Author: editor editor

  • Giá trị của quyển sách

    Giá trị của quyển sách dành cho bạn: Cuốn sách này không phải dành cho người mới. Nhưng có những người mới “đặc biệt”, tôi sẽ nói rõ hơn ở phần sau, họ như sinh ra đã dành cho ngành này, vào nghề một cách tự nhiên và nhẹ nhàng như hơi thở. Còn lại, đa phần những người mới bước vào thị trường đều mang theo một hiểu lầm tai hại rằng đây là con đường dễ kiếm tiền mà chẳng cần phải nỗ lực gì. Tôi không phủ nhận suy nghĩ này, nhưng nó hoàn toàn sai lầm. Nó giết chết nhiệt huyết, làm chệch hướng ý chí, và dập tắt lòng kiên trì của bạn, khiến bạn tin rằng có thể “ngồi không” và chờ tiền từ trên trời rơi xuống. Nhưng không bao giờ có chuyện đó cả! Quyển sách này viết ra dành cho những ai từng bị giao dịch làm cho mất ăn mất ngủ, từng đau đớn, thậm chí cảm thấy như đang chinh phục một mối tình đầy thử thách. Và chỉ có tình yêu vĩnh cửu với giao dịch mới giúp bạn trở thành một nhà giao dịch đúng nghĩa. Vậy, thế nào là một nhà giao dịch đúng nghĩa? Đó là người xem giao dịch như một công việc kinh doanh thực thụ. Tôi muốn nhấn mạnh: một “nhà kinh doanh đường giá”, đây sẽ là cụm từ xuyên suốt cuốn sách này. Để kinh doanh thành công hay để giao dịch có lợi nhuận ổn định, tất cả đều cần được thực hiện một cách bài bản, và bài bản chính là một phần không thể thiếu của sự chuyên nghiệp. Cuốn sách này sẽ đưa bạn đến gần hơn với sự chuyên nghiệp trong giao dịch. Tuy nhiên, đừng hiểu lầm rằng mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn chiến thắng thị trường một cách tuyệt đối, điều đó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như kỹ năng, kinh nghiệm, chiến lược, và quan trọng nhất là tâm thức giao dịch của bạn. Nhưng một điều tôi có thể đảm bảo: bạn sẽ trưởng thành hơn trên hành trình giao dịch của mình khi bắt đầu tiến đến những chương đầu tiên. Càng đọc, bạn sẽ nhận ra rằng giao dịch không phải là một cuộc chiến đầy căng thẳng hay áp lực, mà chỉ là một hành trình nhẹ nhàng, nếu bạn nắm trong tay chìa khóa quản trị tâm thức. Nghe có vẻ khó, nhưng hãy tin tôi, khi nhận thức được “làm chủ được tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính” là ưu tiên số 1, mọi thứ sẽ trở nên đơn giản hơn bạn nghĩ rất nhiều. Tôi cũng từng tiếp xúc những người gặp đau đớn trên thị trường và trở nên “hạnh phúc hơn”, sau này càng phát triển cuốn sách, rồi khi tôi nhìn lại thì cũng có rất nhiều người tiếp xúc vào thị trường mà không trải qua bất kỳ đau đớn nào vẫn có thể giao dịch tốt được, thậm chí thành công trong ngành. Người thầy nói rằng đó là “những trường hợp hiếm”, thì thời đại công nghệ 4.0 hiện tại lại ngày càng xảy ra dày đặc hơn, có thể do thời thế hoặc do sự tác động của nhận thức ngày càng đặc biệt hơn từ những tri thức tuyệt quý về tâm thức được lan toả. May mắn thông qua sự kích hoạt “tâm thức giao dịch” từ tôi thì người đồng hành sát cánh bên cạnh tôi tuy không phải thành công vang dội trong giao dịch, nhưng cô ấy là minh chứng rõ ràng cho người trải qua con đường học tập nhận được danh hiệu: “Chuyên gia tư vấn huấn luyện nội tâm” rồi trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp thực thụ. Bật mí quá trình vào nghề của cô ấy: Quá trình đó rất nhẹ nhàng và đơn giản là học một nghề phù hợp rồi ra làm nghề cứ như một chuyện “hiển nhiên” phải xảy ra vậy, nên tôi thấy rằng quyển sách này càng phải đưa ra sớm hơn cho quý nhà giao dịch nhận được những bài học quan trọng này. Bây giờ, một nhà giao dịch đúng nghĩa chính là một nhà giao dịch chuyên nghiệp. Và như một nguyên lý bất biến trong mọi ngành nghề: tiền luôn chảy từ túi người nghiệp dư sang túi người chuyên nghiệp. Bất kể là lĩnh vực gì, người mới bắt đầu hay thiếu kinh nghiệm đều có thể gặp thất bại. Nhưng điều đặc biệt nhất ở nghề giao dịch là bạn được “học cách thất bại” rất nhanh, nhanh hơn bất cứ công việc nào khác. Nếu mở một công ty, có thể bạn sẽ mất 1-3 năm mới nhận ra mình đã phá sản. Nhưng trong giao dịch, chỉ cần 1-3 tháng, thậm chí 1-3 ngày, bạn đã có thể “trắng tay”. Đây chính là điều thú vị nhất và cũng là thử thách lớn nhất của giao dịch. Vậy, chúng ta có cần lo lắng về thất bại không? Hoàn toàn không. Bởi bản chất của con người là học hỏi và trưởng thành thông qua những biến cố, rủi ro, hay những trải nghiệm mang lại kiến thức. Vì thế, không có gì gọi là thất bại cả. Chỉ cần chúng ta biết chấp nhận và rút ra bài học từ mỗi lệnh giao dịch như một phần tất yếu, thì thành công sẽ tự nhiên xuất hiện giống như ngày luôn đi cùng đêm, sáng luôn có tối, dài có ngắn, tốt có xấu, lên có xuống, và trên biểu đồ thì luôn có nến xanh lẫn nến đỏ. Chỉ khi tâm ta không còn phân biệt, không còn phán xét, nhận được sự chân thật chúng ta mới thực sự “an vui”. Mà tâm an thì vạn sự cũng sẽ an, mọi thứ tự nhiên trở nên rõ ràng, nhẹ nhàng và đúng với trật tự vốn có của nó. Trong giao dịch cũng vậy, khi giữ được tâm an, bạn sẽ thấy cơ hội và rủi ro chỉ là hai mặt của một đồng xu, luôn song hành và bổ trợ lẫn nhau. Trong hành trình này, tôi, cùng với những bài học từ chuyên gia, người thầy đã dành trọn cuộc đời để nghiên cứu và chia sẻ nghệ thuật giao dịch đơn giản, sẽ đồng hành cùng bạn. Tôi trân trọng biết ơn ông đã để lại cho chúng ta một tác phẩm vô cùng giá trị. Cảm ơn bạn vì đã dành thời gian thưởng thức cuốn sách này. Chúc bạn sớm đạt được thành công trong hành trình trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp. Yêu đầu tư – Trader ITZ Founder Chú thích: Phần chú thích tôi thường để ở cuối bài, phòng khi quý độc giả vẫn còn thắc mắc thì có thể tra cứu ngay; qua đó, mỗi nội dung trở thành một trải nghiệm liền mạch, giúp bạn hưởng thụ trọn vẹn từng trang sách. Cách đọc sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính” là: Lần đầu tiên, hãy đọc toàn bộ quyển sách để thấu hiểu được cốt tủy mà nó truyền tải. Lần sau, khi quay lại, bạn có thể chọn những chương mà mình cảm thấy tâm đắc để ứng dụng vào hành động. Điều này sẽ giúp khắc ghi thành nhận thức đúng đắn, từ đó hình thành nên một nhà giao dịch đúng nghĩa. Giao dịch là gì? Giao dịch (trading) là hoạt động mua bán tài sản như cổ phiếu, hàng hóa, tiền tệ, hoặc bất động sản trên một thị trường cụ thể. Mục tiêu của giao dịch là tìm tạo lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trong khoảng thời gian ngắn hạn. Giao dịch tập trung vào tính thanh khoản cao, tức khả năng mua bán nhanh chóng và hiệu quả. Theo Tổ chức CFA Institute, giao dịch là quá trình thực hiện các lệnh mua hoặc bán tài sản nhằm tận dụng biến động giá trên thị trường để tạo ra lợi nhuận. Điểm đặc trưng của giao dịch tài chính là sự biến động giá nhanh chóng và tính thanh khoản cao. Giao dịch tài chính đòi hỏi người tham gia phải có kỹ năng phản ứng nhạy bén, cùng khả năng phân tích và đánh giá thị trường. Đầu tư là gì? Đầu tư (investing) là quá trình phân bổ vốn vào một hoặc nhiều tài sản nhằm tạo ra giá trị gia tăng trong tương lai. Mục tiêu của đầu tư là tích lũy tài sản dài hạn, thông qua sự tăng trưởng giá trị nội tại của tài sản và lợi nhuận tích lũy theo thời gian. Dài hạn tính theo đơn vị thời gian là trên 1 năm. Theo Warren Buffett, đầu tư là “quá trình mua một tài sản với niềm tin rằng giá trị của nó sẽ tăng trưởng trong tương lai”. Giao dịch khác gì so với đầu tư? Mặc dù giao dịch và đầu tư đều hướng tới mục tiêu tạo lợi nhuận, nhưng có những khác biệt cơ bản: a) Thời Gian: Giao dịch: Tập trung vào ngắn hạn (tính theo giờ, ngày hoặc tuần). Đầu tư: Hướng tới dài hạn (tính theo tháng, năm hoặc nhiều năm). b) Mục Tiêu: Giao dịch: Tạo lợi nhuận từ chênh lệch giá trong thời gian ngắn. Đầu tư: Xây dựng tài sản và gia tăng giá trị tổng thể thông qua thời gian. c) Rủi Ro: Giao dịch: Rủi ro cao hơn do tính biến động mạnh và sự nhạy bén của thị trường. Đầu tư: Rủi ro thấp hơn khi đầu tư dài hạn vào tài sản có giá trị nội tại vững chắc. Đặc Điểm Chung Của Giao Dịch Và Đầu Tư: – Đều là giao dịch – Đều hướng tới tối đa hóa lợi nhuận dựa trên thị trường. – Đòi hỏi năng lực phù hợp với ngành, kiến thức vững vàng và kỹ năng quản lý rủi ro. – Yêu cầu tâm thái đúng, sự tự kỷ luật cao, kiên nhẫn và khả năng kiểm soát cảm xúc trong quá trình ra quyết định. Kết Luận Giao dịch là nghệ thuật quản lý biến động giá ngắn hạn, trong khi đầu tư là nghệ thuật xây dựng và quản lý tài sản trong dài hạn. Theo lời của Benjamin Graham, “Đầu tư thông minh là việc phân tích kỹ lưỡng và đưa ra quyết định với mục tiêu bảo toàn vốn và đạt được lợi nhuận phù hợp.” Bạn chọn con đường nào không quan trọng bằng việc bạn hiểu rõ tính chất, mục tiêu và chiến lược phù hợp với bản thân để phát triển bền vững trên thị trường tài chính.

    Lời tựa

    Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán đã kéo theo một loạt các cuốn sách xuất bản về chủ đề “Làm thế nào để kiếm tiền trên thị trường giao dịch.” Có rất nhiều sách, một số thực sự giá trị, một số không, một số là những sản phẩm mới, và một số chỉ đơn thuần là tái chế lại những nội dung cũ. Tuy nhiên, hiếm khi có một tác giả nào mang đến điều gì đó thực sự khác biệt, điều gì đó đủ sâu sắc để vượt lên trên số đông. Và đó chính là điều mà người thầy đã làm được.

    Dựa trên những bài học sâu sắc từ người thầy và ứng dụng triết lý giáo dục tận gốc, tôi đã bổ sung và điều chỉnh để phù hợp với thời điểm hiện tại cũng như giữ vững giá trị lâu dài trong tương lai, từ đó tạo nên cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. đây không chỉ đơn thuần là một cuốn sách về kỹ thuật hay phương pháp giao dịch, mà còn là một góc nhìn khác biệt, tập trung vào việc quản trị tâm thức yếu tố cốt lõi quyết định sự thành bại của bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Cuốn sách này mở ra một cái nhìn sâu sắc về những thách thức trong giao dịch, mà bất kỳ ai, đặc biệt là những người mới bắt đầu, đều phải đối mặt. Với người mới, thách thức ban đầu thường chỉ xoay quanh câu hỏi: “Làm thế nào để kiếm tiền?” Ban đầu, họ có thể nghe theo những lời khuyên từ nhà môi giới, áp dụng một vài mẹo nhỏ, hay thử các phương pháp mua bán dựa trên trực giác. Nhưng dù có làm gì, họ vẫn không thể chiến thắng một cách ổn định.

    Rồi họ nghĩ rằng mình cần một chiến lược giao dịch bài bản hơn, đáng tin cậy hơn. Họ tin rằng chỉ cần tuân theo các quy tắc trong chiến lược, giao dịch sẽ trở nên dễ dàng, và tiền sẽ tự động rơi vào túi. Nhưng thực tế không hề đơn giản như vậy. Đây là lúc họ nhận ra rằng giao dịch không chỉ là một hoạt động kiếm tiền, mà còn là một trong những trải nghiệm khó khăn nhất mà họ từng đối mặt.

    Chính những thất bại này đã dẫn đến một thống kê đáng suy ngẫm: 95% nhà giao dịch hợp đồng tương lai mất sạch tiền trong năm đầu tiên. Với nhà giao dịch cổ phiếu, kết quả cũng không khác biệt. Hầu hết thất bại vì họ không có một chiến lược rõ ràng, hoặc đơn giản là họ đặt niềm tin vào tư duy “mua và nắm giữ cổ phiếu” mà không hiểu rõ bản chất thực sự của thị trường.

    Thông qua tựa đề này, tôi không chỉ muốn tiếp nối di sản mà người thầy đã để lại, mà còn muốn làm sáng tỏ và định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về giao dịch tài chính. Thành công không nằm ở chỗ bạn biết bao nhiêu mẹo, hay chiến lược bạn học được tốt đến mức nào, mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức cách bạn kiểm soát cảm xúc, giữ vững kỷ luật, và hành động một cách tỉnh táo ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất.

    Vì vậy, tại sao phần lớn mọi người có thể cực kỳ thành công trong các ngành nghề khác, nhưng khi trở thành nhà giao dịch lại thất bại thảm hại? Phải chăng những nhà giao dịch thành công được sinh ra tự nhiên, không cần phải rèn luyện hay gọt dũa? Người thầy khẳng định rằng điều này hoàn toàn sai. Theo ông, để thành công trong giao dịch, điều quan trọng nhất là phải xây dựng được tư duy của một nhà giao dịch. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng trên thực tế, tư duy này hoàn toàn xa lạ với cách mà chúng ta được dạy để nhìn nhận và trải nghiệm cuộc sống.

    Thống kê 95% nhà giao dịch thất bại thực sự có ý nghĩa nếu nhìn vào cách hầu hết chúng ta lớn lên và học hỏi. Trong cuộc sống, chúng ta được dạy để phát triển những kỹ năng phục vụ cho việc đạt điểm cao ở trường, thăng tiến trong sự nghiệp, và xây dựng các mối quan hệ xã hội. Những kỹ năng đó giúp chúng ta thành công ở nhiều lĩnh vực, nhưng khi áp dụng vào giao dịch, chúng lại không phù hợp.

    Giao dịch không giống bất kỳ ngành nghề nào khác. Nó yêu cầu chúng ta phải học cách tư duy về xác suất, thay vì áp dụng những kỹ năng thông thường đã ăn sâu trong tiềm thức. Để thành công, nhà giao dịch cần gạt bỏ những lối suy nghĩ truyền thống và tập trung vào việc rèn luyện một tư duy hoàn toàn mới tư duy của một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

    Trong cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính,” tôi rút ra bài học tâm đắc ngộ ra của người thầy và nhiều chuyên gia khác để mang đến những hướng dẫn chi tiết về cách xây dựng tư duy này. Cuốn sách không chỉ là sự kết hợp của lý thuyết và trải nghiệm thực tế, mà còn là công cụ để bạn quản trị tâm thức, cải thiện mối quan hệ, tài chính, và sức khỏe một cách hài hòa.

    Đây là quyển sách đặc biệt mà dù nhà giao dịch đang giao dịch phương pháp nào đi chăng nữa cùng cần đến vì quyển sách giúp định hình tâm thức có một sự vững vàng và trưởng thành nhất định.

    Khuyến nghị của tôi? Xắp xếp dành thời gian trọn vẹn để thưởng thức “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. Cuốn sách này sẽ giúp bạn từng bước phát triển tư duy cần thiết để trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

     

    Lời nói đầu

    Tôi là một nhà giáo dục nhận thức về giao dịch, thành công của tôi đó là chuyển hiện thực cho nhiều nhà giao dịch trở thành nhà giao dịch chiến thắng nhất quán. Một người thầy đặc biệt của tôi đã từng chia sẻ rằng, không có đầu tư mạo hiểm hay giao dịch rủi ro, mà chỉ có chưa có nhận thức về điều đó hay chưa quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính. Cho nên quyển sách có lý do ra đời dành cho bạn!

    Mục tiêu của bất kỳ nhà giao dịch nào cũng là tạo lợi nhuận một cách ổn định. Nhưng tại sao chỉ có một tỷ lệ nhỏ nhà giao dịch đạt được sự thành công đều đặn? Theo người thầy, yếu tố quyết định nằm ở tâm thức những nhà giao dịch chiến thắng đều đặn có cách suy nghĩ hoàn toàn khác với số đông còn lại.

    Người thầy ấy bắt đầu sự nghiệp giao dịch vào năm 1978, khi ông vẫn đang quản lý tại một công ty trong lĩnh vực bảo hiểm. Lúc bấy giờ, ông đã khá thành công và tin rằng mình có thể dễ dàng chuyển thành tựu đó sang lĩnh vực giao dịch. Thế nhưng, thực tế lại không diễn ra như ông mong đợi.

    Đến khoảng năm 1981, sau nhiều thất bại liên tiếp và cảm giác bất lực khi không thể giao dịch hiệu quả trong lúc vẫn gánh vác công việc cũ, người thầy quyết định chuyển sang hẳn một sàn giao dịch với vai trò môi giới. Nhưng chỉ trong vài tháng sau đó, ông gần như mất sạch những gì mình có, cả do thua lỗ trong giao dịch lẫn lối sống xa hoa, dẫn đến áp lực phải kiếm nhiều tiền nhanh chóng.

    Chính chuỗi trải nghiệm cay đắng này đã dạy ông rất nhiều về chính bản thân mình, cũng như vai trò của tâm thức trong giao dịch. Từ đó, ông bắt đầu ấp ủ việc viết một cuốn sách về chủ đề này. Dù dự định ban đầu chỉ gói gọn trong vài tháng, dự án ấy cuối cùng kéo dài hàng chục năm. Sau cùng, những cuốn sách của người thầy vẫn ra đời và trở thành nguồn cảm hứng cho vô số nhà giao dịch khác.

    Trong hành trình đó, người thầy thành lập một công ty tư vấn chuyên về tâm lý giao dịch, tổ chức nhiều hội thảo và chia sẻ tại các công ty đầu tư, quỹ giao dịch, hội nghị tài chính khác nhau. Những bài học và kinh nghiệm đúc kết suốt chặng đường đã cho thấy: Thành công bền vững đòi hỏi phải làm chủ tâm thức, không chỉ ở góc độ kỹ thuật hay chiến lược giao dịch.

    Tôi cũng được minh chứng rằng:

    “Trong quá trình giao dịch chính tôi cũng gặp rất nhiều vấn đề, giống như người thầy ấy, có lúc kiếm được không ít, rồi lại mất trắng, tất cả xoay quanh những biến động nội tâm. May mắn, tôi có một người bạn 10 năm đồng hành, giới thiệu tôi đến một môi trường huấn luyện tâm thức khắc khe, giúp tôi thấu hiểu sâu hơn về chính mình. Thế nên cuốn sách này chính là sự hòa quyện tinh túy giữa những tri thức chuyên môn của những người thầy, và quan trọng nhất là yếu tố ‘quản trị tâm thức’ về đầu tư và giao dịch.”

    Trader ITZ Founder

    Những bài học từ cuộc đời và sự nghiệp của người thầy đã chứng minh vai trò sống còn của tâm thức trong giao dịch. Suy cho cùng, kỹ năng và phương pháp là cần thiết, nhưng để đạt sự ổn định lâu dài, nhà giao dịch buộc phải thấu hiểu và làm chủ thế giới nội tâm của chính mình.

    Thêm nữa, người thầy giao dịch đã huấn luyện cá nhân cho hầu hết các kiểu nhà giao dịch trong ngành, bao gồm các nhà giao dịch tại những sàn giao dịch lớn nhất, các nhà phòng ngừa rủi ro (Hedgers), chuyên gia về quyền chọn (Options), và các nhà tư vấn giao dịch hàng hóa (CTAS), cũng như những người mới tham gia thị trường. Trong suốt hàng chục năm, ông đã phân tích sâu về tâm lý đằng sau giao dịch để phát triển các phương pháp hiệu quả nhằm giảng dạy những nguyên tắc cốt lõi dẫn đến thành công.

    Theo người thầy, ở cấp độ cơ bản nhất, có một vấn đề lớn trong cách chúng ta suy nghĩ. Có điều gì đó trong tư duy của con người không phù hợp với bản chất của thị trường. Những nhà giao dịch thành công những người có đủ sự tự tin vào quyết định của mình, dám thực hiện những gì cần thiết mà không do dự chính là những người đã điều chỉnh được tâm lý của mình để phù hợp với thị trường. Họ không còn sợ hãi trước sự biến động của thị trường mà học cách tập trung vào những thông tin giúp họ nhận diện cơ hội tạo ra lợi nhuận, thay vì bị chi phối bởi những thông tin củng cố nỗi sợ hãi.

    Mặc dù điều này nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực tế, giao dịch thành công dựa trên việc thay đổi ba niềm tin cốt lõi sau:

    1. Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền.

    2. Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.

    3. Mỗi khoảnh khắc trong thị trường là duy nhất, nghĩa là mỗi lợi thế và kết quả đều là một trải nghiệm độc nhất.

    Với tư duy này, giao dịch trở thành một quá trình có hệ thống. Bạn chỉ cần chờ đợi lợi thế xuất hiện, vào lệnh, và tiếp tục lặp lại quá trình đó một cách nhất quán. Khi áp dụng đúng, bạn sẽ học được điều gì thực sự hiệu quả và điều gì không hiệu quả. Quan trọng hơn, bạn sẽ xây dựng được sự tự tin để không tự gây tổn hại cho bản thân trong một môi trường đầy cơ hội nhưng cũng không kém phần rủi ro như thị trường.

    Người thầy chỉ ra rằng, hầu hết các nhà giao dịch đều không nhận ra rằng vấn đề của họ bắt nguồn từ chính cách họ tư duy về giao dịch. Họ thường đổ lỗi cho thị trường hoặc các yếu tố bên ngoài, mà quên mất rằng những thất bại phần lớn xuất phát từ cách họ suy nghĩ trong lúc giao dịch. Trong cuốn sách đầu tiên của ông có tên: “Nhà giao dịch kỷ luật”, đã xác định những vấn đề mà nhà giao dịch thường đối mặt từ góc độ tâm lý. Ông cũng xây dựng một khung triết lý giúp giải thích bản chất của những vấn đề này và lý do tại sao chúng tồn tại.

    Người thầy đã đặt ra năm mục tiêu chính để giúp các nhà giao dịch thay đổi cách tư duy và tiếp cận thị trường. Từ những bài học trong cuốn sách này, tôi đã đúc kết và phát triển để ứng dụng vào quyển sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”với 6 mục tiêu, nhằm giúp các nhà giao dịch quản trị tâm thức tốt hơn trong hành trình chinh phục thị trường. Dưới đây là những bài học cốt lõi mà tôi đã rút ra:

    1. Phân tích thị trường không phải là giải pháp duy nhất cho những khó khăn trong giao dịch.

    Người thầy đã chứng minh rằng việc hiểu biết nhiều hơn hoặc phân tích thị trường kỹ lưỡng hơn không phải lúc nào cũng dẫn đến kết quả giao dịch nhất quán. Điều quan trọng hơn là bạn phải học cách quản trị tâm thức để xử lý các thông tin đó.

    2. Tâm thái và trạng thái tâm thức quyết định kết quả giao dịch.

    Tâm lý và trạng thái tinh thần của bạn có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra quyết định. Để đạt được sự nhất quán, bạn cần xây dựng được một tâm thái ổn định và tự tin.

    3. Tư duy xác suất là chìa khóa của một nhà giao dịch chiến thắng.

    Người thầy nhấn mạnh rằng nhà giao dịch cần học cách suy nghĩ theo xác suất thay vì tìm kiếm sự chắc chắn tuyệt đối. Điều này giúp họ quản lý rủi ro và cơ hội một cách thực tế hơn.

    4. Những mâu thuẫn trong suy nghĩ cản trở việc áp dụng tư duy xác suất.

    Ông chỉ ra rằng nhiều nhà giao dịch nghĩ rằng họ đang suy nghĩ theo xác suất, nhưng thực tế, họ bị chi phối bởi các mâu thuẫn nội tâm, sự tương phản trong kỳ vọng và nỗi sợ thất bại. Đây là lý do họ gặp khó khăn trong việc ra quyết định nhất quán.

    5. Tích hợp tư duy giao dịch vào hệ thống tâm trí.

    Để giao dịch trở thành một kỹ năng tự nhiên, nhà giao dịch cần rèn luyện để tích hợp tư duy đúng đắn vào hệ thống tâm trí, đến mức họ có thể hành động một cách dễ dàng và tự tin mà không bị căng thẳng.

    6. Hướng đến chân dung nhà giao dịch giàu toàn diện

    Điều này tôi được chuyển giao từ một người thầy đặc biệt về nội tâm rằng muốn làm gì phải rõ đích đến. Thứ nhất giao dịch là một ngành thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc vì thị trường chỉ đang phản ánh chính nội tâm ta. Thứ hai để đơn giản đến đích mà không bị vội, mà vội là khả năng đi sai rất cao vì “Dục tốc bất đạt”. Thứ ba là thoả được mong muốn hướng tới và trọn vẹn mọi khía cạnh chứ đừng để đến ngày giao dịch cho cố ra một đống tiền nhưng không rõ muốn gì ngay từ đầu thì lúc đó chả khác nào sự bất hạnh “giàu sang”.

    Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính không cung cấp cho bạn một hệ thống giao dịch cụ thể. Thay vào đó, cuốn sách tập trung vào việc giúp bạn học cách tư duy đúng đắn để trở thành một nhà giao dịch có lợi nhuận. Người thầy giả định rằng bạn đã có hệ thống giao dịch và điểm lợi thế của riêng mình. Tuy nhiên, để thành công, bạn phải học cách tin tưởng vào điểm lợi thế của mình. Điểm lợi thế ở đây là khả năng xác suất thành công của một giao dịch cao hơn so với một giao dịch khác. Sự tự tin của bạn càng lớn, bạn sẽ càng dễ dàng thực hiện các lệnh giao dịch.

    Bối cảnh ngày nay, với sự thuận lợi trong việc tiếp cận thị trường tài chính và những thay đổi tích cực của xã hội, đã mang đến sự tham gia ngày càng đông đảo của phụ nữ vào giao dịch. Điều này không chỉ làm phong phú thêm thị trường, mà còn mang lại nhiều góc nhìn mới mẻ và chiến lược độc đáo. Tôi tin rằng sự đa dạng này là một yếu tố quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành tài chính.

    Chính vì thế, khi bàn đến thị trường tài chính, chúng ta không chỉ thấy một lĩnh vực ngày càng hấp dẫn, mà còn là một sân chơi mở rộng, nơi mọi người từ nhiều tầng lớp khác nhau đều có thể tham gia và tạo dấu ấn riêng.

    Một trong những mục tiêu cốt lõi của cuốn sách là dẫn dắt nhà giao dịch thông qua một quá trình tích hợp chiến lược tư duy vào hệ thống tâm trí, giúp họ không chỉ tiếp nhận lý thuyết mà còn nhanh chóng chuyển hóa thành hành động thực tế. Điều này có nghĩa là tư duy đúng đắn sẽ trở thành một phần tự nhiên trong cách bạn suy nghĩ và ra quyết định ngay cả trong những thời điểm tưởng chừng “căng thẳng nhất”.

    Cuốn sách của tôi, “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”, được xây dựng để tiếp nối và lan tỏa tư tưởng này. Nó không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc và sự hiểu biết cần thiết về bản thân bạn, mà còn đi sâu vào bản chất của giao dịch. Mục tiêu chính là giúp bạn nhận ra rằng giao dịch có thể trở nên đơn giản, dễ dàng, và tâm thái đủ đầy. Chỉ cần quan sát thị trường, tư duy đúng hướng, và hành động một cách phù hợp, bạn sẽ có khả năng đạt được sự nhất quán và bền vững trong hành trình giao dịch của mình.

    Chú thích:

    “Dục tốc bất đạt” hay “Dục tốc tắc bất đạt”-câu thành ngữ có nghĩa là chỉ nếu muốn nhanh chóng đạt thành quả mà lại nóng vội thì sẽ không đạt được thành công, là đốt cháy giai đoạn dẫn đến thất bại. Nếu ham mau chóng, màng tiểu lợi thì đại sự không thành.

    Khảo sát tâm thái

    Dưới đây là 36 câu hỏi rất thú vị mà tôi học được từ người thầy. Chúng không chỉ giúp bạn nhìn nhận rõ hơn về tâm thức giao dịch của mình, mà còn mang đến những góc nhìn mới để cải thiện tư duy và chiến lược trong nghề. Hãy thử trả lời từng câu một cách trung thực, bạn sẽ thấy những bài học sâu sắc cho riêng mình.

    1. Để kiếm được tiền như một nhà giao dịch, bạn có cần thiết phải biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo trên thị trường.

    Đồng ý / không đồng ý

    2. Tôi từng nghĩ rằng phải có cách nào đó giúp giao dịch trở nên không có chút rủi ro nào. 

    Đồng ý / không đồng ý

    3. Phân tích là yếu tố chính giúp nhà giao dịch kiếm tiền. 

    Đồng ý / không đồng ý

    4. Những giao dịch thua lỗ là điều không thể tránh khỏi trong giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    5. Tôi luôn xác định rõ rủi ro trước khi đặt lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    6. Tôi cho rằng việc tham gia giao dịch giống như chấp nhận một khoản chi phí để tìm hiểu xem thị trường sẽ đi đâu. 

    Đồng ý / không đồng ý

    7. Tôi sẽ không đặt lệnh nếu không chắc chắn rằng mình sẽ thắng. 

    Đồng ý / không đồng ý

    8. Càng hiểu biết nhiều về thị trường, nhà giao dịch càng dễ dàng xử lý các lệnh giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    9. Phương pháp giao dịch của tôi cho biết chính xác khi nào cần vào lệnh và thoát lệnh bao gồm cả chốt lỗ, chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    10. Ngay cả khi có tín hiệu rõ ràng, tôi vẫn cảm thấy khó khăn khi thực hiện lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    11. Tôi đã từng có giai đoạn giao dịch thành công đều đặn, nhưng điều này thường chỉ xảy ra sau một vài cú thua lỗ lớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    12. Ban đầu, tôi xem phương pháp giao dịch của mình giống như một trò may rủi, với vài giao dịch thành công xen kẽ rất nhiều đau đớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    13. Tôi thường có cảm giác thị trường như đang chống lại mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    14. Càng cố gắng buông bỏ, tôi càng cảm thấy khó quên đi những tổn thương tinh thần trong quá khứ. 

    Đồng ý / không đồng ý

    15. Tôi có triết lý quản lý tiền rõ ràng: Luôn lấy lợi nhuận khi thị trường tạo điều kiện. 

    Đồng ý / không đồng ý

    16. Công việc của một nhà giao dịch là xác định mô hình hành vi thị trường, nhận diện cơ hội và đánh giá rủi ro. 

    Đồng ý / không đồng ý

    17. Thỉnh thoảng, tôi có cảm giác như mình là nạn nhân của thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    18. Khi giao dịch, tôi thường chỉ tập trung vào một khung thời gian. 

    Đồng ý / không đồng ý

    19. Giao dịch thành công đòi hỏi sự linh hoạt về tư duy vượt xa khả năng của hầu hết mọi người. 

    Đồng ý / không đồng ý

    20. Đôi khi, dù cảm nhận được xu hướng thị trường, tôi vẫn khó hành động dựa trên cảm giác đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    21. Có nhiều lúc, tôi biết xu hướng giá đã kết thúc nhưng vẫn không chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    22. Vấn đề không phải là số tiền kiếm được, mà là cảm giác tôi luôn có thể kiếm được nhiều hơn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    23. Khi đặt lệnh, tôi cảm thấy rất tích cực và kỳ vọng cao vào lợi nhuận. 

    Đồng ý / không đồng ý

    24. Thành công của một nhà giao dịch nằm ở niềm tin vào tính nhất quán của chính mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    25. Nếu có thể ước một kỹ năng giao dịch ngay lập tức, bạn sẽ chọn kỹ năng nào?

    Trả lời mở

    26. Tôi từng mất ngủ vì lo lắng về thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    27. Bạn có từng thực hiện giao dịch vì sợ bỏ lỡ cơ hội? 

    Có / không

    28. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng tôi rất thích sự hoàn hảo trong giao dịch và cảm thấy hạnh phúc khi đạt được nó, dù có nhiều giao dịch không tốt trước đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    29. Bạn có từng lập kế hoạch giao dịch nhưng không thực hiện, hoặc thực hiện những giao dịch không hề có kế hoạch? 

    Có / không

    30. Hãy viết vài câu giải thích vì sao hầu hết các nhà giao dịch không kiếm được tiền hoặc không giữ được lợi nhuận. 

    Trả lời mở:

    31. Bạn từng trong trường được thị trường thúc đẩy một lực đẩy vô hình để tự nhiên có hành động bán mua theo đúng chuẩn mực của sự kỷ luật?

    Có / không

    32. Bạn từng có những thôi thúc giảm bớt những nguyên tắc trong phương pháp vì cảm thấy giá chạy có tiềm năng cao, cảm giác bị bỏ lỡ nếu đợi đúng tiêu chí?

    Có / không

    33. Cảm giác gần chốt lời mà không chốt được tệ hơn là chốt lỗ?

    Có / không

    34. Thị trường này có rất nhiều người kiếm được tiền, nhưng người tạo lợi nhuận bền vững rất hiếm hoi?

    Có / không

    35. Giữ sức khoẻ tốt giúp tâm trí cũng minh mẫn có hợp lý không?

    Có / không

    36. Bạn có bức tranh hướng tới cho một nhà giao dịch đúng nghĩa chưa?

    Có / chưa có

    Hãy tạm gác lại những câu trả lời của bạn

    Khi bạn đọc cuốn sách này, tôi muốn bạn tạm đặt những câu trả lời của mình sang một bên. Để lại mọi thứ tự nhiên và đừng cố gắng vội vàng đánh giá đúng sai. Sau khi bạn hoàn thành chương cuối cùng, hãy quay lại và làm lại khảo sát tâm thái đúng trong giao dịch.

    Điều bất ngờ có thể sẽ xuất hiện! Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng những câu trả lời ban đầu của bạn đã thay đổi rất nhiều. Sự thay đổi này không chỉ đến từ việc hiểu rõ hơn về giao dịch, mà còn là kết quả của sự quản trị tâm thức, quản trị tư duy và có được tâm thái đúng sau khi thấm nhuần các bài học trong cuốn sách.

    Thời gian còn lại là thưởng thức và trải nghiệm cùng cuốn sách giúp bạn khám phá những góc nhìn mới mẻ, sâu sắc hơn về chính mình và thị trường.

     

    Lời biết ơn sâu sắc

    Rất trân trọng biết ơn bạn đọc đã chọn quyển sách này, dù nội dung vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Tôi hiểu rằng việc cải tiến và nâng cấp là một hành trình không ngừng nghỉ, nhưng đó mới chỉ là bề nổi. Dù vậy, từ bề nổi đến chiều sâu, quyển sách này vẫn là một phiên bản tối ưu nhất, với những nội dung quan trọng chưa bị cắt giảm qua các bước kiểm duyệt – đây chính là một lợi thế đáng kể. Tất cả đều được chăm chút một cách chỉn chu và tâm huyết.

    Vì lẽ đó, trong lần ra mắt này, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến những người bạn, những người đồng hành luôn sát cánh bên tôi, và những người thân yêu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để quyển sách này có thể đến tay bạn.

    Đặc biệt, tôi biết ơn những người thầy và các chuyên gia đầu ngành, những người đã dành tâm huyết và chia sẻ những bài học quý báu, từ những trải nghiệm đắt giá đến những góc nhìn sâu sắc. Nhờ họ, tôi nhận ra rằng giao dịch không chỉ là công việc kiếm tiền, mà còn là một hành trình trưởng thành nội tâm.

    Cảm ơn nhà xuất bản với kinh nghiệm dày dặn đã đưa ra những lời khuyên hữu ích, giúp quyển sách trở nên hoàn thiện hơn, chỉn chu hơn để gửi đến bạn đọc.

    Cuối cùng, xin gửi lời biết ơn sâu sắc nhất đến bạn, người đã chọn đọc quyển sách này. Cảm ơn bạn đã cùng tôi ngồi lại, cùng suy ngẫm về giao dịch, định tâm trong hành trình giao dịch, và cùng nhau tiến đến những mục tiêu lớn lao hơn trong tương lai.

    Trader ITZ Founder

  • Chương 1: Trường phái giao dịch lý tưởng – Phân tích kỹ thuật và tâm thức tài chính

    Điểm khởi đầu: Phân tích cơ bản

    Từ những ngày sơ khai của thị trường tài chính, phân tích cơ bản đã được xem là “công cụ vàng” để đưa ra các quyết định giao dịch. Thời kỳ đầu, khi thông tin còn khan hiếm và việc tiếp cận dữ liệu bị giới hạn, nhà giao dịch không có lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào các yếu tố nền tảng như bảng cân đối kế toán, báo cáo tài chính, hay những biến động từ quy luật cung cầu cơ bản.

    Nhưng rồi mọi thứ thay đổi, đặc biệt là khi internet bùng nổ. Cách mà thông tin được truyền tải, tốc độ mà dữ liệu được xử lý đã mở ra một kỷ nguyên mới. Phân tích cơ bản không còn giữ vị thế độc tôn. Nó không mất đi giá trị, nhưng bắt đầu phải chia sẻ “sân khấu” với những phương pháp khác, đặc biệt là phân tích kỹ thuật.

    Thời điểm người thầy bắt đầu giao dịch vào năm 1978, rất ít nhà giao dịch biết đến phân tích kỹ thuật. Họ như những kẻ “ngoại đạo,” bị xem là kỳ lạ, thậm chí bị “phố wall” cười cợt vì sử dụng những biểu đồ và đường kẻ tưởng chừng vô nghĩa. Nhưng giờ đây, mọi thứ đã hoàn toàn đảo ngược. Phân tích kỹ thuật không chỉ trở nên phổ biến mà còn là công cụ không thể thiếu đối với bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Tại sao lại có sự thay đổi lớn như vậy? Câu trả lời nằm ở một từ duy nhất: Tiền.

    Thị trường ngày càng phức tạp và nhanh hơn, khiến các nhà giao dịch cần những phương pháp ra quyết định linh hoạt hơn. Dựa hoàn toàn vào phân tích cơ bản để kiếm tiền trở nên khó khăn, bởi các mô hình tính toán, dù chính xác đến đâu, vẫn phải đối mặt với một yếu tố không thể đoán trước: Con người.

    Khi nói về yếu tố phân tích cơ bản, các chuyên gia tài chính phương đông thường xem đây là yếu tố “địa lợi” vừa là một khía cạnh phân tích, vừa là yếu tố ảnh hưởng quan trọng, sẽ được giải thích chi tiết hơn ở phần sau.

    Để hiểu rõ hơn, phân tích cơ bản tập trung vào việc đánh giá các yếu tố tác động đến cung và cầu của một tài sản từ lãi suất, tình hình địa chính trị, đến bảng cân đối, báo cáo tài chính,… Các nhà phân tích sử dụng các mô hình toán học để dự đoán giá trong tương lai. Nhưng có một vấn đề lớn: Dù mô hình có logic đến đâu, nếu các nhà giao dịch những người thực sự điều khiển thị trường không tin vào mô hình đó, hoặc hành xử dựa trên cảm xúc thay vì lý trí, thì mô hình sẽ trở nên vô nghĩa.

    Và chính ở đây, một vấn đề lớn xuất hiện. Thị trường không chỉ vận hành dựa trên số liệu, mà còn bị chi phối bởi tư duy, kỳ vọng, và cả cảm xúc của con người. Sự không chắc chắn này khiến phân tích cơ bản không còn đủ sức mạnh để một mình dẫn dắt các quyết định giao dịch. Nhà giao dịch buộc phải bổ sung thêm những công cụ khác, những cách tiếp cận mới để thích nghi.

    Như người thầy đã từng chia sẻ, phân tích cơ bản có giá trị, nhưng chỉ là một phần của bức tranh. Để tồn tại và phát triển trong thị trường, bạn cần sự linh hoạt, sự nhanh nhạy, và một chiến lược tích hợp. Không có một công cụ nào là “chén thánh” cả. Sự kết hợp giữa phân tích cơ bản và kỹ thuật mới thực sự mang lại lợi thế “cách biệt khác biệt” bền vững.

    Trên thực tế, rất nhiều nhà giao dịch, đặc biệt là những người giao dịch giàu kinh nghiệm trên các sàn hợp đồng tương lai (futures), thường không quá đặt nặng vào các mô hình phân tích cơ bản. Những nhà giao dịch này, mà ta hay gọi là “floor trader,” có khả năng tác động trực tiếp lên giá khiến thị trường biến động rất bất ngờ. Họ không tìm kiếm sự hoàn hảo trong các mô hình lý thuyết mà tập trung vào giá cả chênh lệch hay tín hiệu rõ ràng để ra quyết định. Mục tiêu của họ rất rõ ràng: tối đa hóa lợi nhuận từ những chuyển động giá ngắn hạn. Và đôi khi, hành động của họ không tuân theo logic hay lý trí thông thường, mà dựa trên trực giác và sự nhạy bén với thị trường.

    Nhưng, để hiểu sâu hơn, người thầy nhấn mạnh rằng, phân tích cơ bản thực sự cần thiết, đặc biệt ở giai đoạn bắt đầu. Nó giúp chúng ta hiểu được những yếu tố tác động lớn đến thị trường, những điều mà đôi khi các nhà giao dịch giàu kinh nghiệm có thể bỏ qua. Đây chính là nền tảng để xây dựng một chiến lược giao dịch hợp lý, nơi phân tích cơ bản giữ vai trò xương sống.

    Tuy nhiên, dù phân tích cơ bản có thể giúp chúng ta dự đoán xu hướng giá tại một thời điểm nào đó trong tương lai, thì thực tế là sự biến động giá lại luôn tiềm ẩn những yếu tố không ngờ. Giá có thể thay đổi rất lớn, rất nhanh, đôi khi khiến chúng ta không kịp phản ứng hoặc thực hiện đúng kế hoạch ban đầu. Điều này khiến cho việc cụ thể hóa mục tiêu trong một giao dịch cụ thể trở nên cực kỳ khó khăn, nếu không muốn nói là gần như không thể.

    Cho nên các trường phái khác mới có cơ hội phát triển và thể hiện tính hiệu quả nhất định trong nhiều khía cạnh liên quan đến cách phân tích, lập luận và triết lý sâu sắc ở những phần sau tôi sẽ có cơ hội chia sẻ cho bạn. Bạn cứ ngồi lại đây lật những chương tiếp theo với tâm thái hưởng thụ học tập, rằng sẽ luôn có những bài học mang đến tri thức tuyệt quý tôi tổng hợp từ người thầy, những chuyên gia đầu ngành đã dọn sẵn ra cho bạn rồi đó. Mời bạn xem tiếp trang tiếp theo!

    Chú thích:

    1. Giá (Price) là gì?

    “Giá cả là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc tài sản, thể hiện số lượng tiền mà người mua sẵn sàng trả và người bán sẵn sàng chấp nhận trong một giao dịch trên thị trường. Giá cả dao động xoay quanh giá trị của hàng hóa, phụ thuộc vào cung và cầu, cùng với các yếu tố như tâm lý thị trường, chi phí sản xuất, chính sách kinh tế, và kỳ vọng của các bên liên quan.” Một số điểm chính trong định nghĩa này:

    a) Liên hệ với giá trị: Giá cả phản ánh giá trị hàng hóa trong điều kiện lý tưởng, khi cung và cầu cân bằng. Tuy nhiên, trên thực tế, giá cả thường chênh lệch do ảnh hưởng của các yếu tố khác.

    b) Tác động của cung và cầu: Cung thấp hơn cầu: Giá cả cao hơn giá trị. Cung vượt cầu: Giá cả thấp hơn giá trị.

    c) Yếu tố tâm lý và thị trường: Giá cả không chỉ bị ảnh hưởng bởi yếu tố vật chất (như chi phí sản xuất) mà còn bởi tâm lý người mua, kỳ vọng thị trường, và các yếu tố bên ngoài như tin tức, lạm phát, hoặc các chính sách kinh tế.

    d) Ứng dụng: Trong kinh tế học vi mô: Nghiên cứu cách doanh nghiệp và người tiêu dùng phản ứng với sự thay đổi giá cả. Trong tiếp thị: Là công cụ để xây dựng chiến lược định giá, cạnh tranh, và thu hút khách hàng. Kết luận: Khái niệm giá cả không chỉ dừng lại ở con số mà còn là biểu hiện tổng hợp của các yếu tố kinh tế, xã hội, và tâm lý thị trường. Hiểu sâu sắc giá cả là chìa khóa để đưa ra các quyết định tài chính và kinh doanh hiệu quả.

    2. Phố Wall (Wall Street) là một thuật ngữ thường được dùng để đề cập đến các tổ chức tài chính lớn, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán. Điểm nhấn của thuật ngữ này nằm ở khu vực trung tâm Manhattan, New York, nơi tụ hội của các ngân hàng đầu tư, quỹ phòng hộ, công ty môi giới và sàn giao dịch danh tiếng. Tầm ảnh hưởng của Wall Street không chỉ bó hẹp tại Mỹ mà còn lan rộng ra toàn cầu thông qua các hoạt động giao dịch và đầu tư.

    3. Floor Trader là thành viên chính thức của một sàn giao dịch (có thể là sàn giao dịch chứng khoán hoặc hàng hóa), những người trực tiếp thực hiện lệnh mua/bán ngay tại “trên sàn” (trading floor). Tức là, họ không chỉ ngồi trước màn hình máy tính mà đứng ngay trong khu vực giao dịch để tương tác, trao đổi với các thành viên khác. Quy trình để trở thành Floor Trader khá khắt khe: bạn cần có chứng chỉ chuyên môn, thường phải trải qua các kỳ kiểm tra năng lực (ví dụ như Series 7, Series 3 tuỳ sàn), và được cơ quan quản lý chấp thuận. Sau khi có tư cách Floor Trader, họ sẽ giao dịch cho chính mình hoặc đại diện cho quỹ đầu tư/công ty nào đó, tạo lợi nhuận dựa trên chênh lệch giá và các cơ hội tức thì trên thị trường.

    4. Hợp đồng tương lai (Futures Contract) là một thỏa thuận mua hoặc bán một loại tài sản (như hàng hóa, cổ phiếu, chỉ số, ngoại tệ…) tại một thời điểm xác định trong tương lai, với mức giá đã được ấn định trước. Đây là công cụ tài chính cực kỳ phổ biến, bởi nó đáp ứng hai mục đích chính:

    a) Phòng ngừa rủi ro (Hedging): Các doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư có thể “khóa” giá trước khi rủi ro thị trường khiến chi phí/tài sản thay đổi bất lợi. Ví dụ, một công ty hàng không có thể mua trước hợp đồng tương lai dầu để giữ ổn định chi phí nhiên liệu. 

    b) Đầu cơ (Speculation): Nhà đầu tư tự do hoặc các quỹ có thể giao dịch hợp đồng tương lai để kiếm lời dựa trên sự biến động của giá cả. Nếu dự đoán đúng hướng biến động giá, họ sẽ có lãi từ khoản chênh lệch giá khi đóng hợp đồng.

    Thị trường hợp đồng tương lai còn giúp gia tăng tính thanh khoản cho rất nhiều loại tài sản và tạo ra bức tranh dự báo tốt hơn về giá cả trong tương lai. Đây cũng là một trong những mảng giao dịch lớn nhất, có sức ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường tài chính toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích kỹ thuật 

    Phân tích kỹ thuật: Chiếc chìa khóa dẫn lối thị trường

    Phân tích kỹ thuật không phải là thứ mới mẻ. Từ khi thị trường ra đời dưới bất kỳ hình thức trao đổi nào, phân tích kỹ thuật đã luôn tồn tại. Tuy nhiên, mãi đến cuối những năm 1970 và đầu 1980, cộng đồng giao dịch mới thật sự thừa nhận nó như một công cụ mạnh mẽ để kiếm tiền trên thị trường.

    Vậy tại sao phân tích kỹ thuật lại chiếm ưu thế?

    Rất đơn giản, mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, lại có hàng loạt nhà giao dịch mới bước chân vào thị trường. Hầu hết họ đều mang trong mình một mục tiêu giống nhau: kiếm tiền, nhưng lại lặp đi lặp lại cùng một hành vi, cùng một cách tiếp cận. Chính những hành vi lặp lại này, khi được thực hiện đủ thường xuyên, sẽ dần tạo ra những mô hình hành vi rõ ràng và có thể đo lường được. Điều thú vị là những mô hình này có xu hướng lặp lại với độ tin cậy cao, mở ra cơ hội lớn cho bất kỳ ai đủ tỉnh táo để nhận ra và hành động.

    Độ tin cậy này đặc biệt rõ ràng khi bạn tham gia vào những thị trường có vốn hoá lớn. Ở đó, số lượng người tham gia khổng lồ và dòng tiền mạnh mẽ thường xuyên chảy vào. Chính điều này làm cho thị trường phản ánh rất trung thực “bản chất” đến từ tâm lý, và sâu hơn nữa là tâm thức con người. Khi thị trường có dòng tiền lớn và nhiều người tham gia, nó trở nên khó bị thao túng, điều này khiến những mô hình hành vi trở nên đáng tin cậy hơn. Phân tích kỹ thuật vì thế được đề cao, bởi nó giúp bạn đọc vị được những mô hình hành vi và nắm bắt cơ hội một cách rõ ràng.

    Phân tích kỹ thuật thực chất là công cụ giúp chúng ta nhận diện và hiểu các mô hình hành vi của thị trường. Nó không phải là điều gì huyền bí hay siêu hình, mà đơn giản chỉ là phân tích tâm lý thị trường thông qua những mô hình hành vi. Khi hiểu được tâm lý này, chúng ta có thể biến nó thành cơ sở hành động với xác suất cao. Đây chính là yếu tố “nhân hòa”, bởi thị trường vận hành dựa trên dòng tiền, mà dòng tiền, suy cho cùng, là dòng người. Dòng người chính là nhịp đập của thị trường, và đây là một khía cạnh cực kỳ quan trọng sẽ được phân tích kỹ hơn trong các phần sau. Đồng thời, điều này cũng liên kết chặt chẽ với yếu tố “địa lợi” đã được khéo léo đề cập ở phần trước.

    Nói một cách ngắn gọn, phân tích kỹ thuật giúp bạn nhìn thấy bản chất thực sự của thị trường: những gì có thể xảy ra tiếp theo đều được hé lộ qua những gì đã từng xảy ra.

    So với phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật có gì vượt trội?

    Phân tích kỹ thuật giúp bạn tập trung vào thực tế thị trường đang diễn ra ngay bây giờ, ngay tại khoảnh khắc này. Nó liên kết quá khứ và hiện tại để đưa ra những gợi ý chính xác hơn về tương lai. Trong khi đó, phân tích cơ bản lại tạo ra một thứ người thầy gọi là “khoảng cách thực tế” giữa “cái có thể xảy ra” và “cái đã xảy ra”. Khoảng cách này thường rất khó để khai thác, vì những dự đoán dài hạn đôi khi không mang lại giá trị thực tế ngay lập tức, ngay cả khi chúng đúng. Phân tích cơ bản thực ra cũng rất quan trọng, nhưng để nó phát huy hết sức mạnh, cần có một “sức bật” bổ sung đó chính là phân tích kỹ thuật. Hay nói cách khác, yếu tố “địa lợi” của thị trường chỉ thực sự trọn vẹn khi đi cùng với “nhân hòa” sự tương tác và hành vi của dòng người.

    Điều đặc biệt ở phân tích kỹ thuật là nó không chỉ thu hẹp khoảng cách đó, mà còn mở ra cho bạn vô số cơ hội. Phân tích kỹ thuật nhìn thấy được các mô hình lặp lại trên mọi khung thời gian, từ những khoảnh khắc nhỏ nhất cho đến hàng ngày, hàng tuần, hàng năm. Điều này biến thị trường trở thành một dòng chảy bất tận của cơ hội, giúp nhà giao dịch khai thác những lợi thế mà thị trường mang lại.

    Phân tích kỹ thuật dựa trên các mô hình hành vi giá lặp đi lặp lại, phản ánh tâm thức con người. Chính vì thế, dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, AI hay bot giao dịch vẫn chỉ đang chạy theo những dấu vết quá khứ, dựa trên dữ liệu đã có. Nhưng liệu điều đó có đủ để thay thế hoàn toàn con người trên thị trường?

    Câu trả lời vẫn là không. Bởi công nghệ, dù có mạnh mẽ đến đâu, vẫn chỉ là công cụ phân tích, chứ không thể trở thành kẻ ra quyết định. Máy móc có thể nhận diện mô hình giá, phát hiện tín hiệu nhanh hơn con người, nhưng thứ mà chúng thiếu chính là sự thích ứng và trực giác thị trường—những yếu tố mà chỉ con người mới có được. Thực tế, hàng loạt chiến lược bot giao dịch từng hoạt động hiệu quả trong một giai đoạn, nhưng rồi cũng dần lỗi thời khi thị trường thay đổi.

    Vậy điều này chứng minh điều gì? Rằng phân tích kỹ thuật vẫn giữ vị thế cốt lõi. Nhưng thay vì bị công nghệ thay thế, nhà giao dịch thông minh sẽ biết tận dụng sức mạnh của nó—để mở rộng tầm nhìn, tăng tốc độ xử lý và hỗ trợ ra quyết định. Suy cho cùng, dù công nghệ có phát triển đến đâu, thì người làm chủ thị trường vẫn là con người biết cách kết hợp tư duy logic với sự nhạy bén của bản thân.

    Nói ngắn gọn, phân tích kỹ thuật chính là chiếc chìa khóa biến thị trường thành một công cụ tạo ra tiền hiệu quả. Nó không chỉ giúp bạn dự đoán, mà còn giúp bạn tận dụng triệt để các khả năng không giới hạn của thị trường, bất kể ở đâu hay khi nào. Và đặc biệt, nó giải phóng bạn khỏi sự ràng buộc của nơi chốn làm việc, biến giao dịch trở thành một nghề tự do thật sự. Với phân tích kỹ thuật, bạn chỉ cần một chiếc máy tính hoặc thiết bị di động là có thể kết nối internet và kiếm tiền từ thị trường toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích tâm lý

    Tâm lý giao dịch thường được xem là chìa khóa thành công mà bạn đang bỏ lỡ. Đặt lại câu hỏi: “Nếu phân tích kỹ thuật thực sự là chìa khóa thành công, tại sao ngày càng nhiều nhà giao dịch lại chuyển hướng tập trung vào tâm thức cá nhân cách họ đối mặt và phản ứng với thị trường?”

    Câu hỏi này không cần một câu trả lời phức tạp. Hãy tự hỏi bản thân: Bạn đã từng nhận ra một cơ hội rõ ràng, nhưng lại không kiếm được tiền? Điều đó khiến bạn cảm thấy bối rối, thậm chí thất vọng, đúng không?

    Thực ra, vấn đề không nằm ở việc bạn thiếu thông minh, tài năng, công cụ hay chiến lược giao dịch. Vấn đề nằm ở chỗ bạn không làm được những gì mà bạn nghĩ rằng mình nên làm. Đây chính là điểm mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi, qua nhiều năm thực chiến, càng hiểu sâu sắc: Phân tích kỹ thuật có thể giúp ta biết thị trường sẽ làm gì, nhưng tâm thức giao dịch mới quyết định ta sẽ làm gì. Nên tôi gọi phân tích tâm lý là “phân tích tâm thức”.

    Khi quá nhiều “thế lực” tham gia thị trường, quá nhiều nhóm người tham gia thị trường, một thị trường như thế nếu dùng phân tích đám đông sẽ không còn hiệu quả vì phân tích đám đông còn dựa vào ba yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ lên thị trường tài chính: Đặc điểm nhóm người, nguồn lực của nhóm người trên thị trường, tính thời điểm của nhóm người thì “lạ thay” phân tích tâm thức cá nhân lại mang lại hiệu quả. Bởi chính tâm thức của ta khi đối diện với thị trường chính là cách thức đơn giản nhất, hiệu quả nhất, tối ưu nhất dẫn đến kết quả như ý trên thị trường khi quản trị hiệu quả. Điều “lạ thay” về tâm thức cá nhân tôi sẽ giải thích phần tiếp theo trong chương này nên bạn sẽ hiểu rõ hơn về nội tâm mình cũng như quy luật vận hành mạnh mẽ nhất của thị trường.

    Bây giờ nhìn lại từ tâm thức cá nhân, nhớ lại những lần bạn nhìn vào biểu đồ giá, thấy rõ thị trường đang lên hoặc xuống, đoán đúng xu hướng nhưng lại không vào lệnh. Thay vào đó, bạn ngồi nhìn cơ hội trôi qua, rồi tự trách bản thân vì đã bỏ lỡ. Đây chính là khoảng cách mà người thầy gọi là “khoảng cách tâm lý” nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới đến chuyên nghiệp, đều có thể vấp ngã.

    Chúng ta thường nghĩ rằng để thành công, chỉ cần biết thị trường sẽ đi đâu. Nhưng sự thật phũ phàng là: hiểu thị trường không có nghĩa là ta sẽ kiếm được tiền từ nó. Vấn đề không nằm ở việc ta thiếu kỹ năng đọc biểu đồ hay phân tích, mà ở chỗ ta chưa đủ dũng cảm để hành động khi cơ hội xuất hiện. Sự dũng cảm ấy không nằm ở việc không biết mà cứ thế làm, mà là biết, dám làm, và dám chịu trách nhiệm cho việc mình làm. Chỉ một khoảnh khắc thoáng qua cũng đủ phản chiếu rằng nội tâm của ta đã trưởng thành đến đâu khi đối diện với thị trường.

    Bạn có thấy mình từng ở trong tình huống này chưa? Hiểu thị trường, nhưng không dám hành động. Đó là khi bạn nhận ra: Phân tích kỹ thuật không thể bù đắp cho một tâm thức giao dịch yếu kém.

    Khoảng cách tâm lý: Bài học cần nhận ra

    Bạn có thấy quen không? Những lúc bạn hiểu thị trường rõ ràng, thấy cơ hội trước mắt, nhưng cuối cùng vẫn không hành động. Hoặc có khi bạn hành động, nhưng kết quả lại không như mong đợi. Cảm giác thất vọng ấy, ai trong chúng ta cũng từng trải qua.

    Thật ra, vấn đề không nằm ở việc bạn không biết thị trường sẽ đi đâu, mà ở chỗ bạn không hành động được như ý muốn. Và điều này hoàn toàn bình thường. Bởi đôi khi, chúng ta không thể làm tốt hơn những gì mình đã làm tại thời điểm đó đơn giản vì nhận thức của chúng ta lúc ấy chỉ đến vậy.

    Ngay tại lúc này ta thử nhìn mọi chuyện theo một cách khác: những gì bạn đã làm là tốt nhất trong khả năng của bạn lúc đó. Nếu bạn có nhận thức tốt hơn, chắc chắn bạn đã hành động khác đi. Điều quan trọng là nhận ra rằng mọi thứ đều có thể cải thiện được, miễn là bạn sẵn sàng nâng tầm nhận thức, kiến tạo tư duy và rèn luyện mỗi ngày.

    Luyến tiếc những cơ hội đã qua chỉ là vô nghĩa, bởi thị trường thường được ví như một “mỏ kim cương vô tận” nơi bạn có thể dành cả phần đời còn lại để tìm thấy hàng vạn cơ hội mới mỗi ngày.

    Nên “khoảng cách tâm lý” với những người giao dịch lâu năm đã có kinh nghiệm và kết quả thực tế, họ không quá bận tâm nếu bỏ lỡ một cơ hội. Họ hiểu rằng thị trường luôn có ngày mai. Nếu hôm nay chưa làm tốt, ngày mai là một cơ hội khác để bạn sửa sai, học hỏi và làm tốt hơn.

    Vậy nên, thay vì trách móc bản thân, hãy tự hỏi: “Mình có thể làm gì để nâng cao nhận thức và cải thiện hành động tiếp theo?” Vì mỗi ngày bạn tiến bộ hơn một chút, đó đã là một thành công đáng kể rồi.

    Đơn giản, có dành thắng lợi được cơ hội đó cũng đâu khiến bạn đổi đời, cũng như đâu phải cố bước thêm một bước nữa là sẽ thành công. Đâu phải như vậy! Mà đó là một hành trình hành trình ghi nhận lại từng bước tiến trưởng thành của bản thân trên thị trường này.

    Câu chuyện giao dịch không chỉ dừng lại ở việc cố gắng nắm bắt mọi thời cơ hay việc đoán đúng thị trường ở mọi cơ hội, mà quan trọng hơn là:

    – Làm thế nào để bạn hành động nhất quán, bất kể thị trường diễn biến ra sao.

    – Làm thế nào để bạn không bị cảm xúc chi phối, ngay cả khi thị trường đi ngược lại dự đoán của bạn.

    Sự thật là, bạn không cần một chiến lược phức tạp hay một chỉ báo “ma thuật.” Vấn đề không nằm ở “thị trường sẽ đi đâu,” mà là bạn có dám hành động khi cơ hội xuất hiện không.

    Nhưng trước khi trả lời, hãy tự hỏi: Bạn có thật sự xem giao dịch là một nghề không?

    Khi bạn định tâm với nghề, bạn sẽ hiểu rằng từng lệnh giao dịch, dù thắng hay thua, đều đáng được trân trọng. Nó không chỉ là con số mà còn là một bài học, một cơ hội để bạn trưởng thành hơn, để bạn chuẩn bị tốt hơn cho những lần kế tiếp.

    Với tư duy như vậy, liên tục tiến lên phía trước bằng những bài học, câu trả lời lớn nhất khi nói về thành công trong giao dịch tài chính có lợi nhuận đều đặn là:

    “Hoàn toàn có thể.”

    Khoảng cách tâm lý: Làm chủ hay để nó điều khiển?

    Dừng tạm ở đây, suy nghĩ cho thật kỹ, đây là một vấn đề không chỉ người mới, mà đôi khi ngay cả những người có kinh nghiệm lâu năm trong giao dịch cũng thường xuyên mắc phải. Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao đôi khi bạn dám đặt cược vào một cơ hội mơ hồ, thậm chí thiếu cơ sở, và lại may mắn thắng lớn, nhưng lại chùn bước khi đối mặt với một cơ hội rõ ràng và đáng tin cậy hơn? Điều đó khiến bạn bị mơ hồ, và thiếu lòng tin với thị trường nên nhanh chóng bị trả giá dẫn tới kết quả tệ trong những giao dịch kế tiếp. Vấn đề không phải ở khả năng hay sự hiểu biết của bạn về thị trường. Vấn đề nằm ở phản ứng tâm thức của bạn cách bạn đối diện với cơ hội khi nó xuất hiện.

    Tôi tin rằng bạn đã làm tốt nhất trong nhận thức lúc đó của mình ở thời điểm đó. Càng đọc quyển sách này về sau, bạn sẽ càng hiểu rõ hơn ý này. Không cần phải lăn tăn nữa, nhưng chúng ta sẽ cùng đào sâu vào tâm thức giao dịch để hiểu tại sao điều đó xảy ra và làm cách nào để dứt điểm hoàn toàn.

    Người thầy đã từng nói rằng: “cảm xúc chính là kẻ thù lớn nhất của mọi nhà giao dịch.” và đúng vậy, không phải biểu đồ hay chiến lược giao dịch, mà chính sợ hãi, tham lam, và tiếc nuối mới là yếu tố quyết định thành bại của bạn. Đó cũng chính là lý do vì sao có những nhà giao dịch hiểu thị trường rất rõ, nhưng không bao giờ đạt được sự ổn định lâu dài.

    Thử nghĩ xem, cảm xúc đã chi phối bạn như thế nào trong các quyết định giao dịch:

    – Khi sợ hãi, bạn chần chừ, để cơ hội trôi qua.

    – Khi tham lam, bạn giữ lệnh quá lâu, chỉ để chứng kiến lợi nhuận bốc hơi.

    – Khi tiếc nuối, bạn lao vào thị trường một cách thiếu suy nghĩ, phá vỡ kỷ luật của chính mình.

    Vậy làm sao để phá vỡ những rào cản này? Đầu tiên, bạn cần chấp nhận rằng cảm xúc là một phần không thể thiếu của con người. Bạn không cần và cũng không thể loại bỏ hoàn toàn cảm xúc, nhưng bạn có thể học cách nhận diện và kiểm soát chúng. Đừng cố gắng trở thành một “cỗ máy không cảm xúc.” Thay vào đó, làm chủ cảm xúc và lựa chọn cảm xúc phù hợp với bối cảnh thị trường, điều đó giúp bạn phản ứng hiệu quả hơn.

    Sự hòa hợp với thị trường giúp bạn cảm nhận rằng mọi khoảnh khắc trên thị trường chỉ đơn thuần phản ánh tâm thức của chính bạn khi nhìn nhận nó. Bạn vẫn là chính bạn, đúng với những gì bạn vốn có; đừng cố thay đổi hoặc cưỡng ép bản thân, bởi điều đó sẽ chỉ mang lại sự cản trở. Nhưng cũng đừng buông thả chính mình. Đơn giản, trung thực với bản thân và không ngừng trưởng thành qua từng bước trên hành trình thị trường. Chính sự trưởng thành nội tâm là bước tiến mạnh mẽ nhất, giúp bạn từng bước làm chủ “khoảng cách tâm lý” và từ đó làm chủ cả thị trường.

    Làm sao để chuyển hóa giao dịch thành quy trình đơn giản?

    Larry Pesavento và Leslie Jouflas từng viết trong cuốn sách Trade what you see: How to profit from pattern recognition rằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ.” Câu nói này thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng ẩn chứa một triết lý sâu sắc, đặc biệt khi nói về quản trị tâm thức trong giao dịch.

    Nếu bạn nghĩ lại, sẽ thấy rất nhiều lần bạn không giao dịch theo những gì thị trường thực sự thể hiện, mà dựa trên kỳ vọng hoặc nỗi sợ của chính mình. Bạn kỳ vọng giá sẽ tăng vì tin rằng mình “phải đúng,” hoặc bạn sợ giá sẽ giảm vì nỗi ám ảnh từ các lệnh thua trước đó. Và chính những cảm xúc này đã khiến bạn không hành động theo cách mà lý trí bảo bạn nên làm.

    Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này trong giao dịch là gì?

    1. Tập trung vào hiện tại: thị trường chỉ tồn tại ở giây phút hiện tại. Quá khứ đã qua, tương lai chưa tới. Bạn không thể giao dịch thành công nếu cứ mang tâm trí của mình về những lệnh đã thua, hoặc quá dựa vào dự đoán tương lai. Quan sát hiện tại là chìa khóa để phản ứng chính xác.

    2. Khách quan với thị trường: thị trường không quan tâm đến kỳ vọng của bạn. Nó chỉ phản ánh sự thật khách quan thông qua biểu đồ và hành động giá. Nếu bạn để kỳ vọng chi phối, bạn sẽ không còn nhìn thấy thị trường đúng với bản chất của nó.

    3. Tách biệt cảm xúc khỏi hành động: quản trị tâm thức trong giao dịch không có nghĩa là không dính mắc cảm xúc điều đó là không thể. Thay vào đó, bạn cần học cách nhận diện cảm xúc khi chúng xuất hiện, biết chúng đang tồn tại và không để chúng ảnh hưởng đến quyết định của mình.

    Cho nên khi giao dịch trên thị trường nếu bảo khó cũng không phải là khó, mà dễ lại cũng càng không. Nên chúng ta sẽ bắt đầu với thị trường với sự đơn giản.

    Khi tiếp nhận sự đơn giản này, quy trình giao dịch sẽ bắt đầu bằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ”. Còn những gì tiếp theo cuốn sách sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những yếu tố “đơn giản” để bạn thấy được đây cũng chỉ là cuộc “chơi” với thị trường. Khi “chơi” thì về mặt quản trị tâm thức, bạn đã thắng được 5 đến 7 phần rồi vì tâm thức sẽ đơn giản đối diện với thị trường. Còn cố tình giữ áp lực, quá nghiêm túc sẽ vô cùng ảnh hưởng đến kết quả giao dịch. Người thầy chỉ ra rằng khi hóa thân là một người “chơi” chuyên nghiệp bao giờ cũng có lợi thế hơn là kẻ chỉ chăm chăm muốn lấy tiền của thị trường bao giờ cũng thế, thị trường sẽ sớm cho những kẻ này bài học đắt giá.

    Làm thế nào để áp dụng câu nói “giao dịch những gì bạn thấy”?

    Cắt đầu với ba bước cơ bản, người thầy chỉ ra mỗi bước là một phần trong hành trình xây dựng tâm thức giao dịch vững vàng:

    1. Quan sát không dính mắc:

    Khi nhìn vào biểu đồ, tập trung vào những gì thực tế đang diễn ra các hành động giá, mô hình, và xu hướng ngay hiện tại. Mô thức hay hệ thống có nền tảng cốt lõi và giá trị thực tiễn cao trong giao dịch.

    Nếu còn dính mắc quá chú ý phần này: Tránh suy nghĩ kiểu “tôi nghĩ thị trường sẽ…” hãy hỏi: “biểu đồ đang cho tôi thấy điều gì?”, thay vì hỏi “làm sao để tôi không bị chi phối cảm xúc bởi thị trường mà hỏi bản than rằng: “làm sao tôi làm chủ được nội tâm chính mình”.

    Nắm được khái niệm nhưng phải biết buông không bám chấp vào khái niệm, biết là khái niệm đó tồn tại, rồi cũng chỉ dừng tại đó mới có thể dùng được.

    2. Hành động dựa trên kế hoạch:

    Thay vì để cảm xúc dẫn lối hãy lựa chọn cảm xúc phù hợp cho hoàn cảnh đang diễn ra trên thị trường. Mỗi lệnh giao dịch nên tuân thủ kỷ luật và kế hoạch bạn đã chuẩn bị từ trước. Nguyên tắc này sẽ giúp bạn loại bỏ sự ngẫu nhiên và tăng tính nhất quán trong giao dịch.

    3. Chấp nhận kết quả:

    Dù lệnh thắng hay thua, nhớ rằng mỗi giao dịch chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn. Kết quả của một lệnh không phản ánh toàn bộ khả năng của bạn. Hãy chấp nhận rằng thua lỗ là một phần tự nhiên của quá trình giao dịch.

    Tất nhiên thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc hơn sẽ có thêm nhiều bài học với cách thức áp dụng trên trong giao dịch để giúp mọi giao dịch diễn ra đơn giản và nhẹ nhàng.

    Quản trị tâm thức: Nền tảng cốt lõi của nhà giao dịch?

    Nguyên tắc “giao dịch những gì bạn thấy” không chỉ là một chiến lược kỹ thuật, mà còn là một phần quan trọng trong quản trị tâm thức. Khi bạn thực sự làm chủ được tâm thức, bạn sẽ thấy rằng mọi biến động của thị trường đều trở nên đơn giản chúng chỉ là những tín hiệu để bạn phản ứng, không phải là những thứ để bạn sợ hãi hay quá kỳ vọng.

    Chuyên gia trong ngành nhấn mạnh: “Giao dịch không phải là đoán đúng hay sai. Đó là việc hành động đúng thời điểm dựa trên những gì bạn thấy.” và tôi, qua những năm tháng thực chiến, cũng nhận ra rằng, thành công không đến từ việc bạn biết thị trường sẽ đi đâu, mà từ việc bạn có đủ kỷ luật để hành động đúng khi cơ hội xuất hiện.

    Cơ hội luôn có nhưng mỗi lần xuất hiện chỉ là một khoảnh khắc nắm bắt nhất định. Người thấy được những gì đang diễn ra vì họ thấy được và có đủ nhận thức nắm bắt được, phần lớn thì một là bỏ qua vì thấy quá vội nên không dám hành động, còn lại là không thấy được, chính xác là chưa nhận thức được vì có điều gì đó chưa tương đồng với họ, có lẽ phải nâng cao nhận thức thêm nữa thì may ra. Cho nên về mặt quản trị tâm thức vẫn là mấu chốt để nhìn nhận vạn sự chứ không riêng gì giao dịch tài chính.

    Chương này chỉ là bước khởi đầu, một cái nhìn sơ lược về cách tâm thức và cảm xúc ảnh hưởng đến giao dịch của bạn. Nhưng hãy nhớ, quản trị tâm thức không phải là đích đến, đó là một hành trình không thể đo lường bằng thời gian, chỉ khi bạn ngộ ra hay nhận được thì từ đó về sau trong giao dịch chỉ là một “trò chơi” để bạn trưởng thành hơn. Đó là một hành trình rèn luyện, là sự kết hợp giữa kỷ luật, nhận thức, sự kiên nhẫn và dám đón nhận.

    Khởi nguồn của quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính đó là nhận thức đúng đắn về thị trường, những giá trị mà thị trường mang lại, vai trò của bản thân bạn khi tham gia thị trường và tham gia giao dịch vẫn cân bằng được cuộc sống bên ngoài. Để hành trình giao dịch trôi qua là một hành trình “làm giàu” đáng nhớ đến, rút ra được nhiều bài học thay đổi cuộc đời.

    Trong các chương tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào từng khía cạnh của quản trị tâm thức từ việc làm thế nào để xây dựng tư duy vững chắc, đến cách phát triển một tư duy giao dịch nhất quán. Mỗi chương là một mảnh ghép quan trọng, giúp bạn từng bước làm chủ cảm xúc và xây dựng sự tự tin trong giao dịch.

    Chốt lại thế này giao dịch không phải là sự ràng buộc. Đó là một công cụ để bạn đạt được tự do tài chính và tận hưởng cuộc sống. Và quản trị tâm thức chính là chìa khóa giúp bạn mở ra cánh cửa đó.

    Hành trình đạt được chiến thắng nhất quán

    Thực tế, sự khác biệt giữa hai nhóm nhà giao dịch nhóm chiến thắng nhất quán và phần còn lại giống như sự khác biệt giữa trái đất và mặt trăng. Trái đất và mặt trăng đều là những thiên thể tồn tại trong cùng một hệ mặt trời, vì vậy, chúng có điểm chung. Nhưng bản chất và đặc điểm của chúng thì lại khác nhau một trời một vực, giống như ngày và đêm. Tương tự, bất kỳ ai thực hiện một lệnh giao dịch đều có thể tự xưng là nhà giao dịch, nhưng nếu so sánh đặc điểm của nhóm nhỏ những người chiến thắng ổn định với phần đông còn lại, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ ràng khác biệt như ngày và đêm.

    Nếu việc trở thành nhà giao dịch chiến thắng ổn định được ví như hành trình đến mặt trăng, thì chúng ta có thể nói rằng việc đến được mặt trăng là hoàn toàn có thể. Hành trình này cực kỳ khó khăn, và chỉ một số ít người từng đạt được. Từ góc nhìn ở trái đất, chúng ta có thể thấy mặt trăng hầu như mỗi đêm, và nó dường như gần đến mức chỉ cần giơ tay ra là có thể chạm tới. Nhưng thực tế thì sao? Để đặt chân lên mặt trăng, bạn cần sự chuẩn bị nghiêm túc, một chiến lược rõ ràng và quan trọng nhất lòng kiên định cùng tư duy đúng đắn.

    Đây chính là điều mà người thầy và tôi nhận ra. Thành công trong giao dịch không chỉ nằm ở việc hiểu thị trường, mà còn ở việc bạn hiểu chính mình đến đâu. Để từ đó, bạn vượt qua những giới hạn nội tâm, như nỗi sợ, lòng tham, hay sự thiếu kỷ luật những điều luôn cản trở bạn trên hành trình đạt đến thành công.

    Bạn có thể thấy rõ cơ hội trước mắt, giống như mặt trăng luôn hiện hữu trên bầu trời. Nhưng nếu thiếu sự chuẩn bị và tư duy đúng, bạn sẽ mãi đứng từ xa mà ngắm nhìn, không bao giờ chạm tay tới nó. Và đây chính là khác biệt lớn nhất giữa nhóm nhà giao dịch chiến thắng nhất quán và những người còn lại.

    Thành công không phải là thứ bạn tình cờ tìm thấy, mà là một hành trình được thiết kế cẩn thận. Tất cả bắt đầu từ tâm thức giao dịch nơi bạn học cách đối mặt với cảm xúc, vượt qua những giới hạn nội tâm và hành động nhất quán dù thị trường biến động ra sao. Thành công trong giao dịch không phải là một “đích đến” dễ dàng, nhưng nếu bạn thực sự tập trung và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể đạt được.

    Vậy câu hỏi dành cho bạn là: bạn sẵn sàng làm gì để bước ra khỏi nhóm phần đông và gia nhập nhóm chiến thắng ổn định?

    Được người thầy nhắc nhở rằng, chìa khóa nằm ở tâm thức giao dịch thứ sẽ giúp bạn vượt qua mọi rào cản và biến ước mơ thành hiện thực.

    Giao dịch thành công cũng giống như việc bước vào một thế giới mà ở đó, bất kỳ ngày, tuần hay tháng nào, thị trường đều mang đến những cơ hội kiếm tiền khổng lồ cho những ai dám thực hiện giao dịch. Thị trường luôn vận động, và dòng tiền cũng luôn chảy, tạo ra những khả năng tưởng chừng vô hạn để bạn thành công. Nhưng, người thầy nhấn mạnh từ “tưởng chừng” đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa hai nhóm nhà giao dịch: nhóm chiến thắng một cách nhất quán và nhóm luôn ở bên bờ của thất bại.

    Đối với những nhà giao dịch đã vượt qua cái mà tôi và người thầy gọi là “ngưỡng cửa nhất quán”, dòng tiền không chỉ nằm trong tầm tay họ mà họ gần như có thể lấy được nó bất kỳ lúc nào. Có thể bạn cảm thấy sốc hoặc khó tin, nhưng đây là sự thật. Dĩ nhiên, vẫn có những giới hạn nhất định, nhưng phần lớn, tiền chảy vào tài khoản của những nhà giao dịch này một cách dễ dàng và tự nhiên đến mức khó ai có thể tưởng tượng nổi.

    Ngược lại, đối với những nhà giao dịch chưa đạt được sự nhất quán, từ “tưởng chừng” mang đúng nghĩa như nó gợi ý. Thành công dường như luôn “ngay trong tầm tay,” nhưng rồi lại biến mất hoặc tan biến trước mắt họ, hết lần này đến lần khác. Đây không chỉ đơn thuần là một thất bại về mặt kỹ thuật, mà là nỗi đau về mặt tâm thức. Điều duy nhất ổn định trong hành trình của nhóm này chính là sự bất ổn cảm xúc hay mất cân bằng điện từ phần sau tôi sẽ đề cập đến.

    Họ có thể có những khoảnh khắc vui sướng khi giành chiến thắng, nhưng hầu hết thời gian, họ chìm trong cảm giác sợ hãi, giận dữ, thất vọng, lo lắng, đau buồn, bị phản bội và đầy hối tiếc. Sự bất an này không chỉ làm họ kiệt quệ về mặt tinh thần mà còn khiến họ lặp lại những sai lầm cũ, khiến con đường đến thành công ngày càng xa vời.

    Điều gì thực sự tách biệt hai nhóm nhà giao dịch nhóm nhất quán và nhóm thất bại?

    Liệu đó có phải là trí tuệ vượt trội? Hay làm việc chăm chỉ hơn? Có phải họ là những người giỏi phân tích hơn? Hay họ sử dụng những hệ thống giao dịch tinh vi nhất? Đúng, những yếu tố này có thể góp phần, nhưng chúng không phải là gốc rễ của vấn đề.

    Người thầy đưa ra một thực tế thú vị: Trong số những nhà giao dịch thất bại liên tục, chúng ta thường thấy họ là những người thuộc tầng lớp được xã hội nể trọng: bác sĩ, luật sư, kỹ sư, nhà khoa học, CEO, những doanh nhân thành đạt, hoặc thậm chí là những người về hưu với khối tài sản đáng kể. Họ là những cá nhân thông minh, học cao hiểu rộng, giàu kinh nghiệm sống. Vậy tại sao họ vẫn thất bại thảm hại trên thị trường tài chính?

    Thị trường tài chính không đánh giá bạn qua địa vị xã hội, bằng cấp hay tài sản tích lũy. Nó không quan tâm bạn đã thành công trong những ngành nghề danh giá nào. Trên thị trường, tất cả chúng ta đều bình đẳng. Thành công không nằm ở những gì xã hội thường tôn vinh như trí tuệ, học vấn hay sự chăm chỉ mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức, quản trị tư duy và quản trị hành vi của chính mình.

    Nhóm nhà giao dịch nhất quán không phải là những người thông minh nhất, cũng không phải là những người sở hữu chiến lược giao dịch tối ưu nhất. Họ chính là những người có khả năng duy trì sự bình tĩnh, vượt qua nỗi sợ hãi và không để cảm xúc chi phối dù thị trường có biến động mạnh đến đâu.

    Ngược lại, nhóm thất bại bị cuốn vào vòng xoáy cảm xúc. Họ sợ hãi khi thị trường đi ngược lại dự đoán và tham lam khi thấy lợi nhuận nhanh chóng. Họ liên tục lặp lại các chu kỳ: sợ hãi → bỏ lỡ cơ hội → tiếc nuối → cố gắng bù đắp, và kết quả là tiếp tục thất bại. Họ không thất bại vì thiếu kiến thức hay kỹ năng, mà vì không thể làm chủ được chính mình.

    Vậy, làm thế nào để trở thành nhà giao dịch nhất quán?

    Câu trả lời nằm ở:

    Có được tâm thái đúng. Đó là “năng lực đặc biệt” mà trong quyển sách này sẽ giúp bạn gọi tên ra là loại cảm xúc gì và chọn lựa cảm xúc phù hợp với hoàn cảnh như thế nào. Để mỗi giao dịch trở nên đơn giản hơn và nhẹ nhàng hơn.

