lĩnh vực bảo hiểm. Lúc bấy giờ, ông đã khá thành công và tin rằng mình có thể dễ dàng chuyển thành tựu đó sang lĩnh vực giao dịch. Thế nhưng, thực tế lại không diễn ra như ông mong đợi.

    Đến khoảng năm 1981, sau nhiều thất bại liên tiếp và cảm giác bất lực khi không thể giao dịch hiệu quả trong lúc vẫn gánh vác công việc cũ, người thầy quyết định chuyển sang hẳn một sàn giao dịch với vai trò môi giới. Nhưng chỉ trong vài tháng sau đó, ông gần như mất sạch những gì mình có, cả do thua lỗ trong giao dịch lẫn lối sống xa hoa, dẫn đến áp lực phải kiếm nhiều tiền nhanh chóng.

    Chính chuỗi trải nghiệm cay đắng này đã dạy ông rất nhiều về chính bản thân mình, cũng như vai trò của tâm thức trong giao dịch. Từ đó, ông bắt đầu ấp ủ việc viết một cuốn sách về chủ đề này. Dù dự định ban đầu chỉ gói gọn trong vài tháng, dự án ấy cuối cùng kéo dài hàng chục năm. Sau cùng, những cuốn sách của người thầy vẫn ra đời và trở thành nguồn cảm hứng cho vô số nhà giao dịch khác.

    Trong hành trình đó, người thầy thành lập một công ty tư vấn chuyên về tâm lý giao dịch, tổ chức nhiều hội thảo và chia sẻ tại các công ty đầu tư, quỹ giao dịch, hội nghị tài chính khác nhau. Những bài học và kinh nghiệm đúc kết suốt chặng đường đã cho thấy: Thành công bền vững đòi hỏi phải làm chủ tâm thức, không chỉ ở góc độ kỹ thuật hay chiến lược giao dịch.

    Tôi cũng được minh chứng rằng:

    “Trong quá trình giao dịch chính tôi cũng gặp rất nhiều vấn đề, giống như người thầy ấy, có lúc kiếm được không ít, rồi lại mất trắng, tất cả xoay quanh những biến động nội tâm. May mắn, tôi có một người bạn 10 năm đồng hành, giới thiệu tôi đến một môi trường huấn luyện tâm thức khắc khe, giúp tôi thấu hiểu sâu hơn về chính mình. Thế nên cuốn sách này chính là sự hòa quyện tinh túy giữa những tri thức chuyên môn của những người thầy, và quan trọng nhất là yếu tố ‘quản trị tâm thức’ về đầu tư và giao dịch.”

    Trader ITZ Founder

    Những bài học từ cuộc đời và sự nghiệp của người thầy đã chứng minh vai trò sống còn của tâm thức trong giao dịch. Suy cho cùng, kỹ năng và phương pháp là cần thiết, nhưng để đạt sự ổn định lâu dài, nhà giao dịch buộc phải thấu hiểu và làm chủ thế giới nội tâm của chính mình.

    Thêm nữa, người thầy giao dịch đã huấn luyện cá nhân cho hầu hết các kiểu nhà giao dịch trong ngành, bao gồm các nhà giao dịch tại những sàn giao dịch lớn nhất, các nhà phòng ngừa rủi ro (Hedgers), chuyên gia về quyền chọn (Options), và các nhà tư vấn giao dịch hàng hóa (CTAS), cũng như những người mới tham gia thị trường. Trong suốt hàng chục năm, ông đã phân tích sâu về tâm lý đằng sau giao dịch để phát triển các phương pháp hiệu quả nhằm giảng dạy những nguyên tắc cốt lõi dẫn đến thành công.

    Theo người thầy, ở cấp độ cơ bản nhất, có một vấn đề lớn trong cách chúng ta suy nghĩ. Có điều gì đó trong tư duy của con người không phù hợp với bản chất của thị trường. Những nhà giao dịch thành công những người có đủ sự tự tin vào quyết định của mình, dám thực hiện những gì cần thiết mà không do dự chính là những người đã điều chỉnh được tâm lý của mình để phù hợp với thị trường. Họ không còn sợ hãi trước sự biến động của thị trường mà học cách tập trung vào những thông tin giúp họ nhận diện cơ hội tạo ra lợi nhuận, thay vì bị chi phối bởi những thông tin củng cố nỗi sợ hãi.

