CHƯƠNG XI: Móc xích

Chương XI

Móc xích

Là điều tra viên đã nghiên cứu hàng chục cuốn sách về tâm lý học cộng thêm năng khiếu diễn xuất thiên bẩm, Trần Phương, sau một vài lần nói chuyện đã tạo được niềm tin sâu sắc với mẹ Thiên Di. Chỉ cần đôi ba câu khơi gợi khéo léo của anh ta, người đàn bà ấy đã tự khắc giãy bày những chuyện đời tư thầm kín mà bao lâu bà ta vẫn chôn giấu trong lòng… Và anh ta mở đoạn ghi âm lưu lại trong điện thoại ra cho tôi nghe như thể muốn khoe chiến tích thêm một lần nữa:

– Em ạ, vợ chồng chị từng sở hữu một cơ nghiệp đồ sộ mà lắm kẻ phải ngước mắt nhìn rồi vừa trầm trồ ngưỡng mộ, vừa cả sinh lòng ghen tức, đố kỵ. Chồng chị từng là giám đốc một công ty lớn, làm ăn phát đạt. Hai mươi năm chung sống với nhau và có một mặt con, vợ chồng chị chưa một lần nặng lời với nhau. Ông ta nâng niu mẹ con chị như trứng mỏng. Công việc bận rộn là thế nhưng tối nào, ông cũng cố gắng về ăn bữa cơm gia đình với mẹ con chị. Ngày Phụ nữ, kỷ niệm ngày cưới, sinh nhật hai mẹ con, ông chưa bao giờ quên những món quà. Cái nhẫn này của chị được ông ta mua tặng nhân kỷ niệm tròn 20 năm ngày cưới. Chị những tưởng đã được sống trong hạnh phúc trọn vẹn. Nào ngờ…

– Anh ấy phản bội chị ạ?

– Đàn ông các em mấy ai đủ bản lĩnh vượt qua ải mỹ nhân? Ông ta ngủ với đối tác, lộ ảnh nóng và cũng lộ luôn cả bí mật công ty. Cái cơ ngơi cố công xây dựng bao nhiêu năm sụp đổ trong chớp mắt.

– Ôi, tội nghiệp chị…

– Có trách thì một phần cũng nên trách bản thân chị đã quá tin chồng. Thôi thì cũng nhờ cháy nhà mà lòi ra mặt chuột. Nếu không có cái scandal đó, chưa biết ông ta định lừa dối mẹ con chị đến bao giờ? 

– Hậu ly hôn, mẹ con chị sống thế nào?

– Chị đưa con gái về quê ngoại. Nhục nhã lắm em ạ. Ngày xưa mình giàu có, người ta xúm xít hỏi thăm, nịnh bợ, lấy lòng, xin xỏ, nhờ vả, ôi thôi đủ cả. Họ nâng mình lên tận mây xanh. Giờ mình đổ vỡ, họ nhìn bằng nửa con mắt, khinh thường ra mặt. Chán quá, chị bỏ vào nam làm thuê. Con gái để mẹ chị nuôi dạy. 

– Rồi chị với anh có liên lạc nữa không?

– Công ty phá sản, khối tài sản tích góp ở ngân hàng, ông ta cuỗm hết. Chị chẳng có bằng chứng nào để giải trình trước tòa về khối tài sản đó. Một lần con gái chị ngỏ ý muốn đi du học, chị có gọi điện cho ông ta. Ông ta gửi cho chị một món tiền và hứa sẽ đưa chị chiếc nhẫn của ông ta để chị mang bán lấy chi phí làm thủ tục cho con gái thực hiện ý nguyện. Nhưng rồi, ông ta đã thất hứa.

– À, là chiếc nhẫn đặc biệt mà hôm rồi chị có kể cho em nghe ấy hả?

– Ừ, kể ra mà có cả đôi để bán thì cũng tạm ổn. Đằng này chị chỉ có một chiếc. Chiếc còn lại, nghe đâu ông ta mang tặng bồ nhí rồi thì còn mặt mũi đâu mà đòi lại.

– Lại còn bồ nhí nữa?

– Cái mặt nạ đạo đức giả đã bị bóc ra rồi thì lão sợ gì mà không sống đúng bản chất của mình. Em biết không, ông ta cặp bồ với bạn thân con gái chị đấy. Cái con bé hư thân, mất nết, cặp hết thằng này, thằng khác để đào mỏ. 

– Thế chị một mình đi đi lại lại khám bệnh thế này cũng vất vả nhỉ?