    Cùng tôi trong những chương sau sẽ dần tiết lộ cho bạn cụ thể, bây giờ bạn tập dần buông bỏ nỗi sợ hãi và sự ám ảnh về kết quả giao dịch, tôi tin lúc đó bạn đã làm tốt nhất rồi. Khi bạn tiếp tục theo dõi nội dung tiếp theo, tự nhiên bạn sẽ cảm thấy giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến căng thẳng nữa, mà trở thành một quy trình đơn giản và tự nhiên.

    Từ người thầy đến hành trình của bạn

    Cuốn sách này không chỉ là sự tiếp nối từ tư duy của người thầy mà còn là những bài học mà tôi đã rút ra sau nhiều năm giao dịch thực chiến. Tâm thức là gốc rễ của mọi hành động, và khi bạn làm chủ được tâm thức của mình, giao dịch không còn là một cuộc chiến căng thẳng hay đầy áp lực.

    Thay vào đó, biến giao dịch thành một quy trình đơn giản, nơi bạn chỉ cần quan sát, hành động, và để lợi nhuận tự nhiên đến. Không còn căng thẳng, không còn đấu tranh nội tâm chỉ còn lại sự tự tin, bình tĩnh, và hiệu quả.

    Vậy đích đến cuối cùng của giao dịch là gì? Chẳng phải là có tiền để tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn hơn sao? Vậy nên, thay vì dán mắt vào màn hình cả ngày, bạn hãy tự hỏi: “Mình đang giao dịch để đạt được điều gì? Tự do tài chính, hay tự do thời gian? Hay cả hai?”

    Thêm một lần nhắc nhở nữa, giao dịch không phải là sự ràng buộc trong những lo lắng và căng thẳng. Đó là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn đạt được sự tự do mà bạn xứng đáng. Tự do yêu thương bản thân, chăm sóc gia đình, và tận hưởng cuộc sống theo cách bạn muốn.

    Giao dịch nên vận hành như một phần tự nhiên trong cuộc sống của bạn nhẹ nhàng, đơn giản và hiệu quả. Đó mới là ý nghĩa thực sự của hành trình này.

    Thị trường sẽ luôn ở đó, cơ hội sẽ luôn ở đó. Nhưng điều quan trọng nhất là: bạn có thể làm chủ được chính mình, để đón nhận cơ hội khi nó đến hay không?

    Hầu hết các nhà phân tích thị trường giỏi nhất lại là những nhà giao dịch tệ nhất mà bạn có thể tưởng tượng. Nghe có vẻ khó tin, nhưng thực tế là như vậy. Trí thông minh và khả năng phân tích xuất sắc chắc chắn đóng vai trò quan trọng trong giao dịch, nhưng chúng không phải yếu tố quyết định sự khác biệt giữa những người chiến thắng bền vững và những người thất bại. Nếu không phải trí thông minh hay phân tích tốt hơn, thì điều gì mới tạo nên khác biệt? Sau nhiều năm làm việc cùng những nhà giao dịch xuất sắc và cả những người từng thất bại, thậm chí giúp một số từ “tệ nhất” trở thành “tốt nhất”, người thầy có thể khẳng định chắc chắn rằng: Những nhà giao dịch thành công nhất tư duy khác biệt so với phần còn lại.

    Ý này nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó lại chứa đựng ý nghĩa rất lớn nếu bạn thật sự hiểu rõ. Ai trong chúng ta cũng nghĩ rằng mình khác biệt, nhưng thường mặc định rằng người khác chia sẻ cách nhìn nhận giống mình, cho đến khi xảy ra một tranh cãi về những điều mà cả hai cùng trải nghiệm. Và chính sự khác biệt trong cách tư duy, hơn cả bên ngoài đang thể hiện, mới làm cho mỗi người trở nên độc nhất. Nhưng trong giao dịch, tư duy “khác biệt” có nghĩa là gì? Đó không chỉ là việc bạn nhìn nhận cơ hội hay thách thức trên thị trường, mà là khả năng bạn hành động nhất quán dựa trên những gì mình thấy, bất chấp sự tác động của cảm xúc hay hoàn cảnh bên ngoài.

    Người thầy từng nhấn mạnh: Những nhà giao dịch giỏi không chỉ biết thị trường có thể làm gì, mà họ biết chính mình sẽ làm gì khi thị trường xảy ra điều đó. Tư duy khác biệt này không chỉ đơn thuần là hiểu thị trường, mà còn là sự làm chủ tâm thức, duy trì kỷ luật và phản ứng chính xác với mọi diễn biến xảy ra. Thị trường là nơi thể nghiệm nội tâm ngay lập tức khi mới vừa vào lệnh, nơi mà những người chiến thắng không phải là người đoán đúng nhiều nhất, mà là người hành động bài bản và có tiêu chuẩn nhất. Và đây cũng là lý do tại sao tư duy giao dịch khác biệt lại là yếu tố sống còn, giúp những nhà giao dịch xuất sắc không chỉ tồn tại mà còn vượt trội trong một môi trường đầy biến động.

    Quay lại với các nhà giao dịch. Điều gì khác biệt giữa cách suy nghĩ của những nhà giao dịch giỏi nhất so với những người vẫn đang loay hoay? Mặc dù thị trường có thể được miêu tả như một “đấu trường vô tận của những cơ hội,” nhưng đồng thời, nó cũng là nơi tạo ra những áp lực tâm lý kéo dài và khắc nghiệt nhất mà bạn từng phải đối mặt.

    Hầu hết mọi nhà giao dịch, vào một thời điểm nào đó, đều học được cách nhận diện cơ hội trên thị trường.Nhưng rõ ràng rằng việc học cách nhận biết cơ hội mua hoặc bán không đồng nghĩa với việc bạn đã học được cách suy nghĩ như một nhà giao dịch thực thụ.

    Điều khác biệt lớn nhất giữa những người thắng lợi bền vững và phần còn lại chính là: Những người thắng lợi đã đạt đến một trạng thái nội tâm đặc biệt và một hệ thống tư duy độc đáo giúp họ duy trì kỷ luật, tập trung và quan trọng nhất là sự tự tin, bất chấp những điều kiện bất lợi từ thị trường. Chính điều này giúp họ không còn dễ bị tác động bởi những nỗi sợ hãi hay những sai lầm giao dịch mà hầu hết mọi người đều gặp phải.

    Chú thích:

    Nhất quán là sự kiên định trong tư duy, hành động và kỷ luật, luôn tuân thủ nguyên tắc và chiến lược đã đề ra, bất kể thị trường biến động ra sao. Đây là yếu tố cốt lõi để đạt được thành công bền vững trong giao dịch.

    Trạng thái rung động điện từ nội tâm

    Từ bây giờ trở về sau để bạn bước vào hành trình tâm thức đơn giản hơn chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một tri thức tuyệt quý người thầy đặc biệt về môn quản trị tâm thức có chỉ dạy, thời kỳ đồ đá đồ đồng, đầu tiên con người phát hiện ra đồ đá, sau đó phát hiện ra lửa, bắt đầu phát hiện ra tầm quan trọng của hơi nước, gió, từ từ phát hiện ra tầm quan trọng của điện từ, bây giờ họ phát hiện ra tầm quan trọng của quang (ánh sáng). Mỗi một phát hiện quyết định 1 sự văn minh, nên con người của mình từ từ phải cân bằng được ĐIỆN. Giai đoạn này, trên thị trường đa phần sai lầm dẫn đến mất mát trên thị trường là do rối loạn điện từ.

    Nên TẦN SỐ RUNG ĐỘNG NĂNG LƯỢNG của con người chúng ta nó lệ thuộc vào TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM, hay nói cách khác là TRẠNG THÁI NỘI TÂM của chúng ta.

    TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM thì chúng ta phân ra:

    – Trạng thái theo chiều hướng Âm (-): Phát ra ngoài tần số thấp, mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả bất như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng Dương (+): Phát ra ngoài tần số cao; mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng cân bằng: Phát ra ngoài tần số siêu cao, đây là trạng thái đặc biệt nhất không thể biết, không thể diễn tả bằng lời, điều này tôi sẽ làm rõ ở những chương sách sau này.

    Tuy nhiên tôi vẫn nhắc nhở ở chỗ này rằng trạng thái nội tâm hướng dương nên xuất phát từ cân bằng, lấy trạng trái cân bằng như trạm nghỉ giữa các trạng thái để giúp nội tâm được thông suốt tránh quá dương thì sẽ hoá âm. Tức dương quá mạnh mẽ sẽ hoá âm, giống một chuỗi thắng thường kéo theo một chuỗi thua, chúng ta cần sự nhất quán, hiệu quả và ổn định cũng giống như nội tâm vậy.

    Mọi thứ xuất phát từ tâm thức cá nhân trước khi hiển lộ trên thị trường. Cũng như tại sao trên thị trường chúng ta không đi phân tích tâm lý đám đông của các tay chơi, nhóm người tham gia chuyên nghiệp, hay những người đến từ các tổ chức có dòng tiền mạnh mẽ mà đi “phân tích tâm thức” chính bản thân mỗi nhà giao dịch trên thị trường. Giải thích rõ hơn là quá nhiều đám đông xuất hiện đổ bộ vào thị trường thì mọi lý thuyết về tâm lý đám đông sẽ là vô nghĩa vì tính cục bộ của tâm thức “không giới hạn” như vậy lại mang tính chất của quy luật, mà khi đã là quy luật thì phải sử dụng quy luật mạnh mẽ nhất đó là quy luật tâm thức.

    Người thầy cũng nhắc nhở ở đây đó là quy luật tâm thức sẽ có hai thái cực ảnh hưởng đến tâm thức và mọi hiện tượng, sự vật, sự việc của chúng ta đó là: âm, dương. Nhìn lại có phải đỉnh cao của tâm lý đám đông là tâm thức cá nhân như tôi đã bàn ở phần trên. Và nắm bắt quy luật tâm thức cũng làm chủ hai thái cực âm dương sao cho hoà hợp hơn, sao cho có sự cân bằng để nó là cơ sở phản ánh tính nhất quán của một nhà giao dịch trên thị trường. Quá hứng khởi, tự mãn, cảm xúc vui vẻ quá mức phản ánh chiều quá dương hay quá đau đớn, khổ nhọc cũng phản ánh chiều ngược lại là quá âm.

    Quá là không tốt, càng quá đà vào cảm xúc rồi buông thả để điện từ rối loạn thì càng xa với khái niệm tôi luôn nhắc lại: “Nhà giao dịch chiến thắng nhất quán”. Nhận biết để thay đổi chứ đừng để đó, vì nhận ra điều này phần đời còn lại của bạn chắc hẳn nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với lúc trước khi tiếp xúc với thị trường.

    Cho nên bắt đầu từ đây tôi sẽ nói nhiều hơn về khái niệm trạng thái nhận thức nội tâm hay trạng thái nội tâm của con người hay chính bản thân mỗi chúng ta nhìn nhận con người, hoàn cảnh xung quanh và cả thị trường tài chính.

    Bạn nghĩ mà xem: Mỗi người đều có thể học được cách phân tích thị trường, nhưng rất ít người rèn luyện được tâm thái đúng và tư duy cần thiết để trở thành người chiến thắng một cách nhất quán. Giống như việc bạn có thể học và hoàn thiện kỹ thuật cầm vợt chơi Pickleball, nhưng để đạt được sự ổn định trong kết quả, điều quan trọng nằm ở tâm thái, tư duy, và khả năng chú ý đến những tiểu tiết nhỏ nhất trong từng cú đánh.

    Một người huấn luyện Pickleball từng chia sẻ với tôi rằng:

    “Cần phải đặt tâm thức ngay tại đây, ngay tại những điểm trọng tâm, để mỗi cú đánh đều chứa đựng một bài học.” Như Lý Tiểu Long từng nói: “Tôi không sợ người tập 10.000 cú đá khác nhau, tôi chỉ sợ người tập một cú đá 10.000 lần.” Chính sự trọn vẹn trong từng cú đánh, mỗi lần tập luyện đều có bài học rõ ràng, mới tạo nên sự nhất quán và thành công thực sự.

    Tại sao tôi ví dụ môn thể thao này?

    Vì Pickleball là một môn thể thao đòi hỏi chiến thuật rất cao và đặc biệt nhạy cảm với sự “vội vàng” của nội tâm. Chính trạng thái vội vàng này thường dẫn đến kết quả xấu, không chỉ trong Pickleball mà cả trong Trading.

    Tôi đã từng chứng kiến các tuyển thủ quốc gia Việt Nam chơi Pickleball ở một đẳng cấp cao. Điều ấn tượng nhất không phải là họ cố gắng đánh bóng thật mạnh hay hạ gục đối thủ bằng kỹ thuật điêu luyện, mà là họ hiểu rõ luật chơi và luôn thích nghi liên tục để hóa giải các chiêu thức của đối phương.

    Điều này làm tôi liên tưởng rất nhiều đến giao dịch tài chính. Trong cả hai lĩnh vực, việc quản trị tâm thức, hiểu luật chơi và khả năng thích nghi luôn là yếu tố quyết định kết quả.

    Nhắc nhở của người thầy:

    “Tiểu tiết tạo nên đại cục”, rút kinh nghiệm và KAIZEN tốt hơn 1% cho lần kế tiếp sẽ quyết định thắng lợi của một nhà giao dịch nhất quán.

    Vâng, quản trị tâm thức giúp bạn đi đơn giản hơn trên con đường thành công nhất quán trong giao dịch tài chính. Nhận biết và thấu hiểu nội tâm đó chính là cách thức tưởng chừng nhẹ nhàng nhất mà hiển nhiên chẳng cần một “chén thánh” diệu kỳ nào giúp bạn chinh phục thị trường. Tất nhiên có rất nhiều cách thức để bạn đi đến đích, tôi cũng vẫn sẽ chia sẻ cho bạn thêm vài cách để đạt được mong muốn của bạn qua bài học của người thầy, chỉ cần bạn giúp tôi xác lập lại mong muốn đó thực sự bạn muốn có hay không? Trong tương lai đấy nhé, hình dung xem để xác lập lại và tiếp tục đọc cách thức mà người thầy cũng hay thường chia sẻ cho các học trò.

    Giao dịch có cần trải qua đau đớn nội tâm “cực hạn”

    Thông thường, những nhà giao dịch vượt qua “ngưỡng cửa của sự nhất quán” thường phải trải qua rất nhiều đau đớn cả về cảm xúc lẫn mất mát tài chính trước khi họ đạt được trạng thái nhận thức nội tâm cho phép họ hoạt động hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt của thị trường. Ngoại lệ hiếm hoi thường thuộc về những người sinh ra trong gia đình có truyền thống giao dịch thành công, hoặc bắt đầu sự nghiệp giao dịch dưới sự hướng dẫn của một người thầy thực sự hiểu rõ bản chất của giao dịch và quan trọng hơn, biết cách truyền đạt điều đó.

    Tại sao hầu hết các nhà giao dịch lại trải qua những nỗi đau cảm xúc và thất bại tài chính? Câu trả lời đơn giản là: Phần lớn chúng ta không may mắn được bắt đầu sự nghiệp giao dịch với sự hướng dẫn đúng đắn. Tuy nhiên, lý do sâu xa hơn thế nhiều.

    Người thầy đã dành hàng chục năm để “giải phẫu” các động lực nội tâm đằng sau giao dịch nhằm phát triển những phương pháp hiệu quả để dạy các nguyên tắc thành công. Và điều mà ông ấy phát hiện ra là: Giao dịch đầy rẫy những nghịch lý và mâu thuẫn trong cách tư duy, điều này khiến việc học cách giao dịch thành công trở nên cực kỳ khó khăn. Thực tế, nếu phải chọn một từ duy nhất để miêu tả bản chất của giao dịch, thì từ đó chính là “nghịch lý”.

    Theo từ điển, nghịch lý là điều có vẻ mâu thuẫn hoặc trái ngược với niềm tin thông thường thậm chí trái ngược với những gì chúng ta nghĩ là hợp lý. Nhưng chính những nghịch lý này lại là điều khiến giao dịch trở thành một hành trình vừa thách thức, vừa cuốn hút.

    Từ kinh nghiệm của chính tôi và những bài học rút ra từ người thầy cùng các chuyên gia khác, tôi nhận ra rằng: Không chỉ cần hiểu nghịch lý của thị trường, mà còn cần phải học cách chấp nhận nó như một phần tự nhiên của giao dịch. Việc này không chỉ giúp bạn vượt qua những áp lực tinh thần mà còn giúp bạn phát triển một tư duy đúng đắn thứ sẽ đưa bạn đến sự nhất quán và tự tin trong giao dịch.

    Điều tôi muốn nhấn mạnh là: Giao dịch không chỉ là việc bạn phân tích tốt hay dự đoán đúng, mà còn là việc bạn chuẩn bị tâm thức như thế nào để đối mặt với sự không chắc chắn, nghịch lý và áp lực của thị trường. Và khi bạn vượt qua được những rào cản đó, giao dịch không chỉ còn là một công việc kiếm tiền, mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống tự do và ý nghĩa mà bạn hằng mong ước.

    “Người chấp nhận rủi ro”

    Thảm họa tài chính và cảm xúc là điều thường gặp ở các nhà giao dịch. Điều này xảy ra bởi vì nhiều quan điểm, tâm thái và nguyên tắc mà chúng ta thường áp dụng rất tốt trong cuộc sống hàng ngày lại hoàn toàn phản tác dụng khi bước vào môi trường giao dịch. Những điều này đơn giản là không hoạt động trong thế giới giao dịch. Và điều đáng buồn là, đa số nhà giao dịch bắt đầu sự nghiệp của mình với một sự thiếu hiểu biết cơ bản về giao dịch thực sự nghĩa là gì, về các kỹ năng cần thiết, và mức độ mà những kỹ năng đó cần được phát triển.

    Bạn thử nghĩ về điều này: Giao dịch vốn dĩ luôn tiềm ẩn rủi ro. Không có một giao dịch nào mà kết quả được bảo đảm chắc chắn. Vì vậy, khả năng sai lầm và mất tiền luôn luôn tồn tại. Khi bạn thực hiện một lệnh giao dịch, bạn có xem mình là một “người chấp nhận rủi ro” không? Nghe có vẻ như một câu hỏi đánh đố, nhưng thực ra không phải vậy.

    Câu trả lời hợp lý là gì? Tất nhiên, bạn có thể nghĩ rằng: “Chắc chắn rồi, tôi chấp nhận rủi ro khi giao dịch.” Nếu tôi tham gia vào một hoạt động vốn dĩ đầy rủi ro, vậy chẳng phải tôi chính là một người chấp nhận rủi ro sao? Đây là một giả định rất hợp lý, và hầu hết các nhà giao dịch đều nghĩ như vậy. Hơn nữa, họ còn tự hào khi xem mình là một “người chấp nhận rủi ro.” nhưng vấn đề ở đây là: Giả định này sai hoàn toàn.

    Đúng, khi bạn thực hiện một giao dịch, bạn đang đối mặt với rủi ro, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn thực sự là “người chấp nhận rủi ro”. Đây là điểm mấu chốt: tất cả các giao dịch đều tiềm ẩn rủi ro vì kết quả chỉ mang tính xác suất không có gì bảo đảm. Nhưng, hầu hết các nhà giao dịch có thực sự tin rằng họ đang chấp nhận rủi ro khi đặt lệnh không? Họ có thực sự hiểu rằng kết quả của giao dịch là không chắc chắn và họ phải đối mặt với những hậu quả có thể xảy ra không?

    Câu trả lời sâu thẳm bên trong phần lớn nhà giao dịch là: không!

    Hầu hết các nhà giao dịch hoàn toàn không hiểu ý nghĩa thực sự của việc trở thành một “người chấp nhận rủi ro” theo cách mà một nhà giao dịch thành công hiểu. Những nhà giao dịch giỏi nhất không chỉ chấp nhận rủi ro họ còn học cách đối mặt và ôm lấy rủi ro đó một cách chủ động.

    Đây chính là “khoảng cách tâm lý” mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi hoàn toàn đồng ý dựa trên kinh nghiệm của mình. Giữa việc đặt một lệnh giao dịch và việc thực sự chấp nhận rủi ro của lệnh giao dịch đó, tồn tại một khoảng cách tâm lý rất lớn. Và chính khoảng cách này là nguyên nhân khiến nhiều nhà giao dịch thất bại, cả về mặt tài chính lẫn cảm xúc.

    Điều quan trọng ở đây không phải là bạn có dám đặt lệnh giao dịch hay không, mà là:

    – Bạn có thực sự chấp nhận rủi ro tiềm ẩn trong mỗi giao dịch?

    – Bạn có sẵn sàng đối mặt với mọi kịch bản, kể cả kịch bản xấu nhất?

    Đối với những nhà giao dịch thành công, sự khác biệt không nằm ở khả năng dự đoán thị trường, mà ở cách họ xử lý rủi ro. Họ không chỉ chấp nhận rủi ro, mà còn xem nó như một phần không thể thiếu trong quy trình giao dịch của mình. Họ hiểu rằng: “chấp nhận rủi ro” không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một trạng thái tâm thức cần được luyện tập.

    Đây là bài học quý giá mà tôi rút ra từ người thầy, và tôi đã phát triển nó thêm trên nền tảng nội tâm để phù hợp với thực tế của nhiều nhà giao dịch ngày nay như bạn. Việc hiểu và chấp nhận rủi ro không chỉ giúp bạn tồn tại trên thị trường, mà còn giúp bạn giao dịch với sự tự tin và thoải mái hơn.

    Giao dịch không phải là một cuộc chiến để tránh rủi ro, mà là một hành trình để hiểu, chấp nhận, và làm chủ rủi ro. Và khi bạn đạt được điều này, bạn sẽ thấy rằng: rủi ro không phải là kẻ thù, nó chính là người bạn đồng hành, giúp bạn trưởng thành và phát triển trên con đường giao dịch.

    Khi bạn thực sự chấp nhận rủi ro, điều đó sẽ thay đổi hoàn toàn cách bạn giao dịch và kết quả cuối cùng mà bạn đạt được. Những nhà giao dịch giỏi nhất có thể vào lệnh mà không chút do dự hay xung đột tâm lý nào. Họ cũng có thể nhanh chóng thoát khỏi lệnh nếu nhận ra giao dịch đó không hiệu quả kể cả phải chịu lỗ mà không cảm thấy bất kỳ sự khó chịu hay tổn thương cảm xúc nào. Nói cách khác, rủi ro vốn có trong giao dịch không làm mất đi sự kỷ luật, tập trung hay tự tin của họ.

    Ngược lại, nếu bạn không thể giao dịch mà không cảm thấy bất kỳ sự bất an hay sợ hãi nào, điều đó có nghĩa là bạn chưa thực sự học được cách chấp nhận rủi ro. Đây là một vấn đề lớn, bởi vì mức độ bạn không chấp nhận rủi ro sẽ tỷ lệ thuận với mức độ bạn tìm cách tránh né nó. Cố gắng tránh né điều không thể tránh khỏi sẽ chỉ dẫn đến sự thất bại.

    Giao dịch tài chính thực ra chỉ là một “phiên bản thu nhỏ” của cuộc sống. Bởi lẽ, mọi nhận thức sai lầm, rào cản nội tâm hay khó khăn trong giao dịch đều phản ánh chính những vấn đề ta gặp ngoài đời. Với tôi, khi bạn làm chủ được quá trình giao dịch, cũng có nghĩa là bạn đang dần làm chủ chính cuộc đời mình và nền tảng của tất cả vẫn là tự làm chủ bản thân.

    Chấp nhận rủi ro là một kỹ năng khó học, đặc biệt đối với nhà giao dịch, bởi vì trong giao dịch, chúng ta phải đối mặt với những điều có thể khiến mình sợ hãi nhất: mất tiền và thừa nhận mình sai. Điều này không chỉ đau đớn mà còn rất khó chịu. Hãy thử nghĩ xem, có phải bạn từng tự nhủ: “Việc tránh thua lỗ và tránh sai lầm là điều tự nhiên, vậy chẳng phải tôi đang làm đúng khi cố gắng né tránh nó?”

    Câu trả lời là: Đúng, điều đó tự nhiên, nhưng chính vì vậy mà giao dịch trở nên cực kỳ khó khăn.

    Chúng ta phải đối mặt với nỗi sợ bị sai lầm và mất tiền ở mọi khoảnh khắc trong giao dịch. Nhưng thay vì đấu tranh với nó, người thầy đã dạy tôi và tôi đã thực sự ngộ ra qua kinh nghiệm thực chiến rằng, chấp nhận rủi ro không có nghĩa là bạn yêu thích thua lỗ, mà là bạn hiểu rằng thua lỗ là một phần không thể tách rời của giao dịch. Đây chính là bước ngoặt mà không phải ai cũng đạt được.

    Tại sao chấp nhận rủi ro lại quan trọng? Bởi vì nếu bạn không thực sự chấp nhận, tâm trí bạn sẽ tự động phản kháng lại nó. Phản kháng sẽ dẫn đến việc bạn né tránh: Né tránh cắt lỗ, né tránh đặt lệnh, hoặc né tránh đối mặt với thực tế rằng thị trường luôn bất định. Và mỗi lần né tránh, bạn lại càng xa rời kỷ luật giao dịch yếu tố sống còn để thành công.

    Những nhà giao dịch hàng đầu không phải là những người dự đoán đúng nhiều nhất, mà là những người biết khi nào nên hành động, khi nào nên rút lui mà không để cảm xúc lấn át. Họ không bị “cái tôi” cản trở khi phải thừa nhận rằng mình sai. Đây là sự khác biệt cốt lõi: Họ hành động dựa trên quy trình và kỷ luật, không phải dựa trên cảm xúc.

    Nhưng đây không chỉ là bài học của riêng người thầy. Tôi đã từng trải qua cảm giác bất an mỗi khi đối mặt với thua lỗ, tự trách mình khi không thoát lệnh đúng lúc hoặc bỏ lỡ cơ hội. Và chính từ những thất bại này, tôi nhận ra rằng: giao dịch không phải là việc “tránh thua lỗ” mà là “quản trị thua lỗ một cách thông minh.”

    Nhắc nhở lại rằng, bạn không cần phải chiến thắng trong mọi giao dịch. Điều bạn cần là chấp nhận rằng thua lỗ là một chi phí cần thiết để học hỏi và tồn tại trên thị trường. Khi bạn làm được điều đó, tâm trí bạn sẽ nhẹ nhàng hơn, bạn sẽ giao dịch với sự tự tin và nhất quán không phải để tránh thua, mà để tối ưu hóa những cơ hội tốt nhất.

    Cuối cùng, tự hỏi chính mình: Làm thế nào để tôi hành động mà không bị cảm xúc cản trở? Làm thế nào để mỗi lệnh giao dịch đều là một phần trong kế hoạch lớn hơn, chứ không phải là một ván bài đầy lo âu?

    Giao dịch đặt ra một nghịch lý cơ bản: Làm thế nào để chúng ta duy trì được kỷ luật, sự tập trung và tự tin trước sự bất định không ngừng của thị trường? Càng cố gắng kỷ luật thì hiệu quả lại càng thấp, càng cưỡng ép thì lại càng không thu lại gì, mà chấp nhận rằng bản thân kỷ luật như một lẽ hiển nhiên trong giao dịch. Đó là bắt nguồn từ sự tập trung hướng đến hình ảnh tâm trí là một nhà giao dịch thực thụ, bạn sẽ làm được điều đó.

    Điều này đòi hỏi một kỹ năng quan trọng trong giao dịch mà ít ai thực sự tập trung học hỏi: kỹ năng chấp nhận rủi ro. Học cách chấp nhận rủi ro không phải là việc đơn giản bỏ qua nỗi sợ, mà là khả năng nhìn nhận rủi ro một cách khách quan, không để nó chi phối cảm xúc hay hành động của bạn. Đây chính là kỹ năng quan trọng nhất mà một nhà giao dịch thực thụ cần nắm vững để thành công.

    Khi bạn thực sự làm chủ được kỹ năng chấp nhận rủi ro, thị trường sẽ không còn tạo ra thông tin khiến bạn đau đớn về mặt cảm xúc. Hãy nghĩ về điều này: nếu những gì thị trường đưa ra chỉ đơn thuần là thông tin, không phải là lời khẳng định đúng sai hay một phán xét, thì bạn sẽ chẳng còn gì để tránh né hay sợ hãi. Thay vào đó, mọi thông tin đều trở thành một chỉ dấu cho các khả năng. Đây chính là cách nhìn khách quan một góc nhìn không bị bóp méo bởi những nỗi lo sợ về những gì có thể hoặc không thể xảy ra.

    Bạn thử nhớ lại bao nhiêu lần bạn mắc phải những sai lầm quen thuộc: vào lệnh quá sớm trước khi có tín hiệu rõ ràng từ thị trường, hoặc vào lệnh quá muộn khi cơ hội đã qua. Bao nhiêu lần bạn thuyết phục bản thân không cắt lỗ và để lệnh lỗ trở nên nghiêm trọng hơn? Bao nhiêu lần bạn thoát khỏi một lệnh thắng quá sớm, hoặc thậm chí không chốt lời và để lệnh thắng biến thành lệnh thua? Bao nhiêu lần bạn kéo dừng lỗ gần hơn điểm vào lệnh để rồi bị dừng lại, chỉ để nhìn thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng bạn đã dự đoán?

    Những lỗi này không phải do thị trường tạo ra. Thị trường không có sức mạnh nào để kiểm soát cách bạn nhìn nhận hay hành động. Thị trường chỉ đơn thuần vận động, cung cấp thông tin về chính nó, và mở ra cơ hội. Tất cả những sai lầm đó đều xuất phát từ tâm thái giao dịch và cách nhìn nhận sai lệch những tâm thái nuôi dưỡng nỗi sợ hãi thay vì xây dựng sự tự tin.

    Câu hỏi đáng để suy ngẫm: Bạn đã bao giờ thực sự tin tưởng vào chính mình trong giao dịch chưa? Tôi không chỉ nói đến việc tin rằng mình có thể dự đoán đúng, mà là tin rằng dù kết quả ra sao, bạn vẫn hành động một cách có kỷ luật và nhất quán.

    Từ kinh nghiệm của tôi và những bài học từ các chuyên gia như người thầy, tôi nhận ra rằng giao dịch không phải là việc tìm cách tránh rủi ro hay đảm bảo lợi nhuận mọi lúc. Đó là việc học cách chấp nhận rủi ro, nhìn nhận nó như một phần tự nhiên của cuộc chơi, và hành động một cách khách quan, tự tin. Khi bạn đạt đến điểm này, thị trường không còn là nơi đầy áp lực hay căng thẳng nữa. Nó trở thành một không gian để bạn thực hiện những kế hoạch đã chuẩn bị, một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng.

    Tôi muốn nhấn mạnh rằng: thị trường không chống lại bạn, cũng không đứng về phía bạn. Thị trường đơn giản là đang vận động, và cách bạn phản ứng với nó mới là yếu tố quyết định. Khi bạn hiểu rằng cảm xúc tiêu cực chỉ là kết quả của cách bạn diễn giải thông tin từ thị trường, bạn sẽ học cách kiểm soát chúng. Và khi bạn kiểm soát được cảm xúc, bạn sẽ kiểm soát được giao dịch.

    Đó cũng là lý do tại sao, qua nhiều năm thực chiến, tôi nhận ra một điều quan trọng: Không phải kỹ thuật hay công cụ giao dịch nào mới là yếu tố quyết định, mà chính là cách bạn quản lý tâm thái và tư duy của mình. Nếu bạn muốn thành công trong giao dịch, bạn không chỉ cần học cách đọc biểu đồ, mà còn phải học “cách đọc chính mình” hay đơn giản hơn là thấu hiểu nội tâm.

    Có nhận thức rằng: Biến mỗi lần giao dịch thành một chuyến phiêu lưu, nơi bạn không chỉ khám phá những biến động của thị trường, mà còn soi chiếu chính mình trong tấm gương mang tên “thị trường”. Khi bạn chọn thay đổi từ bên trong, thật lòng thấu hiểu câu “biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng” – Tôn Tử, kết quả giao dịch cũng sẽ được phản ánh đúng sự đổi thay ấy.

    4 nỗi sợ chính trong giao dịch

    Người thầy không nghĩ rằng có cách nào giải thích sự khác biệt giữa những nhà giao dịch chiến thắng một cách nhất quán và phần còn lại đơn giản hơn điều này: Những nhà giao dịch giỏi nhất không sợ hãi. Họ không sợ hãi vì họ đã phát triển được tâm thái giao dịch an vui, tâm thái mang lại sự linh hoạt chuyển đổi tâm thức phù hợp hoàn cảnh, giúp họ đơn giản ra vào lệnh dựa trên những gì thị trường đang cho thấy về các khả năng từ góc nhìn của nó. Đồng thời, họ cũng xây dựng được tâm thái đủ đầy từ bên trong giúp họ không trở nên bất cẩn hay quá liều lĩnh.

    Còn những nhà giao dịch khác thì sao? Hầu hết đều bắt đầu với nỗi sợ, rồi bất ngờ nhảy sang trạng thái tự mãn. Để rồi, khi không còn lo lắng, họ dễ rơi vào tâm lý chủ quan, liều lĩnh, và chính sự liều lĩnh đó lại đẩy họ quay về nỗi sợ ban đầu. Đây là một vòng lặp vô cùng nguy hiểm.

    Bạn có biết 95% các sai lầm giao dịch thứ khiến tiền bạc của bạn như “bốc hơi” ngay trước mắt đều xuất phát từ chính tâm thái của bạn? Những tâm thái về việc “sai”, “mất tiền”, “bỏ lỡ cơ hội”, hay “chưa tận dụng hết tiềm năng thị trường” tôi gọi chúng là bốn nỗi sợ chính trong giao dịch.

    Bạn có thể tự hỏi: “Nhưng giao dịch không phải cần một chút sợ hãi để cẩn trọng hơn sao?” nghe thì có vẻ hợp lý, đúng không? Nhưng trong giao dịch, nỗi sợ lại chính là kẻ thù lớn nhất. Nó khiến bạn tự gây ra điều mà bạn sợ hãi nhất. Nếu bạn sợ sai, nỗi sợ sẽ ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận thông tin từ thị trường, khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm và kết quả là bạn… sai thật.

    Khi bạn sợ hãi, mọi khả năng khác bị xóa nhòa. Bạn không thể nhận thức đúng những cơ hội khác, và ngay cả khi nhận ra, bạn cũng không đủ bình tĩnh để hành động đúng. Nỗi sợ làm bạn tê liệt. Về thể chất, nó khiến bạn ngừng lại hoặc bỏ chạy. Về tinh thần, nó bó hẹp sự tập trung của bạn vào đối tượng mà bạn sợ, khiến bạn không còn nhìn thấy bức tranh toàn cảnh. Những khả năng khác, những thông tin quan trọng từ thị trường, tất cả đều bị che khuất.

    Và rồi, khi thị trường kết thúc và bạn bình tâm lại, bạn sẽ tự trách: “Tôi biết mà! Sao lúc đó tôi không nghĩ ra?” hoặc “Tại sao tôi không hành động theo cách đó?” đây là vòng lặp mà rất nhiều nhà giao dịch đã và đang mắc phải.

    Sự thật đáng buồn là nguồn gốc của vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở chính những tâm thái và tư duy sai lầm bên trong chúng ta. Điều này khiến nỗi sợ trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết, bởi nó ẩn sâu trong cách chúng ta được nuôi dạy, cách chúng ta nhìn nhận thế giới quan. Những mô thức tư duy này ăn sâu đến mức chúng ta hiếm khi nhận ra rằng gốc rễ của những khó khăn trong giao dịch là nội tâm, là trạng thái nhận thức nội tâm của chính mình.

    Nhiều nhà giao dịch thường đổ lỗi cho thị trường cho rằng chính thị trường gây ra sự đau đớn, thất vọng, hay bất mãn của họ. Nhưng sự thật là, thị trường chỉ phản ánh những gì bên trong bạn. Cách bạn cảm nhận thị trường chính là cách bạn đối mặt với nỗi sợ, sự kỳ vọng, và cả lòng tham của mình.

    Điều này tôi rút ra không chỉ từ tư tưởng của người thầy, mà còn từ chính kinh nghiệm thực chiến của tôi và từ những nhà giao dịch xuất sắc khác. Chỉ khi bạn làm chủ được tâm thái của mình, bạn mới có thể làm chủ giao dịch. Không còn là cuộc chiến cảm xúc, mà là một quy trình mạch lạc, logic, nơi bạn ra quyết định dựa trên sự tự tin, bình tĩnh và nhất quán.

    Thay vì để nỗi sợ điều khiển, hãy học cách “điều khiển” chính mình. Giao dịch không phải là việc kiểm soát thị trường, mà là quản trị tâm thức. Phần lớn nỗi sợ trên thị trường đến từ ảo ảnh trong tâm trí, rằng mình sẽ đạt được điều gì đó nếu…

    Nhưng một bài học quan trọng mà người thầy đã dạy là: “Bất cứ thứ gì chưa xảy ra thì là chưa có.” Nỗi sợ ấy đến từ kỳ vọng thầm kín, khao khát đạt được điều gì đó, từ đó mới sinh ra: “Sợ bỏ lỡ cơ hội” và “Sợ chưa tận dụng hết tiềm năng của thị trường”. Những khao khát bắt nguồn từ trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng dương quá mức, khi tâm thức vận hành với kỳ vọng quá cao. Nhưng thị trường không phải lúc nào cũng chiều lòng bạn. Thị trường vận hành theo cách bạn không ngờ tới, và chính điều đó mang lại sự thất vọng sâu sắc ngoài sức tưởng tượng. Lúc này, tâm thức phản ánh trạng thái rung động điện từ nội tâm chuyển từ dương hoá âm. Dương bao nhiêu thì âm bấy nhiêu, kỳ vọng bao nhiêu, giờ đây là thất vọng, thậm chí sợ hãi bấy nhiêu.

    Rồi bàn đến cả hai nỗi sợ đều bắt nguồn từ hai nỗi sợ nguyên thuỷ rất con người: “Sợ sai” và “Sợ mất tiền” Những nỗi sợ này hầu như ai cũng mắc phải. Đó là bản năng. Nhưng dưới góc nhìn của sự trưởng thành nội tâm, khi bạn chưa nhận ra, nỗi sợ có thể có cơ hội kiểm soát bạn. Bây giờ khi bạn biết đến sự tồn tại của nó, việc tiếp theo là huân tập đủ thông tin và dám đối diện, chấp nhận. Chung quy lại, tâm thức rất rõ ràng. Khi càng hiểu rõ điều mình đang sợ, và giữ trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, đối diện với nó, nỗi sợ sẽ tan biến.

    Ví dụ: Nếu bạn sợ mất tiền, hãy nhìn thẳng vào thống kê giao dịch từ nhà môi giới. Giao dịch thua luôn chiếm phần lớn trên thị trường, cả về số lượng lẫn quy mô. Điều này phản ánh bản chất khốc liệt của ngành. Nhưng chính vì vậy, cơ hội tự do là không giới hạn. Bạn có quyền chọn con đường phù hợp với mình, muốn đơn giản hơn, nội tâm tự quản trị tâm thức như một phần của đọc hiểu biểu đồ giá.

    Và khi bạn làm được điều đó, mọi thứ sẽ trở nên nhẹ nhàng và đơn giản hơn rất nhiều. Rõ ràng, những khái niệm như hình ảnh tâm trí, tư duy, tâm thái và cách chúng ta nhìn nhận thị trường nghe có vẻ rất trừu tượng, và chắc chắn không phải thứ mà hầu hết các nhà giao dịch quan tâm ngay từ đầu. Nhưng thử nhìn mà xem: Mối liên hệ giữa những yếu tố “tâm thức” này với cách ta tiếp nhận thông tin từ thị trường chính là nền tảng trong giao dịch giống như việc học cách giao bóng trong Pickleball, rồi mới học cách cầm vợt sao cho đúng kỹ thuật. Nếu bạn thực sự muốn đạt được sự ổn định trong giao dịch, thì việc hiểu và quản trị cách mình nhìn nhận thị trường là điều không được bỏ qua.

    Thú thật, bạn có thể chẳng cần biết rõ bản thân hay thị trường mà vẫn thắng một vài lệnh giao dịch. Người thầy từng nói:

    Có người lần đầu chơi Pickleball, chưa hề nắm rõ kỹ thuật, nhưng vẫn tung ra vài cú đánh chuẩn xác đến khó tin. Tuy nhiên, tổng điểm cuối cùng lại vô cùng tệ, tưởng chừng là trường hợp hiếm hoi, nhưng điều này thực ra lại thường xuyên xảy ra trên thị trường.

    Vậy vấn đề nằm ở đâu? Để nâng cao điểm số, bạn cần học kỹ thuật và hiểu luật chơi. Thị trường cũng thế: muốn ổn định lợi nhuận, ta phải có cả phương pháp giao dịch lẫn sự am hiểu cách thị trường vận hành. Nhưng câu hỏi then chốt là: kỹ thuật nào mới thực sự giúp bạn duy trì ổn định lâu dài? Đặc biệt, 50 năm sau, hoặc khi thị trường biến mất vì lý do nào đó, bạn đã chuẩn bị sẵn sàng chưa?

    Cuối cùng, dù ở bối cảnh nào, việc quản trị tâm thức vẫn là yếu tố cốt lõi. Kỹ thuật giao dịch có thể lỗi thời, thị trường có thể thay đổi, nhưng tâm thức vững vàng sẽ giúp bạn trụ vững và thích nghi trong bất cứ hoàn cảnh nào.

    Đây là nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới cho đến người có kinh nghiệm, đều dễ dàng rơi vào “cái bẫy logic”. Họ nghĩ rằng nếu mình hiểu thị trường hơn, phân tích giỏi hơn, thì mình sẽ giao dịch ổn định hơn. Điều này nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực tế không phải vậy. Thị trường đơn giản là một tập hợp quá nhiều biến số mâu thuẫn, không có giới hạn về hành vi. Mỗi nhà giao dịch tham gia đều tạo thêm một biến số, và điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể khiến thị trường diễn biến khác đi. Nói cách khác, bạn sẽ không bao giờ học đủ để dự đoán tất cả những cách mà thị trường có thể khiến bạn sai lầm hoặc mất tiền.

    Và nếu bạn sợ bị sai hoặc sợ thua lỗ, thì dù bạn có học bao nhiêu, bạn vẫn không thể vượt qua được những nỗi sợ hãi này. Những nỗi sợ đó sẽ làm bạn mất đi sự khách quan, khiến bạn ngập ngừng và không hành động đúng thời điểm. Đây là sự thật khắc nghiệt của giao dịch: Mỗi giao dịch đều có một kết quả không chắc chắn.

    Nếu bạn không học cách chấp nhận hoàn toàn khả năng của sự không chắc chắn này, bạn sẽ cố gắng một cách có ý thức hoặc vô thức để tránh bất kỳ tình huống nào mà bạn định nghĩa là “đau đớn”. Và chính trong quá trình đó, bạn lại tự tạo ra những sai lầm đắt giá.

    Vậy bài học thực sự nằm ở đâu?

    Không phải ở việc hiểu thêm về thị trường, mà là ở việc hiểu về chính mình. Làm thế nào để bạn chấp nhận sự không chắc chắn mà không bị cảm xúc chi phối? Làm thế nào để bạn hành động khách quan và tự tin trong bối cảnh thị trường đầy biến động?

    Đây chính là điều mà người thầy đã dạy tôi và từ kinh nghiệm thực chiến của bản thân, tôi đã rút ra rằng:

    Không phải công cụ hay chiến lược nào, mà chính việc làm chủ nội tâm, quản trị hình ành tâm trí và quản trị tư duy của bạn mới là chìa khóa giúp bạn giao dịch ổn định.

    Bạn tưởng tượng một nhà giao dịch không còn lo sợ sai lầm, không còn do dự trước cơ hội, và không còn bị cảm xúc chi phối khi thị trường đi ngược dự đoán. Nhà giao dịch đó sẽ làm gì? Anh ta sẽ hành động một cách nhất quán, tự tin và hiệu quả. Và tôi tin rằng, bạn hoàn toàn có thể trở thành người đó. Giao dịch không cần phải là một cuộc chiến, mà là một quy trình. Vẫn là sử dụng giao dịch thành công cụ giúp bạn đạt được sự tự do, thay vì trở thành nỗi ám ảnh hay gánh nặng trong cuộc sống của bạn.

    Chìa khóa nằm ở đây: Chấp nhận sự không chắc chắn, làm chủ nội tâm, và biến giao dịch thành một phần nhẹ nhàng, tự nhiên trong cuộc sống của bạn.

    Vậy giải pháp là gì? Đơn giản, bạn cần học cách điều chỉnh tâm thái và tư duy của mình về giao dịch sao cho bạn có thể giao dịch mà không còn chút sợ hãi nào. Nhưng đồng thời, bạn cũng cần một hệ khung vững chắc để không trở nên liều lĩnh. Đây chính là điều mà cuốn sách này được thiết kế để hướng dẫn bạn.

    Hãy nhớ, nhà giao dịch thành công mà bạn mong muốn trở thành thực chất là một phiên bản tương lai của chính bạn một con người mà bạn cần phát triển để đạt tới. Phát triển đồng nghĩa với việc mở rộng, học hỏi, và tạo ra một cách thức mới để làm chủ chính mình. Điều này đúng ngay cả khi bạn đã là một nhà giao dịch thành công nhưng muốn trở nên thành công hơn nữa. Và quá trình phát triển này đòi hỏi bạn phải điều chỉnh lại cách nhìn nhận, cách nghĩ và hành động của bản thân.

    Thế nhưng, sự thay đổi không bao giờ là dễ dàng. Những ý tưởng và tư duy cũ kỹ về giao dịch thứ bạn đang giữ chặt sẽ không dễ dàng nhường chỗ cho cách làm mới, dù rằng kết quả hiện tại có thể khiến bạn cảm thấy thất vọng hoặc không hài lòng. Những niềm tin này sẽ cố gắng thuyết phục bạn rằng, “Không cần thay đổi đâu, cứ giữ nguyên như cũ là được.” và đó là lý do tại sao bạn thường bị giằng xé nội tâm: Một phần muốn thay đổi để tốt hơn, nhưng một phần lại sợ hãi sự thay đổi.

    Những cuộc “đấu tranh nội tâm” này là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của tôi và cũng là mục tiêu của cuốn sách này chính là giúp bạn giải quyết chúng một cách hiệu quả nhất.

    Để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng mở lòng và chấp nhận rằng có những khả năng mới mẻ, những cách nhìn nhận mà bạn chưa từng nghĩ đến hoặc chưa thực sự cân nhắc đủ sâu. Điều này sẽ giúp quá trình học hỏi và phát triển của bạn trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

    Tôi, cùng với sự chỉ dẫn từ người thầy và những bài học rút ra từ kinh nghiệm thực chiến, mong muốn giúp bạn đi xa hơn, sâu hơn. Không chỉ dừng lại ở việc vượt qua nỗi sợ, mà còn xây dựng một tâm thức giao dịch thật vững vàng, mạnh mẽ và tự do.

    Tôi tin rằng, một khi bạn điều chỉnh được hình ảnh tâm trí của chính mình đối với thị trường, nuôi dưỡng niềm tin và tâm thái đúng đắn, bạn không chỉ đạt được sự ổn định trong giao dịch mà còn phát triển toàn diện cả trong tư duy lẫn cuộc sống.

    Giao dịch không phải là một trận chiến mà bạn phải giành chiến thắng bằng mọi giá. Giao dịch là cơ hội để bạn thể hiện sự nhất quán, sự tự tin và khả năng thích nghi trước thị trường đầy biến động. Và để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng đối mặt, sẵn sàng thay đổi, và sẵn sàng chấp nhận những giới hạn cũ cần được phá vỡ.

    Bạn thử hình dung mà xem:

    Tôi đã miệt mài hàng trăm giờ chỉ để ghi chép từng lời dạy, xem rất nhiều tư liệu quý báu của các bậc thầy giao dịch, rồi mang áp dụng dần vào thực tế. Dù mới gặt hái đôi chút thành tựu, tôi biết mình còn cả chặng đường dài phía trước. Nhưng nhờ những bước tiến nho nhỏ ấy, tôi ngày càng hiểu sâu hơn về cách quản trị tâm thức và vẫn đang vươn đến cảnh giới mà bất kỳ nhà giao dịch nào cũng khao khát, dù biết đó là hành trình trọn đời.

    Cũng như việc viết quyển sách này, có rất nhiều bài học trong đó. Và thật may mắn, tôi chính là người được học nhiều nhất từ bài học của những người thầy, cách tư duy của các chuyên gia tài chính thành công, những lập luận sâu sắc về Trading từ trí tuệ nhân tạo, quy luật tâm thức và cả những bài học từ chính trải nghiệm của bản thân tôi. Thật đáng quý hơn là cuốn sách này đã đến tay bạn.

    Hãy cùng tôi tiếp tục khám phá trong phần kế tiếp!

    Chú thích:

    Pickleball là gì?

    Pickleball là một môn thể thao ra đời ở Mỹ, lai giữa tennis, bóng bàn và cầu lông, trong đó người chơi dùng vợt cỡ nhỏ và quả bóng nhựa có lỗ để đánh qua lưới. Sân chơi Pickleball thường nhỏ hơn sân tennis, nhịp độ trận đấu vừa đủ nhanh để kích thích phản xạ nhưng cũng đủ chậm để xoay chuyển chiến thuật.

    Phân tích góc nhìn tài chính

    Pickleball về bản chất đòi hỏi sự kết hợp độc đáo giữa tốc độ và kỹ năng chiến thuật, khá tương đồng với giao dịch tài chính. Ở cả hai lĩnh vực, ta phải biết lúc nào nên “tấn công nhanh” và lúc nào cần “chờ thời, phòng thủ”. Bởi chỉ cần nôn nóng là dễ đánh hỏng cú đánh quan trọng hoặc mắc sai lầm trong lệnh mua bán.

    Tương tự như trong tài chính, ai nắm rõ luật chơi, kiên trì trau dồi kỹ năng, và luôn có chiến lược bài bản sẽ chiếm ưu thế dài hạn. Chiến thắng đối thủ trong Pickleball không phải là “đập bóng thật mạnh” mà là tấn công khi thời cơ chín muồi, biết cân bằng giữa phòng thủ và phản đòn. Thị trường cũng vậy: không phải cứ dồn dập “vào lệnh” là thắng, mà cần kỷ luật, biết chớp cơ hội và luôn luôn có tư duy dài hạn.

    Nhận thức về tâm thức tài chính

    Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao tiền trong xã hội nhiều vô kể, nhưng phần lớn lại nằm trong tay của một nhóm nhỏ? Hẳn đó là điều tất yếu, vậy họ có thực sự xuất chúng hơn phần còn lại của chúng ta không? Không hề. Đôi khi, họ thậm chí chẳng có gì quá đặc biệt trong cuộc đời này. Phần lớn trong số họ, nếu tách khỏi môi trường sống đặc thù, nhìn vẻ bề ngoài cũng chỉ là người có tiền chứ không hơn không kém bất kỳ ai trong chúng ta.

    Trong giao dịch cũng vậy. Tiền trên thị trường nhiều đến mức người ta ví nó như “mỏ kim cương vô tận”. Nhưng cuối cùng, vẫn chỉ có một nhóm nhỏ nhà giao dịch chiếm thế thượng phong, chiến thắng một cách nhất quán và kiếm được lợi nhuận đều đặn. Tôi đã có cơ duyên gặp rất nhiều người trong số họ. Thầy tôi cũng đào tạo ra những người như thế. Và tôi cùng thầy tôi dám khẳng định rằng họ chẳng có gì nổi bật.

    Vậy tại sao họ có khả năng đạt được thành tựu như vậy? Xét về kỹ năng, năng lực hay vẻ bề ngoài, họ chắc hẳn chẳng có gì khác chúng ta. Thứ khiến họ khác biệt, và tôi tin nếu bạn biết sẽ rất sốc, chính là tâm thức của họ vận hành vượt trội hơn phần lớn trong chúng ta.

    Nghĩ kỹ lại nhé: Niềm tin. Bạn có đọc được họ có niềm tin gì không? Chắc chắn phải tiếp xúc đủ lâu mới biết. Thế nên niềm tin là điều họ khác chúng ta. Sâu hơn nữa, khó nhận thấy hơn nữa là gì? Đó là hình ảnh tâm trí, hình ảnh tâm trí về sự tự nhận thức bản thân, môi trường, con người, xã hội. Thêm nữa, quan niệm về nhân sinh quan, thế giới quan, vũ trụ quan và khái niệm nguồn về tâm thức họ tích luỹ bằng lợi thế đặc biệt của họ nên được tiếp cận tri thức văn minh đỉnh cao của loài người. Thế nên họ khác chúng ta rất nhiều mặc dù bên ngoài chẳng có mấy gì khác biệt.

    Giống như khi bạn chơi với ai đó nhưng bằng mặt không bằng lòng, có thể là bạn nhận ra mình không còn cùng tầng nhận thức với họ, hoặc đơn giản bạn có chiều sâu bên trong, nên để tiếp cận con người, bạn cần một sự nhận thức đủ đầy về nhân sinh quan thì mới dễ dàng đón nhận. Dù sao, sự cách biệt giữa con người với nhau chỉ là rào cản của bộ não.

    Và từ đầu đến giờ tôi không nói đến những người bất chấp để giàu có, vì sự giàu của họ không bền vững. Trong ngôn ngữ nhà giao dịch, đó là giàu không nhất quán. Tôi đang nói đến những người có khả năng giàu nhất quán, thành công trong tài chính. Tâm thức họ có một điều rất đặc biệt: Sự đủ đầy từ bên trong.

    Như tôi đã nói, hình ảnh tâm trí của họ khi nghĩ về tiền cực kỳ hào hứng. Khi nghĩ đến giàu có, đó là khát khao luôn vươn mình. Khi nghĩ đến những người giàu khác, họ không so sánh, họ chỉ đơn giản muốn kết nối và muốn trở thành để trở nên giàu hơn.

    Chính xác hơn, họ có một dạng năng lượng vượt trội, đó là tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Bạn sẽ tìm hiểu trong cả quyển sách này để nắm được công thức đó và giữ vững.

    Nếu bạn còn nghi vấn, tôi có được sự chiêm nghiệm của những người thành công ở ngành đó là: Giàu có luôn có hai con đường, trở thành nhà giao dịch cũng vậy.

    – Con đường 1: Nghèo lắm rồi, thua lỗ lắm rồi, mất mát lắm rồi, tổn thương đến đường cùng, muốn giàu nên phấn đấu hết khả năng, dốc toàn sức. Nhưng giàu lên rồi lại nghèo đi, giàu lên rồi lại nghèo đi – như một vòng tròn khép kín không lối thoát.

    – Con đường 2: Tích lũy đủ sự trưởng thành, kỹ năng, năng lực phù hợp, có tâm thái đúng khi nghĩ về tiền hay sự giàu có, đơn giản đạt được và giữ vững cả đời cho bản thân và xa nữa giàu qua nhiều thế hệ.

    Cả hai con đường đều có thể giàu, nhưng để giàu bền vững thì phải hiểu được triết lý đủ chất đổi về lượng, không gì khác đó là con đường 2. Chìa khóa để đạt được điều này chính là sự thay đổi từ bên trong – “thay tâm thái, thay đổi cuộc đời”. Và để thay đổi sâu sắc, bạn cần duy trì tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Đây là nền tảng không chỉ để giao dịch thành công mà còn để đạt được sự thịnh vượng bền vững trong cuộc sống. Chúng ta sẽ còn nhiều điều để khám phá về tần số rung động năng lượng này.

    Chu kỳ thị trường

    Tôi luôn tự nhận thức bản thân là một nhà kinh doanh đường giá. Không chỉ nghiêm túc trân trọng mỗi giao dịch như mỗi bài học cần khắc cốt ghi tâm, tôi còn cố gắng bài bản và chuyên nghiệp hóa công việc của mình. Chính tính chuyên nghiệp là yếu tố sống còn trong ngành giao dịch tài chính đầy khắc nghiệt này. Nếu có cơ hội quay lại 10 năm trước, điều đầu tiên tôi muốn tự nhắn nhủ chính mình là: “Đầu tư như một nhà kinh doanh thận trọng.” điều đó có nghĩa là phải biết cách phân bổ danh mục đầu tư, luôn hướng tới đa dạng hóa thị trường, và đặc biệt không bao giờ quên ba yếu tố cốt lõi: “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, như tôi đã đề cập trong các phần trước.

    Ngày nay, khi tài chính cá nhân ngày càng được xem trọng, nhiều người coi kỹ năng quản trị tài chính là chìa khóa để đạt được thành công. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao không phải ai cũng giàu có dù đều có thể học cách quản lý tài chính? Bởi kỹ năng quản trị tài chính mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Cái gốc sâu xa và quyết định hơn cả nằm ở tâm thức tài chính.

    Từ những trải nghiệm thực chiến và nghiên cứu sâu rộng, tôi đã phát triển khái niệm quản trị tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính. Mục tiêu của tôi không chỉ giúp bạn làm chủ bản thân, làm chủ giao dịch, mà còn hướng đến một cuộc sống hài hòa và viên mãn. Đó là trạng thái khi tài chính, sức khỏe, mối quan hệ và nội tâm của bạn cùng lúc đạt đến điểm cân bằng, đủ đầy.

    Thị trường tài chính phản chiếu chính con người chúng ta. Khi bạn càng trưởng thành, tâm thức càng vững vàng, sự giàu có bên ngoài sẽ tự nhiên hiển lộ. Điều này giống như một quy luật tự nhiên. “Sông có khúc, người có lúc” Khi bạn kiên trì và duy trì sự nhất quán trong quản trị tâm thức, thành quả tốt đẹp sẽ đến như một điều tất yếu.

    Chúng ta đang sống trong một thời đại số, nơi tần số rung động năng lượng của mọi vật đều dịch chuyển không ngừng. Thế giới thay đổi nhanh chóng và chu kỳ của thị trường tài chính cũng không còn như trước.

    Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang biến động không ngừng, tôi nhận thấy một xu hướng rõ rệt và đầy ý nghĩa: sự rút ngắn đáng kể của các chu kỳ kinh tế và chu kỳ giá tài sản tài chính. Nếu như trước đây, tại các nền kinh tế phát triển, một chu kỳ kinh tế có thể kéo dài tới một thập kỷ, thì nay, con số đó chỉ còn chưa đầy 5 năm. Đối với các thị trường mới nổi hay thị trường hiệu quả, chu kỳ thậm chí còn thu hẹp xuống chỉ còn 2-3 năm, và ở một số thị trường tương lai, có khi chỉ gói gọn trong 1-3 năm.

    Sự tăng tốc này không chỉ là một hiện tượng đơn thuần về số liệu, mà còn phản ánh sâu sắc sự thay đổi trong cấu trúc và tâm lý vận hành của thị trường. Hình ảnh mà chúng ta đang xem xét đã minh họa một cách trực quan về Chu kỳ giá tài sản tài chính, được kiến tạo và chi phối bởi ba trụ cột chính: Chu kỳ lãi suất, Chu kỳ kinh doanh và Chu kỳ thanh khoản.

    – Chu kỳ lãi suất: Đây là xương sống của mọi hệ thống tiền tệ, được điều tiết bởi các ngân hàng trung ương với mục tiêu ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Mục tiêu cốt lõi không phải là tạo ra tiền một cách vô điều kiện, mà là quản trị dòng chảy tiền tệ một cách hiệu quả. Biểu đồ cho thấy khi lãi suất giảm, kinh tế được kích thích; ngược lại, lãi suất tăng để kiềm chế lạm phát. Sự thay đổi trong chính sách lãi suất tác động trực tiếp đến chi phí vốn, lợi nhuận doanh nghiệp và định giá tài sản. Đối với một nhà đầu tư có nguồn tiền dồi dào, trực tiếp thì không bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất, nhưng gián tiếp, toàn bộ bối cảnh đầu tư đều bị chi phối bởi nó.

    – Chu kỳ kinh doanh: Gắn liền với sự tăng trưởng kinh tế vĩ mô, chu kỳ này phản ánh sự mở rộng và thu hẹp của hoạt động sản xuất, tiêu dùng và đầu tư. Nhà kinh doanh sẽ đặc biệt quan tâm đến sự ổn định và triển vọng tăng trưởng kinh tế, bởi lẽ đây là yếu tố then chốt quyết định doanh thu và lợi nhuận của họ. Khi nền kinh tế tăng trưởng bền vững, giá tài sản thường có xu hướng đi lên.

    – Chu kỳ thanh khoản: Đây là yếu tố sống còn đối với các nhà giao dịch và đầu tư trên thị trường tài chính. Thanh khoản đề cập đến mức độ dễ dàng mà một tài sản có thể được mua hoặc bán mà không làm ảnh hưởng đáng kể đến giá của nó. Khi thanh khoản dồi dào, dòng tiền chảy vào thị trường, đẩy giá tài sản lên cao và ngược lại. Đối với chúng ta, những người trực tiếp tham gia giao dịch, việc nhận diện và tận dụng lợi thế trong các giai đoạn thanh khoản là chìa khóa để tối ưu hóa lợi nhuận khi giá tài sản biến động.

    Mỗi chu kỳ này đều có một “chỉ số hiệu suất chính” (KPI) riêng, phản ánh mục tiêu và cơ chế vận hành của nó. Việc nắm vững các mối quan hệ tương quan và tác động qua lại giữa các chu kỳ này chính là nền tảng để phát triển “nhận thức vĩ mô – tiền tệ” một cách sâu sắc. Khi có được nhận thức này, chúng ta sẽ có khả năng đánh giá chính xác khi nào là thời điểm thuận lợi để gia nhập thị trường tài chính và khi nào cần rút lui một cách kỷ luật và đúng lúc.

    Thế giới đang thay đổi với tốc độ vũ bão, và điều này không chỉ là một hiện tượng kinh tế mà còn là sự phản ánh của tâm thức toàn nhân loại. Sự gia tăng của công nghệ thông tin, dòng chảy dữ liệu tức thời và khả năng ra quyết định nhanh chóng đã đẩy nhanh nhịp độ của mọi chu kỳ. Nếu chúng ta không đủ linh hoạt, không liên tục cập nhật kiến thức và không giữ được sự tỉnh táo để thích nghi, những cơ hội vàng sẽ dễ dàng vụt khỏi tầm tay.

    Ngược lại, nếu bạn là người nắm bắt được thiên thời, rèn luyện được tâm thức bình tĩnh, khách quan và luôn sẵn sàng hành động với sự chuẩn bị kỹ lưỡng tại những thời điểm quyết định, bạn không chỉ đơn thuần là một người tham gia thị trường, mà sẽ trở thành một kiến trúc sư của sự thịnh vượng cho chính mình. Hãy nhớ rằng, trong thế giới tài chính hiện đại, kiến thức là sức mạnh, nhưng hiểu biết sâu sắc về các chu kỳ và khả năng tự điều chỉnh tâm thức mới là chìa khóa mở cánh cửa đến một tương lai thịnh vượng vượt trội.

    Cuối cùng, hãy nhìn nhận một điều: Sự giàu có thực sự bắt đầu từ bên trong bạn. Khi tâm thức của bạn đủ đầy, sự kiên nhẫn và khả năng thích nghi sẽ giúp bạn vượt qua mọi thách thức trên thị trường. Giàu có không đến từ sự may mắn, mà từ sự trưởng thành bên trong và hành động nhất quán.

    Đây là lúc bạn cần nhìn lại mình, rèn luyện tâm thái đúng đắn và chuẩn bị sẵn sàng. Hãy nhớ, tương lai tốt đẹp hơn là trong tầm tay nếu bạn hiểu được gốc rễ vấn đề và quyết tâm hành động từ ngày hôm nay.

    Nó bao gồm là tính chuyên nghiệp trong giao dịch, theo tôi, không chỉ dừng lại ở việc bạn có công cụ hay chiến lược tốt. Chuyên nghiệp còn là sự thức thời, hiểu rằng chỉ khi đúng chu kỳ, đúng thời điểm, bạn mới có thể tạo ra những khối tài sản lớn từ thị trường. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là chúng ta phải biết mở rộng sự học không chỉ trong giao dịch mà trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Tôi tin rằng sự học trọn đời chính là chìa khóa của mọi thành công. Bạn không chỉ cần nhất quán trong hành động mà còn phải nhất quán trong sự học không ngừng. Đây chính là yếu tố tạo nên một nhà giao dịch thực sự bền vững và khác biệt.

    Tóm lại, khi bạn kết hợp được kỹ năng quản trị tài chính với tâm thức vững vàng, bạn sẽ không chỉ thành công trên thị trường, mà còn xây dựng một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa. Tất cả đều bắt đầu từ bên trong bạn!

    Thiên thời, địa lợi, nhân hoà

    Thiên thời, với tôi, không chỉ đơn thuần là những biến động của thị trường tài chính, mà còn gắn liền với bức tranh lớn hơn bối cảnh địa chính trị mà chúng ta đang sống. Tôi nhận ra rằng, sống ở đâu, bạn phải hiểu sâu về môi trường và luật chơi ở đó. Các chính sách nội địa, các biến động toàn cầu, tất cả đều tác động mạnh mẽ đến thị trường. Và có những lúc, chỉ một thay đổi nhỏ trong các yếu tố này cũng đủ để mở ra một cơ hội lớn đôi khi là cơ hội thay đổi cả cuộc đời.

    Nhưng đây là bài học tôi muốn chia sẻ: Nắm bắt được cơ hội thôi chưa đủ. Nếu muốn xây dựng điều gì đó bền vững, bạn cần nhiều hơn thế. “Thiên thời” sẽ được nhận biết tốt hơn khi đi cùng yếu tố “nhân hòa” phản ánh dòng tiền nhưng bản chất là dòng người. Điều này với tôi không chỉ nằm ở tâm lý thị trường hay hành vi của đám đông, mà sâu xa hơn, chính là hiểu và quản trị được tâm thức của chính mình. Tôi từng nghĩ rằng chỉ cần nắm vững kỹ thuật hay chiến lược là đủ, nhưng thực tế không phải vậy. Khi tâm thức vững vàng, bạn sẽ thấy rằng thị trường không còn quá đáng sợ, mà trở thành nơi bạn có thể tiến xa hơn với sự bình tĩnh và tự tin.

    Bên cạnh đó, tôi cũng học được rằng “địa lợi” là yếu tố không thể bỏ qua. Việc hiểu rõ về báo cáo tài chính, phân tích cơ bản hay nghiên cứu trạng thái phát triển của thị trường giúp bạn nhận ra đâu là tiềm năng và đâu là thực tế. Nhưng tất cả những nỗ lực này đều trở nên vô nghĩa nếu bạn đi ngược chu kỳ. Thị trường luôn vận hành theo chu kỳ, và nếu bạn cố chấp tìm kiếm cơ hội khi thiên thời không thuận lợi, điều bạn nhận lại thường chỉ là sự mệt mỏi và thất vọng.

    Tôi từng trải qua những khoảnh khắc đó khi nỗ lực rất nhiều nhưng kết quả không như mong đợi, chỉ vì tôi đã bỏ qua bài học về sự hài hòa giữa thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Để có thể nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tôi nhận ra rằng chờ đợi đúng thời điểm không phải là mất thời gian, mà là cách để bảo toàn năng lượng và tối ưu kết quả.

    Chúng ta không thể phủ nhận rằng, sống thuận theo thiên thời, địa lợi và nhân hòa là một quá trình học hỏi và thích nghi không ngừng. Nhưng điều sâu sắc hơn cả chính là khả năng quản trị tâm thức một yếu tố cốt lõi giúp chúng ta giữ vững bản lĩnh trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

    Lấy dài nuôi ngắn

    “Lấy dài nuôi ngắn” là một bài học sâu sắc mà người thầy đặc biệt của tôi từng nhấn mạnh. Không chỉ là một chiến lược thành công trong kinh doanh, tư tưởng này còn được áp dụng từ xa xưa, như cách người nông dân trồng cây măng cụt.

    Ví dụ, trồng măng cụt cần 7 năm để ra trái và bắt đầu thu hoạch. Trong suốt 7 năm đó, người nông dân không phải chỉ “lấy ngắn nuôi dài” theo nghĩa đơn thuần là chăm cây ngắn ngày để tồn tại, mà điều quan trọng là những cây ngắn ngày phải phù hợp, bổ trợ cho cây măng cụt dài ngày kia. Thứ nhất, chúng giúp người nông dân có thu nhập “kiếm miếng ăn” đủ sống qua ngày. Thứ hai, chúng không làm ảnh hưởng đến mục tiêu lớn: Chăm sóc cây măng cụt để đến năm thứ 7 thu hoạch bội thu.

    Tư tưởng này cũng chính xác trong tài chính. Một nhà giao dịch không thể chỉ nghĩ “kiếm tiền qua ngày” vì điều đó đã là thất bại ngay từ trong suy nghĩ. Mục tiêu thực sự của giao dịch tài chính không chỉ là lợi nhuận ngắn hạn, mà là hướng tới trạng thái sống tự do: Tự do tài chính, tự do chọn nơi làm việc, tự do lựa chọn chất lượng cuộc sống, tự do theo đuổi những điều bản thân mong muốn.

    “Lấy dài nuôi ngắn” trong giao dịch là gì? Đó là việc xây dựng danh mục đầu tư đa dạng, hướng đến những thị trường nằm trong phạm vi hiểu biết và khẩu vị rủi ro của bản thân. Ví dụ, bạn có thể giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, từ đó tái đầu tư vào các thị trường tiềm năng hơn trong dài hạn.

    Đối với tôi, giao dịch ngắn hạn tưởng chừng là việc kiếm tiền hàng ngày, nhưng thực tế, nó ảnh hưởng theo chu kỳ hàng tháng, hàng quý, thậm chí hàng năm. Tôi sử dụng giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, sau đó tái đầu tư vào những danh mục khác như cổ phiếu, tiền điện tử, hoặc các thị trường tiềm năng. Điều này không chỉ giúp tôi mở rộng kiến thức, mà còn buộc tôi phải học hỏi và phát triển bản thân.

    Thị trường tài chính, suy cho cùng, chính là tấm gương phản chiếu nội tâm chính mình. Càng nâng cao bản thân, nhận thức đúng đắn hơn và tâm thức bình tĩnh hơn, bạn càng đạt được hiệu quả cao hơn, kể cả trong giao dịch tưởng chừng như ngắn hạn.

    Vậy nên, “lấy ngắn nuôi dài” không chỉ là một tư tưởng mà còn là nguyên tắc quan trọng trước khi bắt đầu hành trình giao dịch. Tôi sẽ nói rõ hơn về tư tưởng này trong những phần sau. Càng đọc sâu, bạn sẽ càng cảm nhận được tầm quan trọng của nó, không chỉ trong giao dịch mà còn trong cuộc sống.

    Tầm quan trọng của quản trị tâm thức

    Quản trị tâm thức không phải là việc ép buộc bản thân phải luôn tích cực, mà là hiểu và điều chỉnh cảm xúc, hành động sao cho hòa hợp với những gì mình mong muốn. Khi tâm thức vững vàng, bạn không còn bị cuốn theo cảm xúc thất thường của thị trường, mà thay vào đó, bạn phản ứng với mọi thứ bằng sự bình thản và sáng suốt.

    Tôi chia sẻ những điều này không phải để khoe thành quả hay chứng minh bất kỳ điều gì, điều đó chẳng giúp ích gì cho bạn hay cho tôi. Tôi chia sẻ vì đây là những bài học thực tế, những điều tôi đã tự mình trải nghiệm và ngộ ra sau nhiều năm tìm kiếm sự cân bằng giữa lợi nhuận tài chính và sự an vui trong tâm hồn. Để làm được điều đó, ta cần bắt đầu từ việc thấu hiểu chính mình: Nhận diện giới hạn nội tâm, đối mặt với nỗi sợ hãi và tháo gỡ từng rào cản tinh thần đang kìm hãm ta.”

    Bước đầu tiên trong quản trị tâm thức chính là học cách chấp nhận rằng mọi biến cố xảy ra đều có lý do và bài học ẩn chứa. Từ đó, bạn chuyển hướng năng lượng từ việc lo lắng, sợ hãi sang việc tập trung vào những giải pháp mang tính xây dựng cho mỗi giao dịch ngày một chuẩn chỉ chuyên nghiệp hơn. Điều này cũng giống như việc bật ánh sáng trong một căn phòng tối thay vì cố gắng loại bỏ bóng tối, bạn chỉ cần thêm ánh sáng thì giữ cho phòng sáng cũng giữ cho tâm thức được có cơ hội trưởng thành hơn.

    Cuối chương tôi chia sẻ mở rằng, quản trị tâm thức không chỉ giúp bạn vững vàng trong giao dịch, mà còn mang lại sự hài hòa trong mọi khía cạnh cuộc sống. Khi bạn thấu hiểu và làm chủ được tâm trí mình, bạn không chỉ kiếm được lợi nhuận, mà còn biết hưởng thụ những gì cuộc sống ban tặng. Và đó mới thực sự là đích đến cuối cùng của mọi hành trình, không chỉ là tiền bạc, mà còn là một cuộc sống đáng sống.

    Lựa chọn bắt đầu từ việc mở rộng tâm thức để đón nhận những giá trị thiết thực hơn. Giao dịch quan trọng, nhưng nó cũng chỉ là một phần trong bức tranh lớn giúp cuộc sống trở nên hài hòa và cân bằng. Để hướng tới sự phát triển bền vững, tâm thức cần được xây dựng dựa trên mức độ phát triển sau đây:

    1. Công việc

    Bắt đầu với công việc, bạn đi làm và nhận lương, tạo lập giá trị cho xã hội thông qua những gì mình làm mỗi ngày.

    2. Kinh doanh

    Khi đã có nền tảng từ công việc, bạn tiến tới kinh doanh, làm chủ công việc của mình và mở rộng phạm vi ảnh hưởng cũng như giá trị tạo ra.

    3. Sự nghiệp

    Từ kinh doanh, bạn xây dựng một sự nghiệp vững chắc. Sự nghiệp thể hiện sự ổn định và phát triển cá nhân thông qua lợi nhuận và những thành tựu dài hạn.

    4. Thành công

    Sự nghiệp kết hợp với sự trưởng thành dẫn đến thành công, biểu hiện qua việc đạt được mục tiêu và khát vọng cá nhân.

    5. Hạnh phúc

    Thành công đi đôi với sức khỏe tốt và gia đình hòa hợp, từ đó mang lại hạnh phúc thực sự và sự an lạc trong cuộc sống.

    6. Giá trị cuộc sống

    Hạnh phúc của bạn kết hợp với việc giúp người khác hạnh phúc. Đây là lúc bạn đóng góp vào cộng đồng và xã hội, tạo nên giá trị cuộc sống.

    7. Văn hóa

    Giá trị cuộc sống được truyền bá rộng rãi, hình thành nên văn hóa, tạo dựng di sản và ảnh hưởng bền vững cho thế hệ sau.

    Giao dịch tài chính chính là bước đi vào mức độ số 2: Kinh doanh. Nhưng để chạm đến mức độ số 4 : Thành công, bạn phải trưởng thành từ những thử thách và thất bại. Và nếu một ngày bạn bước đến mức độ số 7, nơi giá trị và văn hóa của bạn được lưu truyền, thì khi ấy chúng ta sẽ có dịp đàm đạo. Đàm đạo không chỉ là trao đổi thông tin mà còn là lúc những người cùng tần số tâm thức gặp nhau để chia sẻ triết lý sâu sắc và bàn về những điều cao hơn lợi ích vật chất.

    Giao dịch cũng đạt đến một trạng thái sống vượt qua mức độ sinh tồn, ổn định, phát triển. Đó là bước tiến đến thành công, hạnh phúc, tự do và sự phụng sự cho cuộc đời này.

    Quản trị tâm thức, xét đến cùng, không chỉ giúp bạn thành công trong giao dịch mà còn mở ra cảnh giới cuộc sống đáng sống. Ở đó, tiền bạc chỉ là phương tiện, còn giá trị thực mới là đích đến cuối cùng. Hãy từng bước kiến tạo nên một cuộc sống xứng đáng và đáng tự hào.

  • Chương 3: Hơn cả chịu trách nhiệm

    Gánh vác trách nhiệm. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng “gánh vác trách nhiệm” trong giao dịch lại là một khái niệm không dễ nắm bắt, và càng không dễ áp dụng vào thực tế. Chúng ta đã từng nghe cụm từ này không biết bao nhiêu lần trong đời, đến mức đôi khi tưởng rằng mình hiểu nó tường tận. Nhưng trên thực tế, nhiều nhà giao dịch, kể cả những người đã có kinh nghiệm, vẫn hiểu sai hoặc không thực sự thấm thía ý nghĩa sâu xa của việc này.

    Người thầy từng nói: “Gánh vác trách nhiệm trong giao dịch là bước đầu tiên để hiểu được các nguyên tắc của thành công.” Bạn phải thực sự thấu hiểu, từng chút một, đâu là những điều bạn chịu trách nhiệm trong hành trình giao dịch của mình, và đâu là những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát. Chỉ khi làm được điều này, bạn mới có thể phát triển những đặc điểm của một nhà giao dịch thành công, gia nhập nhóm nhỏ những người có thể liên tục tạo lợi nhuận trên thị trường.

    Người thầy nhấn mạnh một điều mà tôi thấy cực kỳ đúng: “Nhà giao dịch thành công mà bạn muốn trở thành hiện tại vẫn chưa tồn tại. Bạn phải tự tạo ra một phiên bản mới của chính mình, giống như một nhà điêu khắc tạo hình từ khối đá thô.” Và đây là bài học mà tôi rút ra: Không chỉ gánh vác trách nhiệm, mà bạn còn phải dám chịu trách nhiệm với hành động của chính mình.

    Tôi học được gì từ quan điểm này? Chính là việc nhìn nhận rõ trách nhiệm cá nhân không chỉ giúp bạn kiểm soát tốt hơn trong giao dịch, mà còn giúp bạn phát triển toàn diện hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Giao dịch là tấm gương phản chiếu tâm thức và lối sống của bạn. Nếu bạn cứ đổ lỗi cho thị trường, cho tin tức, hay bất cứ yếu tố bên ngoài nào, thì bạn đang tự đánh mất sức mạnh cá nhân. Khi bạn chịu trách nhiệm, bạn sẽ có quyền thay đổi và cải thiện kết quả của mình.

    Tuy nhiên, chịu trách nhiệm không có nghĩa là tự trách móc hay cảm thấy tội lỗi khi thất bại. Đây là điểm mấu chốt mà nhiều người hiểu sai. Chịu trách nhiệm nghĩa là bạn sẵn sàng nhìn thẳng vào vấn đề, học hỏi từ nó và hành động để thay đổi. Ví dụ, khi bạn thua lỗ, thay vì nói: “do thị trường bất ngờ”, hãy tự hỏi: “Mình đã làm gì sai trong phân tích hoặc quản lý rủi ro? Mình cần cải thiện gì trong lần giao dịch tiếp theo?”

    Bài học từ thực tế của tôi: Có những lúc, tôi từng cảm thấy mình bị thị trường “đè bẹp.” Nhưng khi nhìn lại, tôi nhận ra vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở việc tôi không chuẩn bị đủ tốt, không làm chủ cảm xúc, hoặc không kiên định với kế hoạch đã đề ra. Nhận ra trách nhiệm cá nhân là một bước ngoặt lớn trong hành trình giao dịch của tôi. Từ đó, mỗi lần đặt lệnh, tôi đều tự nhắc mình: “Kết quả của giao dịch này phụ thuộc hoàn toàn vào những gì mình làm.”

    Tôi cũng thấy rằng, không phải chỉ có người thầy, mà rất nhiều chuyên gia tài chính khác như Ray Dalio, Ed Seykota đều đồng quan điểm: Thành công không chỉ nằm ở việc dự đoán thị trường, mà còn nằm ở cách bạn hành động nhất quán, bất kể điều gì xảy ra. Và hành động nhất quán chỉ có thể xuất phát từ việc bạn chịu trách nhiệm toàn diện cho hành động của mình.

    Vậy, làm sao để bắt đầu?

    – Bước đầu tiên: Dừng việc đổ lỗi. Dù là cho thị trường, tin tức, hay một chỉ báo kỹ thuật, hãy tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát: phân tích, quản lý rủi ro và tâm thức giao dịch.

    – Bước thứ hai: Tạo ra một phiên bản mới của chính bạn, người luôn hành động có kỷ luật và chịu trách nhiệm với mọi quyết định. Tâm trí hình dung bạn là nhà điêu khắc, và chính bạn đang điêu khắc nên phiên bản nhà giao dịch thành công của mình.

    – Bước quan trọng: Nếu bạn không chỉ đơn thuần muốn trở thành một nhà giao dịch chiến thắng nhất quán, mà còn khao khát có vị trí và vai trò đặc biệt trong ngành, hãy ghi nhớ một bài học quan trọng mà người thầy từng truyền dạy tôi: Chịu trách nhiệm về việc mình làm là điều dĩ nhiên. Nhưng nếu bạn đang ở trong một căn phòng, và bất chợt bình hoa rơi xuống vỡ tan, thì trách nhiệm cũng liên quan đến bạn. Không phải cứ là người phải đứng ra dọn dẹp mảnh vỡ là chịu trách nhiệm, mà là người có nhận thức về sự cố ấy và hiểu rằng mọi việc xảy ra, mọi con người, sự vật, hiện tượng trước mắt mình, đều ít nhiều có dính líu đến phần trách nhiệm của mình.

    Trong giao dịch, rõ ràng bạn phải chịu trách nhiệm nếu có hành động sai dẫn đến mất mát. Nhưng xa hơn thế, khi đang vào lệnh mà đột nhiên mất kết nối mạng, cúp điện, hay máy tính bị hỏng, bạn cũng nên tự nhận rằng đó là trách nhiệm cần lưu tâm. Cái “tầm” ở đây nằm ở việc bạn lường trước được rủi ro, chuẩn bị và đảm bảo có biện pháp thay thế khi sự cố bất ngờ ập đến.

    Người làm được như thế, nhận thức và chịu trách nhiệm cả với những tình huống tưởng chừng không phải lỗi của mình, trách nhiệm với toàn vẹn với những gì được nghe, được thấy mới thực sự là “người được chọn” trong những vai trò cốt lõi, không chỉ trong giao dịch mà còn ở mọi lĩnh vực của cuộc sống.

    – Kết luận: Giao dịch không phải chỉ là việc kiếm tiền; đó còn là hành trình rèn luyện bản thân. Hãy bắt đầu từ việc chịu trách nhiệm với từng hành động, từng quyết định, từng kết quả. Khi bạn làm được điều này, bạn sẽ không chỉ là một nhà giao dịch giỏi, mà còn là một phiên bản tốt hơn của chính mình, không chỉ trong giao dịch, mà còn trong cuộc sống. Giao dịch là nghệ thuật gánh vác trách nhiệm và biến trách nhiệm thành cơ hội.

