Blog

  • Chương 16

    Sự xuất hiện của Hơ Thy, hình như làm cho Tín tỉnh táo hơn, khỏe mạnh hơn. Anh ít đau trong khớp, cơn đau có vẻ thuyên giảm như người được dùng đô ping vậy. Màn đêm càng về khuya càng trở nên mơ mơ ảo ảo.

    – Anh có lỗi với làng Dung Dé quá. Lại có lỗi với Hơ Thy nữa!

    – Lỗi gì? Anh chẳng có lỗi gì!

    – Anh nghĩ ra chuyện xây hồ đắp đập làm khổ lây sang cả làng.

    – Ồ không, cuối cùng mọi chuyện lại ổn cả mà! Làng bây giờ còn sướng hơn cả ngày xưa! Lại về làng cũ trên núi. Tuy làng bị nước dâng vây quanh nhưng không hề chìm ngập. Già Hoen thì bảo: Cán bộ Tín nó nói không thật. Giàng ơi, đất làng cũ có bị ngập đâu!

    – A, cái đó, anh không nói dối, không nói sai. Nhưng theo khoa học quan trắc dòng chảy, các nhà thủy văn dự báo khoảng một trăm năm sẽ có xác suất một lần khu vực làng Dung Dé bị ngập.

    – Ờ, em hiểu ra rồi. Thì ra dự báo. Như dự báo thời tiết vậy. Nói mưa, nhưng chưa chắc đã mưa!

    Hai người chợt cười như nắc nẻ.

    Sau cơn cười tưởng vỡ bụng, vẻ mặt Tín thoáng chút hào hứng của tuổi trẻ.

    – Em có tin không! Bao nhiêu năm anh cứ mãi mong chờ em đằng đẵng. Mong chờ trong vô vọng.

    – Em có lúc cũng điên đảo nhớ về anh. Sau cố tìm thì nghe mọi người nói anh đã bỏ việc hay chuyển việc về nơi nào đó xa lắm.

    – Có hàng xấp thư anh đã viết, mà không biết gửi về đâu! Đó là những tháng ngày khủng hoảng nhất của đời anh. Tất cả thư ấy vẫn còn. Lúc khỏe, anh sẽ gửi lại cho em, đúng nơi nó cần đến!

    – Ôi, hóa ra anh mộng mơ như khan, như cổ tích!

    – Lúc vô vọng nhất, cũng là lúc mẹ già đã cưới vợ cho anh!

    Nghe câu ấy, nét mặt Hơ Thy thoáng biến sắc. Chỉ một thoáng lúng túng, cô lại làm ra vẻ hân hoan.

    – Chúc mừng anh đã có vợ!

    – À, nhưng đó là một mối tình nhạt nhòa và chết yểu. Cô ấy chỉ để lại cho anh một đứa con rồi qua đời ngay khi anh vẫn còn ở Tây Nguyên. Đúng ra đó là một mối duyên tình buồn!

    – Ôi, hóa ra anh lại long đong vậy!

    – Số anh nó thế!

    Tín ngước ra ngoài cửa sổ giấu giọt nước mắt.

    Hình như có bóng dáng con chim xanh vừa lướt qua. Một niềm tin lại nhen nhóm trong Tín.

    – Bây giờ gặp lại em rồi, anh sẽ cố tập các động tác để có ngày sẽ được trở lại thăm làng Dung Dé!

    – Hoàn toàn ủng hộ anh. Nhưng em sẽ ở lại đến ngày được đi cùng anh về lại Đăk Mơ!

    – Có em thì tốt biết mấy. Chỉ sợ lâu, em không đủ kiên nhẫn chờ đợi!

    – Em hỏi rồi. Có cách rồi. Mau thôi mà!

    – Em nói cách gì!

    – Thay khớp cho anh!

    – Ôi, em có nằm mơ không đấy!

    – Em nói thật mà. Mơ gì!

    – Em biết cần bao nhiêu tiền không? Vượt tất cả mọi khả năng của anh!

    – Anh yên tâm đi! Em có rồi.

    – Là sao?

    – Em đã có tiền. Thừa luôn!

    – Thế ra việc em đi hát phòng trà là thật hả!

    – Không. Em nói rồi. Em chỉ ở làng thôi!

    – Ở làng thì kiếm đâu ra nhiều tiền. Anh biết rõ mà!

    – Ơ, anh có nhớ không? Cái Tơ Mong già Hoen luôn mang kè kè bên mình đấy. Hóa ra lại là một cục trầm. Cục trầm hương bự cả ký luôn!

    – Huơ. Lạ thế. Cứ như chuyện thần thoại cổ tích của núi rừng vậy! – Tín trợn tròn con mắt – Thật không tin nổi.

    – Em cũng nghĩ thế. Nhưng đó là chuyện của giàng. Làng bảo, giàng gửi tiền để chữa bệnh cho anh.

    – Ôi. Có thật thế thì cũng không được!

    – Được mà. Già Hoen nằm mơ thấy giàng hóa Tơ Mong thành ra cục trầm. Lại bảo đó là thứ chữa bệnh cho Tín! Lúc tỉnh dậy, thấy có người đi điệu trầm ghé vào làng. Già đưa cho họ coi cái Tơ Mong, hóa ra là cục trầm.

    Không ngờ, đến cái nạn cuối trong đời, tưởng không thể nào vượt qua, Tín lại được làng Dung Dé dang tay ra cứu giúp. Anh ứa những giọt nước mắt đặc dính. Cái mũi khoằm dấu tích thời bé bị cam tổ mã đục mà, bỗng phồng lên khụt khịt.

    – Làng đã cho em đến vào lúc anh cô đơn túng quẫn nhất là được rồi. Lại cho tiền chữa bệnh nữa. Anh không bao giờ nghĩ đến cái phúc lớn này!

    – Cả đời anh chỉ đi làm phúc thì sao! Chắc giàng biết điều đó!

    Bên ngoài cửa sổ bệnh viện, trời trong veo. Một vệt sáng rạch ngang bầu trời, vòng từ Nam ra Bắc.

    – Ôi, giàng Vui Vẻ. Giàng Vui Vẻ! – Hơ Thy bàng hoàng thốt lên.

    – Em nói gì thế?

    – Anh thấy không? Đấy! Đấy! Giàng Vui Vẻ đấy. Kia kìa!

    Tín nhìn theo cánh tay tròn lẳn của Hơ Thy chỉ về phía chân trời. Thì ra ngôi sao băng kéo một đường dài sáng trắng trên nền trời xanh.

    – Đó mà là giàng Vui Vẻ hả em. Sao băng mà!

    – Ờ, người trên xứ Hơ Thy gọi đó là Giàng Vui Vẻ. Đêm đêm khi người ta đang mơ, Giàng Vui Vẻ sẽ bay trên bầu trời đi ban phát niềm vui cho những ai tốt bụng, giàu tình thương đó anh!…

    Họ nhìn mãi ngôi sao băng, nhìn mãi Giàng Vui Vẻ lướt đi giữa bầu trời mộng mơ tĩnh lặng.

    Một niềm vui mơ hồ trào dâng giữa màn đêm sóng sánh…

    Hết chương 16.

  • Chương 15

    Sau trận cháy Rừng Ma, già Hoen lại lần về làng cũ trên núi. Già đi với thằng A Luih.

    Qua hơn ngày vượt rừng, trước mặt hai người là nước mênh mang.

    – Ôi, giàng ôi. Nước đâu mà nhiều thế. Từ cha sinh mẹ đẻ đến giờ, chưa khi nào thấy nước lớn như vậy. – Già Hoen vừa kinh ngạc vừa ngao ngán.

    – Chắc là ngập hết làng rồi già ôi! – A Luih thì tỏ ra thất vọng về chuyến đi.

    – Ừ, không lẽ giàng bắt hết đường sống rồi sao? Không lẽ có vậy! – Trong tâm thức, già Hoen vẫn cố bấu víu vào lòng nhân từ của giàng để mà vững bước.

    Một chút tâm tư như vậy rồi ông cháu vẫn vạch rừng mà đi tiếp. Xuống hết dãy Thiên Thai, lên dãy núi lớn mọi thứ trở nên rậm rịt. Mấy năm mà cứ như một cõi khác.

    Quá trưa thì cũng về đến làng cũ.

    Ô, ngạc nhiên quá, tất cả vẫn còn như nguyên.

    Những cái cột nhà bằng cà chít vẫn trơ gan với trời đất.

    Nước chẳng hề ngập lút như lời cán bộ Tín cảnh báo.

    – A Luih ơi, làng mình đây rồi. Những cái cột này. Qua nắng mưa, gỗ thêm bóng bẩy rắn chắc – Già Hoen dang tay ôm lấy cái cột mà rơi nước mắt.

    – Nhà nào cũng nguyên già ạ. Thật là giàng có lòng cứu giúp mình rồi! – A Luih cũng không dấu được niềm vui.

    – Bây giờ thì phải đi gấp lên núi trước lúc mặt trời lặn. Kiểm tra xem những mái nhà ra sao. – Không kịp nghỉ lấy sức, già Hoen đã đốc thúc A Luih cùng vượt núi trước khi mặt trời chìm khuất.

    Ông cháu hồi hộp luồn rừng. Trên ấy mấy chục mái tranh úp xuống bãi cỏ, lẫn giữa rừng cổ thụ, trải nắng mưa đã mấy năm rồi, không biết có còn gì nữa không.

    Khi đến được bãi trống trên đỉnh núi, già Hoen không tin được mắt mình nữa. Những mái nhà úp ken vào nhau vẫn như xưa. Già len lỏi một đầu hồi của ngôi nhà mình, chui vào trong. Ôi tất cả tranh tre vẫn còn bền, mối nối mối buộc vẫn còn chắc. Những mái nhà này đơn giản chỉ cần khiêng trả về vùng đất cũ, gác mái nào vào nhà nấy, chẳng mấy chốc làng cũ lại hiện ra khang trang như những năm nào.

