Chương 8: Đầu tư và giao dịch tài chính với niềm tin của bạn

Mô hình biến dịch

Ở cấp độ cơ bản nhất, thị trường chỉ đơn giản là một chuỗi các dao động lên và xuống, tạo thành những mô hình. Phân tích kỹ thuật định nghĩa các mô hình này là “lợi thế” (edges). Một mô hình được coi là một lợi thế khi nó chỉ ra rằng có xác suất cao hơn để thị trường di chuyển theo một hướng so với hướng còn lại. Tuy nhiên, ở đây tồn tại một nghịch lý tâm thức lớn: một mô hình mang hàm ý về sự nhất quán, hoặc ít nhất là kết quả nhất quán. Nhưng thực tế, mỗi mô hình là một sự kiện độc nhất.

Dù chúng có thể trông giống nhau (hoặc đo lường giống nhau) từ lần xuất hiện này đến lần khác, sự tương đồng chỉ nằm ở bề mặt. Lực đẩy ẩn sau mỗi mô hình là các nhà giao dịch, và những nhà giao dịch tham gia vào việc hình thành một mô hình sẽ luôn khác với những người tham gia vào mô hình tiếp theo. Do đó, kết quả của mỗi mô hình là ngẫu nhiên khi so sánh với nhau.

Chính cơ chế tự nhiên của tâm trí chúng ta cơ chế liên tưởng (association mechanism) khiến nghịch lý này trở nên khó xử lý. Các lợi thế, hoặc các mô hình đại diện cho chúng, xuất hiện liên tục trên mọi khung thời gian, khiến thị trường trở thành một dòng chảy không ngừng các cơ hội: Để vào lệnh, thoát lệnh (hoặc hòa vốn), chốt lời, cắt lỗ, hoặc tăng giảm khối lượng vị thế. Nói cách khác, dưới góc nhìn của thị trường, mỗi khoảnh khắc đều mang đến cho mỗi nhà giao dịch một cơ hội để làm điều gì đó vì lợi ích của chính mình.

Nhưng điều đáng chú ý ở đây, và cũng là điều mà người thầy nhấn mạnh, chính là: Mặc dù thị trường mang đến vô số cơ hội, nhưng liệu tâm trí bạn có sẵn sàng chấp nhận rằng mỗi cơ hội đều độc nhất và không đảm bảo kết quả giống nhau? Đây là điểm mấu chốt khiến nhiều nhà giao dịch vấp ngã. Bởi tâm trí chúng ta luôn ở trạng thái rung động điện từ nội tâm liên kết với điều gì đó, mong muốn ý thức rằng những gì có lợi đã xảy ra trước đây sẽ tiếp tục lặp lại. Và khi điều đó không xảy ra, chúng ta dễ dàng rơi vào trạng thái bối rối, thất vọng hoặc mất kiểm soát cảm xúc.

Kinh nghiệm thực chiến cho thấy rằng, nếu bạn không chấp nhận tính độc nhất của từng mô hình, bạn sẽ dễ dàng rơi vào cái bẫy của sự kỳ vọng phi thực tế. Bạn bắt đầu giao dịch với niềm tin rằng nếu một mô hình đã thắng trước đây, thì nó sẽ tiếp tục thắng, và khi thị trường không diễn ra như bạn mong đợi, cảm giác bị phản bội hoặc thất bại sẽ dâng tràn. Nhưng sự thật là, thị trường không phản bội bạn nó chỉ đơn thuần vận hành theo cách tự nhiên của nó, nơi mà mọi kết quả đều ngẫu nhiên và độc lập.

Chìa khóa ở đây là thay vì cố gắng áp đặt tính nhất quán lên một hệ thống vốn dĩ ngẫu nhiên, bạn cần học cách chấp nhận rằng sự không chắc chắn là một phần tất yếu của trò chơi. Mỗi cơ hội là duy nhất, và nhiệm vụ của bạn không phải là dự đoán chính xác tất cả kết quả, mà là làm sao để duy trì một chiến lược kỷ luật, giúp bạn tận dụng được lợi thế của xác suất và bảo vệ tài khoản trước những rủi ro không thể tránh khỏi.