    Định hình “trạng thái tự nhiên biết” của nội tâm, nâng tầng bậc trí tuệ trong giao dịch. Công cụ để bạn tạo nên một phiên bản mới của chính mình – một nhà giao dịch nhất quán và thành công – chính là sự sẵn lòng học hỏi và khát khao để thành công, được tiếp thêm năng lượng bởi niềm đam mê mãnh liệt với giao dịch. Nhưng nếu sự sẵn lòng và khát khao học hỏi là những công cụ chính, vậy thì môi trường nào sẽ là nơi bạn thực hiện công việc này?

    [Bài viết còn dài, vui lòng cung cấp thêm để tiếp tục chỉnh sửa.]

  • Chương 1: Trường phái giao dịch lý tưởng – Phân tích kỹ thuật và tâm thức tài chính

    Điểm khởi đầu: Phân tích cơ bản

    Từ những ngày sơ khai của thị trường tài chính, phân tích cơ bản đã được xem là “công cụ vàng” để đưa ra các quyết định giao dịch. Thời kỳ đầu, khi thông tin còn khan hiếm và việc tiếp cận dữ liệu bị giới hạn, nhà giao dịch không có lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào các yếu tố nền tảng như bảng cân đối kế toán, báo cáo tài chính, hay những biến động từ quy luật cung cầu cơ bản.

    Nhưng rồi mọi thứ thay đổi, đặc biệt là khi internet bùng nổ. Cách mà thông tin được truyền tải, tốc độ mà dữ liệu được xử lý đã mở ra một kỷ nguyên mới. Phân tích cơ bản không còn giữ vị thế độc tôn. Nó không mất đi giá trị, nhưng bắt đầu phải chia sẻ “sân khấu” với những phương pháp khác, đặc biệt là phân tích kỹ thuật.

    Thời điểm người thầy bắt đầu giao dịch vào năm 1978, rất ít nhà giao dịch biết đến phân tích kỹ thuật. Họ như những kẻ “ngoại đạo,” bị xem là kỳ lạ, thậm chí bị “phố wall” cười cợt vì sử dụng những biểu đồ và đường kẻ tưởng chừng vô nghĩa. Nhưng giờ đây, mọi thứ đã hoàn toàn đảo ngược. Phân tích kỹ thuật không chỉ trở nên phổ biến mà còn là công cụ không thể thiếu đối với bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Tại sao lại có sự thay đổi lớn như vậy? Câu trả lời nằm ở một từ duy nhất: Tiền.

    Thị trường ngày càng phức tạp và nhanh hơn, khiến các nhà giao dịch cần những phương pháp ra quyết định linh hoạt hơn. Dựa hoàn toàn vào phân tích cơ bản để kiếm tiền trở nên khó khăn, bởi các mô hình tính toán, dù chính xác đến đâu, vẫn phải đối mặt với một yếu tố không thể đoán trước: Con người.

    Khi nói về yếu tố phân tích cơ bản, các chuyên gia tài chính phương đông thường xem đây là yếu tố “địa lợi” vừa là một khía cạnh phân tích, vừa là yếu tố ảnh hưởng quan trọng, sẽ được giải thích chi tiết hơn ở phần sau.

    Để hiểu rõ hơn, phân tích cơ bản tập trung vào việc đánh giá các yếu tố tác động đến cung và cầu của một tài sản từ lãi suất, tình hình địa chính trị, đến bảng cân đối, báo cáo tài chính,… Các nhà phân tích sử dụng các mô hình toán học để dự đoán giá trong tương lai. Nhưng có một vấn đề lớn: Dù mô hình có logic đến đâu, nếu các nhà giao dịch những người thực sự điều khiển thị trường không tin vào mô hình đó, hoặc hành xử dựa trên cảm xúc thay vì lý trí, thì mô hình sẽ trở nên vô nghĩa.

    Và chính ở đây, một vấn đề lớn xuất hiện. Thị trường không chỉ vận hành dựa trên số liệu, mà còn bị chi phối bởi tư duy, kỳ vọng, và cả cảm xúc của con người. Sự không chắc chắn này khiến phân tích cơ bản không còn đủ sức mạnh để một mình dẫn dắt các quyết định giao dịch. Nhà giao dịch buộc phải bổ sung thêm những công cụ khác, những cách tiếp cận mới để thích nghi.

    Như người thầy đã từng chia sẻ, phân tích cơ bản có giá trị, nhưng chỉ là một phần của bức tranh. Để tồn tại và phát triển trong thị trường, bạn cần sự linh hoạt, sự nhanh nhạy, và một chiến lược tích hợp. Không có một công cụ nào là “chén thánh” cả. Sự kết hợp giữa phân tích cơ bản và kỹ thuật mới thực sự mang lại lợi thế “cách biệt khác biệt” bền vững.

    Trên thực tế, rất nhiều nhà giao dịch, đặc biệt là những người giao dịch giàu kinh nghiệm trên các sàn hợp đồng tương lai (futures), thường không quá đặt nặng vào các mô hình phân tích cơ bản. Những nhà giao dịch này, mà ta hay gọi là “floor trader,” có khả năng tác động trực tiếp lên giá khiến thị trường biến động rất bất ngờ. Họ không tìm kiếm sự hoàn hảo trong các mô hình lý thuyết mà tập trung vào giá cả chênh lệch hay tín hiệu rõ ràng để ra quyết định. Mục tiêu của họ rất rõ ràng: tối đa hóa lợi nhuận từ những chuyển động giá ngắn hạn. Và đôi khi, hành động của họ không tuân theo logic hay lý trí thông thường, mà dựa trên trực giác và sự nhạy bén với thị trường.

    Nhưng, để hiểu sâu hơn, người thầy nhấn mạnh rằng, phân tích cơ bản thực sự cần thiết, đặc biệt ở giai đoạn bắt đầu. Nó giúp chúng ta hiểu được những yếu tố tác động lớn đến thị trường, những điều mà đôi khi các nhà giao dịch giàu kinh nghiệm có thể bỏ qua. Đây chính là nền tảng để xây dựng một chiến lược giao dịch hợp lý, nơi phân tích cơ bản giữ vai trò xương sống.

    Tuy nhiên, dù phân tích cơ bản có thể giúp chúng ta dự đoán xu hướng giá tại một thời điểm nào đó trong tương lai, thì thực tế là sự biến động giá lại luôn tiềm ẩn những yếu tố không ngờ. Giá có thể thay đổi rất lớn, rất nhanh, đôi khi khiến chúng ta không kịp phản ứng hoặc thực hiện đúng kế hoạch ban đầu. Điều này khiến cho việc cụ thể hóa mục tiêu trong một giao dịch cụ thể trở nên cực kỳ khó khăn, nếu không muốn nói là gần như không thể.

    Cho nên các trường phái khác mới có cơ hội phát triển và thể hiện tính hiệu quả nhất định trong nhiều khía cạnh liên quan đến cách phân tích, lập luận và triết lý sâu sắc ở những phần sau tôi sẽ có cơ hội chia sẻ cho bạn. Bạn cứ ngồi lại đây lật những chương tiếp theo với tâm thái hưởng thụ học tập, rằng sẽ luôn có những bài học mang đến tri thức tuyệt quý tôi tổng hợp từ người thầy, những chuyên gia đầu ngành đã dọn sẵn ra cho bạn rồi đó. Mời bạn xem tiếp trang tiếp theo!

    Chú thích:

    1. Giá (Price) là gì?

    “Giá cả là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc tài sản, thể hiện số lượng tiền mà người mua sẵn sàng trả và người bán sẵn sàng chấp nhận trong một giao dịch trên thị trường. Giá cả dao động xoay quanh giá trị của hàng hóa, phụ thuộc vào cung và cầu, cùng với các yếu tố như tâm lý thị trường, chi phí sản xuất, chính sách kinh tế, và kỳ vọng của các bên liên quan.” Một số điểm chính trong định nghĩa này:

    a) Liên hệ với giá trị: Giá cả phản ánh giá trị hàng hóa trong điều kiện lý tưởng, khi cung và cầu cân bằng. Tuy nhiên, trên thực tế, giá cả thường chênh lệch do ảnh hưởng của các yếu tố khác.

    b) Tác động của cung và cầu: Cung thấp hơn cầu: Giá cả cao hơn giá trị. Cung vượt cầu: Giá cả thấp hơn giá trị.

    c) Yếu tố tâm lý và thị trường: Giá cả không chỉ bị ảnh hưởng bởi yếu tố vật chất (như chi phí sản xuất) mà còn bởi tâm lý người mua, kỳ vọng thị trường, và các yếu tố bên ngoài như tin tức, lạm phát, hoặc các chính sách kinh tế.

    d) Ứng dụng: Trong kinh tế học vi mô: Nghiên cứu cách doanh nghiệp và người tiêu dùng phản ứng với sự thay đổi giá cả. Trong tiếp thị: Là công cụ để xây dựng chiến lược định giá, cạnh tranh, và thu hút khách hàng. Kết luận: Khái niệm giá cả không chỉ dừng lại ở con số mà còn là biểu hiện tổng hợp của các yếu tố kinh tế, xã hội, và tâm lý thị trường. Hiểu sâu sắc giá cả là chìa khóa để đưa ra các quyết định tài chính và kinh doanh hiệu quả.

    2. Phố Wall (Wall Street) là một thuật ngữ thường được dùng để đề cập đến các tổ chức tài chính lớn, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán. Điểm nhấn của thuật ngữ này nằm ở khu vực trung tâm Manhattan, New York, nơi tụ hội của các ngân hàng đầu tư, quỹ phòng hộ, công ty môi giới và sàn giao dịch danh tiếng. Tầm ảnh hưởng của Wall Street không chỉ bó hẹp tại Mỹ mà còn lan rộng ra toàn cầu thông qua các hoạt động giao dịch và đầu tư.

    3. Floor Trader là thành viên chính thức của một sàn giao dịch (có thể là sàn giao dịch chứng khoán hoặc hàng hóa), những người trực tiếp thực hiện lệnh mua/bán ngay tại “trên sàn” (trading floor). Tức là, họ không chỉ ngồi trước màn hình máy tính mà đứng ngay trong khu vực giao dịch để tương tác, trao đổi với các thành viên khác. Quy trình để trở thành Floor Trader khá khắt khe: bạn cần có chứng chỉ chuyên môn, thường phải trải qua các kỳ kiểm tra năng lực (ví dụ như Series 7, Series 3 tuỳ sàn), và được cơ quan quản lý chấp thuận. Sau khi có tư cách Floor Trader, họ sẽ giao dịch cho chính mình hoặc đại diện cho quỹ đầu tư/công ty nào đó, tạo lợi nhuận dựa trên chênh lệch giá và các cơ hội tức thì trên thị trường.

    4. Hợp đồng tương lai (Futures Contract) là một thỏa thuận mua hoặc bán một loại tài sản (như hàng hóa, cổ phiếu, chỉ số, ngoại tệ…) tại một thời điểm xác định trong tương lai, với mức giá đã được ấn định trước. Đây là công cụ tài chính cực kỳ phổ biến, bởi nó đáp ứng hai mục đích chính:

    a) Phòng ngừa rủi ro (Hedging): Các doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư có thể “khóa” giá trước khi rủi ro thị trường khiến chi phí/tài sản thay đổi bất lợi. Ví dụ, một công ty hàng không có thể mua trước hợp đồng tương lai dầu để giữ ổn định chi phí nhiên liệu. 

    b) Đầu cơ (Speculation): Nhà đầu tư tự do hoặc các quỹ có thể giao dịch hợp đồng tương lai để kiếm lời dựa trên sự biến động của giá cả. Nếu dự đoán đúng hướng biến động giá, họ sẽ có lãi từ khoản chênh lệch giá khi đóng hợp đồng.

    Thị trường hợp đồng tương lai còn giúp gia tăng tính thanh khoản cho rất nhiều loại tài sản và tạo ra bức tranh dự báo tốt hơn về giá cả trong tương lai. Đây cũng là một trong những mảng giao dịch lớn nhất, có sức ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường tài chính toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích kỹ thuật 

    Phân tích kỹ thuật: Chiếc chìa khóa dẫn lối thị trường

    Phân tích kỹ thuật không phải là thứ mới mẻ. Từ khi thị trường ra đời dưới bất kỳ hình thức trao đổi nào, phân tích kỹ thuật đã luôn tồn tại. Tuy nhiên, mãi đến cuối những năm 1970 và đầu 1980, cộng đồng giao dịch mới thật sự thừa nhận nó như một công cụ mạnh mẽ để kiếm tiền trên thị trường.

    Vậy tại sao phân tích kỹ thuật lại chiếm ưu thế?

    Rất đơn giản, mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, lại có hàng loạt nhà giao dịch mới bước chân vào thị trường. Hầu hết họ đều mang trong mình một mục tiêu giống nhau: kiếm tiền, nhưng lại lặp đi lặp lại cùng một hành vi, cùng một cách tiếp cận. Chính những hành vi lặp lại này, khi được thực hiện đủ thường xuyên, sẽ dần tạo ra những mô hình hành vi rõ ràng và có thể đo lường được. Điều thú vị là những mô hình này có xu hướng lặp lại với độ tin cậy cao, mở ra cơ hội lớn cho bất kỳ ai đủ tỉnh táo để nhận ra và hành động.

    Độ tin cậy này đặc biệt rõ ràng khi bạn tham gia vào những thị trường có vốn hoá lớn. Ở đó, số lượng người tham gia khổng lồ và dòng tiền mạnh mẽ thường xuyên chảy vào. Chính điều này làm cho thị trường phản ánh rất trung thực “bản chất” đến từ tâm lý, và sâu hơn nữa là tâm thức con người. Khi thị trường có dòng tiền lớn và nhiều người tham gia, nó trở nên khó bị thao túng, điều này khiến những mô hình hành vi trở nên đáng tin cậy hơn. Phân tích kỹ thuật vì thế được đề cao, bởi nó giúp bạn đọc vị được những mô hình hành vi và nắm bắt cơ hội một cách rõ ràng.

    Phân tích kỹ thuật thực chất là công cụ giúp chúng ta nhận diện và hiểu các mô hình hành vi của thị trường. Nó không phải là điều gì huyền bí hay siêu hình, mà đơn giản chỉ là phân tích tâm lý thị trường thông qua những mô hình hành vi. Khi hiểu được tâm lý này, chúng ta có thể biến nó thành cơ sở hành động với xác suất cao. Đây chính là yếu tố “nhân hòa”, bởi thị trường vận hành dựa trên dòng tiền, mà dòng tiền, suy cho cùng, là dòng người. Dòng người chính là nhịp đập của thị trường, và đây là một khía cạnh cực kỳ quan trọng sẽ được phân tích kỹ hơn trong các phần sau. Đồng thời, điều này cũng liên kết chặt chẽ với yếu tố “địa lợi” đã được khéo léo đề cập ở phần trước.

    Nói một cách ngắn gọn, phân tích kỹ thuật giúp bạn nhìn thấy bản chất thực sự của thị trường: những gì có thể xảy ra tiếp theo đều được hé lộ qua những gì đã từng xảy ra.

    So với phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật có gì vượt trội?

    Phân tích kỹ thuật giúp bạn tập trung vào thực tế thị trường đang diễn ra ngay bây giờ, ngay tại khoảnh khắc này. Nó liên kết quá khứ và hiện tại để đưa ra những gợi ý chính xác hơn về tương lai. Trong khi đó, phân tích cơ bản lại tạo ra một thứ người thầy gọi là “khoảng cách thực tế” giữa “cái có thể xảy ra” và “cái đã xảy ra”. Khoảng cách này thường rất khó để khai thác, vì những dự đoán dài hạn đôi khi không mang lại giá trị thực tế ngay lập tức, ngay cả khi chúng đúng. Phân tích cơ bản thực ra cũng rất quan trọng, nhưng để nó phát huy hết sức mạnh, cần có một “sức bật” bổ sung đó chính là phân tích kỹ thuật. Hay nói cách khác, yếu tố “địa lợi” của thị trường chỉ thực sự trọn vẹn khi đi cùng với “nhân hòa” sự tương tác và hành vi của dòng người.

    Điều đặc biệt ở phân tích kỹ thuật là nó không chỉ thu hẹp khoảng cách đó, mà còn mở ra cho bạn vô số cơ hội. Phân tích kỹ thuật nhìn thấy được các mô hình lặp lại trên mọi khung thời gian, từ những khoảnh khắc nhỏ nhất cho đến hàng ngày, hàng tuần, hàng năm. Điều này biến thị trường trở thành một dòng chảy bất tận của cơ hội, giúp nhà giao dịch khai thác những lợi thế mà thị trường mang lại.

    Phân tích kỹ thuật dựa trên các mô hình hành vi giá lặp đi lặp lại, phản ánh tâm thức con người. Chính vì thế, dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, AI hay bot giao dịch vẫn chỉ đang chạy theo những dấu vết quá khứ, dựa trên dữ liệu đã có. Nhưng liệu điều đó có đủ để thay thế hoàn toàn con người trên thị trường?

    Câu trả lời vẫn là không. Bởi công nghệ, dù có mạnh mẽ đến đâu, vẫn chỉ là công cụ phân tích, chứ không thể trở thành kẻ ra quyết định. Máy móc có thể nhận diện mô hình giá, phát hiện tín hiệu nhanh hơn con người, nhưng thứ mà chúng thiếu chính là sự thích ứng và trực giác thị trường—những yếu tố mà chỉ con người mới có được. Thực tế, hàng loạt chiến lược bot giao dịch từng hoạt động hiệu quả trong một giai đoạn, nhưng rồi cũng dần lỗi thời khi thị trường thay đổi.

    Vậy điều này chứng minh điều gì? Rằng phân tích kỹ thuật vẫn giữ vị thế cốt lõi. Nhưng thay vì bị công nghệ thay thế, nhà giao dịch thông minh sẽ biết tận dụng sức mạnh của nó—để mở rộng tầm nhìn, tăng tốc độ xử lý và hỗ trợ ra quyết định. Suy cho cùng, dù công nghệ có phát triển đến đâu, thì người làm chủ thị trường vẫn là con người biết cách kết hợp tư duy logic với sự nhạy bén của bản thân.

    Nói ngắn gọn, phân tích kỹ thuật chính là chiếc chìa khóa biến thị trường thành một công cụ tạo ra tiền hiệu quả. Nó không chỉ giúp bạn dự đoán, mà còn giúp bạn tận dụng triệt để các khả năng không giới hạn của thị trường, bất kể ở đâu hay khi nào. Và đặc biệt, nó giải phóng bạn khỏi sự ràng buộc của nơi chốn làm việc, biến giao dịch trở thành một nghề tự do thật sự. Với phân tích kỹ thuật, bạn chỉ cần một chiếc máy tính hoặc thiết bị di động là có thể kết nối internet và kiếm tiền từ thị trường toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích tâm lý

    Tâm lý giao dịch thường được xem là chìa khóa thành công mà bạn đang bỏ lỡ. Đặt lại câu hỏi: “Nếu phân tích kỹ thuật thực sự là chìa khóa thành công, tại sao ngày càng nhiều nhà giao dịch lại chuyển hướng tập trung vào tâm thức cá nhân cách họ đối mặt và phản ứng với thị trường?”

    Câu hỏi này không cần một câu trả lời phức tạp. Hãy tự hỏi bản thân: Bạn đã từng nhận ra một cơ hội rõ ràng, nhưng lại không kiếm được tiền? Điều đó khiến bạn cảm thấy bối rối, thậm chí thất vọng, đúng không?

    Thực ra, vấn đề không nằm ở việc bạn thiếu thông minh, tài năng, công cụ hay chiến lược giao dịch. Vấn đề nằm ở chỗ bạn không làm được những gì mà bạn nghĩ rằng mình nên làm. Đây chính là điểm mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi, qua nhiều năm thực chiến, càng hiểu sâu sắc: Phân tích kỹ thuật có thể giúp ta biết thị trường sẽ làm gì, nhưng tâm thức giao dịch mới quyết định ta sẽ làm gì. Nên tôi gọi phân tích tâm lý là “phân tích tâm thức”.

    Khi quá nhiều “thế lực” tham gia thị trường, quá nhiều nhóm người tham gia thị trường, một thị trường như thế nếu dùng phân tích đám đông sẽ không còn hiệu quả vì phân tích đám đông còn dựa vào ba yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ lên thị trường tài chính: Đặc điểm nhóm người, nguồn lực của nhóm người trên thị trường, tính thời điểm của nhóm người thì “lạ thay” phân tích tâm thức cá nhân lại mang lại hiệu quả. Bởi chính tâm thức của ta khi đối diện với thị trường chính là cách thức đơn giản nhất, hiệu quả nhất, tối ưu nhất dẫn đến kết quả như ý trên thị trường khi quản trị hiệu quả. Điều “lạ thay” về tâm thức cá nhân tôi sẽ giải thích phần tiếp theo trong chương này nên bạn sẽ hiểu rõ hơn về nội tâm mình cũng như quy luật vận hành mạnh mẽ nhất của thị trường.

    Bây giờ nhìn lại từ tâm thức cá nhân, nhớ lại những lần bạn nhìn vào biểu đồ giá, thấy rõ thị trường đang lên hoặc xuống, đoán đúng xu hướng nhưng lại không vào lệnh. Thay vào đó, bạn ngồi nhìn cơ hội trôi qua, rồi tự trách bản thân vì đã bỏ lỡ. Đây chính là khoảng cách mà người thầy gọi là “khoảng cách tâm lý” nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới đến chuyên nghiệp, đều có thể vấp ngã.

    Chúng ta thường nghĩ rằng để thành công, chỉ cần biết thị trường sẽ đi đâu. Nhưng sự thật phũ phàng là: hiểu thị trường không có nghĩa là ta sẽ kiếm được tiền từ nó. Vấn đề không nằm ở việc ta thiếu kỹ năng đọc biểu đồ hay phân tích, mà ở chỗ ta chưa đủ dũng cảm để hành động khi cơ hội xuất hiện. Sự dũng cảm ấy không nằm ở việc không biết mà cứ thế làm, mà là biết, dám làm, và dám chịu trách nhiệm cho việc mình làm. Chỉ một khoảnh khắc thoáng qua cũng đủ phản chiếu rằng nội tâm của ta đã trưởng thành đến đâu khi đối diện với thị trường.

    Bạn có thấy mình từng ở trong tình huống này chưa? Hiểu thị trường, nhưng không dám hành động. Đó là khi bạn nhận ra: Phân tích kỹ thuật không thể bù đắp cho một tâm thức giao dịch yếu kém.

    Khoảng cách tâm lý: Bài học cần nhận ra

    Bạn có thấy quen không? Những lúc bạn hiểu thị trường rõ ràng, thấy cơ hội trước mắt, nhưng cuối cùng vẫn không hành động. Hoặc có khi bạn hành động, nhưng kết quả lại không như mong đợi. Cảm giác thất vọng ấy, ai trong chúng ta cũng từng trải qua.

    Thật ra, vấn đề không nằm ở việc bạn không biết thị trường sẽ đi đâu, mà ở chỗ bạn không hành động được như ý muốn. Và điều này hoàn toàn bình thường. Bởi đôi khi, chúng ta không thể làm tốt hơn những gì mình đã làm tại thời điểm đó đơn giản vì nhận thức của chúng ta lúc ấy chỉ đến vậy.

    Ngay tại lúc này ta thử nhìn mọi chuyện theo một cách khác: những gì bạn đã làm là tốt nhất trong khả năng của bạn lúc đó. Nếu bạn có nhận thức tốt hơn, chắc chắn bạn đã hành động khác đi. Điều quan trọng là nhận ra rằng mọi thứ đều có thể cải thiện được, miễn là bạn sẵn sàng nâng tầm nhận thức, kiến tạo tư duy và rèn luyện mỗi ngày.

    Luyến tiếc những cơ hội đã qua chỉ là vô nghĩa, bởi thị trường thường được ví như một “mỏ kim cương vô tận” nơi bạn có thể dành cả phần đời còn lại để tìm thấy hàng vạn cơ hội mới mỗi ngày.

    Nên “khoảng cách tâm lý” với những người giao dịch lâu năm đã có kinh nghiệm và kết quả thực tế, họ không quá bận tâm nếu bỏ lỡ một cơ hội. Họ hiểu rằng thị trường luôn có ngày mai. Nếu hôm nay chưa làm tốt, ngày mai là một cơ hội khác để bạn sửa sai, học hỏi và làm tốt hơn.

    Vậy nên, thay vì trách móc bản thân, hãy tự hỏi: “Mình có thể làm gì để nâng cao nhận thức và cải thiện hành động tiếp theo?” Vì mỗi ngày bạn tiến bộ hơn một chút, đó đã là một thành công đáng kể rồi.

    Đơn giản, có dành thắng lợi được cơ hội đó cũng đâu khiến bạn đổi đời, cũng như đâu phải cố bước thêm một bước nữa là sẽ thành công. Đâu phải như vậy! Mà đó là một hành trình hành trình ghi nhận lại từng bước tiến trưởng thành của bản thân trên thị trường này.

    Câu chuyện giao dịch không chỉ dừng lại ở việc cố gắng nắm bắt mọi thời cơ hay việc đoán đúng thị trường ở mọi cơ hội, mà quan trọng hơn là:

    – Làm thế nào để bạn hành động nhất quán, bất kể thị trường diễn biến ra sao.

    – Làm thế nào để bạn không bị cảm xúc chi phối, ngay cả khi thị trường đi ngược lại dự đoán của bạn.

    Sự thật là, bạn không cần một chiến lược phức tạp hay một chỉ báo “ma thuật.” Vấn đề không nằm ở “thị trường sẽ đi đâu,” mà là bạn có dám hành động khi cơ hội xuất hiện không.

    Nhưng trước khi trả lời, hãy tự hỏi: Bạn có thật sự xem giao dịch là một nghề không?

    Khi bạn định tâm với nghề, bạn sẽ hiểu rằng từng lệnh giao dịch, dù thắng hay thua, đều đáng được trân trọng. Nó không chỉ là con số mà còn là một bài học, một cơ hội để bạn trưởng thành hơn, để bạn chuẩn bị tốt hơn cho những lần kế tiếp.

    Với tư duy như vậy, liên tục tiến lên phía trước bằng những bài học, câu trả lời lớn nhất khi nói về thành công trong giao dịch tài chính có lợi nhuận đều đặn là:

    “Hoàn toàn có thể.”

    Khoảng cách tâm lý: Làm chủ hay để nó điều khiển?

    Dừng tạm ở đây, suy nghĩ cho thật kỹ, đây là một vấn đề không chỉ người mới, mà đôi khi ngay cả những người có kinh nghiệm lâu năm trong giao dịch cũng thường xuyên mắc phải. Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao đôi khi bạn dám đặt cược vào một cơ hội mơ hồ, thậm chí thiếu cơ sở, và lại may mắn thắng lớn, nhưng lại chùn bước khi đối mặt với một cơ hội rõ ràng và đáng tin cậy hơn? Điều đó khiến bạn bị mơ hồ, và thiếu lòng tin với thị trường nên nhanh chóng bị trả giá dẫn tới kết quả tệ trong những giao dịch kế tiếp. Vấn đề không phải ở khả năng hay sự hiểu biết của bạn về thị trường. Vấn đề nằm ở phản ứng tâm thức của bạn cách bạn đối diện với cơ hội khi nó xuất hiện.

    Tôi tin rằng bạn đã làm tốt nhất trong nhận thức lúc đó của mình ở thời điểm đó. Càng đọc quyển sách này về sau, bạn sẽ càng hiểu rõ hơn ý này. Không cần phải lăn tăn nữa, nhưng chúng ta sẽ cùng đào sâu vào tâm thức giao dịch để hiểu tại sao điều đó xảy ra và làm cách nào để dứt điểm hoàn toàn.

    Người thầy đã từng nói rằng: “cảm xúc chính là kẻ thù lớn nhất của mọi nhà giao dịch.” và đúng vậy, không phải biểu đồ hay chiến lược giao dịch, mà chính sợ hãi, tham lam, và tiếc nuối mới là yếu tố quyết định thành bại của bạn. Đó cũng chính là lý do vì sao có những nhà giao dịch hiểu thị trường rất rõ, nhưng không bao giờ đạt được sự ổn định lâu dài.

    Thử nghĩ xem, cảm xúc đã chi phối bạn như thế nào trong các quyết định giao dịch:

    – Khi sợ hãi, bạn chần chừ, để cơ hội trôi qua.

    – Khi tham lam, bạn giữ lệnh quá lâu, chỉ để chứng kiến lợi nhuận bốc hơi.

    – Khi tiếc nuối, bạn lao vào thị trường một cách thiếu suy nghĩ, phá vỡ kỷ luật của chính mình.

    Vậy làm sao để phá vỡ những rào cản này? Đầu tiên, bạn cần chấp nhận rằng cảm xúc là một phần không thể thiếu của con người. Bạn không cần và cũng không thể loại bỏ hoàn toàn cảm xúc, nhưng bạn có thể học cách nhận diện và kiểm soát chúng. Đừng cố gắng trở thành một “cỗ máy không cảm xúc.” Thay vào đó, làm chủ cảm xúc và lựa chọn cảm xúc phù hợp với bối cảnh thị trường, điều đó giúp bạn phản ứng hiệu quả hơn.

    Sự hòa hợp với thị trường giúp bạn cảm nhận rằng mọi khoảnh khắc trên thị trường chỉ đơn thuần phản ánh tâm thức của chính bạn khi nhìn nhận nó. Bạn vẫn là chính bạn, đúng với những gì bạn vốn có; đừng cố thay đổi hoặc cưỡng ép bản thân, bởi điều đó sẽ chỉ mang lại sự cản trở. Nhưng cũng đừng buông thả chính mình. Đơn giản, trung thực với bản thân và không ngừng trưởng thành qua từng bước trên hành trình thị trường. Chính sự trưởng thành nội tâm là bước tiến mạnh mẽ nhất, giúp bạn từng bước làm chủ “khoảng cách tâm lý” và từ đó làm chủ cả thị trường.

    Làm sao để chuyển hóa giao dịch thành quy trình đơn giản?

    Larry Pesavento và Leslie Jouflas từng viết trong cuốn sách Trade what you see: How to profit from pattern recognition rằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ.” Câu nói này thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng ẩn chứa một triết lý sâu sắc, đặc biệt khi nói về quản trị tâm thức trong giao dịch.

    Nếu bạn nghĩ lại, sẽ thấy rất nhiều lần bạn không giao dịch theo những gì thị trường thực sự thể hiện, mà dựa trên kỳ vọng hoặc nỗi sợ của chính mình. Bạn kỳ vọng giá sẽ tăng vì tin rằng mình “phải đúng,” hoặc bạn sợ giá sẽ giảm vì nỗi ám ảnh từ các lệnh thua trước đó. Và chính những cảm xúc này đã khiến bạn không hành động theo cách mà lý trí bảo bạn nên làm.

    Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này trong giao dịch là gì?

    1. Tập trung vào hiện tại: thị trường chỉ tồn tại ở giây phút hiện tại. Quá khứ đã qua, tương lai chưa tới. Bạn không thể giao dịch thành công nếu cứ mang tâm trí của mình về những lệnh đã thua, hoặc quá dựa vào dự đoán tương lai. Quan sát hiện tại là chìa khóa để phản ứng chính xác.

    2. Khách quan với thị trường: thị trường không quan tâm đến kỳ vọng của bạn. Nó chỉ phản ánh sự thật khách quan thông qua biểu đồ và hành động giá. Nếu bạn để kỳ vọng chi phối, bạn sẽ không còn nhìn thấy thị trường đúng với bản chất của nó.

    3. Tách biệt cảm xúc khỏi hành động: quản trị tâm thức trong giao dịch không có nghĩa là không dính mắc cảm xúc điều đó là không thể. Thay vào đó, bạn cần học cách nhận diện cảm xúc khi chúng xuất hiện, biết chúng đang tồn tại và không để chúng ảnh hưởng đến quyết định của mình.

    Cho nên khi giao dịch trên thị trường nếu bảo khó cũng không phải là khó, mà dễ lại cũng càng không. Nên chúng ta sẽ bắt đầu với thị trường với sự đơn giản.

    Khi tiếp nhận sự đơn giản này, quy trình giao dịch sẽ bắt đầu bằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ”. Còn những gì tiếp theo cuốn sách sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những yếu tố “đơn giản” để bạn thấy được đây cũng chỉ là cuộc “chơi” với thị trường. Khi “chơi” thì về mặt quản trị tâm thức, bạn đã thắng được 5 đến 7 phần rồi vì tâm thức sẽ đơn giản đối diện với thị trường. Còn cố tình giữ áp lực, quá nghiêm túc sẽ vô cùng ảnh hưởng đến kết quả giao dịch. Người thầy chỉ ra rằng khi hóa thân là một người “chơi” chuyên nghiệp bao giờ cũng có lợi thế hơn là kẻ chỉ chăm chăm muốn lấy tiền của thị trường bao giờ cũng thế, thị trường sẽ sớm cho những kẻ này bài học đắt giá.

    Làm thế nào để áp dụng câu nói “giao dịch những gì bạn thấy”?

    Cắt đầu với ba bước cơ bản, người thầy chỉ ra mỗi bước là một phần trong hành trình xây dựng tâm thức giao dịch vững vàng:

    1. Quan sát không dính mắc:

    Khi nhìn vào biểu đồ, tập trung vào những gì thực tế đang diễn ra các hành động giá, mô hình, và xu hướng ngay hiện tại. Mô thức hay hệ thống có nền tảng cốt lõi và giá trị thực tiễn cao trong giao dịch.

    Nếu còn dính mắc quá chú ý phần này: Tránh suy nghĩ kiểu “tôi nghĩ thị trường sẽ…” hãy hỏi: “biểu đồ đang cho tôi thấy điều gì?”, thay vì hỏi “làm sao để tôi không bị chi phối cảm xúc bởi thị trường mà hỏi bản than rằng: “làm sao tôi làm chủ được nội tâm chính mình”.

    Nắm được khái niệm nhưng phải biết buông không bám chấp vào khái niệm, biết là khái niệm đó tồn tại, rồi cũng chỉ dừng tại đó mới có thể dùng được.

    2. Hành động dựa trên kế hoạch:

    Thay vì để cảm xúc dẫn lối hãy lựa chọn cảm xúc phù hợp cho hoàn cảnh đang diễn ra trên thị trường. Mỗi lệnh giao dịch nên tuân thủ kỷ luật và kế hoạch bạn đã chuẩn bị từ trước. Nguyên tắc này sẽ giúp bạn loại bỏ sự ngẫu nhiên và tăng tính nhất quán trong giao dịch.

    3. Chấp nhận kết quả:

    Dù lệnh thắng hay thua, nhớ rằng mỗi giao dịch chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn. Kết quả của một lệnh không phản ánh toàn bộ khả năng của bạn. Hãy chấp nhận rằng thua lỗ là một phần tự nhiên của quá trình giao dịch.

    Tất nhiên thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc hơn sẽ có thêm nhiều bài học với cách thức áp dụng trên trong giao dịch để giúp mọi giao dịch diễn ra đơn giản và nhẹ nhàng.

    Quản trị tâm thức: Nền tảng cốt lõi của nhà giao dịch?

    Nguyên tắc “giao dịch những gì bạn thấy” không chỉ là một chiến lược kỹ thuật, mà còn là một phần quan trọng trong quản trị tâm thức. Khi bạn thực sự làm chủ được tâm thức, bạn sẽ thấy rằng mọi biến động của thị trường đều trở nên đơn giản chúng chỉ là những tín hiệu để bạn phản ứng, không phải là những thứ để bạn sợ hãi hay quá kỳ vọng.

    Chuyên gia trong ngành nhấn mạnh: “Giao dịch không phải là đoán đúng hay sai. Đó là việc hành động đúng thời điểm dựa trên những gì bạn thấy.” và tôi, qua những năm tháng thực chiến, cũng nhận ra rằng, thành công không đến từ việc bạn biết thị trường sẽ đi đâu, mà từ việc bạn có đủ kỷ luật để hành động đúng khi cơ hội xuất hiện.

    Cơ hội luôn có nhưng mỗi lần xuất hiện chỉ là một khoảnh khắc nắm bắt nhất định. Người thấy được những gì đang diễn ra vì họ thấy được và có đủ nhận thức nắm bắt được, phần lớn thì một là bỏ qua vì thấy quá vội nên không dám hành động, còn lại là không thấy được, chính xác là chưa nhận thức được vì có điều gì đó chưa tương đồng với họ, có lẽ phải nâng cao nhận thức thêm nữa thì may ra. Cho nên về mặt quản trị tâm thức vẫn là mấu chốt để nhìn nhận vạn sự chứ không riêng gì giao dịch tài chính.

    Chương này chỉ là bước khởi đầu, một cái nhìn sơ lược về cách tâm thức và cảm xúc ảnh hưởng đến giao dịch của bạn. Nhưng hãy nhớ, quản trị tâm thức không phải là đích đến, đó là một hành trình không thể đo lường bằng thời gian, chỉ khi bạn ngộ ra hay nhận được thì từ đó về sau trong giao dịch chỉ là một “trò chơi” để bạn trưởng thành hơn. Đó là một hành trình rèn luyện, là sự kết hợp giữa kỷ luật, nhận thức, sự kiên nhẫn và dám đón nhận.

    Khởi nguồn của quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính đó là nhận thức đúng đắn về thị trường, những giá trị mà thị trường mang lại, vai trò của bản thân bạn khi tham gia thị trường và tham gia giao dịch vẫn cân bằng được cuộc sống bên ngoài. Để hành trình giao dịch trôi qua là một hành trình “làm giàu” đáng nhớ đến, rút ra được nhiều bài học thay đổi cuộc đời.

    Trong các chương tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào từng khía cạnh của quản trị tâm thức từ việc làm thế nào để xây dựng tư duy vững chắc, đến cách phát triển một tư duy giao dịch nhất quán. Mỗi chương là một mảnh ghép quan trọng, giúp bạn từng bước làm chủ cảm xúc và xây dựng sự tự tin trong giao dịch.

    Chốt lại thế này giao dịch không phải là sự ràng buộc. Đó là một công cụ để bạn đạt được tự do tài chính và tận hưởng cuộc sống. Và quản trị tâm thức chính là chìa khóa giúp bạn mở ra cánh cửa đó.

    Hành trình đạt được chiến thắng nhất quán

    Thực tế, sự khác biệt giữa hai nhóm nhà giao dịch nhóm chiến thắng nhất quán và phần còn lại giống như sự khác biệt giữa trái đất và mặt trăng. Trái đất và mặt trăng đều là những thiên thể tồn tại trong cùng một hệ mặt trời, vì vậy, chúng có điểm chung. Nhưng bản chất và đặc điểm của chúng thì lại khác nhau một trời một vực, giống như ngày và đêm. Tương tự, bất kỳ ai thực hiện một lệnh giao dịch đều có thể tự xưng là nhà giao dịch, nhưng nếu so sánh đặc điểm của nhóm nhỏ những người chiến thắng ổn định với phần đông còn lại, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ ràng khác biệt như ngày và đêm.

    Nếu việc trở thành nhà giao dịch chiến thắng ổn định được ví như hành trình đến mặt trăng, thì chúng ta có thể nói rằng việc đến được mặt trăng là hoàn toàn có thể. Hành trình này cực kỳ khó khăn, và chỉ một số ít người từng đạt được. Từ góc nhìn ở trái đất, chúng ta có thể thấy mặt trăng hầu như mỗi đêm, và nó dường như gần đến mức chỉ cần giơ tay ra là có thể chạm tới. Nhưng thực tế thì sao? Để đặt chân lên mặt trăng, bạn cần sự chuẩn bị nghiêm túc, một chiến lược rõ ràng và quan trọng nhất lòng kiên định cùng tư duy đúng đắn.

    Đây chính là điều mà người thầy và tôi nhận ra. Thành công trong giao dịch không chỉ nằm ở việc hiểu thị trường, mà còn ở việc bạn hiểu chính mình đến đâu. Để từ đó, bạn vượt qua những giới hạn nội tâm, như nỗi sợ, lòng tham, hay sự thiếu kỷ luật những điều luôn cản trở bạn trên hành trình đạt đến thành công.

    Bạn có thể thấy rõ cơ hội trước mắt, giống như mặt trăng luôn hiện hữu trên bầu trời. Nhưng nếu thiếu sự chuẩn bị và tư duy đúng, bạn sẽ mãi đứng từ xa mà ngắm nhìn, không bao giờ chạm tay tới nó. Và đây chính là khác biệt lớn nhất giữa nhóm nhà giao dịch chiến thắng nhất quán và những người còn lại.

    Thành công không phải là thứ bạn tình cờ tìm thấy, mà là một hành trình được thiết kế cẩn thận. Tất cả bắt đầu từ tâm thức giao dịch nơi bạn học cách đối mặt với cảm xúc, vượt qua những giới hạn nội tâm và hành động nhất quán dù thị trường biến động ra sao. Thành công trong giao dịch không phải là một “đích đến” dễ dàng, nhưng nếu bạn thực sự tập trung và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể đạt được.

    Vậy câu hỏi dành cho bạn là: bạn sẵn sàng làm gì để bước ra khỏi nhóm phần đông và gia nhập nhóm chiến thắng ổn định?

    Được người thầy nhắc nhở rằng, chìa khóa nằm ở tâm thức giao dịch thứ sẽ giúp bạn vượt qua mọi rào cản và biến ước mơ thành hiện thực.

    Giao dịch thành công cũng giống như việc bước vào một thế giới mà ở đó, bất kỳ ngày, tuần hay tháng nào, thị trường đều mang đến những cơ hội kiếm tiền khổng lồ cho những ai dám thực hiện giao dịch. Thị trường luôn vận động, và dòng tiền cũng luôn chảy, tạo ra những khả năng tưởng chừng vô hạn để bạn thành công. Nhưng, người thầy nhấn mạnh từ “tưởng chừng” đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa hai nhóm nhà giao dịch: nhóm chiến thắng một cách nhất quán và nhóm luôn ở bên bờ của thất bại.

    Đối với những nhà giao dịch đã vượt qua cái mà tôi và người thầy gọi là “ngưỡng cửa nhất quán”, dòng tiền không chỉ nằm trong tầm tay họ mà họ gần như có thể lấy được nó bất kỳ lúc nào. Có thể bạn cảm thấy sốc hoặc khó tin, nhưng đây là sự thật. Dĩ nhiên, vẫn có những giới hạn nhất định, nhưng phần lớn, tiền chảy vào tài khoản của những nhà giao dịch này một cách dễ dàng và tự nhiên đến mức khó ai có thể tưởng tượng nổi.

    Ngược lại, đối với những nhà giao dịch chưa đạt được sự nhất quán, từ “tưởng chừng” mang đúng nghĩa như nó gợi ý. Thành công dường như luôn “ngay trong tầm tay,” nhưng rồi lại biến mất hoặc tan biến trước mắt họ, hết lần này đến lần khác. Đây không chỉ đơn thuần là một thất bại về mặt kỹ thuật, mà là nỗi đau về mặt tâm thức. Điều duy nhất ổn định trong hành trình của nhóm này chính là sự bất ổn cảm xúc hay mất cân bằng điện từ phần sau tôi sẽ đề cập đến.

    Họ có thể có những khoảnh khắc vui sướng khi giành chiến thắng, nhưng hầu hết thời gian, họ chìm trong cảm giác sợ hãi, giận dữ, thất vọng, lo lắng, đau buồn, bị phản bội và đầy hối tiếc. Sự bất an này không chỉ làm họ kiệt quệ về mặt tinh thần mà còn khiến họ lặp lại những sai lầm cũ, khiến con đường đến thành công ngày càng xa vời.

    Điều gì thực sự tách biệt hai nhóm nhà giao dịch nhóm nhất quán và nhóm thất bại?

    Liệu đó có phải là trí tuệ vượt trội? Hay làm việc chăm chỉ hơn? Có phải họ là những người giỏi phân tích hơn? Hay họ sử dụng những hệ thống giao dịch tinh vi nhất? Đúng, những yếu tố này có thể góp phần, nhưng chúng không phải là gốc rễ của vấn đề.

    Người thầy đưa ra một thực tế thú vị: Trong số những nhà giao dịch thất bại liên tục, chúng ta thường thấy họ là những người thuộc tầng lớp được xã hội nể trọng: bác sĩ, luật sư, kỹ sư, nhà khoa học, CEO, những doanh nhân thành đạt, hoặc thậm chí là những người về hưu với khối tài sản đáng kể. Họ là những cá nhân thông minh, học cao hiểu rộng, giàu kinh nghiệm sống. Vậy tại sao họ vẫn thất bại thảm hại trên thị trường tài chính?

    Thị trường tài chính không đánh giá bạn qua địa vị xã hội, bằng cấp hay tài sản tích lũy. Nó không quan tâm bạn đã thành công trong những ngành nghề danh giá nào. Trên thị trường, tất cả chúng ta đều bình đẳng. Thành công không nằm ở những gì xã hội thường tôn vinh như trí tuệ, học vấn hay sự chăm chỉ mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức, quản trị tư duy và quản trị hành vi của chính mình.

    Nhóm nhà giao dịch nhất quán không phải là những người thông minh nhất, cũng không phải là những người sở hữu chiến lược giao dịch tối ưu nhất. Họ chính là những người có khả năng duy trì sự bình tĩnh, vượt qua nỗi sợ hãi và không để cảm xúc chi phối dù thị trường có biến động mạnh đến đâu.

    Ngược lại, nhóm thất bại bị cuốn vào vòng xoáy cảm xúc. Họ sợ hãi khi thị trường đi ngược lại dự đoán và tham lam khi thấy lợi nhuận nhanh chóng. Họ liên tục lặp lại các chu kỳ: sợ hãi → bỏ lỡ cơ hội → tiếc nuối → cố gắng bù đắp, và kết quả là tiếp tục thất bại. Họ không thất bại vì thiếu kiến thức hay kỹ năng, mà vì không thể làm chủ được chính mình.

    Vậy, làm thế nào để trở thành nhà giao dịch nhất quán?

    Câu trả lời nằm ở:

    Có được tâm thái đúng. Đó là “năng lực đặc biệt” mà trong quyển sách này sẽ giúp bạn gọi tên ra là loại cảm xúc gì và chọn lựa cảm xúc phù hợp với hoàn cảnh như thế nào. Để mỗi giao dịch trở nên đơn giản hơn và nhẹ nhàng hơn.

    Cùng tôi trong những chương sau sẽ dần tiết lộ cho bạn cụ thể, bây giờ bạn tập dần buông bỏ nỗi sợ hãi và sự ám ảnh về kết quả giao dịch, tôi tin lúc đó bạn đã làm tốt nhất rồi. Khi bạn tiếp tục theo dõi nội dung tiếp theo, tự nhiên bạn sẽ cảm thấy giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến căng thẳng nữa, mà trở thành một quy trình đơn giản và tự nhiên.

    Từ người thầy đến hành trình của bạn

    Cuốn sách này không chỉ là sự tiếp nối từ tư duy của người thầy mà còn là những bài học mà tôi đã rút ra sau nhiều năm giao dịch thực chiến. Tâm thức là gốc rễ của mọi hành động, và khi bạn làm chủ được tâm thức của mình, giao dịch không còn là một cuộc chiến căng thẳng hay đầy áp lực.

    Thay vào đó, biến giao dịch thành một quy trình đơn giản, nơi bạn chỉ cần quan sát, hành động, và để lợi nhuận tự nhiên đến. Không còn căng thẳng, không còn đấu tranh nội tâm chỉ còn lại sự tự tin, bình tĩnh, và hiệu quả.

    Vậy đích đến cuối cùng của giao dịch là gì? Chẳng phải là có tiền để tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn hơn sao? Vậy nên, thay vì dán mắt vào màn hình cả ngày, bạn hãy tự hỏi: “Mình đang giao dịch để đạt được điều gì? Tự do tài chính, hay tự do thời gian? Hay cả hai?”

    Thêm một lần nhắc nhở nữa, giao dịch không phải là sự ràng buộc trong những lo lắng và căng thẳng. Đó là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn đạt được sự tự do mà bạn xứng đáng. Tự do yêu thương bản thân, chăm sóc gia đình, và tận hưởng cuộc sống theo cách bạn muốn.

    Giao dịch nên vận hành như một phần tự nhiên trong cuộc sống của bạn nhẹ nhàng, đơn giản và hiệu quả. Đó mới là ý nghĩa thực sự của hành trình này.

    Thị trường sẽ luôn ở đó, cơ hội sẽ luôn ở đó. Nhưng điều quan trọng nhất là: bạn có thể làm chủ được chính mình, để đón nhận cơ hội khi nó đến hay không?

    Hầu hết các nhà phân tích thị trường giỏi nhất lại là những nhà giao dịch tệ nhất mà bạn có thể tưởng tượng. Nghe có vẻ khó tin, nhưng thực tế là như vậy. Trí thông minh và khả năng phân tích xuất sắc chắc chắn đóng vai trò quan trọng trong giao dịch, nhưng chúng không phải yếu tố quyết định sự khác biệt giữa những người chiến thắng bền vững và những người thất bại. Nếu không phải trí thông minh hay phân tích tốt hơn, thì điều gì mới tạo nên khác biệt? Sau nhiều năm làm việc cùng những nhà giao dịch xuất sắc và cả những người từng thất bại, thậm chí giúp một số từ “tệ nhất” trở thành “tốt nhất”, người thầy có thể khẳng định chắc chắn rằng: Những nhà giao dịch thành công nhất tư duy khác biệt so với phần còn lại.

    Ý này nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó lại chứa đựng ý nghĩa rất lớn nếu bạn thật sự hiểu rõ. Ai trong chúng ta cũng nghĩ rằng mình khác biệt, nhưng thường mặc định rằng người khác chia sẻ cách nhìn nhận giống mình, cho đến khi xảy ra một tranh cãi về những điều mà cả hai cùng trải nghiệm. Và chính sự khác biệt trong cách tư duy, hơn cả bên ngoài đang thể hiện, mới làm cho mỗi người trở nên độc nhất. Nhưng trong giao dịch, tư duy “khác biệt” có nghĩa là gì? Đó không chỉ là việc bạn nhìn nhận cơ hội hay thách thức trên thị trường, mà là khả năng bạn hành động nhất quán dựa trên những gì mình thấy, bất chấp sự tác động của cảm xúc hay hoàn cảnh bên ngoài.

    Người thầy từng nhấn mạnh: Những nhà giao dịch giỏi không chỉ biết thị trường có thể làm gì, mà họ biết chính mình sẽ làm gì khi thị trường xảy ra điều đó. Tư duy khác biệt này không chỉ đơn thuần là hiểu thị trường, mà còn là sự làm chủ tâm thức, duy trì kỷ luật và phản ứng chính xác với mọi diễn biến xảy ra. Thị trường là nơi thể nghiệm nội tâm ngay lập tức khi mới vừa vào lệnh, nơi mà những người chiến thắng không phải là người đoán đúng nhiều nhất, mà là người hành động bài bản và có tiêu chuẩn nhất. Và đây cũng là lý do tại sao tư duy giao dịch khác biệt lại là yếu tố sống còn, giúp những nhà giao dịch xuất sắc không chỉ tồn tại mà còn vượt trội trong một môi trường đầy biến động.

    Quay lại với các nhà giao dịch. Điều gì khác biệt giữa cách suy nghĩ của những nhà giao dịch giỏi nhất so với những người vẫn đang loay hoay? Mặc dù thị trường có thể được miêu tả như một “đấu trường vô tận của những cơ hội,” nhưng đồng thời, nó cũng là nơi tạo ra những áp lực tâm lý kéo dài và khắc nghiệt nhất mà bạn từng phải đối mặt.

    Hầu hết mọi nhà giao dịch, vào một thời điểm nào đó, đều học được cách nhận diện cơ hội trên thị trường.Nhưng rõ ràng rằng việc học cách nhận biết cơ hội mua hoặc bán không đồng nghĩa với việc bạn đã học được cách suy nghĩ như một nhà giao dịch thực thụ.

    Điều khác biệt lớn nhất giữa những người thắng lợi bền vững và phần còn lại chính là: Những người thắng lợi đã đạt đến một trạng thái nội tâm đặc biệt và một hệ thống tư duy độc đáo giúp họ duy trì kỷ luật, tập trung và quan trọng nhất là sự tự tin, bất chấp những điều kiện bất lợi từ thị trường. Chính điều này giúp họ không còn dễ bị tác động bởi những nỗi sợ hãi hay những sai lầm giao dịch mà hầu hết mọi người đều gặp phải.

    Chú thích:

    Nhất quán là sự kiên định trong tư duy, hành động và kỷ luật, luôn tuân thủ nguyên tắc và chiến lược đã đề ra, bất kể thị trường biến động ra sao. Đây là yếu tố cốt lõi để đạt được thành công bền vững trong giao dịch.

    Trạng thái rung động điện từ nội tâm

    Từ bây giờ trở về sau để bạn bước vào hành trình tâm thức đơn giản hơn chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một tri thức tuyệt quý người thầy đặc biệt về môn quản trị tâm thức có chỉ dạy, thời kỳ đồ đá đồ đồng, đầu tiên con người phát hiện ra đồ đá, sau đó phát hiện ra lửa, bắt đầu phát hiện ra tầm quan trọng của hơi nước, gió, từ từ phát hiện ra tầm quan trọng của điện từ, bây giờ họ phát hiện ra tầm quan trọng của quang (ánh sáng). Mỗi một phát hiện quyết định 1 sự văn minh, nên con người của mình từ từ phải cân bằng được ĐIỆN. Giai đoạn này, trên thị trường đa phần sai lầm dẫn đến mất mát trên thị trường là do rối loạn điện từ.

    Nên TẦN SỐ RUNG ĐỘNG NĂNG LƯỢNG của con người chúng ta nó lệ thuộc vào TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM, hay nói cách khác là TRẠNG THÁI NỘI TÂM của chúng ta.

    TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM thì chúng ta phân ra:

    – Trạng thái theo chiều hướng Âm (-): Phát ra ngoài tần số thấp, mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả bất như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng Dương (+): Phát ra ngoài tần số cao; mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng cân bằng: Phát ra ngoài tần số siêu cao, đây là trạng thái đặc biệt nhất không thể biết, không thể diễn tả bằng lời, điều này tôi sẽ làm rõ ở những chương sách sau này.

    Tuy nhiên tôi vẫn nhắc nhở ở chỗ này rằng trạng thái nội tâm hướng dương nên xuất phát từ cân bằng, lấy trạng trái cân bằng như trạm nghỉ giữa các trạng thái để giúp nội tâm được thông suốt tránh quá dương thì sẽ hoá âm. Tức dương quá mạnh mẽ sẽ hoá âm, giống một chuỗi thắng thường kéo theo một chuỗi thua, chúng ta cần sự nhất quán, hiệu quả và ổn định cũng giống như nội tâm vậy.

    Mọi thứ xuất phát từ tâm thức cá nhân trước khi hiển lộ trên thị trường. Cũng như tại sao trên thị trường chúng ta không đi phân tích tâm lý đám đông của các tay chơi, nhóm người tham gia chuyên nghiệp, hay những người đến từ các tổ chức có dòng tiền mạnh mẽ mà đi “phân tích tâm thức” chính bản thân mỗi nhà giao dịch trên thị trường. Giải thích rõ hơn là quá nhiều đám đông xuất hiện đổ bộ vào thị trường thì mọi lý thuyết về tâm lý đám đông sẽ là vô nghĩa vì tính cục bộ của tâm thức “không giới hạn” như vậy lại mang tính chất của quy luật, mà khi đã là quy luật thì phải sử dụng quy luật mạnh mẽ nhất đó là quy luật tâm thức.

    Người thầy cũng nhắc nhở ở đây đó là quy luật tâm thức sẽ có hai thái cực ảnh hưởng đến tâm thức và mọi hiện tượng, sự vật, sự việc của chúng ta đó là: âm, dương. Nhìn lại có phải đỉnh cao của tâm lý đám đông là tâm thức cá nhân như tôi đã bàn ở phần trên. Và nắm bắt quy luật tâm thức cũng làm chủ hai thái cực âm dương sao cho hoà hợp hơn, sao cho có sự cân bằng để nó là cơ sở phản ánh tính nhất quán của một nhà giao dịch trên thị trường. Quá hứng khởi, tự mãn, cảm xúc vui vẻ quá mức phản ánh chiều quá dương hay quá đau đớn, khổ nhọc cũng phản ánh chiều ngược lại là quá âm.

    Quá là không tốt, càng quá đà vào cảm xúc rồi buông thả để điện từ rối loạn thì càng xa với khái niệm tôi luôn nhắc lại: “Nhà giao dịch chiến thắng nhất quán”. Nhận biết để thay đổi chứ đừng để đó, vì nhận ra điều này phần đời còn lại của bạn chắc hẳn nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với lúc trước khi tiếp xúc với thị trường.

    Cho nên bắt đầu từ đây tôi sẽ nói nhiều hơn về khái niệm trạng thái nhận thức nội tâm hay trạng thái nội tâm của con người hay chính bản thân mỗi chúng ta nhìn nhận con người, hoàn cảnh xung quanh và cả thị trường tài chính.

    Bạn nghĩ mà xem: Mỗi người đều có thể học được cách phân tích thị trường, nhưng rất ít người rèn luyện được tâm thái đúng và tư duy cần thiết để trở thành người chiến thắng một cách nhất quán. Giống như việc bạn có thể học và hoàn thiện kỹ thuật cầm vợt chơi Pickleball, nhưng để đạt được sự ổn định trong kết quả, điều quan trọng nằm ở tâm thái, tư duy, và khả năng chú ý đến những tiểu tiết nhỏ nhất trong từng cú đánh.

    Một người huấn luyện Pickleball từng chia sẻ với tôi rằng:

    “Cần phải đặt tâm thức ngay tại đây, ngay tại những điểm trọng tâm, để mỗi cú đánh đều chứa đựng một bài học.” Như Lý Tiểu Long từng nói: “Tôi không sợ người tập 10.000 cú đá khác nhau, tôi chỉ sợ người tập một cú đá 10.000 lần.” Chính sự trọn vẹn trong từng cú đánh, mỗi lần tập luyện đều có bài học rõ ràng, mới tạo nên sự nhất quán và thành công thực sự.

    Tại sao tôi ví dụ môn thể thao này?

    Vì Pickleball là một môn thể thao đòi hỏi chiến thuật rất cao và đặc biệt nhạy cảm với sự “vội vàng” của nội tâm. Chính trạng thái vội vàng này thường dẫn đến kết quả xấu, không chỉ trong Pickleball mà cả trong Trading.

    Tôi đã từng chứng kiến các tuyển thủ quốc gia Việt Nam chơi Pickleball ở một đẳng cấp cao. Điều ấn tượng nhất không phải là họ cố gắng đánh bóng thật mạnh hay hạ gục đối thủ bằng kỹ thuật điêu luyện, mà là họ hiểu rõ luật chơi và luôn thích nghi liên tục để hóa giải các chiêu thức của đối phương.

    Điều này làm tôi liên tưởng rất nhiều đến giao dịch tài chính. Trong cả hai lĩnh vực, việc quản trị tâm thức, hiểu luật chơi và khả năng thích nghi luôn là yếu tố quyết định kết quả.

    Nhắc nhở của người thầy:

    “Tiểu tiết tạo nên đại cục”, rút kinh nghiệm và KAIZEN tốt hơn 1% cho lần kế tiếp sẽ quyết định thắng lợi của một nhà giao dịch nhất quán.

    Vâng, quản trị tâm thức giúp bạn đi đơn giản hơn trên con đường thành công nhất quán trong giao dịch tài chính. Nhận biết và thấu hiểu nội tâm đó chính là cách thức tưởng chừng nhẹ nhàng nhất mà hiển nhiên chẳng cần một “chén thánh” diệu kỳ nào giúp bạn chinh phục thị trường. Tất nhiên có rất nhiều cách thức để bạn đi đến đích, tôi cũng vẫn sẽ chia sẻ cho bạn thêm vài cách để đạt được mong muốn của bạn qua bài học của người thầy, chỉ cần bạn giúp tôi xác lập lại mong muốn đó thực sự bạn muốn có hay không? Trong tương lai đấy nhé, hình dung xem để xác lập lại và tiếp tục đọc cách thức mà người thầy cũng hay thường chia sẻ cho các học trò.

    Giao dịch có cần trải qua đau đớn nội tâm “cực hạn”

    Thông thường, những nhà giao dịch vượt qua “ngưỡng cửa của sự nhất quán” thường phải trải qua rất nhiều đau đớn cả về cảm xúc lẫn mất mát tài chính trước khi họ đạt được trạng thái nhận thức nội tâm cho phép họ hoạt động hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt của thị trường. Ngoại lệ hiếm hoi thường thuộc về những người sinh ra trong gia đình có truyền thống giao dịch thành công, hoặc bắt đầu sự nghiệp giao dịch dưới sự hướng dẫn của một người thầy thực sự hiểu rõ bản chất của giao dịch và quan trọng hơn, biết cách truyền đạt điều đó.

    Tại sao hầu hết các nhà giao dịch lại trải qua những nỗi đau cảm xúc và thất bại tài chính? Câu trả lời đơn giản là: Phần lớn chúng ta không may mắn được bắt đầu sự nghiệp giao dịch với sự hướng dẫn đúng đắn. Tuy nhiên, lý do sâu xa hơn thế nhiều.

    Người thầy đã dành hàng chục năm để “giải phẫu” các động lực nội tâm đằng sau giao dịch nhằm phát triển những phương pháp hiệu quả để dạy các nguyên tắc thành công. Và điều mà ông ấy phát hiện ra là: Giao dịch đầy rẫy những nghịch lý và mâu thuẫn trong cách tư duy, điều này khiến việc học cách giao dịch thành công trở nên cực kỳ khó khăn. Thực tế, nếu phải chọn một từ duy nhất để miêu tả bản chất của giao dịch, thì từ đó chính là “nghịch lý”.

    Theo từ điển, nghịch lý là điều có vẻ mâu thuẫn hoặc trái ngược với niềm tin thông thường thậm chí trái ngược với những gì chúng ta nghĩ là hợp lý. Nhưng chính những nghịch lý này lại là điều khiến giao dịch trở thành một hành trình vừa thách thức, vừa cuốn hút.

    Từ kinh nghiệm của chính tôi và những bài học rút ra từ người thầy cùng các chuyên gia khác, tôi nhận ra rằng: Không chỉ cần hiểu nghịch lý của thị trường, mà còn cần phải học cách chấp nhận nó như một phần tự nhiên của giao dịch. Việc này không chỉ giúp bạn vượt qua những áp lực tinh thần mà còn giúp bạn phát triển một tư duy đúng đắn thứ sẽ đưa bạn đến sự nhất quán và tự tin trong giao dịch.

    Điều tôi muốn nhấn mạnh là: Giao dịch không chỉ là việc bạn phân tích tốt hay dự đoán đúng, mà còn là việc bạn chuẩn bị tâm thức như thế nào để đối mặt với sự không chắc chắn, nghịch lý và áp lực của thị trường. Và khi bạn vượt qua được những rào cản đó, giao dịch không chỉ còn là một công việc kiếm tiền, mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống tự do và ý nghĩa mà bạn hằng mong ước.

    “Người chấp nhận rủi ro”

    Thảm họa tài chính và cảm xúc là điều thường gặp ở các nhà giao dịch. Điều này xảy ra bởi vì nhiều quan điểm, tâm thái và nguyên tắc mà chúng ta thường áp dụng rất tốt trong cuộc sống hàng ngày lại hoàn toàn phản tác dụng khi bước vào môi trường giao dịch. Những điều này đơn giản là không hoạt động trong thế giới giao dịch. Và điều đáng buồn là, đa số nhà giao dịch bắt đầu sự nghiệp của mình với một sự thiếu hiểu biết cơ bản về giao dịch thực sự nghĩa là gì, về các kỹ năng cần thiết, và mức độ mà những kỹ năng đó cần được phát triển.

    Bạn thử nghĩ về điều này: Giao dịch vốn dĩ luôn tiềm ẩn rủi ro. Không có một giao dịch nào mà kết quả được bảo đảm chắc chắn. Vì vậy, khả năng sai lầm và mất tiền luôn luôn tồn tại. Khi bạn thực hiện một lệnh giao dịch, bạn có xem mình là một “người chấp nhận rủi ro” không? Nghe có vẻ như một câu hỏi đánh đố, nhưng thực ra không phải vậy.

    Câu trả lời hợp lý là gì? Tất nhiên, bạn có thể nghĩ rằng: “Chắc chắn rồi, tôi chấp nhận rủi ro khi giao dịch.” Nếu tôi tham gia vào một hoạt động vốn dĩ đầy rủi ro, vậy chẳng phải tôi chính là một người chấp nhận rủi ro sao? Đây là một giả định rất hợp lý, và hầu hết các nhà giao dịch đều nghĩ như vậy. Hơn nữa, họ còn tự hào khi xem mình là một “người chấp nhận rủi ro.” nhưng vấn đề ở đây là: Giả định này sai hoàn toàn.

    Đúng, khi bạn thực hiện một giao dịch, bạn đang đối mặt với rủi ro, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn thực sự là “người chấp nhận rủi ro”. Đây là điểm mấu chốt: tất cả các giao dịch đều tiềm ẩn rủi ro vì kết quả chỉ mang tính xác suất không có gì bảo đảm. Nhưng, hầu hết các nhà giao dịch có thực sự tin rằng họ đang chấp nhận rủi ro khi đặt lệnh không? Họ có thực sự hiểu rằng kết quả của giao dịch là không chắc chắn và họ phải đối mặt với những hậu quả có thể xảy ra không?

    Câu trả lời sâu thẳm bên trong phần lớn nhà giao dịch là: không!

    Hầu hết các nhà giao dịch hoàn toàn không hiểu ý nghĩa thực sự của việc trở thành một “người chấp nhận rủi ro” theo cách mà một nhà giao dịch thành công hiểu. Những nhà giao dịch giỏi nhất không chỉ chấp nhận rủi ro họ còn học cách đối mặt và ôm lấy rủi ro đó một cách chủ động.

    Đây chính là “khoảng cách tâm lý” mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi hoàn toàn đồng ý dựa trên kinh nghiệm của mình. Giữa việc đặt một lệnh giao dịch và việc thực sự chấp nhận rủi ro của lệnh giao dịch đó, tồn tại một khoảng cách tâm lý rất lớn. Và chính khoảng cách này là nguyên nhân khiến nhiều nhà giao dịch thất bại, cả về mặt tài chính lẫn cảm xúc.

    Điều quan trọng ở đây không phải là bạn có dám đặt lệnh giao dịch hay không, mà là:

    – Bạn có thực sự chấp nhận rủi ro tiềm ẩn trong mỗi giao dịch?

    – Bạn có sẵn sàng đối mặt với mọi kịch bản, kể cả kịch bản xấu nhất?

    Đối với những nhà giao dịch thành công, sự khác biệt không nằm ở khả năng dự đoán thị trường, mà ở cách họ xử lý rủi ro. Họ không chỉ chấp nhận rủi ro, mà còn xem nó như một phần không thể thiếu trong quy trình giao dịch của mình. Họ hiểu rằng: “chấp nhận rủi ro” không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một trạng thái tâm thức cần được luyện tập.

    Đây là bài học quý giá mà tôi rút ra từ người thầy, và tôi đã phát triển nó thêm trên nền tảng nội tâm để phù hợp với thực tế của nhiều nhà giao dịch ngày nay như bạn. Việc hiểu và chấp nhận rủi ro không chỉ giúp bạn tồn tại trên thị trường, mà còn giúp bạn giao dịch với sự tự tin và thoải mái hơn.

    Giao dịch không phải là một cuộc chiến để tránh rủi ro, mà là một hành trình để hiểu, chấp nhận, và làm chủ rủi ro. Và khi bạn đạt được điều này, bạn sẽ thấy rằng: rủi ro không phải là kẻ thù, nó chính là người bạn đồng hành, giúp bạn trưởng thành và phát triển trên con đường giao dịch.

    Khi bạn thực sự chấp nhận rủi ro, điều đó sẽ thay đổi hoàn toàn cách bạn giao dịch và kết quả cuối cùng mà bạn đạt được. Những nhà giao dịch giỏi nhất có thể vào lệnh mà không chút do dự hay xung đột tâm lý nào. Họ cũng có thể nhanh chóng thoát khỏi lệnh nếu nhận ra giao dịch đó không hiệu quả kể cả phải chịu lỗ mà không cảm thấy bất kỳ sự khó chịu hay tổn thương cảm xúc nào. Nói cách khác, rủi ro vốn có trong giao dịch không làm mất đi sự kỷ luật, tập trung hay tự tin của họ.

    Ngược lại, nếu bạn không thể giao dịch mà không cảm thấy bất kỳ sự bất an hay sợ hãi nào, điều đó có nghĩa là bạn chưa thực sự học được cách chấp nhận rủi ro. Đây là một vấn đề lớn, bởi vì mức độ bạn không chấp nhận rủi ro sẽ tỷ lệ thuận với mức độ bạn tìm cách tránh né nó. Cố gắng tránh né điều không thể tránh khỏi sẽ chỉ dẫn đến sự thất bại.

    Giao dịch tài chính thực ra chỉ là một “phiên bản thu nhỏ” của cuộc sống. Bởi lẽ, mọi nhận thức sai lầm, rào cản nội tâm hay khó khăn trong giao dịch đều phản ánh chính những vấn đề ta gặp ngoài đời. Với tôi, khi bạn làm chủ được quá trình giao dịch, cũng có nghĩa là bạn đang dần làm chủ chính cuộc đời mình và nền tảng của tất cả vẫn là tự làm chủ bản thân.

    Chấp nhận rủi ro là một kỹ năng khó học, đặc biệt đối với nhà giao dịch, bởi vì trong giao dịch, chúng ta phải đối mặt với những điều có thể khiến mình sợ hãi nhất: mất tiền và thừa nhận mình sai. Điều này không chỉ đau đớn mà còn rất khó chịu. Hãy thử nghĩ xem, có phải bạn từng tự nhủ: “Việc tránh thua lỗ và tránh sai lầm là điều tự nhiên, vậy chẳng phải tôi đang làm đúng khi cố gắng né tránh nó?”

    Câu trả lời là: Đúng, điều đó tự nhiên, nhưng chính vì vậy mà giao dịch trở nên cực kỳ khó khăn.

    Chúng ta phải đối mặt với nỗi sợ bị sai lầm và mất tiền ở mọi khoảnh khắc trong giao dịch. Nhưng thay vì đấu tranh với nó, người thầy đã dạy tôi và tôi đã thực sự ngộ ra qua kinh nghiệm thực chiến rằng, chấp nhận rủi ro không có nghĩa là bạn yêu thích thua lỗ, mà là bạn hiểu rằng thua lỗ là một phần không thể tách rời của giao dịch. Đây chính là bước ngoặt mà không phải ai cũng đạt được.

    Tại sao chấp nhận rủi ro lại quan trọng? Bởi vì nếu bạn không thực sự chấp nhận, tâm trí bạn sẽ tự động phản kháng lại nó. Phản kháng sẽ dẫn đến việc bạn né tránh: Né tránh cắt lỗ, né tránh đặt lệnh, hoặc né tránh đối mặt với thực tế rằng thị trường luôn bất định. Và mỗi lần né tránh, bạn lại càng xa rời kỷ luật giao dịch yếu tố sống còn để thành công.

    Những nhà giao dịch hàng đầu không phải là những người dự đoán đúng nhiều nhất, mà là những người biết khi nào nên hành động, khi nào nên rút lui mà không để cảm xúc lấn át. Họ không bị “cái tôi” cản trở khi phải thừa nhận rằng mình sai. Đây là sự khác biệt cốt lõi: Họ hành động dựa trên quy trình và kỷ luật, không phải dựa trên cảm xúc.

    Nhưng đây không chỉ là bài học của riêng người thầy. Tôi đã từng trải qua cảm giác bất an mỗi khi đối mặt với thua lỗ, tự trách mình khi không thoát lệnh đúng lúc hoặc bỏ lỡ cơ hội. Và chính từ những thất bại này, tôi nhận ra rằng: giao dịch không phải là việc “tránh thua lỗ” mà là “quản trị thua lỗ một cách thông minh.”

    Nhắc nhở lại rằng, bạn không cần phải chiến thắng trong mọi giao dịch. Điều bạn cần là chấp nhận rằng thua lỗ là một chi phí cần thiết để học hỏi và tồn tại trên thị trường. Khi bạn làm được điều đó, tâm trí bạn sẽ nhẹ nhàng hơn, bạn sẽ giao dịch với sự tự tin và nhất quán không phải để tránh thua, mà để tối ưu hóa những cơ hội tốt nhất.

    Cuối cùng, tự hỏi chính mình: Làm thế nào để tôi hành động mà không bị cảm xúc cản trở? Làm thế nào để mỗi lệnh giao dịch đều là một phần trong kế hoạch lớn hơn, chứ không phải là một ván bài đầy lo âu?

    Giao dịch đặt ra một nghịch lý cơ bản: Làm thế nào để chúng ta duy trì được kỷ luật, sự tập trung và tự tin trước sự bất định không ngừng của thị trường? Càng cố gắng kỷ luật thì hiệu quả lại càng thấp, càng cưỡng ép thì lại càng không thu lại gì, mà chấp nhận rằng bản thân kỷ luật như một lẽ hiển nhiên trong giao dịch. Đó là bắt nguồn từ sự tập trung hướng đến hình ảnh tâm trí là một nhà giao dịch thực thụ, bạn sẽ làm được điều đó.

    Điều này đòi hỏi một kỹ năng quan trọng trong giao dịch mà ít ai thực sự tập trung học hỏi: kỹ năng chấp nhận rủi ro. Học cách chấp nhận rủi ro không phải là việc đơn giản bỏ qua nỗi sợ, mà là khả năng nhìn nhận rủi ro một cách khách quan, không để nó chi phối cảm xúc hay hành động của bạn. Đây chính là kỹ năng quan trọng nhất mà một nhà giao dịch thực thụ cần nắm vững để thành công.

    Khi bạn thực sự làm chủ được kỹ năng chấp nhận rủi ro, thị trường sẽ không còn tạo ra thông tin khiến bạn đau đớn về mặt cảm xúc. Hãy nghĩ về điều này: nếu những gì thị trường đưa ra chỉ đơn thuần là thông tin, không phải là lời khẳng định đúng sai hay một phán xét, thì bạn sẽ chẳng còn gì để tránh né hay sợ hãi. Thay vào đó, mọi thông tin đều trở thành một chỉ dấu cho các khả năng. Đây chính là cách nhìn khách quan một góc nhìn không bị bóp méo bởi những nỗi lo sợ về những gì có thể hoặc không thể xảy ra.

    Bạn thử nhớ lại bao nhiêu lần bạn mắc phải những sai lầm quen thuộc: vào lệnh quá sớm trước khi có tín hiệu rõ ràng từ thị trường, hoặc vào lệnh quá muộn khi cơ hội đã qua. Bao nhiêu lần bạn thuyết phục bản thân không cắt lỗ và để lệnh lỗ trở nên nghiêm trọng hơn? Bao nhiêu lần bạn thoát khỏi một lệnh thắng quá sớm, hoặc thậm chí không chốt lời và để lệnh thắng biến thành lệnh thua? Bao nhiêu lần bạn kéo dừng lỗ gần hơn điểm vào lệnh để rồi bị dừng lại, chỉ để nhìn thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng bạn đã dự đoán?

    Những lỗi này không phải do thị trường tạo ra. Thị trường không có sức mạnh nào để kiểm soát cách bạn nhìn nhận hay hành động. Thị trường chỉ đơn thuần vận động, cung cấp thông tin về chính nó, và mở ra cơ hội. Tất cả những sai lầm đó đều xuất phát từ tâm thái giao dịch và cách nhìn nhận sai lệch những tâm thái nuôi dưỡng nỗi sợ hãi thay vì xây dựng sự tự tin.

    Câu hỏi đáng để suy ngẫm: Bạn đã bao giờ thực sự tin tưởng vào chính mình trong giao dịch chưa? Tôi không chỉ nói đến việc tin rằng mình có thể dự đoán đúng, mà là tin rằng dù kết quả ra sao, bạn vẫn hành động một cách có kỷ luật và nhất quán.

    Từ kinh nghiệm của tôi và những bài học từ các chuyên gia như người thầy, tôi nhận ra rằng giao dịch không phải là việc tìm cách tránh rủi ro hay đảm bảo lợi nhuận mọi lúc. Đó là việc học cách chấp nhận rủi ro, nhìn nhận nó như một phần tự nhiên của cuộc chơi, và hành động một cách khách quan, tự tin. Khi bạn đạt đến điểm này, thị trường không còn là nơi đầy áp lực hay căng thẳng nữa. Nó trở thành một không gian để bạn thực hiện những kế hoạch đã chuẩn bị, một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng.

    Tôi muốn nhấn mạnh rằng: thị trường không chống lại bạn, cũng không đứng về phía bạn. Thị trường đơn giản là đang vận động, và cách bạn phản ứng với nó mới là yếu tố quyết định. Khi bạn hiểu rằng cảm xúc tiêu cực chỉ là kết quả của cách bạn diễn giải thông tin từ thị trường, bạn sẽ học cách kiểm soát chúng. Và khi bạn kiểm soát được cảm xúc, bạn sẽ kiểm soát được giao dịch.

    Đó cũng là lý do tại sao, qua nhiều năm thực chiến, tôi nhận ra một điều quan trọng: Không phải kỹ thuật hay công cụ giao dịch nào mới là yếu tố quyết định, mà chính là cách bạn quản lý tâm thái và tư duy của mình. Nếu bạn muốn thành công trong giao dịch, bạn không chỉ cần học cách đọc biểu đồ, mà còn phải học “cách đọc chính mình” hay đơn giản hơn là thấu hiểu nội tâm.

    Có nhận thức rằng: Biến mỗi lần giao dịch thành một chuyến phiêu lưu, nơi bạn không chỉ khám phá những biến động của thị trường, mà còn soi chiếu chính mình trong tấm gương mang tên “thị trường”. Khi bạn chọn thay đổi từ bên trong, thật lòng thấu hiểu câu “biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng” – Tôn Tử, kết quả giao dịch cũng sẽ được phản ánh đúng sự đổi thay ấy.

    4 nỗi sợ chính trong giao dịch

    Người thầy không nghĩ rằng có cách nào giải thích sự khác biệt giữa những nhà giao dịch chiến thắng một cách nhất quán và phần còn lại đơn giản hơn điều này: Những nhà giao dịch giỏi nhất không sợ hãi. Họ không sợ hãi vì họ đã phát triển được tâm thái giao dịch an vui, tâm thái mang lại sự linh hoạt chuyển đổi tâm thức phù hợp hoàn cảnh, giúp họ đơn giản ra vào lệnh dựa trên những gì thị trường đang cho thấy về các khả năng từ góc nhìn của nó. Đồng thời, họ cũng xây dựng được tâm thái đủ đầy từ bên trong giúp họ không trở nên bất cẩn hay quá liều lĩnh.

    Còn những nhà giao dịch khác thì sao? Hầu hết đều bắt đầu với nỗi sợ, rồi bất ngờ nhảy sang trạng thái tự mãn. Để rồi, khi không còn lo lắng, họ dễ rơi vào tâm lý chủ quan, liều lĩnh, và chính sự liều lĩnh đó lại đẩy họ quay về nỗi sợ ban đầu. Đây là một vòng lặp vô cùng nguy hiểm.

    Bạn có biết 95% các sai lầm giao dịch thứ khiến tiền bạc của bạn như “bốc hơi” ngay trước mắt đều xuất phát từ chính tâm thái của bạn? Những tâm thái về việc “sai”, “mất tiền”, “bỏ lỡ cơ hội”, hay “chưa tận dụng hết tiềm năng thị trường” tôi gọi chúng là bốn nỗi sợ chính trong giao dịch.

    Bạn có thể tự hỏi: “Nhưng giao dịch không phải cần một chút sợ hãi để cẩn trọng hơn sao?” nghe thì có vẻ hợp lý, đúng không? Nhưng trong giao dịch, nỗi sợ lại chính là kẻ thù lớn nhất. Nó khiến bạn tự gây ra điều mà bạn sợ hãi nhất. Nếu bạn sợ sai, nỗi sợ sẽ ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận thông tin từ thị trường, khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm và kết quả là bạn… sai thật.

    Khi bạn sợ hãi, mọi khả năng khác bị xóa nhòa. Bạn không thể nhận thức đúng những cơ hội khác, và ngay cả khi nhận ra, bạn cũng không đủ bình tĩnh để hành động đúng. Nỗi sợ làm bạn tê liệt. Về thể chất, nó khiến bạn ngừng lại hoặc bỏ chạy. Về tinh thần, nó bó hẹp sự tập trung của bạn vào đối tượng mà bạn sợ, khiến bạn không còn nhìn thấy bức tranh toàn cảnh. Những khả năng khác, những thông tin quan trọng từ thị trường, tất cả đều bị che khuất.

    Và rồi, khi thị trường kết thúc và bạn bình tâm lại, bạn sẽ tự trách: “Tôi biết mà! Sao lúc đó tôi không nghĩ ra?” hoặc “Tại sao tôi không hành động theo cách đó?” đây là vòng lặp mà rất nhiều nhà giao dịch đã và đang mắc phải.

    Sự thật đáng buồn là nguồn gốc của vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở chính những tâm thái và tư duy sai lầm bên trong chúng ta. Điều này khiến nỗi sợ trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết, bởi nó ẩn sâu trong cách chúng ta được nuôi dạy, cách chúng ta nhìn nhận thế giới quan. Những mô thức tư duy này ăn sâu đến mức chúng ta hiếm khi nhận ra rằng gốc rễ của những khó khăn trong giao dịch là nội tâm, là trạng thái nhận thức nội tâm của chính mình.

    Nhiều nhà giao dịch thường đổ lỗi cho thị trường cho rằng chính thị trường gây ra sự đau đớn, thất vọng, hay bất mãn của họ. Nhưng sự thật là, thị trường chỉ phản ánh những gì bên trong bạn. Cách bạn cảm nhận thị trường chính là cách bạn đối mặt với nỗi sợ, sự kỳ vọng, và cả lòng tham của mình.

    Điều này tôi rút ra không chỉ từ tư tưởng của người thầy, mà còn từ chính kinh nghiệm thực chiến của tôi và từ những nhà giao dịch xuất sắc khác. Chỉ khi bạn làm chủ được tâm thái của mình, bạn mới có thể làm chủ giao dịch. Không còn là cuộc chiến cảm xúc, mà là một quy trình mạch lạc, logic, nơi bạn ra quyết định dựa trên sự tự tin, bình tĩnh và nhất quán.