    Mừng quá, ông cháu vội vượt rừng, băng lối cả đêm trở về báo tin vui với làng. Cũng may mà trời thương, đêm lại vằng vặc trăng sáng.

    – Về làng cũ thôi. Tất cả vẫn còn y nguyên. Nước không hề chạm tới. Giàng phù hộ ta rồi. – Già Hoen hớn hở báo tin mừng với người làng.

    – Giàng ôi. May mắn rồi! – Đám đông đồng thanh ồ lên.

    Tin vui đến với làng Dung Dé thật bất ngờ đường đột, ngoài tất cả sự tưởng tượng của mọi người.

    Cấm làng ba ngày. Không ai đi ra khỏi làng. Không ai chuyện trò giao tiếp.

    Sau “ngày không nói”, làng Dung Dé lặng lẽ rời đi trong đêm. Tất cả bộ hành vượt núi. Trẻ con được địu trên lưng, ngủ say suốt chặng đường rừng.

    Về đến làng cũ, trước mặt mọi người là hồ nước mênh mông. Nước mấp mé bìa làng. Những thân cây cổ thụ chết đứng trơ cành khô khốc dơ lên trời xanh, thành chỗ đậu cho những con chim bói cá, trả trả tranh tranh soi mình bóng nước.

    Đám thanh niên khỏe mạnh vào rừng sâu tập trung khênh từng mái nhà về úp vào đúng từng khung cột gỗ. Mái nào khít đúng nhà ấy. Không đánh dấu mà sau bấy nhiêu năm họ vẫn nhớ như in, không lộn một mái nhà nào. Chỉ mấy ngày là làng cũ lại tươm tất như xưa.

    Cái hồ mới đắp, cá sinh sôi nhiều vô kể. Chúng cứ rủ nhau nhào vào bờ cạn gần làng. Vùng đất bán ngập, phù sa màu mỡ, cỏ mọc um tùm, ban đêm, nhất là sau một ngày mưa lất phất mát trời, đủ các loại cá quần trong những đám cỏ say sưa quẫy đạp. Nghề bắt cá hóa ra lại phát đạt.

    Già Kui lọm cọm lên rừng tìm vỏ gai về bày cho bọn trẻ xe sợi đan lưới. Cái lưới đơn sơ mà giăng một đêm được cả gùi cá. Cả làng chia nhau ăn mới hết.

    Bọn A Luih, A Tơi thì thích bắt cá to.

    Chúng làm đuốc lồ ô đi soi ở những bãi cạn.

    Đứa cầm đuốc, đứa cầm lao cứ ven hồ mà lội.

    Rừng đêm, hồ đêm dập dềnh như cõi mơ. Nước vỗ bờ tong tóc. Mặt đất loai loai một lớp bùn. Cây mục cỏ thối sinh ra những sinh vật phù du ven bờ loang loáng. Đàn cá ham mồi lên tận bãi cạn mà ăn đêm. Thời gian đầu ngập nước có mấy năm mà đàn cá no mồi tăng đàn lên vô kể. Cá lại nhanh to. Hồ lớn, chúng thả sức bơi, ham vui lạc lên cả thượng nguồn.

    – Đây đây, A Luih. Thấy không? Con cá to quá!

    – Được rồi. Chỉ tay thôi, đừng nói!

    Phập. Cái lao phóng đi, cả một vầng nước tung tóe. Con cá bị thương quật lên cao quá đầu người, rơi rầm xuống.

    Hai thằng lăn ra vật nhau với cá.

    Nó đã bị trọng thương nên nhanh chóng đuối sức.

    Nhát phóng lao như tên bắn đã hạ sát được con cá to hơn bắp đùi. Cả hai tay thanh niên ì ạch cho vào gùi, vẫn thòi ra cả cái đuôi.

    Buổi soi cá thành công ngoài dự đoán.

    Cả làng lại có bữa cá no.

    Rừng đã được tái sinh, cây tốt hơn, rậm rạp hơn. Muông thú cũng trở về nhiều hơn. Săn thú, chỉ như bắt con vật trong sân nhà. Từ bẫy, thò, giăng lưới đều có cái ăn. Tùy ý thích con thú to thú nhỏ.

    Giàng rừng cho cái ăn đủ đầy rồi.

    Từ nay không đi đâu nữa.

    Sướng nhất vẫn là bọn trẻ choai choai. Trưa hè, chúng không ngủ, cả bầy gọi nhau xuống hồ. Lần lượt từng đứa leo lên những cành cây chơ chỏng trên mặt nước, lên cao chót vót rồi cùng một hai ba, cắm đầu lao xuống. Chìm nghỉm trong trước mát, độ mấy giây mới trồi lên.

    Lại leo.

    Lại lao.

    Lại vùng vẫy.

    Nhào lộn như đám rái cá rửng mỡ.

    Thình lình cả lũ trên những thân cành trơ trụi cao chót vót, đồng loạt rơi xuống mặt nước mênh mông như những trái cây chín rụng bì bõm…

    Những cây rừng bọn dọn lòng hồ chê không chặt, trở thành cây chết đứng trơ cành trên mặt nước. Đó vô tình lại trở thành thú vui chơi tưng bừng hồn nhiên của lũ trẻ.

    Cứ như chốn bồng lai tiên cảnh.

    Bọn con trai choai trong làng, hàng ngày phân công từng nhóm, ra rừng lượm những ngọn cây lồ ô vương vãi trên đất đem về chẻ nhỏ, buộc thành bó chặt làm cây đuốc; nhóm vào suối lấy vỏ tắc ngang về đốt lửa chế biến thứ nhựa dính. Rồi lo vót tên ná, làm que thập nhựa. Công việc chuẩn bị xong xuôi thì cứ chờ cho màn đêm buông xuống là đốt đuốc lồ ô luồn lách vào rừng. Chúng cũng học cách của người lớn vào rừng thì im lặng mà bước. Những vòm cây ban ngày quan sát có nhiều bãi phân chim là đích đến của bọn trẻ. Đứa cầm đuốc, đứa cầm ná, đứa cầm que tẩm nhựa, đứa nhanh mắt quan sát. Chân trần, đầu trần, luồn rừng nhẹ như con báo. Dưới ánh sáng đuốc, ngước lên lùm cây, thấy con chim to thì bắn ná, phập nhẹ cái đã có con lạch phạch rơi trong tích tắc. Gặp những con chim nhỏ thì đứa soi đuốc, đứa khẽ khàng khéo léo dơ cái que nhựa lên. Cứ lặng lẽ bắt hết con chim này đến con chim khác mà cả đàn chẳng hay biết.

    Săn chim đêm vừa là một thú vui con trẻ, cũng là một kỹ năng của đàn ông ở xứ rừng. Những màn đêm ấy vừa háo hức, vừa hồi hộp, lại có cái ăn của rừng cho.

    Người lớn thì nhàn nhã hơn, không phải đi phát rẫy xa nữa. Mỗi năm một vụ, chỉ cần gieo lúa, tỉa bắp trên phần đất bán ngập đầy phù sa ẩm ướt đã có thừa lương thực.

    Những cái ghè lại được đưa ra ủ rượu. Rượu thơm nức cả làng. Có nhiều rượu rồi, lại không phải quá lao tâm mưu sinh vì cái ăn, già Hoen họp các già trong làng, bàn cách tìm về niềm vui nơi rừng núi khi xưa.

    – Phải mời các giàng trở về thôi các ông ạ.

    – Ờ, đúng vậy. Làng không thể sống thiếu các giàng được. Xưa nay đã vậy.

    – Qua chặng gian nan vừa rồi, biết là có tội với giàng lắm. Biết thì sửa, để mà sống tốt!

    Giữa mênh mông trời nước, mênh mông đại ngàn, làng tự túc tự quản lại sống dậy. Những đêm lửa rừng, những đêm cồng chiêng rượu cần lại lâng lâng bay bổng ấm áp.

    Mùa lúa bán ngập hóa ra được rất nhiều thóc. Khi nước lên lúa đã tốt rồi. Nó ngập trong nước đến mấy tháng xanh tốt như cỏ lau. Đến khi nước rút lòi bãi đất cũng là khi lúa dần cúi ngọn. Đất khô, hạt lúa cũng khô khén trên cây. Lúa rẫy có thời gian ngập trong chân nước, năng suất cao hơn, gạo ăn mềm dẻo lại thơm.

    Thật là giàng ban ơn.

    Từ nay không phải vào rừng phát rẫy khó nhọc nữa!

    Để giúp bạn hiểu rõ hơn về nội dung, sau đây là phần chú thích của chương 15. Mời bạn nghe cùng BÚC CÁC:

    Chú thích 23: Một thứ gỗ có lõi cứng tương tự như gỗ lim ở Miền Bắc, cũng thuộc nhóm bộ đậu.

    Chú thích 24: Hồi nhà của người Tây Nguyên không lợp chái như nhà người Kinh. Để chống mưa tạt, mái nhà thường dài hơn sàn nhà khung gỗ, phủ lên sân sàn.

    Chú thích 25: Trước khi làm một công việc bất thường, người Tây Nguyên thường im lặng trong 3 ngày, có lúc cấm làng, gọi là “ngày không nói”. Họ sợ nói ra, giàng nghe thấy và cản đường.

    Hết chương 15.

  • Chương 15

    Sau trận cháy Rừng Ma, già Hoen lại lần về làng cũ trên núi. Già đi với thằng A Luih.

    Qua hơn ngày vượt rừng, trước mặt hai người là nước mênh mang.

    – Ôi, giàng ôi. Nước đâu mà nhiều thế. Từ cha sinh mẹ đẻ đến giờ, chưa khi nào thấy nước lớn như vậy. – Già Hoen vừa kinh ngạc vừa ngao ngán.

    – Chắc là ngập hết làng rồi già ôi! – A Luih thì tỏ ra thất vọng về chuyến đi.

    – Ừ, không lẽ giàng bắt hết đường sống rồi sao? Không lẽ có vậy! – Trong tâm thức, già Hoen vẫn cố bấu víu vào lòng nhân từ của giàng để mà vững bước.