Tôi nhận ra rằng, điều quan trọng không phải là hiểu thị trường sẽ làm gì tiếp theo, mà là hiểu chính bản thân bạn sẽ phản ứng như thế nào khi đối mặt với những biến động bất ngờ. Đây chính là yếu tố khác biệt lớn nhất giữa một nhà giao dịch thông thường và một nhà giao dịch thành công. Người thầy đã đặt nền móng cho tư duy này, nhưng từ kinh nghiệm của mình, tôi nhận thấy rằng việc xây dựng sự chấp nhận tâm thức về tính ngẫu nhiên của thị trường chính là bước đầu tiên trên hành trình giao dịch bền vững và hiệu quả.

Chú thích:

ĐỊNH THÂN – ĐỊNH TÂM 

Định thân là trạng thái nhận thức nội tâm bản thân là ai, với sự tập trung toàn bộ nguồn lực để trở thành người đó. 

Định tâm là trạng thái nhận thức nội tâm khẳng định sự gắn kết của bản thân với một vật, một việc, hay một người nào đó trong quá trình hướng đến mong muốn đã được định rõ.

Thuật ngữ: Quản trị âm thức và cách nó vận hành trong giao dịch tài chính

Điều gì ngăn cản chúng ta nhìn nhận mỗi khoảnh khắc “ngay bây giờ” như một cơ hội để làm điều gì đó tốt đẹp cho bản thân hoặc để hành động đúng đắn, ngay cả khi cơ hội ấy hiện hữu? Chính là nỗi sợ của chúng ta! Và nguồn gốc của nỗi sợ này đến từ đâu? Chắc chắn không phải từ thị trường. Bởi nếu đứng từ góc nhìn của thị trường, những chuyển động lên xuống, những hình thái mà nó tạo ra, hoàn toàn không mang năng lượng tích cực hay tiêu cực.

Thị trường vốn dĩ trung tính. Những chuyển động giá dù là tăng hay giảm không có khả năng tự tạo ra cảm xúc, khiến ta đánh mất sự khách quan, hoặc đẩy ta ra khỏi “dòng chảy cơ hội”. Vậy, nếu không phải thị trường, thì điều gì gây ra trạng thái tiêu cực trong tâm trí ta? Câu trả lời chính là: cách ta định nghĩa và diễn giải thông tin mà mình tiếp nhận.

Vậy, điều gì quyết định cách chúng ta định nghĩa và diễn giải thông tin đó? Đó chính là mong muốn ý thức được gán mác niềm tin và những gì ta mặc định là đúng. Người thầy giải thích rằng: niềm tin của chúng ta, khi kết hợp với cơ chế né tránh đau đớn, sẽ tạo ra một lực chi phối lên năm giác quan, buộc chúng ta phải nhận thức, định nghĩa, và diễn giải thông tin từ thị trường sao cho phù hợp với những gì ta kỳ vọng. Và kỳ vọng, nói đơn giản, chính là những niềm tin được chiếu vào một thời điểm tương lai.

Thị trường, dưới góc nhìn của người thầy, là một chuỗi những khoảnh khắc độc nhất vô nhị. Nhưng nếu thông tin từ thị trường có đặc tính, chất lượng, hay hình thái tương tự với điều gì đó đã tồn tại trong tâm trí, thì hai loại thông tin (từ bên ngoài và bên trong) lập tức liên kết với nhau. Sự kết nối này kích hoạt trạng thái tâm trí tự tin, hưng phấn, sợ hãi, thất vọng, hoặc thậm chí là cảm giác bị phản bội tương ứng với niềm tin, giả định, hoặc ký ức mà thông tin bên ngoài gợi lên. Chính điều này khiến chúng ta cảm thấy như thể những gì bên ngoài hoàn toàn giống hệt với những gì bên trong tâm trí.