    Thay vì để nỗi sợ điều khiển, hãy học cách “điều khiển” chính mình. Giao dịch không phải là việc kiểm soát thị trường, mà là quản trị tâm thức. Phần lớn nỗi sợ trên thị trường đến từ ảo ảnh trong tâm trí, rằng mình sẽ đạt được điều gì đó nếu…

    Nhưng một bài học quan trọng mà người thầy đã dạy là: “Bất cứ thứ gì chưa xảy ra thì là chưa có.” Nỗi sợ ấy đến từ kỳ vọng thầm kín, khao khát đạt được điều gì đó, từ đó mới sinh ra: “Sợ bỏ lỡ cơ hội” và “Sợ chưa tận dụng hết tiềm năng của thị trường”. Những khao khát bắt nguồn từ trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng dương quá mức, khi tâm thức vận hành với kỳ vọng quá cao. Nhưng thị trường không phải lúc nào cũng chiều lòng bạn. Thị trường vận hành theo cách bạn không ngờ tới, và chính điều đó mang lại sự thất vọng sâu sắc ngoài sức tưởng tượng. Lúc này, tâm thức phản ánh trạng thái rung động điện từ nội tâm chuyển từ dương hoá âm. Dương bao nhiêu thì âm bấy nhiêu, kỳ vọng bao nhiêu, giờ đây là thất vọng, thậm chí sợ hãi bấy nhiêu.

    Rồi bàn đến cả hai nỗi sợ đều bắt nguồn từ hai nỗi sợ nguyên thuỷ rất con người: “Sợ sai” và “Sợ mất tiền” Những nỗi sợ này hầu như ai cũng mắc phải. Đó là bản năng. Nhưng dưới góc nhìn của sự trưởng thành nội tâm, khi bạn chưa nhận ra, nỗi sợ có thể có cơ hội kiểm soát bạn. Bây giờ khi bạn biết đến sự tồn tại của nó, việc tiếp theo là huân tập đủ thông tin và dám đối diện, chấp nhận. Chung quy lại, tâm thức rất rõ ràng. Khi càng hiểu rõ điều mình đang sợ, và giữ trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, đối diện với nó, nỗi sợ sẽ tan biến.

    Ví dụ: Nếu bạn sợ mất tiền, hãy nhìn thẳng vào thống kê giao dịch từ nhà môi giới. Giao dịch thua luôn chiếm phần lớn trên thị trường, cả về số lượng lẫn quy mô. Điều này phản ánh bản chất khốc liệt của ngành. Nhưng chính vì vậy, cơ hội tự do là không giới hạn. Bạn có quyền chọn con đường phù hợp với mình, muốn đơn giản hơn, nội tâm tự quản trị tâm thức như một phần của đọc hiểu biểu đồ giá.

    Và khi bạn làm được điều đó, mọi thứ sẽ trở nên nhẹ nhàng và đơn giản hơn rất nhiều. Rõ ràng, những khái niệm như hình ảnh tâm trí, tư duy, tâm thái và cách chúng ta nhìn nhận thị trường nghe có vẻ rất trừu tượng, và chắc chắn không phải thứ mà hầu hết các nhà giao dịch quan tâm ngay từ đầu. Nhưng thử nhìn mà xem: Mối liên hệ giữa những yếu tố “tâm thức” này với cách ta tiếp nhận thông tin từ thị trường chính là nền tảng trong giao dịch giống như việc học cách giao bóng trong Pickleball, rồi mới học cách cầm vợt sao cho đúng kỹ thuật. Nếu bạn thực sự muốn đạt được sự ổn định trong giao dịch, thì việc hiểu và quản trị cách mình nhìn nhận thị trường là điều không được bỏ qua.

    Thú thật, bạn có thể chẳng cần biết rõ bản thân hay thị trường mà vẫn thắng một vài lệnh giao dịch. Người thầy từng nói:

    Có người lần đầu chơi Pickleball, chưa hề nắm rõ kỹ thuật, nhưng vẫn tung ra vài cú đánh chuẩn xác đến khó tin. Tuy nhiên, tổng điểm cuối cùng lại vô cùng tệ, tưởng chừng là trường hợp hiếm hoi, nhưng điều này thực ra lại thường xuyên xảy ra trên thị trường.

    Vậy vấn đề nằm ở đâu? Để nâng cao điểm số, bạn cần học kỹ thuật và hiểu luật chơi. Thị trường cũng thế: muốn ổn định lợi nhuận, ta phải có cả phương pháp giao dịch lẫn sự am hiểu cách thị trường vận hành. Nhưng câu hỏi then chốt là: kỹ thuật nào mới thực sự giúp bạn duy trì ổn định lâu dài? Đặc biệt, 50 năm sau, hoặc khi thị trường biến mất vì lý do nào đó, bạn đã chuẩn bị sẵn sàng chưa?

    Cuối cùng, dù ở bối cảnh nào, việc quản trị tâm thức vẫn là yếu tố cốt lõi. Kỹ thuật giao dịch có thể lỗi thời, thị trường có thể thay đổi, nhưng tâm thức vững vàng sẽ giúp bạn trụ vững và thích nghi trong bất cứ hoàn cảnh nào.

    Đây là nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới cho đến người có kinh nghiệm, đều dễ dàng rơi vào “cái bẫy logic”. Họ nghĩ rằng nếu mình hiểu thị trường hơn, phân tích giỏi hơn, thì mình sẽ giao dịch ổn định hơn. Điều này nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực tế không phải vậy. Thị trường đơn giản là một tập hợp quá nhiều biến số mâu thuẫn, không có giới hạn về hành vi. Mỗi nhà giao dịch tham gia đều tạo thêm một biến số, và điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể khiến thị trường diễn biến khác đi. Nói cách khác, bạn sẽ không bao giờ học đủ để dự đoán tất cả những cách mà thị trường có thể khiến bạn sai lầm hoặc mất tiền.

    Và nếu bạn sợ bị sai hoặc sợ thua lỗ, thì dù bạn có học bao nhiêu, bạn vẫn không thể vượt qua được những nỗi sợ hãi này. Những nỗi sợ đó sẽ làm bạn mất đi sự khách quan, khiến bạn ngập ngừng và không hành động đúng thời điểm. Đây là sự thật khắc nghiệt của giao dịch: Mỗi giao dịch đều có một kết quả không chắc chắn.

    Nếu bạn không học cách chấp nhận hoàn toàn khả năng của sự không chắc chắn này, bạn sẽ cố gắng một cách có ý thức hoặc vô thức để tránh bất kỳ tình huống nào mà bạn định nghĩa là “đau đớn”. Và chính trong quá trình đó, bạn lại tự tạo ra những sai lầm đắt giá.

    Vậy bài học thực sự nằm ở đâu?

    Không phải ở việc hiểu thêm về thị trường, mà là ở việc hiểu về chính mình. Làm thế nào để bạn chấp nhận sự không chắc chắn mà không bị cảm xúc chi phối? Làm thế nào để bạn hành động khách quan và tự tin trong bối cảnh thị trường đầy biến động?

    Đây chính là điều mà người thầy đã dạy tôi và từ kinh nghiệm thực chiến của bản thân, tôi đã rút ra rằng:

    Không phải công cụ hay chiến lược nào, mà chính việc làm chủ nội tâm, quản trị hình ành tâm trí và quản trị tư duy của bạn mới là chìa khóa giúp bạn giao dịch ổn định.

    Bạn tưởng tượng một nhà giao dịch không còn lo sợ sai lầm, không còn do dự trước cơ hội, và không còn bị cảm xúc chi phối khi thị trường đi ngược dự đoán. Nhà giao dịch đó sẽ làm gì? Anh ta sẽ hành động một cách nhất quán, tự tin và hiệu quả. Và tôi tin rằng, bạn hoàn toàn có thể trở thành người đó. Giao dịch không cần phải là một cuộc chiến, mà là một quy trình. Vẫn là sử dụng giao dịch thành công cụ giúp bạn đạt được sự tự do, thay vì trở thành nỗi ám ảnh hay gánh nặng trong cuộc sống của bạn.

    Chìa khóa nằm ở đây: Chấp nhận sự không chắc chắn, làm chủ nội tâm, và biến giao dịch thành một phần nhẹ nhàng, tự nhiên trong cuộc sống của bạn.

    Vậy giải pháp là gì? Đơn giản, bạn cần học cách điều chỉnh tâm thái và tư duy của mình về giao dịch sao cho bạn có thể giao dịch mà không còn chút sợ hãi nào. Nhưng đồng thời, bạn cũng cần một hệ khung vững chắc để không trở nên liều lĩnh. Đây chính là điều mà cuốn sách này được thiết kế để hướng dẫn bạn.

    Hãy nhớ, nhà giao dịch thành công mà bạn mong muốn trở thành thực chất là một phiên bản tương lai của chính bạn một con người mà bạn cần phát triển để đạt tới. Phát triển đồng nghĩa với việc mở rộng, học hỏi, và tạo ra một cách thức mới để làm chủ chính mình. Điều này đúng ngay cả khi bạn đã là một nhà giao dịch thành công nhưng muốn trở nên thành công hơn nữa. Và quá trình phát triển này đòi hỏi bạn phải điều chỉnh lại cách nhìn nhận, cách nghĩ và hành động của bản thân.

    Thế nhưng, sự thay đổi không bao giờ là dễ dàng. Những ý tưởng và tư duy cũ kỹ về giao dịch thứ bạn đang giữ chặt sẽ không dễ dàng nhường chỗ cho cách làm mới, dù rằng kết quả hiện tại có thể khiến bạn cảm thấy thất vọng hoặc không hài lòng. Những niềm tin này sẽ cố gắng thuyết phục bạn rằng, “Không cần thay đổi đâu, cứ giữ nguyên như cũ là được.” và đó là lý do tại sao bạn thường bị giằng xé nội tâm: Một phần muốn thay đổi để tốt hơn, nhưng một phần lại sợ hãi sự thay đổi.

    Những cuộc “đấu tranh nội tâm” này là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của tôi và cũng là mục tiêu của cuốn sách này chính là giúp bạn giải quyết chúng một cách hiệu quả nhất.

    Để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng mở lòng và chấp nhận rằng có những khả năng mới mẻ, những cách nhìn nhận mà bạn chưa từng nghĩ đến hoặc chưa thực sự cân nhắc đủ sâu. Điều này sẽ giúp quá trình học hỏi và phát triển của bạn trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

    Tôi, cùng với sự chỉ dẫn từ người thầy và những bài học rút ra từ kinh nghiệm thực chiến, mong muốn giúp bạn đi xa hơn, sâu hơn. Không chỉ dừng lại ở việc vượt qua nỗi sợ, mà còn xây dựng một tâm thức giao dịch thật vững vàng, mạnh mẽ và tự do.

    Tôi tin rằng, một khi bạn điều chỉnh được hình ảnh tâm trí của chính mình đối với thị trường, nuôi dưỡng niềm tin và tâm thái đúng đắn, bạn không chỉ đạt được sự ổn định trong giao dịch mà còn phát triển toàn diện cả trong tư duy lẫn cuộc sống.

    Giao dịch không phải là một trận chiến mà bạn phải giành chiến thắng bằng mọi giá. Giao dịch là cơ hội để bạn thể hiện sự nhất quán, sự tự tin và khả năng thích nghi trước thị trường đầy biến động. Và để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng đối mặt, sẵn sàng thay đổi, và sẵn sàng chấp nhận những giới hạn cũ cần được phá vỡ.

    Bạn thử hình dung mà xem:

    Tôi đã miệt mài hàng trăm giờ chỉ để ghi chép từng lời dạy, xem rất nhiều tư liệu quý báu của các bậc thầy giao dịch, rồi mang áp dụng dần vào thực tế. Dù mới gặt hái đôi chút thành tựu, tôi biết mình còn cả chặng đường dài phía trước. Nhưng nhờ những bước tiến nho nhỏ ấy, tôi ngày càng hiểu sâu hơn về cách quản trị tâm thức và vẫn đang vươn đến cảnh giới mà bất kỳ nhà giao dịch nào cũng khao khát, dù biết đó là hành trình trọn đời.

    Cũng như việc viết quyển sách này, có rất nhiều bài học trong đó. Và thật may mắn, tôi chính là người được học nhiều nhất từ bài học của những người thầy, cách tư duy của các chuyên gia tài chính thành công, những lập luận sâu sắc về Trading từ trí tuệ nhân tạo, quy luật tâm thức và cả những bài học từ chính trải nghiệm của bản thân tôi. Thật đáng quý hơn là cuốn sách này đã đến tay bạn.

    Hãy cùng tôi tiếp tục khám phá trong phần kế tiếp!

    Chú thích:

    Pickleball là gì?

    Pickleball là một môn thể thao ra đời ở Mỹ, lai giữa tennis, bóng bàn và cầu lông, trong đó người chơi dùng vợt cỡ nhỏ và quả bóng nhựa có lỗ để đánh qua lưới. Sân chơi Pickleball thường nhỏ hơn sân tennis, nhịp độ trận đấu vừa đủ nhanh để kích thích phản xạ nhưng cũng đủ chậm để xoay chuyển chiến thuật.

    Phân tích góc nhìn tài chính

    Pickleball về bản chất đòi hỏi sự kết hợp độc đáo giữa tốc độ và kỹ năng chiến thuật, khá tương đồng với giao dịch tài chính. Ở cả hai lĩnh vực, ta phải biết lúc nào nên “tấn công nhanh” và lúc nào cần “chờ thời, phòng thủ”. Bởi chỉ cần nôn nóng là dễ đánh hỏng cú đánh quan trọng hoặc mắc sai lầm trong lệnh mua bán.

    Tương tự như trong tài chính, ai nắm rõ luật chơi, kiên trì trau dồi kỹ năng, và luôn có chiến lược bài bản sẽ chiếm ưu thế dài hạn. Chiến thắng đối thủ trong Pickleball không phải là “đập bóng thật mạnh” mà là tấn công khi thời cơ chín muồi, biết cân bằng giữa phòng thủ và phản đòn. Thị trường cũng vậy: không phải cứ dồn dập “vào lệnh” là thắng, mà cần kỷ luật, biết chớp cơ hội và luôn luôn có tư duy dài hạn.

    Nhận thức về tâm thức tài chính

    Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao tiền trong xã hội nhiều vô kể, nhưng phần lớn lại nằm trong tay của một nhóm nhỏ? Hẳn đó là điều tất yếu, vậy họ có thực sự xuất chúng hơn phần còn lại của chúng ta không? Không hề. Đôi khi, họ thậm chí chẳng có gì quá đặc biệt trong cuộc đời này. Phần lớn trong số họ, nếu tách khỏi môi trường sống đặc thù, nhìn vẻ bề ngoài cũng chỉ là người có tiền chứ không hơn không kém bất kỳ ai trong chúng ta.

    Trong giao dịch cũng vậy. Tiền trên thị trường nhiều đến mức người ta ví nó như “mỏ kim cương vô tận”. Nhưng cuối cùng, vẫn chỉ có một nhóm nhỏ nhà giao dịch chiếm thế thượng phong, chiến thắng một cách nhất quán và kiếm được lợi nhuận đều đặn. Tôi đã có cơ duyên gặp rất nhiều người trong số họ. Thầy tôi cũng đào tạo ra những người như thế. Và tôi cùng thầy tôi dám khẳng định rằng họ chẳng có gì nổi bật.

    Vậy tại sao họ có khả năng đạt được thành tựu như vậy? Xét về kỹ năng, năng lực hay vẻ bề ngoài, họ chắc hẳn chẳng có gì khác chúng ta. Thứ khiến họ khác biệt, và tôi tin nếu bạn biết sẽ rất sốc, chính là tâm thức của họ vận hành vượt trội hơn phần lớn trong chúng ta.

    Nghĩ kỹ lại nhé: Niềm tin. Bạn có đọc được họ có niềm tin gì không? Chắc chắn phải tiếp xúc đủ lâu mới biết. Thế nên niềm tin là điều họ khác chúng ta. Sâu hơn nữa, khó nhận thấy hơn nữa là gì? Đó là hình ảnh tâm trí, hình ảnh tâm trí về sự tự nhận thức bản thân, môi trường, con người, xã hội. Thêm nữa, quan niệm về nhân sinh quan, thế giới quan, vũ trụ quan và khái niệm nguồn về tâm thức họ tích luỹ bằng lợi thế đặc biệt của họ nên được tiếp cận tri thức văn minh đỉnh cao của loài người. Thế nên họ khác chúng ta rất nhiều mặc dù bên ngoài chẳng có mấy gì khác biệt.

    Giống như khi bạn chơi với ai đó nhưng bằng mặt không bằng lòng, có thể là bạn nhận ra mình không còn cùng tầng nhận thức với họ, hoặc đơn giản bạn có chiều sâu bên trong, nên để tiếp cận con người, bạn cần một sự nhận thức đủ đầy về nhân sinh quan thì mới dễ dàng đón nhận. Dù sao, sự cách biệt giữa con người với nhau chỉ là rào cản của bộ não.

    Và từ đầu đến giờ tôi không nói đến những người bất chấp để giàu có, vì sự giàu của họ không bền vững. Trong ngôn ngữ nhà giao dịch, đó là giàu không nhất quán. Tôi đang nói đến những người có khả năng giàu nhất quán, thành công trong tài chính. Tâm thức họ có một điều rất đặc biệt: Sự đủ đầy từ bên trong.

    Như tôi đã nói, hình ảnh tâm trí của họ khi nghĩ về tiền cực kỳ hào hứng. Khi nghĩ đến giàu có, đó là khát khao luôn vươn mình. Khi nghĩ đến những người giàu khác, họ không so sánh, họ chỉ đơn giản muốn kết nối và muốn trở thành để trở nên giàu hơn.

    Chính xác hơn, họ có một dạng năng lượng vượt trội, đó là tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Bạn sẽ tìm hiểu trong cả quyển sách này để nắm được công thức đó và giữ vững.

    Nếu bạn còn nghi vấn, tôi có được sự chiêm nghiệm của những người thành công ở ngành đó là: Giàu có luôn có hai con đường, trở thành nhà giao dịch cũng vậy.

    – Con đường 1: Nghèo lắm rồi, thua lỗ lắm rồi, mất mát lắm rồi, tổn thương đến đường cùng, muốn giàu nên phấn đấu hết khả năng, dốc toàn sức. Nhưng giàu lên rồi lại nghèo đi, giàu lên rồi lại nghèo đi – như một vòng tròn khép kín không lối thoát.

    – Con đường 2: Tích lũy đủ sự trưởng thành, kỹ năng, năng lực phù hợp, có tâm thái đúng khi nghĩ về tiền hay sự giàu có, đơn giản đạt được và giữ vững cả đời cho bản thân và xa nữa giàu qua nhiều thế hệ.

    Cả hai con đường đều có thể giàu, nhưng để giàu bền vững thì phải hiểu được triết lý đủ chất đổi về lượng, không gì khác đó là con đường 2. Chìa khóa để đạt được điều này chính là sự thay đổi từ bên trong – “thay tâm thái, thay đổi cuộc đời”. Và để thay đổi sâu sắc, bạn cần duy trì tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Đây là nền tảng không chỉ để giao dịch thành công mà còn để đạt được sự thịnh vượng bền vững trong cuộc sống. Chúng ta sẽ còn nhiều điều để khám phá về tần số rung động năng lượng này.

    Chu kỳ thị trường

    Tôi luôn tự nhận thức bản thân là một nhà kinh doanh đường giá. Không chỉ nghiêm túc trân trọng mỗi giao dịch như mỗi bài học cần khắc cốt ghi tâm, tôi còn cố gắng bài bản và chuyên nghiệp hóa công việc của mình. Chính tính chuyên nghiệp là yếu tố sống còn trong ngành giao dịch tài chính đầy khắc nghiệt này. Nếu có cơ hội quay lại 10 năm trước, điều đầu tiên tôi muốn tự nhắn nhủ chính mình là: “Đầu tư như một nhà kinh doanh thận trọng.” điều đó có nghĩa là phải biết cách phân bổ danh mục đầu tư, luôn hướng tới đa dạng hóa thị trường, và đặc biệt không bao giờ quên ba yếu tố cốt lõi: “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, như tôi đã đề cập trong các phần trước.

    Ngày nay, khi tài chính cá nhân ngày càng được xem trọng, nhiều người coi kỹ năng quản trị tài chính là chìa khóa để đạt được thành công. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao không phải ai cũng giàu có dù đều có thể học cách quản lý tài chính? Bởi kỹ năng quản trị tài chính mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Cái gốc sâu xa và quyết định hơn cả nằm ở tâm thức tài chính.

    Từ những trải nghiệm thực chiến và nghiên cứu sâu rộng, tôi đã phát triển khái niệm quản trị tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính. Mục tiêu của tôi không chỉ giúp bạn làm chủ bản thân, làm chủ giao dịch, mà còn hướng đến một cuộc sống hài hòa và viên mãn. Đó là trạng thái khi tài chính, sức khỏe, mối quan hệ và nội tâm của bạn cùng lúc đạt đến điểm cân bằng, đủ đầy.

    Thị trường tài chính phản chiếu chính con người chúng ta. Khi bạn càng trưởng thành, tâm thức càng vững vàng, sự giàu có bên ngoài sẽ tự nhiên hiển lộ. Điều này giống như một quy luật tự nhiên. “Sông có khúc, người có lúc” Khi bạn kiên trì và duy trì sự nhất quán trong quản trị tâm thức, thành quả tốt đẹp sẽ đến như một điều tất yếu.

    Chúng ta đang sống trong một thời đại số, nơi tần số rung động năng lượng của mọi vật đều dịch chuyển không ngừng. Thế giới thay đổi nhanh chóng và chu kỳ của thị trường tài chính cũng không còn như trước.

    Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang biến động không ngừng, tôi nhận thấy một xu hướng rõ rệt và đầy ý nghĩa: sự rút ngắn đáng kể của các chu kỳ kinh tế và chu kỳ giá tài sản tài chính. Nếu như trước đây, tại các nền kinh tế phát triển, một chu kỳ kinh tế có thể kéo dài tới một thập kỷ, thì nay, con số đó chỉ còn chưa đầy 5 năm. Đối với các thị trường mới nổi hay thị trường hiệu quả, chu kỳ thậm chí còn thu hẹp xuống chỉ còn 2-3 năm, và ở một số thị trường tương lai, có khi chỉ gói gọn trong 1-3 năm.

    Sự tăng tốc này không chỉ là một hiện tượng đơn thuần về số liệu, mà còn phản ánh sâu sắc sự thay đổi trong cấu trúc và tâm lý vận hành của thị trường. Hình ảnh mà chúng ta đang xem xét đã minh họa một cách trực quan về Chu kỳ giá tài sản tài chính, được kiến tạo và chi phối bởi ba trụ cột chính: Chu kỳ lãi suất, Chu kỳ kinh doanh và Chu kỳ thanh khoản.

    – Chu kỳ lãi suất: Đây là xương sống của mọi hệ thống tiền tệ, được điều tiết bởi các ngân hàng trung ương với mục tiêu ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Mục tiêu cốt lõi không phải là tạo ra tiền một cách vô điều kiện, mà là quản trị dòng chảy tiền tệ một cách hiệu quả. Biểu đồ cho thấy khi lãi suất giảm, kinh tế được kích thích; ngược lại, lãi suất tăng để kiềm chế lạm phát. Sự thay đổi trong chính sách lãi suất tác động trực tiếp đến chi phí vốn, lợi nhuận doanh nghiệp và định giá tài sản. Đối với một nhà đầu tư có nguồn tiền dồi dào, trực tiếp thì không bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất, nhưng gián tiếp, toàn bộ bối cảnh đầu tư đều bị chi phối bởi nó.

    – Chu kỳ kinh doanh: Gắn liền với sự tăng trưởng kinh tế vĩ mô, chu kỳ này phản ánh sự mở rộng và thu hẹp của hoạt động sản xuất, tiêu dùng và đầu tư. Nhà kinh doanh sẽ đặc biệt quan tâm đến sự ổn định và triển vọng tăng trưởng kinh tế, bởi lẽ đây là yếu tố then chốt quyết định doanh thu và lợi nhuận của họ. Khi nền kinh tế tăng trưởng bền vững, giá tài sản thường có xu hướng đi lên.

    – Chu kỳ thanh khoản: Đây là yếu tố sống còn đối với các nhà giao dịch và đầu tư trên thị trường tài chính. Thanh khoản đề cập đến mức độ dễ dàng mà một tài sản có thể được mua hoặc bán mà không làm ảnh hưởng đáng kể đến giá của nó. Khi thanh khoản dồi dào, dòng tiền chảy vào thị trường, đẩy giá tài sản lên cao và ngược lại. Đối với chúng ta, những người trực tiếp tham gia giao dịch, việc nhận diện và tận dụng lợi thế trong các giai đoạn thanh khoản là chìa khóa để tối ưu hóa lợi nhuận khi giá tài sản biến động.

    Mỗi chu kỳ này đều có một “chỉ số hiệu suất chính” (KPI) riêng, phản ánh mục tiêu và cơ chế vận hành của nó. Việc nắm vững các mối quan hệ tương quan và tác động qua lại giữa các chu kỳ này chính là nền tảng để phát triển “nhận thức vĩ mô – tiền tệ” một cách sâu sắc. Khi có được nhận thức này, chúng ta sẽ có khả năng đánh giá chính xác khi nào là thời điểm thuận lợi để gia nhập thị trường tài chính và khi nào cần rút lui một cách kỷ luật và đúng lúc.

    Thế giới đang thay đổi với tốc độ vũ bão, và điều này không chỉ là một hiện tượng kinh tế mà còn là sự phản ánh của tâm thức toàn nhân loại. Sự gia tăng của công nghệ thông tin, dòng chảy dữ liệu tức thời và khả năng ra quyết định nhanh chóng đã đẩy nhanh nhịp độ của mọi chu kỳ. Nếu chúng ta không đủ linh hoạt, không liên tục cập nhật kiến thức và không giữ được sự tỉnh táo để thích nghi, những cơ hội vàng sẽ dễ dàng vụt khỏi tầm tay.

    Ngược lại, nếu bạn là người nắm bắt được thiên thời, rèn luyện được tâm thức bình tĩnh, khách quan và luôn sẵn sàng hành động với sự chuẩn bị kỹ lưỡng tại những thời điểm quyết định, bạn không chỉ đơn thuần là một người tham gia thị trường, mà sẽ trở thành một kiến trúc sư của sự thịnh vượng cho chính mình. Hãy nhớ rằng, trong thế giới tài chính hiện đại, kiến thức là sức mạnh, nhưng hiểu biết sâu sắc về các chu kỳ và khả năng tự điều chỉnh tâm thức mới là chìa khóa mở cánh cửa đến một tương lai thịnh vượng vượt trội.

    Cuối cùng, hãy nhìn nhận một điều: Sự giàu có thực sự bắt đầu từ bên trong bạn. Khi tâm thức của bạn đủ đầy, sự kiên nhẫn và khả năng thích nghi sẽ giúp bạn vượt qua mọi thách thức trên thị trường. Giàu có không đến từ sự may mắn, mà từ sự trưởng thành bên trong và hành động nhất quán.

    Đây là lúc bạn cần nhìn lại mình, rèn luyện tâm thái đúng đắn và chuẩn bị sẵn sàng. Hãy nhớ, tương lai tốt đẹp hơn là trong tầm tay nếu bạn hiểu được gốc rễ vấn đề và quyết tâm hành động từ ngày hôm nay.

    Nó bao gồm là tính chuyên nghiệp trong giao dịch, theo tôi, không chỉ dừng lại ở việc bạn có công cụ hay chiến lược tốt. Chuyên nghiệp còn là sự thức thời, hiểu rằng chỉ khi đúng chu kỳ, đúng thời điểm, bạn mới có thể tạo ra những khối tài sản lớn từ thị trường. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là chúng ta phải biết mở rộng sự học không chỉ trong giao dịch mà trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Tôi tin rằng sự học trọn đời chính là chìa khóa của mọi thành công. Bạn không chỉ cần nhất quán trong hành động mà còn phải nhất quán trong sự học không ngừng. Đây chính là yếu tố tạo nên một nhà giao dịch thực sự bền vững và khác biệt.

    Tóm lại, khi bạn kết hợp được kỹ năng quản trị tài chính với tâm thức vững vàng, bạn sẽ không chỉ thành công trên thị trường, mà còn xây dựng một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa. Tất cả đều bắt đầu từ bên trong bạn!

    Thiên thời, địa lợi, nhân hoà

    Thiên thời, với tôi, không chỉ đơn thuần là những biến động của thị trường tài chính, mà còn gắn liền với bức tranh lớn hơn bối cảnh địa chính trị mà chúng ta đang sống. Tôi nhận ra rằng, sống ở đâu, bạn phải hiểu sâu về môi trường và luật chơi ở đó. Các chính sách nội địa, các biến động toàn cầu, tất cả đều tác động mạnh mẽ đến thị trường. Và có những lúc, chỉ một thay đổi nhỏ trong các yếu tố này cũng đủ để mở ra một cơ hội lớn đôi khi là cơ hội thay đổi cả cuộc đời.

    Nhưng đây là bài học tôi muốn chia sẻ: Nắm bắt được cơ hội thôi chưa đủ. Nếu muốn xây dựng điều gì đó bền vững, bạn cần nhiều hơn thế. “Thiên thời” sẽ được nhận biết tốt hơn khi đi cùng yếu tố “nhân hòa” phản ánh dòng tiền nhưng bản chất là dòng người. Điều này với tôi không chỉ nằm ở tâm lý thị trường hay hành vi của đám đông, mà sâu xa hơn, chính là hiểu và quản trị được tâm thức của chính mình. Tôi từng nghĩ rằng chỉ cần nắm vững kỹ thuật hay chiến lược là đủ, nhưng thực tế không phải vậy. Khi tâm thức vững vàng, bạn sẽ thấy rằng thị trường không còn quá đáng sợ, mà trở thành nơi bạn có thể tiến xa hơn với sự bình tĩnh và tự tin.

    Bên cạnh đó, tôi cũng học được rằng “địa lợi” là yếu tố không thể bỏ qua. Việc hiểu rõ về báo cáo tài chính, phân tích cơ bản hay nghiên cứu trạng thái phát triển của thị trường giúp bạn nhận ra đâu là tiềm năng và đâu là thực tế. Nhưng tất cả những nỗ lực này đều trở nên vô nghĩa nếu bạn đi ngược chu kỳ. Thị trường luôn vận hành theo chu kỳ, và nếu bạn cố chấp tìm kiếm cơ hội khi thiên thời không thuận lợi, điều bạn nhận lại thường chỉ là sự mệt mỏi và thất vọng.

    Tôi từng trải qua những khoảnh khắc đó khi nỗ lực rất nhiều nhưng kết quả không như mong đợi, chỉ vì tôi đã bỏ qua bài học về sự hài hòa giữa thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Để có thể nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tôi nhận ra rằng chờ đợi đúng thời điểm không phải là mất thời gian, mà là cách để bảo toàn năng lượng và tối ưu kết quả.

    Chúng ta không thể phủ nhận rằng, sống thuận theo thiên thời, địa lợi và nhân hòa là một quá trình học hỏi và thích nghi không ngừng. Nhưng điều sâu sắc hơn cả chính là khả năng quản trị tâm thức một yếu tố cốt lõi giúp chúng ta giữ vững bản lĩnh trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

    Lấy dài nuôi ngắn

    “Lấy dài nuôi ngắn” là một bài học sâu sắc mà người thầy đặc biệt của tôi từng nhấn mạnh. Không chỉ là một chiến lược thành công trong kinh doanh, tư tưởng này còn được áp dụng từ xa xưa, như cách người nông dân trồng cây măng cụt.

    Ví dụ, trồng măng cụt cần 7 năm để ra trái và bắt đầu thu hoạch. Trong suốt 7 năm đó, người nông dân không phải chỉ “lấy ngắn nuôi dài” theo nghĩa đơn thuần là chăm cây ngắn ngày để tồn tại, mà điều quan trọng là những cây ngắn ngày phải phù hợp, bổ trợ cho cây măng cụt dài ngày kia. Thứ nhất, chúng giúp người nông dân có thu nhập “kiếm miếng ăn” đủ sống qua ngày. Thứ hai, chúng không làm ảnh hưởng đến mục tiêu lớn: Chăm sóc cây măng cụt để đến năm thứ 7 thu hoạch bội thu.

    Tư tưởng này cũng chính xác trong tài chính. Một nhà giao dịch không thể chỉ nghĩ “kiếm tiền qua ngày” vì điều đó đã là thất bại ngay từ trong suy nghĩ. Mục tiêu thực sự của giao dịch tài chính không chỉ là lợi nhuận ngắn hạn, mà là hướng tới trạng thái sống tự do: Tự do tài chính, tự do chọn nơi làm việc, tự do lựa chọn chất lượng cuộc sống, tự do theo đuổi những điều bản thân mong muốn.

    “Lấy dài nuôi ngắn” trong giao dịch là gì? Đó là việc xây dựng danh mục đầu tư đa dạng, hướng đến những thị trường nằm trong phạm vi hiểu biết và khẩu vị rủi ro của bản thân. Ví dụ, bạn có thể giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, từ đó tái đầu tư vào các thị trường tiềm năng hơn trong dài hạn.

    Đối với tôi, giao dịch ngắn hạn tưởng chừng là việc kiếm tiền hàng ngày, nhưng thực tế, nó ảnh hưởng theo chu kỳ hàng tháng, hàng quý, thậm chí hàng năm. Tôi sử dụng giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, sau đó tái đầu tư vào những danh mục khác như cổ phiếu, tiền điện tử, hoặc các thị trường tiềm năng. Điều này không chỉ giúp tôi mở rộng kiến thức, mà còn buộc tôi phải học hỏi và phát triển bản thân.

    Thị trường tài chính, suy cho cùng, chính là tấm gương phản chiếu nội tâm chính mình. Càng nâng cao bản thân, nhận thức đúng đắn hơn và tâm thức bình tĩnh hơn, bạn càng đạt được hiệu quả cao hơn, kể cả trong giao dịch tưởng chừng như ngắn hạn.

    Vậy nên, “lấy ngắn nuôi dài” không chỉ là một tư tưởng mà còn là nguyên tắc quan trọng trước khi bắt đầu hành trình giao dịch. Tôi sẽ nói rõ hơn về tư tưởng này trong những phần sau. Càng đọc sâu, bạn sẽ càng cảm nhận được tầm quan trọng của nó, không chỉ trong giao dịch mà còn trong cuộc sống.

    Tầm quan trọng của quản trị tâm thức

    Quản trị tâm thức không phải là việc ép buộc bản thân phải luôn tích cực, mà là hiểu và điều chỉnh cảm xúc, hành động sao cho hòa hợp với những gì mình mong muốn. Khi tâm thức vững vàng, bạn không còn bị cuốn theo cảm xúc thất thường của thị trường, mà thay vào đó, bạn phản ứng với mọi thứ bằng sự bình thản và sáng suốt.

    Tôi chia sẻ những điều này không phải để khoe thành quả hay chứng minh bất kỳ điều gì, điều đó chẳng giúp ích gì cho bạn hay cho tôi. Tôi chia sẻ vì đây là những bài học thực tế, những điều tôi đã tự mình trải nghiệm và ngộ ra sau nhiều năm tìm kiếm sự cân bằng giữa lợi nhuận tài chính và sự an vui trong tâm hồn. Để làm được điều đó, ta cần bắt đầu từ việc thấu hiểu chính mình: Nhận diện giới hạn nội tâm, đối mặt với nỗi sợ hãi và tháo gỡ từng rào cản tinh thần đang kìm hãm ta.”

    Bước đầu tiên trong quản trị tâm thức chính là học cách chấp nhận rằng mọi biến cố xảy ra đều có lý do và bài học ẩn chứa. Từ đó, bạn chuyển hướng năng lượng từ việc lo lắng, sợ hãi sang việc tập trung vào những giải pháp mang tính xây dựng cho mỗi giao dịch ngày một chuẩn chỉ chuyên nghiệp hơn. Điều này cũng giống như việc bật ánh sáng trong một căn phòng tối thay vì cố gắng loại bỏ bóng tối, bạn chỉ cần thêm ánh sáng thì giữ cho phòng sáng cũng giữ cho tâm thức được có cơ hội trưởng thành hơn.

    Cuối chương tôi chia sẻ mở rằng, quản trị tâm thức không chỉ giúp bạn vững vàng trong giao dịch, mà còn mang lại sự hài hòa trong mọi khía cạnh cuộc sống. Khi bạn thấu hiểu và làm chủ được tâm trí mình, bạn không chỉ kiếm được lợi nhuận, mà còn biết hưởng thụ những gì cuộc sống ban tặng. Và đó mới thực sự là đích đến cuối cùng của mọi hành trình, không chỉ là tiền bạc, mà còn là một cuộc sống đáng sống.

    Lựa chọn bắt đầu từ việc mở rộng tâm thức để đón nhận những giá trị thiết thực hơn. Giao dịch quan trọng, nhưng nó cũng chỉ là một phần trong bức tranh lớn giúp cuộc sống trở nên hài hòa và cân bằng. Để hướng tới sự phát triển bền vững, tâm thức cần được xây dựng dựa trên mức độ phát triển sau đây:

    1. Công việc

    Bắt đầu với công việc, bạn đi làm và nhận lương, tạo lập giá trị cho xã hội thông qua những gì mình làm mỗi ngày.

    2. Kinh doanh

    Khi đã có nền tảng từ công việc, bạn tiến tới kinh doanh, làm chủ công việc của mình và mở rộng phạm vi ảnh hưởng cũng như giá trị tạo ra.

    3. Sự nghiệp

    Từ kinh doanh, bạn xây dựng một sự nghiệp vững chắc. Sự nghiệp thể hiện sự ổn định và phát triển cá nhân thông qua lợi nhuận và những thành tựu dài hạn.

    4. Thành công

    Sự nghiệp kết hợp với sự trưởng thành dẫn đến thành công, biểu hiện qua việc đạt được mục tiêu và khát vọng cá nhân.

    5. Hạnh phúc

    Thành công đi đôi với sức khỏe tốt và gia đình hòa hợp, từ đó mang lại hạnh phúc thực sự và sự an lạc trong cuộc sống.

    6. Giá trị cuộc sống

    Hạnh phúc của bạn kết hợp với việc giúp người khác hạnh phúc. Đây là lúc bạn đóng góp vào cộng đồng và xã hội, tạo nên giá trị cuộc sống.

    7. Văn hóa

    Giá trị cuộc sống được truyền bá rộng rãi, hình thành nên văn hóa, tạo dựng di sản và ảnh hưởng bền vững cho thế hệ sau.

    Giao dịch tài chính chính là bước đi vào mức độ số 2: Kinh doanh. Nhưng để chạm đến mức độ số 4 : Thành công, bạn phải trưởng thành từ những thử thách và thất bại. Và nếu một ngày bạn bước đến mức độ số 7, nơi giá trị và văn hóa của bạn được lưu truyền, thì khi ấy chúng ta sẽ có dịp đàm đạo. Đàm đạo không chỉ là trao đổi thông tin mà còn là lúc những người cùng tần số tâm thức gặp nhau để chia sẻ triết lý sâu sắc và bàn về những điều cao hơn lợi ích vật chất.

    Giao dịch cũng đạt đến một trạng thái sống vượt qua mức độ sinh tồn, ổn định, phát triển. Đó là bước tiến đến thành công, hạnh phúc, tự do và sự phụng sự cho cuộc đời này.

    Quản trị tâm thức, xét đến cùng, không chỉ giúp bạn thành công trong giao dịch mà còn mở ra cảnh giới cuộc sống đáng sống. Ở đó, tiền bạc chỉ là phương tiện, còn giá trị thực mới là đích đến cuối cùng. Hãy từng bước kiến tạo nên một cuộc sống xứng đáng và đáng tự hào.

  • Chương 2: Những yếu tố tiềm ẩn của công việc giao dịch

    Sự cám dỗ

    Người thầy từng chia sẻ rằng ông đã phải dừng lại để suy ngẫm khi được hỏi: “Tại sao giao dịch lại cuốn hút đến vậy, mặc dù phần lớn những người tham gia đều thất bại?” Ông đồng ý rằng nhiều người bị hấp dẫn bởi những lý do cá nhân như cảm giác phấn khích khi hành động, sự tự mãn khi thắng lợi, mong muốn trở thành người hùng, hay thậm chí là cảm giác thương hại bản thân sau khi thua lỗ. Nhưng điều mà ông nhận ra, và điều khiến tôi tâm đắc nhất là: Sức hút thật sự của giao dịch nằm ở sự tự do gần như tuyệt đối, một loại tự do mà rất ít người trong chúng ta từng được trải nghiệm trong cuộc đời. Nhưng cạm bẫy lớn nhất của sự tự do này lại chính là cái giá mà nó mang theo: “Cái giá của sự tự do”.

    Quá tự do có thể khiến bạn nghĩ rằng mình không cần phải học, không cần chuẩn bị gì mà vẫn có thể bước vào thị trường và hành động tùy ý. Chính cảm giác được tự mình tìm tòi và trải nghiệm ấy khiến nhiều người phải trả một cái giá rất đắt: mất tiền, khủng hoảng nội tâm hoặc nếu không, thì cũng vật lộn mãi mà không biết cách giữ lợi nhuận một cách nhất quán.

    Sau này, tôi mới thực sự hiểu ra một chân lý đơn giản mà thâm sâu:

    Đỉnh cao của sự kỷ luật chính là sự tự do. Và việc đánh đổi sự tự do cho những điều quan trọng nhất trong cuộc đời lại chính là cách duy nhất để thực sự đạt được tự do trọn đời.

    Khi được làm rõ hơn về điều này, ông giải thích rằng giao dịch là một môi trường nơi chính bạn đặt ra hầu hết các quy tắc. Điều này đồng nghĩa với việc bạn có rất ít giới hạn trong cách bạn lựa chọn để thể hiện bản thân. Dĩ nhiên, có những yêu cầu cơ bản như việc đủ tài chính để mở tài khoản giao dịch hoặc trở thành thành viên sàn giao dịch. Nhưng một khi bạn đủ điều kiện tham gia, cách bạn giao dịch hoàn toàn phụ thuộc vào bạn. Tự do đó là điều khiến giao dịch trở nên hấp dẫn đến vậy.

    Ông đã minh họa điều này bằng một ví dụ từ một buổi hội thảo cấp cao mà ông từng tham gia: Chỉ riêng thị trường trái phiếu, nếu bạn kết hợp hợp đồng tương lai, quyền chọn trái phiếu và trái phiếu tiền mặt, sẽ có hơn tám tỷ khả năng tạo ra các chiến lược giao dịch. Thêm yếu tố thời gian và cách bạn đánh giá điều kiện thị trường, số lượng cách tiếp cận gần như là vô hạn.

    Nhưng đây mới là vấn đề mà ông chỉ ra: Tại sao một môi trường có vô hạn khả năng lại thường dẫn đến thất bại? Câu trả lời của ông thật sâu sắc: “Bởi vì tự do vô hạn đi kèm với vô hạn khả năng, và điều này tạo ra những thử thách nội tâm đặc thù mà hầu hết mọi người không được trang bị để đối mặt.”

    Nhà giao dịch thử suy nghĩ về điều này: Phần lớn chúng ta không được dạy cách quản lý bản thân trong một môi trường không có giới hạn. Sự tự do trong giao dịch không giống như bất kỳ tự do nào bạn từng biết. Nó không chỉ là tự do về thời gian hay địa điểm làm việc, mà còn là tự do trong việc quyết định mọi thứ từ hành động bạn sẽ thực hiện, thời điểm thực hiện, đến số tiền bạn sẽ đặt cược. Chính sự tự do này, nếu không được quản lý đúng cách, dễ dàng khiến bạn rơi vào trạng thái hành động thiếu kiểm soát và dẫn đến thất bại.

    Và đây chính là nơi tôi muốn bổ sung tư tưởng của người thầy. Tự do trong giao dịch không phải là vấn đề, mà là cách bạn quản lý tâm thức của chính mình để biến sự tự do đó thành lợi thế thay vì trở ngại. Thay vì bị cuốn vào sự vô hạn của thị trường, bạn cần học cách đặt giới hạn cho chính mình giới hạn dựa trên sự tự nhận thức và kỷ luật. Bởi chỉ khi bạn biết giới hạn của mình, tự do mới thực sự mang lại giá trị.

    Vậy bài học ở đây là gì?

    – Giao dịch không phải là nơi để bạn chứng minh bản thân với thị trường, mà là nơi để bạn đối diện với chính mình.

    – Việc quản trị tâm thức là yếu tố cốt lõi giúp bạn kiểm soát tự do thay vì để nó kiểm soát bạn.

    – Và quan trọng nhất, tự do trong giao dịch là cơ hội để khám phá bản thân, nhưng chỉ khi bạn sẵn sàng đối mặt với những thử thách nội tâm đi kèm.

    Người thầy đã mở ra những chân lý này, và từ những bài học trong hành trình của mình, tôi muốn nhấn mạnh thêm: Sự tự do trong giao dịch không phải là tự do một cách tuỳ tiện, mà là tự do có quản trị, được xây dựng trên nền tảng của tự kỷ luật và nhận thức đúng đắn.

    Tự do quả là một điều tuyệt vời. Tất cả chúng ta đều khao khát nó, mong muốn có được nó, thậm chí xem nó như mục tiêu tối thượng trong cuộc sống. Nhưng điều đó không có nghĩa là ai cũng có đủ “năng lực quản trị tâm thức” để vận hành hiệu quả trong một môi trường có rất ít ranh giới hoặc quy tắc. Một môi trường, như trong giao dịch, nơi tiềm năng tổn hại cả về tài chính lẫn tinh thần có thể hiện diện ở mọi góc độ. Tự do không phải lúc nào cũng là sự an toàn, mà đôi khi chính sự tự do ấy có thể trở thành con dao hai lưỡi.

    Người thầy từng nói rằng, để giao dịch hiệu quả, chúng ta phải tự tạo ra một cấu trúc tinh thần bên trong chính mình. Đó là một cấu trúc vừa đủ cân bằng giữa tự do hành động và khả năng chấp nhận rủi ro. Điều này nghe có vẻ đơn giản, nhưng thực tế, việc xây dựng cấu trúc tinh thần đó có thể rất khó khăn. Tại sao? Vì những điều bạn muốn thay đổi thường xung đột với những tư duy đã ăn sâu từ trước.

    Cùng nhìn lại cuộc sống của chính mình. Chúng ta không sinh ra trong sự trống rỗng, mà lớn lên từ những lựa chọn đã được định hình bởi tổng nghiệp của chính mỗi người, một khái niệm mà tôi sẽ bàn sâu hơn trong các phần sau. Mỗi người đều được định hình bởi môi trường xã hội với các quy tắc, ranh giới và tư duy. “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu” chính là những khuôn mẫu ấy, được tạo ra để giúp xã hội ổn định, nhưng đồng thời cũng vô tình giới hạn cách chúng ta thể hiện bản thân.

    Trong giao dịch, “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu” thường biểu hiện qua những tư duy như: “Mạo hiểm là nguy hiểm” hay “Chỉ có làm việc chăm chỉ mới kiếm được tiền.” Những tư duy này vô thức trở thành rào cản nội tâm, khiến chúng ta khó thích nghi với sự tự do cần có trong thị trường, một môi trường đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng tư duy độc lập.

    Xung đột lớn nhất mà nhà giao dịch phải đối mặt chính là cân bằng giữa sự tự do cá nhân và những ràng buộc vô hình từ các “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu”. Chỉ khi bạn nhận diện và phá vỡ những rào cản này, bạn mới thực sự mở ra con đường tự do trong giao dịch, cả về tâm trí lẫn hành động.

    Để tiến xa hơn, bạn phải nhận diện và điều chỉnh những giới hạn vô hình đó, phá vỡ các khuôn mẫu cũ để nhìn thị trường với một tư duy linh hoạt hơn. Chỉ khi đó, tự do thực sự mới bắt đầu.

    Sự tò mò

    Ông từng đặt câu hỏi: điều gì là đặc điểm chung của mọi đứa trẻ trên thế giới này, bất kể nơi chúng sinh ra, văn hóa hay hoàn cảnh? Đáp án rất đơn giản: sự tò mò. Mỗi đứa trẻ đều tò mò, đều háo hức học hỏi. Chúng là những “cỗ máy học hỏi nhỏ bé” với một năng lượng vô tận để khám phá thế giới xung quanh.

    Vậy, điều gì đã xảy ra khi chúng ta lớn lên? Xã hội, với những ranh giới và quy tắc, dần dần dập tắt sự tò mò nguyên sơ ấy. Đổi lại, chúng ta học cách tuân thủ, làm theo, và đôi khi thỏa hiệp với ước mơ của mình. Điều này không hẳn là xấu, nhưng khi bạn bước vào thế giới giao dịch một môi trường tự do tuyệt đối, nơi bạn là người đưa ra mọi quyết định những “khuôn mẫu” cũ kỹ ấy sẽ trở thành một trở ngại lớn.

    Giao dịch không có ranh giới. Bạn có thể giao dịch bất kỳ lúc nào, với bất kỳ số tiền nào, và vào bất kỳ lệnh nào. Nhưng chính vì không có giới hạn rõ ràng, tâm thức của bạn sẽ dễ dàng bị lạc lối. Sự tự do trong giao dịch đòi hỏi một “kỷ luật tinh thần” mạnh mẽ hơn bất kỳ công việc nào khác.

    Tôi đã học được một điều từ ông và từ chính hành trình của mình: Tò mò không bao giờ là điều sai. Ngược lại, nó là cốt lõi giúp bạn phát triển. Nhưng để sử dụng sự tò mò đó một cách hiệu quả, bạn cần quản trị được chính mình. Hãy tự hỏi:

    – Bạn có đủ tự do để hành động không?

    – Bạn có đủ kỷ luật để không bị cuốn vào cảm xúc khi giao dịch không?

    Chúng ta cần xây dựng một cấu trúc tinh thần mới, không phải để triệt tiêu sự tò mò, mà để biến nó thành sức mạnh. Bản thân tự giải phóng mình khỏi những tư duy giới hạn, những khuôn mẫu cũ không còn phù hợp, và xây dựng một tâm thức giao dịch vững vàng một tâm thức cho phép bạn tự do hành động nhưng vẫn giữ được sự cân bằng cần thiết.

    Đừng quên: giao dịch không phải là một cuộc chiến giữa bạn và thị trường, mà là cuộc chiến để làm chủ chính mình. Khi bạn học cách vận hành trong sự tự do mà không bị tổn hại bởi chính cảm xúc và suy nghĩ của mình, giao dịch sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Bạn sẽ nhận ra rằng, tự do thực sự trong giao dịch không nằm ở việc kiếm được bao nhiêu tiền, mà ở chỗ bạn có thể tận hưởng hành trình giao dịch và cuộc sống một cách tự nhiên nhất.

    Hãy tò mò, nhưng đừng bị ràng buộc. Hãy tự do, nhưng đừng buông thả. Và trên hết, luôn nhớ rằng trong phần đời còn lại: Giao dịch là công cụ để bạn đạt được tự do, không phải thứ lấy đi sự tự do ấy.

    Suy ngẫm về bản chất của sự tò mò, liệu ta thực sự hiểu?. Ở cấp độ cơ bản nhất, tò mò không chỉ là một trạng thái nhận thức nội tâm, mà là một lực đẩy nội tại. Chính xác hơn, đó là một lực hướng vào bên trong, một động lực tự nhiên không cần sự thúc đẩy từ bên ngoài. Đơn giản lại, nhìn vào một đứa trẻ. Chúng không cần ai phải dạy hay ép buộc để khám phá thế giới xung quanh. Tự bản thân, chúng đã luôn tò mò. Nhưng điều thú vị là, sự tò mò ấy không phải lúc nào cũng giống nhau ở tất cả mọi người.

    Người thầy từng gọi đây là “lực hấp dẫn tự nhiên”. Ông nhận thấy, ngay cả một đứa trẻ sơ sinh cũng đã thể hiện cá tính riêng qua những gì nó bị thu hút hoặc từ chối từ môi trường xung quanh. Điều này thật kỳ diệu, bởi xã hội thường giả định rằng trẻ sơ sinh chỉ là một “tờ giấy trắng,” không có bất kỳ đặc điểm cá nhân nào. Nhưng chính những thứ mà đứa trẻ cảm thấy bị hấp dẫn hoặc đẩy lùi, chính là cách chúng bộc lộ cái “tôi” tự nhiên, chưa bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố xã hội nào.

    Điều đó cũng đúng với chúng ta những nhà giao dịch. Tâm thức giao dịch của mỗi người đều bị dẫn dắt bởi những “lực hấp dẫn tự nhiên” này. Có bao giờ bạn tự hỏi: tại sao có người bị thu hút bởi những khung thời gian dài hạn, trong khi người khác lại chỉ quan tâm đến giao dịch trong ngày? Hay tại sao một số người có xu hướng tìm hiểu kỹ lưỡng từng chỉ số kinh tế, còn người khác lại bị cuốn hút bởi biểu đồ và hành động giá?

    Thực tế là, chúng ta không thể quan tâm đến mọi thứ. Thế giới này rất lớn và phong phú, nhưng chúng ta chỉ bị hấp dẫn bởi một số ít điều nhất định những điều mà chúng ta có niềm đam mê tự nhiên. Đó chính là sự chọn lọc bên trong, một cơ chế mà mỗi người đều có để dẫn lối cho bản thân.

    Cùng tôi làm một bài tập nhỏ: bạn có thể lập ba danh sách.

    – Danh sách thứ nhất: Những điều bạn hoàn toàn không hứng thú hay chẳng có cảm xúc về nó.

    – Danh sách thứ hai: Những điều bạn chỉ có chút quan tâm.

    – Danh sách cuối cùng: Những điều bạn có niềm đam mê mạnh mẽ, mãnh liệt.

    Tôi chắc chắn danh sách cuối cùng sẽ ngắn hơn rất nhiều so với hai danh sách đầu tiên. Vậy, niềm đam mê đó đến từ đâu? Người thầy từng nói rằng nó xuất phát từ “Cấp độ sâu nhất trong con người bạn nơi chứa đựng bản ngã thực sự, vượt xa những đặc điểm cá nhân hay tính cách mà bạn hình thành qua quá trình giáo dục và môi trường xã hội.”

    Với tư cách là người đã trải qua nhiều năm thực chiến trong giao dịch, tôi nhận ra rằng chính sự tò mò và lực hấp dẫn tự nhiên này là kim chỉ nam cho hành trình phát triển của mỗi nhà giao dịch. Nhưng đây mới là bài học quan trọng: Không phải cứ tò mò hay đam mê là đủ. Bạn cần học cách chuyển hóa lực hấp dẫn tự nhiên thành hành động nhất quán.

    Điều gì xảy ra khi chúng ta không nhận thức được hoặc đi ngược lại với những lực này? Chúng ta rơi vào trạng thái mâu thuẫn nội tâm. Bạn muốn giao dịch dài hạn, nhưng lại bị cuốn vào giao dịch ngắn hạn vì áp lực thị trường. Bạn yêu thích sự tự do, nhưng lại cảm thấy mình bị ràng buộc bởi màn hình máy tính cả ngày.

    Đây chính là lý do mà người thầy, và tôi qua những bài học kinh nghiệm, đều nhấn mạnh rằng: hiểu bản thân mình hiểu lực hấp dẫn tự nhiên của chính bạn là bước đầu tiên để làm chủ tâm thức giao dịch. Nếu bạn ép mình làm điều mà mình không có đam mê thực sự, bạn sẽ luôn cảm thấy áp lực, thậm chí thất bại. Nhưng nếu bạn biết tận dụng và phát triển từ chính những gì mình bị hấp dẫn, giao dịch sẽ không còn là gánh nặng, mà trở thành một hành trình nhẹ nhàng và tự nhiên.

    Xin phép tôi nhắc lại rằng, sức mạnh lớn nhất của bạn không đến từ việc bạn biết thị trường, mà đến từ việc bạn biết chính mình.

    Mâu thuẫn nội tâm

    Tại tầng sâu nhất trong bản chất con người, luôn tồn tại tiềm năng cho sự xung đột. Xã hội mà chúng ta sinh ra có thể hoặc không phù hợp với những nhu cầu và sở thích từ sâu thẳm bên trong của mỗi cá nhân. Bối cảnh thế này: Bạn được sinh ra trong một gia đình mà mọi người đều là vận động viên xuất sắc, nhưng bạn lại đam mê âm nhạc cổ điển hoặc hội họa. Có thể bạn sở hữu năng khiếu thể thao tự nhiên, nhưng việc tham gia các sự kiện thể thao lại chẳng mang lại chút hứng thú nào cho bạn. Liệu có xung đột nào tiềm ẩn ở đây không?

    Trong một gia đình thông thường, các thành viên có thể sẽ đặt áp lực lớn lên bạn, thúc ép bạn bước theo con đường của anh chị em hoặc cha mẹ. Họ sẽ làm mọi cách để dạy bạn cách phát huy tối đa năng lực thể thao, thậm chí còn ngăn cản bạn nghiêm túc theo đuổi những sở thích khác. Bạn có thể làm theo họ để tránh bị cô lập, nhưng trong sâu thẳm, những việc bạn làm lại không đúng với con người thật của bạn. Dù mọi thứ bạn được dạy đều cho rằng trở thành một vận động viên là điều đúng đắn, nhưng vấn đề ở đây là: Nó không phù hợp với chính bạn.

    Người thầy đã rất khéo léo chỉ ra rằng sự xung đột giữa những gì chúng ta được dạy và tiếng gọi nội tâm của chính mình là điều mà hầu hết mọi người đều trải qua. Trong gia đình, văn hóa hay môi trường sống, đôi khi chúng ta lớn lên mà không nhận được sự hỗ trợ hoặc khích lệ cần thiết để khám phá bản thân. Không chỉ là thiếu động viên, đôi khi còn là sự phủ nhận thẳng thừng những khía cạnh độc đáo mà chúng ta muốn thể hiện.

    Trong giao dịch, xung đột này càng rõ nét hơn. Bạn có thể bị ràng buộc bởi những tư duy cũ hoặc những gì người khác kỳ vọng, nhưng thị trường đòi hỏi sự tự do trong suy nghĩ và hành động. Chỉ khi bạn dám đối diện với tiếng nói nội tâm của mình, đồng thời thoát khỏi sự giới hạn của những gì đã được lập trình trước đó, bạn mới thực sự bước vào hành trình giao dịch với tâm thế vững vàng và sáng tạo.

    Tôi muốn bạn tưởng tượng một ví dụ rất đơn giản nhưng sâu sắc mà người thầy từng chia sẻ: Một đứa trẻ lần đầu tiên chú ý đến một chiếc bình hoa trên bàn. Sự tò mò bừng lên như một động lực bên trong, thôi thúc nó muốn khám phá chiếc bình đó. Trong tâm trí non nớt của đứa trẻ, sự tò mò ấy tạo ra một khoảng trống, một lực hút mạnh mẽ cần được lấp đầy bằng trải nghiệm thực tế. Vì vậy, với sự tập trung cao độ, đứa trẻ bắt đầu bò khắp phòng khách, hướng thẳng về phía chiếc bàn. Khi đến nơi, nó không ngần ngại vịn vào mép bàn, cố gắng đứng lên để tiếp cận chiếc bình bằng tất cả quyết tâm của mình.

    Câu chuyện tưởng chừng nhỏ bé này lại mở ra một bài học lớn mà tôi, qua những năm tháng giao dịch và dẫn dắt, đã ngộ ra. Trong cuộc sống, cũng như trong giao dịch, chúng ta thường bị kéo về phía những “kỳ vọng bên ngoài” những điều xã hội, gia đình, hoặc môi trường dạy chúng ta rằng phải thế này, phải thế kia. Chúng ta dễ dàng làm theo những gì người khác cho là đúng, nhưng điều đó có thực sự phù hợp với con người thật của mình hay không? Và khi giao dịch tài chính, điều này trở thành một yếu tố quyết định: Bạn giao dịch vì bạn thực sự hiểu thị trường, hay chỉ vì bạn muốn đạt được kỳ vọng của người khác, hoặc thậm chí là chính “cái tôi” đầy phán xét bên trong bạn?

    Người thầy đã đưa ra một điều rất đúng: Sự tự do thực sự trong giao dịch chỉ đến khi bạn không còn bị chi phối bởi những áp lực bên ngoài hay tiếng nói phủ nhận bên trong. Bạn cần hành động từ một nội tâm tĩnh lặng, nơi mà bạn hiểu rõ tiếng nói thật của chính mình và không còn bị cảm xúc, phán xét hay áp lực làm lung lay.

    Vậy làm thế nào để đạt được sự tự do đó? Đây chính là nơi tôi tiếp nối và mở rộng bài học từ người thầy. Giao dịch không phải là hành trình chạy theo kỳ vọng hay tiêu chuẩn của người khác. Nó là hành trình khám phá và hòa hợp với chính bản thân mình hiểu rõ mình là ai, tại sao mình hành động, và làm thế nào để biến giao dịch thành một phần tự nhiên của cuộc sống.

    Cuối phần này tôi muốn nhắn nhủ: Bạn không phải chứng minh điều gì với bất kỳ ai. Giao dịch không phải để làm hài lòng xã hội hay khẳng định giá trị bản thân, mà là để bạn sống đúng với con người mình, hành động tự tin và tận hưởng tự do mà mình xứng đáng.

    Sự nguy hiểm

    Chúng ta cùng hình dung một đứa trẻ, với đôi tay bé nhỏ, đang cố gắng chạm vào một thứ gì đó mà nó chưa từng trải nghiệm trước đây có thể là một chiếc bình quý giá trên bàn. Một tay nắm chặt lấy bàn để giữ thăng bằng, tay kia vươn ra để chạm vào thứ đồ vật lạ lẫm ấy. Đúng lúc đó, nó nghe thấy một tiếng hét lớn từ phía bên kia căn phòng: “không! Đừng chạm vào đó!”. Đứa trẻ giật mình, ngã nhào xuống đất, và bật khóc nức nở.

    Đây có lẽ là một tình huống rất quen thuộc và dường như không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Trẻ con không thể hiểu được giá trị của một chiếc bình hay sự nguy hiểm của việc tiếp xúc với những thứ không an toàn. Nhưng chính những trải nghiệm như thế lại là bài học quan trọng để trẻ dần học cách phân biệt giữa điều an toàn và không an toàn, giữa điều nên làm và không nên làm.

    Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây không chỉ là câu chuyện về việc dạy dỗ trẻ nhỏ. Có một động lực nội tâm cực kỳ quan trọng diễn ra trong những khoảnh khắc như thế, và điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển kỷ luật và tập trung, hai yếu tố cốt lõi để giao dịch tài chính hiệu quả sau này.

    Khi chúng ta bị ngăn cản, bị từ chối cơ hội để thể hiện bản thân theo cách mà mình mong muốn, hoặc bị ép buộc phải làm theo một cách không phù hợp với bản chất tự nhiên của mình, một sự mất cân bằng bắt đầu nảy sinh. Sự mất cân bằng này không chỉ nằm ở cảm giác bất mãn hay tức giận ngay tại thời điểm đó, mà nó để lại một “vết sẹo tâm lý” kéo dài đến tận sau này.

    Nhưng cụ thể thì sự mất cân bằng đó là gì? Để hiểu rõ, chúng ta cần quay lại khái niệm cơ bản: cân bằng xảy ra khi môi trường nội tâm của chúng ta, những mong muốn, nhu cầu, và “kỳ vọng đồng nhất”, hòa hợp với môi trường ngoại cảnh, nơi chúng ta trải nghiệm cuộc sống. Khi hai môi trường này hòa hợp, ta cảm thấy thỏa mãn, vui vẻ, hoặc đơn giản là an vui. Nhưng khi có sự xung đột, khi những gì ta muốn không được thực hiện, hoặc môi trường bên ngoài từ chối đáp ứng nhu cầu bên trong, ta cảm thấy bất mãn, tức giận, thất vọng, và đôi khi là đau khổ.

    “Kỳ vọng đồng nhất” lại phụ thuộc vào khả năng tự nhận thức của chúng ta. Một ví dụ có vẻ dễ hình dung hơn: Số 9 nằm ngang. Người đứng bên trái nhìn vào sẽ nói đó là số 6, trong khi người đứng bên phải lại nhìn ra số 9. Dù hai người có hoán đổi vị trí, góc nhìn của mỗi người vẫn sẽ dẫn đến những nhận định trái ngược. Điều này phản ánh điều gì?

    Chính là nhận thức của chúng ta về sự vật, sự việc. Và nó dẫn đến một khái niệm mà tôi muốn làm rõ trong chương kế tiếp là “Trạng thái nhận thức nội tâm.”

    Hãy nghĩ đến một tình huống: Một chiếc xe hơi cũ kỹ đã đồng hành cùng bạn qua bao năm tháng. Khi bạn vui, chiếc xe ấy mang lại cảm giác đáng trân trọng, bằng chứng của những chặng đường đã vượt qua. Nhưng khi bạn buồn, nó lại gợi nhớ những thất bại, những ngày bị người thân thiết quay lưng. Như khi vui, nhìn gì cũng hài lòng. Còn khi không vui, cảnh có đẹp đến đâu cũng chẳng thể khiến lòng thỏa mãn.

    Còn một điều quan trọng hơn: Sự trưởng thành nội tâm. Điều này không liên quan đến tuổi tác. Một người có nội tâm trưởng thành ở độ tuổi 50 đến 70 sẽ có cách nhận thức nội tâm khác hoàn toàn so với người chỉ mới đạt đến sự trưởng thành nội tâm ở tuổi 20. Mặc dù cả hai có thể bằng tuổi nhau, nhưng cách họ nhận thức sự vật, sự việc, thị trường tài chính, và cả cuộc sống đều sẽ khác nhau. Và dần dà, kết quả cuộc sống của họ cũng khác biệt.

    Người thầy, với sự quan sát sâu sắc của mình, đã chỉ ra rằng chính những trải nghiệm tưởng chừng “đơn giản” thời thơ ấu như trên đã gieo mầm cho những cảm xúc tiêu cực mà chúng ta gặp phải khi giao dịch. Mất mát, thất vọng, hay cảm giác không kiểm soát được bản thân đều bắt nguồn từ sự mất cân bằng nội tâm giữa “mong muốn” và “thực tại”.

    Vậy bài học mà tôi rút ra từ điều này là gì? Chúng ta những nhà giao dịch không chỉ cần tập trung vào việc đọc biểu đồ hay dự đoán xu hướng, mà còn phải học cách tạo dựng sự cân bằng nội tâm. Chỉ khi tâm thức chúng ta đồng nhất với môi trường bên ngoài, nghĩa là khi chúng ta chấp nhận rằng thị trường sẽ không bao giờ đáp ứng hoàn hảo mọi kỳ vọng của mình, chúng ta mới có thể giao dịch với sự bình tĩnh và tập trung.

    Hãy tự hỏi: Có bao nhiêu lần bạn bị cảm xúc chi phối vì thị trường không phản ứng theo cách bạn mong đợi? Và có bao nhiêu lần, sau khi mất tiền, bạn đổ lỗi cho thị trường thay vì nhìn lại cách mình đã phản ứng? Đây không phải là lỗi của thị trường, mà là sự mất cân bằng giữa kỳ vọng và thực tế của chính chúng ta.

    Tâm thức giao dịch chính là cầu nối giúp bạn vượt qua sự mất cân bằng này. Không phải lúc nào thị trường cũng đi theo ý bạn, nhưng nếu bạn rèn luyện được kỷ luật và sự tập trung nghĩa là chấp nhận thị trường như nó vốn có, thay vì ép buộc nó đáp ứng kỳ vọng của mình bạn sẽ biến giao dịch thành một hành trình nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

    Và đó là điều tôi muốn chia sẻ: Giao dịch không chỉ là câu chuyện kiếm tiền, mà còn là hành trình để bạn tìm thấy sự cân bằng trong chính mình.

    Đau đớn về mặt cảm xúc

    Cùng nghĩ xem: Tại sao khi không đạt được điều mình muốn hoặc bị từ chối tự do thể hiện, chúng ta lại cảm thấy đau đớn về mặt cảm xúc? Theo tôi dựa trên những gì mà người thầy từng chia sẻ và những bài học tôi rút ra từ chính kinh nghiệm của mình nhu cầu và mong muốn của chúng ta tạo ra những “khoảng cách tâm lý”. Và điều thú vị là: Vũ trụ tự nhiên không chịu đựng nổi sự tồn tại của một khoảng trống. Đây là quy luật mà các triết gia như Spinoza đã nhận ra từ nhiều thế kỷ trước: “Tự nhiên ghét sự trống rỗng.”

    Tưởng tượng thế này, bạn hút hết không khí trong một chai thủy tinh, môi và lưỡi của bạn lập tức dính chặt vào miệng chai. Tại sao? Vì bạn vừa tạo ra một trạng thái mất cân bằng một khoảng trống và ngay lập tức, môi trường xung quanh tìm cách lấp đầy nó. Động lực đằng sau câu nói “Cần thiết là mẹ của sáng tạo” cũng xuất phát từ chính nguyên lý này. Một khi nhận thức được một nhu cầu, tâm trí của chúng ta có khả năng thu hút những suy nghĩ truyền cảm hứng. Và những suy nghĩ này, nếu bạn đủ cởi mở và sẵn sàng tiếp nhận, sẽ thúc đẩy hành động, từ đó giúp chúng ta thỏa mãn nhu cầu đó.

    Theo cách tương tự, môi trường tâm thức của chúng ta hoạt động giống như vũ trụ. Khi chúng ta nhận ra một nhu cầu hoặc một mong muốn, tâm trí ngay lập tức tạo ra khoảng trống để chuẩn bị cho những trải nghiệm trong thế giới bên ngoài lấp đầy. Nhưng nếu bị từ chối cơ hội theo đuổi nhu cầu hoặc mong muốn đó, chúng ta sẽ cảm thấy “mình không còn nguyên vẹn”, hoặc như thể thiếu đi một phần nào đó, dẫn đến trạng thái mất cân bằng hoặc thậm chí đau đớn về mặt cảm xúc.

    Ví dụ đơn giản: bạn lấy đi món đồ chơi từ một đứa trẻ khi nó chưa chơi xong bất kể lý do của bạn là gì phản ứng tự nhiên sẽ luôn là nỗi đau cảm xúc. Hành vi này không chỉ áp dụng với trẻ em; nó là bản chất con người. Tâm trí của chúng ta cũng ghét sự trống rỗng, giống như vũ trụ vậy.

    Vậy, nhìn nhận lại về điều này: Trong 18 năm đầu đời, trung bình chúng ta nghe bao nhiêu lần những câu như thế này?

    – “bớt ảo tưởng đi, nghĩ sao mà làm nó.”

    – “làm nó để được gì?.”

    – “uổng công thôi, nghỉ làm đi.”

    – “không, không được làm thế.”

    – “không được làm theo cách đó, phải làm cách này.”

    – “bây giờ không được, để sau đã.”

    – “tôi sẽ cho bạn biết sau.”

    – “chuyện này không thể làm được.”

    – “bạn nghĩ mình là ai mà dám làm điều đó?”

    – “bạn phải làm. Bạn không có lựa chọn.”

    Những câu nói này không chỉ tạo ra những “khoảng cách tâm lý,” mà còn gieo rắc sự giới hạn trong suy nghĩ của chúng ta từ rất sớm. Điều này dạy chúng ta rằng có những điều mình không thể làm, không được phép làm, hoặc không đáng để thử. Chúng ta lớn lên với cảm giác bị bó buộc, thiếu tự do, và luôn ở trong trạng thái bị từ chối.

    Chính ở đây, bài học quan trọng từ người thầy được áp dụng: Sự tự do trong giao dịch không chỉ là tự do về tài chính, mà còn là tự do về tâm thức. Khi bạn giao dịch, bạn phải đối mặt với sự thật rằng những “khoảng cách” này vẫn còn đó. Sự sợ hãi, nghi ngờ và cảm giác thiếu sót chính là những sản phẩm của khoảng cách bị trống chưa được lấp đầy.

    Vậy chúng ta cần làm gì?

    Mỗi người tự nhận thức rõ rằng những nhu cầu và mong muốn trong tâm trí bạn không phải kẻ thù. Thay vì cố gắng né tránh, hãy để tâm trí và hành động của bạn lấp đầy khoảng trống đó một cách tự nhiên, không ép buộc. Khi bạn học được cách chấp nhận và cân bằng giữa nhu cầu, cảm xúc, và hành động của mình, giao dịch sẽ không còn là cuộc chiến nội tâm nữa.

    Người thầy đã khởi đầu tư tưởng này, nhưng chính tôi cùng với những bài học từ các nhà giao dịch thực chiến muốn phát triển nó sâu sắc hơn. Giao dịch không chỉ là chuyện kiếm tiền, mà là hành trình khám phá và giải phóng tâm thức của chính bạn. Và khi bạn làm được điều đó, lợi nhuận sẽ đến một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, không cần phải ép buộc hay đấu tranh. Tự do thật sự bắt đầu từ đây.

    Xung động bị chối bỏ

    Bạn có còn nhớ những trải nghiệm khi còn nhỏ những lúc bạn muốn làm một điều gì đó theo cách của riêng mình nhưng lại bị từ chối, bị ngăn cản bởi những lời nói như: “không được!” hay “đừng làm thế!” những câu nói tưởng chừng như vô hại ấy, khi lặp đi lặp lại, đã tạo ra hàng ngàn lần kìm nén cảm xúc và bản năng tự nhiên của bạn trước khi bạn trưởng thành.

    Người thầy gọi đó là những “xung động bị chối bỏ” những thôi thúc tự nhiên xuất phát từ phần sâu thẳm trong bản sắc của mỗi người, từ nhu cầu được sống thật và thể hiện bản thân. Vậy điều gì sẽ xảy ra khi những xung động này bị ngăn chặn và không được thỏa mãn? Chúng có biến mất không? Không hẳn. Những cảm xúc bị chối bỏ ấy chỉ có thể biến mất nếu được “giải tỏa” một cách giúp tâm trí trở lại trạng thái cân bằng.

    Cũng giống như những trải nghiệm tồi tệ chia tay người yêu, hay thua lỗ lớn trên thị trường tài chính. Nếu bạn may mắn được một cao nhân chỉ dẫn để nhận thức đúng đắn hơn, lần kế tiếp trong tình yêu có thể sẽ thuận lợi hơn, và lần tiếp theo trên thị trường, bạn sẽ quản lý vốn hiệu quả hơn. Vậy điều gì xảy ra khi “ký ức” ấy quay lại? Nếu bạn chưa từng được học về quản trị tâm thức, thử đứng ở góc nhìn thứ ba để nhìn lại mọi chuyện. Với một người trưởng thành nội tâm ở mức 50 đến 70 tuổi, những trải nghiệm đó chỉ còn là chuyện nhỏ, chẳng đáng để bận lòng.

    Vậy ra là thế. Nhưng muốn đạt được sự cân bằng nội tâm để có thể trưởng thành hơn và rút bài học vượt qua rào cản đó vĩnh viễn, bạn cần nghiền ngẫm quyển sách này. Tôi đã cố tình để ngỏ những góc nhìn cho những ai đủ khao khát và thực sự tập trung để đọc sách. Quyển sách này không chỉ dành cho hiện tại mà còn để lưu truyền qua nhiều thế hệ nhà giao dịch và nhà đầu tư. Tôi tự tin rằng những gì tôi chia sẻ trong đây sẽ tồn tại mãi về sau.

    Với khía cạnh khác mà người thầy nhắc đến: Một trong những cách giải tỏa tự nhiên nhất, đặc biệt với trẻ em, chính là khóc. Khoa học đã chứng minh rằng nước mắt chứa các ion mang điện tích âm, và việc khóc giúp chúng ta giải phóng năng lượng tiêu cực ra khỏi tâm trí, giúp cân bằng lại cảm xúc, ngay cả khi những thôi thúc ban đầu không được thực hiện. Nhưng thực tế thì sao? Hầu hết chúng ta đều không được phép khóc hoặc được khuyến khích để tự giải tỏa cảm xúc. Đặc biệt với con trai, khóc thường bị xem là yếu đuối, và người lớn thường làm mọi cách để ngăn chặn hành vi này.

    Điều đó dẫn đến đâu? Những cảm xúc bị dồn nén, những xung động không được giải tỏa ấy tích tụ dần và thường biến thành những hành vi nghiện ngập hoặc cưỡng chế khi trưởng thành. Đây chính là nguồn cơn của nhiều thói quen xấu và hành vi thiếu kỷ luật thứ có thể hủy hoại không chỉ cuộc sống mà cả sự nghiệp giao dịch của bạn.

    Người thầy đã đặt ra một quy tắc đơn giản nhưng đáng suy ngẫm: “Những gì chúng ta tin rằng mình đã bị tước đoạt khi còn nhỏ có thể dễ dàng trở thành những cơn nghiện ở tuổi trưởng thành.” Ví dụ, một số người trưởng thành nghiện được chú ý họ sẵn sàng làm mọi thứ để thu hút sự quan tâm của người khác, vì họ từng cảm thấy mình không được chú ý đúng mực khi còn nhỏ. Và những cảm xúc thiếu thốn đó dần trở thành năng lượng cảm xúc chưa được giải tỏa, thúc đẩy họ hành xử theo những cách nhằm thỏa mãn sự thiếu hụt ấy.

    Chìa khoá quản trị tâm thức ở đây: Hướng đến nội tâm đủ đầy và sẽ phản ánh bởi trạng thái nội tâm đủ đầy.

    Vậy điều này liên quan gì đến giao dịch? Những xung động bị kìm nén ấy không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân mà còn trực tiếp tác động đến khả năng tập trung và sự kỷ luật trong giao dịch. Chúng khiến bạn khó duy trì một cách tiếp cận nhất quán và có kỷ luật điều cốt lõi để đạt được thành công lâu dài trong thị trường. Bạn có từng nhận ra mình hành động không vì lý do nào rõ ràng, đặt những lệnh giao dịch không nằm trong kế hoạch, hay bị cảm xúc chi phối hoàn toàn?

    Điều đó không phải là ngẫu nhiên. Nó xuất phát từ những xung động bị chối bỏ bên trong bạn những năng lượng cảm xúc chưa được giải tỏa. Vậy bài học lớn nhất ở đây là gì? Để thành công trong giao dịch, bạn không chỉ cần hiểu thị trường, mà còn phải hiểu chính bản thân mình. Bạn phải học cách nhìn nhận những xung động bị chối bỏ này, đối mặt với chúng và giải phóng chúng một cách có ý thức.

    Tôi, người đã trải qua và rút ra bài học từ chính những điều này, cùng với tư tưởng của người thầy muốn nhấn mạnh rằng: “Giao dịch không phải là việc đấu tranh với thị trường, mà là việc hòa giải những xung động bên trong chính bạn.” hãy nhớ rằng, để trở thành một nhà giao dịch thành công, bạn cần nhiều hơn sự hiểu biết về thị trường. Bạn cần một tâm thức đủ đầy, sự kỷ luật trong hành động và một tâm thái không bị ảnh hưởng bởi những tổn thương từ quá khứ.

    Chỉ khi bạn làm được điều này, giao dịch mới trở thành một hành trình tự do và đầy ý nghĩa.

    Lãi kép “hai mặt”

    Lãi kép một khái niệm tưởng chừng đơn giản nhưng lại mang sức mạnh phi thường, từng được albert einstein gọi là kỳ quan thứ 8 của nhân loại. Ông nói: “ai hiểu được lãi kép sẽ kiếm tiền từ nó, còn ai không hiểu sẽ trả giá vì nó.” đây không chỉ là một công thức toán học, mà còn là nền tảng của mọi chiến lược tài chính và đầu tư thành công. Tuy nhiên, trong thị trường hiệu quả nơi cơ hội xuất hiện liên tục và đều đặn, lãi kép không chỉ mang đến triển vọng giàu có mà còn tiềm ẩn những nguy cơ lớn, đặc biệt đối với những nhà giao dịch mới.

    Thị trường hiệu quả chính là mảnh đất màu mỡ để khai thác sức mạnh của lãi kép. Điểm đặc biệt của những thị trường này là tính thanh khoản cao, biên độ giá dao động liên tục và cơ hội giao dịch xuất hiện hàng ngày. Điều này mang đến lợi thế lớn cho nhà giao dịch, đặc biệt là những người có thể tận dụng các dao động ngắn hạn để gia tăng lợi nhuận. Khi bạn bắt đầu giao dịch trong thị trường như vậy, bạn không cần vốn quá lớn để khởi đầu, mà quan trọng hơn là sự nhất quán và khả năng quản lý cảm xúc.

    Nhưng, hãy nhớ rằng lãi kép cũng là con dao hai lưỡi. Nếu bạn không có chiến lược quản lý vốn rõ ràng, không kiểm soát được rủi ro, những sai lầm nhỏ cũng sẽ được “nhân đôi” và có thể phá hủy toàn bộ nỗ lực tích lũy của bạn. Chính vì vậy, để khai thác sức mạnh của lãi kép, bạn cần sự trưởng thành trưởng thành trong tư duy, tâm thức, và cả nội tâm.

    Lãi kép không chỉ là một công cụ tài chính, mà còn là bài kiểm tra về tính kiên nhẫn, sự kỷ luật và khả năng làm chủ bản thân. Hãy thử nhìn vào những minh chứng thực tế: warren buffett, một trong những nhà đầu tư vĩ đại nhất thế giới, đã xây dựng khối tài sản hơn 100 tỷ usd phần lớn nhờ vào lãi kép. Với tỷ suất lợi nhuận trung bình khoảng 20% mỗi năm trong hơn 60 năm, ông đã chứng minh rằng sự ổn định và dài hạn có thể tạo ra kỳ tích.

    Trong lĩnh vực giao dịch, một ví dụ tiêu biểu là paul tudor jones, người từng đạt mức tăng trưởng đáng kinh ngạc trên tài khoản của mình thông qua việc kết hợp chiến lược giao dịch ngắn hạn với nguyên tắc lãi kép. Ông không chỉ gia tăng vốn đều đặn mà còn bảo toàn được lợi nhuận bằng cách quản lý rủi ro chặt chẽ đây là bài học quý giá cho bất kỳ ai muốn thành công lâu dài trong thị trường.

    Vậy, lợi thế lớn nhất mà lãi kép mang lại cho nhà giao dịch là gì? Chính là khả năng “tích lũy lợi nhuận nhỏ thành kết quả lớn”. Bạn không cần phải thắng lớn ở từng lệnh giao dịch. Chỉ cần đều đặn đạt lợi nhuận nhỏ mỗi ngày, tài khoản của bạn sẽ tăng trưởng vượt xa những gì bạn tưởng tượng. Hãy nhớ rằng, chính sự đều đặn chứ không phải những cú nhảy vọt mới là chìa khóa dẫn đến tự do tài chính.