    Một chút tâm tư như vậy rồi ông cháu vẫn vạch rừng mà đi tiếp. Xuống hết dãy Thiên Thai, lên dãy núi lớn mọi thứ trở nên rậm rịt. Mấy năm mà cứ như một cõi khác.

    Quá trưa thì cũng về đến làng cũ.

    Ô, ngạc nhiên quá, tất cả vẫn còn như nguyên.

    Những cái cột nhà bằng cà chít vẫn trơ gan với trời đất.

    Nước chẳng hề ngập lút như lời cán bộ Tín cảnh báo.

    – A Luih ơi, làng mình đây rồi. Những cái cột này. Qua nắng mưa, gỗ thêm bóng bẩy rắn chắc – Già Hoen dang tay ôm lấy cái cột mà rơi nước mắt.

    – Nhà nào cũng nguyên già ạ. Thật là giàng có lòng cứu giúp mình rồi! – A Luih cũng không dấu được niềm vui.

    – Bây giờ thì phải đi gấp lên núi trước lúc mặt trời lặn. Kiểm tra xem những mái nhà ra sao. – Không kịp nghỉ lấy sức, già Hoen đã đốc thúc A Luih cùng vượt núi trước khi mặt trời chìm khuất.

    Ông cháu hồi hộp luồn rừng. Trên ấy mấy chục mái tranh úp xuống bãi cỏ, lẫn giữa rừng cổ thụ, trải nắng mưa đã mấy năm rồi, không biết có còn gì nữa không.

    Khi đến được bãi trống trên đỉnh núi, già Hoen không tin được mắt mình nữa. Những mái nhà úp ken vào nhau vẫn như xưa. Già len lỏi một đầu hồi của ngôi nhà mình, chui vào trong. Ôi tất cả tranh tre vẫn còn bền, mối nối mối buộc vẫn còn chắc. Những mái nhà này đơn giản chỉ cần khiêng trả về vùng đất cũ, gác mái nào vào nhà nấy, chẳng mấy chốc làng cũ lại hiện ra khang trang như những năm nào.

    Mừng quá, ông cháu vội vượt rừng, băng lối cả đêm trở về báo tin vui với làng. Cũng may mà trời thương, đêm lại vằng vặc trăng sáng.

    – Về làng cũ thôi. Tất cả vẫn còn y nguyên. Nước không hề chạm tới. Giàng phù hộ ta rồi. – Già Hoen hớn hở báo tin mừng với người làng.

    – Giàng ôi. May mắn rồi! – Đám đông đồng thanh ồ lên.

    Tin vui đến với làng Dung Dé thật bất ngờ đường đột, ngoài tất cả sự tưởng tượng của mọi người.

    Cấm làng ba ngày. Không ai đi ra khỏi làng. Không ai chuyện trò giao tiếp.

    Sau “ngày không nói”, làng Dung Dé lặng lẽ rời đi trong đêm. Tất cả bộ hành vượt núi. Trẻ con được địu trên lưng, ngủ say suốt chặng đường rừng.

    Về đến làng cũ, trước mặt mọi người là hồ nước mênh mông. Nước mấp mé bìa làng. Những thân cây cổ thụ chết đứng trơ cành khô khốc dơ lên trời xanh, thành chỗ đậu cho những con chim bói cá, trả trả tranh tranh soi mình bóng nước.

    Đám thanh niên khỏe mạnh vào rừng sâu tập trung khênh từng mái nhà về úp vào đúng từng khung cột gỗ. Mái nào khít đúng nhà ấy. Không đánh dấu mà sau bấy nhiêu năm họ vẫn nhớ như in, không lộn một mái nhà nào. Chỉ mấy ngày là làng cũ lại tươm tất như xưa.

    Cái hồ mới đắp, cá sinh sôi nhiều vô kể. Chúng cứ rủ nhau nhào vào bờ cạn gần làng. Vùng đất bán ngập, phù sa màu mỡ, cỏ mọc um tùm, ban đêm, nhất là sau một ngày mưa lất phất mát trời, đủ các loại cá quần trong những đám cỏ say sưa quẫy đạp. Nghề bắt cá hóa ra lại phát đạt.

    Già Kui lọm cọm lên rừng tìm vỏ gai về bày cho bọn trẻ xe sợi đan lưới. Cái lưới đơn sơ mà giăng một đêm được cả gùi cá. Cả làng chia nhau ăn mới hết.

    Bọn A Luih, A Tơi thì thích bắt cá to.

    Chúng làm đuốc lồ ô đi soi ở những bãi cạn.

    Đứa cầm đuốc, đứa cầm lao cứ ven hồ mà lội.

    Rừng đêm, hồ đêm dập dềnh như cõi mơ. Nước vỗ bờ tong tóc. Mặt đất loai loai một lớp bùn. Cây mục cỏ thối sinh ra những sinh vật phù du ven bờ loang loáng. Đàn cá ham mồi lên tận bãi cạn mà ăn đêm. Thời gian đầu ngập nước có mấy năm mà đàn cá no mồi tăng đàn lên vô kể. Cá lại nhanh to. Hồ lớn, chúng thả sức bơi, ham vui lạc lên cả thượng nguồn.

    – Đây đây, A Luih. Thấy không? Con cá to quá!

    – Được rồi. Chỉ tay thôi, đừng nói!

    Phập. Cái lao phóng đi, cả một vầng nước tung tóe. Con cá bị thương quật lên cao quá đầu người, rơi rầm xuống.

    Hai thằng lăn ra vật nhau với cá.

    Nó đã bị trọng thương nên nhanh chóng đuối sức.

    Nhát phóng lao như tên bắn đã hạ sát được con cá to hơn bắp đùi. Cả hai tay thanh niên ì ạch cho vào gùi, vẫn thòi ra cả cái đuôi.

    Buổi soi cá thành công ngoài dự đoán.

    Cả làng lại có bữa cá no.

    Rừng đã được tái sinh, cây tốt hơn, rậm rạp hơn. Muông thú cũng trở về nhiều hơn. Săn thú, chỉ như bắt con vật trong sân nhà. Từ bẫy, thò, giăng lưới đều có cái ăn. Tùy ý thích con thú to thú nhỏ.

    Giàng rừng cho cái ăn đủ đầy rồi.

    Từ nay không đi đâu nữa.

    Sướng nhất vẫn là bọn trẻ choai choai. Trưa hè, chúng không ngủ, cả bầy gọi nhau xuống hồ. Lần lượt từng đứa leo lên những cành cây chơ chỏng trên mặt nước, lên cao chót vót rồi cùng một hai ba, cắm đầu lao xuống. Chìm nghỉm trong trước mát, độ mấy giây mới trồi lên.

    Lại leo.

    Lại lao.

    Lại vùng vẫy.

    Nhào lộn như đám rái cá rửng mỡ.

    Thình lình cả lũ trên những thân cành trơ trụi cao chót vót, đồng loạt rơi xuống mặt nước mênh mông như những trái cây chín rụng bì bõm…

    Những cây rừng bọn dọn lòng hồ chê không chặt, trở thành cây chết đứng trơ cành trên mặt nước. Đó vô tình lại trở thành thú vui chơi tưng bừng hồn nhiên của lũ trẻ.

    Cứ như chốn bồng lai tiên cảnh.

    Bọn con trai choai trong làng, hàng ngày phân công từng nhóm, ra rừng lượm những ngọn cây lồ ô vương vãi trên đất đem về chẻ nhỏ, buộc thành bó chặt làm cây đuốc; nhóm vào suối lấy vỏ tắc ngang về đốt lửa chế biến thứ nhựa dính. Rồi lo vót tên ná, làm que thập nhựa. Công việc chuẩn bị xong xuôi thì cứ chờ cho màn đêm buông xuống là đốt đuốc lồ ô luồn lách vào rừng. Chúng cũng học cách của người lớn vào rừng thì im lặng mà bước. Những vòm cây ban ngày quan sát có nhiều bãi phân chim là đích đến của bọn trẻ. Đứa cầm đuốc, đứa cầm ná, đứa cầm que tẩm nhựa, đứa nhanh mắt quan sát. Chân trần, đầu trần, luồn rừng nhẹ như con báo. Dưới ánh sáng đuốc, ngước lên lùm cây, thấy con chim to thì bắn ná, phập nhẹ cái đã có con lạch phạch rơi trong tích tắc. Gặp những con chim nhỏ thì đứa soi đuốc, đứa khẽ khàng khéo léo dơ cái que nhựa lên. Cứ lặng lẽ bắt hết con chim này đến con chim khác mà cả đàn chẳng hay biết.

    Săn chim đêm vừa là một thú vui con trẻ, cũng là một kỹ năng của đàn ông ở xứ rừng. Những màn đêm ấy vừa háo hức, vừa hồi hộp, lại có cái ăn của rừng cho.

    Người lớn thì nhàn nhã hơn, không phải đi phát rẫy xa nữa. Mỗi năm một vụ, chỉ cần gieo lúa, tỉa bắp trên phần đất bán ngập đầy phù sa ẩm ướt đã có thừa lương thực.

    Những cái ghè lại được đưa ra ủ rượu. Rượu thơm nức cả làng. Có nhiều rượu rồi, lại không phải quá lao tâm mưu sinh vì cái ăn, già Hoen họp các già trong làng, bàn cách tìm về niềm vui nơi rừng núi khi xưa.

    – Phải mời các giàng trở về thôi các ông ạ.

    – Ờ, đúng vậy. Làng không thể sống thiếu các giàng được. Xưa nay đã vậy.

    – Qua chặng gian nan vừa rồi, biết là có tội với giàng lắm. Biết thì sửa, để mà sống tốt!

    Giữa mênh mông trời nước, mênh mông đại ngàn, làng tự túc tự quản lại sống dậy. Những đêm lửa rừng, những đêm cồng chiêng rượu cần lại lâng lâng bay bổng ấm áp.

