“Đứa trẻ vui vẻ ấy đâu rồi?” Tôi từng là một đứa trẻ như thế – nói cười không biết mệt, luôn tin rằng thế giới này dịu dàng và an toàn. Tôi không biết tổn thương là gì, cũng chẳng ngần ngại ánh mắt ai. Tôi cười thật to, hỏi thật nhiều, tìm thấy niềm vui trong cả những điều nhỏ nhặt nhất: một cơn gió mát, một cành hoa rụng, hay chỉ đơn giản là được ai đó khen “con giỏi quá”. Tôi còn nhớ rất rõ, mình từng là đứa trẻ hay cười nhất trong xóm. Hễ ai đi ngang qua cổng nhà là tôi lại “dạ con chào chú, con chào dì” rõ to, dù nhiều khi chẳng biết họ là ai. Mẹ bảo tôi “nói nhiều như chim hót”, nhưng mẹ nói với nụ cười, nên tôi nghĩ đó là lời khen. Tôi thích nói, thích kể, thích hỏi mọi thứ trên đời. Tại sao mây lại bay? Con chuồn chuồn đậu lên cây có biết mình đang đứng không? Thế giới trong tôi là một hộp màu đầy sắc, mọi thứ đều sống động và vui vẻ. Lúc học mẫu giáo, tôi là đứa hay xung phong đứng hát giữa lớp. Chẳng ngại ngùng, chẳng nghĩ gì đến chuyện bị chê. Có lần, tôi tự lên hát bài “Ba thương con vì con giống mẹ” – nhưng hát lộn thành “Mẹ thương ba vì ba giống… con”. Cả lớp cười rần lên, cô giáo cũng bật cười, nhưng không ai chê tôi. Tôi chỉ đỏ mặt một chút rồi lại cười theo, chẳng để bụng gì cả. Tôi yêu mọi người, yêu ánh nắng, yêu con mèo hàng xóm và cả cơn mưa rào chiều hôm đó – khi tôi vừa chạy vừa hét vui như thể mình đang đóng phim. Không cần lý do gì to tát, tôi cũng có thể thấy hạnh phúc. Chỉ cần một cây kẹo mút hay cái kẹp tóc lấp lánh, tôi cũng có thể nhảy cẫng lên vì sung sướng. Lúc ấy, tôi tin rằng: chỉ cần mình thật lòng, ai cũng sẽ thương mình như cách mình thương họ. Nhưng đâu đó, giữa những lần bị ngăn cản, bị phán xét, bị bỏ rơi trong những khoảnh khắc tưởng như không đáng kể, tôi bắt đầu học cách im lặng. Mỗi lần muốn giơ tay phát biểu, tôi lại rụt tay xuống. Mỗi lần muốn nói điều gì đó thật lòng, tôi nuốt vào trong. Tôi học cách ngập ngừng, biết cười gượng thay vì cười thật, và biết giả vờ ổn dù trong lòng rối như tơ vò. Tôi không biết từ khi nào, mình bắt đầu thu mình lại. Và rồi, câu hỏi ấy cứ vang lên trong tôi – mỗi khi thấy một đứa trẻ vô tư chạy nhảy, cười nói chẳng bận tâm ánh nhìn của ai: Đứa trẻ vui vẻ ấy… đã đi đâu mất rồi? Tôi không thay đổi vì một cú sốc lớn, mà là vì hàng trăm vết cắt nhỏ – âm thầm, dai dẳng, và cứ thế giấu mình trong những lời tưởng như vô hại. Tôi bắt đầu im lặng nhiều hơn khi nghe người lớn bảo: “Con gái gì mà nói nhiều như cái loa.” “Người ta chưa hỏi, tự dưng lên tiếng làm gì.” “Không ai thích con nít nói leo đâu.” Lúc đầu tôi chỉ hơi bối rối, rồi xấu hổ, rồi cuối cùng… tôi học cách cắn môi lại trước khi nói. Tôi nghĩ, chắc mình phiền thật. Chắc mình “vô duyên” như người ta nói. Chắc mình nên im lặng để dễ được yêu thương hơn. Lên tiểu học, tôi bắt đầu bị so sánh. “Sao con không ngoan như cái Thảo?”, “Nhìn cái Vy kìa, học giỏi, lễ phép, đâu có ồn ào như con.” Mỗi lần như vậy, tôi lại thấy mình nhỏ lại. Cứ mỗi câu nói, tôi mất đi một phần tự nhiên của mình. Cái “vui vẻ” ngày xưa bắt đầu trở thành thứ gì đó “không được phép”. Tôi nhớ lần đầu tiên đứng trước lớp đọc bài mà bị cô giáo cau mày: > “Em nói lí nhí gì vậy? Nói to lên!” Tôi tự hỏi: Lúc nhỏ mình đã từng tự tin mà, sao giờ lại run rẩy đến thế? Tôi từng có một người bạn thân. Chúng tôi làm gì cũng có nhau, cho đến một ngày bạn quay lưng đi mà không nói một lời. Tôi bị gạt khỏi nhóm bạn mà không hiểu lý do. Không ai đứng về phía tôi, và tôi cũng không dám hỏi. Từ đó, tôi trở nên dè chừng, sợ thân thiết, sợ bị bỏ rơi. Tôi không dám tin vào tiếng nói bên trong mình nữa. Mỗi lần muốn chia sẻ, tôi tự hỏi: “Mình nói vậy có kỳ không?”, “Người ta sẽ nghĩ gì?” Tôi bắt đầu sợ không khí yên lặng sau câu nói của mình, sợ ánh mắt dò xét, sợ trở thành “quá nhiều”. Tôi không biết chính xác từ khi nào mình thay đổi. Chỉ biết là một ngày nào đó, tôi nhận ra: Mình không còn là đứa trẻ hồn nhiên ngày xưa nữa. Tôi vẫn tồn tại, nhưng là một phiên bản mờ nhạt, e dè, và hay xin lỗi cả khi chẳng làm gì sai. Im lặng ban đầu chỉ là một phản ứng. Nhưng lâu dần, nó trở thành thói quen. Tôi không còn lên tiếng nữa – không phải vì không có gì để nói, mà vì nghĩ rằng mình nói cũng chẳng ai nghe, hoặc có khi lại khiến người khác khó chịu. Tôi bắt đầu xin lỗi rất nhiều. Xin lỗi khi vô tình làm rơi bút. Xin lỗi khi đi qua ai đó và họ phải nhường đường. Thậm chí, xin lỗi cả khi… mình đang buồn. Tôi sống như thể sự hiện diện của mình là một điều có lỗi. Tôi thu mình lại trong những cuộc trò chuyện. Ở nơi đông người, tôi như biến mất. Ai nói gì tôi cũng gật, ai làm gì tôi cũng cười trừ, không phản ứng. Tôi sợ nếu mình thể hiện quan điểm, sẽ bị đánh giá là “khác người”, “khó ưa”, “thái độ”. Tôi trở nên giỏi che giấu. Buồn cũng cười, mệt cũng cố gắng tỏ ra ổn. Tôi gồng lên để được yêu thương, trong khi bên trong thì trống rỗng. Không ai biết, mỗi đêm tôi thường nói chuyện với chính mình – như một đứa trẻ bị bỏ lại, ngồi thu mình trong góc tối: “Giá như mình có thể quay lại lúc mình vẫn còn vô tư…” “Giá như có ai cho phép mình được là chính mình…” Tôi biết có một đứa trẻ bên trong tôi – nó vẫn ở đó, run rẩy và chờ một cái ôm. Nhưng tôi thì lại cứ mải giấu nó đi, vì sợ người lớn ngoài kia sẽ lại phán xét, sẽ lại gắn nhãn: “Yếu đuối”, “Quá nhạy cảm”, “Không trưởng thành.” Và như thế, tôi lớn lên – không hẳn là trưởng thành, chỉ là… biết cách không làm phiền ai nữa. Tôi không thay đổi trong một ngày. Và tôi cũng không “chữa lành” chỉ sau một lần khóc thật to. Mọi thứ đến rất chậm – như những mạch nước nhỏ rỉ qua lớp đất chai lì – lặng lẽ nhưng bền bỉ. Tôi không nhớ chính xác bước ngoặt bắt đầu từ đâu. Có thể là từ một cuốn sách tôi đọc lúc tâm trạng rối bời. Tôi chỉ biết, mình bắt đầu nghe lại tiếng nói bên trong, thứ mà tôi từng bị dạy phải dập tắt. Tôi bắt đầu tập viết – không vì hay, mà vì tôi cần một nơi để thật lòng. Tôi viết cho mình, cho đứa trẻ vẫn đang ngồi run rẩy bên trong, đứa trẻ từng bị bảo “đừng nói nữa” – nay được viết ra bất cứ điều gì nó muốn. Tôi viết để khóc. Tôi viết để tha thứ. Tôi viết để được sống lại lần nữa – nhưng lần này, với sự dịu dàng hơn với chính mình. Tôi học cách nói “không” – một cách run rẩy lúc ban đầu, nhưng rồi nhẹ nhõm đến kỳ lạ. Tôi bắt đầu dám chia sẻ, dám nhờ giúp đỡ. Tôi không còn xem sự mạnh mẽ là phải “im lặng và chịu đựng” nữa. Tôi không quay lại hoàn toàn với đứa trẻ ngày xưa, nhưng tôi cho nó một chỗ ngồi trong tim mình. Tôi để nó chạy chơi trong những ngày tôi mệt mỏi. Tôi lắng nghe nó, vỗ về nó, và nhắc nhở chính mình rằng: “Em không sai vì đã từng vui vẻ.” “Em không phiền, em không vô duyên. Em chỉ đang sống đúng bản chất của mình.” Tôi bắt đầu chọn lại: Chọn những mối quan hệ khiến tôi thấy an toàn. Chọn những không gian tôi được phép là chính mình. Chọn trở thành người lớn mà đứa trẻ trong tôi từng ước có bên cạnh. Gửi em – đứa trẻ từng vui vẻ và hay cười, Chị xin lỗi vì đã bỏ rơi em trong suốt những năm tháng ấy. Vì đã để em ngồi một mình giữa sự hoang mang và sợ hãi, vì đã ép em im lặng khi em chỉ muốn được lắng nghe. Chị biết em không hề sai, chỉ là em đã quá thật lòng trong một thế giới chưa đủ dịu dàng. Chị ở đây rồi – đủ lớn để hiểu rằng không ai có quyền lấy đi tiếng nói của em, và đủ can đảm để bảo vệ em mỗi khi em run rẩy. Từ nay, em không cần cố gắng làm hài lòng tất cả nữa. Không cần phải ngoan ngoãn, hoàn hảo hay “ít phiền” để được thương. Em có thể nói. Em có thể buồn. Em có thể sai. Và em vẫn xứng đáng được yêu thương như em vốn là. Chị sẽ không để em biến mất thêm một lần nào nữa. Chị sẽ dắt tay em, đi qua những ngày khó khăn – bằng tất cả sự dịu dàng mà em từng khao khát. Và nếu có ai đó hỏi: “Đứa trẻ vui vẻ ấy đâu rồi?” Chị sẽ mỉm cười và đáp: “Nó đang quay về – chậm rãi, nhưng thật sự.” #duatrevuiveaydauroi #Vietchualanh
Author: editor editor
-
TTS feed content