    Tôi vẫn muốn để phần lãi kép vào chương này vì lãi kép mang tiềm năng rất lớn, nhưng rủi ro cũng rất đáng kể. Với một nhà giao dịch không vững vàng, sức hấp dẫn quá mức của lãi kép có thể dẫn họ vào những con đường sai lầm. Điều này thường xuất phát từ việc thiếu hiểu biết và nhận thức đúng đắn về cách lãi kép tác động đến tài khoản giao dịch. Để lãi kép thực sự hoạt động hiệu quả, điều cốt lõi không nằm ở các yếu tố vật chất bên ngoài, mà là nền tảng nội tâm sự nhất quán và cơ chế tập trung. Chỉ khi bạn xây dựng được sự bền vững từ bên trong, lãi kép mới có thể giúp bạn đạt được những đột phá đáng kinh ngạc, đưa bạn phát triển và tiến lên không ngừng.

    Tương lai tự do tài chính của bạn được quyết định bởi những hành động nhỏ ngày hôm nay. Lãi kép là minh chứng rõ ràng rằng sự bền bỉ và nhất quán trong giao dịch có thể tạo ra kết quả phi thường. Nhưng để làm được điều đó, bạn cần một nội tâm vững vàng điều sẽ được khám phá sâu hơn trong các chương tiếp theo của cuốn sách này.

    Hãy để lãi kép không chỉ là một khái niệm tài chính, mà là công cụ giúp bạn trưởng thành từ bên trong, nơi bạn làm chủ tâm thức, kiểm soát cảm xúc, và hành động một cách bình thản, nhất quán. Khi đó, giao dịch sẽ không còn là cuộc chiến căng thẳng, mà là một hành trình tự nhiên, nơi bạn từng bước chạm đến mục tiêu tự do tài chính một cách nhẹ nhàng và hiệu quả.

    Biện pháp bảo vệ an toàn trong giao dịch

    Người thầy từng chia sẻ rằng, để hoạt động hiệu quả trong môi trường giao dịch, chúng ta cần có những quy tắc và ranh giới để hướng dẫn hành vi của mình. Thị trường là nơi không hề có giới hạn, và nếu không tự thiết lập quy tắc, chúng ta có thể tự gây tổn thất khủng khiếp tổn thất vượt xa những gì mà chúng ta từng nghĩ đến. Thực tế, có nhiều loại giao dịch mang đến rủi ro mất mát không giới hạn, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng nhìn nhận điều đó.

    Vậy làm thế nào để ngăn bản thân rơi vào vòng xoáy của tổn thất không hồi kết? Người thầy đã chỉ ra rằng chúng ta cần xây dựng một cấu trúc nội tâm, một loại kỷ luật tâm trí đặc biệt và góc nhìn rõ ràng để luôn hành động vì lợi ích tốt nhất của chính mình. Thị trường không hề cung cấp cho bạn những cấu trúc này. Thị trường chỉ đơn giản là dòng chảy liên tục của giá cả, với những mẫu hình báo hiệu cơ hội mua hoặc bán, nhưng hoàn toàn không có những quy tắc rõ ràng, không có sự bắt đầu, không có sự kết thúc. Đây là điểm khác biệt lớn, mang lại tác động tâm thức sâu sắc mà bất cứ nhà giao dịch nào cũng phải đối mặt.

    Thị trường giống như một dòng sông luôn chảy không dừng lại, không chờ đợi ai. Ngay cả khi thị trường đóng cửa, giá cả vẫn tiếp tục di chuyển. Không gì trong cuộc sống thường ngày có thể chuẩn bị cho chúng ta đối mặt với môi trường “không ranh giới” như vậy. Đáng chú ý, ngay cả những trò chơi may rủi như Blackjack cũng có cấu trúc rõ ràng, khiến chúng ít nguy hiểm hơn nhiều so với giao dịch. Ví dụ, trong Blackjack, bạn phải quyết định số tiền đặt cược trước khi chơi. Đó là luật bắt buộc nếu bạn không quyết định mức rủi ro, bạn không được tham gia.

    Nhưng trong giao dịch, không ai ngoài chính bạn sẽ bắt buộc bạn xác định rủi ro trước khi đặt lệnh. Đây là môi trường “không giới hạn”, nơi mọi thứ có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Và chỉ những người chiến thắng một cách nhất quán mới luôn xác định rủi ro trước khi giao dịch.

    Còn lại thì sao? Những người thua lỗ thường tìm mọi cách để tránh đối mặt với thực tế rằng mỗi giao dịch đều có xác suất thua lỗ. Điều này nghĩa là, bất kể giao dịch có vẻ hấp dẫn đến đâu, nó vẫn có khả năng thất bại. Nhưng vì không có ai ngoài chính bạn ép buộc bạn phải đối mặt với thực tế này, nhiều nhà giao dịch dễ dàng rơi vào những suy nghĩ méo mó, tự biện minh, và thậm chí tin rằng giao dịch mình thực hiện không thể thua, khiến cho việc xác định rủi ro trước lệnh trở nên vô nghĩa.

    Ông nhận ra rằng, nguyên nhân không chỉ nằm ở thị trường mà là ở chính chúng ta. Thị trường, về bản chất, không phải kẻ thù. Nó chỉ đơn giản phản ánh lại hành vi và tâm thức của chính chúng ta. Những ai không chịu xây dựng cấu trúc nội tâm một bộ quy tắc rõ ràng để hành động nhất quán sẽ mãi loay hoay trong vòng lặp thất bại.

    Bài học rút ra từ người thầy, và từ chính kinh nghiệm của tôi, là: Bạn phải tự xây dựng ranh giới cho chính mình. Thị trường không ép bạn dừng lại khi bạn sai, không bảo bạn phải chốt lời khi bạn đúng, cũng chẳng nhắc nhở bạn rằng mỗi giao dịch đều mang rủi ro. Tất cả đều phụ thuộc vào bạn. Nếu không tự thiết lập những nguyên tắc bảo vệ, bạn sẽ dễ dàng trượt dài trong việc phóng đại kỳ vọng và chấp nhận những rủi ro không cần thiết.

    Vậy đâu là giải pháp?

    – Đặt ra quy tắc rõ ràng cho từng giao dịch: Rủi ro tối đa là bao nhiêu? Điểm vào lệnh và thoát lệnh cụ thể ở đâu?

    – Chấp nhận thực tế rằng không giao dịch nào đảm bảo thắng chắc chắn. Thua lỗ là một phần không thể tránh khỏi của cuộc chơi.

    – Giữ vững kỷ luật và tuân thủ kế hoạch: Đây là điều khó khăn nhất, nhưng cũng là yếu tố quyết định bạn là người chiến thắng hay thất bại.

    Tôi cũng từng được nhắc nhở rằng: Giao dịch là một môi trường không có ranh giới. Và chính tâm thức vững vàng, kỷ luật nội tâm và sự kiên định mới là chiếc neo giữ bạn lại giữa dòng chảy thị trường không ngừng nghỉ. Không có quy tắc, bạn sẽ mãi trôi dạt trong biển cảm xúc. Nhưng khi xây dựng được một cấu trúc nội tâm vững chắc, bạn sẽ không chỉ giao dịch hiệu quả, mà còn tìm thấy sự tự do thực sự mà giao dịch mang lại.

    Người thầy từng nói rằng: “Các trò chơi cờ bạc đều có điểm bắt đầu, giữa và kết thúc rõ ràng.” chúng được thiết kế với một chuỗi sự kiện để quyết định kết quả của trò chơi. Một khi bạn quyết định tham gia, bạn không thể thay đổi ý định bạn buộc phải chơi đến cuối cùng. Nhưng giao dịch thì hoàn toàn khác. Trong giao dịch, không có điểm bắt đầu hoặc kết thúc cố định. Mọi thứ bắt đầu khi bạn quyết định và chỉ kết thúc khi bạn muốn.

    Giá cả trên thị trường luôn vận động không ngừng. Tuy nhiên, dù bạn đã lên kế hoạch cẩn thận, hàng loạt yếu tố tâm thức có thể xuất hiện: nỗi sợ hãi, sự tự mãn, mất tập trung hoặc những cảm xúc bất ngờ khác khiến bạn hành động thiếu nhất quán. Điều này dẫn đến một trong những mâu thuẫn lớn nhất của giao dịch: nó vừa là món quà, vừa là lời nguyền.

    Món quà là giao dịch cho bạn quyền kiểm soát hoàn toàn đối với những gì bạn làm. Có lẽ đây là lần đầu tiên trong cuộc đời, bạn được tự do quyết định mọi thứ: Khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc, và hành động thế nào. Nhưng chính sự tự do vô hạn này cũng trở thành lời nguyền nếu bạn không đủ khả năng thiết lập giới hạn và kỷ luật cho chính mình. Trong các trò chơi cờ bạc, việc thua lỗ bắt buộc bạn phải chủ động dừng lại và quyết định tiếp tục hay không. Nhưng với giao dịch, nếu bạn không hành động, thị trường sẽ tự động cuốn trôi mọi thứ bạn có thậm chí cả những gì bạn không có, mà không cần bạn phải làm gì.

    Người thầy nhấn mạnh rằng: “Thị trường không ép buộc chúng ta thoát khỏi giao dịch thua lỗ. Chúng ta có thể lựa chọn làm ngơ, bỏ qua, và để thua lỗ tiếp tục gia tăng.” Sự nguy hiểm nằm ở đây: Giao dịch không có điểm kết thúc tự nhiên. Nếu chúng ta không có cấu trúc nội tâm vững vàng, rất dễ trở thành người chịu tổn thất một cách thụ động không làm gì mà vẫn để tài sản dần bị cuốn trôi.

    Tôi đã suy ngẫm rất nhiều về bài học này và nhận ra rằng: Trong giao dịch, điều quan trọng nhất không phải là bạn thắng hay thua trong một giao dịch cụ thể, mà là cách bạn xây dựng cấu trúc tâm thức để hành động vì lợi ích dài hạn của mình. Đó là khả năng dừng lại khi cần thiết, không bị cuốn theo cảm xúc và không để thị trường kiểm soát bạn.

    Bạn cần gì để đạt được điều này? Trước hết, bạn phải hiểu rằng, trong giao dịch không có “quy tắc” bên ngoài nào giúp bạn hành xử đúng đắn. Tất cả các giới hạn và quy tắc phải xuất phát từ bên trong bạn một quyết định có ý thức dựa trên sự tự chủ và kiểm soát cảm xúc. Đây chính là nơi mà phần lớn vấn đề bắt đầu.

    Khi giao dịch, bạn phải tự đặt ra những “luật chơi” cho mình. Luật chơi đó phải giúp bạn bảo vệ vốn, giữ cho tâm trí bình tĩnh, và ngăn bạn rơi vào trạng thái hành động vô thức. Ví dụ: Bạn phải tự giới hạn mức thua lỗ, thiết lập điểm dừng, và quan trọng hơn cả là giữ cho mình không rơi vào trạng thái “mù quáng” trước thị trường. Nếu không, sự tự do trong giao dịch sẽ biến bạn thành “kẻ nghiện cuộc chơi” liên tục đặt cược mà không nhận ra bạn đang đánh mất điều gì.

    Thế mới nói rằng giao dịch không chỉ là về việc kiếm tiền, mà là về việc làm thế nào để không đánh mất chính mình. Để tạo ra sự thành công bền vững, bạn cần hành động có kỷ luật và tự quản trị tâm thức. Chỉ khi nào bạn học được cách xây dựng cấu trúc tâm thức mạnh mẽ, bạn mới có thể tận dụng được “món quà” của sự tự do trong giao dịch mà không bị lời nguyền của nó cuốn đi.

    Tôi đã chứng kiến biết bao nhà giao dịch thất bại không phải vì họ không biết cách phân tích thị trường, mà vì họ không có khả năng quản trị bản thân. Ngược lại, những người thành công luôn biết cách đặt giới hạn cho mình. Họ biết khi nào nên dừng, khi nào nên tiến lên và khi nào cần bảo vệ tài khoản hơn là chạy theo cảm xúc.

    Cuối cùng, bài học quan trọng nhất mà tôi muốn nhấn mạnh: Giao dịch không phải là nơi bạn đánh cược sự tự do của mình. Nhận thức sử dụng nó thành công cụ để bạn có thêm tự do.

    Vấn đề: Sự sẵn sàng tạo ra các quy tắc trong giao dịch

    Bạn có từng cảm thấy rằng mình bị cản trở bởi chính ý tưởng phải tạo ra các quy tắc trong giao dịch? Đây không phải là vấn đề mới. Theo những gì người thầy chia sẻ, tôi nhận ra rằng hầu hết những người quan tâm đến giao dịch đều gặp phải sự kháng cự dù ít hay nhiều khi nói đến việc xây dựng một bộ quy tắc cho riêng mình. Điều thú vị là sự kháng cự này không phải lúc nào cũng rõ ràng. Nhiều khi, chúng ta đồng ý rằng các quy tắc là cần thiết, nhưng trong thâm tâm lại không hề có ý định tuân theo chúng.

    Sự kháng cự này xuất phát từ đâu? Đó chính là cách mà chúng ta đã được hình thành qua quá trình nuôi dưỡng và xã hội hóa. Hầu hết cấu trúc tư duy trong đầu chúng ta được tạo ra từ những lựa chọn của người khác, chứ không phải của chính chúng ta. Những quy chuẩn xã hội, những giới hạn mà người khác đặt ra đã được “cài đặt” vào tâm trí từ khi chúng ta còn nhỏ, và điều đó có nghĩa là nhiều mong muốn tự nhiên mong muốn được khám phá, được trải nghiệm trực tiếp đã bị từ chối hoặc kìm hãm. Những cảm xúc bị chối bỏ này không biến mất, chúng tích tụ thành sự thất vọng, giận dữ, thậm chí là cảm giác tội lỗi hay căm ghét. Và chính những cảm xúc tiêu cực đó tạo ra một lực cản bên trong, khiến chúng ta phản kháng bất cứ điều gì làm giảm đi sự tự do mà ta luôn khao khát.

    Và đây là nghịch lý lớn nhất trong giao dịch: Chính sự tự do không giới hạn điều đã thu hút chúng ta đến với giao dịch lại là lý do khiến chúng ta phản kháng ý tưởng phải tạo ra các nguyên tắc và ranh giới để định hướng hành vi của mình. Bạn thử tưởng tượng: Bạn bước vào thế giới giao dịch, cảm thấy mình đang ở một Utopia một thiên đường nơi mọi thứ đều có thể. Nhưng rồi, một ai đó đến gần bạn, vỗ vai và nói: “Này, bạn cần phải tạo ra các quy tắc. Không chỉ vậy, bạn còn phải có kỷ luật để tuân theo chúng.”

    Chúng ta đều hiểu rằng nguyên tắc là cần thiết, nhưng động lực để tạo ra và tuân thủ chúng thì không dễ dàng có được. Điều này đặc biệt khó khăn khi bạn đã dành cả cuộc đời để cố gắng thoát khỏi những giới hạn mà người khác đặt ra. Thậm chí, phải mất rất nhiều đau đớn và thất bại, bạn mới có thể phá vỡ được sự kháng cự bên trong này để xây dựng một hệ thống giao dịch có tổ chức, nhất quán và tuân theo các nguyên tắc quản lý vốn hợp lý. Nhưng đây là điều quan trọng: bạn không cần phải giải quyết mọi cảm xúc tiêu cực trong quá khứ để trở thành một nhà giao dịch thành công. Người thầy đã chứng minh rằng điều này không cần thiết, và chính tôi, qua kinh nghiệm thực chiến, cũng nhận ra rằng bạn hoàn toàn có thể vượt qua mà không phải chịu đựng đau khổ.

    Tuy nhiên, điều bạn không thể xem nhẹ là nỗ lực và sự tập trung cần thiết để xây dựng một cấu trúc tâm thức bù đắp cho những ảnh hưởng tiêu cực mà các cảm xúc bị từ chối có thể gây ra. Đó là công việc để rèn luyện những kỹ năng cần thiết nhằm đảm bảo sự thành công trong giao dịch. Và điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn, sự tự nhận thức và khả năng điều chỉnh hành vi của chính bạn.

    Câu hỏi đặt ra ở đây là: Làm thế nào bạn có thể cân bằng giữa sự tự do sáng tạo trong giao dịch và việc duy trì kỷ luật với các quy tắc đã đặt ra? Câu trả lời chính là: Tự nhận thức rằng chấp nhận kỷ luật không phải là sự trói buộc, mà là chìa khóa để giải phóng tiềm năng thực sự của bạn.

    Khi bạn hiểu rằng các quy tắc không phải để giới hạn bạn, mà là để bảo vệ bạn khỏi những sai lầm không đáng có, bạn sẽ bắt đầu thay đổi cách nhìn nhận về giao dịch. Giao dịch không còn là nơi bạn chiến đấu với chính mình, mà là nơi bạn sáng tạo trong khuôn khổ, một khuôn khổ được bạn tạo ra để phục vụ cho chính bạn. Và đó cũng là nơi tự do thực sự được định nghĩa.

    Vấn đề cốt lõi: Sự thiếu trách nhiệm trong giao dịch

    Giao dịch là một công việc đặc biệt nơi tất cả bắt đầu và kết thúc dựa trên lựa chọn cá nhân của chúng ta. Không có gì xảy ra nếu bạn không bắt đầu. Giao dịch kéo dài bao lâu là do bạn quyết định, và chỉ kết thúc khi bạn dừng lại. Tất cả những khởi đầu, diễn biến, và kết thúc này đều phụ thuộc vào cách chúng ta diễn giải thông tin từ thị trường và hành động theo cách mình chọn. Nhưng vấn đề lớn nhất là gì? Đó là: Chúng ta muốn tự do lựa chọn, nhưng lại không muốn chịu trách nhiệm cho kết quả.

    Khi bạn không sẵn sàng chịu trách nhiệm với kết quả giao dịch của mình, bạn sẽ rơi vào một vòng lặp đau đớn: Làm sao để tham gia một hoạt động cho bạn tự do tuyệt đối, nhưng lại tránh được trách nhiệm khi kết quả không như mong đợi?

    Người thầy đã chỉ ra rằng, nếu muốn đạt được sự nhất quán trong giao dịch, bạn phải bắt đầu với một tiền đề: “Bất kể kết quả ra sao, bạn là người chịu hoàn toàn trách nhiệm.” đây là mức độ trách nhiệm mà hầu hết chúng ta chưa từng trải nghiệm trước khi bước chân vào thị trường.

    Vậy, cách để né tránh trách nhiệm là gì? Nhiều nhà giao dịch chọn phong cách giao dịch ngẫu nhiên, hay nói cách khác, là “giao dịch không có kế hoạch”. Những giao dịch này dựa trên hàng loạt các biến số không rõ ràng, không có cấu trúc cụ thể, và không giúp bạn hiểu điều gì thực sự hiệu quả về lâu dài. Ngẫu nhiên là tự do không có trách nhiệm. Bạn có thể dễ dàng nhận công lao cho những giao dịch thành công (vì “có một chút phương pháp trong đó”), nhưng lại dễ dàng đổ lỗi cho biến số bất ngờ nếu giao dịch thất bại.

    Nhưng sự thật là: Thị trường không hề ngẫu nhiên. Những mô hình hành vi lặp lại liên tục chúng không thể đoán trước kết quả từng giao dịch, nhưng theo chuỗi giao dịch, chúng lại mang tính thống kê đáng tin cậy. Đó chính là nghịch lý mà người thầy muốn chúng ta hiểu: Kỷ luật và tính tổ chức là chìa khóa để biến sự lặp lại của thị trường thành lợi thế nhất quán.

    Người thầy đã kể về vô số nhà giao dịch dành hàng giờ phân tích thị trường, lên kế hoạch giao dịch cho ngày hôm sau, nhưng đến khi thị trường mở, họ lại không hành động theo kế hoạch của mình. Thay vào đó, họ giao dịch dựa trên lời khuyên của bạn bè, môi giới, hay thậm chí cảm tính. Và không cần nói, những giao dịch họ bỏ lỡ thường là những cơ hội sinh lời lớn nhất trong ngày. Đây là ví dụ điển hình của giao dịch ngẫu nhiên, xuất phát từ tâm thức trốn tránh trách nhiệm.

    Vì sao chúng ta dễ dàng rơi vào bẫy giao dịch ngẫu nhiên?

    Bởi vì bất kỳ giao dịch nào cũng có khả năng thành công, ngay cả khi bạn hoàn toàn không có kế hoạch hay phương pháp. Một cú giao dịch lớn có thể đến với bạn, dù bạn là nhà phân tích tuyệt vời hay chỉ là một người giao dịch tệ. Nhưng điều này cũng khiến bạn dễ dàng né tránh công việc khó khăn nhất xây dựng một hệ thống giao dịch có kỷ luật, tổ chức và hiệu quả.

    Tôi muốn bạn nhớ điều này: Giao dịch ngẫu nhiên có thể mang lại vài chiến thắng, nhưng nó không giúp bạn tạo nên một sự nghiệp giao dịch bền vững. Mỗi khi bạn giao dịch không có kế hoạch, bạn đang từ chối đặt năng lực sáng tạo và trách nhiệm của mình vào đó. Và khi thất bại, bạn sẽ tìm cách đổ lỗi cho bạn bè, môi giới, hoặc bất cứ ai ngoại trừ chính mình.

    Nhưng để trở thành một nhà giao dịch thực sự, bạn phải thay đổi cách nhìn nhận. Thay vì tránh né trách nhiệm, hãy chấp nhận rằng bạn chính là nhân tố duy nhất quyết định kết quả giao dịch của mình. Khi bạn làm điều đó, bạn sẽ không còn giao dịch một cách ngẫu nhiên. Bạn sẽ xây dựng một hệ thống, tổ chức giao dịch của mình một cách nhất quán, và dần dần, bạn sẽ biến giao dịch thành một công việc mang lại tự do tài chính và cảm xúc.

    Người thầy đã đặt nền móng cho tư duy này, và qua kinh nghiệm thực tế, tôi nhận ra rằng: Kỷ luật và trách nhiệm không chỉ giúp bạn giao dịch thành công, mà còn biến giao dịch thành một hành trình nhẹ nhàng, ít căng thẳng hơn. Đó không còn là một cuộc chiến cảm xúc, mà là một quá trình đơn giản, nơi bạn có thể giao dịch với sự tự tin và bình tĩnh.

    Cùng chuyển hoá giao dịch của bạn thành một hệ thống có kế hoạch, không chỉ để kiếm tiền, mà còn để giúp bạn xây dựng một cuộc sống tự do và ý nghĩa. Đừng để giao dịch ngẫu nhiên cướp đi tiềm năng của bạn. Giao dịch không phải là ngẫu nhiên, nó là kỷ luật, và kỷ luật chính là chìa khóa để mở cánh cửa tự do.

    Vấn đề cốt lõi: Thoả hiệp để thoả mãn nội tâm

    Đây là vấn đề cực kỳ lớn vì thoả hiệp cho điều gì đó thường rất vi tế và là kẻ thù vô hình trong giao dịch. Giao dịch tài chính có một nghịch lý rất thú vị. Chúng ta thường bước vào thị trường với một loạt quy tắc rất bài bản, nhưng rồi chính mình lại là người phá vỡ chúng. Không phải vì không biết, mà là vì có những khoảnh khắc tâm lý thỏa hiệp – cái cảm giác cho phép bản thân lơi lỏng kỷ luật, chỉ để thỏa mãn một sự thôi thúc ngắn hạn nào đó.

    Có thể bạn cũng đã trải qua rồi. Ví dụ như khi giá sắp chạm điểm cắt lỗ, nhưng vì “cảm thấy” thị trường sắp đảo chiều, bạn dịch chốt lỗ xuống thêm một chút. Chỉ một chút thôi. Thế là lệnh lỗ to hơn dự kiến. Và rồi, để gỡ lại, bạn nhảy vào một lệnh khác mà chẳng có kế hoạch gì rõ ràng, chỉ để “lấy lại những gì đã mất.”

    Cái vòng lặp này rất dễ hình thành. Vì mỗi lần thỏa hiệp, bạn cho rằng đó chỉ là ngoại lệ. Nhưng rồi ngoại lệ đó nhanh chóng trở thành “bình thường mới.” Đến một lúc nào đó, bạn nhìn lại và nhận ra… mình đã đi quá xa khỏi kỷ luật ban đầu.

    Vấn đề nằm ở chỗ, cảm giác thỏa mãn nội tâm ngắn hạn ấy cực kỳ nguy hiểm. Khi thắng, bạn dễ tự mãn. Khi thua, bạn nhanh chóng tìm lý do để bào chữa. Và mỗi lần thỏa hiệp là một lần đẩy bạn xa hơn khỏi con đường giao dịch chuyên nghiệp.

    Nó đến từ đâu? Từ sự kỳ vọng quá cao, từ nỗi sợ thua lỗ, và từ cái tôi không muốn chấp nhận thất bại. Bản chất là do tâm thức không cân bằng. Khi khao khát lợi nhuận quá mạnh mẽ, trạng thái rung động điện từ nội tâm dương quá mức. Nhưng thị trường không phải lúc nào cũng thuận theo ý mình, và khi nó đi ngược lại, trạng thái ấy dễ dàng rơi xuống cực âm – thất vọng, chán nản, thậm chí sợ hãi.

    Và để nhanh chóng thoát khỏi cảm giác tiêu cực đó, bạn thỏa hiệp. Đặt lệnh vội vàng, giữ lệnh thua quá lâu, hoặc giao dịch ngoài kế hoạch… tất cả chỉ để thoả mãn tâm lý trong ngắn hạn, mà không hề nghĩ đến hậu quả dài lâu.

    Tôi cũng từng rơi vào trạng thái này. Có những giai đoạn thị trường thuận lợi, giao dịch của tôi vào đâu thắng đó. Cảm giác như “bắt được nhịp” của thị trường. Nhưng rồi, chỉ một cú thua lớn kéo theo loạt thua liên tiếp. Tất cả bắt đầu từ một lần duy nhất thỏa hiệp với kỷ luật.

    Thị trường là vậy. Nó không cần biết bạn là ai, bạn giỏi đến mức nào. Chỉ cần bạn mất kỷ luật một lần, nó sẽ có cách kéo bạn trở lại vạch xuất phát.

    Cái khó là sự thỏa hiệp nội tâm này rất khó nhận diện ngay từ đầu. Vì nó đến từ bên trong, từ chính bản năng muốn né tránh cảm giác thua lỗ và thất vọng. Và nó cũng không biểu hiện rõ ràng ngay lập tức. Đôi khi phải đến khi tài khoản sụt giảm đáng kể, bạn mới ngồi lại và nhận ra mình đã lạc lối từ khi nào.

    Cách duy nhất để tránh nó là tự nhắc mình mỗi ngày. Luôn đặt câu hỏi:

    – “Mình có đang giao dịch đúng kế hoạch không?”

    – “Lệnh này có thực sự là cơ hội, hay chỉ là để mình cảm thấy khá hơn?”

    Dần dần, bạn sẽ học được cách tách biệt cảm xúc ra khỏi giao dịch. Cảm xúc vẫn sẽ ở đó, nhưng bạn sẽ không để nó quyết định thay mình.

    Giao dịch tài chính không phải lúc nào cũng hào nhoáng như người ta tưởng. Đó là cuộc chiến nội tâm liên tục với chính mình. Người thua cuộc là người luôn thỏa hiệp. Người chiến thắng là người giữ được sự nhất quán trong mọi hoàn cảnh. Vậy nên, nếu có lúc nào bạn cảm thấy muốn “du di” một chút với kỷ luật, hãy nhớ rằng: “Chỉ một lần thôi” chính là khởi đầu cho cả chuỗi thua lỗ không hồi kết.

    Vấn đề cốt lõi: Tầm thường hoá công việc giao dịch

    Có một điều thú vị mà tôi nhận ra sau nhiều năm tham gia vào thị trường – rất nhiều người tầm thường hoá công việc giao dịch. Họ coi nó như một trò chơi, một cuộc mua bán đơn thuần, kiểu như “thích thì vào lệnh, vui thì giữ lâu, buồn thì cắt lỗ.”

    Thế nhưng, ở những quốc gia có thị trường tài chính phát triển, giao dịch không phải là chuyện đùa. Nó là một ngành nghề nghiêm túc, thậm chí có những chuẩn mực và trách nhiệm rất cao.

    Bạn có biết không? Ở Mỹ, Anh, Nhật Bản hay Singapore, nếu bạn là một nhà giao dịch chuyên nghiệp hoặc quản lý quỹ, bạn không chỉ đơn giản là người ngồi máy tính nhấp lệnh. Bạn còn phải:

    – Đóng thuế rất cao từ lợi nhuận giao dịch.

    – Đáp ứng các tiêu chuẩn về pháp lý và báo cáo rõ ràng.

    – Có khi còn phải vượt qua các kỳ thi sát hạch, kiểm tra kiến thức định kỳ.

    Công việc này không khác gì bác sĩ, luật sư hay kỹ sư. Người ta coi trọng nó vì nó tác động trực tiếp đến dòng tiền, tài sản của chính họ và cả hệ thống kinh tế.

    Thế mà, quay lại Việt Nam hay một số nước đang phát triển, giao dịch vẫn bị coi là “nghề tay trái” hoặc “thử vận may.” Nhiều người bước vào thị trường với tâm thế giống như vào sòng bạc, nghĩ rằng đặt lệnh là ăn thua, không phải là một nghề nghiệp nghiêm túc.

    Sự khác biệt nằm ở đâu? Nằm ở tâm thức. Nhà giao dịch ở các thị trường tiên tiến nhìn giao dịch như một nghề lâu dài, đòi hỏi kiến thức, sự rèn luyện và cam kết. Còn nhiều người trong chúng ta chỉ nhìn nó như cơ hội làm giàu nhanh.

    Nhưng chính điều đó là nguyên nhân khiến phần lớn nhà giao dịch thua lỗ.

    Tôi có một người bạn ở Mỹ, anh ấy là nhà giao dịch chuyên nghiệp cho một quỹ đầu tư. Cuộc sống của anh ấy nghe thì có vẻ tự do, nhưng thực tế, mỗi sáng anh đều phải dậy từ 5 giờ để nghiên cứu thị trường, cập nhật thông tin kinh tế. Mỗi tuần, anh đều phải tham gia các buổi họp đánh giá hiệu suất, phải giải trình lý do từng lệnh thắng – thua. Và khi chốt lợi nhuận, một phần không nhỏ được trích ra để đóng thuế giao dịch.

    Còn ở đây, chúng ta thì sao?

    – Đặt lệnh với tâm thế “xem thử vận may.”

    – Thua thì đổ tại thị trường, thắng thì nghĩ mình giỏi.

    – Quên mất rằng giao dịch cũng là một nghề nghiệp cần đầu tư thời gian và sự kiên nhẫn.

    Đó là lý do vì sao có sự cách biệt lớn giữa một nhóm nhỏ nhà giao dịch thành công và phần lớn nhà giao dịch thất bại.

    Giao dịch là công việc của sự nghiêm túc, không phải của cảm xúc nhất thời. Khi bạn tầm thường hoá nó, thị trường sẽ tầm thường hoá tài khoản của bạn. Nhưng khi bạn đối xử với nó như một nghề thực thụ, phần thưởng sẽ đến – không chỉ là tiền bạc, mà còn là sự trưởng thành trong tâm thức và vị trí của bạn trong xã hội.

    Đã đến lúc dừng lại và suy nghĩ xem: Bạn muốn làm giao dịch như một tay chơi đỏ đen, hay như một người thực sự làm chủ nghề nghiệp này?

    Vấn đề: Nghiện phần thưởng ngẫu nhiên

    Chúng ta bắt đầu với một ví dụ quen thuộc từ nghiên cứu khoa học. Các nhà tâm lý học đã thực hiện thí nghiệm trên khỉ, và phát hiện rằng: Khi một con khỉ được thưởng một cách đều đặn mỗi khi thực hiện xong nhiệm vụ, nó rất nhanh học được cách liên kết nỗ lực với phần thưởng. Nhưng nếu bạn ngừng thưởng, con khỉ sẽ sớm từ bỏ nhiệm vụ vì hiểu rằng việc tiếp tục không còn mang lại kết quả. Tuy nhiên, khi phần thưởng được trao một cách ngẫu nhiên, mọi chuyện lại khác. Thậm chí khi bạn ngừng hoàn toàn việc thưởng, con khỉ vẫn tiếp tục làm nhiệm vụ trong hy vọng mơ hồ rằng nó sẽ lại nhận được phần thưởng.

    Điều này không chỉ đúng với khỉ mà còn với chính chúng ta. Nghiện phần thưởng ngẫu nhiên cảm giác hưng phấn khi nhận được một bất ngờ thú vị là một dạng nghiện tâm lý rất phổ biến. Theo hiệp hội tâm lý học hoa kỳ (American Psychological Association, tên viết tắt: APA), nghiện được định nghĩa là “Một trạng thái nhận thức nội tâm trong đó con người bị cuốn hút, lệ thuộc vào một hành vi hoặc chất kích thích đến mức gây tổn hại về mặt thể chất, tâm lý, hoặc xã hội.”

    Tuy nhiên, hãy hiểu rằng nghiện không thực sự “tồn tại” như một yếu tố bên ngoài ép buộc chúng ta. Bản chất của nghiện nằm ở nội tâm bên trong nơi chứa đựng những khao khát mãnh liệt muốn thoả mãn điều gì đó. Khi ta nghiện, điều thực sự xảy ra là ta đang lặp đi lặp lại một hành vi hoặc cảm giác, nhưng thay vì mang lại giá trị hữu ích, nó thường dẫn đến hệ luỵ tiêu cực.

    Trong giao dịch tài chính, nghiện phần thưởng ngẫu nhiên trở nên cực kỳ nguy hiểm vì nó khiến chúng ta lạc lối và mất kiểm soát. Rồi thử nghĩ xem: bạn đặt một lệnh không có kế hoạch, bất ngờ thắng lớn. Cảm giác hưng phấn ấy kích hoạt bộ não, và bạn bắt đầu hy vọng rằng may mắn sẽ tiếp tục đến. Bạn vào thêm lệnh, không quan tâm đến rủi ro, và lần này bạn thua. Nhưng thay vì dừng lại, bạn tiếp tục đặt lệnh, với niềm tin rằng lần sau mọi thứ sẽ lại “đúng như ý.”

    Vấn đề lớn nhất của nghiện chính là sự mất tự do. Khi nghiện, ta rơi vào trạng thái mà người thầy gọi là “Choicelessness” không còn sự lựa chọn. Bạn không còn hành động vì lý trí hay kế hoạch, mà chỉ để thoả mãn cơn khao khát ngắn hạn bên trong. Hành vi ấy không chỉ khiến bạn mất vốn, mà còn làm tổn thương sâu sắc đến sự tự tin và khả năng làm chủ bản thân.

    Vậy đâu là giải pháp?

    Thứ nhất, hãy nhận ra rằng nghiện không phải là bản án chung thân. Nó chỉ là kết quả của một nội tâm khao khát nhưng chưa được quản lý đúng cách. Hãy dành thời gian khám phá điều bạn thực sự muốn: Đó là cảm giác chiến thắng tạm thời hay sự thành công bền vững?

    Thứ hai, nghiện phần thưởng ngẫu nhiên có thể vượt qua bằng cách thiết lập kỷ luật và tư duy giao dịch đúng đắn. Khi bạn tuân thủ kế hoạch giao dịch, mỗi hành động đều có lý do rõ ràng, bạn sẽ dần thay thế cảm giác hưng phấn ngắn hạn bằng sự thoả mãn từ việc làm đúng và nhất quán.

    Thứ ba, hãy hiểu rằng giao dịch không phải là một công cụ để thoả mãn cảm xúc. Nó là một phương tiện để bạn đạt được tự do tài chính. Đừng để cảm xúc chi phối, hãy tập trung vào giá trị dài hạn.

    Cuối cùng, bài học từ tôi và các chuyên gia khác: Thẳng thắn nhìn vào nghiện không như một vấn đề cần loại bỏ, mà là một cơ hội để hiểu sâu hơn về bản thân. Khi bạn nhận ra và điều chỉnh những khao khát nội tại, bạn không chỉ vượt qua nghiện, mà còn làm chủ được tâm thức của mình. Giao dịch khi đó sẽ trở thành một quy trình nhẹ nhàng, đơn giản, và hiệu quả nơi mà bạn làm chủ mọi quyết định với sự tự tin và bình tĩnh.

    Vấn đề: Kiểm soát bên trong và kiểm soát bên ngoài

    Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao nhiều người thành công trong xã hội lại thất bại thảm hại khi bước chân vào thị trường tài chính? Người thầy, trong sự nghiệp nghiên cứu của mình, đã chỉ ra rằng một trong những lý do lớn nhất là sự khác biệt căn bản giữa cách chúng ta được “lập trình” để kiểm soát môi trường xã hội và thực tế rằng thị trường là nơi không thể kiểm soát.

    Trong xã hội, từ nhỏ, chúng ta đã được dạy cách tương tác với người khác để đạt được điều mình muốn. Điều đó bao gồm cả việc học cách kiểm soát và thậm chí thao túng để khiến người khác đáp ứng nhu cầu, mong muốn và khát khao của chúng ta. Đây là kỹ năng cần thiết trong môi trường xã hội nơi con người phụ thuộc vào nhau. Nhưng thị trường không phải là xã hội.

    Quay lại bên trong chính mình, hình dung thị trường như một “vùng hoang dã tâm thức” nơi mỗi người tự chiến đấu để tồn tại. Ở đây, thị trường không quan tâm đến bạn là ai, bạn muốn gì, hay bạn cảm thấy như thế nào. Thị trường không có nghĩa vụ phải làm bạn hài lòng, cũng không phản hồi theo cách mà bạn mong muốn. Nói một cách thẳng thắn, nếu bạn bước vào thị trường với tư duy kiểm soát như cách bạn đã làm trong môi trường xã hội, bạn sẽ cảm thấy như mình đang chèo thuyền mà không có mái chèo lạc lối, bất lực, và hoàn toàn không có phương hướng.

    Người thầy đã nói rất rõ: “Bạn không thể kiểm soát thị trường, nhưng bạn có thể quản trị cách mình nhận thức, diễn giải thông tin từ thị trường, và cách bạn hành xử.” và đây chính là điều tôi muốn mở rộng hơn, bằng quan niệm “nhất thiết duy tâm tạo” mọi thứ bắt đầu từ bên trong. Thị trường không phải là vấn đề, mà cách bạn nhận thức về thị trường mới là vấn đề.

    Bây giờ dừng lại một chút và suy nghĩ: bạn đã bao nhiêu lần cố gắng kiểm soát thị trường? Bạn muốn thị trường “đi đúng” theo kế hoạch của mình, và khi nó không làm vậy, bạn cảm thấy tức giận, thất vọng, thậm chí đổ lỗi cho thị trường? Thực tế, thị trường chỉ đơn thuần phản ánh trạng thái bên trong bạn. Nếu bạn đang hỗn loạn, lo lắng, hoặc bị cảm xúc chi phối, thị trường sẽ trở thành một “tấm gương” khuếch đại sự hỗn loạn đó.

    Vậy, làm thế nào để giải quyết vấn đề này?

    Câu trả lời nằm ở chính bạn. Thay vì cố gắng kiểm soát những gì bên ngoài như thị trường hãy tập trung kiểm soát bên trong. Khi bạn kiểm soát được tư duy, cảm xúc và hành vi của mình, bạn sẽ:

    – Nhìn nhận thị trường một cách khách quan, không bị ảnh hưởng bởi kỳ vọng cá nhân.

    – Ra quyết định dựa trên sự thật, không phải cảm xúc.

    – Hành động một cách nhất quán, luôn đặt lợi ích lâu dài của mình lên hàng đầu.

    Nhớ rằng, thị trường không phải là kẻ thù, mà là một bài kiểm tra về sự làm chủ bản thân. Nếu bạn tiếp cận thị trường như một môi trường để học cách kiểm soát tâm thức của mình, bạn sẽ thấy giao dịch không còn là cuộc chiến, mà là một hành trình phát triển nội tại.

    Khi bạn thay đổi bên trong, bên ngoài sẽ thay đổi theo. Thị trường sẽ không còn là “kẻ phản bội” bạn từng nghĩ, mà trở thành đối tác trung thực nhất phản ánh chính xác trạng thái tâm thức của bạn. Điều này đòi hỏi bạn phải rèn luyện để biến thị trường từ một nơi hỗn loạn thành môi trường mà bạn có thể tự do thể hiện khả năng của mình mà không bị cảm xúc chi phối.

    Đúc kết lại: bên ngoài chỉ là kết quả của bên trong. Quản trị tâm thức chính là chìa khóa để bạn giao dịch thành công không phải bằng cách ép buộc thị trường làm theo ý mình, mà bằng cách làm chủ bản thân để thích nghi với bất kỳ điều gì thị trường mang lại.

    Đây là bài học mà tôi đã rút ra từ người thầy và chính những trải nghiệm của mình: Nếu bạn có thể làm chủ tâm thức, thị trường sẽ không còn là nơi đầy nguy hiểm, mà trở thành cơ hội không giới hạn để bạn phát triển và đạt được tự do thực sự.

    Chú thích:

    Utopia (tiếng Hy Lạp: οὐτόπος, phiên âm: outópos), là một cộng đồng hoặc xã hội gần lý tưởng hoặc hoàn hảo trên mọi mặt.

    Drawdown là mức sụt giảm của giá trị tài khoản đầu tư, tính từ mức vốn cao nhất (đỉnh) đến mức vốn thấp nhất (đáy) trong một giai đoạn cụ thể. Đại lượng này thường biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm so với giá trị vốn đầu tư tại điểm đỉnh. Khi tính drawdown, ta phản ánh được mức độ thua lỗ tối đa tạm thời (chưa hiện thực hóa) của chiến lược đầu tư trước khi nó phục hồi về mức cũ hoặc cao hơn.

  • Giá trị của quyển sách

    Giá trị của quyển sách dành cho bạn: Cuốn sách này không phải dành cho người mới. Nhưng có những người mới “đặc biệt”, tôi sẽ nói rõ hơn ở phần sau, họ như sinh ra đã dành cho ngành này, vào nghề một cách tự nhiên và nhẹ nhàng như hơi thở. Còn lại, đa phần những người mới bước vào thị trường đều mang theo một hiểu lầm tai hại rằng đây là con đường dễ kiếm tiền mà chẳng cần phải nỗ lực gì. Tôi không phủ nhận suy nghĩ này, nhưng nó hoàn toàn sai lầm. Nó giết chết nhiệt huyết, làm chệch hướng ý chí, và dập tắt lòng kiên trì của bạn, khiến bạn tin rằng có thể “ngồi không” và chờ tiền từ trên trời rơi xuống. Nhưng không bao giờ có chuyện đó cả! Quyển sách này viết ra dành cho những ai từng bị giao dịch làm cho mất ăn mất ngủ, từng đau đớn, thậm chí cảm thấy như đang chinh phục một mối tình đầy thử thách. Và chỉ có tình yêu vĩnh cửu với giao dịch mới giúp bạn trở thành một nhà giao dịch đúng nghĩa. Vậy, thế nào là một nhà giao dịch đúng nghĩa? Đó là người xem giao dịch như một công việc kinh doanh thực thụ. Tôi muốn nhấn mạnh: một “nhà kinh doanh đường giá”, đây sẽ là cụm từ xuyên suốt cuốn sách này. Để kinh doanh thành công hay để giao dịch có lợi nhuận ổn định, tất cả đều cần được thực hiện một cách bài bản, và bài bản chính là một phần không thể thiếu của sự chuyên nghiệp. Cuốn sách này sẽ đưa bạn đến gần hơn với sự chuyên nghiệp trong giao dịch. Tuy nhiên, đừng hiểu lầm rằng mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn chiến thắng thị trường một cách tuyệt đối, điều đó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như kỹ năng, kinh nghiệm, chiến lược, và quan trọng nhất là tâm thức giao dịch của bạn. Nhưng một điều tôi có thể đảm bảo: bạn sẽ trưởng thành hơn trên hành trình giao dịch của mình khi bắt đầu tiến đến những chương đầu tiên. Càng đọc, bạn sẽ nhận ra rằng giao dịch không phải là một cuộc chiến đầy căng thẳng hay áp lực, mà chỉ là một hành trình nhẹ nhàng, nếu bạn nắm trong tay chìa khóa quản trị tâm thức. Nghe có vẻ khó, nhưng hãy tin tôi, khi nhận thức được “làm chủ được tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính” là ưu tiên số 1, mọi thứ sẽ trở nên đơn giản hơn bạn nghĩ rất nhiều. Tôi cũng từng tiếp xúc những người gặp đau đớn trên thị trường và trở nên “hạnh phúc hơn”, sau này càng phát triển cuốn sách, rồi khi tôi nhìn lại thì cũng có rất nhiều người tiếp xúc vào thị trường mà không trải qua bất kỳ đau đớn nào vẫn có thể giao dịch tốt được, thậm chí thành công trong ngành. Người thầy nói rằng đó là “những trường hợp hiếm”, thì thời đại công nghệ 4.0 hiện tại lại ngày càng xảy ra dày đặc hơn, có thể do thời thế hoặc do sự tác động của nhận thức ngày càng đặc biệt hơn từ những tri thức tuyệt quý về tâm thức được lan toả. May mắn thông qua sự kích hoạt “tâm thức giao dịch” từ tôi thì người đồng hành sát cánh bên cạnh tôi tuy không phải thành công vang dội trong giao dịch, nhưng cô ấy là minh chứng rõ ràng cho người trải qua con đường học tập nhận được danh hiệu: “Chuyên gia tư vấn huấn luyện nội tâm” rồi trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp thực thụ. Bật mí quá trình vào nghề của cô ấy: Quá trình đó rất nhẹ nhàng và đơn giản là học một nghề phù hợp rồi ra làm nghề cứ như một chuyện “hiển nhiên” phải xảy ra vậy, nên tôi thấy rằng quyển sách này càng phải đưa ra sớm hơn cho quý nhà giao dịch nhận được những bài học quan trọng này. Bây giờ, một nhà giao dịch đúng nghĩa chính là một nhà giao dịch chuyên nghiệp. Và như một nguyên lý bất biến trong mọi ngành nghề: tiền luôn chảy từ túi người nghiệp dư sang túi người chuyên nghiệp. Bất kể là lĩnh vực gì, người mới bắt đầu hay thiếu kinh nghiệm đều có thể gặp thất bại. Nhưng điều đặc biệt nhất ở nghề giao dịch là bạn được “học cách thất bại” rất nhanh, nhanh hơn bất cứ công việc nào khác. Nếu mở một công ty, có thể bạn sẽ mất 1-3 năm mới nhận ra mình đã phá sản. Nhưng trong giao dịch, chỉ cần 1-3 tháng, thậm chí 1-3 ngày, bạn đã có thể “trắng tay”. Đây chính là điều thú vị nhất và cũng là thử thách lớn nhất của giao dịch. Vậy, chúng ta có cần lo lắng về thất bại không? Hoàn toàn không. Bởi bản chất của con người là học hỏi và trưởng thành thông qua những biến cố, rủi ro, hay những trải nghiệm mang lại kiến thức. Vì thế, không có gì gọi là thất bại cả. Chỉ cần chúng ta biết chấp nhận và rút ra bài học từ mỗi lệnh giao dịch như một phần tất yếu, thì thành công sẽ tự nhiên xuất hiện giống như ngày luôn đi cùng đêm, sáng luôn có tối, dài có ngắn, tốt có xấu, lên có xuống, và trên biểu đồ thì luôn có nến xanh lẫn nến đỏ. Chỉ khi tâm ta không còn phân biệt, không còn phán xét, nhận được sự chân thật chúng ta mới thực sự “an vui”. Mà tâm an thì vạn sự cũng sẽ an, mọi thứ tự nhiên trở nên rõ ràng, nhẹ nhàng và đúng với trật tự vốn có của nó. Trong giao dịch cũng vậy, khi giữ được tâm an, bạn sẽ thấy cơ hội và rủi ro chỉ là hai mặt của một đồng xu, luôn song hành và bổ trợ lẫn nhau. Trong hành trình này, tôi, cùng với những bài học từ chuyên gia, người thầy đã dành trọn cuộc đời để nghiên cứu và chia sẻ nghệ thuật giao dịch đơn giản, sẽ đồng hành cùng bạn. Tôi trân trọng biết ơn ông đã để lại cho chúng ta một tác phẩm vô cùng giá trị. Cảm ơn bạn vì đã dành thời gian thưởng thức cuốn sách này. Chúc bạn sớm đạt được thành công trong hành trình trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp. Yêu đầu tư – Trader ITZ Founder Chú thích: Phần chú thích tôi thường để ở cuối bài, phòng khi quý độc giả vẫn còn thắc mắc thì có thể tra cứu ngay; qua đó, mỗi nội dung trở thành một trải nghiệm liền mạch, giúp bạn hưởng thụ trọn vẹn từng trang sách. Cách đọc sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính” là: Lần đầu tiên, hãy đọc toàn bộ quyển sách để thấu hiểu được cốt tủy mà nó truyền tải. Lần sau, khi quay lại, bạn có thể chọn những chương mà mình cảm thấy tâm đắc để ứng dụng vào hành động. Điều này sẽ giúp khắc ghi thành nhận thức đúng đắn, từ đó hình thành nên một nhà giao dịch đúng nghĩa. Giao dịch là gì? Giao dịch (trading) là hoạt động mua bán tài sản như cổ phiếu, hàng hóa, tiền tệ, hoặc bất động sản trên một thị trường cụ thể. Mục tiêu của giao dịch là tìm tạo lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trong khoảng thời gian ngắn hạn. Giao dịch tập trung vào tính thanh khoản cao, tức khả năng mua bán nhanh chóng và hiệu quả. Theo Tổ chức CFA Institute, giao dịch là quá trình thực hiện các lệnh mua hoặc bán tài sản nhằm tận dụng biến động giá trên thị trường để tạo ra lợi nhuận. Điểm đặc trưng của giao dịch tài chính là sự biến động giá nhanh chóng và tính thanh khoản cao. Giao dịch tài chính đòi hỏi người tham gia phải có kỹ năng phản ứng nhạy bén, cùng khả năng phân tích và đánh giá thị trường. Đầu tư là gì? Đầu tư (investing) là quá trình phân bổ vốn vào một hoặc nhiều tài sản nhằm tạo ra giá trị gia tăng trong tương lai. Mục tiêu của đầu tư là tích lũy tài sản dài hạn, thông qua sự tăng trưởng giá trị nội tại của tài sản và lợi nhuận tích lũy theo thời gian. Dài hạn tính theo đơn vị thời gian là trên 1 năm. Theo Warren Buffett, đầu tư là “quá trình mua một tài sản với niềm tin rằng giá trị của nó sẽ tăng trưởng trong tương lai”. Giao dịch khác gì so với đầu tư? Mặc dù giao dịch và đầu tư đều hướng tới mục tiêu tạo lợi nhuận, nhưng có những khác biệt cơ bản: a) Thời Gian: Giao dịch: Tập trung vào ngắn hạn (tính theo giờ, ngày hoặc tuần). Đầu tư: Hướng tới dài hạn (tính theo tháng, năm hoặc nhiều năm). b) Mục Tiêu: Giao dịch: Tạo lợi nhuận từ chênh lệch giá trong thời gian ngắn. Đầu tư: Xây dựng tài sản và gia tăng giá trị tổng thể thông qua thời gian. c) Rủi Ro: Giao dịch: Rủi ro cao hơn do tính biến động mạnh và sự nhạy bén của thị trường. Đầu tư: Rủi ro thấp hơn khi đầu tư dài hạn vào tài sản có giá trị nội tại vững chắc. Đặc Điểm Chung Của Giao Dịch Và Đầu Tư: – Đều là giao dịch – Đều hướng tới tối đa hóa lợi nhuận dựa trên thị trường. – Đòi hỏi năng lực phù hợp với ngành, kiến thức vững vàng và kỹ năng quản lý rủi ro. – Yêu cầu tâm thái đúng, sự tự kỷ luật cao, kiên nhẫn và khả năng kiểm soát cảm xúc trong quá trình ra quyết định. Kết Luận Giao dịch là nghệ thuật quản lý biến động giá ngắn hạn, trong khi đầu tư là nghệ thuật xây dựng và quản lý tài sản trong dài hạn. Theo lời của Benjamin Graham, “Đầu tư thông minh là việc phân tích kỹ lưỡng và đưa ra quyết định với mục tiêu bảo toàn vốn và đạt được lợi nhuận phù hợp.” Bạn chọn con đường nào không quan trọng bằng việc bạn hiểu rõ tính chất, mục tiêu và chiến lược phù hợp với bản thân để phát triển bền vững trên thị trường tài chính.

    Lời tựa

    Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán đã kéo theo một loạt các cuốn sách xuất bản về chủ đề “Làm thế nào để kiếm tiền trên thị trường giao dịch.” Có rất nhiều sách, một số thực sự giá trị, một số không, một số là những sản phẩm mới, và một số chỉ đơn thuần là tái chế lại những nội dung cũ. Tuy nhiên, hiếm khi có một tác giả nào mang đến điều gì đó thực sự khác biệt, điều gì đó đủ sâu sắc để vượt lên trên số đông. Và đó chính là điều mà người thầy đã làm được.

    Dựa trên những bài học sâu sắc từ người thầy và ứng dụng triết lý giáo dục tận gốc, tôi đã bổ sung và điều chỉnh để phù hợp với thời điểm hiện tại cũng như giữ vững giá trị lâu dài trong tương lai, từ đó tạo nên cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. đây không chỉ đơn thuần là một cuốn sách về kỹ thuật hay phương pháp giao dịch, mà còn là một góc nhìn khác biệt, tập trung vào việc quản trị tâm thức yếu tố cốt lõi quyết định sự thành bại của bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Cuốn sách này mở ra một cái nhìn sâu sắc về những thách thức trong giao dịch, mà bất kỳ ai, đặc biệt là những người mới bắt đầu, đều phải đối mặt. Với người mới, thách thức ban đầu thường chỉ xoay quanh câu hỏi: “Làm thế nào để kiếm tiền?” Ban đầu, họ có thể nghe theo những lời khuyên từ nhà môi giới, áp dụng một vài mẹo nhỏ, hay thử các phương pháp mua bán dựa trên trực giác. Nhưng dù có làm gì, họ vẫn không thể chiến thắng một cách ổn định.

    Rồi họ nghĩ rằng mình cần một chiến lược giao dịch bài bản hơn, đáng tin cậy hơn. Họ tin rằng chỉ cần tuân theo các quy tắc trong chiến lược, giao dịch sẽ trở nên dễ dàng, và tiền sẽ tự động rơi vào túi. Nhưng thực tế không hề đơn giản như vậy. Đây là lúc họ nhận ra rằng giao dịch không chỉ là một hoạt động kiếm tiền, mà còn là một trong những trải nghiệm khó khăn nhất mà họ từng đối mặt.

    Chính những thất bại này đã dẫn đến một thống kê đáng suy ngẫm: 95% nhà giao dịch hợp đồng tương lai mất sạch tiền trong năm đầu tiên. Với nhà giao dịch cổ phiếu, kết quả cũng không khác biệt. Hầu hết thất bại vì họ không có một chiến lược rõ ràng, hoặc đơn giản là họ đặt niềm tin vào tư duy “mua và nắm giữ cổ phiếu” mà không hiểu rõ bản chất thực sự của thị trường.

    Thông qua tựa đề này, tôi không chỉ muốn tiếp nối di sản mà người thầy đã để lại, mà còn muốn làm sáng tỏ và định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về giao dịch tài chính. Thành công không nằm ở chỗ bạn biết bao nhiêu mẹo, hay chiến lược bạn học được tốt đến mức nào, mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức cách bạn kiểm soát cảm xúc, giữ vững kỷ luật, và hành động một cách tỉnh táo ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất.

    Vì vậy, tại sao phần lớn mọi người có thể cực kỳ thành công trong các ngành nghề khác, nhưng khi trở thành nhà giao dịch lại thất bại thảm hại? Phải chăng những nhà giao dịch thành công được sinh ra tự nhiên, không cần phải rèn luyện hay gọt dũa? Người thầy khẳng định rằng điều này hoàn toàn sai. Theo ông, để thành công trong giao dịch, điều quan trọng nhất là phải xây dựng được tư duy của một nhà giao dịch. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng trên thực tế, tư duy này hoàn toàn xa lạ với cách mà chúng ta được dạy để nhìn nhận và trải nghiệm cuộc sống.

    Thống kê 95% nhà giao dịch thất bại thực sự có ý nghĩa nếu nhìn vào cách hầu hết chúng ta lớn lên và học hỏi. Trong cuộc sống, chúng ta được dạy để phát triển những kỹ năng phục vụ cho việc đạt điểm cao ở trường, thăng tiến trong sự nghiệp, và xây dựng các mối quan hệ xã hội. Những kỹ năng đó giúp chúng ta thành công ở nhiều lĩnh vực, nhưng khi áp dụng vào giao dịch, chúng lại không phù hợp.

    Giao dịch không giống bất kỳ ngành nghề nào khác. Nó yêu cầu chúng ta phải học cách tư duy về xác suất, thay vì áp dụng những kỹ năng thông thường đã ăn sâu trong tiềm thức. Để thành công, nhà giao dịch cần gạt bỏ những lối suy nghĩ truyền thống và tập trung vào việc rèn luyện một tư duy hoàn toàn mới tư duy của một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

    Trong cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính,” tôi rút ra bài học tâm đắc ngộ ra của người thầy và nhiều chuyên gia khác để mang đến những hướng dẫn chi tiết về cách xây dựng tư duy này. Cuốn sách không chỉ là sự kết hợp của lý thuyết và trải nghiệm thực tế, mà còn là công cụ để bạn quản trị tâm thức, cải thiện mối quan hệ, tài chính, và sức khỏe một cách hài hòa.

    Đây là quyển sách đặc biệt mà dù nhà giao dịch đang giao dịch phương pháp nào đi chăng nữa cùng cần đến vì quyển sách giúp định hình tâm thức có một sự vững vàng và trưởng thành nhất định.

    Khuyến nghị của tôi? Xắp xếp dành thời gian trọn vẹn để thưởng thức “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. Cuốn sách này sẽ giúp bạn từng bước phát triển tư duy cần thiết để trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

     

    Lời nói đầu

    Tôi là một nhà giáo dục nhận thức về giao dịch, thành công của tôi đó là chuyển hiện thực cho nhiều nhà giao dịch trở thành nhà giao dịch chiến thắng nhất quán. Một người thầy đặc biệt của tôi đã từng chia sẻ rằng, không có đầu tư mạo hiểm hay giao dịch rủi ro, mà chỉ có chưa có nhận thức về điều đó hay chưa quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính. Cho nên quyển sách có lý do ra đời dành cho bạn!

    Mục tiêu của bất kỳ nhà giao dịch nào cũng là tạo lợi nhuận một cách ổn định. Nhưng tại sao chỉ có một tỷ lệ nhỏ nhà giao dịch đạt được sự thành công đều đặn? Theo người thầy, yếu tố quyết định nằm ở tâm thức những nhà giao dịch chiến thắng đều đặn có cách suy nghĩ hoàn toàn khác với số đông còn lại.

    Người thầy ấy bắt đầu sự nghiệp giao dịch vào năm 1978, khi ông vẫn đang quản lý tại một công ty trong lĩnh vực bảo hiểm. Lúc bấy giờ, ông đã khá thành công và tin rằng mình có thể dễ dàng chuyển thành tựu đó sang lĩnh vực giao dịch. Thế nhưng, thực tế lại không diễn ra như ông mong đợi.

    Đến khoảng năm 1981, sau nhiều thất bại liên tiếp và cảm giác bất lực khi không thể giao dịch hiệu quả trong lúc vẫn gánh vác công việc cũ, người thầy quyết định chuyển sang hẳn một sàn giao dịch với vai trò môi giới. Nhưng chỉ trong vài tháng sau đó, ông gần như mất sạch những gì mình có, cả do thua lỗ trong giao dịch lẫn lối sống xa hoa, dẫn đến áp lực phải kiếm nhiều tiền nhanh chóng.

    Chính chuỗi trải nghiệm cay đắng này đã dạy ông rất nhiều về chính bản thân mình, cũng như vai trò của tâm thức trong giao dịch. Từ đó, ông bắt đầu ấp ủ việc viết một cuốn sách về chủ đề này. Dù dự định ban đầu chỉ gói gọn trong vài tháng, dự án ấy cuối cùng kéo dài hàng chục năm. Sau cùng, những cuốn sách của người thầy vẫn ra đời và trở thành nguồn cảm hứng cho vô số nhà giao dịch khác.

    Trong hành trình đó, người thầy thành lập một công ty tư vấn chuyên về tâm lý giao dịch, tổ chức nhiều hội thảo và chia sẻ tại các công ty đầu tư, quỹ giao dịch, hội nghị tài chính khác nhau. Những bài học và kinh nghiệm đúc kết suốt chặng đường đã cho thấy: Thành công bền vững đòi hỏi phải làm chủ tâm thức, không chỉ ở góc độ kỹ thuật hay chiến lược giao dịch.

    Tôi cũng được minh chứng rằng:

    “Trong quá trình giao dịch chính tôi cũng gặp rất nhiều vấn đề, giống như người thầy ấy, có lúc kiếm được không ít, rồi lại mất trắng, tất cả xoay quanh những biến động nội tâm. May mắn, tôi có một người bạn 10 năm đồng hành, giới thiệu tôi đến một môi trường huấn luyện tâm thức khắc khe, giúp tôi thấu hiểu sâu hơn về chính mình. Thế nên cuốn sách này chính là sự hòa quyện tinh túy giữa những tri thức chuyên môn của những người thầy, và quan trọng nhất là yếu tố ‘quản trị tâm thức’ về đầu tư và giao dịch.”

    Trader ITZ Founder

    Những bài học từ cuộc đời và sự nghiệp của người thầy đã chứng minh vai trò sống còn của tâm thức trong giao dịch. Suy cho cùng, kỹ năng và phương pháp là cần thiết, nhưng để đạt sự ổn định lâu dài, nhà giao dịch buộc phải thấu hiểu và làm chủ thế giới nội tâm của chính mình.

    Thêm nữa, người thầy giao dịch đã huấn luyện cá nhân cho hầu hết các kiểu nhà giao dịch trong ngành, bao gồm các nhà giao dịch tại những sàn giao dịch lớn nhất, các nhà phòng ngừa rủi ro (Hedgers), chuyên gia về quyền chọn (Options), và các nhà tư vấn giao dịch hàng hóa (CTAS), cũng như những người mới tham gia thị trường. Trong suốt hàng chục năm, ông đã phân tích sâu về tâm lý đằng sau giao dịch để phát triển các phương pháp hiệu quả nhằm giảng dạy những nguyên tắc cốt lõi dẫn đến thành công.

    Theo người thầy, ở cấp độ cơ bản nhất, có một vấn đề lớn trong cách chúng ta suy nghĩ. Có điều gì đó trong tư duy của con người không phù hợp với bản chất của thị trường. Những nhà giao dịch thành công những người có đủ sự tự tin vào quyết định của mình, dám thực hiện những gì cần thiết mà không do dự chính là những người đã điều chỉnh được tâm lý của mình để phù hợp với thị trường. Họ không còn sợ hãi trước sự biến động của thị trường mà học cách tập trung vào những thông tin giúp họ nhận diện cơ hội tạo ra lợi nhuận, thay vì bị chi phối bởi những thông tin củng cố nỗi sợ hãi.

    Mặc dù điều này nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực tế, giao dịch thành công dựa trên việc thay đổi ba niềm tin cốt lõi sau:

    1. Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền.

    2. Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.

    3. Mỗi khoảnh khắc trong thị trường là duy nhất, nghĩa là mỗi lợi thế và kết quả đều là một trải nghiệm độc nhất.

    Với tư duy này, giao dịch trở thành một quá trình có hệ thống. Bạn chỉ cần chờ đợi lợi thế xuất hiện, vào lệnh, và tiếp tục lặp lại quá trình đó một cách nhất quán. Khi áp dụng đúng, bạn sẽ học được điều gì thực sự hiệu quả và điều gì không hiệu quả. Quan trọng hơn, bạn sẽ xây dựng được sự tự tin để không tự gây tổn hại cho bản thân trong một môi trường đầy cơ hội nhưng cũng không kém phần rủi ro như thị trường.

    Người thầy chỉ ra rằng, hầu hết các nhà giao dịch đều không nhận ra rằng vấn đề của họ bắt nguồn từ chính cách họ tư duy về giao dịch. Họ thường đổ lỗi cho thị trường hoặc các yếu tố bên ngoài, mà quên mất rằng những thất bại phần lớn xuất phát từ cách họ suy nghĩ trong lúc giao dịch. Trong cuốn sách đầu tiên của ông có tên: “Nhà giao dịch kỷ luật”, đã xác định những vấn đề mà nhà giao dịch thường đối mặt từ góc độ tâm lý. Ông cũng xây dựng một khung triết lý giúp giải thích bản chất của những vấn đề này và lý do tại sao chúng tồn tại.

    Người thầy đã đặt ra năm mục tiêu chính để giúp các nhà giao dịch thay đổi cách tư duy và tiếp cận thị trường. Từ những bài học trong cuốn sách này, tôi đã đúc kết và phát triển để ứng dụng vào quyển sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”với 6 mục tiêu, nhằm giúp các nhà giao dịch quản trị tâm thức tốt hơn trong hành trình chinh phục thị trường. Dưới đây là những bài học cốt lõi mà tôi đã rút ra:

    1. Phân tích thị trường không phải là giải pháp duy nhất cho những khó khăn trong giao dịch.

    Người thầy đã chứng minh rằng việc hiểu biết nhiều hơn hoặc phân tích thị trường kỹ lưỡng hơn không phải lúc nào cũng dẫn đến kết quả giao dịch nhất quán. Điều quan trọng hơn là bạn phải học cách quản trị tâm thức để xử lý các thông tin đó.

    2. Tâm thái và trạng thái tâm thức quyết định kết quả giao dịch.

    Tâm lý và trạng thái tinh thần của bạn có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra quyết định. Để đạt được sự nhất quán, bạn cần xây dựng được một tâm thái ổn định và tự tin.

    3. Tư duy xác suất là chìa khóa của một nhà giao dịch chiến thắng.

    Người thầy nhấn mạnh rằng nhà giao dịch cần học cách suy nghĩ theo xác suất thay vì tìm kiếm sự chắc chắn tuyệt đối. Điều này giúp họ quản lý rủi ro và cơ hội một cách thực tế hơn.

    4. Những mâu thuẫn trong suy nghĩ cản trở việc áp dụng tư duy xác suất.

    Ông chỉ ra rằng nhiều nhà giao dịch nghĩ rằng họ đang suy nghĩ theo xác suất, nhưng thực tế, họ bị chi phối bởi các mâu thuẫn nội tâm, sự tương phản trong kỳ vọng và nỗi sợ thất bại. Đây là lý do họ gặp khó khăn trong việc ra quyết định nhất quán.

    5. Tích hợp tư duy giao dịch vào hệ thống tâm trí.

    Để giao dịch trở thành một kỹ năng tự nhiên, nhà giao dịch cần rèn luyện để tích hợp tư duy đúng đắn vào hệ thống tâm trí, đến mức họ có thể hành động một cách dễ dàng và tự tin mà không bị căng thẳng.

    6. Hướng đến chân dung nhà giao dịch giàu toàn diện

    Điều này tôi được chuyển giao từ một người thầy đặc biệt về nội tâm rằng muốn làm gì phải rõ đích đến. Thứ nhất giao dịch là một ngành thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc vì thị trường chỉ đang phản ánh chính nội tâm ta. Thứ hai để đơn giản đến đích mà không bị vội, mà vội là khả năng đi sai rất cao vì “Dục tốc bất đạt”. Thứ ba là thoả được mong muốn hướng tới và trọn vẹn mọi khía cạnh chứ đừng để đến ngày giao dịch cho cố ra một đống tiền nhưng không rõ muốn gì ngay từ đầu thì lúc đó chả khác nào sự bất hạnh “giàu sang”.

    Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính không cung cấp cho bạn một hệ thống giao dịch cụ thể. Thay vào đó, cuốn sách tập trung vào việc giúp bạn học cách tư duy đúng đắn để trở thành một nhà giao dịch có lợi nhuận. Người thầy giả định rằng bạn đã có hệ thống giao dịch và điểm lợi thế của riêng mình. Tuy nhiên, để thành công, bạn phải học cách tin tưởng vào điểm lợi thế của mình. Điểm lợi thế ở đây là khả năng xác suất thành công của một giao dịch cao hơn so với một giao dịch khác. Sự tự tin của bạn càng lớn, bạn sẽ càng dễ dàng thực hiện các lệnh giao dịch.

    Bối cảnh ngày nay, với sự thuận lợi trong việc tiếp cận thị trường tài chính và những thay đổi tích cực của xã hội, đã mang đến sự tham gia ngày càng đông đảo của phụ nữ vào giao dịch. Điều này không chỉ làm phong phú thêm thị trường, mà còn mang lại nhiều góc nhìn mới mẻ và chiến lược độc đáo. Tôi tin rằng sự đa dạng này là một yếu tố quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành tài chính.

    Chính vì thế, khi bàn đến thị trường tài chính, chúng ta không chỉ thấy một lĩnh vực ngày càng hấp dẫn, mà còn là một sân chơi mở rộng, nơi mọi người từ nhiều tầng lớp khác nhau đều có thể tham gia và tạo dấu ấn riêng.

    Một trong những mục tiêu cốt lõi của cuốn sách là dẫn dắt nhà giao dịch thông qua một quá trình tích hợp chiến lược tư duy vào hệ thống tâm trí, giúp họ không chỉ tiếp nhận lý thuyết mà còn nhanh chóng chuyển hóa thành hành động thực tế. Điều này có nghĩa là tư duy đúng đắn sẽ trở thành một phần tự nhiên trong cách bạn suy nghĩ và ra quyết định ngay cả trong những thời điểm tưởng chừng “căng thẳng nhất”.

    Cuốn sách của tôi, “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”, được xây dựng để tiếp nối và lan tỏa tư tưởng này. Nó không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc và sự hiểu biết cần thiết về bản thân bạn, mà còn đi sâu vào bản chất của giao dịch. Mục tiêu chính là giúp bạn nhận ra rằng giao dịch có thể trở nên đơn giản, dễ dàng, và tâm thái đủ đầy. Chỉ cần quan sát thị trường, tư duy đúng hướng, và hành động một cách phù hợp, bạn sẽ có khả năng đạt được sự nhất quán và bền vững trong hành trình giao dịch của mình.

    Chú thích:

    “Dục tốc bất đạt” hay “Dục tốc tắc bất đạt”-câu thành ngữ có nghĩa là chỉ nếu muốn nhanh chóng đạt thành quả mà lại nóng vội thì sẽ không đạt được thành công, là đốt cháy giai đoạn dẫn đến thất bại. Nếu ham mau chóng, màng tiểu lợi thì đại sự không thành.

    Khảo sát tâm thái

    Dưới đây là 36 câu hỏi rất thú vị mà tôi học được từ người thầy. Chúng không chỉ giúp bạn nhìn nhận rõ hơn về tâm thức giao dịch của mình, mà còn mang đến những góc nhìn mới để cải thiện tư duy và chiến lược trong nghề. Hãy thử trả lời từng câu một cách trung thực, bạn sẽ thấy những bài học sâu sắc cho riêng mình.

    1. Để kiếm được tiền như một nhà giao dịch, bạn có cần thiết phải biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo trên thị trường.

    Đồng ý / không đồng ý

    2. Tôi từng nghĩ rằng phải có cách nào đó giúp giao dịch trở nên không có chút rủi ro nào. 

    Đồng ý / không đồng ý

    3. Phân tích là yếu tố chính giúp nhà giao dịch kiếm tiền. 

    Đồng ý / không đồng ý

    4. Những giao dịch thua lỗ là điều không thể tránh khỏi trong giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    5. Tôi luôn xác định rõ rủi ro trước khi đặt lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    6. Tôi cho rằng việc tham gia giao dịch giống như chấp nhận một khoản chi phí để tìm hiểu xem thị trường sẽ đi đâu. 

    Đồng ý / không đồng ý

    7. Tôi sẽ không đặt lệnh nếu không chắc chắn rằng mình sẽ thắng. 

    Đồng ý / không đồng ý

    8. Càng hiểu biết nhiều về thị trường, nhà giao dịch càng dễ dàng xử lý các lệnh giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    9. Phương pháp giao dịch của tôi cho biết chính xác khi nào cần vào lệnh và thoát lệnh bao gồm cả chốt lỗ, chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    10. Ngay cả khi có tín hiệu rõ ràng, tôi vẫn cảm thấy khó khăn khi thực hiện lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    11. Tôi đã từng có giai đoạn giao dịch thành công đều đặn, nhưng điều này thường chỉ xảy ra sau một vài cú thua lỗ lớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    12. Ban đầu, tôi xem phương pháp giao dịch của mình giống như một trò may rủi, với vài giao dịch thành công xen kẽ rất nhiều đau đớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    13. Tôi thường có cảm giác thị trường như đang chống lại mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    14. Càng cố gắng buông bỏ, tôi càng cảm thấy khó quên đi những tổn thương tinh thần trong quá khứ. 

    Đồng ý / không đồng ý

    15. Tôi có triết lý quản lý tiền rõ ràng: Luôn lấy lợi nhuận khi thị trường tạo điều kiện. 

    Đồng ý / không đồng ý

    16. Công việc của một nhà giao dịch là xác định mô hình hành vi thị trường, nhận diện cơ hội và đánh giá rủi ro. 

    Đồng ý / không đồng ý

    17. Thỉnh thoảng, tôi có cảm giác như mình là nạn nhân của thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    18. Khi giao dịch, tôi thường chỉ tập trung vào một khung thời gian. 

    Đồng ý / không đồng ý

    19. Giao dịch thành công đòi hỏi sự linh hoạt về tư duy vượt xa khả năng của hầu hết mọi người. 

    Đồng ý / không đồng ý

    20. Đôi khi, dù cảm nhận được xu hướng thị trường, tôi vẫn khó hành động dựa trên cảm giác đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    21. Có nhiều lúc, tôi biết xu hướng giá đã kết thúc nhưng vẫn không chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    22. Vấn đề không phải là số tiền kiếm được, mà là cảm giác tôi luôn có thể kiếm được nhiều hơn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    23. Khi đặt lệnh, tôi cảm thấy rất tích cực và kỳ vọng cao vào lợi nhuận. 

    Đồng ý / không đồng ý

    24. Thành công của một nhà giao dịch nằm ở niềm tin vào tính nhất quán của chính mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    25. Nếu có thể ước một kỹ năng giao dịch ngay lập tức, bạn sẽ chọn kỹ năng nào?

    Trả lời mở

    26. Tôi từng mất ngủ vì lo lắng về thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    27. Bạn có từng thực hiện giao dịch vì sợ bỏ lỡ cơ hội? 

    Có / không

    28. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng tôi rất thích sự hoàn hảo trong giao dịch và cảm thấy hạnh phúc khi đạt được nó, dù có nhiều giao dịch không tốt trước đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    29. Bạn có từng lập kế hoạch giao dịch nhưng không thực hiện, hoặc thực hiện những giao dịch không hề có kế hoạch? 

    Có / không

    30. Hãy viết vài câu giải thích vì sao hầu hết các nhà giao dịch không kiếm được tiền hoặc không giữ được lợi nhuận. 

    Trả lời mở:

    31. Bạn từng trong trường được thị trường thúc đẩy một lực đẩy vô hình để tự nhiên có hành động bán mua theo đúng chuẩn mực của sự kỷ luật?

    Có / không

    32. Bạn từng có những thôi thúc giảm bớt những nguyên tắc trong phương pháp vì cảm thấy giá chạy có tiềm năng cao, cảm giác bị bỏ lỡ nếu đợi đúng tiêu chí?

    Có / không

    33. Cảm giác gần chốt lời mà không chốt được tệ hơn là chốt lỗ?

    Có / không

    34. Thị trường này có rất nhiều người kiếm được tiền, nhưng người tạo lợi nhuận bền vững rất hiếm hoi?

    Có / không

    35. Giữ sức khoẻ tốt giúp tâm trí cũng minh mẫn có hợp lý không?

    Có / không

    36. Bạn có bức tranh hướng tới cho một nhà giao dịch đúng nghĩa chưa?

    Có / chưa có

    Hãy tạm gác lại những câu trả lời của bạn

    Khi bạn đọc cuốn sách này, tôi muốn bạn tạm đặt những câu trả lời của mình sang một bên. Để lại mọi thứ tự nhiên và đừng cố gắng vội vàng đánh giá đúng sai. Sau khi bạn hoàn thành chương cuối cùng, hãy quay lại và làm lại khảo sát tâm thái đúng trong giao dịch.

    Điều bất ngờ có thể sẽ xuất hiện! Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng những câu trả lời ban đầu của bạn đã thay đổi rất nhiều. Sự thay đổi này không chỉ đến từ việc hiểu rõ hơn về giao dịch, mà còn là kết quả của sự quản trị tâm thức, quản trị tư duy và có được tâm thái đúng sau khi thấm nhuần các bài học trong cuốn sách.

    Thời gian còn lại là thưởng thức và trải nghiệm cùng cuốn sách giúp bạn khám phá những góc nhìn mới mẻ, sâu sắc hơn về chính mình và thị trường.

     

    Lời biết ơn sâu sắc

    Rất trân trọng biết ơn bạn đọc đã chọn quyển sách này, dù nội dung vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Tôi hiểu rằng việc cải tiến và nâng cấp là một hành trình không ngừng nghỉ, nhưng đó mới chỉ là bề nổi. Dù vậy, từ bề nổi đến chiều sâu, quyển sách này vẫn là một phiên bản tối ưu nhất, với những nội dung quan trọng chưa bị cắt giảm qua các bước kiểm duyệt – đây chính là một lợi thế đáng kể. Tất cả đều được chăm chút một cách chỉn chu và tâm huyết.

    Vì lẽ đó, trong lần ra mắt này, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến những người bạn, những người đồng hành luôn sát cánh bên tôi, và những người thân yêu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để quyển sách này có thể đến tay bạn.

    Đặc biệt, tôi biết ơn những người thầy và các chuyên gia đầu ngành, những người đã dành tâm huyết và chia sẻ những bài học quý báu, từ những trải nghiệm đắt giá đến những góc nhìn sâu sắc. Nhờ họ, tôi nhận ra rằng giao dịch không chỉ là công việc kiếm tiền, mà còn là một hành trình trưởng thành nội tâm.

    Cảm ơn nhà xuất bản với kinh nghiệm dày dặn đã đưa ra những lời khuyên hữu ích, giúp quyển sách trở nên hoàn thiện hơn, chỉn chu hơn để gửi đến bạn đọc.

    Cuối cùng, xin gửi lời biết ơn sâu sắc nhất đến bạn, người đã chọn đọc quyển sách này. Cảm ơn bạn đã cùng tôi ngồi lại, cùng suy ngẫm về giao dịch, định tâm trong hành trình giao dịch, và cùng nhau tiến đến những mục tiêu lớn lao hơn trong tương lai.

    Trader ITZ Founder

  • Chương 3: Hơn cả chịu trách nhiệm

    Gánh vác trách nhiệm. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng “gánh vác trách nhiệm” trong giao dịch lại là một khái niệm không dễ nắm bắt, và càng không dễ áp dụng vào thực tế. Chúng ta đã từng nghe cụm từ này không biết bao nhiêu lần trong đời, đến mức đôi khi tưởng rằng mình hiểu nó tường tận. Nhưng trên thực tế, nhiều nhà giao dịch, kể cả những người đã có kinh nghiệm, vẫn hiểu sai hoặc không thực sự thấm thía ý nghĩa sâu xa của việc này.

    Người thầy từng nói: “Gánh vác trách nhiệm trong giao dịch là bước đầu tiên để hiểu được các nguyên tắc của thành công.” Bạn phải thực sự thấu hiểu, từng chút một, đâu là những điều bạn chịu trách nhiệm trong hành trình giao dịch của mình, và đâu là những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát. Chỉ khi làm được điều này, bạn mới có thể phát triển những đặc điểm của một nhà giao dịch thành công, gia nhập nhóm nhỏ những người có thể liên tục tạo lợi nhuận trên thị trường.

    Người thầy nhấn mạnh một điều mà tôi thấy cực kỳ đúng: “Nhà giao dịch thành công mà bạn muốn trở thành hiện tại vẫn chưa tồn tại. Bạn phải tự tạo ra một phiên bản mới của chính mình, giống như một nhà điêu khắc tạo hình từ khối đá thô.” Và đây là bài học mà tôi rút ra: Không chỉ gánh vác trách nhiệm, mà bạn còn phải dám chịu trách nhiệm với hành động của chính mình.

    Tôi học được gì từ quan điểm này? Chính là việc nhìn nhận rõ trách nhiệm cá nhân không chỉ giúp bạn kiểm soát tốt hơn trong giao dịch, mà còn giúp bạn phát triển toàn diện hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Giao dịch là tấm gương phản chiếu tâm thức và lối sống của bạn. Nếu bạn cứ đổ lỗi cho thị trường, cho tin tức, hay bất cứ yếu tố bên ngoài nào, thì bạn đang tự đánh mất sức mạnh cá nhân. Khi bạn chịu trách nhiệm, bạn sẽ có quyền thay đổi và cải thiện kết quả của mình.

    Tuy nhiên, chịu trách nhiệm không có nghĩa là tự trách móc hay cảm thấy tội lỗi khi thất bại. Đây là điểm mấu chốt mà nhiều người hiểu sai. Chịu trách nhiệm nghĩa là bạn sẵn sàng nhìn thẳng vào vấn đề, học hỏi từ nó, và hành động để thay đổi. Ví dụ, khi bạn thua lỗ, thay vì nói: “do thị trường bất ngờ”, hãy tự hỏi: “Mình đã làm gì sai trong phân tích hoặc quản lý rủi ro? Mình cần cải thiện gì trong lần giao dịch tiếp theo?”

    Bài học từ thực tế của tôi: Có những lúc, tôi từng cảm thấy mình bị thị trường “đè bẹp.” Nhưng khi nhìn lại, tôi nhận ra vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở việc tôi không chuẩn bị đủ tốt, không làm chủ cảm xúc, hoặc không kiên định với kế hoạch đã đề ra. Nhận ra trách nhiệm cá nhân là một bước ngoặt lớn trong hành trình giao dịch của tôi. Từ đó, mỗi lần đặt lệnh, tôi đều tự nhắc mình: “Kết quả của giao dịch này phụ thuộc hoàn toàn vào những gì mình làm.”

    Tôi cũng thấy rằng, không phải chỉ có người thầy, mà rất nhiều chuyên gia tài chính khác như Ray Dalio, Ed Seykota đều đồng quan điểm: Thành công không chỉ nằm ở việc dự đoán thị trường, mà còn nằm ở cách bạn hành động nhất quán, bất kể điều gì xảy ra. Và hành động nhất quán chỉ có thể xuất phát từ việc bạn chịu trách nhiệm toàn diện cho hành động của mình.

    Vậy, làm sao để bắt đầu?

