Nghịch lý xác suất: Kết quả ngẫu nhiên, lợi nhuận nhất quán. Người thầy đã chỉ ra một nghịch lý thú vị trong giao dịch: “Nghịch lý xác suất: Kết quả ngẫu nhiên, lợi nhuận nhất quán”. Các sòng bạc tạo ra lợi nhuận ổn định, dù hoạt động dựa trên sự kiện ngẫu nhiên. Trong khi đó, nhà giao dịch tin rằng thị trường không ngẫu nhiên, nhưng lại khó có lợi nhuận ổn định. Chẳng phải kết quả nhất quán nên mang lại lợi nhuận nhất quán sao?
Điều mà các chủ sòng bạc, người chơi cờ bạc chuyên nghiệp và nhà giao dịch giỏi hiểu là: sự kiện ngẫu nhiên hoàn toàn có thể tạo ra lợi nhuận ổn định, nếu bạn biết cách nghiêng xác suất về phía mình và có mẫu số đủ lớn.
Nhà giao dịch hàng đầu coi giao dịch như trò chơi con số. Ví dụ Blackjack: sòng bạc có lợi thế 4,5% so với người chơi. Với mẫu số lớn, sòng bạc sẽ lãi 4,5 cent/đô la cược. 4,5% nghe có vẻ ít, nhưng nếu tổng tiền cược là 100 triệu đô la, lợi nhuận sẽ là 4,5 triệu đô la.
Sòng bạc còn lãi từ máy đánh bạc (5-10%) và cá cược thể thao (5%). Dù thắng hay thua, họ vẫn lãi nhờ mẫu số lớn. Nhà giao dịch chuyên nghiệp cũng vậy, không cần thắng tất cả, chỉ cần lợi thế nhỏ và lặp lại giao dịch.
Chủ sòng bạc và người chơi bài chuyên nghiệp hiểu rõ xác suất. Mỗi ván bài là độc lập, kết quả ngẫu nhiên. Nhưng nhìn tổng thể, mô hình xuất hiện, mang lại kết quả nhất quán.
Bài học trong giao dịch: Đừng ám ảnh kết quả từng giao dịch. Hãy tập trung vào quy trình và chiến lược. Giao dịch không phải thắng tất cả, mà là nắm lợi thế xác suất và để mẫu số lớn làm việc.
Nhà giao dịch thành công không cần biết điều gì tiếp theo, không đặt nặng cảm xúc vào từng giao dịch. Họ tập trung vào tỷ lệ thắng và thực hiện giao dịch hoàn hảo.
Họ bình tĩnh vì tin vào lợi thế và quy mô mẫu. Tư duy này giống sòng bạc và người chơi cờ bạc chuyên nghiệp.
Cả ba đều đối mặt với biến số đã biết và chưa biết. Trong cờ bạc, biến số đã biết là luật chơi; trong giao dịch là phân tích thị trường. Phân tích giúp tìm ra mô hình từ hành vi của người tham gia.
Các công cụ phân tích (đường xu hướng, trung bình động…) xác định ranh giới mô hình, là biến số đã biết của nhà giao dịch. Biến số chưa biết trong cờ bạc là cách xáo bài, ném xúc xắc… Trong giao dịch là quyết định của người tham gia khác.
Mỗi giao dịch góp phần vào vị trí hiện tại của thị trường. Hành vi của người khác quyết định hướng đi của thị trường. Kết quả mỗi giao dịch bị ảnh hưởng bởi hành vi của người khác, nên mang tính ngẫu nhiên.
Mỗi giao dịch độc lập về mặt thống kê, nên thắng thua phân bổ ngẫu nhiên. Chủ sòng bạc không dự đoán từng sự kiện, mà giữ tỷ lệ thắng và số lượng sự kiện đủ lớn.
Tương tự, nhà giao dịch không cần dự đoán, mà duy trì lợi thế và lượng giao dịch lớn.
Giao dịch trong khoảnh khắc. Nhà giao dịch giỏi tin mỗi lợi thế là duy nhất. Thị trường có thể giống nhau trên biểu đồ, nhưng bản chất khác nhau. Mỗi khoảnh khắc thị trường là độc nhất, bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.
Tư duy xác suất không tự nhiên. Chúng ta thường nhìn nhận thế giới qua quá khứ. Nếu không tương đồng tần số rung động, cơ hội bị lọc khỏi nhận thức.