Điều làm mọi thứ trở nên phức tạp hơn là trạng thái tâm trí của chúng ta luôn tạo cảm giác “chân thật tuyệt đối”. Nếu ta cảm thấy tự tin, nghĩa là ta tự tin. Nếu ta cảm thấy sợ hãi, thì nỗi sợ ấy là thật. Không ai có thể phủ nhận năng lượng đang chảy trong tâm trí và cơ thể mình ở bất kỳ thời điểm nào. Và vì cảm giác ấy là thật, ta có xu hướng nghĩ rằng những gì mình đang nhìn thấy bên ngoài thị trường cũng là sự thật không thể chối cãi. Đó cũng là lúc dễ dàng nhất rơi vào trạng thái “giả hiểu biết” được dựng lên bởi những rào cản nội tâm từ bên trong lẫn bên ngoài.

Nhưng đây chính là vấn đề: Dù cảm xúc của chúng ta luôn là thật, thì niềm tin, hình ảnh tâm trí đã kích hoạt trạng thái đó có thể không thật, đặc biệt là khi so sánh với vô số khả năng mà thị trường có thể mang lại trong từng thời khắc.

Người thầy thường nhấn mạnh bằng ví dụ quen thuộc: Một cậu bé từng bị chó cắn sẽ có xu hướng tin rằng mọi con chó đều nguy hiểm, dù thực tế không phải vậy. Tương tự, trong giao dịch, khi niềm tin sai lệch gặp thông tin từ thị trường, nó sẽ dẫn đến những hành động phi logic và phá hủy cơ hội.

Cậu bé tin chắc rằng mỗi con chó mà cậu gặp sau lần đầu tiên đều là mối đe dọa, chỉ vì cảm giác cậu trải qua khi nhìn thấy chúng xuất hiện. Những con chó đó không phải là nguyên nhân thực sự gây ra nỗi sợ hãi của cậu; chính ký ức tiêu cực từ trải nghiệm đầu tiên, kết hợp với cơ chế liên tưởng và né tránh đau đớn, đã tạo nên nỗi sợ này. Cậu bé đã sống trong “sự thật của chính mình”, nhưng sự thật ấy không phản ánh đầy đủ những khả năng và tính chất thực tế mà các con chó có thể biểu hiện. Niềm tin và hình ảnh tâm trí của cậu về bản chất của chó bị giới hạn bởi một góc nhìn hẹp, không thể bao quát hết những đặc điểm và hành vi tiềm năng của chúng. Tuy nhiên, trạng thái nhận thức nội tâm “giả hiểu biết” mà cậu trải qua mỗi lần đối mặt với một con chó khiến cậu chắc chắn rằng mình “biết rõ” điều gì sẽ xảy ra. Cảm giác như một cậu bé bỗng trở thành chuyên gia, thao thao bất tuyệt về việc con chó là loài nguy hiểm, đưa ra hết phân tích này đến phân tích khác, và thậm chí cho rằng chó là loài động vật nguy hại nhất hành tinh.

Cơ chế tương tự cũng hoạt động trong giao dịch tài chính. Người thầy đã chỉ ra rằng, chúng ta dễ rơi vào trạng thái giả hiểu biết rằng: “Tôi biết chắc điều gì sẽ xảy ra với thị trường,” trong khi thực tế, thị trường luôn tồn tại những yếu tố chưa biết. Vấn đề ở đây là, ngay khi chúng ta nghĩ rằng mình “biết trước” điều gì, chúng ta đồng thời ngừng xem xét tất cả các lực lượng chưa biết và những khả năng mà các lực lượng đó có thể tạo ra. Những yếu tố chưa biết này chính là các nhà giao dịch khác đang chờ đợi để tham gia hoặc thoát khỏi lệnh dựa trên niềm tin của họ về tương lai. Nói cách khác, chúng ta không thể “biết chắc” điều gì sẽ xảy ra với thị trường, trừ khi chúng ta có thể đọc được suy nghĩ của tất cả các nhà giao dịch có khả năng tác động lên giá một điều hoàn toàn bất khả thi.