    Mùa lúa bán ngập hóa ra được rất nhiều thóc. Khi nước lên lúa đã tốt rồi. Nó ngập trong nước đến mấy tháng xanh tốt như cỏ lau. Đến khi nước rút lòi bãi đất cũng là khi lúa dần cúi ngọn. Đất khô, hạt lúa cũng khô khén trên cây. Lúa rẫy có thời gian ngập trong chân nước, năng suất cao hơn, gạo ăn mềm dẻo lại thơm.

    Thật là giàng ban ơn.

    Từ nay không phải vào rừng phát rẫy khó nhọc nữa!

    Để giúp bạn hiểu rõ hơn về nội dung, sau đây là phần chú thích của chương 15. Mời bạn nghe cùng BÚC CÁC:

    Chú thích 23: Một thứ gỗ có lõi cứng tương tự như gỗ lim ở Miền Bắc, cũng thuộc nhóm bộ đậu.

    Chú thích 24: Hồi nhà của người Tây Nguyên không lợp chái như nhà người Kinh. Để chống mưa tạt, mài nhà thường dài hơn sàn nhà khung gỗ, phủ lên sân sàn.

    Chú thích 25: Trước khi làm một công việc bất thường, người Tây Nguyên thường im lặng trong 3 ngày, có lúc cấm làng, gọi là “ngày không nói”. Họ sợ nói ra, giàng nghe thấy và cản đường.

    Hết chương 15.

  • Chương 14

    Một buổi tối bệnh viện, bất ngờ Hơ Thy xuất hiện.

    Chỉ có giấc mơ mới được như vậy!

    Chắc lại một giấc mơ đẹp…

    – Anh Tín. Sao đến nông nỗi này! – Hơ Thy mừng vui thảng thốt.

    – Hơ Thy! Sao em biết anh ở đây? – Tín bàng hoàng không kém.

    – Thế mới tài chứ! Em ngửi thấy mùi anh – Hơ Thy nói hài vui vẻ.

    – Thôi chết, anh lại mơ rồi! – Phút chốc như định thần, Tín lộ vẻ thất vọng.

    – Đùa thôi. Anh quên con Krock rồi hả. Đấy, con chim xanh ấy mách bảo cho em mà!

    – Ôi đúng Krock. Mấy hôm trước nó đã đến đây. Chỉ nói với nhau có mấy câu, hình như có người lạ, nó vội bay biến. Các cô hộ lý thì bảo “chim sa cá nhảy”, báo điềm độc. Anh lại nghĩ chỉ là giấc mơ vớ vẩn. Chẳng tin thứ gì!

    Hai người nhìn nhau như một giấc mơ.

    Bao nhiêu năm rồi còn gì.

    Tín bây giờ đã tiều tụy như cái xác chết.

    Đến cử động chân tay cũng khó.

    Thế mà đôi mắt của anh bỗng tươi rói, long lanh. Lồng ngực anh ấm lên xao xuyến. Anh cầm lấy đôi bàn tay Hơ Thy bồi hồi như thuở mới gặp nhau.

    – Bao nhiêu năm em sống ra sao? Anh tưởng em về nơi phú quý quên luôn anh rồi!

    – Ai bảo anh vậy?

    – Thế bây giờ em ở đâu?

    – Em ở làng Dung Dé ấy mà!

    – Nói xạo. Làng đã mất tích. Em thì nghe bảo đi làm ca sĩ!

    – Trời ơi. Anh nghĩ thế thật à! Tội cho em. Làng vẫn ở chỗ cũ. Em đã về với làng từ lâu!

    Thì ra làng Dung Dé không biến mất.

    Hơ Thy thì vẫn ở trong ngôi làng ấy.

    Chuyện cứ như trong mơ.

    Thế mà bao nhiêu năm còn ở Tây Nguyên, Tín đã không có cơ hội nào gặp lại…

    Hết chương 14.

  • Chương 13

    Tín nghỉ hưu, về quê độ một thời gian thì mẹ già qua đời. Cứ như bà cụ cố gắng chờ con vậy. Dẫu sao bao nhiêu năm lang bạt xa xứ, cuối cùng anh cũng được gần gũi, được chăm nom mẹ những ngày cuối đời, dù chỉ là một thời gian ít ỏi.

    Anh ngậm ngùi thương nhớ.

    Cảnh quê đã thay đổi quá nhiều.

    Người quê đã phiêu tán quá nhiều.

    Bạn đồng lứa có đứa đi bộ đội hy sinh trên chiến trường, có đứa học hành đỗ đạt thành ông này bà nọ cũng tha hương khắp xứ, lại có đứa làm dân cày già hom, chết vì khổ, chết vì rượu rụng rơi hết cả.

    Cách sống, lối sống thôn dã cũng đã đổi khác. Nhà sin sít với nhau. Đường bê tông chằng chịt. Cả làng không còn lấy một bụi tre. Những hàng cau cũng đã bị đốn sạch từ bao giờ. Những bờ ao ăm ắp kỷ niệm tuổi thơ cũng đã bị bồi lấp. Người ta bảo, lấp ao kẻo sợ trẻ con chết đuối. Hoàn cảnh nhà nào cũng con hiếm, không sinh năm đẻ bảy như thời trước. Có người lại bảo, đất cũng hiếm rồi, làm gì mà còn ao!

    Có vẻ như nhiều thứ cứ ùa vào làng quê, không sao cưỡng lại được.

    Tín bỗng cô đơn ngay trên cố hương…

    Chẳng phải đụng chân đụng tay lấy việc gì, việc thường nhật là trông coi đứa con nhỏ học hành. Thế mà có lúc anh uể oải, mỏi đứ đừ hết mình mẩy. Rồi bất ngờ một hôm nhức nhối hết cả thân dưới.

    Họa trên trời rơi xuống.

    Không dưng Tín bị viêm hai khớp háng.

    Đớn đau vật vã.

    Giàu đôi con mắt, khó đôi bàn tay.

    Đằng này hai cái chân có đó mà như vô dụng.

    Thành đồ phản trắc!

    Lúc ấy mới thực lao đao lận đận. Chưa bao giờ Tín hình dung được cảnh ấy. Suốt quãng đời đã qua, từ khi đi làm việc dù không tham lam, không giàu có, nhưng với Tín, đói khổ là thứ hiếm gặp. Anh nhàn tản vô lo mà biết đủ. Một kiểu sống rất hợp với đất rừng Tây Nguyên truyền thống!

    Bây giờ ngẫm lại câu của người quê xưa mà xa xót: “Giàu không tằn tiện thì đói liền tay. Đói không tằn tiện thì đi ăn mày”! Là nói sự căn cơ chắt bóp của đời người. Cũng như kiểu nông dân “Tích cốc, phòng cơ” vậy.

    Một suất lương còm phải lo nuôi con ăn học. Nhà thì ở chung với đứa em trai.

    Khi đau nặng không đi lại được nữa, đành phải nhờ chú đưa cháu đi học. Luất quất ngày tháng, uống đủ thứ thuốc Bắc, thuốc Nam, bệnh chẳng thuyên giảm. Đến lúc đau hung buộc phải nhập viện, bác sĩ Vợi chửi, liều quá!

    Quả thực vì bí thôi.

    Chẳng phải liều.

    – Bệnh nước này phải thay cả hai khớp háng mới mong đi lại, nha!

    – Bác sĩ nói chơi hay sao?

    – Thật chứ chẳng chơi! Hơn trăm triệu bạc cho hai khớp là ổn!

    Nghe vậy Tín hú hồn. Tiền đâu phải giấy lộn.

    – Tôi thì lấy tiền đâu mà thay hai khớp!

    – Thế thì nằm viện dài dài chờ mệnh!

    Nhân viên y tế cho đến bệnh nhân, nhìn thấy cảnh Tín ai cũng ngán ngẩm.

    – Người đâu mà hết đường khổ vậy!

    – Nghe nói giám đốc lâm nghiệp, xếp lớn đấy. Giả vậy. Đừng nhầm!

    – Làm ông gì không biết. Giả đâu không biết. Cứ như vầy là khổ rồi! Ai đời nằm viện một thân một mình, không tiền không bạc…

    – Ờ, hay là thất thế thua cuộc, bị lột bị tước hết rồi!

    – Đừng độc mồm vậy, khẩu nghiệp. Nhìn tướng người thì biết. Hiền lành phúc hậu, trời sao nỡ hại!

    Cứ nằm dài vậy.

    Túng thì quẫn.

    Tiền nuôi con không đủ, lại thêm tiền nuôi bệnh! Cảm giác bất lực. Lúc đau quá, không chịu nổi, nỉ non với bác sĩ, ông kê cho mớ thuốc kháng sinh, ít thuốc giảm đau mà tủi.

    Muốn chết.

    – Ờ, bác sĩ ơi. Lạ thế. Hay tại thời chiến trường, tôi bị nhiễm chất độc hóa học nó hủy hoại mất xương khớp rồi.

    – Chưa già đã lẩn thẩn. Cái này chẳng liên quan gì đến chất độc da cam da bưởi gì hết! – Bác sĩ Vợi nghe vậy vừa bực mình, lại thấy buồn cười.

    – Thế hay là do tôi leo núi nhiều quá! Dân trồng rừng mà!

    – Cũng chẳng phải.

    – Mà có thể di chứng của rắn cắn. Tôi ở rừng từng bị rắn cắn liệt chân.

    – Có thể liên quan. Nhưng không chắc. Đấy, bao nhiêu người không bị chất độc hóa học, không leo núi, không bị rắn cắn. Cũng tự dưng lăn ra hư khớp.

    – Nhiều lúc đau quá, lại tủi. Tôi muốn chết đi cho xong. Mà tội có đứa con nhỏ!

    – Chẳng việc gì phải chết. Có tiền chi ra là xong. Bác thấy mấy cụ viêm khớp háng không nhúc nhắc được, cứ tưởng chết đến nơi rồi. Thay cái là đi băng băng như giả vờ đấy thôi!

