Một chiều cuối tuần, người đàn ông trở về căn hộ nhỏ nằm ở tầng tám của một chung cư. Bầu trời xám như bụi, gió nhẹ thổi qua hành lang, lùa theo từng mảng nắng nhạt vào phòng khách. Anh thất thểu bước vào nhà, vai trĩu xuống. Không bật đèn. Chỉ có ánh sáng chạng vạng ngoài cửa sổ đủ để soi rõ dáng anh. Chiếc túi da vắt vai được anh ném phịch lên sofa, phát ra tiếng động trầm đục. Rồi không chần chừ, anh bước nhanh về phía bàn làm việc quen thuộc, kéo ngăn tủ dưới cùng và lấy ra một chiếc gương nhỏ, hình vuông, viền gỗ cũ kỹ. Khuôn mặt anh hằn rõ vẻ mệt mỏi, nhưng vẫn toát lên nét nam tính, góc cạnh. Ánh mắt anh nheo lại, nhìn thẳng vào kẻ cũng đang nheo mắt trong gương. Thẫn thờ một lúc, kẻ trong gương nhếch mép cười khẩy, cất giọng đầy kinh bỉ: “Hừ… Ông tìm tôi có việc gì không?” Người đàn ông bực dọc lên tiếng: “Ông chơi xấu tôi! Lợi dụng lúc tôi bận rộn nên ra tay, chơi vậy bẩn quá!” Kẻ trong gương phá lên cười lớn, rồi hắn gằn giọng: “Ông thắng tôi bao nhiêu lần, tôi có phàn nàn gì đâu? Ông buồn cười thật, liêm sỉ ông vứt đi đâu rồi mà hỏi tôi câu đó?” Người đàn ông bức xúc: “Ơ, tôi thắng ông có ai biết đâu! Còn ông thắng tôi thì ai cũng biết, xấu hổ cực kỳ. Ông tiểu nhân vừa phải thôi!” Kẻ trong gương lại phá lên cười, nheo mắt hăm hở: “Ông quên tôi là ‘cái tôi’ à? Đã là ‘cái tôi’ thì cần gì làm anh hùng.” Người đàn ông dù vẻ mặt cay cú hiện rõ, nhưng cũng đành gật nhẹ đầu trong ấm ức. Anh ta nói nhỏ: “Cuộc chơi này vốn không công bằng nhỉ?” Kẻ trong gương nhanh chóng tiếp lời: “Sao lại không công bằng? Ông có thể hỏi tôi bất cứ lúc nào, và tôi cũng không bao giờ nói dối hay không trả lời ông, rõ là công bằng rồi còn gì! Gần đây ông bay bổng với biết bao ý tưởng mà quên mất tôi, nên tôi mới có cơ hội ra tay chứ.” Hắn lại cười lớn. “Ừ, ông nói phải.” Người đàn ông trầm giọng hỏi: “Vậy tôi hỏi ông, dạo gần đây ông học thêm được gì rồi?” Kẻ trong gương điềm tĩnh đáp: “Ông học được gì thì tôi học được cái đó, như nhau thôi.” Người đàn ông hơi ngả người ra sau, ánh mắt dò xét: “Chiều nay đi xem lễ nhà thờ, Cha Xứ nói về con bò vàng là sao ông, có phải nói về ông không?” Kẻ trong gương nheo mắt, rồi lại nhếch mép: “Chứ còn ai nữa.” Người đàn ông thêm phần tò mò: “Ông giải thích đi.” Kẻ trong gương dừng lại một lúc, suy nghĩ, rồi chậm rãi kể, giọng trầm hẳn: “Trong Kinh Thánh Cựu Ước(1), câu chuyện về con bò vàng là một bài học lớn về sự yếu đuối của con người khi thiếu vắng niềm tin và lòng kiên nhẫn. Sau khi Thiên Chúa giải thoát dân Israel khỏi ách nô lệ ở Ai Cập, họ cùng tiên tri Moses đi vào sa mạc. Moses lên núi Sinai để nhận Mười Điều Răn từ Thiên Chúa. Ông ở trên núi lâu quá, dân Israel ở dưới bắt đầu mất kiên nhẫn, lo lắng và nghi ngờ. Họ quên đi những phép lạ mà Thiên Chúa đã làm để cứu họ. Thay vì tiếp tục trông cậy vào Thiên Chúa, họ tập trung vào nỗi sợ hãi và sự trống rỗng bên trong. Thế là, họ bảo Aaron, anh của Moses, anh ta đúc cho họ một con bò vàng bằng vàng bạc mà họ mang theo. Họ thờ lạy con bò vàng đó, coi nó như vị thần đã đưa họ ra khỏi Ai Cập, nhảy múa và cúng tế. Họ đã chối bỏ Đấng Tạo Hóa vô hình để thờ một thần tượng hữu hình do chính tay mình tạo ra. Khi Moses trở xuống núi và thấy cảnh đó, ông vô cùng đau khổ và tức giận. Ông đập vỡ những bia đá khắc Mười Điều Răn, thiêu hủy con bò vàng thành tro, trộn vào nước rồi bắt dân Israel uống. Đó là hành động của một dân tộc đã phản bội niềm tin, chạy theo những giá trị vật chất, những ảo ảnh nhất thời mà tự mình dựng nên. Vậy ông hiểu chưa? Cái sự yếu đuối, sự thiếu kiên nhẫn, sự dễ dàng tin vào những thứ vật chất, những thần tượng mà tự mình tạo ra… đó chính là ‘con bò vàng’ của mỗi người. Nó xuất hiện khi ông mất tập trung, khi ông quên đi những giá trị thực sự, hay khi ông để nỗi sợ hãi lấn át.” Người đàn ông trầm ngâm, rồi cất tiếng chua chát: “Tôi thấy mình cũng đang đắp con bò vàng cho bản thân rồi, cũng bắt đầu ra sức bảo vệ cái hình tượng ấy. Hèn chi hai ngày nay không viết được gì cả, cứ nghĩ là xấu hổ quá nên tạm thời ngu đi, thì ra là vậy.” Kẻ trong gương cười lớn: “Ông phải có tôi thôi, ông ơi! Không có tôi thì ông sẽ biến thành trẻ con ngay.” Hắn nheo mắt, lộ rõ vẻ đắc ý. Người đàn ông cười khẩy: “Ông nhớ trên tảng đá sau nhà nguyện có khắc dòng chữ ‘Cái tôi bé lại, con người lớn lên’ không? Tôi chỉ cần kiểm soát được ông thì mọi việc đều là chuyện nhỏ thôi.” Gã trong gương lại cười khẩy: “Ông không loại bỏ tôi được đâu, tôi vẫn ở đây, và một ngày nào đó sẽ lại đội cho ông một cái quần nữa lên đầu thôi.” Người đàn ông nhướn mày: “Cũng tốt thôi. Mặt tôi khá dày rồi ông ơi, thích thì cứ tới đây, tôi tiếp.” Cuộc đối thoại khép lại. Người đàn ông nhẹ nhàng đóng chiếc gương lại, đặt vào ngăn tủ, rồi tựa đầu lên ghế sofa. Ánh sáng cuối ngày phủ lên khuôn mặt anh một lớp vàng nhạt. Anh thiếp đi lúc nào không hay. Trong giấc ngủ đó, hình ảnh cái tôi vẫn thấp thoáng bên mép gương. Hắn nhìn anh ta qua khe hộc tủ thật lâu, ánh mắt không còn giễu cợt. Rồi hắn mờ dần, tan dần vào không gian như một làn khói mỏng, lặng lẽ và âm thầm. Chú thích: (1) Kinh Thánh Cựu Ước (Old Testament) Là phần đầu tiên và lớn nhất của Kinh Thánh Kitô giáo, chứa đựng các sách thiêng liêng của Do Thái giáo.
Category: Uncategorized
-
Cuộc Chiến Ngầm
Trên bục gỗ nhỏ, giữa ánh đèn vàng rực, Proton đứng đó, tự tin, giọng trầm ấm vang vọng. Đôi mắt lấp lánh, nó vung tay, nhấn nhá từng câu, khiến khán phòng rộ lên tiếng cười, vỗ tay. Bỗng, từ cánh gà, Lambda lảo đảo bước ra, mặt đỏ au, hơi thở nồng nặc mùi men. “Xin chào, tui là Lambda, hân hạnh… bla bla…” Gã ngả nghiêng, tay vung vẩy, miệng tuôn ra một tràng dài, làm khán giả ngơ ngác. Proton khựng lại, nụ cười gượng gạo. Nó lùi lại, ánh mắt lướt qua Lambda với vẻ ngán ngẩm, tinh quái. Rồi, Proton ngồi xuống, cởi giày, ném thẳng vào Lambda. “Phụp!” Khói mỏng bốc lên, ánh sáng lóe nhẹ. Lambda biến mất. Neutron cau có xuất hiện, lườm Proton bất mãn. Cà vạt đỏ, nón fedora rơi xuống, lấp lánh. Khán giả ồ lên, vỗ tay rào rào. Neutron, dù hậm hực, vẫn ưỡn ngực, bắt chước Lambda: “Tui là… bla bla… neutron… bla bla…” Khán giả hào hứng, cổ vũ không ngừng. Proton lùi vào cánh gà, khoanh tay, thở dài. Nó ngồi xuống, nhìn đồng hồ. Thời gian như chậm lại, chỉ còn tiếng Neutron lầm bầm. Rồi, Proton bật dậy, sải bước đến chỗ Neutron, đếm to: “Năm… bốn… ba… hai… một!” Proton dừng lại, quay sang khán giả, cười bí hiểm. Nó búng tay. “Phụp!” Khói mỏng, ánh sáng lóe lên. Neutron biến mất. Một Proton mới xuất hiện, y hệt Proton ban đầu. Cà vạt, nón vẫn nằm đó. Khán giả vỡ òa, vỗ tay như sấm. Hai Proton sóng vai cúi chào, ánh đèn chiếu sáng rực. Tấm màn đỏ từ từ khép lại, để lại khán phòng ngập tiếng reo hò, cảm giác ngỡ ngàng.
-
TTS feed content
@You Can – Không Gì Là Không Thể760 ✨ “You Can – Không Gì Là Không Thể” ✨ Một bìa sách rực rỡ sắc màu, hòa quyện giữa sự kỳ ảo và nguồn năng lượng tràn đầy hi vọng, như đang mời gọi bạn khám phá tiềm năng vô hạn bên trong chính mình. Cuốn sách này không chỉ đơn thuần là một thông điệp động viên — mà là lời thức tỉnh mạnh mẽ rằng bạn hoàn toàn có thể vượt qua giới hạn, biến điều không thể thành có thể, khi bạn bắt đầu tin vào chính bản thân mình. Dù phía trước là thử thách, là chông gai, nhưng với niềm tin và sự kiên định, bạn có thể chinh phục bất kỳ ước mơ nào. Đây là cuốn sách dành cho những ai đang tìm kiếm động lực để bước tiếp, để không bao giờ từ bỏ trên hành trình trở thành phiên bản tốt nhất của mình.
-
TTS feed content
NGU NGỐC NHẤT KHÔNG PHẢI LÀ THẤT BẠI, MÀ LÀ KHÔNG DÁM THỬ “Tôi sẽ bắt đầu khi sẵn sàng.” Nhưng… sẵn sàng là khi nào? Có bao nhiêu ước mơ đã chết chìm trong hai chữ “chưa sẵn sàng”? Có bao nhiêu người đang sống cuộc đời mình không muốn, chỉ vì không dám bắt đầu? Trong thế giới này, kẻ thành công không phải là kẻ hoàn hảo nhất, mà là người bắt đầu sớm nhất. Vì sự thật là: không ai giỏi từ lần đầu tiên. Không phải giỏi rồi mới làm. Làm rồi mới giỏi. Mark Zuckerberg từng nói: “Ý tưởng không xuất hiện một cách hoàn chỉnh. Chúng chỉ trở nên rõ ràng khi bạn bắt tay vào làm. Bạn chỉ cần bắt đầu.” Steve Jobs cũng khởi sự Apple trong gara, khi anh chẳng có gì ngoài một ý tưởng và một người bạn đồng hành. Họ không đợi đến khi có bằng MBA, không đợi đến khi gọi vốn xong, càng không đợi đến khi tự tin. Họ làm, sai, sửa, tiếp tục. Và chính điều đó khiến họ giỏi chứ không phải ngược lại. Bạn bảo: “Tôi cần học thêm một khoá, cần có thêm kinh nghiệm, cần có người hướng dẫn…” Đôi khi đúng. Nhưng đôi khi, đó chỉ là một cách trì hoãn. Một cái cớ hợp lý để không phải đối mặt với khả năng thất bại. Nhưng bạn quên mất rằng: Thất bại không giết chết bạn. Nó dạy bạn lần sau đừng phạm sai lầm đó nữa. Và bạn sẽ biết rằng lần thất bại thứ nhất, bạn đứng dậy và bạn không bắt đầu lại từ con số 0. Bạn bắt đầu lại với: Một bài học thật. Một trải nghiệm đau. Một lớp da dày hơn trước sóng gió. Lần thứ hai, bạn không còn là người mới nữa. Bạn là người cũ với vết sẹo và một sức mạnh bền bỉ – không bỏ cuộc. Vì thế, thất bại không đáng sợ. Không dám thử mới là cách nhanh nhất để mãi mãi đứng ngoài cuộc chơi. Hành động là khóa học tốt nhất. Bạn muốn giỏi marketing? Hãy bắt đầu chạy một chiến dịch. Thua một vài đồng tiền, nhưng thắng một đống bài học. Bạn muốn làm startup? Bắt đầu với một ý tưởng nhỏ. Đừng đợi gọi vốn. Hãy gọi cho vài khách hàng đầu tiên. “Dám thất bại” không phải là thích thất bại. Mà là biết chấp nhận rủi ro để bước ra khỏi vùng an toàn vì mục tiêu lớn hơn. “Bạn không cần làm đúng ngay từ đầu. Bạn chỉ cần bắt đầu.” Bởi vì con đường không hiện ra cho người đứng yên, nó chỉ mở ra cho người dám bước.