TÁC PHẨM DỰ THI CUỘC THI VIẾT “CHỮA LÀNH” CỦA BOOKAS “MẸ LÀ CHỐN BÌNH YÊN ĐỂ CON TRỞ VỀ” Có một khoảng trời trong ký ức, tôi đã cẩn thận gói ghém tất cả những thương yêu dịu dàng nhất chỉ dành cho mẹ. Khoảng trời ấy, dù đã nhuộm màu thời gian, vẫn nguyên vẹn hình bóng một người phụ nữ nhỏ bé, lam lũ nhưng đầy kiên cường – người mà suốt một đời chỉ biết yêu thương, nhường nhịn và sống cho người khác. Tôi chẳng cần đi hết thế gian này để tìm kiếm một người yêu tôi vô điều kiện, bởi tôi biết – tôi đã có mẹ. Tôi chẳng cần đi hết khắp thế gian, vẫn biết cuộc đời này không có ai bằng mẹ. Thời son trẻ, mẹ cùng bố trải qua bao nhiêu vất vả. Ba đứa con gái lần lượt ra đời, vai bố mẹ oằn thêm bởi áo cơm sách vở. Từ những năm tháng tuổi thơ, hình ảnh mẹ tôi luôn gắn liền với một cuộc đời tảo tần. Là công chức nhà nước với đồng lương ba cọc ba đồng, mẹ vẫn gồng gánh thêm đủ nghề: cuối tuần lại bắt chuyến xe khách sớm tinh mơ từ Hòa Bình xuống chợ đầu mối Đồng Xuân (Hà Nội) mua quần áo mang về bỏ sỉ cho các hàng ở chợ Phương Lâm, Hòa Bình. Mẹ làm thêm như một người buôn chuyên nghiệp, dù chẳng bao giờ được nghỉ ngơi đúng nghĩa. Tất cả chỉ để nuôi ba chị em gái chúng tôi ăn học đàng hoàng nơi phố thị. Tôi sinh năm 1982, dưới tôi là hai em gái sinh năm 1984 và 1987. Ba chị em sàn sàn tuổi nhau, thời ấy bố lại thường xuyên công tác xa. Một mình mẹ vừa đi làm, vừa chăm con, vừa lo toan từng bữa ăn, từng bát canh, từng cọng rau trong vườn. Không ông bà nội, ngoại nào gần bên, mẹ vừa là cha, vừa là mẹ, vừa là bạn, vừa là ngọn đèn leo lét giữa những đêm mưa con ốm, con sởi, con ho. Tôi còn nhớ như in: những bữa cơm có khi chỉ có muối vừng, tóp mỡ, hay nước mắm chưng hành. Nhưng tuyệt nhiên, tôi chưa từng nghe mẹ thở than hay nói câu “bố mẹ không có tiền.” Lúc nào mẹ cũng chỉ nói: “Các con cứ yên tâm học đi, bố mẹ lo được.” Thời thơ ấu khốn khó ấy, tôi đã học được từ mẹ thế nào là hy sinh, thế nào là tình yêu thương không cần báo đáp. Bố mẹ không bao giờ gây áp lực cho chúng tôi. Tôi nhớ chiếc quạt mo mỗi đêm hè mẹ luôn tay phe phẩy, tôi nhớ mớ rau đay mồng tơi mẹ gom hái quanh vườn để nhà mình có được bát canh cua, tôi nhớ cả những mẻ lạc rang thơm lừng để làm muối vừng cho chị em tôi. Bố mẹ còn nuôi lợn, nuôi gà, trồng mía, trồng rau, trồng quả, trồng chè như những người nông dân. Bao nhiêu thứ đơn giản ấy nuôi sống chúng tôi cả một quãng đời đằng đẵng. Nhờ có những sự cố gắng ấy của bố mẹ tôi mà tôi đã tốt nghiệp khóa 33, Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc, em gái sinh năm 1984 của tôi đã tốt nghiệp khóa 37, Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Hàn Quốc, trường Đại học Ngoại ngữ-Đại học Quốc Gia Hà Nội. Em gái út của tôi đã tốt nghiệp Khoa Kế toán-Kiểm toán, trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội. Có lẽ, cuộc sống vất vả nên mẹ thường xuyên mất ngủ. Mẹ ngủ nhưng tôi biết những nhọc nhằn gió sương trong mẹ vẫn thức. Những ngày trở trời, khớp xương nhưng nhức, chiếc giường mẹ nằm sực nức mùi dầu gió quen thuộc. Tôi đi học xa, cuộc đời dài rộng dạy tôi biết mình phải trân quý, phải sưởi ấm yêu thương từ những điều giản đơn nhất. Được về nhà với mẹ, tôi lại muốn loanh quanh bên mẹ như một chú chim non không bao giờ lớn. Khi ở bên mẹ, tôi mới thật là mình, những bão giông ngoài kia gói lại trong sự bình yên quá đỗi dịu dàng, ấm áp. Đêm đêm, tôi lắng nghe mẹ ru các em tôi. Lời ru của mẹ chao nghiêng theo nhịp võng đưa, chứa đựng nỗi nhớ những cánh cò nơi làng quê ở huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Rồi tôi cũng chìm vào giấc ngủ khi nào không biết. Những lời ru của mẹ, do từ nhỏ được nghe nhiều lần khiến tôi thuộc lòng. Sau này, khi có gia đình riêng, tôi cũng ru con bằng lời ru: “Cái cò cái vạc cái nông Sao mày dẵm lúa nhà ông hỡi cò không không, tôi đứng trên bờ Mẹ con cái diệc đổ thừa cho tôi à ơi..” của mẹ. Tôi không thể ru tha thiết và sâu lắng như mẹ được. Nhiều lúc tôi không thể ru tiếp vì bỗng nghẹn lời vì nhớ mẹ. Rồi tôi lớn, học đại học dưới Hà Nội khi mới 17 tuổi. Cứ hai tuần, tôi lại bắt xe bus ra Hà Đông, rồi đón xe khách về thăm nhà. Mỗi lần như vậy, mẹ lại dúi vào tay tôi mấy gói đồ ăn mẹ làm, mấy bộ quần áo mẹ mới mua hoặc sửa lại từ người quen, lúc nào cũng dặn: “Nhớ ăn uống cẩn thận, đừng thức khuya học bài quá.” Khi tôi lập gia đình, bận rộn công việc, học thạc sĩ, tiến sĩ, sinh con… thì thời gian về thăm nhà cũng thưa dần. Nhưng mẹ chưa bao giờ trách. Năm 2015, tôi thuyết phục bố mẹ bán nhà ở Hòa Bình chuyển về quận Hà Đông, thành phố Hà Nội sống gần tôi. Nhà không có con trai, tôi muốn bố mẹ được tiện chăm sóc, đỡ quạnh hiu khi ốm đau. Mẹ đồng ý, dù rời xa quê nhà – nơi mẹ đã sinh sống suốt hơn nửa đời người là một quyết định không dễ dàng. Mẹ đồng hành cùng tôi trên suốt những chặng đường buồn vui kiếp người. Ngày tôi sinh con, mẹ xuống Hà Nội, mang theo từng túi quần áo sơ sinh, cả chiếc tủ nhựa nhỏ đựng quần áo, chậu nhựa để tắm cho cháu. Mẹ chăm tôi ở viện, rồi ở nhà suốt tháng, từng bữa ăn, từng bát cháo, từng lần tắm gội cho cháu ngoại đều là bàn tay mẹ. Mẹ là người đi chợ, là người nấu ăn, là người lặng lẽ thu xếp tất cả để con gái được yên tâm hồi phục sau sinh. Chăn lông tôi đắp bao nhiêu năm cũng là chăn mẹ đi Lạng Sơn mua về cho tôi. Ngày tôi đi bệnh viện sinh con theo phương pháp mổ đẻ cũng là mẹ ở bệnh viện suốt 3 ngày chăm tôi, ra viện cũng là mẹ tiếp tục chăm sóc mẹ con tôi suốt cả tháng trời. Mẹ chợ búa, nấu cơm, bê cơm vào tận giường cho tôi ăn, giặt giũ quần áo, tắm cho con gái tôi. Tết Nguyên đán năm 2022, tôi và con gái đều bị Covid phải cách ly tại nhà, ngày nào mẹ cũng đi chợ mua thức ăn, hoa quả mang sang nhà cho chúng tôi ăn. Nếu không có mẹ hỗ trợ, thực sự khi đó tôi không biết phải xoay sở thế nào khi chính tôi đang bị nhiễm bệnh không thể đi ra ngoài mua đồ ăn cho các con. Thẳm sâu nơi đáy mắt của mẹ tôi là cả trăm nghìn nỗi lo toan. Có việc gì mẹ cũng nhắc tôi phải làm thế này, phải làm thế kia. Nhưng rồi, cuộc sống chẳng bao giờ chỉ toàn hoa hồng…Tháng 6 năm 2022, tôi ly hôn. Cuộc hôn nhân mà tôi từng hết lòng vun vén, cuối cùng cũng tan vỡ. Tôi trở thành mẹ đơn thân ở tuổi 40, giữa lúc công việc chất chồng, hai con thơ dại và một trái tim rạn vỡ. Tôi đã từng là người con “hoàn hảo” trong mắt gia đình: học giỏi, công việc tốt, hiếu thảo, được coi là hình mẫu để hai em gái soi vào. Vậy mà giờ đây, tôi trở về với mẹ như một đứa trẻ thất bại. Tôi không dám ngẩng đầu nhìn mẹ, không dám kể hết lý do, chỉ biết khóc thầm trong những đêm chong đèn một mình. Tôi nghĩ mình đã làm mẹ buồn, làm bố mẹ thất vọng. Mẹ về quê, lại bị họ hàng nói ra nói vào: “Không biết dạy con nên con mới ly hôn.” Họ bảo: “Mẹ thế thì còn nói ai được nữa?” Người ta cứ nghĩ việc làm mẹ chỉ cần nấu cơm, rửa bát và kiểm soát cuộc đời con cái. Họ không hiểu rằng, mẹ tôi đã cho tôi tự do chọn con đường sống, nhưng trong thẳm sâu, mẹ vẫn đau như chính mình bị ruồng bỏ. Từ ngày tôi ly hôn, mẹ không dám nhận tiền hay quà tôi biếu vào các dịp lễ hay sinh nhật như trước. Mẹ thương tôi vất vả. Mẹ không nhờ tôi làm việc gì. Mẹ không trách nhưng tôi biết, mẹ buồn. Mẹ gọi điện chỉ để hỏi: “Con ăn cơm chưa?” “Hôm nay ba mẹ con có đi chơi đâu không?” “Sao hôm nay không thấy sang nhà bố mẹ?” Mỗi lần như vậy, tôi lại vừa thấy thương mẹ, vừa thấy mình bất lực. Tôi khi ấy 40 tuổi, vậy mà chưa nuôi nổi mẹ một ngày, lại để mẹ phải chịu đựng những điều tiếng chỉ vì mình. Năm nay tôi đã 43 tuổi nhưng mẹ vẫn luôn lo lắng cho tôi từng tý một. Biết tôi thích ăn dưa muối nên mỗi lần muối dưa là mẹ lại gọi điện bảo tôi đi làm về thì rẽ qua nhà bố mẹ lấy hộp dưa về ăn. Mùa hè, mẹ hay nấu chè đỗ đen rồi gọi điện bảo tôi rẽ qua nhà bố mẹ ăn chè và mang hộp chè về cho con ăn. Trước đây, mẹ con tôi sang nhà bố mẹ ăn cơm, mẹ hay nấu món miến xào măng, sườn chua ngọt, canh cá nấu dưa mà mẹ con tôi thích ăn. Mỗi lần tôi về nhà bố mẹ chơi, chỉ giản đơn là tiếng “Huyền về đấy à con” từ nơi Mẹ cất lên cũng đủ khiến lòng tôi ngập tràn trong hạnh phúc và yêu thương rồi. Ba năm nay, một bên mắt của mẹ bị bệnh bong võng mạc đã trải qua 7 lần phẫu thuật nên mẹ không nhìn rõ, phải kiêng khói bếp nên không thể nấu ăn như trước. Bố tôi lại thay mẹ làm việc đó, nấu ăn chiêu đãi các con, các cháu. Mỗi khi, bố mẹ được ai biếu cân giò, cái bánh chưng ngon hay ít hoa quả ngon, mẹ lại nhắn tôi qua nhà bố mẹ cầm về cho con ăn. Chiều nay, mẹ lại qua nhà thăm tôi, mang cho tôi 2 cái quần ở nhà mẹ mới mua cho tôi. Mẹ bảo, mấy bộ quần áo mùa đông tôi hay mặc, chất vải mỏng hay bị dính vào người nên mẹ mua loại quần này có chất vải thô sẽ không bị dính, mặc thoải mái mấy năm. Tôi bảo mẹ, con 43 tuổi rồi mà mẹ 67 tuổi còn lo đi mua quần cho con làm gì cho khổ ra. Mẹ tôi cười bảo, có gì đâu, để hôm nào mẹ mua thêm cho con cái quần nữa mà thay đổi. Tôi rưng rưng cảm động vì tấm lòng của mẹ dành cho tôi suốt đời không hết lo lắng, thương yêu. Còn tôi cũng chưa nuôi nổi mẹ ngày nào. Ngày 24-27/7/2024, con gái tôi đi du lịch Phú Quốc cùng cô giáo và các bạn thì tối trước hôm con tôi đi, mẹ lại gọi điện nhắc tôi phải dặn con gái đi ra sân bay không được cầm hộ đồ của người lạ vì sợ người ta bỏ ma túy trong va li. Trời mưa bão, mẹ cũng gọi điện hỏi tôi xem bên nhà thế nào, nước mưa có chảy vào nhà không. Có những ngày tôi bận việc cơ quan phải nhờ bố đi đón con bé