– Ừ cũng vất vả. Thứ Bảy, Chủ nhật, người xe chen chúc vất vả lắm em ạ.

– Em cũng thường về quê nên em hiểu cảm giác đó, đông nghìn nghịt. Thiếu cả oxy để thở. Chị hay đi xe nào?

– Nhà xe Thụy Loan, em ạ. Đó là chuyến xe cuối cùng trong ngày về quê chị.

– Ơ, thế mà em cứ tưởng chuyến cuối là nhà xe Lộc Bình chứ?

– À, xe Lộc Bình tám rưỡi tối đã chạy rồi, mà còn hay bắt khách dọc đường. Xe Thụy Loan tầm chín rưỡi, mười giờ đêm mới chạy cơ. Khi ấy vãn khách, đỡ phải xô đẩy nhau hơn.

– Về muộn thế thì cũng mệt mà chị. Sao chị không ở lại nghỉ ngơi chờ đến thứ Hai hẵng về cho đỡ đông?

– Ở lại đây lâu, chị nóng ruột. Dưới này chị cũng còn mấy người bạn cũ. Chúng mời về nhà chơi suốt. Nhưng chị biết chị chẳng còn sống được lâu nữa nên cũng chả có tâm trí nào mà đi chơi. Vả lại, chị không muốn người ta nhìn mình bằng ánh mắt thương hại. Chị muốn trước khi chết, chị có một khoản tiết kiệm cho con gái và mẹ chị. Nhưng…

– Chồng cũ đã biết bệnh tình của chị chưa?

– Thân mình, ông ta còn lo chưa xong thì hơi đâu mà đi lo cho chị hở em?

– Dù gì cũng từng gối ấp, chăn kề. Đường sá, xe cộ bây giờ thuận lợi. Cứ cho là anh ấy ở mãi Đất mũi Cà Mau đi cũng không về thăm chị được một lần sao?

– Đâu có em. Nghe đồn ông ta bị truy nã nên trốn sang bên Áo cả tháng nay rồi. Cách đây mấy hôm có mò đến Salzburg làm phiền con gái chị.

– Đời chị khổ quá, chị ơi.

– Nhìn xuống còn nhiều người khổ hơn mình, em ạ. Cạnh nhà chị cũng có một chị chồng bỏ, bị tai nạn giao thông nặng lắm, giờ sống lủi thủi một mình. Đứa con trai đang học y ở thành phố. Khốn khó trăm bề.

*

Đoạn ghi âm kéo dài hơn một tiếng đồng hồ. Tiếng gió, tiếng xe cộ và tiếng nói cười lao xao vọng vào khiến tôi phải áp tai sát màng loa mới nghe rõ cuộc hội thoại của mẹ Thiên Di và Trần Phương. Có những điểm mấu chốt đáng lưu ý trong câu chuyện này là mẹ Thiên Di đang rất cần tiền, chiếc nhẫn được bà ta nhắc đến với một niềm đau đáu khôn nguôi và chồng cũ của bà ta đang lẩn trốn ở Áo. Đúng như chúng tôi từng dự đoán, khả năng gây án của ông Thiên Bình là không thể xảy ra. Nhân vật “bạn con gái chị” mà bà ta nhắc đến chắc chắn là Thảo Nguyên. Bà ta đã biết ông Thiên Bình đã mang chiếc nhẫn tặng cho Thảo Nguyên. Với một người luôn khát khao có được chiếc nhẫn mang bán lấy tiền chữa bệnh và gửi tiết kiệm cho mẹ già và con gái thì bà ta sẽ làm điều gì? Nếu bà ta gây án, hẳn nhiên vụ án có đồng phạm. 

– Hay triệu tập bà ta đến lấy lời khai, Trần Phương?

– Não ông có vấn đề không, Phan Hà? Làm vậy chả khác nào ông dội nước lạnh vào mặt tôi? 

– Ý ông là? 

– Tôi đã tốn nhiều công sức mới tạo được niềm tin cho bà ấy. Giờ ông thế há chẳng phải đổ công sức của tôi xuống sông, xuống biển?

– Rõ ràng bà ấy có nhiều điểm đáng nghi ngờ.

– Để xác minh điều đó đâu khó. Chúng ta phải tiến từng bước chậm và khéo để tránh rút dây động rừng. Bởi nếu bà ta không liên quan đến vụ giết người này thì chúng ta vẫn có thể khai thác thông tin về ông chồng truy nã để phối hợp, cung cấp thông tin cho phòng Cảnh sát Kinh tế.