-
TTS feed content
TÔI SINH RA KHÔNG PHẢI ĐỂ LÀM HÀI LÒNG BẠN “Bạn có thể không thích tính cách của tôi, không thích cách sống của tôi, không thích những gì tôi nói. Nói chung, tất cả mọi thứ thuộc về tôi, bạn đều có thể không thích, không sao cả. Nhưng, phiền bạn đừng tìm đến tôi, tôi không sống theo cách mà bạn thích thì cứ tránh xa tôi một chút chứ đừng buộc tội tôi, đừng dùng suy nghĩ của bạn để cười nhạo thiếu sót của tôi. Bởi vì, tôi không phải vì bạn mà sinh ra, cũng không phải vì bạn mà sống.” Nghe thì có vẻ như một câu nói gai góc. Nhưng thật ra, đó là một lời giải phóng. Giải phóng cho biết bao người từng phải ép mình trở thành “”Thánh mẫu”” trong mắt người khác. Tâm lý học gọi tên điều này là gì? Hiệu ứng ánh đèn sân khấu (spotlight effect) là khuynh hướng khiến chúng ta tin rằng người khác đang quan sát, đánh giá mình nhiều hơn thực tế. Vì vậy, ta thường lo sợ bị ghét, bị phán xét, bị cho là “”khác thường””. Ta bắt đầu chỉnh sửa hành vi, uốn nắn lời nói, sống như đang trình diễn cho cả thế giới xem. Thế nhưng, sự thật là mỗi người đều quá bận rộn với nỗi sợ của chính họ, chẳng có mấy ai thật sự để tâm đến bạn đâu. Và dù bạn sống sao đi nữa, cũng luôn có người không thích. Vậy nên: Bạn không cần phải “dễ thương với cả thế giới” Bạn không cần “dịu dàng đúng mực”, “nói năng mềm mại”, “sống lý tưởng”, “cư xử không một vết trầy”. Bạn chỉ cần sống thật, sống tỉnh táo và sống tử tế với chính mình. “Người ta có thể không ưa bạn, nhưng xin đừng để điều đó khiến bạn không ưa chính mình.” Phụ nữ thường được dạy phải thuận mắt, thuận tai, thuận lòng. Nhưng đôi khi, thuận theo lòng người lại nghịch ý tim mình. Hãy nhớ: những ai thật sự yêu thương bạn, họ sẽ yêu cả phần chân thật, cả phần gai góc, cả phần không hoàn hảo của bạn. Sống đúng bản chất mình là một hành trình trưởng thành Theo nhà tâm lý học Carl Rogers, cha đẻ của liệu pháp lấy con người làm trung tâm, chỉ khi một người được là chính mình mà không bị đánh giá, họ mới có thể chữa lành và phát triển. Hãy để mình nhắc bạn một lần nữa: Bạn không sinh ra để sống theo tiêu chuẩn của người khác. Không cần phải thay đổi để ai đó thấy vừa mắt. Hãy sống sao cho chính bạn thấy bình yên khi nhìn mình trong gương, và kiêu hãnh khi quay đầu nhìn lại cuộc đời mình.