về nhà bố mẹ, cho con gái tôi ăn cơm trước rồi khoảng 19h tôi đi làm về sẽ qua đón con. Mỗi lần, tôi đi làm về muộn là mẹ lại cằn nhằn nói sao mà cơ quan họp muộn thế, sao làm gì mà về muộn thế. Khi đó, tôi rất bực vì đi làm đã mệt mỏi, về lại bị mẹ nói, có phải tôi muốn về muộn thế đâu. Nhưng khi bình tĩnh tôi nghĩ lại thì cũng hiểu là mẹ lo lắng cho tôi vất vả, mẹ thương cháu mẹ phải về nhà muộn, con gái tôi đợi mẹ đi làm về muộn thì cứ hỏi mẹ suốt và buồn vì nhớ mẹ. Mẹ luôn yêu cầu tôi phải nuôi dạy, chăm sóc hai con gái chu đáo nên tôi cứ đi làm về muộn là mẹ không vui. Đấy là lý do mỗi khi tôi đi công tác vài ngày, tôi luôn gửi quyết định cử đi công tác của cơ quan tôi qua zalo cho bố mẹ để bố mẹ biết rõ là tôi đi làm việc theo phân công của lãnh đạo chứ không phải tôi đi chơi, bỏ con ở nhà. Là mẹ dạy tôi biết cố gắng hơn vì chính hạnh phúc của riêng mình. Biết sống vì người khác nhiều hơn, biết nhún nhường để trong ấm ngoài êm, biết nhiều thứ khác nữa. Mẹ bảo tu tại tâm thôi cũng được, đạo lớn nhất là đạo ông bà, chỉ cần sống đúng đạo hiếu, trời đất sẽ ban phước lành. Siết lấy bàn tay chai sần vì dãi dầu nắng mưa của mẹ, tôi chỉ mong người được an vui mạnh khỏe tuổi già bên cháu con. Mỗi khi mỏi mệt, trong lòng tôi luôn khát khao được quay về. Là muốn về với mẹ thương yêu, được nằm bên cánh võng nghe câu Kiều mẹ hát ru như thuở xưa. Dù ít hay nhiều thì từ bé đến khi con lớn, chắc chắn sẽ có những lần tôi khiến Mẹ phải buồn và rơi nước mắt vì tôi, nhưng trong trái tim tôi thì thật sự Mẹ là tất cả. Chính sự bao dung, vị tha, ý chí, nghị lực của Mẹ như tiếp sức cho 3 chị, em tôi, giúp cho tôi đứng vững hơn trong cuộc sống này nhất là sau khi tôi ly hôn. Mẹ dạy tôi rất nhiều điều “Phải sống trung thực, ngay thẳng. Phải biết ơn những người đã giúp đỡ mình. Phải biết tha thứ, yêu thương người khác”. Tình cảm mẹ dành cho 3 chị em tôi là vô điều kiện, mẹ không bao giờ nghĩ lúc chăm con lại nghĩ về việc sau này mình được báo hiếu như thế nào, chỉ cần con lớn lên khỏe mạnh là đủ. Có thể nói, tình mẫu tử không phải thứ tình cảm giản đơn, mềm yếu mà là sức mạnh, là phép nhiệm màu của loài người. Dù chị em tôi có phạm sai lầm điều gì đi nữa, dù cả thế giới có quay lưng với chúng tôi thì mẹ vẫn sẵn sàng ôm chúng tôi vào lòng, tha thứ cho chúng tôi tất cả. Tình mẹ không chỉ nuôi chị em tôi lớn khôn và còn có giúp chúng tôi trưởng thành hơn, dạy chúng tôi biết sống vị tha, vị kỷ, biết dẹp bỏ những yêu thích của mình để dành tất cả cho con, dạy chúng tôi sống điềm tĩnh, sống mạnh mẽ để làm gương, làm lá chắn cho suốt cuộc đời đứa con bé bỏng. Cả một đời mẹ gắn với ba khúc hát ru: lúc bé ru em, lớn lên ru con và khi già ru các cháu, lời ru nào cũng ngọt ngào ấm áp, phần mẹ dành lại những nhọc nhằn đắng cay. Tình yêu thương cùng niềm hy vọng của mẹ cũng chưa bao giờ bị mất trong cuộc sống này. Tôi tin những đức hy sinh, tấm lòng bao dung và những niềm hy vọng mãnh liệt của Mẹ sẽ dẫn lối cho chị em tôi đến được bến bờ yêu thương, sẽ giúp chúng tôi tìm thấy sự ấm áp, sự thanh thản, yên lành. Bản thân tôi cũng có lúc giận dỗi mẹ. Nhưng khi khôn lớn hơn một chút, tôi đã hiểu mẹ đã hy sinh cho mình nhiều đến chừng nào. Vì thế, mỗi ngày tôi luôn cố gắng học tập, làm việc thật tốt để có thể phụ giúp mẹ thật nhiều. Có thể tôi không cho được mẹ sung sướng nhưng tôi chắc chắn có thể cho mẹ vui vẻ mỗi ngày. Có thể mẹ không cho được tôi điều tốt nhất trên thế giới nhưng mẹ sẽ cho tôi điều tốt nhất mà mẹ có. Tình mẹ vĩ đại như thế, cho nên tôi hy vọng rằng bất kỳ người nào cũng sẽ nhận được niềm vui, hạnh phúc và sự yêu thương tương xứng từ những đứa con của họ. Vậy mà suốt hơn 3 năm qua, chính tình yêu của mẹ đã giúp tôi chữa lành. Mỗi bữa cơm mẹ nấu, mỗi lần bố mẹ rủ tôi và các con về ăn cơm “khỏi phải nấu”, mỗi lần mẹ nhắn “hôm nay mẹ muối dưa ngon, con rẽ qua mang về ăn nhé”… là một liều thuốc xoa dịu những vết thương trong tôi. Mẹ trở thành điểm tựa để tôi đứng vững giữa những chao đảo đời thường. Mẹ đã dạy tôi sống bao dung, biết tha thứ, biết nhường nhịn. Mẹ bảo: “Tu tại tâm thôi con ạ. Chỉ cần sống đúng đạo hiếu, đối xử tử tế với mọi người thì trời đất sẽ thương.” Bây giờ, mẹ đã 67 tuổi. Một bên mắt mẹ bị bong võng mạc, đã mổ bảy lần. Mẹ không còn nấu ăn được như trước. Nhưng bố tôi thay mẹ. Hai người vẫn lo cho con, cho cháu như ngày tôi còn nhỏ. Có gì ngon, có ai biếu gì, mẹ lại để phần: “Qua nhà bố mẹ cầm cân giò, bát chè đỗ đen về mà ăn con ạ.” Ngày sinh nhật mẹ đang tới gần – 31/7. Tôi lại thấy mình rưng rưng. Tôi chẳng cần tiệc tùng xa hoa, chẳng cần món quà đắt tiền. Điều tôi mong nhất là mẹ khỏe mạnh, sống thật lâu, thật vui. Bởi nếu không có mẹ, có lẽ tôi đã gục ngã từ hơn ba năm trước. Nếu có ba điều ước, tôi chỉ ước: Mẹ luôn mạnh khỏe, sống lâu để tiếp tục là ngọn đèn dẫn đường cho tôi những khi tối tăm. Tôi đủ vững vàng để nuôi dạy hai con gái nên người, để mẹ không phải lo lắng thêm nữa. Và ba chị em tôi luôn sống hạnh phúc, để mẹ an tâm nhắm mắt mai sau. Tôi biết, mình có thể không làm mẹ giàu, không cho mẹ cuộc sống nhung lụa. Nhưng tôi muốn mẹ biết: tôi yêu mẹ, biết ơn mẹ và luôn tự hào là con gái của mẹ. Bởi đối với tôi – thiên đường đơn giản chỉ là được ngồi bên mẹ, dù ngoài kia có mưa gió bão bùng. Sau những sóng gió, va vấp, thất bại trong hôn nhân, tôi đã nhận ra rằng, dù phải đi qua giông bão thế nào thì tôi vẫn còn có mẹ. Mẹ là chốn bình yên để tôi trở về. Nhân dịp sinh nhật mẹ, con chúc mẹ luôn dồi dào sức khỏe, luôn mỉm cười và an yên trong cuộc sống. Cảm ơn mẹ, đã sinh ra con và nuôi dưỡng con cho đến ngày trưởng thành. Cảm ơn mẹ về những tháng ngày nhọc nhằn đã làm lưng mẹ còng xuống, đôi mắt mẹ thâm quầng vì những đêm không ngủ, về những nỗi buồn lo cho con mà mẹ đã từng âm thầm chịu đựng suốt hơn 3 năm qua. Điều hạnh phúc nhất của con bây giờ là được bên mẹ mỗi ngày. Mẹ hãy sống thật lâu để mãi bên chúng con nhé. Con yêu mẹ rất nhiều. Hà Nội, ngày 09 tháng 7 năm 2025 TS.Vũ Thị Minh Huyền #Vietchualanh #Melachonbinhyendecontrove
-
TTS feed content
MUỐN GIÀU, HÃY TÌM MỘT NGƯỜI THẦY CHO MÌNH • Bạn học mua coin “theo trend” từ hội nhóm Telegram không rõ nguồn gốc. • Cô đồng nghiệp chuyển hết lương cho người yêu “đầu tư BĐS hộ”. • Anh công chức 45 tuổi gom vốn mua đất vùng ven vì “”chú họ bảo chắc ăn””. Và rồi tiền thì ra đi, còn bài học thì… quá đắt. “Để được giàu có thì các anh phải hỏi xin lời khuyên của những người thông thái, hãy tìm kiếm lời khuyên từ những người hằng ngày vẫn phải xử lý tiền bạc. Hãy để họ cứu các anh ra khỏi những sai lầm như chính tôi đã từng mắc phải khi giao phó tiền bạc của mình cho người thợ đóng gạch Azmur.” Đoạn trích trên nằm trong cuốn sách “Người giàu có nhất thành Babylon” một cuốn sách đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên khắp thế giới để bắt đầu hành trình xây dựng sự giàu có và tự chủ tài chính. Nhiều người đánh giá đây là một trong những cuốn sách quan trọng nhất về quản lý tài chính cá nhân, giúp họ thoát khỏi tình trạng “”ví mỏng”” và hướng đến một cuộc sống sung túc hơn. Đoạn trích trên nói rằng: Nếu bạn muốn giàu có, bạn phải học hỏi từ người đang xử lý tiền bạc mỗi ngày. Vậy nên trước tiên khi muốn đổi đời thì trước hết hãy tìm cho mình một người thầy. Và tất nhiên người đó không phải bạn thân, đồng nghiệp hay thợ sửa ống nước biết chút kiến thức tài chính trên YouTube. Mà là những người có trải nghiệm thực sự với dòng tiền, hiểu được nguyên lý vận hành của giá trị, rủi ro, và lợi nhuận. Warren Buffett đã từng học từ Benjamin Graham Trước khi trở thành một trong những người giàu nhất thế giới, Warren Buffett từng là học trò trung thành của Benjamin Graham cha đẻ của trường phái đầu tư giá trị. Buffett từng nói: “Tôi đọc The Intelligent Investor của Graham và nó đã thay đổi cuộc đời tôi. Nó dạy tôi triết lý nền tảng của đầu tư có ý nghĩa. Ông Graham dạy tôi cách tư duy về thị trường chứng khoán, rằng thị trường không phải ở đó để chỉ dẫn mà là để phục vụ tôi.”” Cuốn sách ấy và người thầy ấy trở thành nền móng cho cả đế chế Berkshire Hathaway sau này. Không phải ai cũng có điều kiện học trực tiếp từ những thiên tài đầu tư. Nhưng mỗi chúng ta đều có quyền tiếp cận với người thầy vĩ đại nhất: sách.Người giàu có nhất thành Babylon, sẽ tiết lộ cho bạn những quy tắc quan trọng để giữa gìn tài sản và tăng sinh lợi nhuận, cách tư duy về giá trị, công việc, thời gian, và sự nỗ lực có hệ thống. Hãy chọn đúng người thầy để dẫn dắt bạn trê con đường làm giàu. Và nếu chưa biết bắt đầu từ đâu, thì một cuốn sách hay chính là người thầy đầu tiên, trung thành và đáng tin nhất.
