TTS feed content

“Đứa trẻ vui vẻ ấy đâu rồi?” Tôi từng là một đứa trẻ như thế – nói cười không biết mệt, luôn tin rằng thế giới này dịu dàng và an toàn. Tôi không biết tổn thương là gì, cũng chẳng ngần ngại ánh mắt ai. Tôi cười thật to, hỏi thật nhiều, tìm thấy niềm vui trong cả những điều nhỏ nhặt nhất: một cơn gió mát, một cành hoa rụng, hay chỉ đơn giản là được ai đó khen “con giỏi quá”. Tôi còn nhớ rất rõ, mình từng là đứa trẻ hay cười nhất trong xóm. Hễ ai đi ngang qua cổng nhà là tôi lại “dạ con chào chú, con chào dì” rõ to, dù nhiều khi chẳng biết họ là ai. Mẹ bảo tôi “nói nhiều như chim hót”, nhưng mẹ nói với nụ cười, nên tôi nghĩ đó là lời khen. Tôi thích nói, thích kể, thích hỏi mọi thứ trên đời. Tại sao mây lại bay? Con chuồn chuồn đậu lên cây có biết mình đang đứng không? Thế giới trong tôi là một hộp màu đầy sắc, mọi thứ đều sống động và vui vẻ. Lúc học mẫu giáo, tôi là đứa hay xung phong đứng hát giữa lớp. Chẳng ngại ngùng, chẳng nghĩ gì đến chuyện bị chê. Có lần, tôi tự lên hát bài “Ba thương con vì con giống mẹ” – nhưng hát lộn thành “Mẹ thương ba vì ba giống… con”. Cả lớp cười rần lên, cô giáo cũng bật cười, nhưng không ai chê tôi. Tôi chỉ đỏ mặt một chút rồi lại cười theo, chẳng để bụng gì cả. Tôi yêu mọi người, yêu ánh nắng, yêu con mèo hàng xóm và cả cơn mưa rào chiều hôm đó – khi tôi vừa chạy vừa hét vui như thể mình đang đóng phim. Không cần lý do gì to tát, tôi cũng có thể thấy hạnh phúc. Chỉ cần một cây kẹo mút hay cái kẹp tóc lấp lánh, tôi cũng có thể nhảy cẫng lên vì sung sướng. Lúc ấy, tôi tin rằng: chỉ cần mình thật lòng, ai cũng sẽ thương mình như cách mình thương họ. Nhưng đâu đó, giữa những lần bị ngăn cản, bị phán xét, bị bỏ rơi trong những khoảnh khắc tưởng như không đáng kể, tôi bắt đầu học cách im lặng. Mỗi lần muốn giơ tay phát biểu, tôi lại rụt tay xuống. Mỗi lần muốn nói điều gì đó thật lòng, tôi nuốt vào trong. Tôi học cách ngập ngừng, biết cười gượng thay vì cười thật, và biết giả vờ ổn dù trong lòng rối như tơ vò. Tôi không biết từ khi nào, mình bắt đầu thu mình lại. Và rồi, câu hỏi ấy cứ vang lên trong tôi – mỗi khi thấy một đứa trẻ vô tư chạy nhảy, cười nói chẳng bận tâm ánh nhìn của ai: Đứa trẻ vui vẻ ấy… đã đi đâu mất rồi? Tôi không thay đổi vì một cú sốc lớn, mà là vì hàng trăm vết cắt nhỏ – âm thầm, dai dẳng, và cứ thế giấu mình trong những lời tưởng như vô hại. Tôi bắt đầu im lặng nhiều hơn khi nghe người lớn bảo: “Con gái gì mà nói nhiều như cái loa.” “Người ta chưa hỏi, tự dưng lên tiếng làm gì.” “Không ai thích con nít nói leo đâu.” Lúc đầu tôi chỉ hơi bối rối, rồi xấu hổ, rồi cuối cùng… tôi học cách cắn môi lại trước khi nói. Tôi nghĩ, chắc mình phiền thật. Chắc mình “vô duyên” như người ta nói. Chắc mình nên im lặng để dễ được yêu thương hơn. Lên tiểu học, tôi bắt đầu bị so sánh. “Sao con không ngoan như cái Thảo?”, “Nhìn cái Vy kìa, học giỏi, lễ phép, đâu có ồn ào như con.” Mỗi lần như vậy, tôi lại thấy mình nhỏ lại. Cứ mỗi câu nói, tôi mất đi một phần tự nhiên của mình. Cái “vui vẻ” ngày xưa bắt đầu trở thành thứ gì đó “không được phép”. Tôi nhớ lần đầu tiên đứng trước lớp đọc bài mà bị cô giáo cau mày: > “Em nói lí nhí gì vậy? Nói to lên!” Tôi tự hỏi: Lúc nhỏ mình đã từng tự tin mà, sao giờ lại run rẩy đến thế? Tôi từng có một người bạn thân. Chúng tôi làm gì cũng có nhau, cho đến một ngày bạn quay lưng đi mà không nói một lời. Tôi bị gạt khỏi nhóm bạn mà không hiểu lý do. Không ai đứng về phía tôi, và tôi cũng không dám hỏi. Từ đó, tôi trở nên dè chừng, sợ thân thiết, sợ bị bỏ rơi. Tôi không dám tin vào tiếng nói bên trong mình nữa. Mỗi lần muốn chia sẻ, tôi tự hỏi: “Mình nói vậy có kỳ không?”, “Người ta sẽ nghĩ gì?” Tôi bắt đầu sợ không khí yên lặng sau câu nói của mình, sợ ánh mắt dò xét, sợ trở thành “quá nhiều”. Tôi không biết chính xác từ khi nào mình thay đổi. Chỉ biết là một ngày nào đó, tôi nhận ra: Mình không còn là đứa trẻ hồn nhiên ngày xưa nữa. Tôi vẫn tồn tại, nhưng là một phiên bản mờ nhạt, e dè, và hay xin lỗi cả khi chẳng làm gì sai. Im lặng ban đầu chỉ là một phản ứng. Nhưng lâu dần, nó trở thành thói quen. Tôi không còn lên tiếng nữa – không phải vì không có gì để nói, mà vì nghĩ rằng mình nói cũng chẳng ai nghe, hoặc có khi lại khiến người khác khó chịu. Tôi bắt đầu xin lỗi rất nhiều. Xin lỗi khi vô tình làm rơi bút. Xin lỗi khi đi qua ai đó và họ phải nhường đường. Thậm chí, xin lỗi cả khi… mình đang buồn. Tôi sống như thể sự hiện diện của mình là một điều có lỗi. Tôi thu mình lại trong những cuộc trò chuyện. Ở nơi đông người, tôi như biến mất. Ai nói gì tôi cũng gật, ai làm gì tôi cũng cười trừ, không phản ứng. Tôi sợ nếu mình thể hiện quan điểm, sẽ bị đánh giá là “khác người”, “khó ưa”, “thái độ”. Tôi trở nên giỏi che giấu. Buồn cũng cười, mệt cũng cố gắng tỏ ra ổn. Tôi gồng lên để được yêu thương, trong khi bên trong thì trống rỗng. Không ai biết, mỗi đêm tôi thường nói chuyện với chính mình – như một đứa trẻ bị bỏ lại, ngồi thu mình trong góc tối: “Giá như mình có thể quay lại lúc mình vẫn còn vô tư…” “Giá như có ai cho phép mình được là chính mình…” Tôi biết có một đứa trẻ bên trong tôi – nó vẫn ở đó, run rẩy và chờ một cái ôm. Nhưng tôi thì lại cứ mải giấu nó đi, vì sợ người lớn ngoài kia sẽ lại phán xét, sẽ lại gắn nhãn: “Yếu đuối”, “Quá nhạy cảm”, “Không trưởng thành.” Và như thế, tôi lớn lên – không hẳn là trưởng thành, chỉ là… biết cách không làm phiền ai nữa. Tôi không thay đổi trong một ngày. Và tôi cũng không “chữa lành” chỉ sau một lần khóc thật to. Mọi thứ đến rất chậm – như những mạch nước nhỏ rỉ qua lớp đất chai lì – lặng lẽ nhưng bền bỉ. Tôi không nhớ chính xác bước ngoặt bắt đầu từ đâu. Có thể là từ một cuốn sách tôi đọc lúc tâm trạng rối bời. Tôi chỉ biết, mình bắt đầu nghe lại tiếng nói bên trong, thứ mà tôi từng bị dạy phải dập tắt. Tôi bắt đầu tập viết – không vì hay, mà vì tôi cần một nơi để thật lòng. Tôi viết cho mình, cho đứa trẻ vẫn đang ngồi run rẩy bên trong, đứa trẻ từng bị bảo “đừng nói nữa” – nay được viết ra bất cứ điều gì nó muốn. Tôi viết để khóc. Tôi viết để tha thứ. Tôi viết để được sống lại lần nữa – nhưng lần này, với sự dịu dàng hơn với chính mình. Tôi học cách nói “không” – một cách run rẩy lúc ban đầu, nhưng rồi nhẹ nhõm đến kỳ lạ. Tôi bắt đầu dám chia sẻ, dám nhờ giúp đỡ. Tôi không còn xem sự mạnh mẽ là phải “im lặng và chịu đựng” nữa. Tôi không quay lại hoàn toàn với đứa trẻ ngày xưa, nhưng tôi cho nó một chỗ ngồi trong tim mình. Tôi để nó chạy chơi trong những ngày tôi mệt mỏi. Tôi lắng nghe nó, vỗ về nó, và nhắc nhở chính mình rằng: “Em không sai vì đã từng vui vẻ.” “Em không phiền, em không vô duyên. Em chỉ đang sống đúng bản chất của mình.” Tôi bắt đầu chọn lại: Chọn những mối quan hệ khiến tôi thấy an toàn. Chọn những không gian tôi được phép là chính mình. Chọn trở thành người lớn mà đứa trẻ trong tôi từng ước có bên cạnh. Gửi em – đứa trẻ từng vui vẻ và hay cười, Chị xin lỗi vì đã bỏ rơi em trong suốt những năm tháng ấy. Vì đã để em ngồi một mình giữa sự hoang mang và sợ hãi, vì đã ép em im lặng khi em chỉ muốn được lắng nghe. Chị biết em không hề sai, chỉ là em đã quá thật lòng trong một thế giới chưa đủ dịu dàng. Chị ở đây rồi – đủ lớn để hiểu rằng không ai có quyền lấy đi tiếng nói của em, và đủ can đảm để bảo vệ em mỗi khi em run rẩy. Từ nay, em không cần cố gắng làm hài lòng tất cả nữa. Không cần phải ngoan ngoãn, hoàn hảo hay “ít phiền” để được thương. Em có thể nói. Em có thể buồn. Em có thể sai. Và em vẫn xứng đáng được yêu thương như em vốn là. Chị sẽ không để em biến mất thêm một lần nào nữa. Chị sẽ dắt tay em, đi qua những ngày khó khăn – bằng tất cả sự dịu dàng mà em từng khao khát. Và nếu có ai đó hỏi: “Đứa trẻ vui vẻ ấy đâu rồi?” Chị sẽ mỉm cười và đáp: “Nó đang quay về – chậm rãi, nhưng thật sự.” #duatrevuiveaydauroi #Vietchualanh