TTS feed content

BẪY TỰ CHỨNG MINH – CÀNG CÃI CÀNG THUA Bạn từng cãi nhau trên Facebook chỉ vì ai đó hiểu sai ý bạn, rồi miệt mài gõ hàng chục comment để “giải thích cho ra lẽ”, nhưng càng giải thích họ càng bắt bẻ? Hay một lần trong cuộc họp, bạn và đồng nghiệp tranh luận suốt cả tiếng chỉ để xem cách dùng từ trong email ai đúng và nhận ra mình đã phí thời gian thay vì giải quyết công việc? Hoặc với người thân, khi họ nghi ngờ năng lực của bạn, bạn hăng hái kể hết thành tích để chứng minh, nhưng nhận lại chỉ là câu “thì ai chả làm được”? Đó chính là “bẫy tự chứng minh” – nơi bạn lao vào để bảo vệ cái tôi, nhưng càng cố, bạn càng bị kéo xuống ngang tầm với người mà bạn đang muốn “hơn”. Tâm lý học đã chỉ ra hai nguyên nhân phổ biến: • Hiệu ứng Dunning-Kruger: Người biết ít thường lại tự tin rằng mình biết nhiều, nên họ tranh cãi rất hăng. • Thiên kiến xác nhận: Chúng ta chỉ tìm và chấp nhận thông tin khớp với niềm tin sẵn có, nên dù bạn đưa bao nhiêu dẫn chứng, họ cũng chẳng đổi ý. Nguy hiểm hơn, việc tranh cãi không cần thiết còn khiến bạn mất thời gian, năng lượng và đôi khi cả mối quan hệ. Khi bị cuốn vào “bẫy”, bạn sẽ thấy mình đang nói để hơn thua, chứ không còn vì tìm kiếm sự thật. Trong cuốn “Khéo ăn nói được thiên hạ”, đã từng nhấn mạnh rằng: Lời nói không chỉ để thắng đói phương, mà để thắng lòng người. Nghĩa là, mục tiêu của giao tiếp thông minh không phải là “hạ gục” đối phương, mà là khiến họ mở lòng và tôn trọng bạn. Vậy làm sao để thoát? 1. Nhận diện bẫy sớm: Ngay khi thấy đối phương chỉ muốn thắng chứ không muốn hiểu, hãy dừng lại. 2. Chọn trận chiến đáng đánh: Không phải cuộc tranh cãi nào cũng xứng đáng. Có những điều tốt nhất nên chứng minh bằng hành động. 3. Giữ im lặng chiến lược: Im lặng không phải thua, mà là giữ thế chủ động. Người giỏi thật sự hiểu rằng không cần phải thắng trong mọi cuộc tranh luận. Họ hiểu rằng chiến thắng thực sự là giữ tâm trí tỉnh táo, thời gian nguyên vẹn, và giá trị bản thân không bị kéo xuống bởi những điều vô nghĩa. Người khéo ăn nói hiểu rằng, thắng một cuộc cãi vã không quan trọng bằng thắng lòng người. Đừng để bản thân rơi vào cái bẫy tự chứng minh mà người khác đã giăng sẳn.