-
TTS feed content
PHỤ NỮ CÓ NÊN VÌ CON MÀ CHỊU ĐỰNG MỘT CUỘC HÔN NHÂN ĐÃ ĐỔ NÁT? Có bạn nào còn nhớ tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa được học năm lớp 12. Nhớ người phụ nữ làng chài xấu xí, lam lũ, khổ cực đã chấp nhận sống trong bạo lực suốt bao năm. Dù được khuyên can, giúp đỡ, chị vẫn một mực từ chối ly hôn. Bởi vì… chị nghĩ mình “xấu xí, không ai thèm lấy”, bởi vì “ông ấy từng cứu tôi một lần”, và vì “các con, chúng cần một mái nhà có cha có mẹ”. Nhưng liệu đó có thực sự là lý do? Hay chỉ là tấm màn khéo léo mà người phụ nữ tự dệt nên để che giấu nỗi sợ? Sợ ly hôn, sợ cô đơn, sợ xã hội phán xét, sợ cả chính mình khi buộc phải đối mặt với tự do thứ mà bao lâu nay chị đã quên mất cách sống cùng. Tâm lý học gọi đó là “sự hợp lý hóa phòng vệ”, khi con người viện ra những lý do hợp tình, hợp lý để né tránh quyết định thực sự mà bản thân sợ hãi. Rằng “vì con”, “vì mái ấm”, “vì đạo làm vợ”, nhưng thật ra là vì nỗi sợ phải thay đổi cuộc đời mình từ đầu. Một số người phụ nữ chọn ở lại vì nghĩ rằng: miễn là con có đủ cha và mẹ, chúng sẽ hạnh phúc. Nhưng họ quên mất rằng: một mái nhà mục nát không còn là mái ấm. Nó chỉ là nơi trú ngụ của những tiếng quát tháo, những đêm dài chiến tranh lạnh, và ánh mắt trẻ thơ trốn trong góc tường lặng im chịu đựng. Không ít bà mẹ đã từng nói “vì con, mẹ không ly hôn”, nhưng họ chưa từng hỏi: Con có hạnh phúc khi sống trong ngôi nhà này không? Ly hôn không đáng sợ bằng việc sống cả đời trong một cuộc hôn nhân đã chết. Và cũng đừng ngộ nhận rằng ở lại là hy sinh cao cả. Ở lại chỉ thực sự xứng đáng khi nó mang lại sự bình yên, còn không, đó chỉ là sự yếu đuối đội lốt bao dung. Ly hôn cũng được, không ly hôn cũng được. Nhưng xin đừng lấy con cái ra làm lá chắn cho nỗi sợ hãi và sự hèn mọn của chính mình. Vì sau tất cả, trong một cuộc hôn nhân tan vỡ, đứa trẻ luôn là người tổn thương nhiều nhất. Còn phụ nữ ấy mà, “nếu không biết cách yêu thương chính bản thân mình, sao có thể mong chờ người khác yêu thương đây?” (trích Hãy yêu bằng lý trí)
-
TTS feed content
NIKOLAI A. OSTROVSKY – NGÒI BÚT VIẾT BẰNG NGHỊ LỰC VÀ NIỀM TIN “Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí…” Nếu Pavel Korchagin là nhân vật sống mãi với thời gian, thì Nikolai A. Ostrovsky – người viết nên cuộc đời ấy, là hiện thân trọn vẹn của chính những gì ông đã viết ra: một con người bằng xương máu, được rèn nên từ khổ đau, bệnh tật và ý chí phi thường. Sinh năm 1904 trong một gia đình công nhân nghèo tại Ukraina, tuổi thơ của Ostrovsky không hề êm đềm. Ngay từ năm lên 9, cậu bé đã phải rời trường để mưu sinh khi thì phụ bếp ở nhà ga, khi thì đốt lò, làm thợ điện, thợ gỗ… Chính hiện thực đó đã sớm tôi luyện trong ông một trái tim cứng cỏi, và một tinh thần luôn nhìn thẳng vào khổ đau mà không trốn tránh. Ngòi bút nảy mầm từ bóng tối Năm 15 tuổi, Ostrovsky gia nhập phong trào cách mạng, rồi tình nguyện ra chiến trường trong Nội chiến Nga. Nhưng cuộc sống không dừng ở đó. Vào mùa thu năm 1920, trong một trận chiến gần Lviv, Ostrovsky bị thương nặng ở lưng do mảnh đạn bắn vào. Vết thương này, cùng với những di chứng của bệnh sốt phát ban và thấp khớp mà ông mắc phải, đã dẫn đến tình trạng sức khỏe suy giảm nghiêm trọng. Khi mới 19, ông bắt đầu liệt toàn thân. Đến năm 22, ông mù hoàn toàn. Suốt những năm tháng còn lại, ông chỉ nằm một chỗ thân xác dần mục nát, nhưng tinh thần thì không. Trong bóng tối của đôi mắt đã tắt, ông chọn ngòi bút làm vũ khí. Với một nghị lực gần như siêu phàm, Ostrovsky đã “viết bằng lửa cháy trong tim và nước mắt không thể rơi trên giấy.” Cuốn tiểu thuyết Thép đã tôi thế đấy ra đời trong chính hoàn cảnh nghiệt ngã ấy. Pavel – nhân vật chính, không chỉ là một biểu tượng lý tưởng cộng sản, mà còn là bản sao linh hồn Ostrovsky, sống động đến từng cơn đau, từng khoảng lặng, từng ẩn ức không nói thành lời. Bút pháp Ostrovsky, khốc liệt nhưng đầy tính người Không bi quan hóa chiến tranh, không thần thánh hóa lý tưởng, Ostrovsky viết bằng tất cả những gì thật nhất. Ông không tạo ra một người hùng siêu nhân, mà dựng nên một con người đầy vết nứt đau đớn, vật vã, hoang mang, nhưng vẫn bước tiếp.Văn phong của ông mộc mạc, không trang trí. Nhưng chính sự giản dị ấy lại khiến từng câu, từng đoạn như găm thẳng vào tim người đọc. Những hình ảnh như Pavel mù lòa vẫn gõ máy chữ từng đêm, hay cậu thanh niên rướn mình trong bệnh tật để viết nốt lý tưởng đời mình là những chi tiết khiến người đọc không ngừng nhớ đến. Sống như một que diêm, cháy hết mình rồi mới lụi tắt Ostrovsky qua đời khi mới 32 tuổi khi mà cuốn tiểu thuyết thứ hai của ông “Ra đời trong bão táp” vẫn còn dang dở. Nhưng ông đã kịp để lại “Thép đã tôi thế đấy”, một kiệt tác, một ngọn đèn không bao giờ tắt. Không phải vì nó sáng rực, mà vì nó được thắp bằng chính cuộc đời của người viết. Có thể nói, cuộc đời của Ostrovsky chính là phần mở rộng của “Thép đã tôi thế đấy”. Ông không chỉ viết nên một cuốn sách, mà sống trọn vẹn như một cuốn sách dành cho người khác đọc để tin, để hy vọng, để đứng lên. Cuộc đời của Nikolai A. Ostrovsky là một minh chứng sống động cho câu nói nổi tiếng của chính nhân vật Pavel Korchagin trong tác phẩm của ông: “”Cái quý giá nhất của con người là cuộc sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì một dĩ vãng ti tiện và hèn hạ, để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người.””
-
TTS feed content
NHỮNG ĐỨA TRẺ CÓ NHÀ MÀ KHÔNG CÓ MÁI ẤM “Người cô đơn nhất không phải là người không có ai bên cạnh, mà là có tất cả nhưng vẫn cô đơn.” Khi nhắc đến bạ.o lự.c gia đình, nhiều người chỉ hình dung đến những cú đánh, tiếng la mắng hay giọt nước mắt bị bóp nghẹt. Nhưng có một thứ bạo lực khác không để lại vết bầm trên da, không có dấu tích trong ảnh chụp mà hằn sâu trong ký ức: bạ.o lự.c của sự vô tâm. Có những đứa trẻ lớn lên giữa căn nhà đủ đầy: mẹ bên cạnh, cha vẫn về, bữa cơm mỗi tối không thiếu. Nhưng giữa căn nhà đó, lại trống vắng đến lạnh người. Không ai hỏi: Hôm nay con có vui không? Không ai nhìn vào mắt đứa trẻ khi nó muốn kể một điều nhỏ nhặt. Không ai chạm vào tâm hồn nó bằng sự lắng nghe thực sự. Và rồi… đứa trẻ ấy lớn lên, mang trong mình một tuổi thơ chưa từng được thương. “Đứa trẻ được yêu thương dùng tuổi thơ để sưởi ấm cuộc đời. Đứa trẻ không được yêu thương dùng cả cuộc đời để hàn gắn tuổi thơ.” Trong cuốn Không gia đình, Rémi là một đứa bé mồ côi, bị đem bán cho một gánh xiếc rong. Cậu đi khắp nơi, không biết sáng mai sẽ ở đâu, bữa tối có còn hay không. Nhưng thật kỳ lạ chính trong hành trình bấp bênh ấy, Rémi lại được yêu thương hơn cả nhiều đứa trẻ sống giữa gia đình. Ông Vitalis dạy cậu lòng tự trọng. Zerbino, Capi và Dolce, những con vật cho cậu tình bạn trung thành. Bà Milligan và Arthur những con người xa lạ mang đến cho cậu cảm giác ấm áp như có một mái nhà. Không máu mủ, không huyết thống. Nhưng có lắng nghe. Có đồng hành. Có thương yêu thật lòng. Gia đình không chỉ là nơi có người cha, người mẹ… mà là nơi có tình thương Không gia đình không đơn thuần kể một câu chuyện về đứa trẻ mồ côi. Nó là câu chuyện về tình yêu và sự trưởng thành vượt qua thiếu thốn. Là hồi chuông nhắc những người làm cha, làm mẹ: Đừng để con mình trở thành một đứa trẻ mồ côi ngay trong chính ngôi nhà của mình.Bạn có đang xây một mái ấm? Hay chỉ là một căn nhà có người ở? Có những vết thương thời thơ ấu không chảy máu, nhưng sẽ khiến đứa trẻ mang theo suốt đời. Hãy nhìn đứa trẻ trong nhà bạn. Lắng nghe nhiều hơn. Chạm vào tâm hồn chúng. Yêu thương bằng tất cả sự chân thành. Vì đôi khi, chỉ một ánh mắt dịu dàng cũng có thể cứu lấy một tuổi thơ. Và như Rémi, những đứa trẻ không cần một ngôi nhà lớn, chúng chỉ cần được thấy mình là đứa trẻ được đặt lên đầu tim của ba, của mẹ.