Là nhà giao dịch, chúng ta không được phép tự nuông chiều mình với bất kỳ dạng tâm thức giả hiểu biết nào kiểu như “tôi biết chắc điều gì sẽ xảy ra với thị trường.” Điều mà chúng ta có thể “biết chắc” là cách một lợi thế trông như thế nào, nó thể hiện qua tín hiệu gì, hoặc cảm giác thế nào khi nó xuất hiện. Chúng ta cũng có thể “biết chắc” mức rủi ro mà mình chấp nhận để kiểm tra xem lợi thế đó có hoạt động hay không. Chúng ta có thể “biết chắc” rằng mình đã có một kế hoạch cụ thể về cách chốt lời nếu giao dịch thành công. Nhưng tất cả chỉ dừng lại ở đó!

Nếu những gì chúng ta nghĩ rằng mình “biết” bắt đầu mở rộng sang việc “thị trường sẽ làm gì tiếp theo,” chúng ta đang tự đặt mình vào rắc rối. Và tất cả những gì cần để đẩy chúng ta vào trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm hay tiêu cực “tôi biết chắc điều gì sẽ xảy ra với thị trường” chỉ là một niềm tin, ký ức, hoặc tâm thái nào đó khiến chúng ta diễn giải các biến động giá lên xuống hay bất kỳ thông tin nào từ thị trường như một điều gì khác ngoài cơ hội để hành động vì lợi ích của chính mình.

Mục tiêu là gì?

Cuối cùng thì, tất cả chúng ta đều muốn tạo ra lợi nhuận, đó là điều hiển nhiên. Nhưng nếu giao dịch chỉ đơn thuần là kiếm tiền thông thường, liệu bạn có cần đọc cuốn sách này không? Theo người thầy, để đặt một lệnh giao dịch thắng lợi hoặc thậm chí là một chuỗi lệnh thắng bạn không cần phải có kỹ năng gì đặc biệt. Nhưng để tạo ra kết quả ổn định và giữ được những gì đã tạo ra, bạn cần phải quản trị tâm thức chặt chẽ.

Tạo lợi nhuận ổn định không phải là mục tiêu chính, mà là một kết quả tất yếu khi bạn học được cách làm chủ và thành thạo quản trị tâm thức. Hiểu được điều này, bạn sẽ ngừng tập trung vào tiền bạc và chuyển trọng tâm sang cách sử dụng giao dịch như một công cụ để rèn luyện và hoàn thiện quản trị tâm thức.

Quản trị tâm thức là gì?

Theo người thầy, sự nhất quán là kết quả của một trạng thái tự nhiên biết và khách quan. Đó là trạng thái mà bạn sẵn sàng tiếp nhận và hành động dựa trên bất kỳ điều gì thị trường đang “trao tặng” cho bạn tại mỗi khoảnh khắc hiện tại từ góc nhìn của thị trường chứ không phải của riêng bạn. Đó là trạng thái bạn hoà vào “dòng chảy của thị trường” như một người lái đò thành thạo đi thuận chiều. Trạng thái này là trạng thái điện từ nội tâm xuất phát từ hướng dương chuyển về cân bằng, nói cách khác là đặt ý vào thị trường, thấy biết là thấy, buông đi tự khắc bước vào.

Trạng thái tự nhiên biết là gì?

Tự do không có nghĩa là phấn khích quá mức, mà là sự tự tin đi kèm với sự cân bằng. Trong trạng thái này, bạn sẽ không cảm thấy sợ hãi, do dự, hoặc bị thôi thúc phải làm bất cứ điều gì. Đó là bởi bạn đã loại bỏ hoàn toàn khả năng diễn giải thông tin thị trường theo cách đe dọa đến mình.

Để làm được điều này, bạn cần chấp nhận rủi ro một cách hoàn toàn. Khi đã chấp nhận rủi ro, bạn sẽ cảm thấy bình thản trước mọi kết quả, không còn xung đột trong tâm trí. Sự bình thản này đến từ việc hòa giải những mâu thuẫn nội tâm với năm sự thật nền móng về thị trường những sự thật mà người thầy cho rằng cần phải tích hợp sâu sắc vào hệ thống niềm tin của bạn.

Bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra trên thị trường

Tại sao? Vì trong mỗi khoảnh khắc của thị trường, luôn có những lực lượng không xác định đang hoạt động. Chỉ cần một nhà giao dịch nào đó, ở bất kỳ đâu trên thế giới, thực hiện một giao dịch trái ngược với lợi thế của bạn, mọi dự đoán của bạn có thể bị vô hiệu hóa. Chỉ cần một người duy nhất. Dù bạn đã dành bao nhiêu thời gian, công sức hay tiền bạc cho phân tích của mình, thị trường không bao giờ ngoại lệ với sự thật này. Bất kỳ ngoại lệ nào mà bạn tin tưởng trong tâm trí đều có thể trở thành nguồn gốc của xung đột và khiến bạn cảm thấy thông tin từ thị trường là một mối đe dọa.

Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền

Tại sao? Vì trong bất kỳ tập hợp biến số nào định nghĩa lợi thế của bạn, luôn tồn tại sự phân phối ngẫu nhiên giữa các giao dịch thắng và thua. Nói cách khác, dựa trên hiệu suất trong quá khứ của lợi thế, bạn có thể biết rằng trong 20 giao dịch tiếp theo, có khả năng 12 giao dịch sẽ thắng và 8 giao dịch sẽ thua. Nhưng điều bạn không biết là trình tự của những giao dịch thắng và thua, hoặc số tiền thị trường sẽ tạo ra từ các giao dịch thắng. Sự thật này biến giao dịch thành một trò chơi xác suất.

Khi bạn thực sự tin rằng giao dịch chỉ đơn giản là một trò chơi xác suất, các khái niệm như đúng hay sai, thắng hay thua, không còn mang ý nghĩa như trước nữa. Kỳ vọng của bạn sẽ trở nên hài hòa với những khả năng xảy ra. Hãy nhớ rằng, không điều gì gây ra sự hỗn loạn cảm xúc lớn hơn những kỳ vọng không được đáp ứng. Đau đớn về cảm xúc là phản ứng phổ quát khi thế giới bên ngoài bộc lộ bản thân theo cách không phản ánh đúng những gì chúng ta kỳ vọng hay tin tưởng là sự thật.

Vì vậy, bất kỳ thông tin nào từ thị trường không khớp với kỳ vọng của bạn đều tự động được định nghĩa và diễn giải như một mối đe dọa. Sự diễn giải này khiến bạn rơi vào trạng thái phòng thủ tiêu cực, nơi bạn tự tạo ra chính những trải nghiệm mà bạn đang cố gắng tránh. Hãy nhớ rằng, thông tin từ thị trường chỉ mang tính đe dọa khi bạn đang mong đợi thị trường làm điều gì đó cho bạn.

Nếu bạn không mong đợi thị trường chứng minh rằng bạn đúng, bạn sẽ không có lý do để sợ hãi khi mình sai. Nếu bạn không kỳ vọng thị trường làm bạn trở thành người chiến thắng, thì chẳng có lý do gì để sợ hãi việc thua lỗ. Nếu bạn không kỳ vọng thị trường sẽ đi mãi theo hướng có lợi cho mình, bạn cũng không cần lo lắng về việc “bỏ tiền lại trên bàn.” cuối cùng, nếu bạn không kỳ vọng mình phải tận dụng được mọi cơ hội chỉ vì bạn đã nhìn thấy nó và cơ hội đã xuất hiện, bạn sẽ không còn lý do để sợ hãi việc bỏ lỡ cơ hội.

Ngược lại, nếu bạn tin rằng điều duy nhất bạn cần biết là:

1. Xác suất đang nghiêng về phía bạn trước khi bạn đặt lệnh.

2. Bạn biết rõ sẽ phải trả giá bao nhiêu để biết liệu giao dịch đó có hiệu quả hay không.

3. Bạn không cần phải biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để tạo lợi nhuận từ giao dịch đó.

4. Bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra.

Vậy thì làm sao thị trường có thể khiến bạn sai lầm được? Liệu có thông tin nào mà thị trường có thể tạo ra khiến cơ chế tránh đau đớn của bạn phải hoạt động và loại bỏ thông tin đó khỏi nhận thức của bạn không? Tôi không nghĩ là có.