    – Bước đầu tiên: Dừng việc đổ lỗi. Dù là cho thị trường, tin tức, hay một chỉ báo kỹ thuật, hãy tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát: phân tích, quản lý rủi ro, và tâm thức giao dịch.

    – Bước thứ hai: Tạo ra một phiên bản mới của chính bạn, người luôn hành động có kỷ luật và chịu trách nhiệm với mọi quyết định. Tâm trí hình dung bạn là nhà điêu khắc, và chính bạn đang điêu khắc nên phiên bản nhà giao dịch thành công của mình.

    – Bước quan trọng: Nếu bạn không chỉ đơn thuần muốn trở thành một nhà giao dịch chiến thắng nhất quán, mà còn khao khát có vị trí và vai trò đặc biệt trong ngành, hãy ghi nhớ một bài học quan trọng mà người thầy từng truyền dạy tôi: Chịu trách nhiệm về việc mình làm là điều dĩ nhiên. Nhưng nếu bạn đang ở trong một căn phòng, và bất chợt bình hoa rơi xuống vỡ tan, thì trách nhiệm cũng liên quan đến bạn. Không phải cứ là người phải đứng ra dọn dẹp mảnh vỡ là chịu trách nhiệm, mà là người có nhận thức về sự cố ấy, và hiểu rằng mọi việc xảy ra, mọi con người, sự vật, hiện tượng trước mắt mình, đều ít nhiều có dính líu đến phần trách nhiệm của mình.

    Trong giao dịch, rõ ràng bạn phải chịu trách nhiệm nếu có hành động sai dẫn đến mất mát. Nhưng xa hơn thế, khi đang vào lệnh mà đột nhiên mất kết nối mạng, cúp điện, hay máy tính bị hỏng, bạn cũng nên tự nhận rằng đó là trách nhiệm cần lưu tâm. Cái “tầm” ở đây nằm ở việc bạn lường trước được rủi ro, chuẩn bị, và đảm bảo có biện pháp thay thế khi sự cố bất ngờ ập đến.

    Người làm được như thế, nhận thức và chịu trách nhiệm cả với những tình huống tưởng chừng không phải lỗi của mình, trách nhiệm với toàn vẹn với những gì được nghe, được thấy, mới thực sự là “người được chọn” trong những vai trò cốt lõi, không chỉ trong giao dịch, mà còn ở mọi lĩnh vực của cuộc sống.

    – Kết luận: Giao dịch không phải chỉ là việc kiếm tiền; đó còn là hành trình rèn luyện bản thân. Hãy bắt đầu từ việc chịu trách nhiệm với từng hành động, từng quyết định, từng kết quả. Khi bạn làm được điều này, bạn sẽ không chỉ là một nhà giao dịch giỏi, mà còn là một phiên bản tốt hơn của chính mình, không chỉ trong giao dịch, mà còn trong cuộc sống. Giao dịch là nghệ thuật gánh vác trách nhiệm và biến trách nhiệm thành cơ hội.

    Định hình “trạng thái tự nhiên biết” của nội tâm, nâng tầng bậc trí tuệ trong giao dịch. Công cụ để bạn tạo nên một phiên bản mới của chính mình – một nhà giao dịch nhất quán và thành công – chính là sự sẵn lòng học hỏi và khát khao để thành công, được tiếp thêm năng lượng bởi niềm đam mê mãnh liệt với giao dịch. Nhưng nếu sự sẵn lòng và khát khao học hỏi là những công cụ chính, vậy thì môi trường nào sẽ là nơi bạn thực hiện công việc này?

    [Bài viết còn dài, cần tiếp tục rút gọn]

  • Chương 1: Trường phái giao dịch lý tưởng – Phân tích kỹ thuật và tâm thức tài chính

    Điểm khởi đầu: Phân tích cơ bản

    Từ những ngày sơ khai của thị trường tài chính, phân tích cơ bản đã được xem là “công cụ vàng” để đưa ra các quyết định giao dịch. Thời kỳ đầu, khi thông tin còn khan hiếm và việc tiếp cận dữ liệu bị giới hạn, nhà giao dịch không có lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào các yếu tố nền tảng như bảng cân đối kế toán, báo cáo tài chính, hay những biến động từ quy luật cung cầu cơ bản.

    Nhưng rồi mọi thứ thay đổi, đặc biệt là khi internet bùng nổ. Cách mà thông tin được truyền tải, tốc độ mà dữ liệu được xử lý đã mở ra một kỷ nguyên mới. Phân tích cơ bản không còn giữ vị thế độc tôn. Nó không mất đi giá trị, nhưng bắt đầu phải chia sẻ “sân khấu” với những phương pháp khác, đặc biệt là phân tích kỹ thuật.

    Thời điểm người thầy bắt đầu giao dịch vào năm 1978, rất ít nhà giao dịch biết đến phân tích kỹ thuật. Họ như những kẻ “ngoại đạo,” bị xem là kỳ lạ, thậm chí bị “phố wall” cười cợt vì sử dụng những biểu đồ và đường kẻ tưởng chừng vô nghĩa. Nhưng giờ đây, mọi thứ đã hoàn toàn đảo ngược. Phân tích kỹ thuật không chỉ trở nên phổ biến mà còn là công cụ không thể thiếu đối với bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Tại sao lại có sự thay đổi lớn như vậy? Câu trả lời nằm ở một từ duy nhất: Tiền.

    Thị trường ngày càng phức tạp và nhanh hơn, khiến các nhà giao dịch cần những phương pháp ra quyết định linh hoạt hơn. Dựa hoàn toàn vào phân tích cơ bản để kiếm tiền trở nên khó khăn, bởi các mô hình tính toán, dù chính xác đến đâu, vẫn phải đối mặt với một yếu tố không thể đoán trước: Con người.

    Khi nói về yếu tố phân tích cơ bản, các chuyên gia tài chính phương đông thường xem đây là yếu tố “địa lợi” vừa là một khía cạnh phân tích, vừa là yếu tố ảnh hưởng quan trọng, sẽ được giải thích chi tiết hơn ở phần sau.

    Để hiểu rõ hơn, phân tích cơ bản tập trung vào việc đánh giá các yếu tố tác động đến cung và cầu của một tài sản từ lãi suất, tình hình địa chính trị, đến bảng cân đối, báo cáo tài chính,… Các nhà phân tích sử dụng các mô hình toán học để dự đoán giá trong tương lai. Nhưng có một vấn đề lớn: Dù mô hình có logic đến đâu, nếu các nhà giao dịch những người thực sự điều khiển thị trường không tin vào mô hình đó, hoặc hành xử dựa trên cảm xúc thay vì lý trí, thì mô hình sẽ trở nên vô nghĩa.

    Và chính ở đây, một vấn đề lớn xuất hiện. Thị trường không chỉ vận hành dựa trên số liệu, mà còn bị chi phối bởi tư duy, kỳ vọng, và cả cảm xúc của con người. Sự không chắc chắn này khiến phân tích cơ bản không còn đủ sức mạnh để một mình dẫn dắt các quyết định giao dịch. Nhà giao dịch buộc phải bổ sung thêm những công cụ khác, những cách tiếp cận mới để thích nghi.

    Như người thầy đã từng chia sẻ, phân tích cơ bản có giá trị, nhưng chỉ là một phần của bức tranh. Để tồn tại và phát triển trong thị trường, bạn cần sự linh hoạt, sự nhanh nhạy, và một chiến lược tích hợp. Không có một công cụ nào là “chén thánh” cả. Sự kết hợp giữa phân tích cơ bản và kỹ thuật mới thực sự mang lại lợi thế “cách biệt khác biệt” bền vững.

    Trên thực tế, rất nhiều nhà giao dịch, đặc biệt là những người giao dịch giàu kinh nghiệm trên các sàn hợp đồng tương lai (futures), thường không quá đặt nặng vào các mô hình phân tích cơ bản. Những nhà giao dịch này, mà ta hay gọi là “floor trader,” có khả năng tác động trực tiếp lên giá khiến thị trường biến động rất bất ngờ. Họ không tìm kiếm sự hoàn hảo trong các mô hình lý thuyết mà tập trung vào giá cả chênh lệch hay tín hiệu rõ ràng để ra quyết định. Mục tiêu của họ rất rõ ràng: tối đa hóa lợi nhuận từ những chuyển động giá ngắn hạn. Và đôi khi, hành động của họ không tuân theo logic hay lý trí thông thường, mà dựa trên trực giác và sự nhạy bén với thị trường.

    Nhưng, để hiểu sâu hơn, người thầy nhấn mạnh rằng, phân tích cơ bản thực sự cần thiết, đặc biệt ở giai đoạn bắt đầu. Nó giúp chúng ta hiểu được những yếu tố tác động lớn đến thị trường, những điều mà đôi khi các nhà giao dịch giàu kinh nghiệm có thể bỏ qua. Đây chính là nền tảng để xây dựng một chiến lược giao dịch hợp lý, nơi phân tích cơ bản giữ vai trò xương sống.

    Tuy nhiên, dù phân tích cơ bản có thể giúp chúng ta dự đoán xu hướng giá tại một thời điểm nào đó trong tương lai, thì thực tế là sự biến động giá lại luôn tiềm ẩn những yếu tố không ngờ. Giá có thể thay đổi rất lớn, rất nhanh, đôi khi khiến chúng ta không kịp phản ứng hoặc thực hiện đúng kế hoạch ban đầu. Điều này khiến cho việc cụ thể hóa mục tiêu trong một giao dịch cụ thể trở nên cực kỳ khó khăn, nếu không muốn nói là gần như không thể.

    Cho nên các trường phái khác mới có cơ hội phát triển và thể hiện tính hiệu quả nhất định trong nhiều khía cạnh liên quan đến cách phân tích, lập luận và triết lý sâu sắc ở những phần sau tôi sẽ có cơ hội chia sẻ cho bạn. Bạn cứ ngồi lại đây lật những chương tiếp theo với tâm thái hưởng thụ học tập, rằng sẽ luôn có những bài học mang đến tri thức tuyệt quý tôi tổng hợp từ người thầy, những chuyên gia đầu ngành đã dọn sẵn ra cho bạn rồi đó. Mời bạn xem tiếp trang tiếp theo!

    Chú thích:

    1. Giá (Price) là gì?

    “Giá cả là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc tài sản, thể hiện số lượng tiền mà người mua sẵn sàng trả và người bán sẵn sàng chấp nhận trong một giao dịch trên thị trường. Giá cả dao động xoay quanh giá trị của hàng hóa, phụ thuộc vào cung và cầu, cùng với các yếu tố như tâm lý thị trường, chi phí sản xuất, chính sách kinh tế, và kỳ vọng của các bên liên quan.” Một số điểm chính trong định nghĩa này:

    a) Liên hệ với giá trị: Giá cả phản ánh giá trị hàng hóa trong điều kiện lý tưởng, khi cung và cầu cân bằng. Tuy nhiên, trên thực tế, giá cả thường chênh lệch do ảnh hưởng của các yếu tố khác.

    b) Tác động của cung và cầu: Cung thấp hơn cầu: Giá cả cao hơn giá trị. Cung vượt cầu: Giá cả thấp hơn giá trị.

    c) Yếu tố tâm lý và thị trường: Giá cả không chỉ bị ảnh hưởng bởi yếu tố vật chất (như chi phí sản xuất) mà còn bởi tâm lý người mua, kỳ vọng thị trường, và các yếu tố bên ngoài như tin tức, lạm phát, hoặc các chính sách kinh tế.

    d) Ứng dụng: Trong kinh tế học vi mô: Nghiên cứu cách doanh nghiệp và người tiêu dùng phản ứng với sự thay đổi giá cả. Trong tiếp thị: Là công cụ để xây dựng chiến lược định giá, cạnh tranh, và thu hút khách hàng. Kết luận: Khái niệm giá cả không chỉ dừng lại ở con số mà còn là biểu hiện tổng hợp của các yếu tố kinh tế, xã hội, và tâm lý thị trường. Hiểu sâu sắc giá cả là chìa khóa để đưa ra các quyết định tài chính và kinh doanh hiệu quả.

    2. Phố Wall (Wall Street) là một thuật ngữ thường được dùng để đề cập đến các tổ chức tài chính lớn, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán. Điểm nhấn của thuật ngữ này nằm ở khu vực trung tâm Manhattan, New York, nơi tụ hội của các ngân hàng đầu tư, quỹ phòng hộ, công ty môi giới và sàn giao dịch danh tiếng. Tầm ảnh hưởng của Wall Street không chỉ bó hẹp tại Mỹ mà còn lan rộng ra toàn cầu thông qua các hoạt động giao dịch và đầu tư.

    3. Floor Trader là thành viên chính thức của một sàn giao dịch (có thể là sàn giao dịch chứng khoán hoặc hàng hóa), những người trực tiếp thực hiện lệnh mua/bán ngay tại “trên sàn” (trading floor). Tức là, họ không chỉ ngồi trước màn hình máy tính mà đứng ngay trong khu vực giao dịch để tương tác, trao đổi với các thành viên khác. Quy trình để trở thành Floor Trader khá khắt khe: bạn cần có chứng chỉ chuyên môn, thường phải trải qua các kỳ kiểm tra năng lực (ví dụ như Series 7, Series 3 tuỳ sàn), và được cơ quan quản lý chấp thuận. Sau khi có tư cách Floor Trader, họ sẽ giao dịch cho chính mình hoặc đại diện cho quỹ đầu tư/công ty nào đó, tạo lợi nhuận dựa trên chênh lệch giá và các cơ hội tức thì trên thị trường.

    4. Hợp đồng tương lai (Futures Contract) là một thỏa thuận mua hoặc bán một loại tài sản (như hàng hóa, cổ phiếu, chỉ số, ngoại tệ…) tại một thời điểm xác định trong tương lai, với mức giá đã được ấn định trước. Đây là công cụ tài chính cực kỳ phổ biến, bởi nó đáp ứng hai mục đích chính:

    a) Phòng ngừa rủi ro (Hedging): Các doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư có thể “khóa” giá trước khi rủi ro thị trường khiến chi phí/tài sản thay đổi bất lợi. Ví dụ, một công ty hàng không có thể mua trước hợp đồng tương lai dầu để giữ ổn định chi phí nhiên liệu. 

    b) Đầu cơ (Speculation): Nhà đầu tư tự do hoặc các quỹ có thể giao dịch hợp đồng tương lai để kiếm lời dựa trên sự biến động của giá cả. Nếu dự đoán đúng hướng biến động giá, họ sẽ có lãi từ khoản chênh lệch giá khi đóng hợp đồng.

    Thị trường hợp đồng tương lai còn giúp gia tăng tính thanh khoản cho rất nhiều loại tài sản và tạo ra bức tranh dự báo tốt hơn về giá cả trong tương lai. Đây cũng là một trong những mảng giao dịch lớn nhất, có sức ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường tài chính toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích kỹ thuật 

    Phân tích kỹ thuật: Chiếc chìa khóa dẫn lối thị trường

    Phân tích kỹ thuật không phải là thứ mới mẻ. Từ khi thị trường ra đời dưới bất kỳ hình thức trao đổi nào, phân tích kỹ thuật đã luôn tồn tại. Tuy nhiên, mãi đến cuối những năm 1970 và đầu 1980, cộng đồng giao dịch mới thật sự thừa nhận nó như một công cụ mạnh mẽ để kiếm tiền trên thị trường.

    Vậy tại sao phân tích kỹ thuật lại chiếm ưu thế?

    Rất đơn giản, mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, lại có hàng loạt nhà giao dịch mới bước chân vào thị trường. Hầu hết họ đều mang trong mình một mục tiêu giống nhau: kiếm tiền, nhưng lại lặp đi lặp lại cùng một hành vi, cùng một cách tiếp cận. Chính những hành vi lặp lại này, khi được thực hiện đủ thường xuyên, sẽ dần tạo ra những mô hình hành vi rõ ràng và có thể đo lường được. Điều thú vị là những mô hình này có xu hướng lặp lại với độ tin cậy cao, mở ra cơ hội lớn cho bất kỳ ai đủ tỉnh táo để nhận ra và hành động.

    Độ tin cậy này đặc biệt rõ ràng khi bạn tham gia vào những thị trường có vốn hoá lớn. Ở đó, số lượng người tham gia khổng lồ và dòng tiền mạnh mẽ thường xuyên chảy vào. Chính điều này làm cho thị trường phản ánh rất trung thực “bản chất” đến từ tâm lý, và sâu hơn nữa là tâm thức con người. Khi thị trường có dòng tiền lớn và nhiều người tham gia, nó trở nên khó bị thao túng, điều này khiến những mô hình hành vi trở nên đáng tin cậy hơn. Phân tích kỹ thuật vì thế được đề cao, bởi nó giúp bạn đọc vị được những mô hình hành vi và nắm bắt cơ hội một cách rõ ràng.

    Phân tích kỹ thuật thực chất là công cụ giúp chúng ta nhận diện và hiểu các mô hình hành vi của thị trường. Nó không phải là điều gì huyền bí hay siêu hình, mà đơn giản chỉ là phân tích tâm lý thị trường thông qua những mô hình hành vi. Khi hiểu được tâm lý này, chúng ta có thể biến nó thành cơ sở hành động với xác suất cao. Đây chính là yếu tố “nhân hòa”, bởi thị trường vận hành dựa trên dòng tiền, mà dòng tiền, suy cho cùng, là dòng người. Dòng người chính là nhịp đập của thị trường, và đây là một khía cạnh cực kỳ quan trọng sẽ được phân tích kỹ hơn trong các phần sau. Đồng thời, điều này cũng liên kết chặt chẽ với yếu tố “địa lợi” đã được khéo léo đề cập ở phần trước.

    Nói một cách ngắn gọn, phân tích kỹ thuật giúp bạn nhìn thấy bản chất thực sự của thị trường: những gì có thể xảy ra tiếp theo đều được hé lộ qua những gì đã từng xảy ra.

    So với phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật có gì vượt trội?

    Phân tích kỹ thuật giúp bạn tập trung vào thực tế thị trường đang diễn ra ngay bây giờ, ngay tại khoảnh khắc này. Nó liên kết quá khứ và hiện tại để đưa ra những gợi ý chính xác hơn về tương lai. Trong khi đó, phân tích cơ bản lại tạo ra một thứ người thầy gọi là “khoảng cách thực tế” giữa “cái có thể xảy ra” và “cái đã xảy ra”. Khoảng cách này thường rất khó để khai thác, vì những dự đoán dài hạn đôi khi không mang lại giá trị thực tế ngay lập tức, ngay cả khi chúng đúng. Phân tích cơ bản thực ra cũng rất quan trọng, nhưng để nó phát huy hết sức mạnh, cần có một “sức bật” bổ sung đó chính là phân tích kỹ thuật. Hay nói cách khác, yếu tố “địa lợi” của thị trường chỉ thực sự trọn vẹn khi đi cùng với “nhân hòa” sự tương tác và hành vi của dòng người.

    Điều đặc biệt ở phân tích kỹ thuật là nó không chỉ thu hẹp khoảng cách đó, mà còn mở ra cho bạn vô số cơ hội. Phân tích kỹ thuật nhìn thấy được các mô hình lặp lại trên mọi khung thời gian, từ những khoảnh khắc nhỏ nhất cho đến hàng ngày, hàng tuần, hàng năm. Điều này biến thị trường trở thành một dòng chảy bất tận của cơ hội, giúp nhà giao dịch khai thác những lợi thế mà thị trường mang lại.

    Phân tích kỹ thuật dựa trên các mô hình hành vi giá lặp đi lặp lại, phản ánh tâm thức con người. Chính vì thế, dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, AI hay bot giao dịch vẫn chỉ đang chạy theo những dấu vết quá khứ, dựa trên dữ liệu đã có. Nhưng liệu điều đó có đủ để thay thế hoàn toàn con người trên thị trường?

    Câu trả lời vẫn là không. Bởi công nghệ, dù có mạnh mẽ đến đâu, vẫn chỉ là công cụ phân tích, chứ không thể trở thành kẻ ra quyết định. Máy móc có thể nhận diện mô hình giá, phát hiện tín hiệu nhanh hơn con người, nhưng thứ mà chúng thiếu chính là sự thích ứng và trực giác thị trường—những yếu tố mà chỉ con người mới có được. Thực tế, hàng loạt chiến lược bot giao dịch từng hoạt động hiệu quả trong một giai đoạn, nhưng rồi cũng dần lỗi thời khi thị trường thay đổi.

    Vậy điều này chứng minh điều gì? Rằng phân tích kỹ thuật vẫn giữ vị thế cốt lõi. Nhưng thay vì bị công nghệ thay thế, nhà giao dịch thông minh sẽ biết tận dụng sức mạnh của nó—để mở rộng tầm nhìn, tăng tốc độ xử lý và hỗ trợ ra quyết định. Suy cho cùng, dù công nghệ có phát triển đến đâu, thì người làm chủ thị trường vẫn là con người biết cách kết hợp tư duy logic với sự nhạy bén của bản thân.

    Nói ngắn gọn, phân tích kỹ thuật chính là chiếc chìa khóa biến thị trường thành một công cụ tạo ra tiền hiệu quả. Nó không chỉ giúp bạn dự đoán, mà còn giúp bạn tận dụng triệt để các khả năng không giới hạn của thị trường, bất kể ở đâu hay khi nào. Và đặc biệt, nó giải phóng bạn khỏi sự ràng buộc của nơi chốn làm việc, biến giao dịch trở thành một nghề tự do thật sự. Với phân tích kỹ thuật, bạn chỉ cần một chiếc máy tính hoặc thiết bị di động là có thể kết nối internet và kiếm tiền từ thị trường toàn cầu.

    Nhận thức về phân tích tâm lý

    Tâm lý giao dịch thường được xem là chìa khóa thành công mà bạn đang bỏ lỡ. Đặt lại câu hỏi: “Nếu phân tích kỹ thuật thực sự là chìa khóa thành công, tại sao ngày càng nhiều nhà giao dịch lại chuyển hướng tập trung vào tâm thức cá nhân cách họ đối mặt và phản ứng với thị trường?”

    Câu hỏi này không cần một câu trả lời phức tạp. Hãy tự hỏi bản thân: Bạn đã từng nhận ra một cơ hội rõ ràng, nhưng lại không kiếm được tiền? Điều đó khiến bạn cảm thấy bối rối, thậm chí thất vọng, đúng không?

    Thực ra, vấn đề không nằm ở việc bạn thiếu thông minh, tài năng, công cụ hay chiến lược giao dịch. Vấn đề nằm ở chỗ bạn không làm được những gì mà bạn nghĩ rằng mình nên làm. Đây chính là điểm mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi, qua nhiều năm thực chiến, càng hiểu sâu sắc: Phân tích kỹ thuật có thể giúp ta biết thị trường sẽ làm gì, nhưng tâm thức giao dịch mới quyết định ta sẽ làm gì. Nên tôi gọi phân tích tâm lý là “phân tích tâm thức”.

    Khi quá nhiều “thế lực” tham gia thị trường, quá nhiều nhóm người tham gia thị trường, một thị trường như thế nếu dùng phân tích đám đông sẽ không còn hiệu quả vì phân tích đám đông còn dựa vào ba yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ lên thị trường tài chính: Đặc điểm nhóm người, nguồn lực của nhóm người trên thị trường, tính thời điểm của nhóm người thì “lạ thay” phân tích tâm thức cá nhân lại mang lại hiệu quả. Bởi chính tâm thức của ta khi đối diện với thị trường chính là cách thức đơn giản nhất, hiệu quả nhất, tối ưu nhất dẫn đến kết quả như ý trên thị trường khi quản trị hiệu quả. Điều “lạ thay” về tâm thức cá nhân tôi sẽ giải thích phần tiếp theo trong chương này nên bạn sẽ hiểu rõ hơn về nội tâm mình cũng như quy luật vận hành mạnh mẽ nhất của thị trường.

    Bây giờ nhìn lại từ tâm thức cá nhân, nhớ lại những lần bạn nhìn vào biểu đồ giá, thấy rõ thị trường đang lên hoặc xuống, đoán đúng xu hướng nhưng lại không vào lệnh. Thay vào đó, bạn ngồi nhìn cơ hội trôi qua, rồi tự trách bản thân vì đã bỏ lỡ. Đây chính là khoảng cách mà người thầy gọi là “khoảng cách tâm lý” nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới đến chuyên nghiệp, đều có thể vấp ngã.

    Chúng ta thường nghĩ rằng để thành công, chỉ cần biết thị trường sẽ đi đâu. Nhưng sự thật phũ phàng là: hiểu thị trường không có nghĩa là ta sẽ kiếm được tiền từ nó. Vấn đề không nằm ở việc ta thiếu kỹ năng đọc biểu đồ hay phân tích, mà ở chỗ ta chưa đủ dũng cảm để hành động khi cơ hội xuất hiện. Sự dũng cảm ấy không nằm ở việc không biết mà cứ thế làm, mà là biết, dám làm, và dám chịu trách nhiệm cho việc mình làm. Chỉ một khoảnh khắc thoáng qua cũng đủ phản chiếu rằng nội tâm của ta đã trưởng thành đến đâu khi đối diện với thị trường.

    Bạn có thấy mình từng ở trong tình huống này chưa? Hiểu thị trường, nhưng không dám hành động. Đó là khi bạn nhận ra: Phân tích kỹ thuật không thể bù đắp cho một tâm thức giao dịch yếu kém.

    Khoảng cách tâm lý: Bài học cần nhận ra

    Bạn có thấy quen không? Những lúc bạn hiểu thị trường rõ ràng, thấy cơ hội trước mắt, nhưng cuối cùng vẫn không hành động. Hoặc có khi bạn hành động, nhưng kết quả lại không như mong đợi. Cảm giác thất vọng ấy, ai trong chúng ta cũng từng trải qua.

    Thật ra, vấn đề không nằm ở việc bạn không biết thị trường sẽ đi đâu, mà ở chỗ bạn không hành động được như ý muốn. Và điều này hoàn toàn bình thường. Bởi đôi khi, chúng ta không thể làm tốt hơn những gì mình đã làm tại thời điểm đó đơn giản vì nhận thức của chúng ta lúc ấy chỉ đến vậy.

    Ngay tại lúc này ta thử nhìn mọi chuyện theo một cách khác: những gì bạn đã làm là tốt nhất trong khả năng của bạn lúc đó. Nếu bạn có nhận thức tốt hơn, chắc chắn bạn đã hành động khác đi. Điều quan trọng là nhận ra rằng mọi thứ đều có thể cải thiện được, miễn là bạn sẵn sàng nâng tầm nhận thức, kiến tạo tư duy và rèn luyện mỗi ngày.

    Luyến tiếc những cơ hội đã qua chỉ là vô nghĩa, bởi thị trường thường được ví như một “mỏ kim cương vô tận” nơi bạn có thể dành cả phần đời còn lại để tìm thấy hàng vạn cơ hội mới mỗi ngày.

    Nên “khoảng cách tâm lý” với những người giao dịch lâu năm đã có kinh nghiệm và kết quả thực tế, họ không quá bận tâm nếu bỏ lỡ một cơ hội. Họ hiểu rằng thị trường luôn có ngày mai. Nếu hôm nay chưa làm tốt, ngày mai là một cơ hội khác để bạn sửa sai, học hỏi và làm tốt hơn.

    Vậy nên, thay vì trách móc bản thân, hãy tự hỏi: “Mình có thể làm gì để nâng cao nhận thức và cải thiện hành động tiếp theo?” Vì mỗi ngày bạn tiến bộ hơn một chút, đó đã là một thành công đáng kể rồi.

    Đơn giản, có dành thắng lợi được cơ hội đó cũng đâu khiến bạn đổi đời, cũng như đâu phải cố bước thêm một bước nữa là sẽ thành công. Đâu phải như vậy! Mà đó là một hành trình hành trình ghi nhận lại từng bước tiến trưởng thành của bản thân trên thị trường này.

    Câu chuyện giao dịch không chỉ dừng lại ở việc cố gắng nắm bắt mọi thời cơ hay việc đoán đúng thị trường ở mọi cơ hội, mà quan trọng hơn là:

    – Làm thế nào để bạn hành động nhất quán, bất kể thị trường diễn biến ra sao.

    – Làm thế nào để bạn không bị cảm xúc chi phối, ngay cả khi thị trường đi ngược lại dự đoán của bạn.

    Sự thật là, bạn không cần một chiến lược phức tạp hay một chỉ báo “ma thuật.” Vấn đề không nằm ở “thị trường sẽ đi đâu,” mà là bạn có dám hành động khi cơ hội xuất hiện không.

    Nhưng trước khi trả lời, hãy tự hỏi: Bạn có thật sự xem giao dịch là một nghề không?

    Khi bạn định tâm với nghề, bạn sẽ hiểu rằng từng lệnh giao dịch, dù thắng hay thua, đều đáng được trân trọng. Nó không chỉ là con số mà còn là một bài học, một cơ hội để bạn trưởng thành hơn, để bạn chuẩn bị tốt hơn cho những lần kế tiếp.

    Với tư duy như vậy, liên tục tiến lên phía trước bằng những bài học, câu trả lời lớn nhất khi nói về thành công trong giao dịch tài chính có lợi nhuận đều đặn là:

    “Hoàn toàn có thể.”

    Khoảng cách tâm lý: Làm chủ hay để nó điều khiển?

    Dừng tạm ở đây, suy nghĩ cho thật kỹ, đây là một vấn đề không chỉ người mới, mà đôi khi ngay cả những người có kinh nghiệm lâu năm trong giao dịch cũng thường xuyên mắc phải. Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao đôi khi bạn dám đặt cược vào một cơ hội mơ hồ, thậm chí thiếu cơ sở, và lại may mắn thắng lớn, nhưng lại chùn bước khi đối mặt với một cơ hội rõ ràng và đáng tin cậy hơn? Điều đó khiến bạn bị mơ hồ, và thiếu lòng tin với thị trường nên nhanh chóng bị trả giá dẫn tới kết quả tệ trong những giao dịch kế tiếp. Vấn đề không phải ở khả năng hay sự hiểu biết của bạn về thị trường. Vấn đề nằm ở phản ứng tâm thức của bạn cách bạn đối diện với cơ hội khi nó xuất hiện.

    Tôi tin rằng bạn đã làm tốt nhất trong nhận thức lúc đó của mình ở thời điểm đó. Càng đọc quyển sách này về sau, bạn sẽ càng hiểu rõ hơn ý này. Không cần phải lăn tăn nữa, nhưng chúng ta sẽ cùng đào sâu vào tâm thức giao dịch để hiểu tại sao điều đó xảy ra và làm cách nào để dứt điểm hoàn toàn.

    Người thầy đã từng nói rằng: “cảm xúc chính là kẻ thù lớn nhất của mọi nhà giao dịch.” và đúng vậy, không phải biểu đồ hay chiến lược giao dịch, mà chính sợ hãi, tham lam, và tiếc nuối mới là yếu tố quyết định thành bại của bạn. Đó cũng chính là lý do vì sao có những nhà giao dịch hiểu thị trường rất rõ, nhưng không bao giờ đạt được sự ổn định lâu dài.

    Thử nghĩ xem, cảm xúc đã chi phối bạn như thế nào trong các quyết định giao dịch:

    – Khi sợ hãi, bạn chần chừ, để cơ hội trôi qua.

    – Khi tham lam, bạn giữ lệnh quá lâu, chỉ để chứng kiến lợi nhuận bốc hơi.

    – Khi tiếc nuối, bạn lao vào thị trường một cách thiếu suy nghĩ, phá vỡ kỷ luật của chính mình.

    Vậy làm sao để phá vỡ những rào cản này? Đầu tiên, bạn cần chấp nhận rằng cảm xúc là một phần không thể thiếu của con người. Bạn không cần và cũng không thể loại bỏ hoàn toàn cảm xúc, nhưng bạn có thể học cách nhận diện và kiểm soát chúng. Đừng cố gắng trở thành một “cỗ máy không cảm xúc.” Thay vào đó, làm chủ cảm xúc và lựa chọn cảm xúc phù hợp với bối cảnh thị trường, điều đó giúp bạn phản ứng hiệu quả hơn.

    Sự hòa hợp với thị trường giúp bạn cảm nhận rằng mọi khoảnh khắc trên thị trường chỉ đơn thuần phản ánh tâm thức của chính bạn khi nhìn nhận nó. Bạn vẫn là chính bạn, đúng với những gì bạn vốn có; đừng cố thay đổi hoặc cưỡng ép bản thân, bởi điều đó sẽ chỉ mang lại sự cản trở. Nhưng cũng đừng buông thả chính mình. Đơn giản, trung thực với bản thân và không ngừng trưởng thành qua từng bước trên hành trình thị trường. Chính sự trưởng thành nội tâm là bước tiến mạnh mẽ nhất, giúp bạn từng bước làm chủ “khoảng cách tâm lý” và từ đó làm chủ cả thị trường.

    Làm sao để chuyển hóa giao dịch thành quy trình đơn giản?

    Larry Pesavento và Leslie Jouflas từng viết trong cuốn sách Trade what you see: How to profit from pattern recognition rằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ.” Câu nói này thoạt nghe có vẻ đơn giản, nhưng ẩn chứa một triết lý sâu sắc, đặc biệt khi nói về quản trị tâm thức trong giao dịch.

    Nếu bạn nghĩ lại, sẽ thấy rất nhiều lần bạn không giao dịch theo những gì thị trường thực sự thể hiện, mà dựa trên kỳ vọng hoặc nỗi sợ của chính mình. Bạn kỳ vọng giá sẽ tăng vì tin rằng mình “phải đúng,” hoặc bạn sợ giá sẽ giảm vì nỗi ám ảnh từ các lệnh thua trước đó. Và chính những cảm xúc này đã khiến bạn không hành động theo cách mà lý trí bảo bạn nên làm.

    Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này trong giao dịch là gì?

    1. Tập trung vào hiện tại: thị trường chỉ tồn tại ở giây phút hiện tại. Quá khứ đã qua, tương lai chưa tới. Bạn không thể giao dịch thành công nếu cứ mang tâm trí của mình về những lệnh đã thua, hoặc quá dựa vào dự đoán tương lai. Quan sát hiện tại là chìa khóa để phản ứng chính xác.

    2. Khách quan với thị trường: thị trường không quan tâm đến kỳ vọng của bạn. Nó chỉ phản ánh sự thật khách quan thông qua biểu đồ và hành động giá. Nếu bạn để kỳ vọng chi phối, bạn sẽ không còn nhìn thấy thị trường đúng với bản chất của nó.

    3. Tách biệt cảm xúc khỏi hành động: quản trị tâm thức trong giao dịch không có nghĩa là không dính mắc cảm xúc điều đó là không thể. Thay vào đó, bạn cần học cách nhận diện cảm xúc khi chúng xuất hiện, biết chúng đang tồn tại và không để chúng ảnh hưởng đến quyết định của mình.

    Cho nên khi giao dịch trên thị trường nếu bảo khó cũng không phải là khó, mà dễ lại cũng càng không. Nên chúng ta sẽ bắt đầu với thị trường với sự đơn giản.

    Khi tiếp nhận sự đơn giản này, quy trình giao dịch sẽ bắt đầu bằng: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ”. Còn những gì tiếp theo cuốn sách sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những yếu tố “đơn giản” để bạn thấy được đây cũng chỉ là cuộc “chơi” với thị trường. Khi “chơi” thì về mặt quản trị tâm thức, bạn đã thắng được 5 đến 7 phần rồi vì tâm thức sẽ đơn giản đối diện với thị trường. Còn cố tình giữ áp lực, quá nghiêm túc sẽ vô cùng ảnh hưởng đến kết quả giao dịch. Người thầy chỉ ra rằng khi hóa thân là một người “chơi” chuyên nghiệp bao giờ cũng có lợi thế hơn là kẻ chỉ chăm chăm muốn lấy tiền của thị trường bao giờ cũng thế, thị trường sẽ sớm cho những kẻ này bài học đắt giá.

    Làm thế nào để áp dụng câu nói “giao dịch những gì bạn thấy”?

    Cắt đầu với ba bước cơ bản, người thầy chỉ ra mỗi bước là một phần trong hành trình xây dựng tâm thức giao dịch vững vàng:

    1. Quan sát không dính mắc:

    Khi nhìn vào biểu đồ, tập trung vào những gì thực tế đang diễn ra các hành động giá, mô hình, và xu hướng ngay hiện tại. Mô thức hay hệ thống có nền tảng cốt lõi và giá trị thực tiễn cao trong giao dịch.

    Nếu còn dính mắc quá chú ý phần này: Tránh suy nghĩ kiểu “tôi nghĩ thị trường sẽ…” hãy hỏi: “biểu đồ đang cho tôi thấy điều gì?”, thay vì hỏi “làm sao để tôi không bị chi phối cảm xúc bởi thị trường mà hỏi bản than rằng: “làm sao tôi làm chủ được nội tâm chính mình”.

    Nắm được khái niệm nhưng phải biết buông không bám chấp vào khái niệm, biết là khái niệm đó tồn tại, rồi cũng chỉ dừng tại đó mới có thể dùng được.

    2. Hành động dựa trên kế hoạch:

    Thay vì để cảm xúc dẫn lối hãy lựa chọn cảm xúc phù hợp cho hoàn cảnh đang diễn ra trên thị trường. Mỗi lệnh giao dịch nên tuân thủ kỷ luật và kế hoạch bạn đã chuẩn bị từ trước. Nguyên tắc này sẽ giúp bạn loại bỏ sự ngẫu nhiên và tăng tính nhất quán trong giao dịch.

    3. Chấp nhận kết quả:

    Dù lệnh thắng hay thua, nhớ rằng mỗi giao dịch chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn. Kết quả của một lệnh không phản ánh toàn bộ khả năng của bạn. Hãy chấp nhận rằng thua lỗ là một phần tự nhiên của quá trình giao dịch.

    Tất nhiên thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc hơn sẽ có thêm nhiều bài học với cách thức áp dụng trên trong giao dịch để giúp mọi giao dịch diễn ra đơn giản và nhẹ nhàng.

    Quản trị tâm thức: Nền tảng cốt lõi của nhà giao dịch?

    Nguyên tắc “giao dịch những gì bạn thấy” không chỉ là một chiến lược kỹ thuật, mà còn là một phần quan trọng trong quản trị tâm thức. Khi bạn thực sự làm chủ được tâm thức, bạn sẽ thấy rằng mọi biến động của thị trường đều trở nên đơn giản chúng chỉ là những tín hiệu để bạn phản ứng, không phải là những thứ để bạn sợ hãi hay quá kỳ vọng.

    Chuyên gia trong ngành nhấn mạnh: “Giao dịch không phải là đoán đúng hay sai. Đó là việc hành động đúng thời điểm dựa trên những gì bạn thấy.” và tôi, qua những năm tháng thực chiến, cũng nhận ra rằng, thành công không đến từ việc bạn biết thị trường sẽ đi đâu, mà từ việc bạn có đủ kỷ luật để hành động đúng khi cơ hội xuất hiện.

    Cơ hội luôn có nhưng mỗi lần xuất hiện chỉ là một khoảnh khắc nắm bắt nhất định. Người thấy được những gì đang diễn ra vì họ thấy được và có đủ nhận thức nắm bắt được, phần lớn thì một là bỏ qua vì thấy quá vội nên không dám hành động, còn lại là không thấy được, chính xác là chưa nhận thức được vì có điều gì đó chưa tương đồng với họ, có lẽ phải nâng cao nhận thức thêm nữa thì may ra. Cho nên về mặt quản trị tâm thức vẫn là mấu chốt để nhìn nhận vạn sự chứ không riêng gì giao dịch tài chính.

    Chương này chỉ là bước khởi đầu, một cái nhìn sơ lược về cách tâm thức và cảm xúc ảnh hưởng đến giao dịch của bạn. Nhưng hãy nhớ, quản trị tâm thức không phải là đích đến, đó là một hành trình không thể đo lường bằng thời gian, chỉ khi bạn ngộ ra hay nhận được thì từ đó về sau trong giao dịch chỉ là một “trò chơi” để bạn trưởng thành hơn. Đó là một hành trình rèn luyện, là sự kết hợp giữa kỷ luật, nhận thức, sự kiên nhẫn và dám đón nhận.

    Khởi nguồn của quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính đó là nhận thức đúng đắn về thị trường, những giá trị mà thị trường mang lại, vai trò của bản thân bạn khi tham gia thị trường và tham gia giao dịch vẫn cân bằng được cuộc sống bên ngoài. Để hành trình giao dịch trôi qua là một hành trình “làm giàu” đáng nhớ đến, rút ra được nhiều bài học thay đổi cuộc đời.

    Trong các chương tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào từng khía cạnh của quản trị tâm thức từ việc làm thế nào để xây dựng tư duy vững chắc, đến cách phát triển một tư duy giao dịch nhất quán. Mỗi chương là một mảnh ghép quan trọng, giúp bạn từng bước làm chủ cảm xúc và xây dựng sự tự tin trong giao dịch.

    Chốt lại thế này giao dịch không phải là sự ràng buộc. Đó là một công cụ để bạn đạt được tự do tài chính và tận hưởng cuộc sống. Và quản trị tâm thức chính là chìa khóa giúp bạn mở ra cánh cửa đó.

    Hành trình đạt được chiến thắng nhất quán

    Thực tế, sự khác biệt giữa hai nhóm nhà giao dịch nhóm chiến thắng nhất quán và phần còn lại giống như sự khác biệt giữa trái đất và mặt trăng. Trái đất và mặt trăng đều là những thiên thể tồn tại trong cùng một hệ mặt trời, vì vậy, chúng có điểm chung. Nhưng bản chất và đặc điểm của chúng thì lại khác nhau một trời một vực, giống như ngày và đêm. Tương tự, bất kỳ ai thực hiện một lệnh giao dịch đều có thể tự xưng là nhà giao dịch, nhưng nếu so sánh đặc điểm của nhóm nhỏ những người chiến thắng ổn định với phần đông còn lại, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ ràng khác biệt như ngày và đêm.

    Nếu việc trở thành nhà giao dịch chiến thắng ổn định được ví như hành trình đến mặt trăng, thì chúng ta có thể nói rằng việc đến được mặt trăng là hoàn toàn có thể. Hành trình này cực kỳ khó khăn, và chỉ một số ít người từng đạt được. Từ góc nhìn ở trái đất, chúng ta có thể thấy mặt trăng hầu như mỗi đêm, và nó dường như gần đến mức chỉ cần giơ tay ra là có thể chạm tới. Nhưng thực tế thì sao? Để đặt chân lên mặt trăng, bạn cần sự chuẩn bị nghiêm túc, một chiến lược rõ ràng và quan trọng nhất lòng kiên định cùng tư duy đúng đắn.

    Đây chính là điều mà người thầy và tôi nhận ra. Thành công trong giao dịch không chỉ nằm ở việc hiểu thị trường, mà còn ở việc bạn hiểu chính mình đến đâu. Để từ đó, bạn vượt qua những giới hạn nội tâm, như nỗi sợ, lòng tham, hay sự thiếu kỷ luật những điều luôn cản trở bạn trên hành trình đạt đến thành công.

    Bạn có thể thấy rõ cơ hội trước mắt, giống như mặt trăng luôn hiện hữu trên bầu trời. Nhưng nếu thiếu sự chuẩn bị và tư duy đúng, bạn sẽ mãi đứng từ xa mà ngắm nhìn, không bao giờ chạm tay tới nó. Và đây chính là khác biệt lớn nhất giữa nhóm nhà giao dịch chiến thắng nhất quán và những người còn lại.

    Thành công không phải là thứ bạn tình cờ tìm thấy, mà là một hành trình được thiết kế cẩn thận. Tất cả bắt đầu từ tâm thức giao dịch nơi bạn học cách đối mặt với cảm xúc, vượt qua những giới hạn nội tâm và hành động nhất quán dù thị trường biến động ra sao. Thành công trong giao dịch không phải là một “đích đến” dễ dàng, nhưng nếu bạn thực sự tập trung và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể đạt được.

    Vậy câu hỏi dành cho bạn là: bạn sẵn sàng làm gì để bước ra khỏi nhóm phần đông và gia nhập nhóm chiến thắng ổn định?

    Được người thầy nhắc nhở rằng, chìa khóa nằm ở tâm thức giao dịch thứ sẽ giúp bạn vượt qua mọi rào cản và biến ước mơ thành hiện thực.

    Giao dịch thành công cũng giống như việc bước vào một thế giới mà ở đó, bất kỳ ngày, tuần hay tháng nào, thị trường đều mang đến những cơ hội kiếm tiền khổng lồ cho những ai dám thực hiện giao dịch. Thị trường luôn vận động, và dòng tiền cũng luôn chảy, tạo ra những khả năng tưởng chừng vô hạn để bạn thành công. Nhưng, người thầy nhấn mạnh từ “tưởng chừng” đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa hai nhóm nhà giao dịch: nhóm chiến thắng một cách nhất quán và nhóm luôn ở bên bờ của thất bại.

    Đối với những nhà giao dịch đã vượt qua cái mà tôi và người thầy gọi là “ngưỡng cửa nhất quán”, dòng tiền không chỉ nằm trong tầm tay họ mà họ gần như có thể lấy được nó bất kỳ lúc nào. Có thể bạn cảm thấy sốc hoặc khó tin, nhưng đây là sự thật. Dĩ nhiên, vẫn có những giới hạn nhất định, nhưng phần lớn, tiền chảy vào tài khoản của những nhà giao dịch này một cách dễ dàng và tự nhiên đến mức khó ai có thể tưởng tượng nổi.

    Ngược lại, đối với những nhà giao dịch chưa đạt được sự nhất quán, từ “tưởng chừng” mang đúng nghĩa như nó gợi ý. Thành công dường như luôn “ngay trong tầm tay,” nhưng rồi lại biến mất hoặc tan biến trước mắt họ, hết lần này đến lần khác. Đây không chỉ đơn thuần là một thất bại về mặt kỹ thuật, mà là nỗi đau về mặt tâm thức. Điều duy nhất ổn định trong hành trình của nhóm này chính là sự bất ổn cảm xúc hay mất cân bằng điện từ phần sau tôi sẽ đề cập đến.

    Họ có thể có những khoảnh khắc vui sướng khi giành chiến thắng, nhưng hầu hết thời gian, họ chìm trong cảm giác sợ hãi, giận dữ, thất vọng, lo lắng, đau buồn, bị phản bội và đầy hối tiếc. Sự bất an này không chỉ làm họ kiệt quệ về mặt tinh thần mà còn khiến họ lặp lại những sai lầm cũ, khiến con đường đến thành công ngày càng xa vời.

    Điều gì thực sự tách biệt hai nhóm nhà giao dịch nhóm nhất quán và nhóm thất bại?

    Liệu đó có phải là trí tuệ vượt trội? Hay làm việc chăm chỉ hơn? Có phải họ là những người giỏi phân tích hơn? Hay họ sử dụng những hệ thống giao dịch tinh vi nhất? Đúng, những yếu tố này có thể góp phần, nhưng chúng không phải là gốc rễ của vấn đề.

    Người thầy đưa ra một thực tế thú vị: Trong số những nhà giao dịch thất bại liên tục, chúng ta thường thấy họ là những người thuộc tầng lớp được xã hội nể trọng: bác sĩ, luật sư, kỹ sư, nhà khoa học, CEO, những doanh nhân thành đạt, hoặc thậm chí là những người về hưu với khối tài sản đáng kể. Họ là những cá nhân thông minh, học cao hiểu rộng, giàu kinh nghiệm sống. Vậy tại sao họ vẫn thất bại thảm hại trên thị trường tài chính?

    Thị trường tài chính không đánh giá bạn qua địa vị xã hội, bằng cấp hay tài sản tích lũy. Nó không quan tâm bạn đã thành công trong những ngành nghề danh giá nào. Trên thị trường, tất cả chúng ta đều bình đẳng. Thành công không nằm ở những gì xã hội thường tôn vinh như trí tuệ, học vấn hay sự chăm chỉ mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức, quản trị tư duy và quản trị hành vi của chính mình.

    Nhóm nhà giao dịch nhất quán không phải là những người thông minh nhất, cũng không phải là những người sở hữu chiến lược giao dịch tối ưu nhất. Họ chính là những người có khả năng duy trì sự bình tĩnh, vượt qua nỗi sợ hãi và không để cảm xúc chi phối dù thị trường có biến động mạnh đến đâu.

    Ngược lại, nhóm thất bại bị cuốn vào vòng xoáy cảm xúc. Họ sợ hãi khi thị trường đi ngược lại dự đoán và tham lam khi thấy lợi nhuận nhanh chóng. Họ liên tục lặp lại các chu kỳ: sợ hãi → bỏ lỡ cơ hội → tiếc nuối → cố gắng bù đắp, và kết quả là tiếp tục thất bại. Họ không thất bại vì thiếu kiến thức hay kỹ năng, mà vì không thể làm chủ được chính mình.

    Vậy, làm thế nào để trở thành nhà giao dịch nhất quán?

    Câu trả lời nằm ở:

    Có được tâm thái đúng. Đó là “năng lực đặc biệt” mà trong quyển sách này sẽ giúp bạn gọi tên ra là loại cảm xúc gì và chọn lựa cảm xúc phù hợp với hoàn cảnh như thế nào. Để mỗi giao dịch trở nên đơn giản hơn và nhẹ nhàng hơn.

    Cùng tôi trong những chương sau sẽ dần tiết lộ cho bạn cụ thể, bây giờ bạn tập dần buông bỏ nỗi sợ hãi và sự ám ảnh về kết quả giao dịch, tôi tin lúc đó bạn đã làm tốt nhất rồi. Khi bạn tiếp tục theo dõi nội dung tiếp theo, tự nhiên bạn sẽ cảm thấy giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến căng thẳng nữa, mà trở thành một quy trình đơn giản và tự nhiên.

    Từ người thầy đến hành trình của bạn

    Cuốn sách này không chỉ là sự tiếp nối từ tư duy của người thầy mà còn là những bài học mà tôi đã rút ra sau nhiều năm giao dịch thực chiến. Tâm thức là gốc rễ của mọi hành động, và khi bạn làm chủ được tâm thức của mình, giao dịch không còn là một cuộc chiến căng thẳng hay đầy áp lực.

    Thay vào đó, biến giao dịch thành một quy trình đơn giản, nơi bạn chỉ cần quan sát, hành động, và để lợi nhuận tự nhiên đến. Không còn căng thẳng, không còn đấu tranh nội tâm chỉ còn lại sự tự tin, bình tĩnh, và hiệu quả.

    Vậy đích đến cuối cùng của giao dịch là gì? Chẳng phải là có tiền để tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn hơn sao? Vậy nên, thay vì dán mắt vào màn hình cả ngày, bạn hãy tự hỏi: “Mình đang giao dịch để đạt được điều gì? Tự do tài chính, hay tự do thời gian? Hay cả hai?”

    Thêm một lần nhắc nhở nữa, giao dịch không phải là sự ràng buộc trong những lo lắng và căng thẳng. Đó là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn đạt được sự tự do mà bạn xứng đáng. Tự do yêu thương bản thân, chăm sóc gia đình, và tận hưởng cuộc sống theo cách bạn muốn.

    Giao dịch nên vận hành như một phần tự nhiên trong cuộc sống của bạn nhẹ nhàng, đơn giản và hiệu quả. Đó mới là ý nghĩa thực sự của hành trình này.

    Thị trường sẽ luôn ở đó, cơ hội sẽ luôn ở đó. Nhưng điều quan trọng nhất là: bạn có thể làm chủ được chính mình, để đón nhận cơ hội khi nó đến hay không?

    Hầu hết các nhà phân tích thị trường giỏi nhất lại là những nhà giao dịch tệ nhất mà bạn có thể tưởng tượng. Nghe có vẻ khó tin, nhưng thực tế là như vậy. Trí thông minh và khả năng phân tích xuất sắc chắc chắn đóng vai trò quan trọng trong giao dịch, nhưng chúng không phải yếu tố quyết định sự khác biệt giữa những người chiến thắng bền vững và những người thất bại. Nếu không phải trí thông minh hay phân tích tốt hơn, thì điều gì mới tạo nên khác biệt? Sau nhiều năm làm việc cùng những nhà giao dịch xuất sắc và cả những người từng thất bại, thậm chí giúp một số từ “tệ nhất” trở thành “tốt nhất”, người thầy có thể khẳng định chắc chắn rằng: Những nhà giao dịch thành công nhất tư duy khác biệt so với phần còn lại.

    Ý này nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó lại chứa đựng ý nghĩa rất lớn nếu bạn thật sự hiểu rõ. Ai trong chúng ta cũng nghĩ rằng mình khác biệt, nhưng thường mặc định rằng người khác chia sẻ cách nhìn nhận giống mình, cho đến khi xảy ra một tranh cãi về những điều mà cả hai cùng trải nghiệm. Và chính sự khác biệt trong cách tư duy, hơn cả bên ngoài đang thể hiện, mới làm cho mỗi người trở nên độc nhất. Nhưng trong giao dịch, tư duy “khác biệt” có nghĩa là gì? Đó không chỉ là việc bạn nhìn nhận cơ hội hay thách thức trên thị trường, mà là khả năng bạn hành động nhất quán dựa trên những gì mình thấy, bất chấp sự tác động của cảm xúc hay hoàn cảnh bên ngoài.

    Người thầy từng nhấn mạnh: Những nhà giao dịch giỏi không chỉ biết thị trường có thể làm gì, mà họ biết chính mình sẽ làm gì khi thị trường xảy ra điều đó. Tư duy khác biệt này không chỉ đơn thuần là hiểu thị trường, mà còn là sự làm chủ tâm thức, duy trì kỷ luật và phản ứng chính xác với mọi diễn biến xảy ra. Thị trường là nơi thể nghiệm nội tâm ngay lập tức khi mới vừa vào lệnh, nơi mà những người chiến thắng không phải là người đoán đúng nhiều nhất, mà là người hành động bài bản và có tiêu chuẩn nhất. Và đây cũng là lý do tại sao tư duy giao dịch khác biệt lại là yếu tố sống còn, giúp những nhà giao dịch xuất sắc không chỉ tồn tại mà còn vượt trội trong một môi trường đầy biến động.

    Quay lại với các nhà giao dịch. Điều gì khác biệt giữa cách suy nghĩ của những nhà giao dịch giỏi nhất so với những người vẫn đang loay hoay? Mặc dù thị trường có thể được miêu tả như một “đấu trường vô tận của những cơ hội,” nhưng đồng thời, nó cũng là nơi tạo ra những áp lực tâm lý kéo dài và khắc nghiệt nhất mà bạn từng phải đối mặt.

    Hầu hết mọi nhà giao dịch, vào một thời điểm nào đó, đều học được cách nhận diện cơ hội trên thị trường.Nhưng rõ ràng rằng việc học cách nhận biết cơ hội mua hoặc bán không đồng nghĩa với việc bạn đã học được cách suy nghĩ như một nhà giao dịch thực thụ.

    Điều khác biệt lớn nhất giữa những người thắng lợi bền vững và phần còn lại chính là: Những người thắng lợi đã đạt đến một trạng thái nội tâm đặc biệt và một hệ thống tư duy độc đáo giúp họ duy trì kỷ luật, tập trung và quan trọng nhất là sự tự tin, bất chấp những điều kiện bất lợi từ thị trường. Chính điều này giúp họ không còn dễ bị tác động bởi những nỗi sợ hãi hay những sai lầm giao dịch mà hầu hết mọi người đều gặp phải.

    Chú thích:

    Nhất quán là sự kiên định trong tư duy, hành động và kỷ luật, luôn tuân thủ nguyên tắc và chiến lược đã đề ra, bất kể thị trường biến động ra sao. Đây là yếu tố cốt lõi để đạt được thành công bền vững trong giao dịch.

    Trạng thái rung động điện từ nội tâm

    Từ bây giờ trở về sau để bạn bước vào hành trình tâm thức đơn giản hơn chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một tri thức tuyệt quý người thầy đặc biệt về môn quản trị tâm thức có chỉ dạy, thời kỳ đồ đá đồ đồng, đầu tiên con người phát hiện ra đồ đá, sau đó phát hiện ra lửa, bắt đầu phát hiện ra tầm quan trọng của hơi nước, gió, từ từ phát hiện ra tầm quan trọng của điện từ, bây giờ họ phát hiện ra tầm quan trọng của quang (ánh sáng). Mỗi một phát hiện quyết định 1 sự văn minh, nên con người của mình từ từ phải cân bằng được ĐIỆN. Giai đoạn này, trên thị trường đa phần sai lầm dẫn đến mất mát trên thị trường là do rối loạn điện từ.

    Nên TẦN SỐ RUNG ĐỘNG NĂNG LƯỢNG của con người chúng ta nó lệ thuộc vào TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM, hay nói cách khác là TRẠNG THÁI NỘI TÂM của chúng ta.

    TRẠNG THÁI RUNG ĐỘNG ĐIỆN TỪ CỦA NỘI TÂM thì chúng ta phân ra:

    – Trạng thái theo chiều hướng Âm (-): Phát ra ngoài tần số thấp, mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả bất như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng Dương (+): Phát ra ngoài tần số cao; mọi việc mình làm hầu hết dẫn đến kết quả như ý

    – Trạng thái theo chiều hướng cân bằng: Phát ra ngoài tần số siêu cao, đây là trạng thái đặc biệt nhất không thể biết, không thể diễn tả bằng lời, điều này tôi sẽ làm rõ ở những chương sách sau này.

    Tuy nhiên tôi vẫn nhắc nhở ở chỗ này rằng trạng thái nội tâm hướng dương nên xuất phát từ cân bằng, lấy trạng trái cân bằng như trạm nghỉ giữa các trạng thái để giúp nội tâm được thông suốt tránh quá dương thì sẽ hoá âm. Tức dương quá mạnh mẽ sẽ hoá âm, giống một chuỗi thắng thường kéo theo một chuỗi thua, chúng ta cần sự nhất quán, hiệu quả và ổn định cũng giống như nội tâm vậy.

    Mọi thứ xuất phát từ tâm thức cá nhân trước khi hiển lộ trên thị trường. Cũng như tại sao trên thị trường chúng ta không đi phân tích tâm lý đám đông của các tay chơi, nhóm người tham gia chuyên nghiệp, hay những người đến từ các tổ chức có dòng tiền mạnh mẽ mà đi “phân tích tâm thức” chính bản thân mỗi nhà giao dịch trên thị trường. Giải thích rõ hơn là quá nhiều đám đông xuất hiện đổ bộ vào thị trường thì mọi lý thuyết về tâm lý đám đông sẽ là vô nghĩa vì tính cục bộ của tâm thức “không giới hạn” như vậy lại mang tính chất của quy luật, mà khi đã là quy luật thì phải sử dụng quy luật mạnh mẽ nhất đó là quy luật tâm thức.

    Người thầy cũng nhắc nhở ở đây đó là quy luật tâm thức sẽ có hai thái cực ảnh hưởng đến tâm thức và mọi hiện tượng, sự vật, sự việc của chúng ta đó là: âm, dương. Nhìn lại có phải đỉnh cao của tâm lý đám đông là tâm thức cá nhân như tôi đã bàn ở phần trên. Và nắm bắt quy luật tâm thức cũng làm chủ hai thái cực âm dương sao cho hoà hợp hơn, sao cho có sự cân bằng để nó là cơ sở phản ánh tính nhất quán của một nhà giao dịch trên thị trường. Quá hứng khởi, tự mãn, cảm xúc vui vẻ quá mức phản ánh chiều quá dương hay quá đau đớn, khổ nhọc cũng phản ánh chiều ngược lại là quá âm.

    Quá là không tốt, càng quá đà vào cảm xúc rồi buông thả để điện từ rối loạn thì càng xa với khái niệm tôi luôn nhắc lại: “Nhà giao dịch chiến thắng nhất quán”. Nhận biết để thay đổi chứ đừng để đó, vì nhận ra điều này phần đời còn lại của bạn chắc hẳn nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với lúc trước khi tiếp xúc với thị trường.

    Cho nên bắt đầu từ đây tôi sẽ nói nhiều hơn về khái niệm trạng thái nhận thức nội tâm hay trạng thái nội tâm của con người hay chính bản thân mỗi chúng ta nhìn nhận con người, hoàn cảnh xung quanh và cả thị trường tài chính.

    Bạn nghĩ mà xem: Mỗi người đều có thể học được cách phân tích thị trường, nhưng rất ít người rèn luyện được tâm thái đúng và tư duy cần thiết để trở thành người chiến thắng một cách nhất quán. Giống như việc bạn có thể học và hoàn thiện kỹ thuật cầm vợt chơi Pickleball, nhưng để đạt được sự ổn định trong kết quả, điều quan trọng nằm ở tâm thái, tư duy, và khả năng chú ý đến những tiểu tiết nhỏ nhất trong từng cú đánh.

    Một người huấn luyện Pickleball từng chia sẻ với tôi rằng:

    “Cần phải đặt tâm thức ngay tại đây, ngay tại những điểm trọng tâm, để mỗi cú đánh đều chứa đựng một bài học.” Như Lý Tiểu Long từng nói: “Tôi không sợ người tập 10.000 cú đá khác nhau, tôi chỉ sợ người tập một cú đá 10.000 lần.” Chính sự trọn vẹn trong từng cú đánh, mỗi lần tập luyện đều có bài học rõ ràng, mới tạo nên sự nhất quán và thành công thực sự.

    Tại sao tôi ví dụ môn thể thao này?

    Vì Pickleball là một môn thể thao đòi hỏi chiến thuật rất cao và đặc biệt nhạy cảm với sự “vội vàng” của nội tâm. Chính trạng thái vội vàng này thường dẫn đến kết quả xấu, không chỉ trong Pickleball mà cả trong Trading.

    Tôi đã từng chứng kiến các tuyển thủ quốc gia Việt Nam chơi Pickleball ở một đẳng cấp cao. Điều ấn tượng nhất không phải là họ cố gắng đánh bóng thật mạnh hay hạ gục đối thủ bằng kỹ thuật điêu luyện, mà là họ hiểu rõ luật chơi và luôn thích nghi liên tục để hóa giải các chiêu thức của đối phương.

    Điều này làm tôi liên tưởng rất nhiều đến giao dịch tài chính. Trong cả hai lĩnh vực, việc quản trị tâm thức, hiểu luật chơi và khả năng thích nghi luôn là yếu tố quyết định kết quả.

    Nhắc nhở của người thầy:

    “Tiểu tiết tạo nên đại cục”, rút kinh nghiệm và KAIZEN tốt hơn 1% cho lần kế tiếp sẽ quyết định thắng lợi của một nhà giao dịch nhất quán.

    Vâng, quản trị tâm thức giúp bạn đi đơn giản hơn trên con đường thành công nhất quán trong giao dịch tài chính. Nhận biết và thấu hiểu nội tâm đó chính là cách thức tưởng chừng nhẹ nhàng nhất mà hiển nhiên chẳng cần một “chén thánh” diệu kỳ nào giúp bạn chinh phục thị trường. Tất nhiên có rất nhiều cách thức để bạn đi đến đích, tôi cũng vẫn sẽ chia sẻ cho bạn thêm vài cách để đạt được mong muốn của bạn qua bài học của người thầy, chỉ cần bạn giúp tôi xác lập lại mong muốn đó thực sự bạn muốn có hay không? Trong tương lai đấy nhé, hình dung xem để xác lập lại và tiếp tục đọc cách thức mà người thầy cũng hay thường chia sẻ cho các học trò.

    Giao dịch có cần trải qua đau đớn nội tâm “cực hạn”

    Thông thường, những nhà giao dịch vượt qua “ngưỡng cửa của sự nhất quán” thường phải trải qua rất nhiều đau đớn cả về cảm xúc lẫn mất mát tài chính trước khi họ đạt được trạng thái nhận thức nội tâm cho phép họ hoạt động hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt của thị trường. Ngoại lệ hiếm hoi thường thuộc về những người sinh ra trong gia đình có truyền thống giao dịch thành công, hoặc bắt đầu sự nghiệp giao dịch dưới sự hướng dẫn của một người thầy thực sự hiểu rõ bản chất của giao dịch và quan trọng hơn, biết cách truyền đạt điều đó.

    Tại sao hầu hết các nhà giao dịch lại trải qua những nỗi đau cảm xúc và thất bại tài chính? Câu trả lời đơn giản là: Phần lớn chúng ta không may mắn được bắt đầu sự nghiệp giao dịch với sự hướng dẫn đúng đắn. Tuy nhiên, lý do sâu xa hơn thế nhiều.

    Người thầy đã dành hàng chục năm để “giải phẫu” các động lực nội tâm đằng sau giao dịch nhằm phát triển những phương pháp hiệu quả để dạy các nguyên tắc thành công. Và điều mà ông ấy phát hiện ra là: Giao dịch đầy rẫy những nghịch lý và mâu thuẫn trong cách tư duy, điều này khiến việc học cách giao dịch thành công trở nên cực kỳ khó khăn. Thực tế, nếu phải chọn một từ duy nhất để miêu tả bản chất của giao dịch, thì từ đó chính là “nghịch lý”.

    Theo từ điển, nghịch lý là điều có vẻ mâu thuẫn hoặc trái ngược với niềm tin thông thường thậm chí trái ngược với những gì chúng ta nghĩ là hợp lý. Nhưng chính những nghịch lý này lại là điều khiến giao dịch trở thành một hành trình vừa thách thức, vừa cuốn hút.

    Từ kinh nghiệm của chính tôi và những bài học rút ra từ người thầy cùng các chuyên gia khác, tôi nhận ra rằng: Không chỉ cần hiểu nghịch lý của thị trường, mà còn cần phải học cách chấp nhận nó như một phần tự nhiên của giao dịch. Việc này không chỉ giúp bạn vượt qua những áp lực tinh thần mà còn giúp bạn phát triển một tư duy đúng đắn thứ sẽ đưa bạn đến sự nhất quán và tự tin trong giao dịch.

    Điều tôi muốn nhấn mạnh là: Giao dịch không chỉ là việc bạn phân tích tốt hay dự đoán đúng, mà còn là việc bạn chuẩn bị tâm thức như thế nào để đối mặt với sự không chắc chắn, nghịch lý và áp lực của thị trường. Và khi bạn vượt qua được những rào cản đó, giao dịch không chỉ còn là một công việc kiếm tiền, mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống tự do và ý nghĩa mà bạn hằng mong ước.

    “Người chấp nhận rủi ro”

    Thảm họa tài chính và cảm xúc là điều thường gặp ở các nhà giao dịch. Điều này xảy ra bởi vì nhiều quan điểm, tâm thái và nguyên tắc mà chúng ta thường áp dụng rất tốt trong cuộc sống hàng ngày lại hoàn toàn phản tác dụng khi bước vào môi trường giao dịch. Những điều này đơn giản là không hoạt động trong thế giới giao dịch. Và điều đáng buồn là, đa số nhà giao dịch bắt đầu sự nghiệp của mình với một sự thiếu hiểu biết cơ bản về giao dịch thực sự nghĩa là gì, về các kỹ năng cần thiết, và mức độ mà những kỹ năng đó cần được phát triển.

    Bạn thử nghĩ về điều này: Giao dịch vốn dĩ luôn tiềm ẩn rủi ro. Không có một giao dịch nào mà kết quả được bảo đảm chắc chắn. Vì vậy, khả năng sai lầm và mất tiền luôn luôn tồn tại. Khi bạn thực hiện một lệnh giao dịch, bạn có xem mình là một “người chấp nhận rủi ro” không? Nghe có vẻ như một câu hỏi đánh đố, nhưng thực ra không phải vậy.

    Câu trả lời hợp lý là gì? Tất nhiên, bạn có thể nghĩ rằng: “Chắc chắn rồi, tôi chấp nhận rủi ro khi giao dịch.” Nếu tôi tham gia vào một hoạt động vốn dĩ đầy rủi ro, vậy chẳng phải tôi chính là một người chấp nhận rủi ro sao? Đây là một giả định rất hợp lý, và hầu hết các nhà giao dịch đều nghĩ như vậy. Hơn nữa, họ còn tự hào khi xem mình là một “người chấp nhận rủi ro.” nhưng vấn đề ở đây là: Giả định này sai hoàn toàn.

    Đúng, khi bạn thực hiện một giao dịch, bạn đang đối mặt với rủi ro, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn thực sự là “người chấp nhận rủi ro”. Đây là điểm mấu chốt: tất cả các giao dịch đều tiềm ẩn rủi ro vì kết quả chỉ mang tính xác suất không có gì bảo đảm. Nhưng, hầu hết các nhà giao dịch có thực sự tin rằng họ đang chấp nhận rủi ro khi đặt lệnh không? Họ có thực sự hiểu rằng kết quả của giao dịch là không chắc chắn và họ phải đối mặt với những hậu quả có thể xảy ra không?

    Câu trả lời sâu thẳm bên trong phần lớn nhà giao dịch là: không!

    Hầu hết các nhà giao dịch hoàn toàn không hiểu ý nghĩa thực sự của việc trở thành một “người chấp nhận rủi ro” theo cách mà một nhà giao dịch thành công hiểu. Những nhà giao dịch giỏi nhất không chỉ chấp nhận rủi ro họ còn học cách đối mặt và ôm lấy rủi ro đó một cách chủ động.

    Đây chính là “khoảng cách tâm lý” mà người thầy đã nhấn mạnh và tôi hoàn toàn đồng ý dựa trên kinh nghiệm của mình. Giữa việc đặt một lệnh giao dịch và việc thực sự chấp nhận rủi ro của lệnh giao dịch đó, tồn tại một khoảng cách tâm lý rất lớn. Và chính khoảng cách này là nguyên nhân khiến nhiều nhà giao dịch thất bại, cả về mặt tài chính lẫn cảm xúc.

    Điều quan trọng ở đây không phải là bạn có dám đặt lệnh giao dịch hay không, mà là:

    – Bạn có thực sự chấp nhận rủi ro tiềm ẩn trong mỗi giao dịch?

    – Bạn có sẵn sàng đối mặt với mọi kịch bản, kể cả kịch bản xấu nhất?

    Đối với những nhà giao dịch thành công, sự khác biệt không nằm ở khả năng dự đoán thị trường, mà ở cách họ xử lý rủi ro. Họ không chỉ chấp nhận rủi ro, mà còn xem nó như một phần không thể thiếu trong quy trình giao dịch của mình. Họ hiểu rằng: “chấp nhận rủi ro” không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một trạng thái tâm thức cần được luyện tập.

    Đây là bài học quý giá mà tôi rút ra từ người thầy, và tôi đã phát triển nó thêm trên nền tảng nội tâm để phù hợp với thực tế của nhiều nhà giao dịch ngày nay như bạn. Việc hiểu và chấp nhận rủi ro không chỉ giúp bạn tồn tại trên thị trường, mà còn giúp bạn giao dịch với sự tự tin và thoải mái hơn.

    Giao dịch không phải là một cuộc chiến để tránh rủi ro, mà là một hành trình để hiểu, chấp nhận, và làm chủ rủi ro. Và khi bạn đạt được điều này, bạn sẽ thấy rằng: rủi ro không phải là kẻ thù, nó chính là người bạn đồng hành, giúp bạn trưởng thành và phát triển trên con đường giao dịch.

    Khi bạn thực sự chấp nhận rủi ro, điều đó sẽ thay đổi hoàn toàn cách bạn giao dịch và kết quả cuối cùng mà bạn đạt được. Những nhà giao dịch giỏi nhất có thể vào lệnh mà không chút do dự hay xung đột tâm lý nào. Họ cũng có thể nhanh chóng thoát khỏi lệnh nếu nhận ra giao dịch đó không hiệu quả kể cả phải chịu lỗ mà không cảm thấy bất kỳ sự khó chịu hay tổn thương cảm xúc nào. Nói cách khác, rủi ro vốn có trong giao dịch không làm mất đi sự kỷ luật, tập trung hay tự tin của họ.

    Ngược lại, nếu bạn không thể giao dịch mà không cảm thấy bất kỳ sự bất an hay sợ hãi nào, điều đó có nghĩa là bạn chưa thực sự học được cách chấp nhận rủi ro. Đây là một vấn đề lớn, bởi vì mức độ bạn không chấp nhận rủi ro sẽ tỷ lệ thuận với mức độ bạn tìm cách tránh né nó. Cố gắng tránh né điều không thể tránh khỏi sẽ chỉ dẫn đến sự thất bại.

    Giao dịch tài chính thực ra chỉ là một “phiên bản thu nhỏ” của cuộc sống. Bởi lẽ, mọi nhận thức sai lầm, rào cản nội tâm hay khó khăn trong giao dịch đều phản ánh chính những vấn đề ta gặp ngoài đời. Với tôi, khi bạn làm chủ được quá trình giao dịch, cũng có nghĩa là bạn đang dần làm chủ chính cuộc đời mình và nền tảng của tất cả vẫn là tự làm chủ bản thân.

    Chấp nhận rủi ro là một kỹ năng khó học, đặc biệt đối với nhà giao dịch, bởi vì trong giao dịch, chúng ta phải đối mặt với những điều có thể khiến mình sợ hãi nhất: mất tiền và thừa nhận mình sai. Điều này không chỉ đau đớn mà còn rất khó chịu. Hãy thử nghĩ xem, có phải bạn từng tự nhủ: “Việc tránh thua lỗ và tránh sai lầm là điều tự nhiên, vậy chẳng phải tôi đang làm đúng khi cố gắng né tránh nó?”

    Câu trả lời là: Đúng, điều đó tự nhiên, nhưng chính vì vậy mà giao dịch trở nên cực kỳ khó khăn.

    Chúng ta phải đối mặt với nỗi sợ bị sai lầm và mất tiền ở mọi khoảnh khắc trong giao dịch. Nhưng thay vì đấu tranh với nó, người thầy đã dạy tôi và tôi đã thực sự ngộ ra qua kinh nghiệm thực chiến rằng, chấp nhận rủi ro không có nghĩa là bạn yêu thích thua lỗ, mà là bạn hiểu rằng thua lỗ là một phần không thể tách rời của giao dịch. Đây chính là bước ngoặt mà không phải ai cũng đạt được.

    Tại sao chấp nhận rủi ro lại quan trọng? Bởi vì nếu bạn không thực sự chấp nhận, tâm trí bạn sẽ tự động phản kháng lại nó. Phản kháng sẽ dẫn đến việc bạn né tránh: Né tránh cắt lỗ, né tránh đặt lệnh, hoặc né tránh đối mặt với thực tế rằng thị trường luôn bất định. Và mỗi lần né tránh, bạn lại càng xa rời kỷ luật giao dịch yếu tố sống còn để thành công.

    Những nhà giao dịch hàng đầu không phải là những người dự đoán đúng nhiều nhất, mà là những người biết khi nào nên hành động, khi nào nên rút lui mà không để cảm xúc lấn át. Họ không bị “cái tôi” cản trở khi phải thừa nhận rằng mình sai. Đây là sự khác biệt cốt lõi: Họ hành động dựa trên quy trình và kỷ luật, không phải dựa trên cảm xúc.

    Nhưng đây không chỉ là bài học của riêng người thầy. Tôi đã từng trải qua cảm giác bất an mỗi khi đối mặt với thua lỗ, tự trách mình khi không thoát lệnh đúng lúc hoặc bỏ lỡ cơ hội. Và chính từ những thất bại này, tôi nhận ra rằng: giao dịch không phải là việc “tránh thua lỗ” mà là “quản trị thua lỗ một cách thông minh.”

    Nhắc nhở lại rằng, bạn không cần phải chiến thắng trong mọi giao dịch. Điều bạn cần là chấp nhận rằng thua lỗ là một chi phí cần thiết để học hỏi và tồn tại trên thị trường. Khi bạn làm được điều đó, tâm trí bạn sẽ nhẹ nhàng hơn, bạn sẽ giao dịch với sự tự tin và nhất quán không phải để tránh thua, mà để tối ưu hóa những cơ hội tốt nhất.

    Cuối cùng, tự hỏi chính mình: Làm thế nào để tôi hành động mà không bị cảm xúc cản trở? Làm thế nào để mỗi lệnh giao dịch đều là một phần trong kế hoạch lớn hơn, chứ không phải là một ván bài đầy lo âu?

    Giao dịch đặt ra một nghịch lý cơ bản: Làm thế nào để chúng ta duy trì được kỷ luật, sự tập trung và tự tin trước sự bất định không ngừng của thị trường? Càng cố gắng kỷ luật thì hiệu quả lại càng thấp, càng cưỡng ép thì lại càng không thu lại gì, mà chấp nhận rằng bản thân kỷ luật như một lẽ hiển nhiên trong giao dịch. Đó là bắt nguồn từ sự tập trung hướng đến hình ảnh tâm trí là một nhà giao dịch thực thụ, bạn sẽ làm được điều đó.

    Điều này đòi hỏi một kỹ năng quan trọng trong giao dịch mà ít ai thực sự tập trung học hỏi: kỹ năng chấp nhận rủi ro. Học cách chấp nhận rủi ro không phải là việc đơn giản bỏ qua nỗi sợ, mà là khả năng nhìn nhận rủi ro một cách khách quan, không để nó chi phối cảm xúc hay hành động của bạn. Đây chính là kỹ năng quan trọng nhất mà một nhà giao dịch thực thụ cần nắm vững để thành công.

    Khi bạn thực sự làm chủ được kỹ năng chấp nhận rủi ro, thị trường sẽ không còn tạo ra thông tin khiến bạn đau đớn về mặt cảm xúc. Hãy nghĩ về điều này: nếu những gì thị trường đưa ra chỉ đơn thuần là thông tin, không phải là lời khẳng định đúng sai hay một phán xét, thì bạn sẽ chẳng còn gì để tránh né hay sợ hãi. Thay vào đó, mọi thông tin đều trở thành một chỉ dấu cho các khả năng. Đây chính là cách nhìn khách quan một góc nhìn không bị bóp méo bởi những nỗi lo sợ về những gì có thể hoặc không thể xảy ra.

    Bạn thử nhớ lại bao nhiêu lần bạn mắc phải những sai lầm quen thuộc: vào lệnh quá sớm trước khi có tín hiệu rõ ràng từ thị trường, hoặc vào lệnh quá muộn khi cơ hội đã qua. Bao nhiêu lần bạn thuyết phục bản thân không cắt lỗ và để lệnh lỗ trở nên nghiêm trọng hơn? Bao nhiêu lần bạn thoát khỏi một lệnh thắng quá sớm, hoặc thậm chí không chốt lời và để lệnh thắng biến thành lệnh thua? Bao nhiêu lần bạn kéo dừng lỗ gần hơn điểm vào lệnh để rồi bị dừng lại, chỉ để nhìn thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng bạn đã dự đoán?

    Những lỗi này không phải do thị trường tạo ra. Thị trường không có sức mạnh nào để kiểm soát cách bạn nhìn nhận hay hành động. Thị trường chỉ đơn thuần vận động, cung cấp thông tin về chính nó, và mở ra cơ hội. Tất cả những sai lầm đó đều xuất phát từ tâm thái giao dịch và cách nhìn nhận sai lệch những tâm thái nuôi dưỡng nỗi sợ hãi thay vì xây dựng sự tự tin.

    Câu hỏi đáng để suy ngẫm: Bạn đã bao giờ thực sự tin tưởng vào chính mình trong giao dịch chưa? Tôi không chỉ nói đến việc tin rằng mình có thể dự đoán đúng, mà là tin rằng dù kết quả ra sao, bạn vẫn hành động một cách có kỷ luật và nhất quán.

    Từ kinh nghiệm của tôi và những bài học từ các chuyên gia như người thầy, tôi nhận ra rằng giao dịch không phải là việc tìm cách tránh rủi ro hay đảm bảo lợi nhuận mọi lúc. Đó là việc học cách chấp nhận rủi ro, nhìn nhận nó như một phần tự nhiên của cuộc chơi, và hành động một cách khách quan, tự tin. Khi bạn đạt đến điểm này, thị trường không còn là nơi đầy áp lực hay căng thẳng nữa. Nó trở thành một không gian để bạn thực hiện những kế hoạch đã chuẩn bị, một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng.

    Tôi muốn nhấn mạnh rằng: thị trường không chống lại bạn, cũng không đứng về phía bạn. Thị trường đơn giản là đang vận động, và cách bạn phản ứng với nó mới là yếu tố quyết định. Khi bạn hiểu rằng cảm xúc tiêu cực chỉ là kết quả của cách bạn diễn giải thông tin từ thị trường, bạn sẽ học cách kiểm soát chúng. Và khi bạn kiểm soát được cảm xúc, bạn sẽ kiểm soát được giao dịch.

    Đó cũng là lý do tại sao, qua nhiều năm thực chiến, tôi nhận ra một điều quan trọng: Không phải kỹ thuật hay công cụ giao dịch nào mới là yếu tố quyết định, mà chính là cách bạn quản lý tâm thái và tư duy của mình. Nếu bạn muốn thành công trong giao dịch, bạn không chỉ cần học cách đọc biểu đồ, mà còn phải học “cách đọc chính mình” hay đơn giản hơn là thấu hiểu nội tâm.

    Có nhận thức rằng: Biến mỗi lần giao dịch thành một chuyến phiêu lưu, nơi bạn không chỉ khám phá những biến động của thị trường, mà còn soi chiếu chính mình trong tấm gương mang tên “thị trường”. Khi bạn chọn thay đổi từ bên trong, thật lòng thấu hiểu câu “biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng” – Tôn Tử, kết quả giao dịch cũng sẽ được phản ánh đúng sự đổi thay ấy.

    4 nỗi sợ chính trong giao dịch

    Người thầy không nghĩ rằng có cách nào giải thích sự khác biệt giữa những nhà giao dịch chiến thắng một cách nhất quán và phần còn lại đơn giản hơn điều này: Những nhà giao dịch giỏi nhất không sợ hãi. Họ không sợ hãi vì họ đã phát triển được tâm thái giao dịch an vui, tâm thái mang lại sự linh hoạt chuyển đổi tâm thức phù hợp hoàn cảnh, giúp họ đơn giản ra vào lệnh dựa trên những gì thị trường đang cho thấy về các khả năng từ góc nhìn của nó. Đồng thời, họ cũng xây dựng được tâm thái đủ đầy từ bên trong giúp họ không trở nên bất cẩn hay quá liều lĩnh.

    Còn những nhà giao dịch khác thì sao? Hầu hết đều bắt đầu với nỗi sợ, rồi bất ngờ nhảy sang trạng thái tự mãn. Để rồi, khi không còn lo lắng, họ dễ rơi vào tâm lý chủ quan, liều lĩnh, và chính sự liều lĩnh đó lại đẩy họ quay về nỗi sợ ban đầu. Đây là một vòng lặp vô cùng nguy hiểm.

    Bạn có biết 95% các sai lầm giao dịch thứ khiến tiền bạc của bạn như “bốc hơi” ngay trước mắt đều xuất phát từ chính tâm thái của bạn? Những tâm thái về việc “sai”, “mất tiền”, “bỏ lỡ cơ hội”, hay “chưa tận dụng hết tiềm năng thị trường” tôi gọi chúng là bốn nỗi sợ chính trong giao dịch.

