TTS feed content

SỰ THẬT THÌ MẤT LÒNG, CÓ PHẢI KHÔNG? Truyện kể rằng, Sở Trang Vương yêu ngựa đến mức gọi nó là “báu vật”. Trong đó có con ngựa mà người yêu quý nhất, đã cho mặc áo gấ đủ màu lộng lẫy, nuôi trong một căn nhà phú quý đoàng hoàng, đen toàn những táo khô vỗ để ngựa ăn. Nhưng con ngựa này chẳng hưởng phúc được bao lâu, chân bị liệt rồi chết. Ngựa chết, vua định tổ chức tang lễ theo nghi thức dành cho đại phu. Có một vị đại thần can gián rằng: “Muôn tâu đại vương, làm sao lại có thể dùng nghi lễ của đại quan áp đặt lên thân súc sinh co được?” Sở Trang Vương liền tức giận mà tuyên bố, ai khuyên thì sẽ giế.t kẻ đó. Các quan đại thần đều co thụt cổ, không dám ho he, nói năng gì nữa. Lúc này,Ưu Mạnh khóc rống thất thanh. Ông khóc đến mức nhà vua phải hỏi: “Ngươi khóc gì dữ vậy?” Ưu Mạnh lau nước mắt, điềm đạm thưa: “Dạ muôn tâu! Thần khóc ngựa đó ạ! Con gựa này là con ngựa mà Quốc vương ta yêu quý nhất! Chúng ta đường đường là nước Sở, có việc gì không thể làm được nào? Chỉ dùng nghi lễ quan đại phu để mai táng cho ngựa như vậy còn quá phụ lòng với ngựa. Thần trộm nghĩ phải nên dùng nghi lễ của Quốc vương để mai táng ngựa mới phải. Các nước chư hầu nghe được sự việc này thì sẽ đều biết được Đại vương coi nhẹ con người mà coi trọng loài ngựa” Sở Trang Vương im lặng. Ông hiểu ra, Ưu Mạnh đâu phải tới khóc ngựa mà là dùng những lòi lẽ bóng gió để khuyên ông. Nhưng không cảm thấy bị xúc phạm. Vì Ưu Mạnh không chỉ cho ông thấy cái sai. Ông giúp nhà vua giữ được thể diện, hiểu ra vấn đề, mà vẫn giữ được uy quyền. Sở Trang Vương cuối cùng không tổ chức tang lễ linh đình nữa. Ông lệnh đem ngựa nướng lên, mời bá quan cùng thưởng. Một việc lố bịch đã được xử lý nhẹ nhàng, mà không ai phải chế.t, không ai bị mất mặt. Người ta thường nghĩ “nói thật mất lòng” nhưng thật ra, vấn đề không nằm ở sự thật. Vấn đề là ở cách nói. Ưu Mạnh không hạ bệ nhà vua, mà nâng vấn đề lên tầm cao hơn, khiến vua tự soi lại mình. Đó là đỉnh cao của trí tuệ trong xử thế: không đâm người, mà vẫn khiến người tỉnh ngộ. Trong thời đại này, “phản biện” là một từ thời thượng nhưng không phải ai cũng biết phản biện thế nào để người ta lắng nghe. Nếu bạn là người cấp dưới, đồng nghiệp, hoặc thậm chí là người con trong một gia đình hãy nhớ: Chân lý không cần gào thét. Và sự khéo léo không phải là nịnh hót, mà là trí tuệ kết hợp lòng nhân.