Chương 17: VĨ THANH

Tôi là kỹ sư nông nghiệp.

Một thời cũng tham gia công cuộc khai sơn phá thạch Đăk Mơ.

Lại quen thân anh Tín. Là bạn vong niên!

Có chuyện được nghe, được thấy, được biết.

Có chuyện anh tự dưng kể cho, như cách bộc bạch nỗi niềm.

Lại có chuyện do thiên hạ rỗi hơi đồn thổi…

Tất cả chẳng phải 100% sự thật, nhưng là những điều đã chắt lọc lắng đọng trong suốt chặng đời tóc xanh tuổi trẻ.

Nó làm nên một phần cuộc sống trong tôi!

Gần ba mươi năm sau chia tách tỉnh, khi đã nghỉ hưu, tôi bất ngờ lục tìm được số điện thoại của anh Tín. Lòng nảy sinh ý định sẽ thăm anh, tìm về vùng đất một thời tối tăm, heo hút, khốn khó và hoang mê ấy.

Bấm máy.

Chỉ nhận được những tiếng tít tít nhịp ngắn, rồi tắt lịm.

Như vậy là xảy ra hai tình huống: Có thể số máy này đã bị anh Tín bỏ đi, lên đời chẳng hạn; hoặc giả anh đã qua đời, chiếc điện thoại cũng theo anh trở về đất!

Một mình lang thang trên những bước chân bồi hồi, tôi không còn nhận ra bất kỳ một dấu xưa nào nữa.

Tất cả đã đổi khác.

Rừng cũng khác.

Ruộng đồng cũng khác.

Phố thị cũng khác…

Con đèo vượt Cổng Trời bây giờ rậm rì và ngào ngạt hương hoa sữa. Hai đỉnh núi cao chót vót như hai vai con đèo cao vút đã phủ xanh một màu thông ba lá mướt mát. Từ tán thông mịn tựa tóc nhung, mọc lên tua tủa vô vàn mầm chồi như những ngọn nến cắm thẳng trong nền trời, rực rỡ niềm vui.

Rừng đã tái sinh một cách thần kỳ.

Có người bảo, đó là nhờ người dân trong vùng đã bỏ được tục “gùi củi bắt chồng”, vừa khốn khó cho những người con gái đến tuổi cập kê; vừa góp phần hủy hoại những cánh rừng. Lại có người phản biện, công lao cứu rừng là nhờ đường điện lưới quốc gia đã phủ khắp buôn làng. Bây giờ, mọi gia đình đã biết dùng điện trong sinh hoạt, từ nấu ăn, tắm giặt, bơm tưới, đến thắp sáng… Chẳng ai cần đến củi rừng nữa! Cũng có người bảo, việc canh tác cây trồng hàng hóa thâm canh là tác nhân cứu rừng hữu hiệu nhất. Những rẫy cà phê, những cánh đồng lúa nước thâm canh đã thuyết phục nhà nông bỏ hẳn việc phát nương làm lúa rẫy; mất nhiều đất mà năng suất kém cả chục lần, lại bấp bênh và xa xôi cực nhọc.

Đó rõ là cũng nhờ hạ tầng thủy lợi cấp thoát nước chủ động trên đồng ruộng.

Rồi giống mới.

Rồi phân bón…

Chung quy là kỹ thuật canh tác mới, tiến bộ!

Về khí hậu, cả vùng mát hẳn.

Chuyện ấy, không thể không nói đến sự điều hòa từ hồ Đăk Mơ Thượng và Những cánh rừng cao vút phía Cổng Trời!

Đường phố huyện trên vùng Đăk Mơ cũng khác.

Những trục đường trải nhựa và bê tông vươn đến từng ngõ xóm, từng buôn làng. Cùng với đường tốt là xe cơ giới rần rật khắp nơi, giải phóng đôi vai mang gùi ngàn năm. Phố huyện đã san sát nhà xây mái tôn mái ngói. Những cụm dân cư nhà sàn cũng đã được cách tân, sườn bê tông cốt thép, tường xây, mái cứng. Đêm đêm điện sáng trưng, ti vi râm ran khắp mọi nẻo.

Chợt thấy buồn cười một thời cứu khổ cứu nạn từ rừng. Mà đâu được ấm no. Hiệu quả cũng chẳng bao nhiêu! Toàn tay mơ về làm ăn kinh tế chứa đầy mộng tưởng cao đẹp, lại vướng mấy kẻ cơ hội tham lam!

Anh Tín và chị Hơ Thy thì bặt vô âm tín.

Chẳng có lấy một chút tăm tích nào.

Làng Dung Dé cũng chẳng biết đâu mà lần…

Có người bảo gặp hai người tại Hang Voi trên núi cao. Là họ đi săn đêm, qua vùng ấy thì thấy nhang nháng thế. Trăng rừng hư ảo luênh loang, chốn ấy người hay rơ hung cũng như nhau vậy!

Sao đến thời buổi này mà vẫn có những chuyện thực thực hư hư như mộng ảo! Cứ như chuyện tình trong sử thi cổ tích của núi rừng!

Nhiều thứ đã xanh lại.

Thứ màu xanh ngăn nắp, tỉa tót sắp đặt dưới bàn tay con người.

Đăk Mơ như là một vườn cây cảnh khổng lồ hiện ra sau những tháng năm dài lột xác!

Trước mắt tôi, người và cảnh như một giấc mơ hoang huyễn vượt xa cả trí tưởng tượng. Một giấc mơ lạ! Tôi thầm nghĩ: Trái cây trên cành, xanh mãi, đến lúc đủ nắng đủ gió rồi cũng chín, chua chát mấy cũng hóa thơm ngọt nồng nàn!

Chỉ tiếc cho các giàng!

Những lưng đồi toàn là vườn trồng.

Những khu rừng toàn là rừng trồng.

Mướt mát đấy, nhưng non nớt, chẳng có chút gì của rừng già đại thụ.

Chẳng biết các giàng giờ trú ngụ nơi đâu!

HẾT.