Phần 1: Xóm Bãi Tre

Vào mùa hè năm tôi chuẩn bị vào lớp 1, nhà tôi bất ngờ chuyển đến một khu xóm tên là Bãi Tre – Một khu xóm cực kỳ đặc biệt vì nằm sát bìa rừng. Các bạn biết Vườn Quốc gia Nam Cát Tiên không? Nếu đi theo hướng đập Trị An, băng qua một cánh rừng dài tít tắp, tìm vào huyện Vĩnh Cửu, xã Phú Lý, rồi đi đến tận cùng xã ấy, hỏi cái xóm nào mà tầm 20 năm trước còn thấy voi đi giữa đường, thấy khỉ chuyền cành, thấy rắn với trăn tung tăng dạo quanh nhà – thì chắc chắn người ta sẽ chỉ đúng vào khu xóm ấy – Xóm Bãi Tre huyền thoại! Ngày đó, ba tôi làm việc cho một bà chủ trại cám nổi tiếng trong xã. Nhà tôi lúc ấy chưa xây, còn đang ở tạm trong rẫy mì. Bà chủ thấy thương, nói có một căn nhà trống trong xóm Bãi Tre, gợi ý gia đình tôi có thể vào ở và tiện thể trông coi giúp bà luôn. Ba tôi mừng rỡ, thấy thương ba anh em tôi sống khổ sở trong căn chòi nhỏ giữa rẫy mì tối tăm, chật hẹp, liền cảm ơn và vội vàng chuyển vào. Cái mà bà chủ gọi là “nhà” thật ra là một đồn điền rộng hàng trăm hecta. Trong đó có một căn nhà với cổng sắt hai cánh to tướng, có cả cổng phụ dành cho xe nhỏ. Tôi vẫn nhớ rõ cái cổng ấy sơn màu xanh dương, to và cao lắm. Ngày chuyển đến, khi cánh cổng vừa mở ra, tôi cứ tưởng mình được chở vào cung điện nào đó chứ không phải nhà ở! Căn nhà chính là nhà hai gian, làm bằng gỗ, bên trong cũng đầy đủ nội thất gỗ. Ngay giữa nhà là một bộ bàn ghế trạm trổ rồng phượng to tướng, trông oai vệ lắm! Trước nhà là một cây phượng cổ thụ rất lớn, năm nào cũng nở hoa đỏ rực. Kế bên là vài bụi tre, xếp thành một hàng rào thẳng tắp – không rõ là giống tre gì – thân thon dài, lá mảnh, xanh mướt, mỗi năm đều cho ra những mụt măng thẳng đuột, rỗng ruột, ăn ngọt lịm. Phía sau nhà là một ruộng mía cò bay thẳng cánh… À mà, có gãy cánh chắc cũng không bay hết nổi đâu! Bên cạnh là vườn xoài rộng tương tự, rồi tiếp đến là vườn mít, trồng xen với cây điều, chôm chôm, nhãn, mận, chuối, vú sữa, me… Tóm lại là trái cây bốn mùa đa dạng, ăn quanh năm không hết. Còn nữa! Sau nhà còn có nguyên một khu trang trại: ba chuồng heo to, một trại gà, một căn nhà nuôi bồ câu dựng trên cây vú sữa mấy chục năm tuổi, rồi thêm ao cá, ruộng rau muống… Tất nhiên là đến bây giờ – khi đã đủ lớn – tôi mới ngồi nhớ lại và kịp nhận ra sự “hoành tráng lệ” của căn nhà nhỏ năm ấy. Chứ hồi đó, con nhóc T.Linh khi vừa hay tin sắp phải chuyển nhà thì… quấy khóc mấy ngày trời, luôn miệng đòi mẹ cho chuyển về lại căn chòi nhỏ xíu trong rẫy: Con không chịu đâu! Nhà to vầy ở sao hết! Con sợ lắm, cho con về nhà cũ đi! *Cái đồ ngốc này!* À, về cái tên “xóm Bãi Tre”, tôi cũng chẳng từng thắc mắc gì trong suốt 5 năm sống ở đó. Nhưng bây giờ nhớ lại thì hiểu rồi. Xóm tôi có truyền thống làm măng khô, măng tươi vì nằm sát bìa rừng. Cứ đến mùa mưa là mùa măng bình tông, măng lồ ô, mọc khắp nơi. Gần như nhà nào cũng có những bụi tre to trước sân hoặc quanh vườn như vậy. Có lẽ vì thế mà nơi ấy được gọi là xóm Bãi Tre ha? Ngày nhà tôi chuyển vào xóm, tất nhiên là cả xóm phải trầm trồ rồi. Nhà to như vậy, nhìn như biệt phủ, chắc ai cũng nghĩ gia đình tôi có “máu mặt” lắm. Mấy đứa con nít trong xóm kéo tới xem đông nghẹt. Còn tôi thì bị tụi nó ngó nghiêng soi mói đến rợn cả người. Khác hẳn với ông anh trai hoạt bát, năng nổ của tôi – vừa đặt chân tới là kết thân ngay với một anh hàng xóm kế bên, rồi phóng đi chơi tối ngày mặc kệ tôi còn đang choáng ngợp vì “giàu quá đột ngột”. Tôi mất cả tuần thơ thẩn nhớ về căn nhà cũ giữa rẫy bắp – nơi chứa bao nhiêu kỷ niệm. Tôi nhớ những lần mưa to, nước ngập tràn vào nhà, mẹ phải dựng giường đứng lên rồi bế tôi ngồi phía trên cho khỏi ướt. Nhớ lúc đó có cả đàn rắn nước xanh lè bơi vào nhà, tôi khóc muốn banh luôn cái chòi! Tôi nhớ những