    Ừ, nói vậy chứ chết đâu có dễ. Sống đã khó, chết cũng chẳng dễ gì! Mà bác sĩ nói đúng. Cái ông Hảo vừa đến chào Tín đấy, viêm hai khớp háng luôn. Tưởng chỉ còn nước chết. Không ngờ con cháu có tiền. Chi ra. Đâu vào đấy ngay!

    Vẩn vơ thế mà buồn cho mình.

    Thật, cuộc đời chẳng hiểu làm sao nữa.

    Cũng có lúc ngồi nơi quyền thế. Muốn cũng có thể có được nhiều thứ! Vậy mà chẳng bao giờ Tín nghĩ tới. Đến đến vợ cũng không màng cơ mà! Suốt bao nhiêu năm trời cứ long tong lêu têu… Bởi không thiếu không đói. Những thứ khác thì không có nhu cầu!

    Đoạn cuối không đâu lại thường trực bệnh viện. Quả là “sông có khúc, người lúc”! Đến lúc vận xui thì bao nhiêu thứ ập đến. Cứ như “dậu đổ bìm leo” vậy!

    Đà này không nói chết, nhưng cũng khó rời giường bệnh được.

    Không đau ngất vì bệnh, thì cũng mê man vì thuốc!

    Nhiều lúc Tín chìm trôi trong ảo giác.

    Đó là khoảnh khắc sung sướng nhất!

    – Cổng Trời xanh quá, hương thơm ngào ngạt!

    – Cái gì vậy? Ông lại mê man rồi! Rặt nói dại.

    – Tôi thấy Cổng Trời thật mà!

    – Thôi đi. Ông chưa tới số đâu! Chưa tới Thiên Đường được đâu! Ngủ đi cho yên.

    Cô điều dưỡng cố trấn tĩnh giúp cho Tín thoát khỏi cơn mê lú. Anh chợp mắt được một lúc.

    Con Krock xuất hiện.

    Nó đậu trên bậu cửa sổ giường bệnh.

    – Anh Tín. Anh đau hả?

    – Ờ Krock. Lâu quá rồi ha! Anh Tín hư hai khớp gối rồi. Không đi lại được nữa. Chắc không vào được Đăk Mơ nữa rồi!

    – Đây là đâu vậy?

    – Bệnh viện tỉnh – Tín trả lời như cái máy.

    Chỉ nói được với nhau có vậy, con Krock đã vụt bay khi có mấy bóng người từ ngoài vào thăm bệnh.

    Ôi con chim chung thủy quá.

    Con chim của bầu trời tự do!

    Tín như muốn reo lên trong cơn hào hứng.

    Chỉ có chim trời mới thoắt ẩn thoắt hiện được như thế. Loài chim sung sướng quá, cứ như giấc mơ vậy!

    – Hình như chim sa cá nhảy!

    – Thôi rồi, điềm độc rồi.

    – Tôi thấy con chim màu xanh!

    – Xanh cũng độc. Chim sa cá nhảy xưa nay là điềm báo sự chẳng lành!

    Mọi người ngơ ngác.

    Tín bâng khuâng không hiểu thoáng chốc vừa qua là thực hay là giấc mơ nữa.

    Hết chương 13.

  • Chương 17: VĨ THANH

    Tôi là kỹ sư nông nghiệp.

    Một thời cũng tham gia công cuộc khai sơn phá thạch Đăk Mơ.

    Lại quen thân anh Tín. Là bạn vong niên!

    Có chuyện được nghe, được thấy, được biết.

    Có chuyện anh tự dưng kể cho, như cách bộc bạch nỗi niềm.

    Lại có chuyện do thiên hạ rỗi hơi đồn thổi…

    Tất cả chẳng phải 100% sự thật, nhưng là những điều đã chắt lọc lắng đọng trong suốt chặng đời tóc xanh tuổi trẻ.

    Nó làm nên một phần cuộc sống trong tôi!

    Gần ba mươi năm sau chia tách tỉnh, khi đã nghỉ hưu, tôi bất ngờ lục tìm được số điện thoại của anh Tín. Lòng nảy sinh ý định sẽ thăm anh, tìm về vùng đất một thời tối tăm, heo hút, khốn khó và hoang mê ấy.

    Bấm máy.

    Chỉ nhận được những tiếng tít tít nhịp ngắn, rồi tắt lịm.

    Như vậy là xảy ra hai tình huống: Có thể số máy này đã bị anh Tín bỏ đi, lên đời chẳng hạn; hoặc giả anh đã qua đời, chiếc điện thoại cũng theo anh trở về đất!

    Một mình lang thang trên những bước chân bồi hồi, tôi không còn nhận ra bất kỳ một dấu xưa nào nữa.

    Tất cả đã đổi khác.

    Rừng cũng khác.

    Ruộng đồng cũng khác.

    Phố thị cũng khác…

    Con đèo vượt Cổng Trời bây giờ rậm rì và ngào ngạt hương hoa sữa. Hai đỉnh núi cao chót vót như hai vai con đèo cao vút đã phủ xanh một màu thông ba lá mướt mát. Từ tán thông mịn tựa tóc nhung, mọc lên tua tủa vô vàn mầm chồi như những ngọn nến cắm thẳng trong nền trời, rực rỡ niềm vui.

    Rừng đã tái sinh một cách thần kỳ.

    Có người bảo, đó là nhờ người dân trong vùng đã bỏ được tục “gùi củi bắt chồng”, vừa khốn khó cho những người con gái đến tuổi cập kê; vừa góp phần hủy hoại những cánh rừng. Lại có người phản biện, công lao cứu rừng là nhờ đường điện lưới quốc gia đã phủ khắp buôn làng. Bây giờ, mọi gia đình đã biết dùng điện trong sinh hoạt, từ nấu ăn, tắm giặt, bơm tưới, đến thắp sáng… Chẳng ai cần đến củi rừng nữa! Cũng có người bảo, việc canh tác cây trồng hàng hóa thâm canh là tác nhân cứu rừng hữu hiệu nhất. Những rẫy cà phê, những cánh đồng lúa nước thâm canh đã thuyết phục nhà nông bỏ hẳn việc phát nương làm lúa rẫy; mất nhiều đất mà năng suất kém cả chục lần, lại bấp bênh và xa xôi cực nhọc.

    Đó rõ là cũng nhờ hạ tầng thủy lợi cấp thoát nước chủ động trên đồng ruộng.

    Rồi giống mới.

    Rồi phân bón…

    Chung quy là kỹ thuật canh tác mới, tiến bộ!

    Về khí hậu, cả vùng mát hẳn.

    Chuyện ấy, không thể không nói đến sự điều hòa từ hồ Đăk Mơ Thượng và Những cánh rừng cao vút phía Cổng Trời!

    Đường phố huyện trên vùng Đăk Mơ cũng khác.

    Những trục đường trải nhựa và bê tông vươn đến từng ngõ xóm, từng buôn làng. Cùng với đường tốt là xe cơ giới rần rật khắp nơi, giải phóng đôi vai mang gùi ngàn năm. Phố huyện đã san sát nhà xây mái tôn mái ngói. Những cụm dân cư nhà sàn cũng đã được cách tân, sườn bê tông cốt thép, tường xây, mái cứng. Đêm đêm điện sáng trưng, ti vi râm ran khắp mọi nẻo.

    Chợt thấy buồn cười một thời cứu khổ cứu nạn từ rừng. Mà đâu được ấm no. Hiệu quả cũng chẳng bao nhiêu! Toàn tay mơ về làm ăn kinh tế chứa đầy mộng tưởng cao đẹp, lại vướng mấy kẻ cơ hội tham lam!

    Anh Tín và chị Hơ Thy thì bặt vô âm tín.

    Chẳng có lấy một chút tăm tích nào.

    Làng Dung Dé cũng chẳng biết đâu mà lần…

    Có người bảo gặp hai người tại Hang Voi trên núi cao. Là họ đi săn đêm, qua vùng ấy thì thấy nhang nháng thế. Trăng rừng hư ảo luênh loang, chốn ấy người hay rơ hung cũng như nhau vậy!

    Sao đến thời buổi này mà vẫn có những chuyện thực thực hư hư như mộng ảo! Cứ như chuyện tình trong sử thi cổ tích của núi rừng!

    Nhiều thứ đã xanh lại.

    Thứ màu xanh ngăn nắp, tỉa tót sắp đặt dưới bàn tay con người.

    Đăk Mơ như là một vườn cây cảnh khổng lồ hiện ra sau những tháng năm dài lột xác!

    Trước mắt tôi, người và cảnh như một giấc mơ hoang huyễn vượt xa cả trí tưởng tượng. Một giấc mơ lạ! Tôi thầm nghĩ: Trái cây trên cành, xanh mãi, đến lúc đủ nắng đủ gió rồi cũng chín, chua chát mấy cũng hóa thơm ngọt nồng nàn!

    Chỉ tiếc cho các giàng!

    Những lưng đồi toàn là vườn trồng.

    Những khu rừng toàn là rừng trồng.

    Mướt mát đấy, nhưng non nớt, chẳng có chút gì của rừng già đại thụ.

    Chẳng biết các giàng giờ trú ngụ nơi đâu!

    HẾT.

  • Chương 16

    Sự xuất hiện của Hơ Thy, hình như làm cho Tín tỉnh táo hơn, khỏe mạnh hơn. Anh ít đau trong khớp, cơn đau có vẻ thuyên giảm như người được dùng đô ping vậy. Màn đêm càng về khuya càng trở nên mơ mơ ảo ảo.

    – Anh có lỗi với làng Dung Dé quá. Lại có lỗi với Hơ Thy nữa!

    – Lỗi gì? Anh chẳng có lỗi gì!

    – Anh nghĩ ra chuyện xây hồ đắp đập làm khổ lây sang cả làng.

    – Ồ không, cuối cùng mọi chuyện lại ổn cả mà! Làng bây giờ còn sướng hơn cả ngày xưa! Lại về làng cũ trên núi. Tuy làng bị nước dâng vây quanh nhưng không hề chìm ngập. Già Hoen thì bảo: Cán bộ Tín nó nói không thật. Giàng ơi, đất làng cũ có bị ngập đâu!