-
TTS feed content
KIỄNG CHÂN KHÔNG VỮNG. SẢI BƯỚC KHÔNG NHANH. Đạo của người quân tử không ở chỗ phô trương, mà ở sự lặng lẽ đầy vững chãi. Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử viết: “Xí giả bất lập, khóa giả bất hành. Tự hiện giả bất minh, tự thị giả bất chương. Tự phạt giả vô công, tự căng giả bất trường.” Tạm dịch: Người kiễng chân thì đứng không vững, người bước dài thì đi không nhanh. Người thích tự khoe không thể rực rỡ, người hay tự cho mình đúng sẽ không rõ ràng. Người hay kể công sẽ không có công, người hay tự cao sẽ không thể thành đại sự. Tự kiêu là bước đầu của tự diệt. Trong lịch sử, kẻ thất bại không thiếu kẻ tài năng. Nhưng hầu hết đều ngã vì tự phụ. Tào Tháo, từng là bậc kiệt xuất, một tay khuynh đảo thiên hạ. Nhưng càng về sau, ông càng tự xem mình là thiên mệnh, không ai sánh nổi. Chính sự kiêu ngạo ấy đã làm mờ mắt, giết chết trung thần, gây chia rẽ trong nội bộ. Khi ông mất, cơ đồ họ Tào cũng dần suy yếu. Ngược lại, Gia Cát Lượng, tuy tài trí hơn người, nhưng luôn giữ lễ, không ngạo mạn, không khoe khoang. Ông từng nói: “Phàm là bậc trí giả, càng giỏi càng nên khiêm.” Vì thế, dù không hoàn toàn thành công, ông vẫn được hậu thế ngưỡng vọng ngàn đời. Tài năng thật sự không cần khoe. Người vững chãi thật sự không cần đứng trên ai Người quân tử như bông lúa chín cúi đầu. Người tiểu nhân như cỏ dại ngẩng cao, mà rễ thì nông. Ở thời đại ồn ào này, càng cần tỉnh táo với những cám dỗ được nhìn thấy, được tung hô, được chứng minh.
-
Chương 2
Chào bạn – người đang lắng nghe. Không biết bạn đang ở đâu vào lúc này… Có thể là trong một căn phòng nhỏ, ánh đèn vàng chiếu qua khung rèm mỏng, như một vệt hoàng hôn còn sót lại từ ngày dài.Có thể là trên một chuyến xe muộn, trở về một nơi gọi là “quê”, với chiếc vali vừa đủ nặng để lưng bạn mỏi, và vừa đủ trống để chứa thêm vài suy nghĩ chưa kịp gấp gọn.Hoặc cũng có thể… bạn đang nằm yên, tay cầm điện thoại, mắt lướt qua hàng trăm đoạn video “learn on TikTok” – nơi người ta chỉ bạn cách sống sâu sắc hơn, biết yêu bản thân hơn, biết tha thứ hơn.Nhưng càng lướt, bạn càng thấy mình… rối.Lòng bạn không rỗng, nhưng không biết phải đầy lên bằng điều gì.Đêm nay, có thể bạn không khóc. Nhưng cũng chẳng ngủ nổi. Và nếu bạn đang nghe tôi lúc này –Cảm ơn bạn… vì đã chọn dừng lại vài phút giữa thế giới quá nhiều tiếng động.Chỉ để lắng nghe một người lạ nói về những điều… mà có thể, cũng chính là điều bạn từng im lặng không làm.Tôi không đến đây để chỉ cho bạn cách sống sao cho nhẹ nhõm hơn, hạnh phúc hơn, đúng đắn hơn.Vì thật lòng mà nói – tôi vẫn còn đang loay hoay với chính mình.Tôi chỉ đến đây để kể một câu chuyện.Không ồn ào, không giật gân, không nhiều cao trào. Chỉ là những lát cắt rất nhỏ trong cuộc sống –Những điều âm thầm lặng lẽ,Những điều tôi từng bỏ qua,Những điều tôi đã không làm.Và những điều – mà hôm nay – tôi chọn gọi bằng hai chữ “tự thú”. Tự thú, ở đây, không phải là lời xưng tội để mong được tha thứ. Mà chỉ là một cách để thành thật hơn với chính mình – với những điều tôi đã làm, và cả những điều tôi đã không làm.Là dám nhìn lại – không né tránh.Dám nói: “Tôi đã từng thờ ơ.” Và dám bắt đầu lại – một cách tử tế hơn, dù chỉ bằng một cái gật đầu, một tin nhắn ngắn, hay một cái nhìn biết dừng lại khi thấy ai đó đang buồn.Vẫn có người bảo: đời người được định nghĩa bởi những gì ta đã trải qua, đã dám làm, đã dám sai.Nhưng tôi nghĩ… đôi khi, con người ta cũng được hình thành bởi chính những điều đã không làm.Không phải vì tôi quên.Mà vì càng trưởng thành, tôi càng nhận ra: chính những điều mình đã bỏ lỡ mới lặng lẽ nhào nặn nên con người mình – đầy vết nứt, nhưng vẫn đang sống. Tôi đã không gọi về cho mẹ, trong những ngày bà ngồi chờ cuộc gọi giữa cơn mưa trái mùa – thứ mưa tạt vào lòng người già như một vết sưng không rút.Mỗi lần mẹ gọi, tôi gắt gỏng, cúp máy, vì nghĩ mình đang bận, vì cho rằng mẹ đang làm phiền.Nhưng cùng lúc đó, tôi vẫn nói năng tử tế với người ngoài, vẫn mỉm cười với người dưng, vẫn dạ vâng với sếp.Tôi không hỏi cha rằng cái lưng ông còn đau không, đêm có ngủ được không, mùa này có trở trời.Tôi đã nghĩ: họ ổn. Họ quen rồi. Họ mạnh mẽ lắm mà.Nhưng sau này tôi mới hiểu — cái được gọi là “trưởng thành” mà tôi vẫn tự hào,chẳng qua chỉ là một phiên bản bóng bẩy của sự vô tâm tôi tự cho phép.Và sự im lặng tôi nghĩ là trưởng thành ấy…đôi khi chính là một kiểu bỏ rơi – kéo dài, có chủ đích, và đầy ích kỷ. Tôi đã không nắm lấy tay người bạn đang lạc lõng.Tôi nhìn thấy nỗi buồn trong mắt họ – thứ nỗi buồn không cần nói thành lời, chỉ cần nhìn một cái là biết ngay: có điều gì đó trong họ đang dần sụp xuống.Tôi đọc được tin nhắn ngắn ngủi: “Tớ buồn.”Một câu chỉ vỏn vẹn hai từ – nhưng là tất cả những gì một người đang đau đủ can đảm để nói ra.Và tôi đã để nó… trôi đi.Giữa hàng tá công việc, tin nhắn chưa đọc và những thứ tôi cho là “quan trọng hơn”.Tôi bận thật.Nhưng không bận đến mức phải để một ai đó buồn một mình.Tôi cố tình biện minh cho sự vô tâm của mình bằng hàng loạt lý do có vẻ hợp lý: “Tớ mệt.” “Tớ ngại mở lời.” “Tớ sợ không biết an ủi sao cho đúng.” Nhưng thực ra, tất cả chỉ là những cái áo khoác – được may vừa vặn cho một tâm hồn bắt đầu lạnh đi mà không nhận ra:Đôi khi, không phải vì ta không biết cách yêu thương. Mà vì ta đã quen sống với một kiểu thờ ơ được hợp pháp hóa bởi hai chữ: “Bận.” Tôi đã không dừng lại khi đi ngang qua một người đàn ông gầy gò, lưng còng như muốn gập xuống vì mỏi mệt, đang co mình dưới hiên nhà ai đó giữa cơn mưa bất chợt đầu mùa – thứ mưa xối xả mà lạnh ngắt, đủ để người ta rùng mình chỉ vì một giọt nước tạt vào gáy, huống gì là cả một thân người không có áo ấm để che. Tôi đã không bước tới khi nhìn thấy một đứa trẻ – khuôn mặt non nớt, hai mắt khép hờ – gục đầu thiếp đi trên bàn nhựa cạnh vỉa hè, bàn tay vẫn còn ôm lấy xấp vé số chưa bán hết, chân đi dép tổ ong, tóc rối, và người lớn thì ngồi ăn bên trong, cười nói rộn ràng mà chẳng ai nhìn ra ngoài cửa sổ.Tôi đã thấy. Tôi đã biết. Tôi đã cảm. Nhưng tôi đã không làm gì cả.Không phải vì tôi không có tiền. Không phải vì tôi không có lòng.Tôi có. Tôi có đủ cả hai. Nhưng tôi đã quen với việc ngoảnh mặt đi — quen tới mức cái hành động quay đi không còn cần lý do gì nữa, không cần đấu tranh gì nữa, nó xảy ra như một phản xạ – nhanh gọn, gọn gàng, sạch sẽ – như thể nếu tôi không đứng lại thì tôi không sai, như thể nếu tôi không nhìn kỹ thì tôi không phải chịu trách nhiệm gì cả. Tôi đã tự ru mình bằng những lời biện hộ mềm mại: “Mình mệt mà”, “Giờ này giúp sao được?”, “Lỡ là lừa đảo thì sao?”, “Mình cũng chẳng khá giả gì đâu…” , và mỗi lần tự nhắc như thế, tôi lại thấy yên tâm thêm một chút, thấy dễ thở thêm một chút, như thể vừa gấp gọn một cơn day dứt lại, nhét vào đâu đó trong ngăn tủ rất sâu. Nhưng điều khiến tôi thấy sợ nhất không phải là tôi đã không giúp, mà là tôi đã không còn thấy bận lòng về việc không giúp, không còn thấy đau đáu, không còn thấy mình mắc nợ một hành động tử tế nào đó mà đáng ra tôi có thể làm, đáng ra chỉ cần một bước chân chậm lại, một cái mở ví, một ánh mắt dịu dàng nhìn vào người đang lạnh kia cũng đủ để người đó biết rằng họ chưa bị bỏ rơi hoàn toàn.Và khi một người bắt đầu thấy thoải mái với việc ngoảnh mặt, thấy quen với việc lướt qua một mảnh đời nhăn nhúm mà không hề run tay, không hề gợn lòng,…thì đó không còn là sự vô tâm đơn thuần nữa.Đó là sự chai lì.Là dấu hiệu của một tâm hồn đang lặng lẽ rút hết chất người, để lại một khoảng trống đẹp đẽ, lịch sự, đạo mạo – nhưng lạnh đến rợn người.Bởi, người đáng sợ nhất không phải là người ác, mà là người không còn cảm thấy gì khi mình vô tình. Tôi cũng đã không làm gì cả, khi thấy một đứa bạn trong lớp bị đám đông xúm lại trêu chọc ,người ta giật cặp nó, gọi nó bằng những cái tên méo mó, đổ nước vào ghế nó ngồi rồi cười ầm lên như vừa làm được một trò hay ho.Tôi ngồi đó. Nhìn thấy hết.Như một người từng bị làm nhục giống hệt như thế.Nhưng tôi không lên tiếng, không bênh vực, không lại gần.Tôi chỉ cúi đầu, giả vờ chép bài — như thể mình không liên quan. Tôi từng nghĩ: “Tôi không tham gia là tốt lắm rồi.”Nhưng bây giờ, tôi biết, im lặng không bao giờ là vô tội.