-
TTS feed content
“SỐ ĐỎ” CHUYỆN CŨ TRONG MỘT XÃ HỘI MỚI “Số Đỏ” của Vũ Trọng Phụng không chỉ là một kiệt tác châm biếm xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX mà còn là một lời tiên tri đáng kinh ngạc về những mặt trái của xã hội tiêu dùng và truyền thông mà chúng ta đang sống. Hơn 90 năm sau, những gì Vũ Trọng Phụng phơi bày vẫn còn nguyên giá trị, thậm chí còn sắc lạnh hơn khi soi chiếu vào thời đại số. Khi Giá Trị Bị Mua Bán: Marketing và Quảng Cáo Sơ Khai Trong “Số Đỏ”, ta thấy rõ cách các “giá trị” như sự “văn minh”, “tiến bộ”, “tự do luyến ái”, hay thậm chí là “thể thao” bị biến thành những món hàng để “tiếp thị” một cách méo mó. Các nhân vật như Xuân Tóc Đỏ, cô Hoàng Hôn, hay bà Phó Đoan không bán sản phẩm cụ thể, họ bán một lối sống phù phiếm, một danh vọng hão huyền. Họ thao túng tâm lý đám đông, đánh vào nỗi sợ bị lạc hậu, bị “quê mùa” của giới thượng lưu. Hãy nghĩ xem, những trào lưu “lạ đời” như “thể thao vô luân”, những màn “khóc thuê” rùm beng, hay việc “âu hóa” một cách kệch cỡm có khác gì những chiến dịch chiến dịch truyền thông gây tranh cãi ngày nay? Chúng đều được thổi phồng, bóp méo, và trình diễn công khai để thu hút sự chú ý, tạo “trend”, và trục lợi. Vũ Trọng Phụng đã phơi bày sự rỗng tuếch đằng sau vẻ hào nhoáng, một điều mà marketing hiện đại, với sự phát triển của công nghệ, đang làm một cách tinh vi hơn gấp bội. Nền Móng Của “Celebrity Culture” và Ảnh Hưởng Ảo Xuân Tóc Đỏ chính là hình mẫu của một “ngôi sao” được tạo ra từ hư vô, một “influencer” của những năm 1930. Hắn ta không tài năng, không học vấn, không đạo đức, nhưng lại được tôn lên hàng “giáo sư”, “cụ cố”, “nhà cải cách” nhờ khả năng thao túng và sự ngây thơ của đám đông. Danh tiếng của Xuân là một bong bóng xà phòng, được bơm căng bởi những chiêu trò và tin đồn, chứ không phải giá trị thực chất.Điều này phản ánh rõ nét hiện tượng “văn hóa người nổi tiếng” (celebrity culture) ngày nay. Nhiều người trở nên nổi tiếng, có sức ảnh hưởng khổng lồ chỉ vì sự gây sốc, tạo scandal, hay đơn giản là biết cách “bắt trend” trên mạng xã hội, chứ không hẳn vì tài năng hay cống hiến. Có câu “Không phải đợi giỏi rồi mới làm, mà là làm rồi mới giỏi.” Nhưng Xuân Tóc Đỏ lại chứng minh một phiên bản méo mó: hắn ta không giỏi, cũng chẳng làm gì có ích, nhưng vẫn “giỏi” leo lên đỉnh cao của sự phù phiếm. “Fake News” Tiền Internet và Sự Bóp Méo Sự Thật Vũ Trọng Phụng đã mô tả một cách kinh hoàng cách thông tin bị bóp méo và lan truyền không kiểm soát. Vụ án ông Phán mọc sừng, từ một câu chuyện riêng tư bỗng chốc trở thành một vụ “yêu nước” vĩ đại, biến kẻ côn đồ thành anh hùng dân tộc. Đây chính là “fake news” ở dạng thô sơ nhất, những lời đồn đại, những bài báo lá cải được giật tít, được thêu dệt để thao túng dư luận và phục vụ lợi ích cá nhân. Xã hội trong “Số Đỏ” thiếu vắng khả năng kiểm chứng thông tin. Mọi người dễ dàng tin vào những gì được nghe, được thấy mà không chút hoài nghi. Họ không quan tâm đến sự thật mà chỉ quan tâm đến cái vỏ bọc hào nhoáng, đến việc “có vẻ” văn minh, “có vẻ” hợp thời. Điều này tương tự như cách tin giả lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội ngày nay, gây ra những hệ lụy khôn lường cho xã hội. “Số Đỏ” là một lời cảnh báo mạnh mẽ về một xã hội mà ở đó, giá trị thật bị đánh tráo, truyền thông bị lạm dụng, và con người bị cuốn vào vòng xoáy của sự phù phiếm, tiêu dùng. Hơn cả một tác phẩm văn học, nó là một chiếc gương phản chiếu méo mó nhưng chân thực, nhắc nhở chúng ta về những hiểm họa tiềm ẩn trong một thế giới ngày càng bị chi phối bởi các chiến dịch “tiếp thị” thao túng, sức ảnh hưởng ảo và thông tin sai lệch.
-
TTS feed content
HỒ XUÂN HƯƠNG – QUẢ NHO CHÍN GIỮA RỪNG ĐỜI CHƯA CHÍN Bạn đã bao giờ tự hỏi, đằng sau những vần thơ nôm táo bạo, đầy tính trào phúng của Hồ Xuân Hương là một cuộc đời như thế nào? “”Trong Rừng Nho – Dã Sử Hồ Xuân Hương”” của Ngô Tất Tố sẽ đưa bạn vào một hành trình đầy mê hoặc, khám phá chân dung “”bà chúa thơ Nôm”” không chỉ qua tài năng, mà còn qua những bi kịch, khát khao và sự phản kháng phi thường của một người phụ nữ trong xã hội phong kiến đầy định kiến. Nếu chỉ biết đến Hồ Xuân Hương qua những bài thơ “quả cau non”, “đá tảng”, “đèo Ba Dội”, bạn sẽ ngỡ ngàng khi bước vào thế giới mà Ngô Tất Tố tái hiện. Cuốn sách mở ra bức tranh xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX, giai đoạn đầy biến động, loạn lạc, nơi những giá trị cũ đang mục ruỗng và những định kiến về thân phận người phụ nữ vẫn còn nặng nề như núi. Giữa bối cảnh ấy, Hồ Xuân Hương hiện lên không chỉ là một tài nữ mà còn là một con người “rất đời” với những thiếu thốn cơm áo, nỗi đau mất cha, và trên hết là những mối tình duyên trắc trở đến xót xa. Từ mối tình đầu dang dở với Tống Như Mai, đến cuộc hôn nhân làm lẽ đầy tủi nhục với Tổng Cóc (đến mức bà phải dứt áo ra đi dù đang mang thai), hay những mối quan hệ khác đều không mang lại cho bà một bến đỗ bình yên. Ngô Tất Tố đã khéo léo lồng ghép những bài thơ trứ danh của bà vào từng hoàn cảnh, giúp ta cảm nhận sâu sắc hơn nỗi niềm và cả sự trào phúng bật ra từ nỗi đau. Hồ Xuân Hương hiện lên trong tác phẩm như một quả nho chín mọng, đậm hương nhưng cũng đầy chát đắng. Bà yêu sâu, đau nhiều, và không hề giấu giếm cảm xúc của mình trong thơ. Bà từng yêu, từng lấy chồng, chấp nhận làm lẽ, rồi goá bụa. Những đoạn tình duyên lận đận ấy không làm bà yếu mềm, mà trái lại, trở thành ngọn lửa nung chảy vần thơ bà, táo bạo, sắc lẹm mà vẫn chan chứa “đàn bà”. Chính thơ bà với bao ẩn dụ về thân xác, khát khao sống và phản kháng là một dạng “bạ.o lự.c mềm” với xã hội: đanh thép mà sâu cay, khiêu khích mà đau đáu. Bà là minh chứng cho việc, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, con người vẫn có thể vùng vẫy để tìm kiếm hạnh phúc và khẳng định giá trị bản thân.Giáo sư Hà Minh Đức từng nói, Ngô Tất Tố là ranh giới giữa cổ và kim. Và đúng vậy, Trong rừng nho vừa giữ được khí chất cổ điển trong lời văn, vừa có cái dấn thân, mạnh bạo của một cây bút phản biện xã hội. Ngô Tất Tố không lý tưởng hóa Hồ Xuân Hương mà để bà hiện lên trần trụi, nhiều nỗi niềm. Ông không dựng tượng đài, mà để bà nói lên tiếng lòng của mình trong từng cuộc đối thoại, từng vần thơ, từng lần phản kháng lại định kiến. Chính cái “dã sử” trong phụ đề là dụng ý đầy tinh tế: không khẳng định, cũng không hư cấu, mà mở ra một diễn ngôn mới để ta nhìn lại lịch sử dưới lăng kính nữ quyền, tự do và cảm xúc cá nhân. Trong rừng nho bạt ngàn của văn hóa lễ giáo, Hồ Xuân Hương là quả nho chín sớm, bị dèm pha, bị thêu dệt, nhưng vẫn nức hương thơm riêng. “Trong Rừng Nho – Dã Sử Hồ Xuân Hương” không chỉ là một cuốn dã sử cung cấp thông tin về cuộc đời vị nữ sĩ tài hoa của Việt Nam. Nó còn là một tác phẩm khiến ta phải suy ngẫm về giá trị của tự do cá nhân, về sức mạnh của ý chí con người khi đối diện với nghịch cảnh. Ngô Tất Tố đã thành công trong việc “giải mã” một phần nào đó con người Hồ Xuân Hương, giúp người đọc hiện đại đồng cảm và ngưỡng mộ hơn với một tài năng kiệt xuất đã dám bước ra khỏi những định kiến để sống, để yêu và để sáng tạo.