đêm trăng sáng, cả nhà ngồi trên chõng tre trước sân, thắp đèn dầu ăn bún nước tương. Muỗi chít muốn nát cả đôi chân, nhưng ai cũng cười nói rôm rả – vui vẻ, ấm cúng lắm. À, có lẽ cũng vì vậy mà tới giờ bún nước tương vẫn là món tôi yêu thích nhất trên đời. Tôi nhớ chú cụt tay nhà bác Tư Quý – người từng mấy lần cứu anh em tôi khỏi mấy con rắn bò vô nhà khi ba mẹ đi vắng… Tôi nhớ cái giếng bỏ hoang với cây nhãn tiêu trước nhà. Nhớ cả bà bán thuốc dân tộc hay cho tôi một cục thuốc bắc đen đen, ngọt ngọt như kẹo. Tôi nhớ ruộng bắp, ruộng mì mà hồi đó tôi từng phụ mẹ và chị “bỏ khom” – “Một lỗ một khom mì, một lỗ hai hạt bắp”, mẹ dặn vậy. Nhớ lúc ngồi chờ anh chị đi học về ở nhà bác Hùng “Xe Đạp”, hai người sẽ dùng tiền thừa từ tiền tiêu vặt mua cho tôi bánh kẹo. Tôi thích nhất là cái kẹo hình cây dù và mấy viên kẹo bi đủ màu đựng trong ống nhựa trong suốt. Nhìn là mê! Ngày dọn đi, tôi khóc mếu máo: “Nếu mình đi thì mì, bắp ai thu? Mấy cây xoài sắp vào mùa rồi… Cây nhãn tiêu không kịp ăn thì chim phá hết mất…” Cô nhóc T.Linh đã buồn mất mấy ngày trời như vậy đó. Nhưng sau đó vài ngày, tôi cũng dần bình tĩnh lại. Tôi mà – ở đâu rồi cũng quen đó thôi. Trong một buổi chiều, tôi bắt đầu “hệ thống” lại tất cả các “bè phái” trong xóm, để lỡ có gì còn… tác chiến! Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng mà! Xem nào, trong xóm tôi: Phe con gái thì có bạn Phương bằng tuổi, em họ nó là bé Nhãn, nhỏ hơn 1–2 tuổi (tên thật cũng là Phương). Phe con trai cùng tuổi thì có mỗi bạn Luân, đầu xoăn, hiền hiền – chắc không phải thành phần nguy hiểm gì rồi. Phe mấy anh lớn thì có: anh Hoàng nhà kế bên, anh Bành, anh Nhí, anh Đức (tụi nó hay gọi là Đức Cống), anh Nhân, anh Thơm (tụi nhỏ gọi là Thơm Thúi)… Phe nhỏ hơn thì có: bé Ngân, nhóc Thịnh (em anh Thơm) với một thằng nhóc nhỏ xíu hạt tiêu tên Nhật (em anh Đức… Cống). Túm lại, con nít ở đây đông nghẹt! Ở xóm cũ toàn anh chị lớn nên tôi được cưng lắm. Giờ qua đây, tự dưng có người gọi là bạn, là em… Hừm, loạn hết cả lên. Mấy ngày đầu, tôi phòng thủ nghiêm ngặt. Ở trong “đồn điền” kín như bưng. Chỉ loanh quanh thăm thú “giang sơn” chứ nhất định không bước ra khỏi cổng. Nội bất xuất, ngoại bất nhập. Tụi bây đừng hòng đụng tới ta! Nhưng nhốt mình lâu cũng tò mò. Tôi thấy tụi nó cứ hí hửng cả ngày – tụi nó chơi nhà chòi. Con Phương rủ mấy đứa nhỏ lấy bạt, củi khô dựng chòi, gạch làm bếp, lá cây, hoa râm bụt làm món ăn. Đơn vị tiền tệ là… lá râm bụt! Mà nhà tôi thì có cả hàng rào râm bụt dài nhất xóm, toàn lá to, xanh tốt. Dĩ nhiên trở thành cây ATM trung ương của tụi nó.Tụi nó hí hửng, mua bán rộn ràng, rồi qua hàng rào nhà tôi “rút tiền” lia lịa. Mà tính theo lãi suất ngân hàng thì giờ tụi nó chắc nợ tôi mấy container lá râm bụt rồi đó! Tôi lúc đó còn hướng nội, quyết không bước ra. Nhưng vẫn giả bộ hái hoa, bắt bướm, rình tụi nó chơi…Con Phương phát hiện tôi rình, liền gọi to: Linh ơi, qua đây chơi! Tụi mình chơi bán đồ hàng nè! Tôi vội lủi vô nhà, không rõ vì quê hay vì giật mình. Nhưng trong lòng cũng… vui vui.Hôm sau, canh buổi chiều là tôi lại ra hàng rào… rình tiếp. Lúc đó, con Phương vừa dọn hàng xong, chạy qua hàng rào nhà tôi bứt “tiền”. Thấy tôi, nó cười cười: – Mình bứt ít tiền nha, lát tụi nó mua còn có để thối. Tôi hỏi: – Lá này bao nhiêu? Phương đáp: – Lá nhỏ 5 ngàn, to là 10 ngàn, nhỏ xíu thì 1 ngàn – 2 ngàn. Hàng rào nhà Linh toàn lá 10 ngàn không à, có cái còn to hơn nữa kìa! Tôi sĩ liền: – Vậy thì mình hái chắc mua hết cả sạp của bạn luôn á! Phương cười: – Linh qua bán với mình không? Lát khách đông lắm, mình bán không kịp! Phương chẳng đợi tôi trả lời, kéo tay tôi đi luôn qua nhà bạn. Và thế là… mùa hè năm 6 tuổi rưỡi, tôi đã có người bạn cùng tuổi đầu tiên như vậy đó.