    Mặc dù điều này nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực tế, giao dịch thành công dựa trên việc thay đổi ba niềm tin cốt lõi sau:

    1. Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền.

    2. Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.

    3. Mỗi khoảnh khắc trong thị trường là duy nhất, nghĩa là mỗi lợi thế và kết quả đều là một trải nghiệm độc nhất.

    Với tư duy này, giao dịch trở thành một quá trình có hệ thống. Bạn chỉ cần chờ đợi lợi thế xuất hiện, vào lệnh, và tiếp tục lặp lại quá trình đó một cách nhất quán. Khi áp dụng đúng, bạn sẽ học được điều gì thực sự hiệu quả và điều gì không hiệu quả. Quan trọng hơn, bạn sẽ xây dựng được sự tự tin để không tự gây tổn hại cho bản thân trong một môi trường đầy cơ hội nhưng cũng không kém phần rủi ro như thị trường.

    Người thầy chỉ ra rằng, hầu hết các nhà giao dịch đều không nhận ra rằng vấn đề của họ bắt nguồn từ chính cách họ tư duy về giao dịch. Họ thường đổ lỗi cho thị trường hoặc các yếu tố bên ngoài, mà quên mất rằng những thất bại phần lớn xuất phát từ cách họ suy nghĩ trong lúc giao dịch. Trong cuốn sách đầu tiên của ông có tên: “Nhà giao dịch kỷ luật”, đã xác định những vấn đề mà nhà giao dịch thường đối mặt từ góc độ tâm lý. Ông cũng xây dựng một khung triết lý giúp giải thích bản chất của những vấn đề này và lý do tại sao chúng tồn tại.

    Người thầy đã đặt ra năm mục tiêu chính để giúp các nhà giao dịch thay đổi cách tư duy và tiếp cận thị trường. Từ những bài học trong cuốn sách này, tôi đã đúc kết và phát triển để ứng dụng vào quyển sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”với 6 mục tiêu, nhằm giúp các nhà giao dịch quản trị tâm thức tốt hơn trong hành trình chinh phục thị trường. Dưới đây là những bài học cốt lõi mà tôi đã rút ra:

    1. Phân tích thị trường không phải là giải pháp duy nhất cho những khó khăn trong giao dịch.

    Người thầy đã chứng minh rằng việc hiểu biết nhiều hơn hoặc phân tích thị trường kỹ lưỡng hơn không phải lúc nào cũng dẫn đến kết quả giao dịch nhất quán. Điều quan trọng hơn là bạn phải học cách quản trị tâm thức để xử lý các thông tin đó.

    2. Tâm thái và trạng thái tâm thức quyết định kết quả giao dịch.

    Tâm lý và trạng thái tinh thần của bạn có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra quyết định. Để đạt được sự nhất quán, bạn cần xây dựng được một tâm thái ổn định và tự tin.

    3. Tư duy xác suất là chìa khóa của một nhà giao dịch chiến thắng.

    Người thầy nhấn mạnh rằng nhà giao dịch cần học cách suy nghĩ theo xác suất thay vì tìm kiếm sự chắc chắn tuyệt đối. Điều này giúp họ quản lý rủi ro và cơ hội một cách thực tế hơn.

    4. Những mâu thuẫn trong suy nghĩ cản trở việc áp dụng tư duy xác suất.

    Ông chỉ ra rằng nhiều nhà giao dịch nghĩ rằng họ đang suy nghĩ theo xác suất, nhưng thực tế, họ bị chi phối bởi các mâu thuẫn nội tâm, sự tương phản trong kỳ vọng và nỗi sợ thất bại. Đây là lý do họ gặp khó khăn trong việc ra quyết định nhất quán.