-
TTS feed content
LỜI KHEN NGỌT NGÀO DỄ GÂY NGHIỆN, LỜI CHÊ CAY ĐẮNG DỄ ĐÁNH MẤT LÝ TRÍ Có bao giờ bạn nghe ai chê mình, rồi cả buổi hôm đó tâm trí cứ quay cuồng, dằn vặt, nổi giận? Có bao giờ bạn được một lời khen và cảm thấy lâng lâng vui, đến mức bắt đầu tìm cách để được khen tiếp? Lòng người, vốn dễ rung động bởi cái nhìn từ bên ngoài. Một câu khen có thể khiến ta mất cảnh giác. Một lời chê có thể khiến ta mất kiểm soát. “Nghe lời chê bai mà giận là làm ngòi cho người gièm pha; Nghe câu khen tặng mà mừng là làm mồi cho kẻ nịnh hót.” Lời răn của cổ nhân, không chỉ là dạy cách cư xử, mà còn là một thế phòng thân giữa đời. Người dễ nóng giận vì bị chỉ trích, rất dễ bị thao túng bởi kẻ xấu. Còn người dễ vui mừng khi được tán thưởng, lại càng dễ bị dẫn dắt vào con đường sai lạc. Tào Tháo, một trong những chính trị gia sắc sảo nhất thời Tam Quốc, từng giết chết Lã Bá Sa, một kẻ giỏi nịnh nọt chỉ vì một câu tâng bốc quá mức: “Thiên hạ ai cũng không bằng Thừa tướng!” Tào Tháo nghe xong, chỉ cười lạnh: “Ngươi nói vậy là ngươi không thật lòng.” Và ra lệnh xử tử. Đó là cách một người hiểu rõ: lời khen có thể là dao găm bọc nhung. Ngược lại, Ngụy Vũ, danh thần đời Tống, nổi tiếng không bao giờ phản bác khi bị phê bình. Một lần ông bị triều đình hiểu nhầm, cách chức, ông chỉ nói: “Có thể ta thực sự có sai sót ở chỗ mà chính ta chưa nhìn thấy.” Về sau, vua Tống Nhân Tông phục chức cho ông, và gọi là “người hiếm thấy biết tự trị mình.” Người quân tử nghe chê để sửa, nghe khen để soi. Tiểu nhân nghe chê để giận, nghe khen để tự mãn. Giữa một xã hội ưa nịnh nọt và sợ mất lòng, giữ được sự tĩnh lặng như nước trước khen – chê là một bản lĩnh quý giá. Bạn không thể ngăn người khác nói, nhưng bạn có thể quyết định lời nào bước vào tâm mình.
-
TTS feed content
“Một mình qua mùa cũ” Có một quán cà phê nhỏ nằm khuất trong con hẻm yên tĩnh, nơi chẳng mấy ai để ý, trừ những người hay mang trong lòng một chút mỏi mệt. Quán tên là “Mưa”, và tôi là khách quen ở đó suốt gần một năm nay. Tôi chẳng phải người thích thay đổi. Quán “Mưa” cũng không có gì đặc biệt — bàn gỗ cũ, ánh đèn vàng lờ mờ, vài chậu cây treo nghiêng ngả theo gió. Nhưng có lẽ chính vì nó không đặc biệt, nên tôi thấy yên lòng. Ở đó, chẳng ai hỏi han quá nhiều, chẳng ai cần bạn phải tỏ ra ổn. Tôi là kiểu người hay suy nghĩ nhiều. Một chuyện nhỏ có thể lặp đi lặp lại trong đầu tôi cả đêm. Một câu nói vô tình cũng đủ khiến tôi thao thức suốt tuần. Tôi không dễ quên. Cũng không dễ tha thứ. Nhất là cho chính mình. Tôi từng yêu. Một tình yêu đầu rất đẹp và cũng rất đau. Anh là người đầu tiên khiến tôi tin rằng có thể có ai đó hiểu được mình, chấp nhận được những khoảng tối không ai thấy. Tôi kể anh nghe về những đêm khó ngủ, về nỗi sợ bị bỏ lại, về những lần tôi không thể thở nổi giữa đám đông. Anh lắng nghe. Lúc đó, tôi nghĩ: “May mắn quá, mình tìm được người hiểu.” Nhưng rồi anh rời đi. Không phải vì phản bội. Cũng chẳng phải vì có ai khác. Anh chỉ bảo rằng… “Anh mệt.” “Anh không thể cứ mãi làm người gỡ rối cho em, anh cũng có những thứ trong lòng mình chưa giải quyết xong.” Tôi không trách anh. Thật lòng đấy. Vì tôi hiểu. Chẳng có ai đủ bao dung để yêu một người nhạy cảm và suy nghĩ nhiều như tôi mãi được. Cũng chẳng có ai đủ kiên nhẫn để xoa dịu những vết thương cũ của một người luôn lo sợ bị bỏ rơi. Tôi học cách im lặng nhiều hơn sau mối tình đó. Không còn kể lể nỗi buồn, không còn mong chờ ai lắng nghe. Tôi đi làm, tan ca về, ghé “Mưa”, gọi ly trà nóng và ngồi lặng nhìn trời tối. Người ta hay bảo tôi “trầm tính”, “sống nội tâm”, “lạnh lùng”, nhưng đâu ai biết, mỗi lời nói tôi định thốt ra đều phải cân nhắc thật lâu, bởi sợ làm người khác mỏi mệt. Tôi đã từng nghĩ: Nếu có người đủ kiên nhẫn, đủ yêu thương, họ sẽ hiểu mình. Nhưng rồi tôi hiểu ra: Tình yêu không phải là trạm dừng chân cho những người tổn thương chưa kịp lành. Ai cũng có nỗi đau riêng. Ai cũng cần được yêu, chứ không phải trở thành chỗ dựa cho người khác mãi. Và thế là tôi học cách tự mình lành lại. Tự dỗ dành chính mình sau những ngày mưa. Tự ôm lấy nỗi buồn và bảo: “Không sao đâu, ngày