Nếu bạn tin rằng bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra và bạn không cần biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo để kiếm tiền, thì bạn sẽ luôn đúng. Kỳ vọng của bạn sẽ luôn hòa hợp với những điều kiện hiện tại của thị trường, từ đó hiệu quả hóa khả năng trung hòa tiềm năng trải nghiệm nỗi đau cảm xúc của bạn.

Tương tự như vậy, làm sao một giao dịch thua lỗ, thậm chí là cả một chuỗi thua lỗ, có thể gây ra những tác động tiêu cực điển hình nếu bạn thực sự tin rằng giao dịch chỉ là một trò chơi xác suất hoặc con số? Nếu lợi thế của bạn đặt xác suất nghiêng về phía mình, thì mỗi lần thua lỗ chỉ đưa bạn đến gần hơn với chiến thắng tiếp theo. Khi bạn thực sự tin điều này, phản ứng của bạn với một giao dịch thua lỗ sẽ không còn mang màu sắc cảm xúc tiêu cực nữa.

Có một phân bố ngẫu nhiên giữa thắng và thua cho bất kỳ tập hợp biến số nào định nghĩa lợi thế của bạn

Nếu mỗi lần thua lỗ đều đưa bạn đến gần hơn với chiến thắng, bạn sẽ mong đợi sự xuất hiện tiếp theo của lợi thế của mình, sẵn sàng và chờ đợi để tham gia mà không một chút do dự hay lưỡng lự nào. Ngược lại, nếu bạn vẫn tin rằng giao dịch là chuyện phân tích hay việc “phải đúng,” thì sau một giao dịch thua lỗ, bạn sẽ đối mặt với lần xuất hiện tiếp theo của lợi thế của mình với sự lo lắng, tự hỏi liệu nó có hiệu quả hay không. Điều này sẽ dẫn đến việc bạn bắt đầu thu thập bằng chứng ủng hộ hoặc phản đối giao dịch.

– Bạn sẽ thu thập bằng chứng ủng hộ giao dịch nếu nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội lớn hơn nỗi sợ thua lỗ.

– Bạn sẽ thu thập thông tin phản đối giao dịch nếu nỗi sợ thua lỗ lớn hơn nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội.

Dù ở trường hợp nào, bạn cũng sẽ không ở trong trạng thái nhận thức nội tâm thuận lợi nhất để tạo ra kết quả nhất quán.

Một phương pháp không khác gì một chỉ báo cho thấy xác suất xảy ra điều này cao hơn so với những điều còn lại.

Một “lợi thế” trong giao dịch không gì khác hơn là dấu hiệu cho thấy xác suất một sự kiện xảy ra cao hơn một sự kiện khác.

Việc tạo ra sự nhất quán đòi hỏi bạn phải hoàn toàn chấp nhận rằng giao dịch không phải là chuyện dựa vào hy vọng, phỏng đoán, hay tìm kiếm bằng chứng để xác định liệu giao dịch tiếp theo có thành công hay không. Bằng chứng duy nhất mà bạn cần là kiểm tra xem các biến số định nghĩa lợi thế của bạn có hiện diện tại bất kỳ thời điểm nào hay không. Khi bạn sử dụng “những thông tin khác” nằm ngoài các tham số của lợi thế để quyết định có thực hiện giao dịch hay không, bạn đang thêm các biến số ngẫu nhiên vào chiến lược giao dịch của mình.

Việc thêm các biến số ngẫu nhiên khiến bạn vô cùng khó khăn, nếu không muốn nói là không thể, xác định điều gì hiệu quả và điều gì không. Nếu bạn không bao giờ chắc chắn về khả năng của lợi thế mình đang có, bạn sẽ không cảm thấy tự tin về nó. Mức độ thiếu tự tin đó sẽ khiến bạn trải nghiệm nỗi sợ hãi. Và đây chính là nghịch lý: Bạn sợ kết quả ngẫu nhiên và không nhất quán, nhưng lại không nhận ra rằng cách tiếp cận ngẫu nhiên và không nhất quán của bạn chính là thứ tạo ra đúng những gì bạn lo sợ.