    Bạn có thể tự hỏi: “Nhưng giao dịch không phải cần một chút sợ hãi để cẩn trọng hơn sao?” nghe thì có vẻ hợp lý, đúng không? Nhưng trong giao dịch, nỗi sợ lại chính là kẻ thù lớn nhất. Nó khiến bạn tự gây ra điều mà bạn sợ hãi nhất. Nếu bạn sợ sai, nỗi sợ sẽ ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận thông tin từ thị trường, khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm và kết quả là bạn… sai thật.

    Khi bạn sợ hãi, mọi khả năng khác bị xóa nhòa. Bạn không thể nhận thức đúng những cơ hội khác, và ngay cả khi nhận ra, bạn cũng không đủ bình tĩnh để hành động đúng. Nỗi sợ làm bạn tê liệt. Về thể chất, nó khiến bạn ngừng lại hoặc bỏ chạy. Về tinh thần, nó bó hẹp sự tập trung của bạn vào đối tượng mà bạn sợ, khiến bạn không còn nhìn thấy bức tranh toàn cảnh. Những khả năng khác, những thông tin quan trọng từ thị trường, tất cả đều bị che khuất.

    Và rồi, khi thị trường kết thúc và bạn bình tâm lại, bạn sẽ tự trách: “Tôi biết mà! Sao lúc đó tôi không nghĩ ra?” hoặc “Tại sao tôi không hành động theo cách đó?” đây là vòng lặp mà rất nhiều nhà giao dịch đã và đang mắc phải.

    Sự thật đáng buồn là nguồn gốc của vấn đề không nằm ở thị trường, mà nằm ở chính những tâm thái và tư duy sai lầm bên trong chúng ta. Điều này khiến nỗi sợ trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết, bởi nó ẩn sâu trong cách chúng ta được nuôi dạy, cách chúng ta nhìn nhận thế giới quan. Những mô thức tư duy này ăn sâu đến mức chúng ta hiếm khi nhận ra rằng gốc rễ của những khó khăn trong giao dịch là nội tâm, là trạng thái nhận thức nội tâm của chính mình.

    Nhiều nhà giao dịch thường đổ lỗi cho thị trường cho rằng chính thị trường gây ra sự đau đớn, thất vọng, hay bất mãn của họ. Nhưng sự thật là, thị trường chỉ phản ánh những gì bên trong bạn. Cách bạn cảm nhận thị trường chính là cách bạn đối mặt với nỗi sợ, sự kỳ vọng, và cả lòng tham của mình.

    Điều này tôi rút ra không chỉ từ tư tưởng của người thầy, mà còn từ chính kinh nghiệm thực chiến của tôi và từ những nhà giao dịch xuất sắc khác. Chỉ khi bạn làm chủ được tâm thái của mình, bạn mới có thể làm chủ giao dịch. Không còn là cuộc chiến cảm xúc, mà là một quy trình mạch lạc, logic, nơi bạn ra quyết định dựa trên sự tự tin, bình tĩnh và nhất quán.

    Thay vì để nỗi sợ điều khiển, hãy học cách “điều khiển” chính mình. Giao dịch không phải là việc kiểm soát thị trường, mà là quản trị tâm thức. Phần lớn nỗi sợ trên thị trường đến từ ảo ảnh trong tâm trí, rằng mình sẽ đạt được điều gì đó nếu…

    Nhưng một bài học quan trọng mà người thầy đã dạy là: “Bất cứ thứ gì chưa xảy ra thì là chưa có.” Nỗi sợ ấy đến từ kỳ vọng thầm kín, khao khát đạt được điều gì đó, từ đó mới sinh ra: “Sợ bỏ lỡ cơ hội” và “Sợ chưa tận dụng hết tiềm năng của thị trường”. Những khao khát bắt nguồn từ trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng dương quá mức, khi tâm thức vận hành với kỳ vọng quá cao. Nhưng thị trường không phải lúc nào cũng chiều lòng bạn. Thị trường vận hành theo cách bạn không ngờ tới, và chính điều đó mang lại sự thất vọng sâu sắc ngoài sức tưởng tượng. Lúc này, tâm thức phản ánh trạng thái rung động điện từ nội tâm chuyển từ dương hoá âm. Dương bao nhiêu thì âm bấy nhiêu, kỳ vọng bao nhiêu, giờ đây là thất vọng, thậm chí sợ hãi bấy nhiêu.

    Rồi bàn đến cả hai nỗi sợ đều bắt nguồn từ hai nỗi sợ nguyên thuỷ rất con người: “Sợ sai” và “Sợ mất tiền” Những nỗi sợ này hầu như ai cũng mắc phải. Đó là bản năng. Nhưng dưới góc nhìn của sự trưởng thành nội tâm, khi bạn chưa nhận ra, nỗi sợ có thể có cơ hội kiểm soát bạn. Bây giờ khi bạn biết đến sự tồn tại của nó, việc tiếp theo là huân tập đủ thông tin và dám đối diện, chấp nhận. Chung quy lại, tâm thức rất rõ ràng. Khi càng hiểu rõ điều mình đang sợ, và giữ trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng, đối diện với nó, nỗi sợ sẽ tan biến.

    Ví dụ: Nếu bạn sợ mất tiền, hãy nhìn thẳng vào thống kê giao dịch từ nhà môi giới. Giao dịch thua luôn chiếm phần lớn trên thị trường, cả về số lượng lẫn quy mô. Điều này phản ánh bản chất khốc liệt của ngành. Nhưng chính vì vậy, cơ hội tự do là không giới hạn. Bạn có quyền chọn con đường phù hợp với mình, muốn đơn giản hơn, nội tâm tự quản trị tâm thức như một phần của đọc hiểu biểu đồ giá.

    Và khi bạn làm được điều đó, mọi thứ sẽ trở nên nhẹ nhàng và đơn giản hơn rất nhiều. Rõ ràng, những khái niệm như hình ảnh tâm trí, tư duy, tâm thái và cách chúng ta nhìn nhận thị trường nghe có vẻ rất trừu tượng, và chắc chắn không phải thứ mà hầu hết các nhà giao dịch quan tâm ngay từ đầu. Nhưng thử nhìn mà xem: Mối liên hệ giữa những yếu tố “tâm thức” này với cách ta tiếp nhận thông tin từ thị trường chính là nền tảng trong giao dịch giống như việc học cách giao bóng trong Pickleball, rồi mới học cách cầm vợt sao cho đúng kỹ thuật. Nếu bạn thực sự muốn đạt được sự ổn định trong giao dịch, thì việc hiểu và quản trị cách mình nhìn nhận thị trường là điều không được bỏ qua.

    Thú thật, bạn có thể chẳng cần biết rõ bản thân hay thị trường mà vẫn thắng một vài lệnh giao dịch. Người thầy từng nói:

    Có người lần đầu chơi Pickleball, chưa hề nắm rõ kỹ thuật, nhưng vẫn tung ra vài cú đánh chuẩn xác đến khó tin. Tuy nhiên, tổng điểm cuối cùng lại vô cùng tệ, tưởng chừng là trường hợp hiếm hoi, nhưng điều này thực ra lại thường xuyên xảy ra trên thị trường.

    Vậy vấn đề nằm ở đâu? Để nâng cao điểm số, bạn cần học kỹ thuật và hiểu luật chơi. Thị trường cũng thế: muốn ổn định lợi nhuận, ta phải có cả phương pháp giao dịch lẫn sự am hiểu cách thị trường vận hành. Nhưng câu hỏi then chốt là: kỹ thuật nào mới thực sự giúp bạn duy trì ổn định lâu dài? Đặc biệt, 50 năm sau, hoặc khi thị trường biến mất vì lý do nào đó, bạn đã chuẩn bị sẵn sàng chưa?

    Cuối cùng, dù ở bối cảnh nào, việc quản trị tâm thức vẫn là yếu tố cốt lõi. Kỹ thuật giao dịch có thể lỗi thời, thị trường có thể thay đổi, nhưng tâm thức vững vàng sẽ giúp bạn trụ vững và thích nghi trong bất cứ hoàn cảnh nào.

    Đây là nơi mà rất nhiều nhà giao dịch, từ người mới cho đến người có kinh nghiệm, đều dễ dàng rơi vào “cái bẫy logic”. Họ nghĩ rằng nếu mình hiểu thị trường hơn, phân tích giỏi hơn, thì mình sẽ giao dịch ổn định hơn. Điều này nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực tế không phải vậy. Thị trường đơn giản là một tập hợp quá nhiều biến số mâu thuẫn, không có giới hạn về hành vi. Mỗi nhà giao dịch tham gia đều tạo thêm một biến số, và điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể khiến thị trường diễn biến khác đi. Nói cách khác, bạn sẽ không bao giờ học đủ để dự đoán tất cả những cách mà thị trường có thể khiến bạn sai lầm hoặc mất tiền.

    Và nếu bạn sợ bị sai hoặc sợ thua lỗ, thì dù bạn có học bao nhiêu, bạn vẫn không thể vượt qua được những nỗi sợ hãi này. Những nỗi sợ đó sẽ làm bạn mất đi sự khách quan, khiến bạn ngập ngừng và không hành động đúng thời điểm. Đây là sự thật khắc nghiệt của giao dịch: Mỗi giao dịch đều có một kết quả không chắc chắn.

    Nếu bạn không học cách chấp nhận hoàn toàn khả năng của sự không chắc chắn này, bạn sẽ cố gắng một cách có ý thức hoặc vô thức để tránh bất kỳ tình huống nào mà bạn định nghĩa là “đau đớn”. Và chính trong quá trình đó, bạn lại tự tạo ra những sai lầm đắt giá.

    Vậy bài học thực sự nằm ở đâu?

    Không phải ở việc hiểu thêm về thị trường, mà là ở việc hiểu về chính mình. Làm thế nào để bạn chấp nhận sự không chắc chắn mà không bị cảm xúc chi phối? Làm thế nào để bạn hành động khách quan và tự tin trong bối cảnh thị trường đầy biến động?

    Đây chính là điều mà người thầy đã dạy tôi và từ kinh nghiệm thực chiến của bản thân, tôi đã rút ra rằng:

    Không phải công cụ hay chiến lược nào, mà chính việc làm chủ nội tâm, quản trị hình ành tâm trí và quản trị tư duy của bạn mới là chìa khóa giúp bạn giao dịch ổn định.

    Bạn tưởng tượng một nhà giao dịch không còn lo sợ sai lầm, không còn do dự trước cơ hội, và không còn bị cảm xúc chi phối khi thị trường đi ngược dự đoán. Nhà giao dịch đó sẽ làm gì? Anh ta sẽ hành động một cách nhất quán, tự tin và hiệu quả. Và tôi tin rằng, bạn hoàn toàn có thể trở thành người đó. Giao dịch không cần phải là một cuộc chiến, mà là một quy trình. Vẫn là sử dụng giao dịch thành công cụ giúp bạn đạt được sự tự do, thay vì trở thành nỗi ám ảnh hay gánh nặng trong cuộc sống của bạn.

    Chìa khóa nằm ở đây: Chấp nhận sự không chắc chắn, làm chủ nội tâm, và biến giao dịch thành một phần nhẹ nhàng, tự nhiên trong cuộc sống của bạn.

    Vậy giải pháp là gì? Đơn giản, bạn cần học cách điều chỉnh tâm thái và tư duy của mình về giao dịch sao cho bạn có thể giao dịch mà không còn chút sợ hãi nào. Nhưng đồng thời, bạn cũng cần một hệ khung vững chắc để không trở nên liều lĩnh. Đây chính là điều mà cuốn sách này được thiết kế để hướng dẫn bạn.

    Hãy nhớ, nhà giao dịch thành công mà bạn mong muốn trở thành thực chất là một phiên bản tương lai của chính bạn một con người mà bạn cần phát triển để đạt tới. Phát triển đồng nghĩa với việc mở rộng, học hỏi, và tạo ra một cách thức mới để làm chủ chính mình. Điều này đúng ngay cả khi bạn đã là một nhà giao dịch thành công nhưng muốn trở nên thành công hơn nữa. Và quá trình phát triển này đòi hỏi bạn phải điều chỉnh lại cách nhìn nhận, cách nghĩ và hành động của bản thân.

    Thế nhưng, sự thay đổi không bao giờ là dễ dàng. Những ý tưởng và tư duy cũ kỹ về giao dịch thứ bạn đang giữ chặt sẽ không dễ dàng nhường chỗ cho cách làm mới, dù rằng kết quả hiện tại có thể khiến bạn cảm thấy thất vọng hoặc không hài lòng. Những niềm tin này sẽ cố gắng thuyết phục bạn rằng, “Không cần thay đổi đâu, cứ giữ nguyên như cũ là được.” và đó là lý do tại sao bạn thường bị giằng xé nội tâm: Một phần muốn thay đổi để tốt hơn, nhưng một phần lại sợ hãi sự thay đổi.

    Những cuộc “đấu tranh nội tâm” này là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của tôi và cũng là mục tiêu của cuốn sách này chính là giúp bạn giải quyết chúng một cách hiệu quả nhất.

    Để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng mở lòng và chấp nhận rằng có những khả năng mới mẻ, những cách nhìn nhận mà bạn chưa từng nghĩ đến hoặc chưa thực sự cân nhắc đủ sâu. Điều này sẽ giúp quá trình học hỏi và phát triển của bạn trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

    Tôi, cùng với sự chỉ dẫn từ người thầy và những bài học rút ra từ kinh nghiệm thực chiến, mong muốn giúp bạn đi xa hơn, sâu hơn. Không chỉ dừng lại ở việc vượt qua nỗi sợ, mà còn xây dựng một tâm thức giao dịch thật vững vàng, mạnh mẽ và tự do.

    Tôi tin rằng, một khi bạn điều chỉnh được hình ảnh tâm trí của chính mình đối với thị trường, nuôi dưỡng niềm tin và tâm thái đúng đắn, bạn không chỉ đạt được sự ổn định trong giao dịch mà còn phát triển toàn diện cả trong tư duy lẫn cuộc sống.

    Giao dịch không phải là một trận chiến mà bạn phải giành chiến thắng bằng mọi giá. Giao dịch là cơ hội để bạn thể hiện sự nhất quán, sự tự tin và khả năng thích nghi trước thị trường đầy biến động. Và để làm được điều đó, bạn cần sẵn sàng đối mặt, sẵn sàng thay đổi, và sẵn sàng chấp nhận những giới hạn cũ cần được phá vỡ.

    Bạn thử hình dung mà xem:

    Tôi đã miệt mài hàng trăm giờ chỉ để ghi chép từng lời dạy, xem rất nhiều tư liệu quý báu của các bậc thầy giao dịch, rồi mang áp dụng dần vào thực tế. Dù mới gặt hái đôi chút thành tựu, tôi biết mình còn cả chặng đường dài phía trước. Nhưng nhờ những bước tiến nho nhỏ ấy, tôi ngày càng hiểu sâu hơn về cách quản trị tâm thức và vẫn đang vươn đến cảnh giới mà bất kỳ nhà giao dịch nào cũng khao khát, dù biết đó là hành trình trọn đời.

    Cũng như việc viết quyển sách này, có rất nhiều bài học trong đó. Và thật may mắn, tôi chính là người được học nhiều nhất từ bài học của những người thầy, cách tư duy của các chuyên gia tài chính thành công, những lập luận sâu sắc về Trading từ trí tuệ nhân tạo, quy luật tâm thức và cả những bài học từ chính trải nghiệm của bản thân tôi. Thật đáng quý hơn là cuốn sách này đã đến tay bạn.

    Hãy cùng tôi tiếp tục khám phá trong phần kế tiếp!

    Chú thích:

    Pickleball là gì?

    Pickleball là một môn thể thao ra đời ở Mỹ, lai giữa tennis, bóng bàn và cầu lông, trong đó người chơi dùng vợt cỡ nhỏ và quả bóng nhựa có lỗ để đánh qua lưới. Sân chơi Pickleball thường nhỏ hơn sân tennis, nhịp độ trận đấu vừa đủ nhanh để kích thích phản xạ nhưng cũng đủ chậm để xoay chuyển chiến thuật.

    Phân tích góc nhìn tài chính

    Pickleball về bản chất đòi hỏi sự kết hợp độc đáo giữa tốc độ và kỹ năng chiến thuật, khá tương đồng với giao dịch tài chính. Ở cả hai lĩnh vực, ta phải biết lúc nào nên “tấn công nhanh” và lúc nào cần “chờ thời, phòng thủ”. Bởi chỉ cần nôn nóng là dễ đánh hỏng cú đánh quan trọng hoặc mắc sai lầm trong lệnh mua bán.

    Tương tự như trong tài chính, ai nắm rõ luật chơi, kiên trì trau dồi kỹ năng, và luôn có chiến lược bài bản sẽ chiếm ưu thế dài hạn. Chiến thắng đối thủ trong Pickleball không phải là “đập bóng thật mạnh” mà là tấn công khi thời cơ chín muồi, biết cân bằng giữa phòng thủ và phản đòn. Thị trường cũng vậy: không phải cứ dồn dập “vào lệnh” là thắng, mà cần kỷ luật, biết chớp cơ hội và luôn luôn có tư duy dài hạn.

    Nhận thức về tâm thức tài chính

    Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao tiền trong xã hội nhiều vô kể, nhưng phần lớn lại nằm trong tay của một nhóm nhỏ? Hẳn đó là điều tất yếu, vậy họ có thực sự xuất chúng hơn phần còn lại của chúng ta không? Không hề. Đôi khi, họ thậm chí chẳng có gì quá đặc biệt trong cuộc đời này. Phần lớn trong số họ, nếu tách khỏi môi trường sống đặc thù, nhìn vẻ bề ngoài cũng chỉ là người có tiền chứ không hơn không kém bất kỳ ai trong chúng ta.

    Trong giao dịch cũng vậy. Tiền trên thị trường nhiều đến mức người ta ví nó như “mỏ kim cương vô tận”. Nhưng cuối cùng, vẫn chỉ có một nhóm nhỏ nhà giao dịch chiếm thế thượng phong, chiến thắng một cách nhất quán và kiếm được lợi nhuận đều đặn. Tôi đã có cơ duyên gặp rất nhiều người trong số họ. Thầy tôi cũng đào tạo ra những người như thế. Và tôi cùng thầy tôi dám khẳng định rằng họ chẳng có gì nổi bật.

    Vậy tại sao họ có khả năng đạt được thành tựu như vậy? Xét về kỹ năng, năng lực hay vẻ bề ngoài, họ chắc hẳn chẳng có gì khác chúng ta. Thứ khiến họ khác biệt, và tôi tin nếu bạn biết sẽ rất sốc, chính là tâm thức của họ vận hành vượt trội hơn phần lớn trong chúng ta.

    Nghĩ kỹ lại nhé: Niềm tin. Bạn có đọc được họ có niềm tin gì không? Chắc chắn phải tiếp xúc đủ lâu mới biết. Thế nên niềm tin là điều họ khác chúng ta. Sâu hơn nữa, khó nhận thấy hơn nữa là gì? Đó là hình ảnh tâm trí, hình ảnh tâm trí về sự tự nhận thức bản thân, môi trường, con người, xã hội. Thêm nữa, quan niệm về nhân sinh quan, thế giới quan, vũ trụ quan và khái niệm nguồn về tâm thức họ tích luỹ bằng lợi thế đặc biệt của họ nên được tiếp cận tri thức văn minh đỉnh cao của loài người. Thế nên họ khác chúng ta rất nhiều mặc dù bên ngoài chẳng có mấy gì khác biệt.

    Giống như khi bạn chơi với ai đó nhưng bằng mặt không bằng lòng, có thể là bạn nhận ra mình không còn cùng tầng nhận thức với họ, hoặc đơn giản bạn có chiều sâu bên trong, nên để tiếp cận con người, bạn cần một sự nhận thức đủ đầy về nhân sinh quan thì mới dễ dàng đón nhận. Dù sao, sự cách biệt giữa con người với nhau chỉ là rào cản của bộ não.

    Và từ đầu đến giờ tôi không nói đến những người bất chấp để giàu có, vì sự giàu của họ không bền vững. Trong ngôn ngữ nhà giao dịch, đó là giàu không nhất quán. Tôi đang nói đến những người có khả năng giàu nhất quán, thành công trong tài chính. Tâm thức họ có một điều rất đặc biệt: Sự đủ đầy từ bên trong.

    Như tôi đã nói, hình ảnh tâm trí của họ khi nghĩ về tiền cực kỳ hào hứng. Khi nghĩ đến giàu có, đó là khát khao luôn vươn mình. Khi nghĩ đến những người giàu khác, họ không so sánh, họ chỉ đơn giản muốn kết nối và muốn trở thành để trở nên giàu hơn.

    Chính xác hơn, họ có một dạng năng lượng vượt trội, đó là tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Bạn sẽ tìm hiểu trong cả quyển sách này để nắm được công thức đó và giữ vững.

    Nếu bạn còn nghi vấn, tôi có được sự chiêm nghiệm của những người thành công ở ngành đó là: Giàu có luôn có hai con đường, trở thành nhà giao dịch cũng vậy.

    – Con đường 1: Nghèo lắm rồi, thua lỗ lắm rồi, mất mát lắm rồi, tổn thương đến đường cùng, muốn giàu nên phấn đấu hết khả năng, dốc toàn sức. Nhưng giàu lên rồi lại nghèo đi, giàu lên rồi lại nghèo đi – như một vòng tròn khép kín không lối thoát.

    – Con đường 2: Tích lũy đủ sự trưởng thành, kỹ năng, năng lực phù hợp, có tâm thái đúng khi nghĩ về tiền hay sự giàu có, đơn giản đạt được và giữ vững cả đời cho bản thân và xa nữa giàu qua nhiều thế hệ.

    Cả hai con đường đều có thể giàu, nhưng để giàu bền vững thì phải hiểu được triết lý đủ chất đổi về lượng, không gì khác đó là con đường 2. Chìa khóa để đạt được điều này chính là sự thay đổi từ bên trong – “thay tâm thái, thay đổi cuộc đời”. Và để thay đổi sâu sắc, bạn cần duy trì tần số rung động năng lượng cao và siêu cao. Đây là nền tảng không chỉ để giao dịch thành công mà còn để đạt được sự thịnh vượng bền vững trong cuộc sống. Chúng ta sẽ còn nhiều điều để khám phá về tần số rung động năng lượng này.

    Chu kỳ thị trường

    Tôi luôn tự nhận thức bản thân là một nhà kinh doanh đường giá. Không chỉ nghiêm túc trân trọng mỗi giao dịch như mỗi bài học cần khắc cốt ghi tâm, tôi còn cố gắng bài bản và chuyên nghiệp hóa công việc của mình. Chính tính chuyên nghiệp là yếu tố sống còn trong ngành giao dịch tài chính đầy khắc nghiệt này. Nếu có cơ hội quay lại 10 năm trước, điều đầu tiên tôi muốn tự nhắn nhủ chính mình là: “Đầu tư như một nhà kinh doanh thận trọng.” điều đó có nghĩa là phải biết cách phân bổ danh mục đầu tư, luôn hướng tới đa dạng hóa thị trường, và đặc biệt không bao giờ quên ba yếu tố cốt lõi: “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, như tôi đã đề cập trong các phần trước.

    Ngày nay, khi tài chính cá nhân ngày càng được xem trọng, nhiều người coi kỹ năng quản trị tài chính là chìa khóa để đạt được thành công. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao không phải ai cũng giàu có dù đều có thể học cách quản lý tài chính? Bởi kỹ năng quản trị tài chính mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Cái gốc sâu xa và quyết định hơn cả nằm ở tâm thức tài chính.

    Từ những trải nghiệm thực chiến và nghiên cứu sâu rộng, tôi đã phát triển khái niệm quản trị tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính. Mục tiêu của tôi không chỉ giúp bạn làm chủ bản thân, làm chủ giao dịch, mà còn hướng đến một cuộc sống hài hòa và viên mãn. Đó là trạng thái khi tài chính, sức khỏe, mối quan hệ và nội tâm của bạn cùng lúc đạt đến điểm cân bằng, đủ đầy.

    Thị trường tài chính phản chiếu chính con người chúng ta. Khi bạn càng trưởng thành, tâm thức càng vững vàng, sự giàu có bên ngoài sẽ tự nhiên hiển lộ. Điều này giống như một quy luật tự nhiên. “Sông có khúc, người có lúc” Khi bạn kiên trì và duy trì sự nhất quán trong quản trị tâm thức, thành quả tốt đẹp sẽ đến như một điều tất yếu.

    Chúng ta đang sống trong một thời đại số, nơi tần số rung động năng lượng của mọi vật đều dịch chuyển không ngừng. Thế giới thay đổi nhanh chóng và chu kỳ của thị trường tài chính cũng không còn như trước.

    Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu đang biến động không ngừng, tôi nhận thấy một xu hướng rõ rệt và đầy ý nghĩa: sự rút ngắn đáng kể của các chu kỳ kinh tế và chu kỳ giá tài sản tài chính. Nếu như trước đây, tại các nền kinh tế phát triển, một chu kỳ kinh tế có thể kéo dài tới một thập kỷ, thì nay, con số đó chỉ còn chưa đầy 5 năm. Đối với các thị trường mới nổi hay thị trường hiệu quả, chu kỳ thậm chí còn thu hẹp xuống chỉ còn 2-3 năm, và ở một số thị trường tương lai, có khi chỉ gói gọn trong 1-3 năm.

    Sự tăng tốc này không chỉ là một hiện tượng đơn thuần về số liệu, mà còn phản ánh sâu sắc sự thay đổi trong cấu trúc và tâm lý vận hành của thị trường. Hình ảnh mà chúng ta đang xem xét đã minh họa một cách trực quan về Chu kỳ giá tài sản tài chính, được kiến tạo và chi phối bởi ba trụ cột chính: Chu kỳ lãi suất, Chu kỳ kinh doanh và Chu kỳ thanh khoản.

    – Chu kỳ lãi suất: Đây là xương sống của mọi hệ thống tiền tệ, được điều tiết bởi các ngân hàng trung ương với mục tiêu ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Mục tiêu cốt lõi không phải là tạo ra tiền một cách vô điều kiện, mà là quản trị dòng chảy tiền tệ một cách hiệu quả. Biểu đồ cho thấy khi lãi suất giảm, kinh tế được kích thích; ngược lại, lãi suất tăng để kiềm chế lạm phát. Sự thay đổi trong chính sách lãi suất tác động trực tiếp đến chi phí vốn, lợi nhuận doanh nghiệp và định giá tài sản. Đối với một nhà đầu tư có nguồn tiền dồi dào, trực tiếp thì không bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất, nhưng gián tiếp, toàn bộ bối cảnh đầu tư đều bị chi phối bởi nó.

    – Chu kỳ kinh doanh: Gắn liền với sự tăng trưởng kinh tế vĩ mô, chu kỳ này phản ánh sự mở rộng và thu hẹp của hoạt động sản xuất, tiêu dùng và đầu tư. Nhà kinh doanh sẽ đặc biệt quan tâm đến sự ổn định và triển vọng tăng trưởng kinh tế, bởi lẽ đây là yếu tố then chốt quyết định doanh thu và lợi nhuận của họ. Khi nền kinh tế tăng trưởng bền vững, giá tài sản thường có xu hướng đi lên.

    – Chu kỳ thanh khoản: Đây là yếu tố sống còn đối với các nhà giao dịch và đầu tư trên thị trường tài chính. Thanh khoản đề cập đến mức độ dễ dàng mà một tài sản có thể được mua hoặc bán mà không làm ảnh hưởng đáng kể đến giá của nó. Khi thanh khoản dồi dào, dòng tiền chảy vào thị trường, đẩy giá tài sản lên cao và ngược lại. Đối với chúng ta, những người trực tiếp tham gia giao dịch, việc nhận diện và tận dụng lợi thế trong các giai đoạn thanh khoản là chìa khóa để tối ưu hóa lợi nhuận khi giá tài sản biến động.

    Mỗi chu kỳ này đều có một “chỉ số hiệu suất chính” (KPI) riêng, phản ánh mục tiêu và cơ chế vận hành của nó. Việc nắm vững các mối quan hệ tương quan và tác động qua lại giữa các chu kỳ này chính là nền tảng để phát triển “nhận thức vĩ mô – tiền tệ” một cách sâu sắc. Khi có được nhận thức này, chúng ta sẽ có khả năng đánh giá chính xác khi nào là thời điểm thuận lợi để gia nhập thị trường tài chính và khi nào cần rút lui một cách kỷ luật và đúng lúc.

    Thế giới đang thay đổi với tốc độ vũ bão, và điều này không chỉ là một hiện tượng kinh tế mà còn là sự phản ánh của tâm thức toàn nhân loại. Sự gia tăng của công nghệ thông tin, dòng chảy dữ liệu tức thời và khả năng ra quyết định nhanh chóng đã đẩy nhanh nhịp độ của mọi chu kỳ. Nếu chúng ta không đủ linh hoạt, không liên tục cập nhật kiến thức và không giữ được sự tỉnh táo để thích nghi, những cơ hội vàng sẽ dễ dàng vụt khỏi tầm tay.

    Ngược lại, nếu bạn là người nắm bắt được thiên thời, rèn luyện được tâm thức bình tĩnh, khách quan và luôn sẵn sàng hành động với sự chuẩn bị kỹ lưỡng tại những thời điểm quyết định, bạn không chỉ đơn thuần là một người tham gia thị trường, mà sẽ trở thành một kiến trúc sư của sự thịnh vượng cho chính mình. Hãy nhớ rằng, trong thế giới tài chính hiện đại, kiến thức là sức mạnh, nhưng hiểu biết sâu sắc về các chu kỳ và khả năng tự điều chỉnh tâm thức mới là chìa khóa mở cánh cửa đến một tương lai thịnh vượng vượt trội.

    Cuối cùng, hãy nhìn nhận một điều: Sự giàu có thực sự bắt đầu từ bên trong bạn. Khi tâm thức của bạn đủ đầy, sự kiên nhẫn và khả năng thích nghi sẽ giúp bạn vượt qua mọi thách thức trên thị trường. Giàu có không đến từ sự may mắn, mà từ sự trưởng thành bên trong và hành động nhất quán.

    Đây là lúc bạn cần nhìn lại mình, rèn luyện tâm thái đúng đắn và chuẩn bị sẵn sàng. Hãy nhớ, tương lai tốt đẹp hơn là trong tầm tay nếu bạn hiểu được gốc rễ vấn đề và quyết tâm hành động từ ngày hôm nay.

    Nó bao gồm là tính chuyên nghiệp trong giao dịch, theo tôi, không chỉ dừng lại ở việc bạn có công cụ hay chiến lược tốt. Chuyên nghiệp còn là sự thức thời, hiểu rằng chỉ khi đúng chu kỳ, đúng thời điểm, bạn mới có thể tạo ra những khối tài sản lớn từ thị trường. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là chúng ta phải biết mở rộng sự học không chỉ trong giao dịch mà trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Tôi tin rằng sự học trọn đời chính là chìa khóa của mọi thành công. Bạn không chỉ cần nhất quán trong hành động mà còn phải nhất quán trong sự học không ngừng. Đây chính là yếu tố tạo nên một nhà giao dịch thực sự bền vững và khác biệt.

    Tóm lại, khi bạn kết hợp được kỹ năng quản trị tài chính với tâm thức vững vàng, bạn sẽ không chỉ thành công trên thị trường, mà còn xây dựng một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa. Tất cả đều bắt đầu từ bên trong bạn!

    Thiên thời, địa lợi, nhân hoà

    Thiên thời, với tôi, không chỉ đơn thuần là những biến động của thị trường tài chính, mà còn gắn liền với bức tranh lớn hơn bối cảnh địa chính trị mà chúng ta đang sống. Tôi nhận ra rằng, sống ở đâu, bạn phải hiểu sâu về môi trường và luật chơi ở đó. Các chính sách nội địa, các biến động toàn cầu, tất cả đều tác động mạnh mẽ đến thị trường. Và có những lúc, chỉ một thay đổi nhỏ trong các yếu tố này cũng đủ để mở ra một cơ hội lớn đôi khi là cơ hội thay đổi cả cuộc đời.

    Nhưng đây là bài học tôi muốn chia sẻ: Nắm bắt được cơ hội thôi chưa đủ. Nếu muốn xây dựng điều gì đó bền vững, bạn cần nhiều hơn thế. “Thiên thời” sẽ được nhận biết tốt hơn khi đi cùng yếu tố “nhân hòa” phản ánh dòng tiền nhưng bản chất là dòng người. Điều này với tôi không chỉ nằm ở tâm lý thị trường hay hành vi của đám đông, mà sâu xa hơn, chính là hiểu và quản trị được tâm thức của chính mình. Tôi từng nghĩ rằng chỉ cần nắm vững kỹ thuật hay chiến lược là đủ, nhưng thực tế không phải vậy. Khi tâm thức vững vàng, bạn sẽ thấy rằng thị trường không còn quá đáng sợ, mà trở thành nơi bạn có thể tiến xa hơn với sự bình tĩnh và tự tin.

    Bên cạnh đó, tôi cũng học được rằng “địa lợi” là yếu tố không thể bỏ qua. Việc hiểu rõ về báo cáo tài chính, phân tích cơ bản hay nghiên cứu trạng thái phát triển của thị trường giúp bạn nhận ra đâu là tiềm năng và đâu là thực tế. Nhưng tất cả những nỗ lực này đều trở nên vô nghĩa nếu bạn đi ngược chu kỳ. Thị trường luôn vận hành theo chu kỳ, và nếu bạn cố chấp tìm kiếm cơ hội khi thiên thời không thuận lợi, điều bạn nhận lại thường chỉ là sự mệt mỏi và thất vọng.

    Tôi từng trải qua những khoảnh khắc đó khi nỗ lực rất nhiều nhưng kết quả không như mong đợi, chỉ vì tôi đã bỏ qua bài học về sự hài hòa giữa thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Để có thể nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tôi nhận ra rằng chờ đợi đúng thời điểm không phải là mất thời gian, mà là cách để bảo toàn năng lượng và tối ưu kết quả.

    Chúng ta không thể phủ nhận rằng, sống thuận theo thiên thời, địa lợi và nhân hòa là một quá trình học hỏi và thích nghi không ngừng. Nhưng điều sâu sắc hơn cả chính là khả năng quản trị tâm thức một yếu tố cốt lõi giúp chúng ta giữ vững bản lĩnh trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

    Lấy dài nuôi ngắn

    “Lấy dài nuôi ngắn” là một bài học sâu sắc mà người thầy đặc biệt của tôi từng nhấn mạnh. Không chỉ là một chiến lược thành công trong kinh doanh, tư tưởng này còn được áp dụng từ xa xưa, như cách người nông dân trồng cây măng cụt.

    Ví dụ, trồng măng cụt cần 7 năm để ra trái và bắt đầu thu hoạch. Trong suốt 7 năm đó, người nông dân không phải chỉ “lấy ngắn nuôi dài” theo nghĩa đơn thuần là chăm cây ngắn ngày để tồn tại, mà điều quan trọng là những cây ngắn ngày phải phù hợp, bổ trợ cho cây măng cụt dài ngày kia. Thứ nhất, chúng giúp người nông dân có thu nhập “kiếm miếng ăn” đủ sống qua ngày. Thứ hai, chúng không làm ảnh hưởng đến mục tiêu lớn: Chăm sóc cây măng cụt để đến năm thứ 7 thu hoạch bội thu.

    Tư tưởng này cũng chính xác trong tài chính. Một nhà giao dịch không thể chỉ nghĩ “kiếm tiền qua ngày” vì điều đó đã là thất bại ngay từ trong suy nghĩ. Mục tiêu thực sự của giao dịch tài chính không chỉ là lợi nhuận ngắn hạn, mà là hướng tới trạng thái sống tự do: Tự do tài chính, tự do chọn nơi làm việc, tự do lựa chọn chất lượng cuộc sống, tự do theo đuổi những điều bản thân mong muốn.

    “Lấy dài nuôi ngắn” trong giao dịch là gì? Đó là việc xây dựng danh mục đầu tư đa dạng, hướng đến những thị trường nằm trong phạm vi hiểu biết và khẩu vị rủi ro của bản thân. Ví dụ, bạn có thể giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, từ đó tái đầu tư vào các thị trường tiềm năng hơn trong dài hạn.

    Đối với tôi, giao dịch ngắn hạn tưởng chừng là việc kiếm tiền hàng ngày, nhưng thực tế, nó ảnh hưởng theo chu kỳ hàng tháng, hàng quý, thậm chí hàng năm. Tôi sử dụng giao dịch ngắn hạn để tạo thanh khoản, sau đó tái đầu tư vào những danh mục khác như cổ phiếu, tiền điện tử, hoặc các thị trường tiềm năng. Điều này không chỉ giúp tôi mở rộng kiến thức, mà còn buộc tôi phải học hỏi và phát triển bản thân.

    Thị trường tài chính, suy cho cùng, chính là tấm gương phản chiếu nội tâm chính mình. Càng nâng cao bản thân, nhận thức đúng đắn hơn và tâm thức bình tĩnh hơn, bạn càng đạt được hiệu quả cao hơn, kể cả trong giao dịch tưởng chừng như ngắn hạn.

    Vậy nên, “lấy ngắn nuôi dài” không chỉ là một tư tưởng mà còn là nguyên tắc quan trọng trước khi bắt đầu hành trình giao dịch. Tôi sẽ nói rõ hơn về tư tưởng này trong những phần sau. Càng đọc sâu, bạn sẽ càng cảm nhận được tầm quan trọng của nó, không chỉ trong giao dịch mà còn trong cuộc sống.

    Tầm quan trọng của quản trị tâm thức

    Quản trị tâm thức không phải là việc ép buộc bản thân phải luôn tích cực, mà là hiểu và điều chỉnh cảm xúc, hành động sao cho hòa hợp với những gì mình mong muốn. Khi tâm thức vững vàng, bạn không còn bị cuốn theo cảm xúc thất thường của thị trường, mà thay vào đó, bạn phản ứng với mọi thứ bằng sự bình thản và sáng suốt.

    Tôi chia sẻ những điều này không phải để khoe thành quả hay chứng minh bất kỳ điều gì, điều đó chẳng giúp ích gì cho bạn hay cho tôi. Tôi chia sẻ vì đây là những bài học thực tế, những điều tôi đã tự mình trải nghiệm và ngộ ra sau nhiều năm tìm kiếm sự cân bằng giữa lợi nhuận tài chính và sự an vui trong tâm hồn. Để làm được điều đó, ta cần bắt đầu từ việc thấu hiểu chính mình: Nhận diện giới hạn nội tâm, đối mặt với nỗi sợ hãi và tháo gỡ từng rào cản tinh thần đang kìm hãm ta.”

    Bước đầu tiên trong quản trị tâm thức chính là học cách chấp nhận rằng mọi biến cố xảy ra đều có lý do và bài học ẩn chứa. Từ đó, bạn chuyển hướng năng lượng từ việc lo lắng, sợ hãi sang việc tập trung vào những giải pháp mang tính xây dựng cho mỗi giao dịch ngày một chuẩn chỉ chuyên nghiệp hơn. Điều này cũng giống như việc bật ánh sáng trong một căn phòng tối thay vì cố gắng loại bỏ bóng tối, bạn chỉ cần thêm ánh sáng thì giữ cho phòng sáng cũng giữ cho tâm thức được có cơ hội trưởng thành hơn.

    Cuối chương tôi chia sẻ mở rằng, quản trị tâm thức không chỉ giúp bạn vững vàng trong giao dịch, mà còn mang lại sự hài hòa trong mọi khía cạnh cuộc sống. Khi bạn thấu hiểu và làm chủ được tâm trí mình, bạn không chỉ kiếm được lợi nhuận, mà còn biết hưởng thụ những gì cuộc sống ban tặng. Và đó mới thực sự là đích đến cuối cùng của mọi hành trình, không chỉ là tiền bạc, mà còn là một cuộc sống đáng sống.

    Lựa chọn bắt đầu từ việc mở rộng tâm thức để đón nhận những giá trị thiết thực hơn. Giao dịch quan trọng, nhưng nó cũng chỉ là một phần trong bức tranh lớn giúp cuộc sống trở nên hài hòa và cân bằng. Để hướng tới sự phát triển bền vững, tâm thức cần được xây dựng dựa trên mức độ phát triển sau đây:

    1. Công việc

    Bắt đầu với công việc, bạn đi làm và nhận lương, tạo lập giá trị cho xã hội thông qua những gì mình làm mỗi ngày.

    2. Kinh doanh

    Khi đã có nền tảng từ công việc, bạn tiến tới kinh doanh, làm chủ công việc của mình và mở rộng phạm vi ảnh hưởng cũng như giá trị tạo ra.

    3. Sự nghiệp

    Từ kinh doanh, bạn xây dựng một sự nghiệp vững chắc. Sự nghiệp thể hiện sự ổn định và phát triển cá nhân thông qua lợi nhuận và những thành tựu dài hạn.

    4. Thành công

    Sự nghiệp kết hợp với sự trưởng thành dẫn đến thành công, biểu hiện qua việc đạt được mục tiêu và khát vọng cá nhân.

    5. Hạnh phúc

    Thành công đi đôi với sức khỏe tốt và gia đình hòa hợp, từ đó mang lại hạnh phúc thực sự và sự an lạc trong cuộc sống.

    6. Giá trị cuộc sống

    Hạnh phúc của bạn kết hợp với việc giúp người khác hạnh phúc. Đây là lúc bạn đóng góp vào cộng đồng và xã hội, tạo nên giá trị cuộc sống.

    7. Văn hóa

    Giá trị cuộc sống được truyền bá rộng rãi, hình thành nên văn hóa, tạo dựng di sản và ảnh hưởng bền vững cho thế hệ sau.

    Giao dịch tài chính chính là bước đi vào mức độ số 2: Kinh doanh. Nhưng để chạm đến mức độ số 4 : Thành công, bạn phải trưởng thành từ những thử thách và thất bại. Và nếu một ngày bạn bước đến mức độ số 7, nơi giá trị và văn hóa của bạn được lưu truyền, thì khi ấy chúng ta sẽ có dịp đàm đạo. Đàm đạo không chỉ là trao đổi thông tin mà còn là lúc những người cùng tần số tâm thức gặp nhau để chia sẻ triết lý sâu sắc và bàn về những điều cao hơn lợi ích vật chất.

    Giao dịch cũng đạt đến một trạng thái sống vượt qua mức độ sinh tồn, ổn định, phát triển. Đó là bước tiến đến thành công, hạnh phúc, tự do và sự phụng sự cho cuộc đời này.

    Quản trị tâm thức, xét đến cùng, không chỉ giúp bạn thành công trong giao dịch mà còn mở ra cảnh giới cuộc sống đáng sống. Ở đó, tiền bạc chỉ là phương tiện, còn giá trị thực mới là đích đến cuối cùng. Hãy từng bước kiến tạo nên một cuộc sống xứng đáng và đáng tự hào.

  • Chương 2: Những yếu tố tiềm ẩn của công việc giao dịch

    Sự cám dỗ

    Người thầy từng chia sẻ rằng ông đã phải dừng lại để suy ngẫm khi được hỏi: “Tại sao giao dịch lại cuốn hút đến vậy, mặc dù phần lớn những người tham gia đều thất bại?” Ông đồng ý rằng nhiều người bị hấp dẫn bởi những lý do cá nhân như cảm giác phấn khích khi hành động, sự tự mãn khi thắng lợi, mong muốn trở thành người hùng, hay thậm chí là cảm giác thương hại bản thân sau khi thua lỗ. Nhưng điều mà ông nhận ra, và điều khiến tôi tâm đắc nhất là: Sức hút thật sự của giao dịch nằm ở sự tự do gần như tuyệt đối, một loại tự do mà rất ít người trong chúng ta từng được trải nghiệm trong cuộc đời. Nhưng cạm bẫy lớn nhất của sự tự do này lại chính là cái giá mà nó mang theo: “Cái giá của sự tự do”.

    Quá tự do có thể khiến bạn nghĩ rằng mình không cần phải học, không cần chuẩn bị gì mà vẫn có thể bước vào thị trường và hành động tùy ý. Chính cảm giác được tự mình tìm tòi và trải nghiệm ấy khiến nhiều người phải trả một cái giá rất đắt: mất tiền, khủng hoảng nội tâm hoặc nếu không, thì cũng vật lộn mãi mà không biết cách giữ lợi nhuận một cách nhất quán.

    Sau này, tôi mới thực sự hiểu ra một chân lý đơn giản mà thâm sâu:

    Đỉnh cao của sự kỷ luật chính là sự tự do. Và việc đánh đổi sự tự do cho những điều quan trọng nhất trong cuộc đời lại chính là cách duy nhất để thực sự đạt được tự do trọn đời.

    Khi được làm rõ hơn về điều này, ông giải thích rằng giao dịch là một môi trường nơi chính bạn đặt ra hầu hết các quy tắc. Điều này đồng nghĩa với việc bạn có rất ít giới hạn trong cách bạn lựa chọn để thể hiện bản thân. Dĩ nhiên, có những yêu cầu cơ bản như việc đủ tài chính để mở tài khoản giao dịch hoặc trở thành thành viên sàn giao dịch. Nhưng một khi bạn đủ điều kiện tham gia, cách bạn giao dịch hoàn toàn phụ thuộc vào bạn. Tự do đó là điều khiến giao dịch trở nên hấp dẫn đến vậy.

    Ông đã minh họa điều này bằng một ví dụ từ một buổi hội thảo cấp cao mà ông từng tham gia: Chỉ riêng thị trường trái phiếu, nếu bạn kết hợp hợp đồng tương lai, quyền chọn trái phiếu và trái phiếu tiền mặt, sẽ có hơn tám tỷ khả năng tạo ra các chiến lược giao dịch. Thêm yếu tố thời gian và cách bạn đánh giá điều kiện thị trường, số lượng cách tiếp cận gần như là vô hạn.

    Nhưng đây mới là vấn đề mà ông chỉ ra: Tại sao một môi trường có vô hạn khả năng lại thường dẫn đến thất bại? Câu trả lời của ông thật sâu sắc: “Bởi vì tự do vô hạn đi kèm với vô hạn khả năng, và điều này tạo ra những thử thách nội tâm đặc thù mà hầu hết mọi người không được trang bị để đối mặt.”

    Nhà giao dịch thử suy nghĩ về điều này: Phần lớn chúng ta không được dạy cách quản lý bản thân trong một môi trường không có giới hạn. Sự tự do trong giao dịch không giống như bất kỳ tự do nào bạn từng biết. Nó không chỉ là tự do về thời gian hay địa điểm làm việc, mà còn là tự do trong việc quyết định mọi thứ từ hành động bạn sẽ thực hiện, thời điểm thực hiện, đến số tiền bạn sẽ đặt cược. Chính sự tự do này, nếu không được quản lý đúng cách, dễ dàng khiến bạn rơi vào trạng thái hành động thiếu kiểm soát và dẫn đến thất bại.

    Và đây chính là nơi tôi muốn bổ sung tư tưởng của người thầy. Tự do trong giao dịch không phải là vấn đề, mà là cách bạn quản lý tâm thức của chính mình để biến sự tự do đó thành lợi thế thay vì trở ngại. Thay vì bị cuốn vào sự vô hạn của thị trường, bạn cần học cách đặt giới hạn cho chính mình giới hạn dựa trên sự tự nhận thức và kỷ luật. Bởi chỉ khi bạn biết giới hạn của mình, tự do mới thực sự mang lại giá trị.

    Vậy bài học ở đây là gì?

    – Giao dịch không phải là nơi để bạn chứng minh bản thân với thị trường, mà là nơi để bạn đối diện với chính mình.

    – Việc quản trị tâm thức là yếu tố cốt lõi giúp bạn kiểm soát tự do thay vì để nó kiểm soát bạn.

    – Và quan trọng nhất, tự do trong giao dịch là cơ hội để khám phá bản thân, nhưng chỉ khi bạn sẵn sàng đối mặt với những thử thách nội tâm đi kèm.

    Người thầy đã mở ra những chân lý này, và từ những bài học trong hành trình của mình, tôi muốn nhấn mạnh thêm: Sự tự do trong giao dịch không phải là tự do một cách tuỳ tiện, mà là tự do có quản trị, được xây dựng trên nền tảng của tự kỷ luật và nhận thức đúng đắn.

    Tự do quả là một điều tuyệt vời. Tất cả chúng ta đều khao khát nó, mong muốn có được nó, thậm chí xem nó như mục tiêu tối thượng trong cuộc sống. Nhưng điều đó không có nghĩa là ai cũng có đủ “năng lực quản trị tâm thức” để vận hành hiệu quả trong một môi trường có rất ít ranh giới hoặc quy tắc. Một môi trường, như trong giao dịch, nơi tiềm năng tổn hại cả về tài chính lẫn tinh thần có thể hiện diện ở mọi góc độ. Tự do không phải lúc nào cũng là sự an toàn, mà đôi khi chính sự tự do ấy có thể trở thành con dao hai lưỡi.

    Người thầy từng nói rằng, để giao dịch hiệu quả, chúng ta phải tự tạo ra một cấu trúc tinh thần bên trong chính mình. Đó là một cấu trúc vừa đủ cân bằng giữa tự do hành động và khả năng chấp nhận rủi ro. Điều này nghe có vẻ đơn giản, nhưng thực tế, việc xây dựng cấu trúc tinh thần đó có thể rất khó khăn. Tại sao? Vì những điều bạn muốn thay đổi thường xung đột với những tư duy đã ăn sâu từ trước.

    Cùng nhìn lại cuộc sống của chính mình. Chúng ta không sinh ra trong sự trống rỗng, mà lớn lên từ những lựa chọn đã được định hình bởi tổng nghiệp của chính mỗi người, một khái niệm mà tôi sẽ bàn sâu hơn trong các phần sau. Mỗi người đều được định hình bởi môi trường xã hội với các quy tắc, ranh giới và tư duy. “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu” chính là những khuôn mẫu ấy, được tạo ra để giúp xã hội ổn định, nhưng đồng thời cũng vô tình giới hạn cách chúng ta thể hiện bản thân.

    Trong giao dịch, “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu” thường biểu hiện qua những tư duy như: “Mạo hiểm là nguy hiểm” hay “Chỉ có làm việc chăm chỉ mới kiếm được tiền.” Những tư duy này vô thức trở thành rào cản nội tâm, khiến chúng ta khó thích nghi với sự tự do cần có trong thị trường, một môi trường đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng tư duy độc lập.

    Xung đột lớn nhất mà nhà giao dịch phải đối mặt chính là cân bằng giữa sự tự do cá nhân và những ràng buộc vô hình từ các “Khuôn mẫu nhận thức cố hữu”. Chỉ khi bạn nhận diện và phá vỡ những rào cản này, bạn mới thực sự mở ra con đường tự do trong giao dịch, cả về tâm trí lẫn hành động.

    Để tiến xa hơn, bạn phải nhận diện và điều chỉnh những giới hạn vô hình đó, phá vỡ các khuôn mẫu cũ để nhìn thị trường với một tư duy linh hoạt hơn. Chỉ khi đó, tự do thực sự mới bắt đầu.

    Sự tò mò

    Ông từng đặt câu hỏi: điều gì là đặc điểm chung của mọi đứa trẻ trên thế giới này, bất kể nơi chúng sinh ra, văn hóa hay hoàn cảnh? Đáp án rất đơn giản: sự tò mò. Mỗi đứa trẻ đều tò mò, đều háo hức học hỏi. Chúng là những “cỗ máy học hỏi nhỏ bé” với một năng lượng vô tận để khám phá thế giới xung quanh.

    Vậy, điều gì đã xảy ra khi chúng ta lớn lên? Xã hội, với những ranh giới và quy tắc, dần dần dập tắt sự tò mò nguyên sơ ấy. Đổi lại, chúng ta học cách tuân thủ, làm theo, và đôi khi thỏa hiệp với ước mơ của mình. Điều này không hẳn là xấu, nhưng khi bạn bước vào thế giới giao dịch một môi trường tự do tuyệt đối, nơi bạn là người đưa ra mọi quyết định những “khuôn mẫu” cũ kỹ ấy sẽ trở thành một trở ngại lớn.

    Giao dịch không có ranh giới. Bạn có thể giao dịch bất kỳ lúc nào, với bất kỳ số tiền nào, và vào bất kỳ lệnh nào. Nhưng chính vì không có giới hạn rõ ràng, tâm thức của bạn sẽ dễ dàng bị lạc lối. Sự tự do trong giao dịch đòi hỏi một “kỷ luật tinh thần” mạnh mẽ hơn bất kỳ công việc nào khác.

    Tôi đã học được một điều từ ông và từ chính hành trình của mình: Tò mò không bao giờ là điều sai. Ngược lại, nó là cốt lõi giúp bạn phát triển. Nhưng để sử dụng sự tò mò đó một cách hiệu quả, bạn cần quản trị được chính mình. Hãy tự hỏi:

    – Bạn có đủ tự do để hành động không?

    – Bạn có đủ kỷ luật để không bị cuốn vào cảm xúc khi giao dịch không?

    Chúng ta cần xây dựng một cấu trúc tinh thần mới, không phải để triệt tiêu sự tò mò, mà để biến nó thành sức mạnh. Bản thân tự giải phóng mình khỏi những tư duy giới hạn, những khuôn mẫu cũ không còn phù hợp, và xây dựng một tâm thức giao dịch vững vàng một tâm thức cho phép bạn tự do hành động nhưng vẫn giữ được sự cân bằng cần thiết.

    Đừng quên: giao dịch không phải là một cuộc chiến giữa bạn và thị trường, mà là cuộc chiến để làm chủ chính mình. Khi bạn học cách vận hành trong sự tự do mà không bị tổn hại bởi chính cảm xúc và suy nghĩ của mình, giao dịch sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Bạn sẽ nhận ra rằng, tự do thực sự trong giao dịch không nằm ở việc kiếm được bao nhiêu tiền, mà ở chỗ bạn có thể tận hưởng hành trình giao dịch và cuộc sống một cách tự nhiên nhất.

    Hãy tò mò, nhưng đừng bị ràng buộc. Hãy tự do, nhưng đừng buông thả. Và trên hết, luôn nhớ rằng trong phần đời còn lại: Giao dịch là công cụ để bạn đạt được tự do, không phải thứ lấy đi sự tự do ấy.

    Suy ngẫm về bản chất của sự tò mò, liệu ta thực sự hiểu?. Ở cấp độ cơ bản nhất, tò mò không chỉ là một trạng thái nhận thức nội tâm, mà là một lực đẩy nội tại. Chính xác hơn, đó là một lực hướng vào bên trong, một động lực tự nhiên không cần sự thúc đẩy từ bên ngoài. Đơn giản lại, nhìn vào một đứa trẻ. Chúng không cần ai phải dạy hay ép buộc để khám phá thế giới xung quanh. Tự bản thân, chúng đã luôn tò mò. Nhưng điều thú vị là, sự tò mò ấy không phải lúc nào cũng giống nhau ở tất cả mọi người.

    Người thầy từng gọi đây là “lực hấp dẫn tự nhiên”. Ông nhận thấy, ngay cả một đứa trẻ sơ sinh cũng đã thể hiện cá tính riêng qua những gì nó bị thu hút hoặc từ chối từ môi trường xung quanh. Điều này thật kỳ diệu, bởi xã hội thường giả định rằng trẻ sơ sinh chỉ là một “tờ giấy trắng,” không có bất kỳ đặc điểm cá nhân nào. Nhưng chính những thứ mà đứa trẻ cảm thấy bị hấp dẫn hoặc đẩy lùi, chính là cách chúng bộc lộ cái “tôi” tự nhiên, chưa bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố xã hội nào.

    Điều đó cũng đúng với chúng ta những nhà giao dịch. Tâm thức giao dịch của mỗi người đều bị dẫn dắt bởi những “lực hấp dẫn tự nhiên” này. Có bao giờ bạn tự hỏi: tại sao có người bị thu hút bởi những khung thời gian dài hạn, trong khi người khác lại chỉ quan tâm đến giao dịch trong ngày? Hay tại sao một số người có xu hướng tìm hiểu kỹ lưỡng từng chỉ số kinh tế, còn người khác lại bị cuốn hút bởi biểu đồ và hành động giá?

    Thực tế là, chúng ta không thể quan tâm đến mọi thứ. Thế giới này rất lớn và phong phú, nhưng chúng ta chỉ bị hấp dẫn bởi một số ít điều nhất định những điều mà chúng ta có niềm đam mê tự nhiên. Đó chính là sự chọn lọc bên trong, một cơ chế mà mỗi người đều có để dẫn lối cho bản thân.

    Cùng tôi làm một bài tập nhỏ: bạn có thể lập ba danh sách.

    – Danh sách thứ nhất: Những điều bạn hoàn toàn không hứng thú hay chẳng có cảm xúc về nó.

    – Danh sách thứ hai: Những điều bạn chỉ có chút quan tâm.

    – Danh sách cuối cùng: Những điều bạn có niềm đam mê mạnh mẽ, mãnh liệt.

    Tôi chắc chắn danh sách cuối cùng sẽ ngắn hơn rất nhiều so với hai danh sách đầu tiên. Vậy, niềm đam mê đó đến từ đâu? Người thầy từng nói rằng nó xuất phát từ “Cấp độ sâu nhất trong con người bạn nơi chứa đựng bản ngã thực sự, vượt xa những đặc điểm cá nhân hay tính cách mà bạn hình thành qua quá trình giáo dục và môi trường xã hội.”

    Với tư cách là người đã trải qua nhiều năm thực chiến trong giao dịch, tôi nhận ra rằng chính sự tò mò và lực hấp dẫn tự nhiên này là kim chỉ nam cho hành trình phát triển của mỗi nhà giao dịch. Nhưng đây mới là bài học quan trọng: Không phải cứ tò mò hay đam mê là đủ. Bạn cần học cách chuyển hóa lực hấp dẫn tự nhiên thành hành động nhất quán.

    Điều gì xảy ra khi chúng ta không nhận thức được hoặc đi ngược lại với những lực này? Chúng ta rơi vào trạng thái mâu thuẫn nội tâm. Bạn muốn giao dịch dài hạn, nhưng lại bị cuốn vào giao dịch ngắn hạn vì áp lực thị trường. Bạn yêu thích sự tự do, nhưng lại cảm thấy mình bị ràng buộc bởi màn hình máy tính cả ngày.

    Đây chính là lý do mà người thầy, và tôi qua những bài học kinh nghiệm, đều nhấn mạnh rằng: hiểu bản thân mình hiểu lực hấp dẫn tự nhiên của chính bạn là bước đầu tiên để làm chủ tâm thức giao dịch. Nếu bạn ép mình làm điều mà mình không có đam mê thực sự, bạn sẽ luôn cảm thấy áp lực, thậm chí thất bại. Nhưng nếu bạn biết tận dụng và phát triển từ chính những gì mình bị hấp dẫn, giao dịch sẽ không còn là gánh nặng, mà trở thành một hành trình nhẹ nhàng và tự nhiên.

    Xin phép tôi nhắc lại rằng, sức mạnh lớn nhất của bạn không đến từ việc bạn biết thị trường, mà đến từ việc bạn biết chính mình.

    Mâu thuẫn nội tâm

    Tại tầng sâu nhất trong bản chất con người, luôn tồn tại tiềm năng cho sự xung đột. Xã hội mà chúng ta sinh ra có thể hoặc không phù hợp với những nhu cầu và sở thích từ sâu thẳm bên trong của mỗi cá nhân. Bối cảnh thế này: Bạn được sinh ra trong một gia đình mà mọi người đều là vận động viên xuất sắc, nhưng bạn lại đam mê âm nhạc cổ điển hoặc hội họa. Có thể bạn sở hữu năng khiếu thể thao tự nhiên, nhưng việc tham gia các sự kiện thể thao lại chẳng mang lại chút hứng thú nào cho bạn. Liệu có xung đột nào tiềm ẩn ở đây không?

    Trong một gia đình thông thường, các thành viên có thể sẽ đặt áp lực lớn lên bạn, thúc ép bạn bước theo con đường của anh chị em hoặc cha mẹ. Họ sẽ làm mọi cách để dạy bạn cách phát huy tối đa năng lực thể thao, thậm chí còn ngăn cản bạn nghiêm túc theo đuổi những sở thích khác. Bạn có thể làm theo họ để tránh bị cô lập, nhưng trong sâu thẳm, những việc bạn làm lại không đúng với con người thật của bạn. Dù mọi thứ bạn được dạy đều cho rằng trở thành một vận động viên là điều đúng đắn, nhưng vấn đề ở đây là: Nó không phù hợp với chính bạn.

    Người thầy đã rất khéo léo chỉ ra rằng sự xung đột giữa những gì chúng ta được dạy và tiếng gọi nội tâm của chính mình là điều mà hầu hết mọi người đều trải qua. Trong gia đình, văn hóa hay môi trường sống, đôi khi chúng ta lớn lên mà không nhận được sự hỗ trợ hoặc khích lệ cần thiết để khám phá bản thân. Không chỉ là thiếu động viên, đôi khi còn là sự phủ nhận thẳng thừng những khía cạnh độc đáo mà chúng ta muốn thể hiện.

    Trong giao dịch, xung đột này càng rõ nét hơn. Bạn có thể bị ràng buộc bởi những tư duy cũ hoặc những gì người khác kỳ vọng, nhưng thị trường đòi hỏi sự tự do trong suy nghĩ và hành động. Chỉ khi bạn dám đối diện với tiếng nói nội tâm của mình, đồng thời thoát khỏi sự giới hạn của những gì đã được lập trình trước đó, bạn mới thực sự bước vào hành trình giao dịch với tâm thế vững vàng và sáng tạo.

    Tôi muốn bạn tưởng tượng một ví dụ rất đơn giản nhưng sâu sắc mà người thầy từng chia sẻ: Một đứa trẻ lần đầu tiên chú ý đến một chiếc bình hoa trên bàn. Sự tò mò bừng lên như một động lực bên trong, thôi thúc nó muốn khám phá chiếc bình đó. Trong tâm trí non nớt của đứa trẻ, sự tò mò ấy tạo ra một khoảng trống, một lực hút mạnh mẽ cần được lấp đầy bằng trải nghiệm thực tế. Vì vậy, với sự tập trung cao độ, đứa trẻ bắt đầu bò khắp phòng khách, hướng thẳng về phía chiếc bàn. Khi đến nơi, nó không ngần ngại vịn vào mép bàn, cố gắng đứng lên để tiếp cận chiếc bình bằng tất cả quyết tâm của mình.

    Câu chuyện tưởng chừng nhỏ bé này lại mở ra một bài học lớn mà tôi, qua những năm tháng giao dịch và dẫn dắt, đã ngộ ra. Trong cuộc sống, cũng như trong giao dịch, chúng ta thường bị kéo về phía những “kỳ vọng bên ngoài” những điều xã hội, gia đình, hoặc môi trường dạy chúng ta rằng phải thế này, phải thế kia. Chúng ta dễ dàng làm theo những gì người khác cho là đúng, nhưng điều đó có thực sự phù hợp với con người thật của mình hay không? Và khi giao dịch tài chính, điều này trở thành một yếu tố quyết định: Bạn giao dịch vì bạn thực sự hiểu thị trường, hay chỉ vì bạn muốn đạt được kỳ vọng của người khác, hoặc thậm chí là chính “cái tôi” đầy phán xét bên trong bạn?

    Người thầy đã đưa ra một điều rất đúng: Sự tự do thực sự trong giao dịch chỉ đến khi bạn không còn bị chi phối bởi những áp lực bên ngoài hay tiếng nói phủ nhận bên trong. Bạn cần hành động từ một nội tâm tĩnh lặng, nơi mà bạn hiểu rõ tiếng nói thật của chính mình và không còn bị cảm xúc, phán xét hay áp lực làm lung lay.

    Vậy làm thế nào để đạt được sự tự do đó? Đây chính là nơi tôi tiếp nối và mở rộng bài học từ người thầy. Giao dịch không phải là hành trình chạy theo kỳ vọng hay tiêu chuẩn của người khác. Nó là hành trình khám phá và hòa hợp với chính bản thân mình hiểu rõ mình là ai, tại sao mình hành động, và làm thế nào để biến giao dịch thành một phần tự nhiên của cuộc sống.

    Cuối phần này tôi muốn nhắn nhủ: Bạn không phải chứng minh điều gì với bất kỳ ai. Giao dịch không phải để làm hài lòng xã hội hay khẳng định giá trị bản thân, mà là để bạn sống đúng với con người mình, hành động tự tin và tận hưởng tự do mà mình xứng đáng.

    Sự nguy hiểm

    Chúng ta cùng hình dung một đứa trẻ, với đôi tay bé nhỏ, đang cố gắng chạm vào một thứ gì đó mà nó chưa từng trải nghiệm trước đây có thể là một chiếc bình quý giá trên bàn. Một tay nắm chặt lấy bàn để giữ thăng bằng, tay kia vươn ra để chạm vào thứ đồ vật lạ lẫm ấy. Đúng lúc đó, nó nghe thấy một tiếng hét lớn từ phía bên kia căn phòng: “không! Đừng chạm vào đó!”. Đứa trẻ giật mình, ngã nhào xuống đất, và bật khóc nức nở.

    Đây có lẽ là một tình huống rất quen thuộc và dường như không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Trẻ con không thể hiểu được giá trị của một chiếc bình hay sự nguy hiểm của việc tiếp xúc với những thứ không an toàn. Nhưng chính những trải nghiệm như thế lại là bài học quan trọng để trẻ dần học cách phân biệt giữa điều an toàn và không an toàn, giữa điều nên làm và không nên làm.

    Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây không chỉ là câu chuyện về việc dạy dỗ trẻ nhỏ. Có một động lực nội tâm cực kỳ quan trọng diễn ra trong những khoảnh khắc như thế, và điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển kỷ luật và tập trung, hai yếu tố cốt lõi để giao dịch tài chính hiệu quả sau này.

    Khi chúng ta bị ngăn cản, bị từ chối cơ hội để thể hiện bản thân theo cách mà mình mong muốn, hoặc bị ép buộc phải làm theo một cách không phù hợp với bản chất tự nhiên của mình, một sự mất cân bằng bắt đầu nảy sinh. Sự mất cân bằng này không chỉ nằm ở cảm giác bất mãn hay tức giận ngay tại thời điểm đó, mà nó để lại một “vết sẹo tâm lý” kéo dài đến tận sau này.

    Nhưng cụ thể thì sự mất cân bằng đó là gì? Để hiểu rõ, chúng ta cần quay lại khái niệm cơ bản: cân bằng xảy ra khi môi trường nội tâm của chúng ta, những mong muốn, nhu cầu, và “kỳ vọng đồng nhất”, hòa hợp với môi trường ngoại cảnh, nơi chúng ta trải nghiệm cuộc sống. Khi hai môi trường này hòa hợp, ta cảm thấy thỏa mãn, vui vẻ, hoặc đơn giản là an vui. Nhưng khi có sự xung đột, khi những gì ta muốn không được thực hiện, hoặc môi trường bên ngoài từ chối đáp ứng nhu cầu bên trong, ta cảm thấy bất mãn, tức giận, thất vọng, và đôi khi là đau khổ.

    “Kỳ vọng đồng nhất” lại phụ thuộc vào khả năng tự nhận thức của chúng ta. Một ví dụ có vẻ dễ hình dung hơn: Số 9 nằm ngang. Người đứng bên trái nhìn vào sẽ nói đó là số 6, trong khi người đứng bên phải lại nhìn ra số 9. Dù hai người có hoán đổi vị trí, góc nhìn của mỗi người vẫn sẽ dẫn đến những nhận định trái ngược. Điều này phản ánh điều gì?

    Chính là nhận thức của chúng ta về sự vật, sự việc. Và nó dẫn đến một khái niệm mà tôi muốn làm rõ trong chương kế tiếp là “Trạng thái nhận thức nội tâm.”

    Hãy nghĩ đến một tình huống: Một chiếc xe hơi cũ kỹ đã đồng hành cùng bạn qua bao năm tháng. Khi bạn vui, chiếc xe ấy mang lại cảm giác đáng trân trọng, bằng chứng của những chặng đường đã vượt qua. Nhưng khi bạn buồn, nó lại gợi nhớ những thất bại, những ngày bị người thân thiết quay lưng. Như khi vui, nhìn gì cũng hài lòng. Còn khi không vui, cảnh có đẹp đến đâu cũng chẳng thể khiến lòng thỏa mãn.

    Còn một điều quan trọng hơn: Sự trưởng thành nội tâm. Điều này không liên quan đến tuổi tác. Một người có nội tâm trưởng thành ở độ tuổi 50 đến 70 sẽ có cách nhận thức nội tâm khác hoàn toàn so với người chỉ mới đạt đến sự trưởng thành nội tâm ở tuổi 20. Mặc dù cả hai có thể bằng tuổi nhau, nhưng cách họ nhận thức sự vật, sự việc, thị trường tài chính, và cả cuộc sống đều sẽ khác nhau. Và dần dà, kết quả cuộc sống của họ cũng khác biệt.

    Người thầy, với sự quan sát sâu sắc của mình, đã chỉ ra rằng chính những trải nghiệm tưởng chừng “đơn giản” thời thơ ấu như trên đã gieo mầm cho những cảm xúc tiêu cực mà chúng ta gặp phải khi giao dịch. Mất mát, thất vọng, hay cảm giác không kiểm soát được bản thân đều bắt nguồn từ sự mất cân bằng nội tâm giữa “mong muốn” và “thực tại”.

    Vậy bài học mà tôi rút ra từ điều này là gì? Chúng ta những nhà giao dịch không chỉ cần tập trung vào việc đọc biểu đồ hay dự đoán xu hướng, mà còn phải học cách tạo dựng sự cân bằng nội tâm. Chỉ khi tâm thức chúng ta đồng nhất với môi trường bên ngoài, nghĩa là khi chúng ta chấp nhận rằng thị trường sẽ không bao giờ đáp ứng hoàn hảo mọi kỳ vọng của mình, chúng ta mới có thể giao dịch với sự bình tĩnh và tập trung.

    Hãy tự hỏi: Có bao nhiêu lần bạn bị cảm xúc chi phối vì thị trường không phản ứng theo cách bạn mong đợi? Và có bao nhiêu lần, sau khi mất tiền, bạn đổ lỗi cho thị trường thay vì nhìn lại cách mình đã phản ứng? Đây không phải là lỗi của thị trường, mà là sự mất cân bằng giữa kỳ vọng và thực tế của chính chúng ta.

    Tâm thức giao dịch chính là cầu nối giúp bạn vượt qua sự mất cân bằng này. Không phải lúc nào thị trường cũng đi theo ý bạn, nhưng nếu bạn rèn luyện được kỷ luật và sự tập trung nghĩa là chấp nhận thị trường như nó vốn có, thay vì ép buộc nó đáp ứng kỳ vọng của mình bạn sẽ biến giao dịch thành một hành trình nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

    Và đó là điều tôi muốn chia sẻ: Giao dịch không chỉ là câu chuyện kiếm tiền, mà còn là hành trình để bạn tìm thấy sự cân bằng trong chính mình.

    Đau đớn về mặt cảm xúc

    Cùng nghĩ xem: Tại sao khi không đạt được điều mình muốn hoặc bị từ chối tự do thể hiện, chúng ta lại cảm thấy đau đớn về mặt cảm xúc? Theo tôi dựa trên những gì mà người thầy từng chia sẻ và những bài học tôi rút ra từ chính kinh nghiệm của mình nhu cầu và mong muốn của chúng ta tạo ra những “khoảng cách tâm lý”. Và điều thú vị là: Vũ trụ tự nhiên không chịu đựng nổi sự tồn tại của một khoảng trống. Đây là quy luật mà các triết gia như Spinoza đã nhận ra từ nhiều thế kỷ trước: “Tự nhiên ghét sự trống rỗng.”

    Tưởng tượng thế này, bạn hút hết không khí trong một chai thủy tinh, môi và lưỡi của bạn lập tức dính chặt vào miệng chai. Tại sao? Vì bạn vừa tạo ra một trạng thái mất cân bằng một khoảng trống và ngay lập tức, môi trường xung quanh tìm cách lấp đầy nó. Động lực đằng sau câu nói “Cần thiết là mẹ của sáng tạo” cũng xuất phát từ chính nguyên lý này. Một khi nhận thức được một nhu cầu, tâm trí của chúng ta có khả năng thu hút những suy nghĩ truyền cảm hứng. Và những suy nghĩ này, nếu bạn đủ cởi mở và sẵn sàng tiếp nhận, sẽ thúc đẩy hành động, từ đó giúp chúng ta thỏa mãn nhu cầu đó.

    Theo cách tương tự, môi trường tâm thức của chúng ta hoạt động giống như vũ trụ. Khi chúng ta nhận ra một nhu cầu hoặc một mong muốn, tâm trí ngay lập tức tạo ra khoảng trống để chuẩn bị cho những trải nghiệm trong thế giới bên ngoài lấp đầy. Nhưng nếu bị từ chối cơ hội theo đuổi nhu cầu hoặc mong muốn đó, chúng ta sẽ cảm thấy “mình không còn nguyên vẹn”, hoặc như thể thiếu đi một phần nào đó, dẫn đến trạng thái mất cân bằng hoặc thậm chí đau đớn về mặt cảm xúc.

    Ví dụ đơn giản: bạn lấy đi món đồ chơi từ một đứa trẻ khi nó chưa chơi xong bất kể lý do của bạn là gì phản ứng tự nhiên sẽ luôn là nỗi đau cảm xúc. Hành vi này không chỉ áp dụng với trẻ em; nó là bản chất con người. Tâm trí của chúng ta cũng ghét sự trống rỗng, giống như vũ trụ vậy.

    Vậy, nhìn nhận lại về điều này: Trong 18 năm đầu đời, trung bình chúng ta nghe bao nhiêu lần những câu như thế này?

    – “bớt ảo tưởng đi, nghĩ sao mà làm nó.”

    – “làm nó để được gì?.”

    – “uổng công thôi, nghỉ làm đi.”

    – “không, không được làm thế.”

    – “không được làm theo cách đó, phải làm cách này.”

    – “bây giờ không được, để sau đã.”

    – “tôi sẽ cho bạn biết sau.”

    – “chuyện này không thể làm được.”

    – “bạn nghĩ mình là ai mà dám làm điều đó?”

    – “bạn phải làm. Bạn không có lựa chọn.”

    Những câu nói này không chỉ tạo ra những “khoảng cách tâm lý,” mà còn gieo rắc sự giới hạn trong suy nghĩ của chúng ta từ rất sớm. Điều này dạy chúng ta rằng có những điều mình không thể làm, không được phép làm, hoặc không đáng để thử. Chúng ta lớn lên với cảm giác bị bó buộc, thiếu tự do, và luôn ở trong trạng thái bị từ chối.

    Chính ở đây, bài học quan trọng từ người thầy được áp dụng: Sự tự do trong giao dịch không chỉ là tự do về tài chính, mà còn là tự do về tâm thức. Khi bạn giao dịch, bạn phải đối mặt với sự thật rằng những “khoảng cách” này vẫn còn đó. Sự sợ hãi, nghi ngờ và cảm giác thiếu sót chính là những sản phẩm của khoảng cách bị trống chưa được lấp đầy.

    Vậy chúng ta cần làm gì?

    Mỗi người tự nhận thức rõ rằng những nhu cầu và mong muốn trong tâm trí bạn không phải kẻ thù. Thay vì cố gắng né tránh, hãy để tâm trí và hành động của bạn lấp đầy khoảng trống đó một cách tự nhiên, không ép buộc. Khi bạn học được cách chấp nhận và cân bằng giữa nhu cầu, cảm xúc, và hành động của mình, giao dịch sẽ không còn là cuộc chiến nội tâm nữa.

    Người thầy đã khởi đầu tư tưởng này, nhưng chính tôi cùng với những bài học từ các nhà giao dịch thực chiến muốn phát triển nó sâu sắc hơn. Giao dịch không chỉ là chuyện kiếm tiền, mà là hành trình khám phá và giải phóng tâm thức của chính bạn. Và khi bạn làm được điều đó, lợi nhuận sẽ đến một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, không cần phải ép buộc hay đấu tranh. Tự do thật sự bắt đầu từ đây.

    Xung động bị chối bỏ

    Bạn có còn nhớ những trải nghiệm khi còn nhỏ những lúc bạn muốn làm một điều gì đó theo cách của riêng mình nhưng lại bị từ chối, bị ngăn cản bởi những lời nói như: “không được!” hay “đừng làm thế!” những câu nói tưởng chừng như vô hại ấy, khi lặp đi lặp lại, đã tạo ra hàng ngàn lần kìm nén cảm xúc và bản năng tự nhiên của bạn trước khi bạn trưởng thành.

    Người thầy gọi đó là những “xung động bị chối bỏ” những thôi thúc tự nhiên xuất phát từ phần sâu thẳm trong bản sắc của mỗi người, từ nhu cầu được sống thật và thể hiện bản thân. Vậy điều gì sẽ xảy ra khi những xung động này bị ngăn chặn và không được thỏa mãn? Chúng có biến mất không? Không hẳn. Những cảm xúc bị chối bỏ ấy chỉ có thể biến mất nếu được “giải tỏa” một cách giúp tâm trí trở lại trạng thái cân bằng.

    Cũng giống như những trải nghiệm tồi tệ chia tay người yêu, hay thua lỗ lớn trên thị trường tài chính. Nếu bạn may mắn được một cao nhân chỉ dẫn để nhận thức đúng đắn hơn, lần kế tiếp trong tình yêu có thể sẽ thuận lợi hơn, và lần tiếp theo trên thị trường, bạn sẽ quản lý vốn hiệu quả hơn. Vậy điều gì xảy ra khi “ký ức” ấy quay lại? Nếu bạn chưa từng được học về quản trị tâm thức, thử đứng ở góc nhìn thứ ba để nhìn lại mọi chuyện. Với một người trưởng thành nội tâm ở mức 50 đến 70 tuổi, những trải nghiệm đó chỉ còn là chuyện nhỏ, chẳng đáng để bận lòng.

    Vậy ra là thế. Nhưng muốn đạt được sự cân bằng nội tâm để có thể trưởng thành hơn và rút bài học vượt qua rào cản đó vĩnh viễn, bạn cần nghiền ngẫm quyển sách này. Tôi đã cố tình để ngỏ những góc nhìn cho những ai đủ khao khát và thực sự tập trung để đọc sách. Quyển sách này không chỉ dành cho hiện tại mà còn để lưu truyền qua nhiều thế hệ nhà giao dịch và nhà đầu tư. Tôi tự tin rằng những gì tôi chia sẻ trong đây sẽ tồn tại mãi về sau.

    Với khía cạnh khác mà người thầy nhắc đến: Một trong những cách giải tỏa tự nhiên nhất, đặc biệt với trẻ em, chính là khóc. Khoa học đã chứng minh rằng nước mắt chứa các ion mang điện tích âm, và việc khóc giúp chúng ta giải phóng năng lượng tiêu cực ra khỏi tâm trí, giúp cân bằng lại cảm xúc, ngay cả khi những thôi thúc ban đầu không được thực hiện. Nhưng thực tế thì sao? Hầu hết chúng ta đều không được phép khóc hoặc được khuyến khích để tự giải tỏa cảm xúc. Đặc biệt với con trai, khóc thường bị xem là yếu đuối, và người lớn thường làm mọi cách để ngăn chặn hành vi này.

    Điều đó dẫn đến đâu? Những cảm xúc bị dồn nén, những xung động không được giải tỏa ấy tích tụ dần và thường biến thành những hành vi nghiện ngập hoặc cưỡng chế khi trưởng thành. Đây chính là nguồn cơn của nhiều thói quen xấu và hành vi thiếu kỷ luật thứ có thể hủy hoại không chỉ cuộc sống mà cả sự nghiệp giao dịch của bạn.

    Người thầy đã đặt ra một quy tắc đơn giản nhưng đáng suy ngẫm: “Những gì chúng ta tin rằng mình đã bị tước đoạt khi còn nhỏ có thể dễ dàng trở thành những cơn nghiện ở tuổi trưởng thành.” Ví dụ, một số người trưởng thành nghiện được chú ý họ sẵn sàng làm mọi thứ để thu hút sự quan tâm của người khác, vì họ từng cảm thấy mình không được chú ý đúng mực khi còn nhỏ. Và những cảm xúc thiếu thốn đó dần trở thành năng lượng cảm xúc chưa được giải tỏa, thúc đẩy họ hành xử theo những cách nhằm thỏa mãn sự thiếu hụt ấy.

    Chìa khoá quản trị tâm thức ở đây: Hướng đến nội tâm đủ đầy và sẽ phản ánh bởi trạng thái nội tâm đủ đầy.

    Vậy điều này liên quan gì đến giao dịch? Những xung động bị kìm nén ấy không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân mà còn trực tiếp tác động đến khả năng tập trung và sự kỷ luật trong giao dịch. Chúng khiến bạn khó duy trì một cách tiếp cận nhất quán và có kỷ luật điều cốt lõi để đạt được thành công lâu dài trong thị trường. Bạn có từng nhận ra mình hành động không vì lý do nào rõ ràng, đặt những lệnh giao dịch không nằm trong kế hoạch, hay bị cảm xúc chi phối hoàn toàn?

    Điều đó không phải là ngẫu nhiên. Nó xuất phát từ những xung động bị chối bỏ bên trong bạn những năng lượng cảm xúc chưa được giải tỏa. Vậy bài học lớn nhất ở đây là gì? Để thành công trong giao dịch, bạn không chỉ cần hiểu thị trường, mà còn phải hiểu chính bản thân mình. Bạn phải học cách nhìn nhận những xung động bị chối bỏ này, đối mặt với chúng và giải phóng chúng một cách có ý thức.

    Tôi, người đã trải qua và rút ra bài học từ chính những điều này, cùng với tư tưởng của người thầy muốn nhấn mạnh rằng: “Giao dịch không phải là việc đấu tranh với thị trường, mà là việc hòa giải những xung động bên trong chính bạn.” hãy nhớ rằng, để trở thành một nhà giao dịch thành công, bạn cần nhiều hơn sự hiểu biết về thị trường. Bạn cần một tâm thức đủ đầy, sự kỷ luật trong hành động và một tâm thái không bị ảnh hưởng bởi những tổn thương từ quá khứ.

    Chỉ khi bạn làm được điều này, giao dịch mới trở thành một hành trình tự do và đầy ý nghĩa.

    Lãi kép “hai mặt”

    Lãi kép một khái niệm tưởng chừng đơn giản nhưng lại mang sức mạnh phi thường, từng được albert einstein gọi là kỳ quan thứ 8 của nhân loại. Ông nói: “ai hiểu được lãi kép sẽ kiếm tiền từ nó, còn ai không hiểu sẽ trả giá vì nó.” đây không chỉ là một công thức toán học, mà còn là nền tảng của mọi chiến lược tài chính và đầu tư thành công. Tuy nhiên, trong thị trường hiệu quả nơi cơ hội xuất hiện liên tục và đều đặn, lãi kép không chỉ mang đến triển vọng giàu có mà còn tiềm ẩn những nguy cơ lớn, đặc biệt đối với những nhà giao dịch mới.