    – A, cái đó, anh không nói dối, không nói sai. Nhưng theo khoa học quan trắc dòng chảy, các nhà thủy văn dự báo khoảng một trăm năm sẽ có xác suất một lần khu vực làng Dung Dé bị ngập.

    – Ờ, em hiểu ra rồi. Thì ra dự báo. Như dự báo thời tiết vậy. Nói mưa, nhưng chưa chắc đã mưa!

    Hai người chợt cười như nắc nẻ.

    Sau cơn cười tưởng vỡ bụng, vẻ mặt Tín thoáng chút hào hứng của tuổi trẻ.

    – Em có tin không! Bao nhiêu năm anh cứ mãi mong chờ em đằng đẵng. Mong chờ trong vô vọng.

    – Em có lúc cũng điên đảo nhớ về anh. Sau cố tìm thì nghe mọi người nói anh đã bỏ việc hay chuyển việc về nơi nào đó xa lắm.

    – Có hàng xấp thư anh đã viết, mà không biết gửi về đâu! Đó là những tháng ngày khủng hoảng nhất của đời anh. Tất cả thư ấy vẫn còn. Lúc khỏe, anh sẽ gửi lại cho em, đúng nơi nó cần đến!

    – Ôi, hóa ra anh mộng mơ như khan, như cổ tích!

    – Lúc vô vọng nhất, cũng là lúc mẹ già đã cưới vợ cho anh!

    Nghe câu ấy, nét mặt Hơ Thy thoáng biến sắc. Chỉ một thoáng lúng túng, cô lại làm ra vẻ hân hoan.

    – Chúc mừng anh đã có vợ!

    – À, nhưng đó là một mối tình nhạt nhòa và chết yểu. Cô ấy chỉ để lại cho anh một đứa con rồi qua đời ngay khi anh vẫn còn ở Tây Nguyên. Đúng ra đó là một mối duyên tình buồn!

    – Ôi, hóa ra anh lại long đong vậy!

    – Số anh nó thế!

    Tín ngước ra ngoài cửa sổ giấu giọt nước mắt.

    Hình như có bóng dáng con chim xanh vừa lướt qua. Một niềm tin lại nhen nhóm trong Tín.

    – Bây giờ gặp lại em rồi, anh sẽ cố tập các động tác để có ngày sẽ được trở lại thăm làng Dung Dé!

    – Hoàn toàn ủng hộ anh. Nhưng em sẽ ở lại đến ngày được đi cùng anh về lại Đăk Mơ!

    – Có em thì tốt biết mấy. Chỉ sợ lâu, em không đủ kiên nhẫn chờ đợi!

    – Em hỏi rồi. Có cách rồi. Mau thôi mà!

    – Em nói cách gì!

    – Thay khớp cho anh!

    – Ôi, em có nằm mơ không đấy!

    – Em nói thật mà. Mơ gì!

    – Em biết cần bao nhiêu tiền không? Vượt tất cả mọi khả năng của anh!

    – Anh yên tâm đi! Em có rồi.

    – Là sao?

    – Em đã có tiền. Thừa luôn!

    – Thế ra việc em đi hát phòng trà là thật hả!

    – Không. Em nói rồi. Em chỉ ở làng thôi!

    – Ở làng thì kiếm đâu ra nhiều tiền. Anh biết rõ mà!

    – Ơ, anh có nhớ không? Cái Tơ Mong già Hoen luôn mang kè kè bên mình đấy. Hóa ra lại là một cục trầm. Cục trầm hương bự cả ký luôn!

    – Huơ. Lạ thế. Cứ như chuyện thần thoại cổ tích của núi rừng vậy! – Tín trợn tròn con mắt – Thật không tin nổi.

    – Em cũng nghĩ thế. Nhưng đó là chuyện của giàng. Làng bảo, giàng gửi tiền để chữa bệnh cho anh.

    – Ôi. Có thật thế thì cũng không được!

    – Được mà. Già Hoen nằm mơ thấy giàng hóa Tơ Mong thành ra cục trầm. Lại bảo đó là thứ chữa bệnh cho Tín! Lúc tỉnh dậy, thấy có người đi điệu trầm ghé vào làng. Già đưa cho họ coi cái Tơ Mong, hóa ra là cục trầm.

    Không ngờ, đến cái nạn cuối trong đời, tưởng không thể nào vượt qua, Tín lại được làng Dung Dé dang tay ra cứu giúp. Anh ứa những giọt nước mắt đặc dính. Cái mũi khoằm dấu tích thời bé bị cam tổ mã đục mà, bỗng phồng lên khụt khịt.

    – Làng đã cho em đến vào lúc anh cô đơn túng quẫn nhất là được rồi. Lại cho tiền chữa bệnh nữa. Anh không bao giờ nghĩ đến cái phúc lớn này!

    – Cả đời anh chỉ đi làm phúc thì sao! Chắc giàng biết điều đó!

    Bên ngoài cửa sổ bệnh viện, trời trong veo. Một vệt sáng rạch ngang bầu trời, vòng từ Nam ra Bắc.

    – Ôi, giàng Vui Vẻ. Giàng Vui Vẻ! – Hơ Thy bàng hoàng thốt lên.

    – Em nói gì thế?

    – Anh thấy không? Đấy! Đấy! Giàng Vui Vẻ đấy. Kia kìa!

    Tín nhìn theo cánh tay tròn lẳn của Hơ Thy chỉ về phía chân trời. Thì ra ngôi sao băng kéo một đường dài sáng trắng trên nền trời xanh.

    – Đó mà là giàng Vui Vẻ hả em. Sao băng mà!

    – Ờ, người trên xứ Hơ Thy gọi đó là Giàng Vui Vẻ. Đêm đêm khi người ta đang mơ, Giàng Vui Vẻ sẽ bay trên bầu trời đi ban phát niềm vui cho những ai tốt bụng, giàu tình thương đó anh!…

    Họ nhìn mãi ngôi sao băng, nhìn mãi Giàng Vui Vẻ lướt đi giữa bầu trời mộng mơ tĩnh lặng.

    Một niềm vui mơ hồ trào dâng giữa màn đêm sóng sánh…

    Hết chương 16.

  • Chương 15

    Sau trận cháy Rừng Ma, già Hoen lại lần về làng cũ trên núi. Già đi với thằng A Luih.

    Qua hơn ngày vượt rừng, trước mặt hai người là nước mênh mang.

    – Ôi, giàng ôi. Nước đâu mà nhiều thế. Từ cha sinh mẹ đẻ đến giờ, chưa khi nào thấy nước lớn như vậy. – Già Hoen vừa kinh ngạc vừa ngao ngán.

    – Chắc là ngập hết làng rồi già ôi! – A Luih thì tỏ ra thất vọng về chuyến đi.

    – Ừ, không lẽ giàng bắt hết đường sống rồi sao? Không lẽ có vậy! – Trong tâm thức, già Hoen vẫn cố bấu víu vào lòng nhân từ của giàng để mà vững bước.

    Một chút tâm tư như vậy rồi ông cháu vẫn vạch rừng mà đi tiếp. Xuống hết dãy Thiên Thai, lên dãy núi lớn mọi thứ trở nên rậm rịt. Mấy năm mà cứ như một cõi khác.

    Quá trưa thì cũng về đến làng cũ.

    Ô, ngạc nhiên quá, tất cả vẫn còn như nguyên.

    Những cái cột nhà bằng cà chít vẫn trơ gan với trời đất.

    Nước chẳng hề ngập lút như lời cán bộ Tín cảnh báo.

    – A Luih ơi, làng mình đây rồi. Những cái cột này. Qua nắng mưa, gỗ thêm bóng bẩy rắn chắc – Già Hoen dang tay ôm lấy cái cột mà rơi nước mắt.

    – Nhà nào cũng nguyên già ạ. Thật là giàng có lòng cứu giúp mình rồi! – A Luih cũng không dấu được niềm vui.

    – Bây giờ thì phải đi gấp lên núi trước lúc mặt trời lặn. Kiểm tra xem những mái nhà ra sao. – Không kịp nghỉ lấy sức, già Hoen đã đốc thúc A Luih cùng vượt núi trước khi mặt trời chìm khuất.

    Ông cháu hồi hộp luồn rừng. Trên ấy mấy chục mái tranh úp xuống bãi cỏ, lẫn giữa rừng cổ thụ, trải nắng mưa đã mấy năm rồi, không biết có còn gì nữa không.

    Khi đến được bãi trống trên đỉnh núi, già Hoen không tin được mắt mình nữa. Những mái nhà úp ken vào nhau vẫn như xưa. Già len lỏi một đầu hồi của ngôi nhà mình, chui vào trong. Ôi tất cả tranh tre vẫn còn bền, mối nối mối buộc vẫn còn chắc. Những mái nhà này đơn giản chỉ cần khiêng trả về vùng đất cũ, gác mái nào vào nhà nấy, chẳng mấy chốc làng cũ lại hiện ra khang trang như những năm nào.

    Mừng quá, ông cháu vội vượt rừng, băng lối cả đêm trở về báo tin vui với làng. Cũng may mà trời thương, đêm lại vằng vặc trăng sáng.

    – Về làng cũ thôi. Tất cả vẫn còn y nguyên. Nước không hề chạm tới. Giàng phù hộ ta rồi. – Già Hoen hớn hở báo tin mừng với người làng.

    – Giàng ôi. May mắn rồi! – Đám đông đồng thanh ồ lên.

    Tin vui đến với làng Dung Dé thật bất ngờ đường đột, ngoài tất cả sự tưởng tượng của mọi người.

    Cấm làng ba ngày. Không ai đi ra khỏi làng. Không ai chuyện trò giao tiếp.

    Sau “ngày không nói”, làng Dung Dé lặng lẽ rời đi trong đêm. Tất cả bộ hành vượt núi. Trẻ con được địu trên lưng, ngủ say suốt chặng đường rừng.