Đôi khi, nó chỉ là cách an toàn nhất để cho phép cái ác tồn tại mà không cần máu đổ. Tôi cũng đã không hỏi han gì khi một người bạn cũ im lặng rời khỏi nhóm, biến mất khỏi mạng xã hội, không còn hiện diện trong những cuộc trò chuyện chung.Tôi chỉ nghĩ: “Chắc nó bận. Hay nó tự rút.”Và tôi tiếp tục sống, tiếp tục nhắn tin cho những người còn lại, như thể người đó chưa từng ở đó, như thể khoảng trống mà họ để lại chỉ là một lỗi kỹ thuật. Tôi đã không ôm đứa bạn thân của mình vào cái ngày nó khóc như chưa từng được khóc sau một cuộc chia tay đổ vỡ và ê chề.Tôi ngồi bên cạnh, lặng thinh.Không phải vì tôi không đau thay nó. Mà vì tôi sợ cảm xúc thật của mình sẽ làm tôi yếu đi. Có những lúc, tôi chọn dửng dưng… chỉ vì sự dịu dàng khiến tôi mỏi.Và vì trong lòng tôi khi ấy, việc phải mở lòng ra để chạm vào nỗi buồn của người khác còn khó hơn cả việc bỏ qua nó. Tôi đã không làm tất cả những điều ấy: không ôm ai khi họ cần một bờ vai,không giữ ai lại khi họ sắp bước đi,không mở lời khi lẽ ra chỉ cần một câu nói giản dị cũng đủ thay đổi một cuộc đời.Và có lẽ, điều khiến tôi đau nhất… không phải là tôi đã sai, mà là tôi đã biết rõ điều đúng nhưng vẫn đứng yên.Tôi không ác. Nhưng tôi đã vô tình.Tôi không lạnh. Nhưng tôi đã quen với cái im lặng không làm tổn thương ai… và cũng không cứu được ai. Có những ngày, tôi sống như một bóng người tử tế :nói những câu đúng, cư xử phải phép, mỉm cười vừa đủ, và rút lui đúng lúc nhưng sâu bên trong, tôi biết: tôi đã để trái tim mình hoang hóa dần đi, như một khu vườn không còn người ghé thăm. Tôi đã không làm gì cả.Và thế giới vẫn xoay. Những người tôi bỏ quên vẫn tiếp tục sống, vẫn cười, vẫn yêu — chỉ là… không có tôi trong đó.Không ai trách tôi cả.Nhưng cũng chẳng ai còn đợi tôi.Và đó mới là hình phạt âm thầm nhất. Không phải bị trừng phạt bởi người khác — mà là bị bỏ lại trong chính những yêu thương mình đã không đủ can đảm để giữ lấy. Giờ đây, tôi bước đi giữa cuộc đời này… Không mang theo vết thương, mà mang theo những điều lẽ ra đã có thể rất đẹp — nếu tôi chịu làm một điều gì đó.Nhưng tôi đã không làm.Và đôi khi, những điều ta không làm… lại trở thành tiếng ồn dai dẳng nhất trong lòng. Hôm nay, tôi viết những dòng này như một lời tự thú. Không phải để tự kết án, cũng không để dằn vặt mình thêm nữa. Mà là để thắp lên một ánh đèn nhỏ – trong căn phòng đã tối quá lâu mang tên “giá như”. Tôi từng nghĩ thời gian sẽ tự mình chữa lành những sai lầm. Nhưng hóa ra, có những vết thương không liền da nếu ta không dám cúi xuống, chạm tay vào nó, và thừa nhận rằng: “Tôi đã từng sai.”Tôi từng để lòng mình chai sạn, từng tin rằng sự im lặng là cách để tồn tại giữa một thế giới quá ồn ào. Tôi đã thấy người khác bị tổn thương – theo cái cách mà tôi từng bị – nhưng tôi chỉ lặng lẽ quay đi. Không lên tiếng. Không dừng lại. Không làm gì cả.Tôi đã từng vô tâm đến mức giả vờ không thấy. Từng lạnh lùng đến mức bước qua một ánh mắt cầu cứu chỉ cách tôi vài bước chân.Và tệ hơn, tôi từng nghĩ: “Không phải việc của mình.”Tôi đã từng sống như thể không ai trên đời này cần mình hiểu, cần mình hỏi han, cần mình dừng lại.Tôi để những cuộc gọi nhỡ nằm im lìm trong nhật ký. Tôi bỏ qua những tin nhắn mà chỉ cần một dòng trả lời thôi cũng đủ làm dịu đi một ngày tồi tệ của ai đó.Tôi chọn cách không quay đầu – vì sợ nhìn lại sẽ đau. Vì sợ nhìn lại sẽ thấy một con người mà chính tôi cũng không muốn đối diện.Nhưng hôm nay, tôi biết:Không ai sống cả đời mà không phạm sai lầm. Chỉ có điều, ta có đủ dũng khí để dừng lại và bắt đầu sống khác đi – hay không. Hôm nay, tôi muốn bắt đầu – không phải từ điều gì lớn lao. Mà từ một cuộc gọi về nhà, dù chỉ để nói: “Con vẫn ổn.” Từ một dòng tin nhắn ngập ngừng: “Cậu dạo này thế nào rồi?” Từ một ánh mắt biết nhìn thẳng vào những điều từng khiến tôi quay lưng. Tôi không thể quay lại để sống khác đi. Nhưng tôi có thể sống tiếp – dịu dàng hơn, biết ơn hơn, tử tế hơn – bắt đầu từ chính giây phút này.Tôi có thể học cách đứng lại – khi ai đó cần một người lắng nghe.Học cách mở lời – khi trái tim không còn muốn trốn chạy.Học cách tha thứ – cho người, và cho chính tôi ngày cũ. Tôi từng bỏ lỡ. Nhưng hôm nay, tôi muốn bắt đầu. Tôi từng im lặng. Nhưng hôm nay, tôi muốn nói. Tôi từng quay đi. Nhưng hôm nay, tôi đang học cách đứng lại – để lắng nghe, để yêu thương, và để không bỏ rơi thêm một ai – dù chỉ là trong ánh mắt. Và nếu bạn cũng giống tôi – đã từng không làm, không nói, không kịp – thì hãy cho mình một chút dịu dàng. Vì chỉ khi đủ nhẹ nhàng với chính mình, ta mới có thể dịu dàng với cuộc đời.
-
Chương 2
Chào bạn – người đang lắng nghe. Không biết bạn đang ở đâu vào lúc này… Có thể là trong một căn phòng nhỏ, ánh đèn vàng chiếu qua khung rèm mỏng, như một vệt hoàng hôn còn sót lại từ ngày dài.Có thể là trên một chuyến xe muộn, trở về một nơi gọi là “quê”, với chiếc vali vừa đủ nặng để lưng bạn mỏi, và vừa đủ trống để chứa thêm vài suy nghĩ chưa kịp gấp gọn.Hoặc cũng có thể… bạn đang nằm yên, tay cầm điện thoại, mắt lướt qua hàng trăm đoạn video “learn on TikTok” – nơi người ta chỉ bạn cách sống sâu sắc hơn, biết yêu bản thân hơn, biết tha thứ hơn.Nhưng càng lướt, bạn càng thấy mình… rối.Lòng bạn không rỗng, nhưng không biết phải đầy lên bằng điều gì.Đêm nay, có thể bạn không khóc. Nhưng cũng chẳng ngủ nổi. Và nếu bạn đang nghe tôi lúc này –Cảm ơn bạn… vì đã chọn dừng lại vài phút giữa thế giới quá nhiều tiếng động.Chỉ để lắng nghe một người lạ nói về những điều… mà có thể, cũng chính là điều bạn từng im lặng không làm.Tôi không đến đây để chỉ cho bạn cách sống sao cho nhẹ nhõm hơn, hạnh phúc hơn, đúng đắn hơn.Vì thật lòng mà nói – tôi vẫn còn đang loay hoay với chính mình.Tôi chỉ đến đây để kể một câu chuyện.Không ồn ào, không giật gân, không nhiều cao trào. Chỉ là những lát cắt rất nhỏ trong cuộc sống –Những điều âm thầm lặng lẽ,Những điều tôi từng bỏ qua,Những điều tôi đã không làm.Và những điều – mà hôm nay – tôi chọn gọi bằng hai chữ “tự thú”. Tự thú, ở đây, không phải là lời xưng tội để mong được tha thứ. Mà chỉ là một cách để thành thật hơn với chính mình – với những điều tôi đã làm, và cả những điều tôi đã không làm.Là dám nhìn lại – không né tránh.Dám nói: “Tôi đã từng thờ ơ.” Và dám bắt đầu lại – một cách tử tế hơn, dù chỉ bằng một cái gật đầu, một tin nhắn ngắn, hay một cái nhìn biết dừng lại khi thấy ai đó đang buồn.Vẫn có người bảo: đời người được định nghĩa bởi những gì ta đã trải qua, đã dám làm, đã dám sai.Nhưng tôi nghĩ… đôi khi, con người ta cũng được hình thành bởi chính những điều đã không làm.Không phải vì tôi quên.Mà vì càng trưởng thành, tôi càng nhận ra: chính những điều mình đã bỏ lỡ mới lặng lẽ nhào nặn nên con người mình – đầy vết nứt, nhưng vẫn đang sống. Tôi đã không gọi về cho mẹ, trong những ngày bà ngồi chờ cuộc gọi giữa cơn mưa trái mùa – thứ mưa tạt vào lòng người già như một vết sưng không rút.Mỗi lần mẹ gọi, tôi gắt gỏng, cúp máy, vì nghĩ mình đang bận, vì cho rằng mẹ đang làm phiền.Nhưng cùng lúc đó, tôi vẫn nói năng tử tế với người ngoài, vẫn mỉm cười với người dưng, vẫn dạ vâng với sếp.Tôi không hỏi cha rằng cái lưng ông còn đau không, đêm có ngủ được không, mùa này có trở trời.Tôi đã nghĩ: họ ổn. Họ quen rồi. Họ mạnh mẽ lắm mà.Nhưng sau này tôi mới hiểu — cái được gọi là “trưởng thành” mà tôi vẫn tự hào,chẳng qua chỉ là một phiên bản bóng bẩy của sự vô tâm tôi tự cho phép.Và sự im lặng tôi nghĩ là trưởng thành ấy…đôi khi chính là một kiểu bỏ rơi – kéo dài, có chủ đích, và đầy ích kỷ. Tôi đã không nắm lấy tay người bạn đang lạc lõng.Tôi nhìn thấy nỗi buồn trong mắt họ – thứ nỗi buồn không cần nói thành lời, chỉ cần nhìn một cái là biết ngay: có điều gì đó trong họ đang dần sụp xuống.Tôi đọc được tin nhắn ngắn ngủi: “Tớ buồn.”Một câu chỉ vỏn vẹn hai từ – nhưng là tất cả những gì một người