mai sẽ ổn hơn.” Không phải vì tôi mạnh mẽ, mà vì tôi không còn kỳ vọng ai sẽ làm điều đó thay mình nữa. Một người lặng lẽ bước đến Mùa mưa năm ấy đến sớm. Sài Gòn chẳng có đông, chỉ có những ngày mưa dai dẳng như thể kéo người ta vào một miền ký ức cũ. Tôi vẫn ghé “Mưa” đều đặn sau giờ làm, vẫn gọi ly trà nóng cũ kỹ, vẫn chọn góc bàn nhìn ra ngoài cửa kính mờ sương. Mọi thứ cứ lặp lại, đều đều như vậy. Bình yên đấy, nhưng cũng cô đơn đến tê người. Hôm đó quán có người mới. Anh ngồi ở bàn đối diện, mặt cúi xuống quyển sách, tay xoay nhẹ chiếc muỗng trong ly cà phê sữa đá. Trông anh cũng như tôi — lặng lẽ. Chẳng biết có phải vì những người buồn thường dễ nhận ra nhau hay không, nhưng tôi thấy ở ánh mắt anh một thứ gì đó rất quen. Như thể, trong lòng người đó cũng có những mảnh vỡ không lành. Chúng tôi chẳng nói chuyện với nhau. Cả tuần sau cũng thế. Nhưng lần nào tôi đến, anh cũng đã ngồi ở đó. Vị trí cũ, quyển sách cũ, và tách cà phê sữa đá luôn còn một nửa. Rồi một hôm, trời mưa to. Quán mất điện. Tôi loay hoay với cái điện thoại gần cạn pin thì nghe tiếng hỏi khẽ: “Bạn cần sạc không? Mình có pin dự phòng.” Tôi ngẩng đầu lên. Là anh. Vẫn giọng trầm, ánh mắt không vội vã. Tôi gật đầu, nhận lấy pin sạc từ tay anh. Bắt đầu là một câu cảm ơn. Sau đó là vài câu xã giao. Rồi nhiều hơn. Dần dần, câu chuyện nối dài. Không phải chuyện gì lớn lao — chỉ là mấy tựa sách, vài đoạn nhạc, đôi khi là mùi cà phê mới pha không ngon bằng hôm qua. Anh tên Khang. Là người miền Trung, vào Sài Gòn đã bốn năm. Làm thiết kế tự do. Cũng hay lui tới quán “Mưa” vì “ở đây ít người hỏi han”. “Tôi không giỏi kể chuyện của mình”, anh nói vậy. Tôi cười, bảo: “Tôi cũng thế.” Thế rồi mỗi tuần, tôi thấy mình mong chờ những buổi chiều mưa hơn. Không phải vì tôi đã quên nỗi buồn, mà vì ít ra, có một người ngồi đó, không hỏi gì, không dỗ dành, nhưng cũng chẳng rời đi. Một lần, tôi nói vu vơ: “Có người từng nói tôi mệt mỏi lắm, cứ như gánh cả thế giới trong lòng. Rồi bỏ đi.” Khang nhìn tôi, im lặng thật lâu rồi đáp: “Thật ra ai cũng mệt. Nhưng nếu hai người biết mệt giống nhau, thì ít ra cũng có thể cùng ngồi xuống. Không cần giải quyết gì cả, chỉ là cùng ngồi.” Tôi không biết câu nói đó có ý gì sâu xa không. Nhưng nó ở lại với tôi rất lâu. Đôi khi, sự hiện diện đơn giản lại là điều chữa lành nhất. Tôi không kể với Khang về những đêm mất ngủ, về những hoảng loạn trong lòng hay giấc mơ cũ vẫn thỉnh thoảng quay về. Tôi không cần phải kể. Cũng không mong anh phải “hiểu hết” hay “xoa dịu”. Tôi chỉ thấy nhẹ lòng vì không cần giấu những khoảng lặng của mình khi ở cạnh anh. Có lần, tôi thấy mình bật khóc giữa quán. Chỉ vì bản nhạc cũ vang lên. Anh không nói gì, chỉ đưa tôi gói khăn giấy, rồi ngồi đó, im lặng như thể đang lắng nghe cả điều tôi không thể nói thành lời. Tôi đã từng nghĩ mình là người quá nhạy cảm để ai đó có thể yêu lâu dài. Nhưng có lẽ, vấn đề không nằm ở việc tôi có nhạy cảm hay không. Mà là, tôi đã đặt quá nhiều kỳ vọng vào việc ai đó sẽ “chữa lành” mình, thay vì tự mình bước qua trước. Và giờ đây, tôi đang học cách bước chậm lại. Không mong chờ quá nhiều, không trao hết tim gan ngay từ đầu, cũng không cố chứng minh rằng mình đáng được yêu. Tôi chỉ sống — thành thật, vừa đủ, và không chạy trốn nỗi đau nữa. Khang không hỏi tôi cần gì. Nhưng lúc nào anh cũng mang theo pin sạc dự phòng. Không biết là cho tôi, hay chỉ đơn giản là thói quen. Dù sao, tôi vẫn thấy ấm lòng. Những điều không giữ được Tháng mười đến cùng những cơn mưa sầm sập bất chợt. Quán “Mưa” vẫn vậy — vẫn lặng lẽ như một khoảng lùi trong thành phố ồn ào. Tôi và Khang đã quen với việc có mặt cùng nhau mỗi chiều. Không cần hẹn, chỉ cần đến, là sẽ thấy. Tôi không biết gọi mối quan hệ ấy là gì. Không phải bạn thân, cũng chẳng phải người yêu. Nhưng là người khiến tôi thôi cảm thấy một mình. Một hôm, Khang không đến. Tôi ngồi đến tối muộn, nhìn mưa dăng ngoài hiên và cảm giác như thiếu một điều gì đó quen thuộc. Tin nhắn gửi đi, mãi mới nhận được hồi âm. “Tôi đang về quê vài ngày. Có việc gấp. Khi nào vào lại tôi nhắn nhé.” Tôi chỉ nhắn “Ừ” và không hỏi gì thêm. Cũng