    5. Tích hợp tư duy giao dịch vào hệ thống tâm trí.

    Để giao dịch trở thành một kỹ năng tự nhiên, nhà giao dịch cần rèn luyện để tích hợp tư duy đúng đắn vào hệ thống tâm trí, đến mức họ có thể hành động một cách dễ dàng và tự tin mà không bị căng thẳng.

    6. Hướng đến chân dung nhà giao dịch giàu toàn diện

    Điều này tôi được chuyển giao từ một người thầy đặc biệt về nội tâm rằng muốn làm gì phải rõ đích đến. Thứ nhất giao dịch là một ngành thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc vì thị trường chỉ đang phản ánh chính nội tâm ta. Thứ hai để đơn giản đến đích mà không bị vội, mà vội là khả năng đi sai rất cao vì “Dục tốc bất đạt”. Thứ ba là thoả được mong muốn hướng tới và trọn vẹn mọi khía cạnh chứ đừng để đến ngày giao dịch cho cố ra một đống tiền nhưng không rõ muốn gì ngay từ đầu thì lúc đó chả khác nào sự bất hạnh “giàu sang”.

    Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính không cung cấp cho bạn một hệ thống giao dịch cụ thể. Thay vào đó, cuốn sách tập trung vào việc giúp bạn học cách tư duy đúng đắn để trở thành một nhà giao dịch có lợi nhuận. Người thầy giả định rằng bạn đã có hệ thống giao dịch và điểm lợi thế của riêng mình. Tuy nhiên, để thành công, bạn phải học cách tin tưởng vào điểm lợi thế của mình. Điểm lợi thế ở đây là khả năng xác suất thành công của một giao dịch cao hơn so với một giao dịch khác. Sự tự tin của bạn càng lớn, bạn sẽ càng dễ dàng thực hiện các lệnh giao dịch.

    Bối cảnh ngày nay, với sự thuận lợi trong việc tiếp cận thị trường tài chính và những thay đổi tích cực của xã hội, đã mang đến sự tham gia ngày càng đông đảo của phụ nữ vào giao dịch. Điều này không chỉ làm phong phú thêm thị trường, mà còn mang lại nhiều góc nhìn mới mẻ và chiến lược độc đáo. Tôi tin rằng sự đa dạng này là một yếu tố quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành tài chính.

    Chính vì thế, khi bàn đến thị trường tài chính, chúng ta không chỉ thấy một lĩnh vực ngày càng hấp dẫn, mà còn là một sân chơi mở rộng, nơi mọi người từ nhiều tầng lớp khác nhau đều có thể tham gia và tạo dấu ấn riêng.

    Một trong những mục tiêu cốt lõi của cuốn sách là dẫn dắt nhà giao dịch thông qua một quá trình tích hợp chiến lược tư duy vào hệ thống tâm trí, giúp họ không chỉ tiếp nhận lý thuyết mà còn nhanh chóng chuyển hóa thành hành động thực tế. Điều này có nghĩa là tư duy đúng đắn sẽ trở thành một phần tự nhiên trong cách bạn suy nghĩ và ra quyết định ngay cả trong những thời điểm tưởng chừng “căng thẳng nhất”.

    Cuốn sách của tôi, “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”, được xây dựng để tiếp nối và lan tỏa tư tưởng này. Nó không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc và sự hiểu biết cần thiết về bản thân bạn, mà còn đi sâu vào bản chất của giao dịch. Mục tiêu chính là giúp bạn nhận ra rằng giao dịch có thể trở nên đơn giản, dễ dàng, và tâm thái đủ đầy. Chỉ cần quan sát thị trường, tư duy đúng hướng, và hành động một cách phù hợp, bạn sẽ có khả năng đạt được sự nhất quán và bền vững trong hành trình giao dịch của mình.

    Chú thích:

    “Dục tốc bất đạt” hay “Dục tốc tắc bất đạt”-câu thành ngữ có nghĩa là chỉ nếu muốn nhanh chóng đạt thành quả mà lại nóng vội thì sẽ không đạt được thành công, là đốt cháy giai đoạn dẫn đến thất bại. Nếu ham mau chóng, màng tiểu lợi thì đại sự không thành.