đang đau đủ can đảm để nói ra.Và tôi đã để nó… trôi đi.Giữa hàng tá công việc, tin nhắn chưa đọc và những thứ tôi cho là “quan trọng hơn”.Tôi bận thật.Nhưng không bận đến mức phải để một ai đó buồn một mình.Tôi cố tình biện minh cho sự vô tâm của mình bằng hàng loạt lý do có vẻ hợp lý: “Tớ mệt.” “Tớ ngại mở lời.” “Tớ sợ không biết an ủi sao cho đúng.” Nhưng thực ra, tất cả chỉ là những cái áo khoác – được may vừa vặn cho một tâm hồn bắt đầu lạnh đi mà không nhận ra:Đôi khi, không phải vì ta không biết cách yêu thương. Mà vì ta đã quen sống với một kiểu thờ ơ được hợp pháp hóa bởi hai chữ: “Bận.” Tôi đã không dừng lại khi đi ngang qua một người đàn ông gầy gò, lưng còng như muốn gập xuống vì mỏi mệt, đang co mình dưới hiên nhà ai đó giữa cơn mưa bất chợt đầu mùa – thứ mưa xối xả mà lạnh ngắt, đủ để người ta rùng mình chỉ vì một giọt nước tạt vào gáy, huống gì là cả một thân người không có áo ấm để che. Tôi đã không bước tới khi nhìn thấy một đứa trẻ – khuôn mặt non nớt, hai mắt khép hờ – gục đầu thiếp đi trên bàn nhựa cạnh vỉa hè, bàn tay vẫn còn ôm lấy xấp vé số chưa bán hết, chân đi dép tổ ong, tóc rối, và người lớn thì ngồi ăn bên trong, cười nói rộn ràng mà chẳng ai nhìn ra ngoài cửa sổ.Tôi đã thấy. Tôi đã biết. Tôi đã cảm. Nhưng tôi đã không làm gì cả.Không phải vì tôi không có tiền. Không phải vì tôi không có lòng.Tôi có. Tôi có đủ cả hai. Nhưng tôi đã quen với việc ngoảnh mặt đi — quen tới mức cái hành động quay đi không còn cần lý do gì nữa, không cần đấu tranh gì nữa, nó xảy ra như một phản xạ – nhanh gọn, gọn gàng, sạch sẽ – như thể nếu tôi không đứng lại thì tôi không sai, như thể nếu tôi không nhìn kỹ thì tôi không phải chịu trách nhiệm gì cả. Tôi đã tự ru mình bằng những lời biện hộ mềm mại: “Mình mệt mà”, “Giờ này giúp sao được?”, “Lỡ là lừa đảo thì sao?”, “Mình cũng chẳng khá giả gì đâu…” , và mỗi lần tự nhắc như thế, tôi lại thấy yên tâm thêm một chút, thấy dễ thở thêm một chút, như thể vừa gấp gọn một cơn day dứt lại, nhét vào đâu đó trong ngăn tủ rất sâu. Nhưng điều khiến tôi thấy sợ nhất không phải là tôi đã không giúp, mà là tôi đã không còn thấy bận lòng về việc không giúp, không còn thấy đau đáu, không còn thấy mình mắc nợ một hành động tử tế nào đó mà đáng ra tôi có thể làm, đáng ra chỉ cần một bước chân chậm lại, một cái mở ví, một ánh mắt dịu dàng nhìn vào người đang lạnh kia cũng đủ để người đó biết rằng họ chưa bị bỏ rơi hoàn toàn.Và khi một người bắt đầu thấy thoải mái với việc ngoảnh mặt, thấy quen với việc lướt qua một mảnh đời nhăn nhúm mà không hề run tay, không hề gợn lòng,…thì đó không còn là sự vô tâm đơn thuần nữa.Đó là sự chai lì.Là dấu hiệu của một tâm hồn đang lặng lẽ rút hết chất người, để lại một khoảng trống đẹp đẽ, lịch sự, đạo mạo – nhưng lạnh đến rợn người.Bởi, người đáng sợ nhất không phải là người ác, mà là người không còn cảm thấy gì khi mình vô tình. Tôi cũng đã không làm gì cả, khi thấy một đứa bạn trong lớp bị đám đông xúm lại trêu chọc ,người ta giật cặp nó, gọi nó bằng những cái tên méo mó, đổ nước vào ghế nó ngồi rồi cười ầm lên như vừa làm được một trò hay ho.Tôi ngồi đó. Nhìn thấy hết.Như một người từng bị làm nhục giống hệt như thế.Nhưng tôi không lên tiếng, không bênh vực, không lại gần.Tôi chỉ cúi đầu, giả vờ chép bài — như thể mình không liên quan. Tôi từng nghĩ: “Tôi không tham gia là tốt lắm rồi.”Nhưng bây giờ, tôi biết, im lặng không bao giờ là vô tội.Đôi khi, nó chỉ là cách an toàn nhất để cho phép cái ác tồn tại mà không cần máu đổ. Tôi cũng đã không hỏi han gì khi một người bạn cũ im lặng rời khỏi nhóm, biến mất khỏi mạng xã hội, không còn hiện diện trong những cuộc trò chuyện chung.Tôi chỉ nghĩ: “Chắc nó bận. Hay nó tự rút.”Và tôi tiếp tục sống, tiếp tục nhắn tin cho những người còn lại, như thể người đó chưa từng ở đó, như thể khoảng trống mà họ để lại chỉ là một lỗi kỹ thuật. Tôi đã không ôm đứa bạn thân của mình vào cái ngày nó khóc như chưa từng được khóc sau một cuộc chia tay đổ vỡ và ê chề.Tôi ngồi bên cạnh, lặng thinh.Không phải vì tôi không đau thay nó. Mà vì tôi sợ cảm xúc thật của mình sẽ làm tôi yếu đi. Có những lúc, tôi chọn dửng dưng… chỉ vì sự dịu dàng khiến tôi mỏi.Và vì trong lòng tôi khi ấy, việc phải mở lòng ra để chạm vào nỗi buồn của người khác còn khó hơn cả việc bỏ qua nó. Tôi đã không làm tất cả những điều ấy: không ôm ai khi họ cần một bờ vai,không giữ ai lại khi họ sắp bước đi,không mở lời khi lẽ ra chỉ cần một câu nói giản dị cũng đủ thay đổi một cuộc đời.Và có lẽ, điều khiến tôi đau nhất… không phải là tôi đã sai, mà là tôi đã biết rõ điều đúng nhưng vẫn đứng yên.Tôi không ác. Nhưng tôi đã vô tình.Tôi không lạnh. Nhưng tôi đã quen với cái im lặng không làm tổn thương ai… và cũng không cứu được ai. Có những ngày, tôi sống như một bóng người tử tế :nói những câu đúng, cư xử phải phép, mỉm cười vừa đủ, và rút lui đúng lúc nhưng sâu bên trong, tôi biết: tôi đã để trái tim mình hoang hóa dần đi, như một khu vườn không còn người ghé thăm. Tôi đã không làm gì cả.Và thế giới vẫn xoay. Những người tôi bỏ quên vẫn tiếp tục sống, vẫn cười, vẫn yêu — chỉ là… không có tôi trong đó.Không ai trách tôi cả.Nhưng cũng chẳng ai còn đợi tôi.Và đó mới là hình phạt âm thầm nhất. Không phải bị trừng phạt bởi người khác — mà là bị bỏ lại trong chính những yêu thương mình đã không đủ can đảm để giữ lấy. Giờ đây, tôi bước đi giữa cuộc đời này… Không mang theo vết thương, mà mang theo những điều lẽ ra đã có thể rất đẹp — nếu tôi chịu làm một điều gì đó.Nhưng tôi đã không làm.Và đôi khi, những điều ta không làm… lại trở thành tiếng ồn dai dẳng nhất trong lòng. Hôm nay, tôi viết những dòng này như một lời tự thú. Không phải để tự kết án, cũng không để dằn vặt mình thêm nữa. Mà là để thắp lên một ánh đèn nhỏ – trong căn phòng đã tối quá lâu mang tên “giá như”. Tôi từng nghĩ thời gian sẽ tự mình chữa lành những sai lầm. Nhưng hóa ra, có những vết thương không liền da nếu ta không dám cúi xuống, chạm tay vào nó, và thừa nhận rằng: “Tôi đã từng sai.”Tôi từng để lòng mình chai sạn, từng tin rằng sự im lặng là cách để tồn tại giữa một thế giới quá ồn ào. Tôi đã thấy người khác bị tổn thương – theo cái cách mà tôi từng bị – nhưng tôi chỉ lặng lẽ quay đi. Không lên tiếng. Không dừng lại. Không làm gì cả.Tôi đã từng vô tâm đến mức giả vờ không thấy. Từng lạnh lùng đến mức bước qua một ánh mắt cầu cứu chỉ cách tôi vài bước chân.Và tệ hơn, tôi từng nghĩ: “Không phải việc của mình.”Tôi đã từng sống như thể không ai trên đời này cần mình hiểu, cần mình hỏi han, cần mình dừng lại.Tôi để những cuộc gọi nhỡ nằm im lìm trong nhật ký. Tôi bỏ qua những tin nhắn mà chỉ cần một dòng trả lời thôi cũng đủ làm dịu đi một ngày tồi tệ của ai đó.Tôi chọn cách không quay đầu – vì sợ nhìn lại sẽ đau. Vì sợ nhìn lại sẽ thấy một con người mà chính tôi cũng không muốn đối diện.Nhưng hôm nay, tôi biết:Không ai sống cả đời mà không phạm sai lầm. Chỉ có điều, ta có đủ dũng khí để dừng lại và bắt đầu sống khác đi – hay không. Hôm nay, tôi muốn bắt đầu – không phải từ điều gì lớn lao. Mà từ một cuộc gọi về nhà, dù chỉ để nói: “Con vẫn ổn.” Từ một dòng tin nhắn ngập ngừng: “Cậu dạo này thế nào rồi?” Từ một ánh mắt biết nhìn thẳng vào những điều từng khiến tôi quay lưng. Tôi không thể quay lại để sống khác đi. Nhưng tôi có thể sống tiếp – dịu dàng hơn, biết ơn hơn, tử tế hơn – bắt đầu từ chính giây phút này.Tôi có thể học cách đứng lại – khi ai đó cần một người lắng nghe.Học cách mở lời – khi trái tim không còn muốn trốn chạy.Học cách tha thứ – cho người, và cho chính tôi ngày cũ. Tôi từng bỏ lỡ. Nhưng hôm nay, tôi muốn bắt đầu. Tôi từng im lặng. Nhưng hôm nay, tôi muốn nói. Tôi từng quay đi. Nhưng hôm nay, tôi đang học cách đứng lại – để lắng nghe, để yêu thương, và để không bỏ rơi thêm một ai – dù chỉ là trong ánh mắt. Và nếu bạn cũng giống tôi – đã từng không làm, không nói, không kịp – thì hãy cho mình một chút dịu dàng. Vì chỉ khi đủ nhẹ nhàng với chính mình, ta mới có thể dịu dàng với cuộc đời.