– Ừ nhỉ. Thế mà tôi nhất thời không nghĩ ra.

*

Bến xe M. lố nhố người ngồi, kẻ đứng, rầu rĩ, mệt mỏi đợi chờ những chuyến xe xuôi ngược. Vốn có thể dùng thân phận thật, trực tiếp đến gặp chủ nhà xe Thụy Loan để hỏi thông tin về những chuyến lưu hành của mẹ Thiên Di, nhưng Trần Phương vẫn “ép” tôi vào vai trinh sát hóa trang. Loay hoay mãi, tôi mới tìm thấy điểm đỗ của nhà xe Thụy Loan. Tay lơ xe đầu trọc, xăm hình con rồng quấn quanh cổ đứng ở cửa ra vào đưa ánh mắt xếch sắc như hai mũi dao găm nhìn tôi, hất hàm:

– Ê, chú em định về đâu?

Trông bộ dạng tôi lúc đó đúng là quê một cục: Tôi mặc chiếc áo bảo hộ lao động còn dính bê bết sơn, đầu đội chiếc mũ cối bạc màu, chân đi đôi dép tổ ong lỗ rỗ bên to, bên nhỏ, tay ôm khư khư chiếc ba lô con cóc nhăn nhúm:

– Em không biết đi đâu về đâu cả?

– Não chú em có vấn đề à?

– Em muốn đi tìm chị gái của em – Tôi vờ ngờ nghệch và nói ngọng lẫn lộn các phụ âm – Dưng mà em thoát ni từ hồi còn học lớp ba lên không nhớ rõ quê em ở đâu?

Tay lơ xe cau có:

– Đ.mẹ không nhớ sao chú em mò đến xe này làm gì? Xúi quẩy!

– Em nhớ mang máng quê em có dòng sông, nũy tre, những cánh đồng xanh và đàn trâu thung thăng gặm cỏ.

– Quê nào mà chả có những cảnh đấy. Đồ dở hơi. Không đi thì phắn để bố còn bắt khách. Đ.mẹ.

Bíu lấy cạp quần của tay lơ xe, giọng tôi nài nỉ tội nghiệp:

– Anh nàm ơn nàm phước giúp em với. Em nhớ quê em có rất nhiều trâu. Mà nại toàn trâu bạc đấy nhé!

Đang định co chân đạp tôi một cú, nghe đến đoạn những con trâu bạc, tay lơ xe nhả điếu thuốc đang hút dở, kiên nhẫn:

– Hay Ngưu Khê?

– À đúng rồi, Ngưu Khê hay Ngưu Khế gì đó, em nhớ rồi, đúng lăm em bỏ nhà ra đi, cây khế đầu nàng rụng trụi ná vàng như đang khóc ý, anh ạ. Cảm động nắm anh ơi – Tôi cúi xuống nhặt điếu thuốc mà tay lơ xe vừa vứt, tiếc rẻ – Điếu thuốc còn những hai phần ba thế lày mà anh đành nòng vứt đi. Phí quá.

– Nhiều lời, có nhanh lên xe không thì bảo.

Trên chuyến xe thưa vắng khách một ngày giữa tuần, tôi lân la ngồi cạnh gã lơ xe, thò tay vào chiếc ba lô con cóc nhăn nhúm mò đi mò lại rồi lôi ra một tấm ảnh của mẹ Thiên Di mà tôi down trên Facebook về, nhờ trung tá Văn Lê chỉnh ảnh từ chế độ màu sang đen trắng và dùng loại giấy kính ố vàng ép platic để tạo nên sự cũ kỹ. Chìa bức ảnh ra trước mặt gã lơ xe, tôi ngọng nghịu:

– Anh đã bao giờ gặp một cô gái, à nhầm, một người phụ lữ dư lày chưa?

– A, tưởng ai, bà Thắm hả? Bà ta vẫn thường bắt xe từ Ngưu Khê xuống trung tâm thành phố, rồi từ thành phố về Ngưu Khê vào những đêm thứ Bảy.

– Thứ Bảy lào cũng như thứ Bảy lào ạ anh?

– Ừ, tối thứ Bảy tuần trước nữa, bà ta bị móc túi, không đủ tiền xe về nên tao thương tình làm phước. Về đến cổng chợ Lũng Na, còn phải cho bà ấy 10k tiền xe ôm. Thứ Bảy tuần vừa rồi, bà biếu tao một con gà tre, thịt ngon đáo để.