    Khảo sát tâm thái

    Dưới đây là 36 câu hỏi rất thú vị mà tôi học được từ người thầy. Chúng không chỉ giúp bạn nhìn nhận rõ hơn về tâm thức giao dịch của mình, mà còn mang đến những góc nhìn mới để cải thiện tư duy và chiến lược trong nghề. Hãy thử trả lời từng câu một cách trung thực, bạn sẽ thấy những bài học sâu sắc cho riêng mình.

    1. Để kiếm được tiền như một nhà giao dịch, bạn có cần thiết phải biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo trên thị trường.

    Đồng ý / không đồng ý

    2. Tôi từng nghĩ rằng phải có cách nào đó giúp giao dịch trở nên không có chút rủi ro nào. 

    Đồng ý / không đồng ý

    3. Phân tích là yếu tố chính giúp nhà giao dịch kiếm tiền. 

    Đồng ý / không đồng ý

    4. Những giao dịch thua lỗ là điều không thể tránh khỏi trong giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    5. Tôi luôn xác định rõ rủi ro trước khi đặt lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    6. Tôi cho rằng việc tham gia giao dịch giống như chấp nhận một khoản chi phí để tìm hiểu xem thị trường sẽ đi đâu. 

    Đồng ý / không đồng ý

    7. Tôi sẽ không đặt lệnh nếu không chắc chắn rằng mình sẽ thắng. 

    Đồng ý / không đồng ý

    8. Càng hiểu biết nhiều về thị trường, nhà giao dịch càng dễ dàng xử lý các lệnh giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    9. Phương pháp giao dịch của tôi cho biết chính xác khi nào cần vào lệnh và thoát lệnh bao gồm cả chốt lỗ, chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    10. Ngay cả khi có tín hiệu rõ ràng, tôi vẫn cảm thấy khó khăn khi thực hiện lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    11. Tôi đã từng có giai đoạn giao dịch thành công đều đặn, nhưng điều này thường chỉ xảy ra sau một vài cú thua lỗ lớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    12. Ban đầu, tôi xem phương pháp giao dịch của mình giống như một trò may rủi, với vài giao dịch thành công xen kẽ rất nhiều đau đớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    13. Tôi thường có cảm giác thị trường như đang chống lại mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    14. Càng cố gắng buông bỏ, tôi càng cảm thấy khó quên đi những tổn thương tinh thần trong quá khứ. 

    Đồng ý / không đồng ý

    15. Tôi có triết lý quản lý tiền rõ ràng: Luôn lấy lợi nhuận khi thị trường tạo điều kiện. 

    Đồng ý / không đồng ý

    16. Công việc của một nhà giao dịch là xác định mô hình hành vi thị trường, nhận diện cơ hội và đánh giá rủi ro. 

    Đồng ý / không đồng ý

    17. Thỉnh thoảng, tôi có cảm giác như mình là nạn nhân của thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    18. Khi giao dịch, tôi thường chỉ tập trung vào một khung thời gian. 

    Đồng ý / không đồng ý

    19. Giao dịch thành công đòi hỏi sự linh hoạt về tư duy vượt xa khả năng của hầu hết mọi người. 

    Đồng ý / không đồng ý

    20. Đôi khi, dù cảm nhận được xu hướng thị trường, tôi vẫn khó hành động dựa trên cảm giác đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    21. Có nhiều lúc, tôi biết xu hướng giá đã kết thúc nhưng vẫn không chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    22. Vấn đề không phải là số tiền kiếm được, mà là cảm giác tôi luôn có thể kiếm được nhiều hơn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    23. Khi đặt lệnh, tôi cảm thấy rất tích cực và kỳ vọng cao vào lợi nhuận. 

    Đồng ý / không đồng ý

    24. Thành công của một nhà giao dịch nằm ở niềm tin vào tính nhất quán của chính mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    25. Nếu có thể ước một kỹ năng giao dịch ngay lập tức, bạn sẽ chọn kỹ năng nào?

    Trả lời mở

    26. Tôi từng mất ngủ vì lo lắng về thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    27. Bạn có từng thực hiện giao dịch vì sợ bỏ lỡ cơ hội? 

