CUỘC ĐÀM PHÁN DÀI NHẤT LỊCH SỬ, KÉO DÀI GẦN 5 NĂM ĐẤU TRÍ GIỮA MỘT “BÓNG HỒNG” CỦA VIỆT NAM VÀ NHỮNG “CON SÓI” NGOẠI GIAO Paris, cuối thập niên 1960, là tâm điểm của cả thế giới. Tại đây, một cuộc đàm phán chưa từng có trong lịch sử ngoại giao thế kỷ XX diễn ra – kéo dài gần 5 năm, với hơn 200 phiên họp công khai, 45 cuộc họp riêng cấp cao, 500 cuộc họp báo, 1.000 cuộc phỏng vấn. Đó là Hội Nghị Paris, nơi đối đầu giữa nền ngoại giao nhà nghề của một siêu cường và nền ngoại giao còn non trẻ của Việt Nam cách mạng. Giữa trận tuyến ấy, bà Nguyễn Thị Bình – Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam – xuất hiện như một biểu tượng. Là nữ trưởng đoàn đàm phán duy nhất, bà mang trên vai trách nhiệm nặng nề: vừa bảo vệ lập trường chính nghĩa của dân tộc, vừa đối diện với những chiêu bài, áp lực và sự tinh vi đến khắc nghiệt từ các nước lớn, đặc biệt là Hoa Kỳ. Người ta gọi bà là “bóng hồng khiêu vũ giữa bầy sói”. Chỉ bằng hình ảnh ấy, đã đủ để hình dung sự hiểm nguy: một người phụ nữ Việt Nam trước những đối thủ đầy quyền lực và thủ đoạn, nhưng chưa một lần lùi bước. Từng lời bà nói, từng lập luận bà đưa ra, không chỉ dựa trên lý lẽ sắc bén, mà còn mang sức mạnh của niềm tin và chính nghĩa, khiến đối phương phải kiêng nể. Cuộc đàm phán không chỉ là cuộc đấu trí bàn giấy. Đó còn là cuộc chiến bản lĩnh, nơi mỗi nhịp đập thời gian đều có thể xoay chuyển vận mệnh cả dân tộc. Sau gần 5 năm kiên cường, ngày 27-1-1973, bà cùng đồng chí Nguyễn Duy Trinh đặt bút ký vào văn kiện lịch sử: Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Hiệp định buộc Mỹ phải rút quân khỏi miền Nam Việt Nam, mở ra thế và lực mới cho cách mạng, dẫn đến Đại thắng mùa Xuân 1975 và thống nhất đất nước. Tên tuổi Nguyễn Thị Bình từ đó trở thành một phần của lịch sử, minh chứng rằng, giữa bàn cờ ngoại giao khốc liệt nhất, vẫn có một người phụ nữ Việt Nam hiên ngang, kiêu hãnh, giữ trọn lời thề với Tổ quốc.