Lấy được thông tin cần thiết, để tránh trường hợp tay lơ xe này bép xép lại với bà Thắm, tôi ngờ nghệch:

– Giờ em mới nhớ ra, chị gái em tên Chà. Chà trong từ chà đạp chứ không phải tên Thắm. Chắc anh nhìn nhầm người rồi.

– Chắc thế, tại bức ảnh hơi mờ. Thế tóm lại chú mày muốn về đâu?

– Xe dừng chỗ lào thì em xuống chỗ đó.

Tất cả những thứ tôi đã “diễn” với gã lơ xe đều do một tay Trần Phương xây dựng kịch bản. Anh ta không tin vào khả năng diễn xuất của tôi. Bởi vậy, khi trao cho tôi “vai diễn” đã được đo ni đóng giày, anh ta đe nẹt: “Gạo và nước đã dâng đến tận nơi, không biết nhóm lửa mà nấu cơm thì đành chịu”. Tôi vốn không giỏi khoản trinh sát trực tiếp. Nhưng đi làm nhiều mới thấy, đây là phương pháp trinh sát được sử dụng phổ biến vì nó đảm bảo tính bí mật và mang lại hiệu quả cao trong quá trình thu thập thông tin. Trần Phương bảo, lúc nào cũng lăm lăm xuất trình cái thẻ Ngành ra đề nghị người ta hợp tác khai báo chỉ thích hợp với những vụ án rõ chứ đối với những vụ án mờ thế này, càng bí mật lại càng hay.

Trong cuộc hội thoại của mẹ Thiên Di và Trần Phương có nhắc đến một người phụ nữ cũng đang bị thương nặng sau một lần tai nạn giao thông. Liệu có phải vì cả mẹ Thiên Di lẫn Vũ Khang đều rất cần tiền họ đã cấu kết với nhau giết Thảo Nguyên để chiếm đoạt chiếc nhẫn? Trong Chương 5 tự truyện Thiên Di gửi, Vũ Khang xuất hiện với những nét tính cách nhân văn có phần hơi ủy mị. Song điểm đáng chú ý là anh ta có biệt tài tạo nên những tình huống truyện cho cuộc sống thực. Chả phải anh ta đã từng khiến Thiên Di hết sức bất ngờ trong màn kịch anh hùng cứu mỹ nhân để Thiên Di viết nên truyện ngắn “Mùa hoa dẻ” hay sao? Vậy việc tạo nên chứng cứ ngoại phạm đối với anh ta là điều không khó. Tuy nhiên, ngoài việc không thừa nhận Thảo Nguyên là người yêu, chúng tôi chưa hề thu thập được thêm bằng chứng nào về sự bất minh trong hành vi hay lời khai của Vũ Khang cả. Vậy nên, tên của anh ta trong sơ đồ hình cây mà tôi vẽ ra vẫn đang nằm trong một khoanh tròn mực đỏ và bao quanh là những dấu chấm hỏi. Nhưng cũng chưa thể khẳng định được điều gì. Làm việc nhiều với Trần Phương, tôi đã học được cách hoài nghi mọi thứ. Bởi lẽ, cũng có đầy vụ án, hung thủ lại là những tay có học thức và hình thức bên ngoài rất đạo mạo, thư sinh, tử tế. 

*

Vũ Khang đang ở khu trọ, đằng nào chuyến xe Thụy Loan về Ngưu Khê còn khoảng mười lăm phút nữa là chạy, tôi quyết định sẽ đóng vai một người bạn học cấp ba của Vũ Khang đến thăm mẹ cậu, nhân tiện thám thính tình hình. Và việc đầu tiên của tôi là tìm một nơi kín đáo để thay bộ quần áo khác chứ với cách ăn vận như thế này, trông tôi vốn đã già lại như tăng thêm cả chục tuổi, chẳng hợp với vai diễn “bạn học Vũ Khang” một chút nào cả. Dân trinh sát bọn tôi luôn mang theo những bộ quần áo trong ba lô để linh hoạt thay đổi các vai diễn phù hợp với ngữ cảnh.

Nhà Vũ Khang cách nhà Thiên Di một hàng chè tàu. Căn nhà vẫn còn lợp mái tranh đơn sơ trong khi những nhà bên cạnh đã lên ngói mới đỏ tươi. Tôi vừa bước đến mé sân thì đàn chó từ trong nhà lao ra ông ổng sủa nhặng xị. Người đàn bà có mái tóc muối tiêu nặng nề vuốt từng vòng bánh xe lăn tiến ra:

– Ai đấy ạ?