    Có / không

    28. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng tôi rất thích sự hoàn hảo trong giao dịch và cảm thấy hạnh phúc khi đạt được nó, dù có nhiều giao dịch không tốt trước đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    29. Bạn có từng lập kế hoạch giao dịch nhưng không thực hiện, hoặc thực hiện những giao dịch không hề có kế hoạch? 

    Có / không

    30. Hãy viết vài câu giải thích vì sao hầu hết các nhà giao dịch không kiếm được tiền hoặc không giữ được lợi nhuận. 

    Trả lời mở:

    31. Bạn từng trong trường được thị trường thúc đẩy một lực đẩy vô hình để tự nhiên có hành động bán mua theo đúng chuẩn mực của sự kỷ luật?

    Có / không

    32. Bạn từng có những thôi thúc giảm bớt những nguyên tắc trong phương pháp vì cảm thấy giá chạy có tiềm năng cao, cảm giác bị bỏ lỡ nếu đợi đúng tiêu chí?

    Có / không

    33. Cảm giác gần chốt lời mà không chốt được tệ hơn là chốt lỗ?

    Có / không

    34. Thị trường này có rất nhiều người kiếm được tiền, nhưng người tạo lợi nhuận bền vững rất hiếm hoi?

    Có / không

    35. Giữ sức khoẻ tốt giúp tâm trí cũng minh mẫn có hợp lý không?

    Có / không

    36. Bạn có bức tranh hướng tới cho một nhà giao dịch đúng nghĩa chưa?

    Có / chưa có

    Hãy tạm gác lại những câu trả lời của bạn

    Khi bạn đọc cuốn sách này, tôi muốn bạn tạm đặt những câu trả lời của mình sang một bên. Để lại mọi thứ tự nhiên và đừng cố gắng vội vàng đánh giá đúng sai. Sau khi bạn hoàn thành chương cuối cùng, hãy quay lại và làm lại khảo sát tâm thái đúng trong giao dịch.

    Điều bất ngờ có thể sẽ xuất hiện! Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng những câu trả lời ban đầu của bạn đã thay đổi rất nhiều. Sự thay đổi này không chỉ đến từ việc hiểu rõ hơn về giao dịch, mà còn là kết quả của sự quản trị tâm thức, quản trị tư duy và có được tâm thái đúng sau khi thấm nhuần các bài học trong cuốn sách.

    Thời gian còn lại là thưởng thức và trải nghiệm cùng cuốn sách giúp bạn khám phá những góc nhìn mới mẻ, sâu sắc hơn về chính mình và thị trường.

     

    Lời biết ơn sâu sắc

    Rất trân trọng biết ơn bạn đọc đã chọn quyển sách này, dù nội dung vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Tôi hiểu rằng việc cải tiến và nâng cấp là một hành trình không ngừng nghỉ, nhưng đó mới chỉ là bề nổi. Dù vậy, từ bề nổi đến chiều sâu, quyển sách này vẫn là một phiên bản tối ưu nhất, với những nội dung quan trọng chưa bị cắt giảm qua các bước kiểm duyệt – đây chính là một lợi thế đáng kể. Tất cả đều được chăm chút một cách chỉn chu và tâm huyết.

    Vì lẽ đó, trong lần ra mắt này, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến những người bạn, những người đồng hành luôn sát cánh bên tôi, và những người thân yêu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để quyển sách này có thể đến tay bạn.

    Đặc biệt, tôi biết ơn những người thầy và các chuyên gia đầu ngành, những người đã dành tâm huyết và chia sẻ những bài học quý báu, từ những trải nghiệm đắt giá đến những góc nhìn sâu sắc. Nhờ họ, tôi nhận ra rằng giao dịch không chỉ là công việc kiếm tiền, mà còn là một hành trình trưởng thành nội tâm.

    Cảm ơn nhà xuất bản với kinh nghiệm dày dặn đã đưa ra những lời khuyên hữu ích, giúp quyển sách trở nên hoàn thiện hơn, chỉn chu hơn để gửi đến bạn đọc.