giống như anh chưa bao giờ gặng hỏi về quá khứ của tôi. Có những người, dù gần gũi đến đâu, vẫn giữ lấy một khoảng riêng mà bạn không thể bước vào — và bạn học cách tôn trọng điều đó. Những ngày Khang không ở Sài Gòn, tôi vẫn ghé quán cũ. Ly trà nóng vẫn được mang ra như một thói quen, nhưng bàn ghế dường như rộng hơn, và gió cũng se hơn thường lệ. Năm ngày, rồi mười ngày. Tôi nghĩ mình ổn. Nhưng rồi một đêm, giữa giấc ngủ chập chờn, tôi bật dậy. Lòng trống rỗng. Có lẽ không phải vì Khang không nhắn, mà vì tôi lại thấy sợ cảm giác bị bỏ lại — cảm giác từng khiến tôi tan nát bao lần. Sáng hôm sau, tôi nhận được tin nhắn. “Tôi sắp chuyển ra Đà Nẵng sống với mẹ. Bà yếu rồi, tôi muốn về gần. Không chắc sẽ quay lại Sài Gòn.” Chỉ một dòng ngắn. Không dài dòng. Không xin lỗi. Không giải thích. Tôi cầm điện thoại, tim trùng xuống như thể ai đó vừa kéo mất một phần ánh sáng quen thuộc trong ngày. Tôi không giận. Chỉ thấy buồn. Như thể… một điều đẹp đẽ vừa rời đi trước khi mình kịp gọi tên nó. Tối hôm đó, tôi ra quán “Mưa” như mọi khi. Ngồi một mình rất lâu. Nhân viên hỏi: – Hôm nay không có người bạn đi cùng sao chị? Tôi khẽ cười: – Không, chắc ảnh chuyển quán rồi. Chuyển quán — cách nói nhẹ tênh cho những cuộc chia tay không lời. Tôi đã quen với việc ai đó rời đi. Nhưng không vì vậy mà nỗi buồn bớt đi. Tôi vẫn buồn. Nhưng khác với những lần trước, lần này tôi không trách. Không oán giận, không dằn vặt bản thân vì “có phải mình lại quá nhạy cảm, lại khiến người ta mỏi mệt”. Tôi hiểu. Có những người chỉ ghé ngang đời ta một đoạn. Dạy ta biết thế nào là sự lặng yên bình yên, rồi rời đi đúng lúc — trước khi trở thành gánh nặng của nhau. Tối cuối tuần, tôi ngồi viết một tấm thiệp nhỏ. Không gửi đi, chỉ viết cho nhẹ lòng. “Cảm ơn vì đã xuất hiện vào lúc tôi cần một người ngồi cạnh. Không dỗ dành. Không hứa hẹn. Nhưng đủ để tôi tin rằng: mình vẫn có thể dịu dàng với chính mình, dù không có ai.” Tôi gấp tấm thiệp, kẹp vào quyển sách Khang từng đọc dở — cuốn vẫn còn để lại ở quán. Có thể anh quên. Cũng có thể anh cố tình để lại. Tôi không nhắn thêm. Không hỏi han gì nữa. Chỉ lặng lẽ để mọi thứ kết thúc như cách nó bắt đầu — tự nhiên, nhẹ nhàng, không níu kéo. Mình sẽ ổn, thật đấy Một tháng sau khi Khang rời đi, tôi thôi không đợi tin nhắn nữa. Những buổi chiều ở “Mưa” vẫn tiếp diễn, nhưng giờ đây tôi đổi góc ngồi. Không còn hướng ra cửa kính, mà là một góc nhỏ gần giá sách. Tôi cũng không còn chọn trà nóng như thói quen cũ, thay vào đó là cacao đá — ngọt hơn, béo hơn, và cũng ấm lòng một cách khác. Tôi nhận ra rằng, có những nỗi buồn chỉ cần thời gian để lắng xuống, không cần phân tích, không cần lý do. Cứ để nó lặng đi như hơi nước trên ly cà phê cũ, như tiếng mưa thôi dầm sau mùa gió chướng. Tôi bắt đầu quan sát mọi thứ nhiều hơn. Cô phục vụ nhỏ thỉnh thoảng hay quên mang thìa, chú mèo béo lười ở quán chỉ thích nằm đúng một góc, và đứa trẻ con nhà hàng xóm cứ mỗi chiều lại mang theo cây kem ngồi bệt ngoài bậc thềm. Cuộc sống vẫn trôi, từng chi tiết vụn vặt mà trước đây tôi chẳng để ý. Có lẽ vì ngày ấy tôi còn mải đắm chìm trong thế giới nội tâm rối ren của mình. Tôi dọn dẹp lại phòng. Bỏ đi vài món đồ cũ. Xóa bớt những tin nhắn lưu trong điện thoại. Gỡ những bài hát buồn ra khỏi playlist, thay bằng vài bản nhạc lofi nhẹ nhàng. Không phải vì tôi đã hết buồn, mà bởi tôi muốn dành chỗ trống cho những điều khác: thanh thản, bình yên, và một chút hy vọng. Mỗi sáng, tôi dậy sớm hơn một chút. Tập kéo giãn vài động tác đơn giản. Tự pha cho mình ly nước ấm. Đọc một trang sách trước khi bước vào ngày làm việc. Những thói quen nhỏ, nhưng đủ để khiến tôi thấy mình đang sống, không chỉ là tồn tại. Bạn biết không? Tôi vẫn là tôi — vẫn nhạy cảm, vẫn nghĩ nhiều, vẫn dễ chạnh lòng bởi một ánh nhìn hay một câu nói. Nhưng tôi không còn trách mình vì điều đó nữa. Nhạy cảm không phải là sai. Nó là một phần của tôi — như đôi mắt nâu nhạt, như vết sẹo nhỏ trên vai trái. Đâu có ai phải xin lỗi vì mình là chính mình. Một lần, mẹ gọi điện. Giọng bà nhẹ tênh như mọi khi, chỉ hỏi vu vơ: – Dạo này con ổn không? Tôi ngập ngừng một