Tôi nhanh nhảu:

– Cháu chào bác. Cháu là bạn học của Vũ Khang.

– Mời cậu vào nhà chơi.

Đặt túi hoa quả lên chiếc bàn con nơi bậc thềm, tôi hỏi:

– Bác có nhớ cháu là ai không?

Người đàn bà dùi dụi mắt:

– Lâu quá rồi, tôi không còn nhớ ai cả,

– Dạ vâng, hồi còn học chung lớp, cháu cũng chỉ mới đến nhà bác chơi đúng một lần.

– Bác đỡ hơn chưa ạ? 

Xoa xoa đôi chân tong teo, mẹ Vũ Khang bùi ngùi nói:

– Không đỡ hơn là bao cả. Trái gió trở trời, chân tôi đau nhức. Thế cậu giờ học hay làm việc ở đâu rồi?

– Cháu thi trượt đại học nên đi Quảng Ninh làm thuê thôi bác ạ. Bác đau ốm thế này, Vũ Khang lại đang đi học thì lấy đâu ra tiền mà chữa trị hả bác?

– Thằng Vũ Khang nó là đứa có chí lắm. Xuống thành phố, nhưng nó đi làm thêm, mỗi tháng cũng gửi về cho tôi được dăm triệu. Nó đang hợp tác với một công ty làm cái dự án kinh tế gì đó lớn lắm. Nó bảo, nếu dự án thành công, đầu tháng mười một, nó sẽ đưa tôi đi phẫu thuật lại. Giờ gần cuối tháng rồi mà chả thấy nó nói gì, tôi cũng không nỡ hỏi.

*

Vừa trông thấy bóng tôi ở cơ quan, Trần Phương hồi hộp:

– Thế nào, diễn viên đã thu thập được những thông tin gì rồi nào?

– Có hai thông tin siêu nóng hổi đây. Thứ nhất, chúng ta hoàn toàn có thể loại trừ khả năng mẹ Thiên Di là người trực tiếp gây án. Bởi lẽ tối hôm ấy, bà ta bắt chuyến xe chạy từ lúc chín rưỡi. Từ bến xe M. về đến Lũng Na, Ngưu Khê mất hai tiếng. Lúc đấy đã là mười giờ tối rồi. Thứ hai, Vũ Khang từng hứa với mẹ anh ta là anh ta có làm một dự án gì đó lớn lắm. Nếu dự án thành công, thì sẽ đưa mẹ đi phẫu thuật. Anh ta học Trung cấp Y – Dược thì làm sao có thể có đủ kiến thức để làm những dự án kinh tế lớn? Điểm này có đáng nghi ngờ không?

Trần Phương vỗ mạnh lên vai tôi:

– Thật không uổng công tôi đã thức đến ba giờ sáng soạn kịch bản cho ông. Ông diễn xuất sắc đấy. Nhưng Phan Hà này, tôi nghĩ cách phân tích của ông là đúng nhưng chưa đủ. Mẹ Thiên Di không thể trực tiếp thực hiện hành vi nhưng bà ta có thể là người đứng sau giật dây. Không loại trừ khả năng mẹ Thiên Di và Vũ Khang chung thuyền, nhưng ông hãy đọc lại Chương 1 tự truyện của Thiên Di đi, gia đình của bà Thắm và gia đình của Hải Đăng từng rất thân mật. Trên túi xách và màn hình điện thoại của Thảo Nguyên lại có dấu vân tay của Hải Đăng. Liệu có xảy ra trường hợp bà ta đã câu kết, móc nối, xúi giục Hải Đăng làm điều đó để cùng chia đôi lợi nhuận chăng? Phải làm rõ điều này thì mới có thể khẳng định mẹ Thiên Di đóng vai trò như thế nào trong vụ án? Còn trường hợp của Vũ Khang, một sinh viên y nếu tự học hỏi, nghiên cứu thêm về lĩnh vực kinh tế thì cũng dư sức để làm các dự án về kinh doanh mà. Điều đó rất bình thường. Mà nhắc đến Vũ Khang mới nhớ, vụ mật mã trong cuốn tiểu thuyết, ông trinh sát đến đâu rồi?

– Cô gái bán sách bị tai nạn tử vong cách nay mấy ngày rồi.

– Manh mối cuối cùng là bà già nhặt rác. Chúng ta phải tiếp tục khai thác.