    Cuối cùng, xin gửi lời biết ơn sâu sắc nhất đến bạn, người đã chọn đọc quyển sách này. Cảm ơn bạn đã cùng tôi ngồi lại, cùng suy ngẫm về giao dịch, định tâm trong hành trình giao dịch, và cùng nhau tiến đến những mục tiêu lớn lao hơn trong tương lai.

    Trader ITZ Founder

  • Chương 3: Hơn cả chịu trách nhiệm

    Gánh vác trách nhiệm. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng “gánh vác trách nhiệm” trong giao dịch lại là một khái niệm không dễ nắm bắt, và càng không dễ áp dụng vào thực tế. Chúng ta đã từng nghe cụm từ này không biết bao nhiêu lần trong đời, đến mức đôi khi tưởng rằng mình hiểu nó tường tận. Nhưng trên thực tế, nhiều nhà giao dịch, kể cả những người đã có kinh nghiệm, vẫn hiểu sai hoặc không thực sự thấm thía ý nghĩa sâu xa của việc này.

    Người thầy từng nói: “Gánh vác trách nhiệm trong giao dịch là bước đầu tiên để hiểu được các nguyên tắc của thành công.” Bạn phải thực sự thấu hiểu, từng chút một, đâu là những điều bạn chịu trách nhiệm trong hành trình giao dịch của mình, và đâu là những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát. Chỉ khi làm được điều này, bạn mới có thể phát triển những đặc điểm của một nhà giao dịch thành công, gia nhập nhóm nhỏ những người có thể liên tục tạo lợi nhuận trên thị trường.

    Người thầy nhấn mạnh một điều mà tôi thấy cực kỳ đúng: “Nhà giao dịch thành công mà bạn muốn trở thành hiện tại vẫn chưa tồn tại. Bạn phải tự tạo ra một phiên bản mới của chính mình, giống như một nhà điêu khắc tạo hình từ khối đá thô.” Và đây là bài học mà tôi rút ra: Không chỉ gánh vác trách nhiệm, mà bạn còn phải dám chịu trách nhiệm với hành động của chính mình.

    Tôi học được gì từ quan điểm này? Chính là việc nhìn nhận rõ trách nhiệm cá nhân không chỉ giúp bạn kiểm soát tốt hơn trong giao dịch, mà còn giúp bạn phát triển toàn diện hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Giao dịch là tấm gương phản chiếu tâm thức và lối sống của bạn. Nếu bạn cứ đổ lỗi cho thị trường, cho tin tức, hay bất cứ yếu tố bên ngoài nào, thì bạn đang tự đánh mất sức mạnh cá nhân. Khi bạn chịu trách nhiệm, bạn sẽ có quyền thay đổi và cải thiện kết quả của mình.

    Tuy nhiên, chịu trách nhiệm không có nghĩa là tự trách móc hay cảm thấy tội lỗi khi thất bại. Đây là điểm mấu chốt mà nhiều người hiểu sai. Chịu trách nhiệm nghĩa là bạn sẵn sàng nhìn thẳng vào vấn đề, học hỏi từ nó và hành động để thay đổi. Ví dụ, khi bạn thua lỗ, thay vì nói: “do thị trường bất ngờ”, hãy tự hỏi: “Mình đã làm gì sai trong phân tích hoặc quản lý rủi ro? Mình cần cải thiện gì trong lần giao dịch tiếp theo?”

    Bài học từ thực tế của tôi: Có những lúc, tôi từng cảm thấy mình bị thị trường “đè bẹp.” Nhưng khi nhìn lại, tôi nhận ra vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở việc tôi không chuẩn bị đủ tốt, không làm chủ cảm xúc, hoặc không kiên định với kế hoạch đã đề ra. Nhận ra trách nhiệm cá nhân là một bước ngoặt lớn trong hành trình giao dịch của tôi. Từ đó, mỗi lần đặt lệnh, tôi đều tự nhắc mình: “Kết quả của giao dịch này phụ thuộc hoàn toàn vào những gì mình làm.”