    Về đến làng cũ, trước mặt mọi người là hồ nước mênh mông. Nước mấp mé bìa làng. Những thân cây cổ thụ chết đứng trơ cành khô khốc dơ lên trời xanh, thành chỗ đậu cho những con chim bói cá, trả trả tranh tranh soi mình bóng nước.

    Đám thanh niên khỏe mạnh vào rừng sâu tập trung khênh từng mái nhà về úp vào đúng từng khung cột gỗ. Mái nào khít đúng nhà ấy. Không đánh dấu mà sau bấy nhiêu năm họ vẫn nhớ như in, không lộn một mái nhà nào. Chỉ mấy ngày là làng cũ lại tươm tất như xưa.

    Cái hồ mới đắp, cá sinh sôi nhiều vô kể. Chúng cứ rủ nhau nhào vào bờ cạn gần làng. Vùng đất bán ngập, phù sa màu mỡ, cỏ mọc um tùm, ban đêm, nhất là sau một ngày mưa lất phất mát trời, đủ các loại cá quần trong những đám cỏ say sưa quẫy đạp. Nghề bắt cá hóa ra lại phát đạt.

    Già Kui lọm cọm lên rừng tìm vỏ gai về bày cho bọn trẻ xe sợi đan lưới. Cái lưới đơn sơ mà giăng một đêm được cả gùi cá. Cả làng chia nhau ăn mới hết.

    Bọn A Luih, A Tơi thì thích bắt cá to.

    Chúng làm đuốc lồ ô đi soi ở những bãi cạn.

    Đứa cầm đuốc, đứa cầm lao cứ ven hồ mà lội.

    Rừng đêm, hồ đêm dập dềnh như cõi mơ. Nước vỗ bờ tong tóc. Mặt đất loai loai một lớp bùn. Cây mục cỏ thối sinh ra những sinh vật phù du ven bờ loang loáng. Đàn cá ham mồi lên tận bãi cạn mà ăn đêm. Thời gian đầu ngập nước có mấy năm mà đàn cá no mồi tăng đàn lên vô kể. Cá lại nhanh to. Hồ lớn, chúng thả sức bơi, ham vui lạc lên cả thượng nguồn.

    – Đây đây, A Luih. Thấy không? Con cá to quá!

    – Được rồi. Chỉ tay thôi, đừng nói!

    Phập. Cái lao phóng đi, cả một vầng nước tung tóe. Con cá bị thương quật lên cao quá đầu người, rơi rầm xuống.

    Hai thằng lăn ra vật nhau với cá.

    Nó đã bị trọng thương nên nhanh chóng đuối sức.

    Nhát phóng lao như tên bắn đã hạ sát được con cá to hơn bắp đùi. Cả hai tay thanh niên ì ạch cho vào gùi, vẫn thòi ra cả cái đuôi.

    Buổi soi cá thành công ngoài dự đoán.

    Cả làng lại có bữa cá no.

    Rừng đã được tái sinh, cây tốt hơn, rậm rạp hơn. Muông thú cũng trở về nhiều hơn. Săn thú, chỉ như bắt con vật trong sân nhà. Từ bẫy, thò, giăng lưới đều có cái ăn. Tùy ý thích con thú to thú nhỏ.

    Giàng rừng cho cái ăn đủ đầy rồi.

    Từ nay không đi đâu nữa.

    Sướng nhất vẫn là bọn trẻ choai choai. Trưa hè, chúng không ngủ, cả bầy gọi nhau xuống hồ. Lần lượt từng đứa leo lên những cành cây chơ chỏng trên mặt nước, lên cao chót vót rồi cùng một hai ba, cắm đầu lao xuống. Chìm nghỉm trong trước mát, độ mấy giây mới trồi lên.

    Lại leo.

    Lại lao.

    Lại vùng vẫy.

    Nhào lộn như đám rái cá rửng mỡ.

    Thình lình cả lũ trên những thân cành trơ trụi cao chót vót, đồng loạt rơi xuống mặt nước mênh mông như những trái cây chín rụng bì bõm…

    Những cây rừng bọn dọn lòng hồ chê không chặt, trở thành cây chết đứng trơ cành trên mặt nước. Đó vô tình lại trở thành thú vui chơi tưng bừng hồn nhiên của lũ trẻ.

    Cứ như chốn bồng lai tiên cảnh.

    Bọn con trai choai trong làng, hàng ngày phân công từng nhóm, ra rừng lượm những ngọn cây lồ ô vương vãi trên đất đem về chẻ nhỏ, buộc thành bó chặt làm cây đuốc; nhóm vào suối lấy vỏ tắc ngang về đốt lửa chế biến thứ nhựa dính. Rồi lo vót tên ná, làm que thập nhựa. Công việc chuẩn bị xong xuôi thì cứ chờ cho màn đêm buông xuống là đốt đuốc lồ ô luồn lách vào rừng. Chúng cũng học cách của người lớn vào rừng thì im lặng mà bước. Những vòm cây ban ngày quan sát có nhiều bãi phân chim là đích đến của bọn trẻ. Đứa cầm đuốc, đứa cầm ná, đứa cầm que tẩm nhựa, đứa nhanh mắt quan sát. Chân trần, đầu trần, luồn rừng nhẹ như con báo. Dưới ánh sáng đuốc, ngước lên lùm cây, thấy con chim to thì bắn ná, phập nhẹ cái đã có con lạch phạch rơi trong tích tắc. Gặp những con chim nhỏ thì đứa soi đuốc, đứa khẽ khàng khéo léo dơ cái que nhựa lên. Cứ lặng lẽ bắt hết con chim này đến con chim khác mà cả đàn chẳng hay biết.

    Săn chim đêm vừa là một thú vui con trẻ, cũng là một kỹ năng của đàn ông ở xứ rừng. Những màn đêm ấy vừa háo hức, vừa hồi hộp, lại có cái ăn của rừng cho.

    Người lớn thì nhàn nhã hơn, không phải đi phát rẫy xa nữa. Mỗi năm một vụ, chỉ cần gieo lúa, tỉa bắp trên phần đất bán ngập đầy phù sa ẩm ướt đã có thừa lương thực.

    Những cái ghè lại được đưa ra ủ rượu. Rượu thơm nức cả làng. Có nhiều rượu rồi, lại không phải quá lao tâm mưu sinh vì cái ăn, già Hoen họp các già trong làng, bàn cách tìm về niềm vui nơi rừng núi khi xưa.

    – Phải mời các giàng trở về thôi các ông ạ.

    – Ờ, đúng vậy. Làng không thể sống thiếu các giàng được. Xưa nay đã vậy.

    – Qua chặng gian nan vừa rồi, biết là có tội với giàng lắm. Biết thì sửa, để mà sống tốt!

    Giữa mênh mông trời nước, mênh mông đại ngàn, làng tự túc tự quản lại sống dậy. Những đêm lửa rừng, những đêm cồng chiêng rượu cần lại lâng lâng bay bổng ấm áp.

    Mùa lúa bán ngập hóa ra được rất nhiều thóc. Khi nước lên lúa đã tốt rồi. Nó ngập trong nước đến mấy tháng xanh tốt như cỏ lau. Đến khi nước rút lòi bãi đất cũng là khi lúa dần cúi ngọn. Đất khô, hạt lúa cũng khô khén trên cây. Lúa rẫy có thời gian ngập trong chân nước, năng suất cao hơn, gạo ăn mềm dẻo lại thơm.

    Thật là giàng ban ơn.

    Từ nay không phải vào rừng phát rẫy khó nhọc nữa!

    Để giúp bạn hiểu rõ hơn về nội dung, sau đây là phần chú thích của chương 15. Mời bạn nghe cùng BÚC CÁC:

    Chú thích 23: Một thứ gỗ có lõi cứng tương tự như gỗ lim ở Miền Bắc, cũng thuộc nhóm bộ đậu.

    Chú thích 24: Hồi nhà của người Tây Nguyên không lợp chái như nhà người Kinh. Để chống mưa tạt, mài nhà thường dài hơn sàn nhà khung gỗ, phủ lên sân sàn.

    Chú thích 25: Trước khi làm một công việc bất thường, người Tây Nguyên thường im lặng trong 3 ngày, có lúc cấm làng, gọi là “ngày không nói”. Họ sợ nói ra, giàng nghe thấy và cản đường.

    Hết chương 15.

  • Chương 14

    Một buổi tối bệnh viện, bất ngờ Hơ Thy xuất hiện.

    Chỉ có giấc mơ mới được như vậy!

    Chắc lại một giấc mơ đẹp…

    – Anh Tín. Sao đến nông nỗi này! – Hơ Thy mừng vui thảng thốt.

    – Hơ Thy! Sao em biết anh ở đây? – Tín bàng hoàng không kém.

    – Thế mới tài chứ! Em ngửi thấy mùi anh – Hơ Thy nói hài vui vẻ.

    – Thôi chết, anh lại mơ rồi! – Phút chốc như định thần, Tín lộ vẻ thất vọng.

    – Đùa thôi. Anh quên con Krock rồi hả. Đấy, con chim xanh ấy mách bảo cho em mà!

    – Ôi đúng Krock. Mấy hôm trước nó đã đến đây. Chỉ nói với nhau có mấy câu, hình như có người lạ, nó vội bay biến. Các cô hộ lý thì bảo “chim sa cá nhảy”, báo điềm độc. Anh lại nghĩ chỉ là giấc mơ vớ vẩn. Chẳng tin thứ gì!

    Hai người nhìn nhau như một giấc mơ.

    Bao nhiêu năm rồi còn gì.

    Tín bây giờ đã tiều tụy như cái xác chết.

    Đến cử động chân tay cũng khó.

    Thế mà đôi mắt của anh bỗng tươi rói, long lanh. Lồng ngực anh ấm lên xao xuyến. Anh cầm lấy đôi bàn tay Hơ Thy bồi hồi như thuở mới gặp nhau.

    – Bao nhiêu năm em sống ra sao? Anh tưởng em về nơi phú quý quên luôn anh rồi!