    Thị trường hiệu quả chính là mảnh đất màu mỡ để khai thác sức mạnh của lãi kép. Điểm đặc biệt của những thị trường này là tính thanh khoản cao, biên độ giá dao động liên tục và cơ hội giao dịch xuất hiện hàng ngày. Điều này mang đến lợi thế lớn cho nhà giao dịch, đặc biệt là những người có thể tận dụng các dao động ngắn hạn để gia tăng lợi nhuận. Khi bạn bắt đầu giao dịch trong thị trường như vậy, bạn không cần vốn quá lớn để khởi đầu, mà quan trọng hơn là sự nhất quán và khả năng quản lý cảm xúc.

    Nhưng, hãy nhớ rằng lãi kép cũng là con dao hai lưỡi. Nếu bạn không có chiến lược quản lý vốn rõ ràng, không kiểm soát được rủi ro, những sai lầm nhỏ cũng sẽ được “nhân đôi” và có thể phá hủy toàn bộ nỗ lực tích lũy của bạn. Chính vì vậy, để khai thác sức mạnh của lãi kép, bạn cần sự trưởng thành trưởng thành trong tư duy, tâm thức, và cả nội tâm.

    Lãi kép không chỉ là một công cụ tài chính, mà còn là bài kiểm tra về tính kiên nhẫn, sự kỷ luật và khả năng làm chủ bản thân. Hãy thử nhìn vào những minh chứng thực tế: warren buffett, một trong những nhà đầu tư vĩ đại nhất thế giới, đã xây dựng khối tài sản hơn 100 tỷ usd phần lớn nhờ vào lãi kép. Với tỷ suất lợi nhuận trung bình khoảng 20% mỗi năm trong hơn 60 năm, ông đã chứng minh rằng sự ổn định và dài hạn có thể tạo ra kỳ tích.

    Trong lĩnh vực giao dịch, một ví dụ tiêu biểu là paul tudor jones, người từng đạt mức tăng trưởng đáng kinh ngạc trên tài khoản của mình thông qua việc kết hợp chiến lược giao dịch ngắn hạn với nguyên tắc lãi kép. Ông không chỉ gia tăng vốn đều đặn mà còn bảo toàn được lợi nhuận bằng cách quản lý rủi ro chặt chẽ đây là bài học quý giá cho bất kỳ ai muốn thành công lâu dài trong thị trường.

    Vậy, lợi thế lớn nhất mà lãi kép mang lại cho nhà giao dịch là gì? Chính là khả năng “tích lũy lợi nhuận nhỏ thành kết quả lớn”. Bạn không cần phải thắng lớn ở từng lệnh giao dịch. Chỉ cần đều đặn đạt lợi nhuận nhỏ mỗi ngày, tài khoản của bạn sẽ tăng trưởng vượt xa những gì bạn tưởng tượng. Hãy nhớ rằng, chính sự đều đặn chứ không phải những cú nhảy vọt mới là chìa khóa dẫn đến tự do tài chính.

    Tôi vẫn muốn để phần lãi kép vào chương này vì lãi kép mang tiềm năng rất lớn, nhưng rủi ro cũng rất đáng kể. Với một nhà giao dịch không vững vàng, sức hấp dẫn quá mức của lãi kép có thể dẫn họ vào những con đường sai lầm. Điều này thường xuất phát từ việc thiếu hiểu biết và nhận thức đúng đắn về cách lãi kép tác động đến tài khoản giao dịch. Để lãi kép thực sự hoạt động hiệu quả, điều cốt lõi không nằm ở các yếu tố vật chất bên ngoài, mà là nền tảng nội tâm sự nhất quán và cơ chế tập trung. Chỉ khi bạn xây dựng được sự bền vững từ bên trong, lãi kép mới có thể giúp bạn đạt được những đột phá đáng kinh ngạc, đưa bạn phát triển và tiến lên không ngừng.

    Tương lai tự do tài chính của bạn được quyết định bởi những hành động nhỏ ngày hôm nay. Lãi kép là minh chứng rõ ràng rằng sự bền bỉ và nhất quán trong giao dịch có thể tạo ra kết quả phi thường. Nhưng để làm được điều đó, bạn cần một nội tâm vững vàng điều sẽ được khám phá sâu hơn trong các chương tiếp theo của cuốn sách này.

    Hãy để lãi kép không chỉ là một khái niệm tài chính, mà là công cụ giúp bạn trưởng thành từ bên trong, nơi bạn làm chủ tâm thức, kiểm soát cảm xúc, và hành động một cách bình thản, nhất quán. Khi đó, giao dịch sẽ không còn là cuộc chiến căng thẳng, mà là một hành trình tự nhiên, nơi bạn từng bước chạm đến mục tiêu tự do tài chính một cách nhẹ nhàng và hiệu quả.

    Biện pháp bảo vệ an toàn trong giao dịch

    Người thầy từng chia sẻ rằng, để hoạt động hiệu quả trong môi trường giao dịch, chúng ta cần có những quy tắc và ranh giới để hướng dẫn hành vi của mình. Thị trường là nơi không hề có giới hạn, và nếu không tự thiết lập quy tắc, chúng ta có thể tự gây tổn thất khủng khiếp tổn thất vượt xa những gì mà chúng ta từng nghĩ đến. Thực tế, có nhiều loại giao dịch mang đến rủi ro mất mát không giới hạn, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng nhìn nhận điều đó.

    Vậy làm thế nào để ngăn bản thân rơi vào vòng xoáy của tổn thất không hồi kết? Người thầy đã chỉ ra rằng chúng ta cần xây dựng một cấu trúc nội tâm, một loại kỷ luật tâm trí đặc biệt và góc nhìn rõ ràng để luôn hành động vì lợi ích tốt nhất của chính mình. Thị trường không hề cung cấp cho bạn những cấu trúc này. Thị trường chỉ đơn giản là dòng chảy liên tục của giá cả, với những mẫu hình báo hiệu cơ hội mua hoặc bán, nhưng hoàn toàn không có những quy tắc rõ ràng, không có sự bắt đầu, không có sự kết thúc. Đây là điểm khác biệt lớn, mang lại tác động tâm thức sâu sắc mà bất cứ nhà giao dịch nào cũng phải đối mặt.

    Thị trường giống như một dòng sông luôn chảy không dừng lại, không chờ đợi ai. Ngay cả khi thị trường đóng cửa, giá cả vẫn tiếp tục di chuyển. Không gì trong cuộc sống thường ngày có thể chuẩn bị cho chúng ta đối mặt với môi trường “không ranh giới” như vậy. Đáng chú ý, ngay cả những trò chơi may rủi như Blackjack cũng có cấu trúc rõ ràng, khiến chúng ít nguy hiểm hơn nhiều so với giao dịch. Ví dụ, trong Blackjack, bạn phải quyết định số tiền đặt cược trước khi chơi. Đó là luật bắt buộc nếu bạn không quyết định mức rủi ro, bạn không được tham gia.

    Nhưng trong giao dịch, không ai ngoài chính bạn sẽ bắt buộc bạn xác định rủi ro trước khi đặt lệnh. Đây là môi trường “không giới hạn”, nơi mọi thứ có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Và chỉ những người chiến thắng một cách nhất quán mới luôn xác định rủi ro trước khi giao dịch.

    Còn lại thì sao? Những người thua lỗ thường tìm mọi cách để tránh đối mặt với thực tế rằng mỗi giao dịch đều có xác suất thua lỗ. Điều này nghĩa là, bất kể giao dịch có vẻ hấp dẫn đến đâu, nó vẫn có khả năng thất bại. Nhưng vì không có ai ngoài chính bạn ép buộc bạn phải đối mặt với thực tế này, nhiều nhà giao dịch dễ dàng rơi vào những suy nghĩ méo mó, tự biện minh, và thậm chí tin rằng giao dịch mình thực hiện không thể thua, khiến cho việc xác định rủi ro trước lệnh trở nên vô nghĩa.

    Ông nhận ra rằng, nguyên nhân không chỉ nằm ở thị trường mà là ở chính chúng ta. Thị trường, về bản chất, không phải kẻ thù. Nó chỉ đơn giản phản ánh lại hành vi và tâm thức của chính chúng ta. Những ai không chịu xây dựng cấu trúc nội tâm một bộ quy tắc rõ ràng để hành động nhất quán sẽ mãi loay hoay trong vòng lặp thất bại.

    Bài học rút ra từ người thầy, và từ chính kinh nghiệm của tôi, là: Bạn phải tự xây dựng ranh giới cho chính mình. Thị trường không ép bạn dừng lại khi bạn sai, không bảo bạn phải chốt lời khi bạn đúng, cũng chẳng nhắc nhở bạn rằng mỗi giao dịch đều mang rủi ro. Tất cả đều phụ thuộc vào bạn. Nếu không tự thiết lập những nguyên tắc bảo vệ, bạn sẽ dễ dàng trượt dài trong việc phóng đại kỳ vọng và chấp nhận những rủi ro không cần thiết.

    Vậy đâu là giải pháp?

    – Đặt ra quy tắc rõ ràng cho từng giao dịch: Rủi ro tối đa là bao nhiêu? Điểm vào lệnh và thoát lệnh cụ thể ở đâu?

    – Chấp nhận thực tế rằng không giao dịch nào đảm bảo thắng chắc chắn. Thua lỗ là một phần không thể tránh khỏi của cuộc chơi.

    – Giữ vững kỷ luật và tuân thủ kế hoạch: Đây là điều khó khăn nhất, nhưng cũng là yếu tố quyết định bạn là người chiến thắng hay thất bại.

    Tôi cũng từng được nhắc nhở rằng: Giao dịch là một môi trường không có ranh giới. Và chính tâm thức vững vàng, kỷ luật nội tâm và sự kiên định mới là chiếc neo giữ bạn lại giữa dòng chảy thị trường không ngừng nghỉ. Không có quy tắc, bạn sẽ mãi trôi dạt trong biển cảm xúc. Nhưng khi xây dựng được một cấu trúc nội tâm vững chắc, bạn sẽ không chỉ giao dịch hiệu quả, mà còn tìm thấy sự tự do thực sự mà giao dịch mang lại.

    Người thầy từng nói rằng: “Các trò chơi cờ bạc đều có điểm bắt đầu, giữa và kết thúc rõ ràng.” chúng được thiết kế với một chuỗi sự kiện để quyết định kết quả của trò chơi. Một khi bạn quyết định tham gia, bạn không thể thay đổi ý định bạn buộc phải chơi đến cuối cùng. Nhưng giao dịch thì hoàn toàn khác. Trong giao dịch, không có điểm bắt đầu hoặc kết thúc cố định. Mọi thứ bắt đầu khi bạn quyết định và chỉ kết thúc khi bạn muốn.

    Giá cả trên thị trường luôn vận động không ngừng. Tuy nhiên, dù bạn đã lên kế hoạch cẩn thận, hàng loạt yếu tố tâm thức có thể xuất hiện: nỗi sợ hãi, sự tự mãn, mất tập trung hoặc những cảm xúc bất ngờ khác khiến bạn hành động thiếu nhất quán. Điều này dẫn đến một trong những mâu thuẫn lớn nhất của giao dịch: nó vừa là món quà, vừa là lời nguyền.

    Món quà là giao dịch cho bạn quyền kiểm soát hoàn toàn đối với những gì bạn làm. Có lẽ đây là lần đầu tiên trong cuộc đời, bạn được tự do quyết định mọi thứ: Khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc, và hành động thế nào. Nhưng chính sự tự do vô hạn này cũng trở thành lời nguyền nếu bạn không đủ khả năng thiết lập giới hạn và kỷ luật cho chính mình. Trong các trò chơi cờ bạc, việc thua lỗ bắt buộc bạn phải chủ động dừng lại và quyết định tiếp tục hay không. Nhưng với giao dịch, nếu bạn không hành động, thị trường sẽ tự động cuốn trôi mọi thứ bạn có thậm chí cả những gì bạn không có, mà không cần bạn phải làm gì.

    Người thầy nhấn mạnh rằng: “Thị trường không ép buộc chúng ta thoát khỏi giao dịch thua lỗ. Chúng ta có thể lựa chọn làm ngơ, bỏ qua, và để thua lỗ tiếp tục gia tăng.” Sự nguy hiểm nằm ở đây: Giao dịch không có điểm kết thúc tự nhiên. Nếu chúng ta không có cấu trúc nội tâm vững vàng, rất dễ trở thành người chịu tổn thất một cách thụ động không làm gì mà vẫn để tài sản dần bị cuốn trôi.

    Tôi đã suy ngẫm rất nhiều về bài học này và nhận ra rằng: Trong giao dịch, điều quan trọng nhất không phải là bạn thắng hay thua trong một giao dịch cụ thể, mà là cách bạn xây dựng cấu trúc tâm thức để hành động vì lợi ích dài hạn của mình. Đó là khả năng dừng lại khi cần thiết, không bị cuốn theo cảm xúc và không để thị trường kiểm soát bạn.

    Bạn cần gì để đạt được điều này? Trước hết, bạn phải hiểu rằng, trong giao dịch không có “quy tắc” bên ngoài nào giúp bạn hành xử đúng đắn. Tất cả các giới hạn và quy tắc phải xuất phát từ bên trong bạn một quyết định có ý thức dựa trên sự tự chủ và kiểm soát cảm xúc. Đây chính là nơi mà phần lớn vấn đề bắt đầu.

    Khi giao dịch, bạn phải tự đặt ra những “luật chơi” cho mình. Luật chơi đó phải giúp bạn bảo vệ vốn, giữ cho tâm trí bình tĩnh, và ngăn bạn rơi vào trạng thái hành động vô thức. Ví dụ: Bạn phải tự giới hạn mức thua lỗ, thiết lập điểm dừng, và quan trọng hơn cả là giữ cho mình không rơi vào trạng thái “mù quáng” trước thị trường. Nếu không, sự tự do trong giao dịch sẽ biến bạn thành “kẻ nghiện cuộc chơi” liên tục đặt cược mà không nhận ra bạn đang đánh mất điều gì.

    Thế mới nói rằng giao dịch không chỉ là về việc kiếm tiền, mà là về việc làm thế nào để không đánh mất chính mình. Để tạo ra sự thành công bền vững, bạn cần hành động có kỷ luật và tự quản trị tâm thức. Chỉ khi nào bạn học được cách xây dựng cấu trúc tâm thức mạnh mẽ, bạn mới có thể tận dụng được “món quà” của sự tự do trong giao dịch mà không bị lời nguyền của nó cuốn đi.

    Tôi đã chứng kiến biết bao nhà giao dịch thất bại không phải vì họ không biết cách phân tích thị trường, mà vì họ không có khả năng quản trị bản thân. Ngược lại, những người thành công luôn biết cách đặt giới hạn cho mình. Họ biết khi nào nên dừng, khi nào nên tiến lên và khi nào cần bảo vệ tài khoản hơn là chạy theo cảm xúc.

    Cuối cùng, bài học quan trọng nhất mà tôi muốn nhấn mạnh: Giao dịch không phải là nơi bạn đánh cược sự tự do của mình. Nhận thức sử dụng nó thành công cụ để bạn có thêm tự do.

    Vấn đề: Sự sẵn sàng tạo ra các quy tắc trong giao dịch

    Bạn có từng cảm thấy rằng mình bị cản trở bởi chính ý tưởng phải tạo ra các quy tắc trong giao dịch? Đây không phải là vấn đề mới. Theo những gì người thầy chia sẻ, tôi nhận ra rằng hầu hết những người quan tâm đến giao dịch đều gặp phải sự kháng cự dù ít hay nhiều khi nói đến việc xây dựng một bộ quy tắc cho riêng mình. Điều thú vị là sự kháng cự này không phải lúc nào cũng rõ ràng. Nhiều khi, chúng ta đồng ý rằng các quy tắc là cần thiết, nhưng trong thâm tâm lại không hề có ý định tuân theo chúng.

    Sự kháng cự này xuất phát từ đâu? Đó chính là cách mà chúng ta đã được hình thành qua quá trình nuôi dưỡng và xã hội hóa. Hầu hết cấu trúc tư duy trong đầu chúng ta được tạo ra từ những lựa chọn của người khác, chứ không phải của chính chúng ta. Những quy chuẩn xã hội, những giới hạn mà người khác đặt ra đã được “cài đặt” vào tâm trí từ khi chúng ta còn nhỏ, và điều đó có nghĩa là nhiều mong muốn tự nhiên mong muốn được khám phá, được trải nghiệm trực tiếp đã bị từ chối hoặc kìm hãm. Những cảm xúc bị chối bỏ này không biến mất, chúng tích tụ thành sự thất vọng, giận dữ, thậm chí là cảm giác tội lỗi hay căm ghét. Và chính những cảm xúc tiêu cực đó tạo ra một lực cản bên trong, khiến chúng ta phản kháng bất cứ điều gì làm giảm đi sự tự do mà ta luôn khao khát.

    Và đây là nghịch lý lớn nhất trong giao dịch: Chính sự tự do không giới hạn điều đã thu hút chúng ta đến với giao dịch lại là lý do khiến chúng ta phản kháng ý tưởng phải tạo ra các nguyên tắc và ranh giới để định hướng hành vi của mình. Bạn thử tưởng tượng: Bạn bước vào thế giới giao dịch, cảm thấy mình đang ở một Utopia một thiên đường nơi mọi thứ đều có thể. Nhưng rồi, một ai đó đến gần bạn, vỗ vai và nói: “Này, bạn cần phải tạo ra các quy tắc. Không chỉ vậy, bạn còn phải có kỷ luật để tuân theo chúng.”

    Chúng ta đều hiểu rằng nguyên tắc là cần thiết, nhưng động lực để tạo ra và tuân thủ chúng thì không dễ dàng có được. Điều này đặc biệt khó khăn khi bạn đã dành cả cuộc đời để cố gắng thoát khỏi những giới hạn mà người khác đặt ra. Thậm chí, phải mất rất nhiều đau đớn và thất bại, bạn mới có thể phá vỡ được sự kháng cự bên trong này để xây dựng một hệ thống giao dịch có tổ chức, nhất quán và tuân theo các nguyên tắc quản lý vốn hợp lý. Nhưng đây là điều quan trọng: bạn không cần phải giải quyết mọi cảm xúc tiêu cực trong quá khứ để trở thành một nhà giao dịch thành công. Người thầy đã chứng minh rằng điều này không cần thiết, và chính tôi, qua kinh nghiệm thực chiến, cũng nhận ra rằng bạn hoàn toàn có thể vượt qua mà không phải chịu đựng đau khổ.

    Tuy nhiên, điều bạn không thể xem nhẹ là nỗ lực và sự tập trung cần thiết để xây dựng một cấu trúc tâm thức bù đắp cho những ảnh hưởng tiêu cực mà các cảm xúc bị từ chối có thể gây ra. Đó là công việc để rèn luyện những kỹ năng cần thiết nhằm đảm bảo sự thành công trong giao dịch. Và điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn, sự tự nhận thức và khả năng điều chỉnh hành vi của chính bạn.

    Câu hỏi đặt ra ở đây là: Làm thế nào bạn có thể cân bằng giữa sự tự do sáng tạo trong giao dịch và việc duy trì kỷ luật với các quy tắc đã đặt ra? Câu trả lời chính là: Tự nhận thức rằng chấp nhận kỷ luật không phải là sự trói buộc, mà là chìa khóa để giải phóng tiềm năng thực sự của bạn.

    Khi bạn hiểu rằng các quy tắc không phải để giới hạn bạn, mà là để bảo vệ bạn khỏi những sai lầm không đáng có, bạn sẽ bắt đầu thay đổi cách nhìn nhận về giao dịch. Giao dịch không còn là nơi bạn chiến đấu với chính mình, mà là nơi bạn sáng tạo trong khuôn khổ, một khuôn khổ được bạn tạo ra để phục vụ cho chính bạn. Và đó cũng là nơi tự do thực sự được định nghĩa.

    Vấn đề cốt lõi: Sự thiếu trách nhiệm trong giao dịch

    Giao dịch là một công việc đặc biệt nơi tất cả bắt đầu và kết thúc dựa trên lựa chọn cá nhân của chúng ta. Không có gì xảy ra nếu bạn không bắt đầu. Giao dịch kéo dài bao lâu là do bạn quyết định, và chỉ kết thúc khi bạn dừng lại. Tất cả những khởi đầu, diễn biến, và kết thúc này đều phụ thuộc vào cách chúng ta diễn giải thông tin từ thị trường và hành động theo cách mình chọn. Nhưng vấn đề lớn nhất là gì? Đó là: Chúng ta muốn tự do lựa chọn, nhưng lại không muốn chịu trách nhiệm cho kết quả.

    Khi bạn không sẵn sàng chịu trách nhiệm với kết quả giao dịch của mình, bạn sẽ rơi vào một vòng lặp đau đớn: Làm sao để tham gia một hoạt động cho bạn tự do tuyệt đối, nhưng lại tránh được trách nhiệm khi kết quả không như mong đợi?

    Người thầy đã chỉ ra rằng, nếu muốn đạt được sự nhất quán trong giao dịch, bạn phải bắt đầu với một tiền đề: “Bất kể kết quả ra sao, bạn là người chịu hoàn toàn trách nhiệm.” đây là mức độ trách nhiệm mà hầu hết chúng ta chưa từng trải nghiệm trước khi bước chân vào thị trường.

    Vậy, cách để né tránh trách nhiệm là gì? Nhiều nhà giao dịch chọn phong cách giao dịch ngẫu nhiên, hay nói cách khác, là “giao dịch không có kế hoạch”. Những giao dịch này dựa trên hàng loạt các biến số không rõ ràng, không có cấu trúc cụ thể, và không giúp bạn hiểu điều gì thực sự hiệu quả về lâu dài. Ngẫu nhiên là tự do không có trách nhiệm. Bạn có thể dễ dàng nhận công lao cho những giao dịch thành công (vì “có một chút phương pháp trong đó”), nhưng lại dễ dàng đổ lỗi cho biến số bất ngờ nếu giao dịch thất bại.

    Nhưng sự thật là: Thị trường không hề ngẫu nhiên. Những mô hình hành vi lặp lại liên tục chúng không thể đoán trước kết quả từng giao dịch, nhưng theo chuỗi giao dịch, chúng lại mang tính thống kê đáng tin cậy. Đó chính là nghịch lý mà người thầy muốn chúng ta hiểu: Kỷ luật và tính tổ chức là chìa khóa để biến sự lặp lại của thị trường thành lợi thế nhất quán.

    Người thầy đã kể về vô số nhà giao dịch dành hàng giờ phân tích thị trường, lên kế hoạch giao dịch cho ngày hôm sau, nhưng đến khi thị trường mở, họ lại không hành động theo kế hoạch của mình. Thay vào đó, họ giao dịch dựa trên lời khuyên của bạn bè, môi giới, hay thậm chí cảm tính. Và không cần nói, những giao dịch họ bỏ lỡ thường là những cơ hội sinh lời lớn nhất trong ngày. Đây là ví dụ điển hình của giao dịch ngẫu nhiên, xuất phát từ tâm thức trốn tránh trách nhiệm.

    Vì sao chúng ta dễ dàng rơi vào bẫy giao dịch ngẫu nhiên?

    Bởi vì bất kỳ giao dịch nào cũng có khả năng thành công, ngay cả khi bạn hoàn toàn không có kế hoạch hay phương pháp. Một cú giao dịch lớn có thể đến với bạn, dù bạn là nhà phân tích tuyệt vời hay chỉ là một người giao dịch tệ. Nhưng điều này cũng khiến bạn dễ dàng né tránh công việc khó khăn nhất xây dựng một hệ thống giao dịch có kỷ luật, tổ chức và hiệu quả.

    Tôi muốn bạn nhớ điều này: Giao dịch ngẫu nhiên có thể mang lại vài chiến thắng, nhưng nó không giúp bạn tạo nên một sự nghiệp giao dịch bền vững. Mỗi khi bạn giao dịch không có kế hoạch, bạn đang từ chối đặt năng lực sáng tạo và trách nhiệm của mình vào đó. Và khi thất bại, bạn sẽ tìm cách đổ lỗi cho bạn bè, môi giới, hoặc bất cứ ai ngoại trừ chính mình.

    Nhưng để trở thành một nhà giao dịch thực sự, bạn phải thay đổi cách nhìn nhận. Thay vì tránh né trách nhiệm, hãy chấp nhận rằng bạn chính là nhân tố duy nhất quyết định kết quả giao dịch của mình. Khi bạn làm điều đó, bạn sẽ không còn giao dịch một cách ngẫu nhiên. Bạn sẽ xây dựng một hệ thống, tổ chức giao dịch của mình một cách nhất quán, và dần dần, bạn sẽ biến giao dịch thành một công việc mang lại tự do tài chính và cảm xúc.

    Người thầy đã đặt nền móng cho tư duy này, và qua kinh nghiệm thực tế, tôi nhận ra rằng: Kỷ luật và trách nhiệm không chỉ giúp bạn giao dịch thành công, mà còn biến giao dịch thành một hành trình nhẹ nhàng, ít căng thẳng hơn. Đó không còn là một cuộc chiến cảm xúc, mà là một quá trình đơn giản, nơi bạn có thể giao dịch với sự tự tin và bình tĩnh.

    Cùng chuyển hoá giao dịch của bạn thành một hệ thống có kế hoạch, không chỉ để kiếm tiền, mà còn để giúp bạn xây dựng một cuộc sống tự do và ý nghĩa. Đừng để giao dịch ngẫu nhiên cướp đi tiềm năng của bạn. Giao dịch không phải là ngẫu nhiên, nó là kỷ luật, và kỷ luật chính là chìa khóa để mở cánh cửa tự do.

    Vấn đề cốt lõi: Thoả hiệp để thoả mãn nội tâm

    Đây là vấn đề cực kỳ lớn vì thoả hiệp cho điều gì đó thường rất vi tế và là kẻ thù vô hình trong giao dịch. Giao dịch tài chính có một nghịch lý rất thú vị. Chúng ta thường bước vào thị trường với một loạt quy tắc rất bài bản, nhưng rồi chính mình lại là người phá vỡ chúng. Không phải vì không biết, mà là vì có những khoảnh khắc tâm lý thỏa hiệp – cái cảm giác cho phép bản thân lơi lỏng kỷ luật, chỉ để thỏa mãn một sự thôi thúc ngắn hạn nào đó.

    Có thể bạn cũng đã trải qua rồi. Ví dụ như khi giá sắp chạm điểm cắt lỗ, nhưng vì “cảm thấy” thị trường sắp đảo chiều, bạn dịch chốt lỗ xuống thêm một chút. Chỉ một chút thôi. Thế là lệnh lỗ to hơn dự kiến. Và rồi, để gỡ lại, bạn nhảy vào một lệnh khác mà chẳng có kế hoạch gì rõ ràng, chỉ để “lấy lại những gì đã mất.”

    Cái vòng lặp này rất dễ hình thành. Vì mỗi lần thỏa hiệp, bạn cho rằng đó chỉ là ngoại lệ. Nhưng rồi ngoại lệ đó nhanh chóng trở thành “bình thường mới.” Đến một lúc nào đó, bạn nhìn lại và nhận ra… mình đã đi quá xa khỏi kỷ luật ban đầu.

    Vấn đề nằm ở chỗ, cảm giác thỏa mãn nội tâm ngắn hạn ấy cực kỳ nguy hiểm. Khi thắng, bạn dễ tự mãn. Khi thua, bạn nhanh chóng tìm lý do để bào chữa. Và mỗi lần thỏa hiệp là một lần đẩy bạn xa hơn khỏi con đường giao dịch chuyên nghiệp.

    Nó đến từ đâu? Từ sự kỳ vọng quá cao, từ nỗi sợ thua lỗ, và từ cái tôi không muốn chấp nhận thất bại. Bản chất là do tâm thức không cân bằng. Khi khao khát lợi nhuận quá mạnh mẽ, trạng thái rung động điện từ nội tâm dương quá mức. Nhưng thị trường không phải lúc nào cũng thuận theo ý mình, và khi nó đi ngược lại, trạng thái ấy dễ dàng rơi xuống cực âm – thất vọng, chán nản, thậm chí sợ hãi.

    Và để nhanh chóng thoát khỏi cảm giác tiêu cực đó, bạn thỏa hiệp. Đặt lệnh vội vàng, giữ lệnh thua quá lâu, hoặc giao dịch ngoài kế hoạch… tất cả chỉ để thoả mãn tâm lý trong ngắn hạn, mà không hề nghĩ đến hậu quả dài lâu.

    Tôi cũng từng rơi vào trạng thái này. Có những giai đoạn thị trường thuận lợi, giao dịch của tôi vào đâu thắng đó. Cảm giác như “bắt được nhịp” của thị trường. Nhưng rồi, chỉ một cú thua lớn kéo theo loạt thua liên tiếp. Tất cả bắt đầu từ một lần duy nhất thỏa hiệp với kỷ luật.

    Thị trường là vậy. Nó không cần biết bạn là ai, bạn giỏi đến mức nào. Chỉ cần bạn mất kỷ luật một lần, nó sẽ có cách kéo bạn trở lại vạch xuất phát.

    Cái khó là sự thỏa hiệp nội tâm này rất khó nhận diện ngay từ đầu. Vì nó đến từ bên trong, từ chính bản năng muốn né tránh cảm giác thua lỗ và thất vọng. Và nó cũng không biểu hiện rõ ràng ngay lập tức. Đôi khi phải đến khi tài khoản sụt giảm đáng kể, bạn mới ngồi lại và nhận ra mình đã lạc lối từ khi nào.

    Cách duy nhất để tránh nó là tự nhắc mình mỗi ngày. Luôn đặt câu hỏi:

    – “Mình có đang giao dịch đúng kế hoạch không?”

    – “Lệnh này có thực sự là cơ hội, hay chỉ là để mình cảm thấy khá hơn?”

    Dần dần, bạn sẽ học được cách tách biệt cảm xúc ra khỏi giao dịch. Cảm xúc vẫn sẽ ở đó, nhưng bạn sẽ không để nó quyết định thay mình.

    Giao dịch tài chính không phải lúc nào cũng hào nhoáng như người ta tưởng. Đó là cuộc chiến nội tâm liên tục với chính mình. Người thua cuộc là người luôn thỏa hiệp. Người chiến thắng là người giữ được sự nhất quán trong mọi hoàn cảnh. Vậy nên, nếu có lúc nào bạn cảm thấy muốn “du di” một chút với kỷ luật, hãy nhớ rằng: “Chỉ một lần thôi” chính là khởi đầu cho cả chuỗi thua lỗ không hồi kết.

    Vấn đề cốt lõi: Tầm thường hoá công việc giao dịch

    Có một điều thú vị mà tôi nhận ra sau nhiều năm tham gia vào thị trường – rất nhiều người tầm thường hoá công việc giao dịch. Họ coi nó như một trò chơi, một cuộc mua bán đơn thuần, kiểu như “thích thì vào lệnh, vui thì giữ lâu, buồn thì cắt lỗ.”

    Thế nhưng, ở những quốc gia có thị trường tài chính phát triển, giao dịch không phải là chuyện đùa. Nó là một ngành nghề nghiêm túc, thậm chí có những chuẩn mực và trách nhiệm rất cao.

    Bạn có biết không? Ở Mỹ, Anh, Nhật Bản hay Singapore, nếu bạn là một nhà giao dịch chuyên nghiệp hoặc quản lý quỹ, bạn không chỉ đơn giản là người ngồi máy tính nhấp lệnh. Bạn còn phải:

    – Đóng thuế rất cao từ lợi nhuận giao dịch.

    – Đáp ứng các tiêu chuẩn về pháp lý và báo cáo rõ ràng.

    – Có khi còn phải vượt qua các kỳ thi sát hạch, kiểm tra kiến thức định kỳ.

    Công việc này không khác gì bác sĩ, luật sư hay kỹ sư. Người ta coi trọng nó vì nó tác động trực tiếp đến dòng tiền, tài sản của chính họ và cả hệ thống kinh tế.

    Thế mà, quay lại Việt Nam hay một số nước đang phát triển, giao dịch vẫn bị coi là “nghề tay trái” hoặc “thử vận may.” Nhiều người bước vào thị trường với tâm thế giống như vào sòng bạc, nghĩ rằng đặt lệnh là ăn thua, không phải là một nghề nghiệp nghiêm túc.

    Sự khác biệt nằm ở đâu? Nằm ở tâm thức. Nhà giao dịch ở các thị trường tiên tiến nhìn giao dịch như một nghề lâu dài, đòi hỏi kiến thức, sự rèn luyện và cam kết. Còn nhiều người trong chúng ta chỉ nhìn nó như cơ hội làm giàu nhanh.

    Nhưng chính điều đó là nguyên nhân khiến phần lớn nhà giao dịch thua lỗ.

    Tôi có một người bạn ở Mỹ, anh ấy là nhà giao dịch chuyên nghiệp cho một quỹ đầu tư. Cuộc sống của anh ấy nghe thì có vẻ tự do, nhưng thực tế, mỗi sáng anh đều phải dậy từ 5 giờ để nghiên cứu thị trường, cập nhật thông tin kinh tế. Mỗi tuần, anh đều phải tham gia các buổi họp đánh giá hiệu suất, phải giải trình lý do từng lệnh thắng – thua. Và khi chốt lợi nhuận, một phần không nhỏ được trích ra để đóng thuế giao dịch.

    Còn ở đây, chúng ta thì sao?

    – Đặt lệnh với tâm thế “xem thử vận may.”

    – Thua thì đổ tại thị trường, thắng thì nghĩ mình giỏi.

    – Quên mất rằng giao dịch cũng là một nghề nghiệp cần đầu tư thời gian và sự kiên nhẫn.

    Đó là lý do vì sao có sự cách biệt lớn giữa một nhóm nhỏ nhà giao dịch thành công và phần lớn nhà giao dịch thất bại.

    Giao dịch là công việc của sự nghiêm túc, không phải của cảm xúc nhất thời. Khi bạn tầm thường hoá nó, thị trường sẽ tầm thường hoá tài khoản của bạn. Nhưng khi bạn đối xử với nó như một nghề thực thụ, phần thưởng sẽ đến – không chỉ là tiền bạc, mà còn là sự trưởng thành trong tâm thức và vị trí của bạn trong xã hội.

    Đã đến lúc dừng lại và suy nghĩ xem: Bạn muốn làm giao dịch như một tay chơi đỏ đen, hay như một người thực sự làm chủ nghề nghiệp này?

    Vấn đề: Nghiện phần thưởng ngẫu nhiên

    Chúng ta bắt đầu với một ví dụ quen thuộc từ nghiên cứu khoa học. Các nhà tâm lý học đã thực hiện thí nghiệm trên khỉ, và phát hiện rằng: Khi một con khỉ được thưởng một cách đều đặn mỗi khi thực hiện xong nhiệm vụ, nó rất nhanh học được cách liên kết nỗ lực với phần thưởng. Nhưng nếu bạn ngừng thưởng, con khỉ sẽ sớm từ bỏ nhiệm vụ vì hiểu rằng việc tiếp tục không còn mang lại kết quả. Tuy nhiên, khi phần thưởng được trao một cách ngẫu nhiên, mọi chuyện lại khác. Thậm chí khi bạn ngừng hoàn toàn việc thưởng, con khỉ vẫn tiếp tục làm nhiệm vụ trong hy vọng mơ hồ rằng nó sẽ lại nhận được phần thưởng.

    Điều này không chỉ đúng với khỉ mà còn với chính chúng ta. Nghiện phần thưởng ngẫu nhiên cảm giác hưng phấn khi nhận được một bất ngờ thú vị là một dạng nghiện tâm lý rất phổ biến. Theo hiệp hội tâm lý học hoa kỳ (American Psychological Association, tên viết tắt: APA), nghiện được định nghĩa là “Một trạng thái nhận thức nội tâm trong đó con người bị cuốn hút, lệ thuộc vào một hành vi hoặc chất kích thích đến mức gây tổn hại về mặt thể chất, tâm lý, hoặc xã hội.”

    Tuy nhiên, hãy hiểu rằng nghiện không thực sự “tồn tại” như một yếu tố bên ngoài ép buộc chúng ta. Bản chất của nghiện nằm ở nội tâm bên trong nơi chứa đựng những khao khát mãnh liệt muốn thoả mãn điều gì đó. Khi ta nghiện, điều thực sự xảy ra là ta đang lặp đi lặp lại một hành vi hoặc cảm giác, nhưng thay vì mang lại giá trị hữu ích, nó thường dẫn đến hệ luỵ tiêu cực.

    Trong giao dịch tài chính, nghiện phần thưởng ngẫu nhiên trở nên cực kỳ nguy hiểm vì nó khiến chúng ta lạc lối và mất kiểm soát. Rồi thử nghĩ xem: bạn đặt một lệnh không có kế hoạch, bất ngờ thắng lớn. Cảm giác hưng phấn ấy kích hoạt bộ não, và bạn bắt đầu hy vọng rằng may mắn sẽ tiếp tục đến. Bạn vào thêm lệnh, không quan tâm đến rủi ro, và lần này bạn thua. Nhưng thay vì dừng lại, bạn tiếp tục đặt lệnh, với niềm tin rằng lần sau mọi thứ sẽ lại “đúng như ý.”

    Vấn đề lớn nhất của nghiện chính là sự mất tự do. Khi nghiện, ta rơi vào trạng thái mà người thầy gọi là “Choicelessness” không còn sự lựa chọn. Bạn không còn hành động vì lý trí hay kế hoạch, mà chỉ để thoả mãn cơn khao khát ngắn hạn bên trong. Hành vi ấy không chỉ khiến bạn mất vốn, mà còn làm tổn thương sâu sắc đến sự tự tin và khả năng làm chủ bản thân.

    Vậy đâu là giải pháp?

    Thứ nhất, hãy nhận ra rằng nghiện không phải là bản án chung thân. Nó chỉ là kết quả của một nội tâm khao khát nhưng chưa được quản lý đúng cách. Hãy dành thời gian khám phá điều bạn thực sự muốn: Đó là cảm giác chiến thắng tạm thời hay sự thành công bền vững?

    Thứ hai, nghiện phần thưởng ngẫu nhiên có thể vượt qua bằng cách thiết lập kỷ luật và tư duy giao dịch đúng đắn. Khi bạn tuân thủ kế hoạch giao dịch, mỗi hành động đều có lý do rõ ràng, bạn sẽ dần thay thế cảm giác hưng phấn ngắn hạn bằng sự thoả mãn từ việc làm đúng và nhất quán.

    Thứ ba, hãy hiểu rằng giao dịch không phải là một công cụ để thoả mãn cảm xúc. Nó là một phương tiện để bạn đạt được tự do tài chính. Đừng để cảm xúc chi phối, hãy tập trung vào giá trị dài hạn.

    Cuối cùng, bài học từ tôi và các chuyên gia khác: Thẳng thắn nhìn vào nghiện không như một vấn đề cần loại bỏ, mà là một cơ hội để hiểu sâu hơn về bản thân. Khi bạn nhận ra và điều chỉnh những khao khát nội tại, bạn không chỉ vượt qua nghiện, mà còn làm chủ được tâm thức của mình. Giao dịch khi đó sẽ trở thành một quy trình nhẹ nhàng, đơn giản, và hiệu quả nơi mà bạn làm chủ mọi quyết định với sự tự tin và bình tĩnh.

    Vấn đề: Kiểm soát bên trong và kiểm soát bên ngoài

    Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao nhiều người thành công trong xã hội lại thất bại thảm hại khi bước chân vào thị trường tài chính? Người thầy, trong sự nghiệp nghiên cứu của mình, đã chỉ ra rằng một trong những lý do lớn nhất là sự khác biệt căn bản giữa cách chúng ta được “lập trình” để kiểm soát môi trường xã hội và thực tế rằng thị trường là nơi không thể kiểm soát.

    Trong xã hội, từ nhỏ, chúng ta đã được dạy cách tương tác với người khác để đạt được điều mình muốn. Điều đó bao gồm cả việc học cách kiểm soát và thậm chí thao túng để khiến người khác đáp ứng nhu cầu, mong muốn và khát khao của chúng ta. Đây là kỹ năng cần thiết trong môi trường xã hội nơi con người phụ thuộc vào nhau. Nhưng thị trường không phải là xã hội.

    Quay lại bên trong chính mình, hình dung thị trường như một “vùng hoang dã tâm thức” nơi mỗi người tự chiến đấu để tồn tại. Ở đây, thị trường không quan tâm đến bạn là ai, bạn muốn gì, hay bạn cảm thấy như thế nào. Thị trường không có nghĩa vụ phải làm bạn hài lòng, cũng không phản hồi theo cách mà bạn mong muốn. Nói một cách thẳng thắn, nếu bạn bước vào thị trường với tư duy kiểm soát như cách bạn đã làm trong môi trường xã hội, bạn sẽ cảm thấy như mình đang chèo thuyền mà không có mái chèo lạc lối, bất lực, và hoàn toàn không có phương hướng.

    Người thầy đã nói rất rõ: “Bạn không thể kiểm soát thị trường, nhưng bạn có thể quản trị cách mình nhận thức, diễn giải thông tin từ thị trường, và cách bạn hành xử.” và đây chính là điều tôi muốn mở rộng hơn, bằng quan niệm “nhất thiết duy tâm tạo” mọi thứ bắt đầu từ bên trong. Thị trường không phải là vấn đề, mà cách bạn nhận thức về thị trường mới là vấn đề.

    Bây giờ dừng lại một chút và suy nghĩ: bạn đã bao nhiêu lần cố gắng kiểm soát thị trường? Bạn muốn thị trường “đi đúng” theo kế hoạch của mình, và khi nó không làm vậy, bạn cảm thấy tức giận, thất vọng, thậm chí đổ lỗi cho thị trường? Thực tế, thị trường chỉ đơn thuần phản ánh trạng thái bên trong bạn. Nếu bạn đang hỗn loạn, lo lắng, hoặc bị cảm xúc chi phối, thị trường sẽ trở thành một “tấm gương” khuếch đại sự hỗn loạn đó.

    Vậy, làm thế nào để giải quyết vấn đề này?

    Câu trả lời nằm ở chính bạn. Thay vì cố gắng kiểm soát những gì bên ngoài như thị trường hãy tập trung kiểm soát bên trong. Khi bạn kiểm soát được tư duy, cảm xúc và hành vi của mình, bạn sẽ:

    – Nhìn nhận thị trường một cách khách quan, không bị ảnh hưởng bởi kỳ vọng cá nhân.

    – Ra quyết định dựa trên sự thật, không phải cảm xúc.

    – Hành động một cách nhất quán, luôn đặt lợi ích lâu dài của mình lên hàng đầu.

    Nhớ rằng, thị trường không phải là kẻ thù, mà là một bài kiểm tra về sự làm chủ bản thân. Nếu bạn tiếp cận thị trường như một môi trường để học cách kiểm soát tâm thức của mình, bạn sẽ thấy giao dịch không còn là cuộc chiến, mà là một hành trình phát triển nội tại.

    Khi bạn thay đổi bên trong, bên ngoài sẽ thay đổi theo. Thị trường sẽ không còn là “kẻ phản bội” bạn từng nghĩ, mà trở thành đối tác trung thực nhất phản ánh chính xác trạng thái tâm thức của bạn. Điều này đòi hỏi bạn phải rèn luyện để biến thị trường từ một nơi hỗn loạn thành môi trường mà bạn có thể tự do thể hiện khả năng của mình mà không bị cảm xúc chi phối.

    Đúc kết lại: bên ngoài chỉ là kết quả của bên trong. Quản trị tâm thức chính là chìa khóa để bạn giao dịch thành công không phải bằng cách ép buộc thị trường làm theo ý mình, mà bằng cách làm chủ bản thân để thích nghi với bất kỳ điều gì thị trường mang lại.

    Đây là bài học mà tôi đã rút ra từ người thầy và chính những trải nghiệm của mình: Nếu bạn có thể làm chủ tâm thức, thị trường sẽ không còn là nơi đầy nguy hiểm, mà trở thành cơ hội không giới hạn để bạn phát triển và đạt được tự do thực sự.

    Chú thích:

    Utopia (tiếng Hy Lạp: οὐτόπος, phiên âm: outópos), là một cộng đồng hoặc xã hội gần lý tưởng hoặc hoàn hảo trên mọi mặt.

    Drawdown là mức sụt giảm của giá trị tài khoản đầu tư, tính từ mức vốn cao nhất (đỉnh) đến mức vốn thấp nhất (đáy) trong một giai đoạn cụ thể. Đại lượng này thường biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm so với giá trị vốn đầu tư tại điểm đỉnh. Khi tính drawdown, ta phản ánh được mức độ thua lỗ tối đa tạm thời (chưa hiện thực hóa) của chiến lược đầu tư trước khi nó phục hồi về mức cũ hoặc cao hơn.

  • Giá trị của quyển sách

    Giá trị của quyển sách dành cho bạn: Cuốn sách này không phải dành cho người mới. Nhưng có những người mới “đặc biệt”, tôi sẽ nói rõ hơn ở phần sau, họ như sinh ra đã dành cho ngành này, vào nghề một cách tự nhiên và nhẹ nhàng như hơi thở. Còn lại, đa phần những người mới bước vào thị trường đều mang theo một hiểu lầm tai hại rằng đây là con đường dễ kiếm tiền mà chẳng cần phải nỗ lực gì. Tôi không phủ nhận suy nghĩ này, nhưng nó hoàn toàn sai lầm. Nó giết chết nhiệt huyết, làm chệch hướng ý chí, và dập tắt lòng kiên trì của bạn, khiến bạn tin rằng có thể “ngồi không” và chờ tiền từ trên trời rơi xuống. Nhưng không bao giờ có chuyện đó cả! Quyển sách này viết ra dành cho những ai từng bị giao dịch làm cho mất ăn mất ngủ, từng đau đớn, thậm chí cảm thấy như đang chinh phục một mối tình đầy thử thách. Và chỉ có tình yêu vĩnh cửu với giao dịch mới giúp bạn trở thành một nhà giao dịch đúng nghĩa. Vậy, thế nào là một nhà giao dịch đúng nghĩa? Đó là người xem giao dịch như một công việc kinh doanh thực thụ. Tôi muốn nhấn mạnh: một “nhà kinh doanh đường giá”, đây sẽ là cụm từ xuyên suốt cuốn sách này. Để kinh doanh thành công hay để giao dịch có lợi nhuận ổn định, tất cả đều cần được thực hiện một cách bài bản, và bài bản chính là một phần không thể thiếu của sự chuyên nghiệp. Cuốn sách này sẽ đưa bạn đến gần hơn với sự chuyên nghiệp trong giao dịch. Tuy nhiên, đừng hiểu lầm rằng mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn chiến thắng thị trường một cách tuyệt đối, điều đó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như kỹ năng, kinh nghiệm, chiến lược, và quan trọng nhất là tâm thức giao dịch của bạn. Nhưng một điều tôi có thể đảm bảo: bạn sẽ trưởng thành hơn trên hành trình giao dịch của mình khi bắt đầu tiến đến những chương đầu tiên. Càng đọc, bạn sẽ nhận ra rằng giao dịch không phải là một cuộc chiến đầy căng thẳng hay áp lực, mà chỉ là một hành trình nhẹ nhàng, nếu bạn nắm trong tay chìa khóa quản trị tâm thức. Nghe có vẻ khó, nhưng hãy tin tôi, khi nhận thức được “làm chủ được tâm thức trong đầu tư và giao dịch tài chính” là ưu tiên số 1, mọi thứ sẽ trở nên đơn giản hơn bạn nghĩ rất nhiều. Tôi cũng từng tiếp xúc những người gặp đau đớn trên thị trường và trở nên “hạnh phúc hơn”, sau này càng phát triển cuốn sách, rồi khi tôi nhìn lại thì cũng có rất nhiều người tiếp xúc vào thị trường mà không trải qua bất kỳ đau đớn nào vẫn có thể giao dịch tốt được, thậm chí thành công trong ngành. Người thầy nói rằng đó là “những trường hợp hiếm”, thì thời đại công nghệ 4.0 hiện tại lại ngày càng xảy ra dày đặc hơn, có thể do thời thế hoặc do sự tác động của nhận thức ngày càng đặc biệt hơn từ những tri thức tuyệt quý về tâm thức được lan toả. May mắn thông qua sự kích hoạt “tâm thức giao dịch” từ tôi thì người đồng hành sát cánh bên cạnh tôi tuy không phải thành công vang dội trong giao dịch, nhưng cô ấy là minh chứng rõ ràng cho người trải qua con đường học tập nhận được danh hiệu: “Chuyên gia tư vấn huấn luyện nội tâm” rồi trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp thực thụ. Bật mí quá trình vào nghề của cô ấy: Quá trình đó rất nhẹ nhàng và đơn giản là học một nghề phù hợp rồi ra làm nghề cứ như một chuyện “hiển nhiên” phải xảy ra vậy, nên tôi thấy rằng quyển sách này càng phải đưa ra sớm hơn cho quý nhà giao dịch nhận được những bài học quan trọng này. Bây giờ, một nhà giao dịch đúng nghĩa chính là một nhà giao dịch chuyên nghiệp. Và như một nguyên lý bất biến trong mọi ngành nghề: tiền luôn chảy từ túi người nghiệp dư sang túi người chuyên nghiệp. Bất kể là lĩnh vực gì, người mới bắt đầu hay thiếu kinh nghiệm đều có thể gặp thất bại. Nhưng điều đặc biệt nhất ở nghề giao dịch là bạn được “học cách thất bại” rất nhanh, nhanh hơn bất cứ công việc nào khác. Nếu mở một công ty, có thể bạn sẽ mất 1-3 năm mới nhận ra mình đã phá sản. Nhưng trong giao dịch, chỉ cần 1-3 tháng, thậm chí 1-3 ngày, bạn đã có thể “trắng tay”. Đây chính là điều thú vị nhất và cũng là thử thách lớn nhất của giao dịch. Vậy, chúng ta có cần lo lắng về thất bại không? Hoàn toàn không. Bởi bản chất của con người là học hỏi và trưởng thành thông qua những biến cố, rủi ro, hay những trải nghiệm mang lại kiến thức. Vì thế, không có gì gọi là thất bại cả. Chỉ cần chúng ta biết chấp nhận và rút ra bài học từ mỗi lệnh giao dịch như một phần tất yếu, thì thành công sẽ tự nhiên xuất hiện giống như ngày luôn đi cùng đêm, sáng luôn có tối, dài có ngắn, tốt có xấu, lên có xuống, và trên biểu đồ thì luôn có nến xanh lẫn nến đỏ. Chỉ khi tâm ta không còn phân biệt, không còn phán xét, nhận được sự chân thật chúng ta mới thực sự “an vui”. Mà tâm an thì vạn sự cũng sẽ an, mọi thứ tự nhiên trở nên rõ ràng, nhẹ nhàng và đúng với trật tự vốn có của nó. Trong giao dịch cũng vậy, khi giữ được tâm an, bạn sẽ thấy cơ hội và rủi ro chỉ là hai mặt của một đồng xu, luôn song hành và bổ trợ lẫn nhau. Trong hành trình này, tôi, cùng với những bài học từ chuyên gia, người thầy đã dành trọn cuộc đời để nghiên cứu và chia sẻ nghệ thuật giao dịch đơn giản, sẽ đồng hành cùng bạn. Tôi trân trọng biết ơn ông đã để lại cho chúng ta một tác phẩm vô cùng giá trị. Cảm ơn bạn vì đã dành thời gian thưởng thức cuốn sách này. Chúc bạn sớm đạt được thành công trong hành trình trở thành nhà giao dịch chuyên nghiệp. Yêu đầu tư – Trader ITZ Founder Chú thích: Phần chú thích tôi thường để ở cuối bài, phòng khi quý độc giả vẫn còn thắc mắc thì có thể tra cứu ngay; qua đó, mỗi nội dung trở thành một trải nghiệm liền mạch, giúp bạn hưởng thụ trọn vẹn từng trang sách. Cách đọc sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính” là: Lần đầu tiên, hãy đọc toàn bộ quyển sách để thấu hiểu được cốt tủy mà nó truyền tải. Lần sau, khi quay lại, bạn có thể chọn những chương mà mình cảm thấy tâm đắc để ứng dụng vào hành động. Điều này sẽ giúp khắc ghi thành nhận thức đúng đắn, từ đó hình thành nên một nhà giao dịch đúng nghĩa. Giao dịch là gì? Giao dịch (trading) là hoạt động mua bán tài sản như cổ phiếu, hàng hóa, tiền tệ, hoặc bất động sản trên một thị trường cụ thể. Mục tiêu của giao dịch là tìm tạo lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trong khoảng thời gian ngắn hạn. Giao dịch tập trung vào tính thanh khoản cao, tức khả năng mua bán nhanh chóng và hiệu quả. Theo Tổ chức CFA Institute, giao dịch là quá trình thực hiện các lệnh mua hoặc bán tài sản nhằm tận dụng biến động giá trên thị trường để tạo ra lợi nhuận. Điểm đặc trưng của giao dịch tài chính là sự biến động giá nhanh chóng và tính thanh khoản cao. Giao dịch tài chính đòi hỏi người tham gia phải có kỹ năng phản ứng nhạy bén, cùng khả năng phân tích và đánh giá thị trường. Đầu tư là gì? Đầu tư (investing) là quá trình phân bổ vốn vào một hoặc nhiều tài sản nhằm tạo ra giá trị gia tăng trong tương lai. Mục tiêu của đầu tư là tích lũy tài sản dài hạn, thông qua sự tăng trưởng giá trị nội tại của tài sản và lợi nhuận tích lũy theo thời gian. Dài hạn tính theo đơn vị thời gian là trên 1 năm. Theo Warren Buffett, đầu tư là “quá trình mua một tài sản với niềm tin rằng giá trị của nó sẽ tăng trưởng trong tương lai”. Giao dịch khác gì so với đầu tư? Mặc dù giao dịch và đầu tư đều hướng tới mục tiêu tạo lợi nhuận, nhưng có những khác biệt cơ bản: a) Thời Gian: Giao dịch: Tập trung vào ngắn hạn (tính theo giờ, ngày hoặc tuần). Đầu tư: Hướng tới dài hạn (tính theo tháng, năm hoặc nhiều năm). b) Mục Tiêu: Giao dịch: Tạo lợi nhuận từ chênh lệch giá trong thời gian ngắn. Đầu tư: Xây dựng tài sản và gia tăng giá trị tổng thể thông qua thời gian. c) Rủi Ro: Giao dịch: Rủi ro cao hơn do tính biến động mạnh và sự nhạy bén của thị trường. Đầu tư: Rủi ro thấp hơn khi đầu tư dài hạn vào tài sản có giá trị nội tại vững chắc. Đặc Điểm Chung Của Giao Dịch Và Đầu Tư: – Đều là giao dịch – Đều hướng tới tối đa hóa lợi nhuận dựa trên thị trường. – Đòi hỏi năng lực phù hợp với ngành, kiến thức vững vàng và kỹ năng quản lý rủi ro. – Yêu cầu tâm thái đúng, sự tự kỷ luật cao, kiên nhẫn và khả năng kiểm soát cảm xúc trong quá trình ra quyết định. Kết Luận Giao dịch là nghệ thuật quản lý biến động giá ngắn hạn, trong khi đầu tư là nghệ thuật xây dựng và quản lý tài sản trong dài hạn. Theo lời của Benjamin Graham, “Đầu tư thông minh là việc phân tích kỹ lưỡng và đưa ra quyết định với mục tiêu bảo toàn vốn và đạt được lợi nhuận phù hợp.” Bạn chọn con đường nào không quan trọng bằng việc bạn hiểu rõ tính chất, mục tiêu và chiến lược phù hợp với bản thân để phát triển bền vững trên thị trường tài chính.

    Lời tựa

    Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán đã kéo theo một loạt các cuốn sách xuất bản về chủ đề “Làm thế nào để kiếm tiền trên thị trường giao dịch.” Có rất nhiều sách, một số thực sự giá trị, một số không, một số là những sản phẩm mới, và một số chỉ đơn thuần là tái chế lại những nội dung cũ. Tuy nhiên, hiếm khi có một tác giả nào mang đến điều gì đó thực sự khác biệt, điều gì đó đủ sâu sắc để vượt lên trên số đông. Và đó chính là điều mà người thầy đã làm được.

    Dựa trên những bài học sâu sắc từ người thầy và ứng dụng triết lý giáo dục tận gốc, tôi đã bổ sung và điều chỉnh để phù hợp với thời điểm hiện tại cũng như giữ vững giá trị lâu dài trong tương lai, từ đó tạo nên cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. đây không chỉ đơn thuần là một cuốn sách về kỹ thuật hay phương pháp giao dịch, mà còn là một góc nhìn khác biệt, tập trung vào việc quản trị tâm thức yếu tố cốt lõi quyết định sự thành bại của bất kỳ nhà giao dịch nào.

    Cuốn sách này mở ra một cái nhìn sâu sắc về những thách thức trong giao dịch, mà bất kỳ ai, đặc biệt là những người mới bắt đầu, đều phải đối mặt. Với người mới, thách thức ban đầu thường chỉ xoay quanh câu hỏi: “Làm thế nào để kiếm tiền?” Ban đầu, họ có thể nghe theo những lời khuyên từ nhà môi giới, áp dụng một vài mẹo nhỏ, hay thử các phương pháp mua bán dựa trên trực giác. Nhưng dù có làm gì, họ vẫn không thể chiến thắng một cách ổn định.

    Rồi họ nghĩ rằng mình cần một chiến lược giao dịch bài bản hơn, đáng tin cậy hơn. Họ tin rằng chỉ cần tuân theo các quy tắc trong chiến lược, giao dịch sẽ trở nên dễ dàng, và tiền sẽ tự động rơi vào túi. Nhưng thực tế không hề đơn giản như vậy. Đây là lúc họ nhận ra rằng giao dịch không chỉ là một hoạt động kiếm tiền, mà còn là một trong những trải nghiệm khó khăn nhất mà họ từng đối mặt.

    Chính những thất bại này đã dẫn đến một thống kê đáng suy ngẫm: 95% nhà giao dịch hợp đồng tương lai mất sạch tiền trong năm đầu tiên. Với nhà giao dịch cổ phiếu, kết quả cũng không khác biệt. Hầu hết thất bại vì họ không có một chiến lược rõ ràng, hoặc đơn giản là họ đặt niềm tin vào tư duy “mua và nắm giữ cổ phiếu” mà không hiểu rõ bản chất thực sự của thị trường.

    Thông qua tựa đề này, tôi không chỉ muốn tiếp nối di sản mà người thầy đã để lại, mà còn muốn làm sáng tỏ và định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về giao dịch tài chính. Thành công không nằm ở chỗ bạn biết bao nhiêu mẹo, hay chiến lược bạn học được tốt đến mức nào, mà nằm ở khả năng quản trị tâm thức cách bạn kiểm soát cảm xúc, giữ vững kỷ luật, và hành động một cách tỉnh táo ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất.

    Vì vậy, tại sao phần lớn mọi người có thể cực kỳ thành công trong các ngành nghề khác, nhưng khi trở thành nhà giao dịch lại thất bại thảm hại? Phải chăng những nhà giao dịch thành công được sinh ra tự nhiên, không cần phải rèn luyện hay gọt dũa? Người thầy khẳng định rằng điều này hoàn toàn sai. Theo ông, để thành công trong giao dịch, điều quan trọng nhất là phải xây dựng được tư duy của một nhà giao dịch. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng trên thực tế, tư duy này hoàn toàn xa lạ với cách mà chúng ta được dạy để nhìn nhận và trải nghiệm cuộc sống.

    Thống kê 95% nhà giao dịch thất bại thực sự có ý nghĩa nếu nhìn vào cách hầu hết chúng ta lớn lên và học hỏi. Trong cuộc sống, chúng ta được dạy để phát triển những kỹ năng phục vụ cho việc đạt điểm cao ở trường, thăng tiến trong sự nghiệp, và xây dựng các mối quan hệ xã hội. Những kỹ năng đó giúp chúng ta thành công ở nhiều lĩnh vực, nhưng khi áp dụng vào giao dịch, chúng lại không phù hợp.

    Giao dịch không giống bất kỳ ngành nghề nào khác. Nó yêu cầu chúng ta phải học cách tư duy về xác suất, thay vì áp dụng những kỹ năng thông thường đã ăn sâu trong tiềm thức. Để thành công, nhà giao dịch cần gạt bỏ những lối suy nghĩ truyền thống và tập trung vào việc rèn luyện một tư duy hoàn toàn mới tư duy của một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

    Trong cuốn sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính,” tôi rút ra bài học tâm đắc ngộ ra của người thầy và nhiều chuyên gia khác để mang đến những hướng dẫn chi tiết về cách xây dựng tư duy này. Cuốn sách không chỉ là sự kết hợp của lý thuyết và trải nghiệm thực tế, mà còn là công cụ để bạn quản trị tâm thức, cải thiện mối quan hệ, tài chính, và sức khỏe một cách hài hòa.

    Đây là quyển sách đặc biệt mà dù nhà giao dịch đang giao dịch phương pháp nào đi chăng nữa cùng cần đến vì quyển sách giúp định hình tâm thức có một sự vững vàng và trưởng thành nhất định.

    Khuyến nghị của tôi? Xắp xếp dành thời gian trọn vẹn để thưởng thức “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”. Cuốn sách này sẽ giúp bạn từng bước phát triển tư duy cần thiết để trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp.

     

    Lời nói đầu

    Tôi là một nhà giáo dục nhận thức về giao dịch, thành công của tôi đó là chuyển hiện thực cho nhiều nhà giao dịch trở thành nhà giao dịch chiến thắng nhất quán. Một người thầy đặc biệt của tôi đã từng chia sẻ rằng, không có đầu tư mạo hiểm hay giao dịch rủi ro, mà chỉ có chưa có nhận thức về điều đó hay chưa quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính. Cho nên quyển sách có lý do ra đời dành cho bạn!

    Mục tiêu của bất kỳ nhà giao dịch nào cũng là tạo lợi nhuận một cách ổn định. Nhưng tại sao chỉ có một tỷ lệ nhỏ nhà giao dịch đạt được sự thành công đều đặn? Theo người thầy, yếu tố quyết định nằm ở tâm thức những nhà giao dịch chiến thắng đều đặn có cách suy nghĩ hoàn toàn khác với số đông còn lại.

    Người thầy ấy bắt đầu sự nghiệp giao dịch vào năm 1978, khi ông vẫn đang quản lý tại một công ty trong lĩnh vực bảo hiểm. Lúc bấy giờ, ông đã khá thành công và tin rằng mình có thể dễ dàng chuyển thành tựu đó sang lĩnh vực giao dịch. Thế nhưng, thực tế lại không diễn ra như ông mong đợi.

    Đến khoảng năm 1981, sau nhiều thất bại liên tiếp và cảm giác bất lực khi không thể giao dịch hiệu quả trong lúc vẫn gánh vác công việc cũ, người thầy quyết định chuyển sang hẳn một sàn giao dịch với vai trò môi giới. Nhưng chỉ trong vài tháng sau đó, ông gần như mất sạch những gì mình có, cả do thua lỗ trong giao dịch lẫn lối sống xa hoa, dẫn đến áp lực phải kiếm nhiều tiền nhanh chóng.

    Chính chuỗi trải nghiệm cay đắng này đã dạy ông rất nhiều về chính bản thân mình, cũng như vai trò của tâm thức trong giao dịch. Từ đó, ông bắt đầu ấp ủ việc viết một cuốn sách về chủ đề này. Dù dự định ban đầu chỉ gói gọn trong vài tháng, dự án ấy cuối cùng kéo dài hàng chục năm. Sau cùng, những cuốn sách của người thầy vẫn ra đời và trở thành nguồn cảm hứng cho vô số nhà giao dịch khác.

    Trong hành trình đó, người thầy thành lập một công ty tư vấn chuyên về tâm lý giao dịch, tổ chức nhiều hội thảo và chia sẻ tại các công ty đầu tư, quỹ giao dịch, hội nghị tài chính khác nhau. Những bài học và kinh nghiệm đúc kết suốt chặng đường đã cho thấy: Thành công bền vững đòi hỏi phải làm chủ tâm thức, không chỉ ở góc độ kỹ thuật hay chiến lược giao dịch.

    Tôi cũng được minh chứng rằng:

    “Trong quá trình giao dịch chính tôi cũng gặp rất nhiều vấn đề, giống như người thầy ấy, có lúc kiếm được không ít, rồi lại mất trắng, tất cả xoay quanh những biến động nội tâm. May mắn, tôi có một người bạn 10 năm đồng hành, giới thiệu tôi đến một môi trường huấn luyện tâm thức khắc khe, giúp tôi thấu hiểu sâu hơn về chính mình. Thế nên cuốn sách này chính là sự hòa quyện tinh túy giữa những tri thức chuyên môn của những người thầy, và quan trọng nhất là yếu tố ‘quản trị tâm thức’ về đầu tư và giao dịch.”

    Trader ITZ Founder

    Những bài học từ cuộc đời và sự nghiệp của người thầy đã chứng minh vai trò sống còn của tâm thức trong giao dịch. Suy cho cùng, kỹ năng và phương pháp là cần thiết, nhưng để đạt sự ổn định lâu dài, nhà giao dịch buộc phải thấu hiểu và làm chủ thế giới nội tâm của chính mình.

    Thêm nữa, người thầy giao dịch đã huấn luyện cá nhân cho hầu hết các kiểu nhà giao dịch trong ngành, bao gồm các nhà giao dịch tại những sàn giao dịch lớn nhất, các nhà phòng ngừa rủi ro (Hedgers), chuyên gia về quyền chọn (Options), và các nhà tư vấn giao dịch hàng hóa (CTAS), cũng như những người mới tham gia thị trường. Trong suốt hàng chục năm, ông đã phân tích sâu về tâm lý đằng sau giao dịch để phát triển các phương pháp hiệu quả nhằm giảng dạy những nguyên tắc cốt lõi dẫn đến thành công.

    Theo người thầy, ở cấp độ cơ bản nhất, có một vấn đề lớn trong cách chúng ta suy nghĩ. Có điều gì đó trong tư duy của con người không phù hợp với bản chất của thị trường. Những nhà giao dịch thành công những người có đủ sự tự tin vào quyết định của mình, dám thực hiện những gì cần thiết mà không do dự chính là những người đã điều chỉnh được tâm lý của mình để phù hợp với thị trường. Họ không còn sợ hãi trước sự biến động của thị trường mà học cách tập trung vào những thông tin giúp họ nhận diện cơ hội tạo ra lợi nhuận, thay vì bị chi phối bởi những thông tin củng cố nỗi sợ hãi.

    Mặc dù điều này nghe có vẻ phức tạp, nhưng thực tế, giao dịch thành công dựa trên việc thay đổi ba niềm tin cốt lõi sau:

    1. Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền.

    2. Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.

    3. Mỗi khoảnh khắc trong thị trường là duy nhất, nghĩa là mỗi lợi thế và kết quả đều là một trải nghiệm độc nhất.

    Với tư duy này, giao dịch trở thành một quá trình có hệ thống. Bạn chỉ cần chờ đợi lợi thế xuất hiện, vào lệnh, và tiếp tục lặp lại quá trình đó một cách nhất quán. Khi áp dụng đúng, bạn sẽ học được điều gì thực sự hiệu quả và điều gì không hiệu quả. Quan trọng hơn, bạn sẽ xây dựng được sự tự tin để không tự gây tổn hại cho bản thân trong một môi trường đầy cơ hội nhưng cũng không kém phần rủi ro như thị trường.

    Người thầy chỉ ra rằng, hầu hết các nhà giao dịch đều không nhận ra rằng vấn đề của họ bắt nguồn từ chính cách họ tư duy về giao dịch. Họ thường đổ lỗi cho thị trường hoặc các yếu tố bên ngoài, mà quên mất rằng những thất bại phần lớn xuất phát từ cách họ suy nghĩ trong lúc giao dịch. Trong cuốn sách đầu tiên của ông có tên: “Nhà giao dịch kỷ luật”, đã xác định những vấn đề mà nhà giao dịch thường đối mặt từ góc độ tâm lý. Ông cũng xây dựng một khung triết lý giúp giải thích bản chất của những vấn đề này và lý do tại sao chúng tồn tại.

    Người thầy đã đặt ra năm mục tiêu chính để giúp các nhà giao dịch thay đổi cách tư duy và tiếp cận thị trường. Từ những bài học trong cuốn sách này, tôi đã đúc kết và phát triển để ứng dụng vào quyển sách “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”với 6 mục tiêu, nhằm giúp các nhà giao dịch quản trị tâm thức tốt hơn trong hành trình chinh phục thị trường. Dưới đây là những bài học cốt lõi mà tôi đã rút ra:

    1. Phân tích thị trường không phải là giải pháp duy nhất cho những khó khăn trong giao dịch.

    Người thầy đã chứng minh rằng việc hiểu biết nhiều hơn hoặc phân tích thị trường kỹ lưỡng hơn không phải lúc nào cũng dẫn đến kết quả giao dịch nhất quán. Điều quan trọng hơn là bạn phải học cách quản trị tâm thức để xử lý các thông tin đó.

    2. Tâm thái và trạng thái tâm thức quyết định kết quả giao dịch.

    Tâm lý và trạng thái tinh thần của bạn có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra quyết định. Để đạt được sự nhất quán, bạn cần xây dựng được một tâm thái ổn định và tự tin.

    3. Tư duy xác suất là chìa khóa của một nhà giao dịch chiến thắng.

    Người thầy nhấn mạnh rằng nhà giao dịch cần học cách suy nghĩ theo xác suất thay vì tìm kiếm sự chắc chắn tuyệt đối. Điều này giúp họ quản lý rủi ro và cơ hội một cách thực tế hơn.

    4. Những mâu thuẫn trong suy nghĩ cản trở việc áp dụng tư duy xác suất.

    Ông chỉ ra rằng nhiều nhà giao dịch nghĩ rằng họ đang suy nghĩ theo xác suất, nhưng thực tế, họ bị chi phối bởi các mâu thuẫn nội tâm, sự tương phản trong kỳ vọng và nỗi sợ thất bại. Đây là lý do họ gặp khó khăn trong việc ra quyết định nhất quán.

    5. Tích hợp tư duy giao dịch vào hệ thống tâm trí.

    Để giao dịch trở thành một kỹ năng tự nhiên, nhà giao dịch cần rèn luyện để tích hợp tư duy đúng đắn vào hệ thống tâm trí, đến mức họ có thể hành động một cách dễ dàng và tự tin mà không bị căng thẳng.

    6. Hướng đến chân dung nhà giao dịch giàu toàn diện

    Điều này tôi được chuyển giao từ một người thầy đặc biệt về nội tâm rằng muốn làm gì phải rõ đích đến. Thứ nhất giao dịch là một ngành thể nghiệm nội tâm một cách sâu sắc vì thị trường chỉ đang phản ánh chính nội tâm ta. Thứ hai để đơn giản đến đích mà không bị vội, mà vội là khả năng đi sai rất cao vì “Dục tốc bất đạt”. Thứ ba là thoả được mong muốn hướng tới và trọn vẹn mọi khía cạnh chứ đừng để đến ngày giao dịch cho cố ra một đống tiền nhưng không rõ muốn gì ngay từ đầu thì lúc đó chả khác nào sự bất hạnh “giàu sang”.

    Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính không cung cấp cho bạn một hệ thống giao dịch cụ thể. Thay vào đó, cuốn sách tập trung vào việc giúp bạn học cách tư duy đúng đắn để trở thành một nhà giao dịch có lợi nhuận. Người thầy giả định rằng bạn đã có hệ thống giao dịch và điểm lợi thế của riêng mình. Tuy nhiên, để thành công, bạn phải học cách tin tưởng vào điểm lợi thế của mình. Điểm lợi thế ở đây là khả năng xác suất thành công của một giao dịch cao hơn so với một giao dịch khác. Sự tự tin của bạn càng lớn, bạn sẽ càng dễ dàng thực hiện các lệnh giao dịch.

    Bối cảnh ngày nay, với sự thuận lợi trong việc tiếp cận thị trường tài chính và những thay đổi tích cực của xã hội, đã mang đến sự tham gia ngày càng đông đảo của phụ nữ vào giao dịch. Điều này không chỉ làm phong phú thêm thị trường, mà còn mang lại nhiều góc nhìn mới mẻ và chiến lược độc đáo. Tôi tin rằng sự đa dạng này là một yếu tố quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành tài chính.

    Chính vì thế, khi bàn đến thị trường tài chính, chúng ta không chỉ thấy một lĩnh vực ngày càng hấp dẫn, mà còn là một sân chơi mở rộng, nơi mọi người từ nhiều tầng lớp khác nhau đều có thể tham gia và tạo dấu ấn riêng.

    Một trong những mục tiêu cốt lõi của cuốn sách là dẫn dắt nhà giao dịch thông qua một quá trình tích hợp chiến lược tư duy vào hệ thống tâm trí, giúp họ không chỉ tiếp nhận lý thuyết mà còn nhanh chóng chuyển hóa thành hành động thực tế. Điều này có nghĩa là tư duy đúng đắn sẽ trở thành một phần tự nhiên trong cách bạn suy nghĩ và ra quyết định ngay cả trong những thời điểm tưởng chừng “căng thẳng nhất”.

    Cuốn sách của tôi, “Quản trị tâm thức về đầu tư và giao dịch tài chính”, được xây dựng để tiếp nối và lan tỏa tư tưởng này. Nó không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc và sự hiểu biết cần thiết về bản thân bạn, mà còn đi sâu vào bản chất của giao dịch. Mục tiêu chính là giúp bạn nhận ra rằng giao dịch có thể trở nên đơn giản, dễ dàng, và tâm thái đủ đầy. Chỉ cần quan sát thị trường, tư duy đúng hướng, và hành động một cách phù hợp, bạn sẽ có khả năng đạt được sự nhất quán và bền vững trong hành trình giao dịch của mình.

    Chú thích:

    “Dục tốc bất đạt” hay “Dục tốc tắc bất đạt”-câu thành ngữ có nghĩa là chỉ nếu muốn nhanh chóng đạt thành quả mà lại nóng vội thì sẽ không đạt được thành công, là đốt cháy giai đoạn dẫn đến thất bại. Nếu ham mau chóng, màng tiểu lợi thì đại sự không thành.

    Khảo sát tâm thái

    Dưới đây là 36 câu hỏi rất thú vị mà tôi học được từ người thầy. Chúng không chỉ giúp bạn nhìn nhận rõ hơn về tâm thức giao dịch của mình, mà còn mang đến những góc nhìn mới để cải thiện tư duy và chiến lược trong nghề. Hãy thử trả lời từng câu một cách trung thực, bạn sẽ thấy những bài học sâu sắc cho riêng mình.

    1. Để kiếm được tiền như một nhà giao dịch, bạn có cần thiết phải biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo trên thị trường.

    Đồng ý / không đồng ý

    2. Tôi từng nghĩ rằng phải có cách nào đó giúp giao dịch trở nên không có chút rủi ro nào. 

    Đồng ý / không đồng ý

    3. Phân tích là yếu tố chính giúp nhà giao dịch kiếm tiền. 

    Đồng ý / không đồng ý

    4. Những giao dịch thua lỗ là điều không thể tránh khỏi trong giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    5. Tôi luôn xác định rõ rủi ro trước khi đặt lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    6. Tôi cho rằng việc tham gia giao dịch giống như chấp nhận một khoản chi phí để tìm hiểu xem thị trường sẽ đi đâu. 

    Đồng ý / không đồng ý

    7. Tôi sẽ không đặt lệnh nếu không chắc chắn rằng mình sẽ thắng. 

    Đồng ý / không đồng ý

    8. Càng hiểu biết nhiều về thị trường, nhà giao dịch càng dễ dàng xử lý các lệnh giao dịch. 

    Đồng ý / không đồng ý

    9. Phương pháp giao dịch của tôi cho biết chính xác khi nào cần vào lệnh và thoát lệnh bao gồm cả chốt lỗ, chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    10. Ngay cả khi có tín hiệu rõ ràng, tôi vẫn cảm thấy khó khăn khi thực hiện lệnh. 

    Đồng ý / không đồng ý

    11. Tôi đã từng có giai đoạn giao dịch thành công đều đặn, nhưng điều này thường chỉ xảy ra sau một vài cú thua lỗ lớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    12. Ban đầu, tôi xem phương pháp giao dịch của mình giống như một trò may rủi, với vài giao dịch thành công xen kẽ rất nhiều đau đớn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    13. Tôi thường có cảm giác thị trường như đang chống lại mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    14. Càng cố gắng buông bỏ, tôi càng cảm thấy khó quên đi những tổn thương tinh thần trong quá khứ. 

    Đồng ý / không đồng ý

    15. Tôi có triết lý quản lý tiền rõ ràng: Luôn lấy lợi nhuận khi thị trường tạo điều kiện. 

    Đồng ý / không đồng ý

    16. Công việc của một nhà giao dịch là xác định mô hình hành vi thị trường, nhận diện cơ hội và đánh giá rủi ro. 

    Đồng ý / không đồng ý

    17. Thỉnh thoảng, tôi có cảm giác như mình là nạn nhân của thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    18. Khi giao dịch, tôi thường chỉ tập trung vào một khung thời gian. 

    Đồng ý / không đồng ý

    19. Giao dịch thành công đòi hỏi sự linh hoạt về tư duy vượt xa khả năng của hầu hết mọi người. 

    Đồng ý / không đồng ý

    20. Đôi khi, dù cảm nhận được xu hướng thị trường, tôi vẫn khó hành động dựa trên cảm giác đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    21. Có nhiều lúc, tôi biết xu hướng giá đã kết thúc nhưng vẫn không chốt lời. 

    Đồng ý / không đồng ý

    22. Vấn đề không phải là số tiền kiếm được, mà là cảm giác tôi luôn có thể kiếm được nhiều hơn. 

    Đồng ý / không đồng ý

    23. Khi đặt lệnh, tôi cảm thấy rất tích cực và kỳ vọng cao vào lợi nhuận. 

    Đồng ý / không đồng ý

    24. Thành công của một nhà giao dịch nằm ở niềm tin vào tính nhất quán của chính mình. 

    Đồng ý / không đồng ý

    25. Nếu có thể ước một kỹ năng giao dịch ngay lập tức, bạn sẽ chọn kỹ năng nào?

    Trả lời mở

    26. Tôi từng mất ngủ vì lo lắng về thị trường. 

    Đồng ý / không đồng ý

    27. Bạn có từng thực hiện giao dịch vì sợ bỏ lỡ cơ hội? 

    Có / không

    28. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng tôi rất thích sự hoàn hảo trong giao dịch và cảm thấy hạnh phúc khi đạt được nó, dù có nhiều giao dịch không tốt trước đó. 

    Đồng ý / không đồng ý

    29. Bạn có từng lập kế hoạch giao dịch nhưng không thực hiện, hoặc thực hiện những giao dịch không hề có kế hoạch? 

    Có / không

    30. Hãy viết vài câu giải thích vì sao hầu hết các nhà giao dịch không kiếm được tiền hoặc không giữ được lợi nhuận. 

    Trả lời mở:

    31. Bạn từng trong trường được thị trường thúc đẩy một lực đẩy vô hình để tự nhiên có hành động bán mua theo đúng chuẩn mực của sự kỷ luật?

    Có / không

    32. Bạn từng có những thôi thúc giảm bớt những nguyên tắc trong phương pháp vì cảm thấy giá chạy có tiềm năng cao, cảm giác bị bỏ lỡ nếu đợi đúng tiêu chí?

    Có / không

    33. Cảm giác gần chốt lời mà không chốt được tệ hơn là chốt lỗ?

    Có / không

    34. Thị trường này có rất nhiều người kiếm được tiền, nhưng người tạo lợi nhuận bền vững rất hiếm hoi?

    Có / không

    35. Giữ sức khoẻ tốt giúp tâm trí cũng minh mẫn có hợp lý không?

    Có / không

    36. Bạn có bức tranh hướng tới cho một nhà giao dịch đúng nghĩa chưa?

    Có / chưa có

    Hãy tạm gác lại những câu trả lời của bạn

    Khi bạn đọc cuốn sách này, tôi muốn bạn tạm đặt những câu trả lời của mình sang một bên. Để lại mọi thứ tự nhiên và đừng cố gắng vội vàng đánh giá đúng sai. Sau khi bạn hoàn thành chương cuối cùng, hãy quay lại và làm lại khảo sát tâm thái đúng trong giao dịch.

    Điều bất ngờ có thể sẽ xuất hiện! Bạn có thể ngạc nhiên khi nhận ra rằng những câu trả lời ban đầu của bạn đã thay đổi rất nhiều. Sự thay đổi này không chỉ đến từ việc hiểu rõ hơn về giao dịch, mà còn là kết quả của sự quản trị tâm thức, quản trị tư duy và có được tâm thái đúng sau khi thấm nhuần các bài học trong cuốn sách.

    Thời gian còn lại là thưởng thức và trải nghiệm cùng cuốn sách giúp bạn khám phá những góc nhìn mới mẻ, sâu sắc hơn về chính mình và thị trường.

     

    Lời biết ơn sâu sắc

    Rất trân trọng biết ơn bạn đọc đã chọn quyển sách này, dù nội dung vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Tôi hiểu rằng việc cải tiến và nâng cấp là một hành trình không ngừng nghỉ, nhưng đó mới chỉ là bề nổi. Dù vậy, từ bề nổi đến chiều sâu, quyển sách này vẫn là một phiên bản tối ưu nhất, với những nội dung quan trọng chưa bị cắt giảm qua các bước kiểm duyệt – đây chính là một lợi thế đáng kể. Tất cả đều được chăm chút một cách chỉn chu và tâm huyết.

    Vì lẽ đó, trong lần ra mắt này, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến những người bạn, những người đồng hành luôn sát cánh bên tôi, và những người thân yêu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để quyển sách này có thể đến tay bạn.

    Đặc biệt, tôi biết ơn những người thầy và các chuyên gia đầu ngành, những người đã dành tâm huyết và chia sẻ những bài học quý báu, từ những trải nghiệm đắt giá đến những góc nhìn sâu sắc. Nhờ họ, tôi nhận ra rằng giao dịch không chỉ là công việc kiếm tiền, mà còn là một hành trình trưởng thành nội tâm.

    Cảm ơn nhà xuất bản với kinh nghiệm dày dặn đã đưa ra những lời khuyên hữu ích, giúp quyển sách trở nên hoàn thiện hơn, chỉn chu hơn để gửi đến bạn đọc.

    Cuối cùng, xin gửi lời biết ơn sâu sắc nhất đến bạn, người đã chọn đọc quyển sách này. Cảm ơn bạn đã cùng tôi ngồi lại, cùng suy ngẫm về giao dịch, định tâm trong hành trình giao dịch, và cùng nhau tiến đến những mục tiêu lớn lao hơn trong tương lai.

    Trader ITZ Founder