Tư duy xác suất cần tinh thông. Nhiều nhà giao dịch nhầm lẫn mình đang tư duy xác suất. Ví dụ Bob, CTA 30 năm kinh nghiệm, không hài lòng với lợi nhuận 12-18%. Anh ta hiểu xác suất nhưng không vận hành theo nó.
Bob thoát giao dịch vì muốn “trừng phạt” thị trường. Người thầy khuyên Bob chấp nhận rủi ro để tư duy xác suất.
Tư duy xác suất là buông bỏ nhu cầu biết trước. Nhà giao dịch thành công tự tin vào thành công dài hạn, cam kết thực hiện mọi giao dịch đáp ứng lợi thế. Họ không chọn lọc giao dịch dựa trên cảm giác. Họ tăng khối lượng giao dịch để chiến lược phát huy.
Nhà giao dịch thất bại ám ảnh phân tích vì khao khát chắc chắn. Sự thật là hầu hết đều muốn đúng trong mọi giao dịch. Nhưng nếu chấp nhận sự không chắc chắn, họ sẽ tạo ra sự chắc chắn.
Hầu hết không xác định rủi ro vì tin mình đúng. Thua lỗ không chỉ là mất tiền, mà còn khơi dậy cảm xúc tiêu cực. Nhà giao dịch điển hình muốn thắng nhưng chỉ muốn tham gia khi chắc chắn thắng.
Họ bỏ qua rủi ro vì sợ nghi ngờ. Nhà giao dịch giỏi không gặp nghịch lý này vì không giao dịch dựa trên đúng sai.
Kỳ vọng không thực tế. Ngay cả nhà giao dịch giỏi cũng có cảm xúc tiêu cực. Nhưng họ không để cảm xúc chi phối. Kỳ vọng không thực tế là kỳ vọng không phản ánh khả năng thực tế của thị trường.
Quản lý kỳ vọng. Kỳ vọng là hình ảnh trong tâm trí về tương lai. Khi kỳ vọng, bạn mong muốn môi trường diễn ra như bạn hình dung. Kỳ vọng không được đáp ứng gây đau đớn.
Kỳ vọng khiến bạn tiếp nhận thông tin theo cách xác nhận kỳ vọng, né tránh thông tin trái chiều. Tâm trí được thiết kế để tránh đau đớn. Cơ chế này hoạt động ở cả ý thức và tiềm thức.
Bản chất thông tin. Thông tin thị trường là trung tính. Nó chỉ có ý nghĩa khi được diễn giải. Mỗi người có cấu trúc con người duy nhất. Cách bạn phản ứng với thông tin phụ thuộc vào cách bạn diễn giải nó.
Trạng thái “giả hiểu biết”. Định nghĩa và diễn giải thông tin phụ thuộc vào điều chúng ta giả định mình biết. Khi kỳ vọng mình đúng, thông tin không khớp trở thành mối đe dọa. Mối đe dọa kích hoạt cơ chế tránh né.
Khi hiểu nội tâm, bạn sẽ nhận ra bản chất của mình trong giao dịch.
Tâm lý “cảm thấy bất ổn”. Khi tâm lý bất ổn, hãy rời khỏi thị trường. Tránh thiệt hại là chiến thắng. Một chuỗi thua lỗ là bài học. Khi không ổn, hãy tắt máy tính, làm việc khác.
Bài học từ nguyên tắc “con số 1”. Nguyên tắc này là đơn giản hóa: một thời điểm, một phương pháp, một vài lệnh, một vài cặp tiền, một lệnh thắng/thua rồi dừng.
Tư duy xác suất: Thị trường có xu hướng lặp lại. Đơn giản hóa giúp giảm rủi ro, tăng khả năng thắng.
Bài học sâu sắc: Đơn giản hóa mang lại tự do tâm thức. Giao dịch là hành trình xây dựng tư duy xác suất. Bạn kiểm soát chính mình, không phải thị trường.
Nâng cao sức phán đoán: Ai quan trọng nhất (bạn), thời điểm nào quan trọng nhất (hiện tại), việc gì quan trọng nhất (sự trưởng thành của bạn). Phán đoán sáng suốt đến từ sự an vui và bao dung.