chút, rồi đáp: – Ổn mẹ à. Ổn theo cách của con. Và tôi thực sự tin vậy. Lần đầu tiên sau nhiều năm, tôi có thể nói chữ “ổn” mà không cảm thấy đang cố gắng gồng lên để mạnh mẽ. Tôi không còn tin vào chuyện “một ai đó sẽ đến và xoa dịu tất cả nỗi đau”. Nhưng tôi tin, sẽ có những người đủ tử tế để không làm ta thêm tổn thương. Họ không cần làm gì lớn lao — chỉ cần lắng nghe khi ta nói, ở lại khi ta cần, và đi nếu họ không thể ở nữa, nhưng đi một cách tử tế. Giống như Khang. Tôi từng nghĩ mình cần một người ở bên mãi mãi. Nhưng hóa ra, điều tôi cần chỉ là một người từng ngồi cạnh lúc lòng mình chao đảo — và không phán xét. Sự hiện diện ấy, dù chỉ là thoáng qua, cũng đủ để tôi biết mình không vô hình. Một chiều cuối năm, tôi ra biển. Đứng nhìn sóng vỗ vào bờ, gió tạt vào mặt và mặn cả mí mắt. Tôi không biết mình có đang khóc không. Chỉ thấy lòng nhẹ bẫng như vừa thả đi một điều gì cũ kỹ. Trên cát, có vài vỏ sò vỡ đôi, lấp lánh dưới nắng. Có người từng nói: “Những thứ đẹp nhất thường mong manh.” Tôi nghĩ… cũng đúng. Nhưng đâu phải mong manh thì không đáng trân trọng. Tôi mỉm cười, tự nói với bản thân: – Mình sẽ ổn. Không phải vì có ai ở bên. Mà vì mình đã học được cách ở bên chính mình. — Kết thúc: Một mùa mới Quán “Mưa” bây giờ có thêm nhiều khách mới. Có cặp đôi trẻ hay tranh luận về chuyện chọn tên cho mèo. Có một cô gái cứ ngồi nhìn ra cửa sổ viết gì đó rất lâu. Tôi không còn ngồi ở vị trí cũ nữa. Góc ấy giờ để trống, như một kỷ niệm nhỏ chẳng ai hay. Tôi không còn đợi một ai sẽ yêu mình đủ để chạm vào những nỗi sợ sâu nhất. Tôi không cần. Vì tôi đã học cách chạm vào chúng, nhẹ nhàng thôi, rồi vuốt ve nó như vuốt mái tóc mình khi mệt mỏi. Nếu một ngày nào đó, có người bước đến, lặng lẽ và bình dị như cách Khang từng làm — tôi sẽ mỉm cười chào họ. Nhưng lần này, tôi sẽ không trao hết trái tim ngay lập tức, cũng không mong họ phải “ở lại để cứu mình”. Tôi chỉ mong: nếu cùng nhau được một đoạn, hãy cùng đi trong tử tế. Vậy là đủ rồi. Tôi vẫn nhạy cảm. Nhưng không còn sợ nữa. Tôi vẫn cô đơn. Nhưng không còn trống rỗng. Và tôi vẫn đang sống — từng ngày một, như mùa mới bắt đầu sau một cơn mưa rất cũ. #Vietchualanh #MotMinhQuaMuaCu
-
TTS feed content
“Gia đình – công trình không có bản thiết kế, nhưng đòi hỏi cả trái tim để xây” Bức ảnh này được chụp trong một buổi sáng lặng lẽ. Ba Kem vội vã đón chuyến bay gần nhất về với con bé khi con bị sốt co giật cần phải nhập viện. Anh ấy vào công ty cũng gần 20 năm. Vất vả cũng nhiều, nhưng công việc cho chúng tôi nhiều thứ, nên chúng tôi luôn trân trọng điều đó. Con bé được ba bế ngồi trên ghế, sắp lấy máu xét nghiệm. Mọi thứ diễn ra trong vài phút. Nhưng với tôi, đó là một khoảnh khắc nhiều tầng cảm xúc. Có lúc người lớn quá bận rộn. Nhưng cũng có những khi – như khoảnh khắc này – ta vẫn thấy họ hiện diện, bên con, giữ con trong vòng tay của mình. Tôi không viết để kể về một người cha tuyệt vời, cũng chẳng để che đậy điều gì. Tôi chỉ muốn kể về người đàn ông đang cố gắng làm điều đúng vào thời điểm quan trọng. Trong mắt các con tôi, ba nó có thể chưa hoàn hảo nhưng luôn luôn là một người hùng. Và tôi luôn muốn giữ được trọn vẹn hình ảnh ấy. Tôi nhìn thấy sự bình yên và cảm giác an toàn của các con khi được ba kề cận trong những lúc sợ hãi. Có thể tình yêu của người lớn sẽ nhạt đi, nhưng tình thân của con cái thì luôn cần được giữ gìn. Tôi mong con vẫn giữ được ký ức này – rằng: “Ba con đã từng bên con, trong một ngày con cần.” Gia đình là vậy, bước vào hôn nhân nghĩa là bước cùng lên chung một con thuyền. Không có đúng sai, không có thành bại của mỗi cá nhân. Mà là một hành trình cùng nhau. Thắng là thắng hết. Thất bại là cùng nhau thất bại. Vì có những bài học, nếu không làm sai, không tự mình trải nghiệm, không có những mất mát. Sẽ mãi mãi không tốt nghiệp được. Dù gia đình chũng tôi có nhiều vết nứt. Nhưng đi đến hiện tại, tôi hoàn toàn tự hào về hành trình của mình. Chúng tôi đã dũng cảm, đã yêu thương, đã bao dung và từng dành nhiều hy sinh cho nhau. Để sau này dù có chuyện gì xảy ra, vẫn dành cho nhau sự tôn trọng và tình thương vô điều kiện. vietchualanh