    – Ai bảo anh vậy?

    – Thế bây giờ em ở đâu?

    – Em ở làng Dung Dé ấy mà!

    – Nói xạo. Làng đã mất tích. Em thì nghe bảo đi làm ca sĩ!

    – Trời ơi. Anh nghĩ thế thật à! Tội cho em. Làng vẫn ở chỗ cũ. Em đã về với làng từ lâu!

    Thì ra làng Dung Dé không biến mất.

    Hơ Thy thì vẫn ở trong ngôi làng ấy.

    Chuyện cứ như trong mơ.

    Thế mà bao nhiêu năm còn ở Tây Nguyên, Tín đã không có cơ hội nào gặp lại…

    Hết chương 14.

  • Chương 13

    Tín nghỉ hưu, về quê độ một thời gian thì mẹ già qua đời. Cứ như bà cụ cố gắng chờ con vậy. Dẫu sao bao nhiêu năm lang bạt xa xứ, cuối cùng anh cũng được gần gũi, được chăm nom mẹ những ngày cuối đời, dù chỉ là một thời gian ít ỏi.

    Anh ngậm ngùi thương nhớ.

    Cảnh quê đã thay đổi quá nhiều.

    Người quê đã phiêu tán quá nhiều.

    Bạn đồng lứa có đứa đi bộ đội hy sinh trên chiến trường, có đứa học hành đỗ đạt thành ông này bà nọ cũng tha hương khắp xứ, lại có đứa làm dân cày già hom, chết vì khổ, chết vì rượu rụng rơi hết cả.

    Cách sống, lối sống thôn dã cũng đã đổi khác. Nhà sin sít với nhau. Đường bê tông chằng chịt. Cả làng không còn lấy một bụi tre. Những hàng cau cũng đã bị đốn sạch từ bao giờ. Những bờ ao ăm ắp kỷ niệm tuổi thơ cũng đã bị bồi lấp. Người ta bảo, lấp ao kẻo sợ trẻ con chết đuối. Hoàn cảnh nhà nào cũng con hiếm, không sinh năm đẻ bảy như thời trước. Có người lại bảo, đất cũng hiếm rồi, làm gì mà còn ao!

    Có vẻ như nhiều thứ cứ ùa vào làng quê, không sao cưỡng lại được.

    Tín bỗng cô đơn ngay trên cố hương…

    Chẳng phải đụng chân đụng tay lấy việc gì, việc thường nhật là trông coi đứa con nhỏ học hành. Thế mà có lúc anh uể oải, mỏi đứ đừ hết mình mẩy. Rồi bất ngờ một hôm nhức nhối hết cả thân dưới.

    Họa trên trời rơi xuống.

    Không dưng Tín bị viêm hai khớp háng.

    Đớn đau vật vã.

    Giàu đôi con mắt, khó đôi bàn tay.

    Đằng này hai cái chân có đó mà như vô dụng.

    Thành đồ phản trắc!

    Lúc ấy mới thực lao đao lận đận. Chưa bao giờ Tín hình dung được cảnh ấy. Suốt quãng đời đã qua, từ khi đi làm việc dù không tham lam, không giàu có, nhưng với Tín, đói khổ là thứ hiếm gặp. Anh nhàn tản vô lo mà biết đủ. Một kiểu sống rất hợp với đất rừng Tây Nguyên truyền thống!

    Bây giờ ngẫm lại câu của người quê xưa mà xa xót: “Giàu không tằn tiện thì đói liền tay. Đói không tằn tiện thì đi ăn mày”! Là nói sự căn cơ chắt bóp của đời người. Cũng như kiểu nông dân “Tích cốc, phòng cơ” vậy.

    Một suất lương còm phải lo nuôi con ăn học. Nhà thì ở chung với đứa em trai.

    Khi đau nặng không đi lại được nữa, đành phải nhờ chú đưa cháu đi học. Luất quất ngày tháng, uống đủ thứ thuốc Bắc, thuốc Nam, bệnh chẳng thuyên giảm. Đến lúc đau hung buộc phải nhập viện, bác sĩ Vợi chửi, liều quá!

    Quả thực vì bí thôi.

    Chẳng phải liều.

    – Bệnh nước này phải thay cả hai khớp háng mới mong đi lại, nha!

    – Bác sĩ nói chơi hay sao?

    – Thật chứ chẳng chơi! Hơn trăm triệu bạc cho hai khớp là ổn!

    Nghe vậy Tín hú hồn. Tiền đâu phải giấy lộn.

    – Tôi thì lấy tiền đâu mà thay hai khớp!

    – Thế thì nằm viện dài dài chờ mệnh!

    Nhân viên y tế cho đến bệnh nhân, nhìn thấy cảnh Tín ai cũng ngán ngẩm.

    – Người đâu mà hết đường khổ vậy!

    – Nghe nói giám đốc lâm nghiệp, xếp lớn đấy. Giả vậy. Đừng nhầm!

    – Làm ông gì không biết. Giả đâu không biết. Cứ như vầy là khổ rồi! Ai đời nằm viện một thân một mình, không tiền không bạc…

    – Ờ, hay là thất thế thua cuộc, bị lột bị tước hết rồi!

    – Đừng độc mồm vậy, khẩu nghiệp. Nhìn tướng người thì biết. Hiền lành phúc hậu, trời sao nỡ hại!

    Cứ nằm dài vậy.

    Túng thì quẫn.

    Tiền nuôi con không đủ, lại thêm tiền nuôi bệnh! Cảm giác bất lực. Lúc đau quá, không chịu nổi, nỉ non với bác sĩ, ông kê cho mớ thuốc kháng sinh, ít thuốc giảm đau mà tủi.

    Muốn chết.

    – Ờ, bác sĩ ơi. Lạ thế. Hay tại thời chiến trường, tôi bị nhiễm chất độc hóa học nó hủy hoại mất xương khớp rồi.

    – Chưa già đã lẩn thẩn. Cái này chẳng liên quan gì đến chất độc da cam da bưởi gì hết! – Bác sĩ Vợi nghe vậy vừa bực mình, lại thấy buồn cười.

    – Thế hay là do tôi leo núi nhiều quá! Dân trồng rừng mà!

    – Cũng chẳng phải.

    – Mà có thể di chứng của rắn cắn. Tôi ở rừng từng bị rắn cắn liệt chân.

    – Có thể liên quan. Nhưng không chắc. Đấy, bao nhiêu người không bị chất độc hóa học, không leo núi, không bị rắn cắn. Cũng tự dưng lăn ra hư khớp.

    – Nhiều lúc đau quá, lại tủi. Tôi muốn chết đi cho xong. Mà tội có đứa con nhỏ!

    – Chẳng việc gì phải chết. Có tiền chi ra là xong. Bác thấy mấy cụ viêm khớp háng không nhúc nhắc được, cứ tưởng chết đến nơi rồi. Thay cái là đi băng băng như giả vờ đấy thôi!

    Ừ, nói vậy chứ chết đâu có dễ. Sống đã khó, chết cũng chẳng dễ gì! Mà bác sĩ nói đúng. Cái ông Hảo vừa đến chào Tín đấy, viêm hai khớp háng luôn. Tưởng chỉ còn nước chết. Không ngờ con cháu có tiền. Chi ra. Đâu vào đấy ngay!

    Vẩn vơ thế mà buồn cho mình.

    Thật, cuộc đời chẳng hiểu làm sao nữa.

    Cũng có lúc ngồi nơi quyền thế. Muốn cũng có thể có được nhiều thứ! Vậy mà chẳng bao giờ Tín nghĩ tới. Đến đến vợ cũng không màng cơ mà! Suốt bao nhiêu năm trời cứ long tong lêu têu… Bởi không thiếu không đói. Những thứ khác thì không có nhu cầu!

    Đoạn cuối không đâu lại thường trực bệnh viện. Quả là “sông có khúc, người lúc”! Đến lúc vận xui thì bao nhiêu thứ ập đến. Cứ như “dậu đổ bìm leo” vậy!

    Đà này không nói chết, nhưng cũng khó rời giường bệnh được.

    Không đau ngất vì bệnh, thì cũng mê man vì thuốc!

    Nhiều lúc Tín chìm trôi trong ảo giác.

    Đó là khoảnh khắc sung sướng nhất!

    – Cổng Trời xanh quá, hương thơm ngào ngạt!

    – Cái gì vậy? Ông lại mê man rồi! Rặt nói dại.

    – Tôi thấy Cổng Trời thật mà!

    – Thôi đi. Ông chưa tới số đâu! Chưa tới Thiên Đường được đâu! Ngủ đi cho yên.

    Cô điều dưỡng cố trấn tĩnh giúp cho Tín thoát khỏi cơn mê lú. Anh chợp mắt được một lúc.

    Con Krock xuất hiện.

    Nó đậu trên bậu cửa sổ giường bệnh.

    – Anh Tín. Anh đau hả?

    – Ờ Krock. Lâu quá rồi ha! Anh Tín hư hai khớp gối rồi. Không đi lại được nữa. Chắc không vào được Đăk Mơ nữa rồi!

    – Đây là đâu vậy?

    – Bệnh viện tỉnh – Tín trả lời như cái máy.

    Chỉ nói được với nhau có vậy, con Krock đã vụt bay khi có mấy bóng người từ ngoài vào thăm bệnh.

    Ôi con chim chung thủy quá.

    Con chim của bầu trời tự do!

    Tín như muốn reo lên trong cơn hào hứng.

    Chỉ có chim trời mới thoắt ẩn thoắt hiện được như thế. Loài chim sung sướng quá, cứ như giấc mơ vậy!

    – Hình như chim sa cá nhảy!

    – Thôi rồi, điềm độc rồi.

    – Tôi thấy con chim màu xanh!

    – Xanh cũng độc. Chim sa cá nhảy xưa nay là điềm báo sự chẳng lành!

    Mọi người ngơ ngác.

    Tín bâng khuâng không hiểu thoáng chốc vừa qua là thực hay là giấc mơ nữa.

    Hết chương 13.