    Tôi cũng thấy rằng, không phải chỉ có người thầy, mà rất nhiều chuyên gia tài chính khác như Ray Dalio, Ed Seykota đều đồng quan điểm: Thành công không chỉ nằm ở việc dự đoán thị trường, mà còn nằm ở cách bạn hành động nhất quán, bất kể điều gì xảy ra. Và hành động nhất quán chỉ có thể xuất phát từ việc bạn chịu trách nhiệm toàn diện cho hành động của mình.

    Vậy, làm sao để bắt đầu?

    – Bước đầu tiên: Dừng việc đổ lỗi. Dù là cho thị trường, tin tức, hay một chỉ báo kỹ thuật, hãy tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát: phân tích, quản lý rủi ro và tâm thức giao dịch.

    – Bước thứ hai: Tạo ra một phiên bản mới của chính bạn, người luôn hành động có kỷ luật và chịu trách nhiệm với mọi quyết định. Tâm trí hình dung bạn là nhà điêu khắc, và chính bạn đang điêu khắc nên phiên bản nhà giao dịch thành công của mình.

    – Bước quan trọng: Nếu bạn không chỉ đơn thuần muốn trở thành một nhà giao dịch chiến thắng nhất quán, mà còn khao khát có vị trí và vai trò đặc biệt trong ngành, hãy ghi nhớ một bài học quan trọng mà người thầy từng truyền dạy tôi: Chịu trách nhiệm về việc mình làm là điều dĩ nhiên. Nhưng nếu bạn đang ở trong một căn phòng, và bất chợt bình hoa rơi xuống vỡ tan, thì trách nhiệm cũng liên quan đến bạn. Không phải cứ là người phải đứng ra dọn dẹp mảnh vỡ là chịu trách nhiệm, mà là người có nhận thức về sự cố ấy và hiểu rằng mọi việc xảy ra, mọi con người, sự vật, hiện tượng trước mắt mình, đều ít nhiều có dính líu đến phần trách nhiệm của mình.

    Trong giao dịch, rõ ràng bạn phải chịu trách nhiệm nếu có hành động sai dẫn đến mất mát. Nhưng xa hơn thế, khi đang vào lệnh mà đột nhiên mất kết nối mạng, cúp điện, hay máy tính bị hỏng, bạn cũng nên tự nhận rằng đó là trách nhiệm cần lưu tâm. Cái “tầm” ở đây nằm ở việc bạn lường trước được rủi ro, chuẩn bị và đảm bảo có biện pháp thay thế khi sự cố bất ngờ ập đến.

    Người làm được như thế, nhận thức và chịu trách nhiệm cả với những tình huống tưởng chừng không phải lỗi của mình, trách nhiệm với toàn vẹn với những gì được nghe, được thấy mới thực sự là “người được chọn” trong những vai trò cốt lõi, không chỉ trong giao dịch mà còn ở mọi lĩnh vực của cuộc sống.

    – Kết luận: Giao dịch không phải chỉ là việc kiếm tiền; đó còn là hành trình rèn luyện bản thân. Hãy bắt đầu từ việc chịu trách nhiệm với từng hành động, từng quyết định, từng kết quả. Khi bạn làm được điều này, bạn sẽ không chỉ là một nhà giao dịch giỏi, mà còn là một phiên bản tốt hơn của chính mình, không chỉ trong giao dịch, mà còn trong cuộc sống. Giao dịch là nghệ thuật gánh vác trách nhiệm và biến trách nhiệm thành cơ hội.

    Định hình “trạng thái tự nhiên biết” của nội tâm, nâng tầng bậc trí tuệ trong giao dịch. Công cụ để bạn tạo nên một phiên bản mới của chính mình – một nhà giao dịch nhất quán và thành công – chính là sự sẵn lòng học hỏi và khát khao để thành công, được tiếp thêm năng lượng bởi niềm đam mê mãnh liệt với giao dịch. Nhưng nếu sự sẵn lòng và khát khao học hỏi là những công cụ chính, vậy thì môi trường nào sẽ là nơi bạn thực hiện công việc này?

    [Bài viết còn dài, vui lòng cung cấp thêm để tiếp tục chỉnh sửa.]