-
Chương 2
Chào bạn – người đang lắng nghe. Không biết bạn đang ở đâu vào lúc này… Có thể là trong một căn phòng nhỏ, ánh đèn vàng chiếu qua khung rèm mỏng, như một vệt hoàng hôn còn sót lại từ ngày dài.Có thể là trên một chuyến xe muộn, trở về một nơi gọi là “quê”, với chiếc vali vừa đủ nặng để lưng bạn mỏi, và vừa đủ trống để chứa thêm vài suy nghĩ chưa kịp gấp gọn.Hoặc cũng có thể… bạn đang nằm yên, tay cầm điện thoại, mắt lướt qua hàng trăm đoạn video “learn on TikTok” – nơi người ta chỉ bạn cách sống sâu sắc hơn, biết yêu bản thân hơn, biết tha thứ hơn.Nhưng càng lướt, bạn càng thấy mình… rối.Lòng bạn không rỗng, nhưng không biết phải đầy lên bằng điều gì.Đêm nay, có thể bạn không khóc. Nhưng cũng chẳng ngủ nổi. Và nếu bạn đang nghe tôi lúc này –Cảm ơn bạn… vì đã chọn dừng lại vài phút giữa thế giới quá nhiều tiếng động.Chỉ để lắng nghe một người lạ nói về những điều… mà có thể, cũng chính là điều bạn từng im lặng không làm.Tôi không đến đây để chỉ cho bạn cách sống sao cho nhẹ nhõm hơn, hạnh phúc hơn, đúng đắn hơn.Vì thật lòng mà nói – tôi vẫn còn đang loay hoay với chính mình.Tôi chỉ đến đây để kể một câu chuyện.Không ồn ào, không giật gân, không nhiều cao trào. Chỉ là những lát cắt rất nhỏ trong cuộc sống –Những điều âm thầm lặng lẽ,Những điều tôi từng bỏ qua,Những điều tôi đã không làm.Và những điều – mà hôm nay – tôi chọn gọi bằng hai chữ “tự thú”. Tự thú, ở đây, không phải là lời xưng tội để mong được tha thứ. Mà chỉ là một cách để thành thật hơn với chính mình – với những điều tôi đã làm, và cả những điều tôi đã không làm.Là dám nhìn lại – không né tránh.Dám nói: “Tôi đã từng thờ ơ.” Và dám bắt đầu lại – một cách tử tế hơn, dù chỉ bằng một cái gật đầu, một tin nhắn ngắn, hay một cái nhìn biết dừng lại khi thấy ai đó đang buồn.Vẫn có người bảo: đời người được định nghĩa bởi những gì ta đã trải qua, đã dám làm, đã dám sai.Nhưng tôi nghĩ… đôi khi, con người ta cũng được hình thành bởi chính những điều đã không làm.Không phải vì tôi quên.Mà vì càng trưởng thành, tôi càng nhận ra: chính những điều mình đã bỏ lỡ mới lặng lẽ nhào nặn nên con người mình – đầy vết nứt, nhưng vẫn đang sống. Tôi đã không gọi về cho mẹ, trong những ngày bà ngồi chờ cuộc gọi giữa cơn mưa trái mùa – thứ mưa tạt vào lòng người già như một vết sưng không rút.Mỗi lần mẹ gọi, tôi gắt gỏng, cúp máy, vì nghĩ mình đang bận, vì cho rằng mẹ đang làm phiền.Nhưng cùng lúc đó, tôi vẫn nói năng tử tế với người ngoài, vẫn mỉm cười với người dưng, vẫn dạ vâng với sếp.Tôi không hỏi cha rằng cái lưng ông còn đau không, đêm có ngủ được không, mùa này có trở trời.Tôi đã nghĩ: họ ổn. Họ quen rồi. Họ mạnh mẽ lắm mà.Nhưng sau này tôi mới hiểu — cái được gọi là “trưởng thành” mà tôi vẫn tự hào,chẳng qua chỉ là một phiên bản bóng bẩy của sự vô tâm tôi tự cho phép.Và sự im lặng tôi nghĩ là trưởng thành ấy…đôi khi chính là một kiểu bỏ rơi – kéo dài, có chủ đích, và đầy ích kỷ. Tôi đã không nắm lấy tay người bạn đang lạc lõng.Tôi nhìn thấy nỗi buồn trong mắt họ – thứ nỗi buồn không cần nói thành lời, chỉ cần nhìn một cái là biết ngay: có điều gì đó trong họ đang dần sụp xuống.Tôi đọc được tin nhắn ngắn ngủi: “Tớ buồn.”Một câu chỉ vỏn vẹn hai từ – nhưng là tất cả những gì một người đang đau đủ can đảm để nói ra.Và tôi đã để nó… trôi đi.Giữa hàng tá công việc, tin nhắn chưa đọc và những thứ tôi cho là “quan trọng hơn”.Tôi bận thật.Nhưng không bận đến mức phải để một ai đó buồn một mình.Tôi cố tình biện minh cho sự vô tâm của mình bằng hàng loạt lý do có vẻ hợp lý: “Tớ mệt.” “Tớ ngại mở lời.” “Tớ sợ không biết an ủi sao cho đúng.” Nhưng thực ra, tất cả chỉ là những cái áo khoác – được may vừa vặn cho một tâm hồn bắt đầu lạnh đi mà không nhận ra:Đôi khi, không phải vì ta không biết cách yêu thương. Mà vì ta đã quen sống với một kiểu thờ ơ được hợp pháp hóa bởi hai chữ: “Bận.” Tôi đã không dừng lại khi đi ngang qua một người đàn ông gầy gò, lưng còng như muốn gập xuống vì mỏi mệt, đang co mình dưới hiên nhà ai đó giữa cơn mưa bất chợt đầu mùa – thứ mưa xối xả mà lạnh ngắt, đủ để người ta rùng mình chỉ vì một giọt nước tạt vào gáy, huống gì là cả một thân người không có áo ấm để che. Tôi đã không bước tới khi nhìn thấy một đứa trẻ – khuôn mặt non nớt, hai mắt khép hờ – gục đầu thiếp đi trên bàn nhựa cạnh vỉa hè, bàn tay vẫn còn ôm lấy xấp vé số chưa bán hết, chân đi dép tổ ong, tóc rối, và người lớn thì ngồi ăn bên trong, cười nói rộn ràng mà chẳng ai nhìn ra ngoài cửa sổ.Tôi đã thấy. Tôi đã biết. Tôi đã cảm. Nhưng tôi đã không làm gì cả.Không phải vì tôi không có tiền. Không phải vì tôi không có lòng.Tôi có. Tôi có đủ cả hai. Nhưng tôi đã quen với việc ngoảnh mặt đi — quen tới mức cái hành động quay đi không còn cần lý do gì nữa, không cần đấu tranh gì nữa, nó xảy ra như một phản xạ – nhanh gọn, gọn gàng, sạch sẽ – như thể nếu tôi không đứng lại thì tôi không sai, như thể nếu tôi không nhìn kỹ thì tôi không phải chịu trách nhiệm gì cả. Tôi đã tự ru mình bằng những lời biện hộ mềm mại: “Mình mệt mà”, “Giờ này giúp sao được?”, “Lỡ là lừa đảo thì sao?”, “Mình cũng chẳng khá giả gì đâu…” , và mỗi lần tự nhắc như thế, tôi lại thấy yên tâm thêm một chút, thấy dễ thở thêm một chút, như thể vừa gấp gọn một cơn day dứt lại, nhét vào đâu đó trong ngăn tủ rất sâu. Nhưng điều khiến tôi thấy sợ nhất không phải là tôi đã không giúp, mà là tôi đã không còn thấy bận lòng về việc không giúp, không còn thấy đau đáu, không còn thấy mình mắc nợ một hành động tử tế nào đó mà đáng ra tôi có thể làm, đáng ra chỉ cần một bước chân chậm lại, một cái mở ví, một ánh mắt dịu dàng nhìn vào người đang lạnh kia cũng đủ để người đó biết rằng họ chưa bị bỏ rơi hoàn toàn.Và khi một người bắt đầu thấy thoải mái với việc ngoảnh mặt, thấy quen với việc lướt qua một mảnh đời nhăn nhúm mà không hề run tay, không hề gợn lòng,…thì đó không còn là sự vô tâm đơn thuần nữa.Đó là sự chai lì.Là dấu hiệu của một tâm hồn đang lặng lẽ rút hết chất người, để lại một khoảng trống đẹp đẽ, lịch sự, đạo mạo – nhưng lạnh đến rợn người.Bởi, người đáng sợ nhất không phải là người ác, mà là người không còn cảm thấy gì khi mình vô tình. Tôi cũng đã không làm gì cả, khi thấy một đứa bạn trong lớp bị đám đông xúm lại trêu chọc ,người ta giật cặp nó, gọi nó bằng những cái tên méo mó, đổ nước vào ghế nó ngồi rồi cười ầm lên như vừa làm được một trò hay ho.Tôi ngồi đó. Nhìn thấy hết.Như một người từng bị làm nhục giống hệt như thế.Nhưng tôi không lên tiếng, không bênh vực, không lại gần.Tôi chỉ cúi đầu, giả vờ chép bài — như thể mình không liên quan. Tôi từng nghĩ: “Tôi không tham gia là tốt lắm rồi.”Nhưng bây giờ, tôi biết, im lặng không bao giờ là vô tội.Đôi khi, nó chỉ là cách an toàn nhất để cho phép cái ác tồn tại mà không cần máu đổ. Tôi cũng đã không hỏi han gì khi một người bạn cũ im lặng rời khỏi nhóm, biến mất khỏi mạng xã hội, không còn hiện diện trong những cuộc trò chuyện chung.Tôi chỉ nghĩ: “Chắc nó bận. Hay nó tự rút.”Và tôi tiếp tục sống, tiếp tục nhắn tin cho những người còn lại, như thể người đó chưa từng ở đó, như thể khoảng trống mà họ để lại chỉ là một lỗi kỹ thuật. Tôi đã không ôm đứa bạn thân của mình vào cái ngày nó khóc như chưa từng được khóc sau một cuộc chia tay đổ vỡ và ê chề.Tôi ngồi bên cạnh, lặng thinh.Không phải vì tôi không đau thay nó. Mà vì tôi sợ cảm xúc thật của mình sẽ làm tôi yếu đi. Có những lúc, tôi chọn dửng dưng… chỉ vì sự dịu dàng khiến tôi mỏi.Và vì trong lòng tôi khi ấy, việc phải mở lòng ra để chạm vào nỗi buồn của người khác còn khó hơn cả việc bỏ qua nó. Tôi đã không làm tất cả những điều ấy: không ôm ai khi họ cần một bờ vai,không giữ ai lại khi họ sắp bước đi,không mở lời khi lẽ ra chỉ cần một câu nói giản dị cũng đủ thay đổi một cuộc đời.Và có lẽ, điều khiến tôi đau nhất… không phải là tôi đã sai, mà là tôi đã biết rõ điều đúng nhưng vẫn đứng yên.Tôi không ác. Nhưng tôi đã vô tình.Tôi không lạnh. Nhưng tôi đã quen với cái im lặng không làm tổn thương ai… và cũng không cứu được ai. Có những ngày, tôi sống như một bóng người tử tế :nói những câu đúng, cư xử phải phép, mỉm cười vừa đủ, và rút lui đúng lúc nhưng sâu bên trong, tôi biết: tôi đã để trái tim mình hoang hóa dần đi, như một khu vườn không còn người ghé thăm. Tôi đã không làm gì cả.Và thế giới vẫn xoay. Những người tôi bỏ quên vẫn tiếp tục sống, vẫn cười, vẫn yêu — chỉ là… không có tôi trong đó.Không ai trách tôi cả.Nhưng cũng chẳng ai còn đợi tôi.Và đó mới là hình phạt âm thầm nhất. Không phải bị trừng phạt bởi người khác — mà là bị bỏ lại trong chính những yêu thương mình đã không đủ can đảm để giữ lấy. Giờ đây, tôi bước đi giữa cuộc đời này… Không mang theo vết thương, mà mang theo những điều lẽ ra đã có thể rất đẹp — nếu tôi chịu làm một điều gì đó.Nhưng tôi đã không làm.Và đôi khi, những điều ta không làm… lại trở thành tiếng ồn dai dẳng nhất trong lòng. Hôm nay, tôi viết những dòng này như một lời tự thú. Không phải để tự kết án, cũng không để dằn vặt mình thêm nữa. Mà là để thắp lên một ánh đèn nhỏ – trong căn phòng đã tối quá lâu mang tên “giá như”. Tôi từng nghĩ thời gian sẽ tự mình chữa lành những sai lầm. Nhưng hóa ra, có những vết thương không liền da nếu ta không dám cúi xuống, chạm tay vào nó, và thừa nhận rằng: “Tôi đã từng sai.”Tôi từng để lòng mình chai sạn, từng tin rằng sự im lặng là cách để tồn tại giữa một thế giới quá ồn ào. Tôi đã thấy người khác bị tổn thương – theo cái cách mà tôi từng bị – nhưng tôi chỉ lặng lẽ quay đi. Không lên tiếng. Không dừng lại. Không làm gì cả.Tôi đã từng vô tâm đến mức giả vờ không thấy. Từng lạnh lùng đến mức bước qua một ánh mắt cầu cứu chỉ cách tôi vài bước chân.Và tệ hơn, tôi từng nghĩ: “Không phải việc của mình.”Tôi đã từng sống như thể không ai trên đời này cần mình hiểu, cần mình hỏi han, cần mình dừng lại.Tôi để những cuộc gọi nhỡ nằm im lìm trong nhật ký. Tôi bỏ qua những tin nhắn mà chỉ cần một dòng trả lời thôi cũng đủ làm dịu đi một ngày tồi tệ của ai đó.Tôi chọn cách không quay đầu – vì sợ nhìn lại sẽ đau. Vì sợ nhìn lại sẽ thấy một con người mà chính tôi cũng không muốn đối diện.Nhưng hôm nay, tôi biết:Không ai sống cả đời mà không phạm sai lầm. Chỉ có điều, ta có đủ dũng khí để dừng lại và bắt đầu sống khác đi – hay không. Hôm nay, tôi muốn bắt đầu – không phải từ điều gì lớn lao. Mà từ một cuộc gọi về nhà, dù chỉ để nói: “Con vẫn ổn.” Từ một dòng tin nhắn ngập ngừng: “Cậu dạo này thế nào rồi?” Từ một ánh mắt biết nhìn thẳng vào những điều từng khiến tôi quay lưng. Tôi không thể quay lại để sống khác đi. Nhưng tôi có thể sống tiếp – dịu dàng hơn, biết ơn hơn, tử tế hơn – bắt đầu từ chính giây phút này.Tôi có thể học cách đứng lại – khi ai đó cần một người lắng nghe.Học cách mở lời – khi trái tim không còn muốn trốn chạy.Học cách tha thứ – cho người, và cho chính tôi ngày cũ. Tôi từng bỏ lỡ. Nhưng hôm nay, tôi muốn bắt đầu. Tôi từng im lặng. Nhưng hôm nay, tôi muốn nói. Tôi từng quay đi. Nhưng hôm nay, tôi đang học cách đứng lại – để lắng nghe, để yêu thương, và để không bỏ rơi thêm một ai – dù chỉ là trong ánh mắt. Và nếu bạn cũng giống tôi – đã từng không làm, không nói, không kịp – thì hãy cho mình một chút dịu dàng. Vì chỉ khi đủ nhẹ nhàng với chính mình, ta mới có thể dịu dàng với cuộc đời.