Ngược lại, nếu bạn tin rằng một lợi thế đơn thuần chỉ là xác suất cao hơn cho một sự kiện xảy ra so với sự kiện khác, và rằng kết quả thắng hay thua được phân phối ngẫu nhiên cho bất kỳ tập hợp biến số nào định nghĩa lợi thế, thì tại sao bạn lại thu thập “những bằng chứng khác” để ủng hộ hoặc phản đối một giao dịch? Đối với một nhà giao dịch vận hành dựa trên hai niềm tin này, việc tìm kiếm “bằng chứng khác” chẳng có ý nghĩa gì cả.

Đây là cơ hội để tôi giải thích rõ hơn: Tìm kiếm “bằng chứng khác” không khác gì cố gắng dự đoán lần tung đồng xu tiếp theo sẽ ra mặt sấp, sau khi 10 lần trước đó đều ra mặt ngửa. Bất kể bạn tìm được bao nhiêu bằng chứng để ủng hộ việc đồng xu sẽ ra mặt sấp, xác suất cho lần tung tiếp theo vẫn là 50-50. Cũng tương tự như vậy, dù bạn thu thập bao nhiêu bằng chứng để ủng hộ hoặc phản đối việc thực hiện một giao dịch, chỉ cần một nhà giao dịch nào đó trên thế giới hành động, họ có thể vô hiệu hóa tất cả bằng chứng của bạn.

Vấn đề là: tại sao phải bận tâm? Nếu thị trường đang cung cấp cho bạn một lợi thế hợp lệ, hãy xác định rủi ro và thực hiện giao dịch.

Mỗi khoảnh khắc trên thị trường là duy nhất

Cùng dành chút thời gian để suy ngẫm về khái niệm “duy nhất.” “duy nhất” có nghĩa là không giống bất kỳ điều gì khác đang tồn tại hoặc từng tồn tại. Nhưng dù chúng ta có hiểu khái niệm này đến đâu, tâm trí của chúng ta lại không xử lý nó một cách dễ dàng trong thực tế. Như người thầy đã chỉ ra, tâm trí chúng ta được “lập trình sẵn” để tự động liên kết (mà không cần ý thức) mọi thứ trong môi trường bên ngoài có nét tương đồng tần số rung động năng lượng với những gì dưới dạng ký ức, niềm tin, hoặc tâm thái.

Điều này tạo ra một mâu thuẫn cố hữu giữa cách chúng ta tự nhiên suy nghĩ về thế giới và cách thế giới thực sự vận hành. Không có hai khoảnh khắc nào trong môi trường bên ngoài giống hệt nhau. Để giống nhau hoàn toàn, mọi nguyên tử, mọi phân tử trong vũ trụ phải ở đúng vị trí như trong một khoảnh khắc trước đó điều này, tất nhiên, gần như là không thể xảy ra.

Vậy mà, theo cách tâm trí chúng ta xử lý thông tin, chúng ta lại trải nghiệm khoảnh khắc “hiện tại” như thể nó hoàn toàn giống với một khoảnh khắc trong quá khứ mà chúng ta từng trải qua. Nếu mỗi khoảnh khắc là duy nhất, thì không có gì trong trải nghiệm lý trí của bạn có thể chắc chắn rằng bạn “biết” điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Vậy thì tôi hỏi: Tại sao phải cố gắng để biết? Khi bạn cố gắng để “biết,” thực chất bạn đang cố gắng để “đúng.” và đây chính là lúc bạn gặp rắc rối.

Người thầy không nói rằng bạn không thể dự đoán thị trường và đúng điều này hoàn toàn có thể. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ: Việc cố gắng để biết và để đúng sẽ kích hoạt mọi rắc rối. Nếu bạn từng tin rằng mình dự đoán chính xác một lần, bạn sẽ tự nhiên cố gắng làm điều đó một lần nữa. Tâm trí bạn sẽ bắt đầu quét thị trường để liên kết tương đồng tần số rung động năng lượng những mô hình, hoàn cảnh, hoặc tình huống giống với lần trước khi bạn dự đoán chính xác, điều này vô tình tạo ra trạng thái giả hiểu biết. Khi tìm thấy, trạng thái nhận thức nội tâm của bạn sẽ làm cho bạn hiểu lầm rằng: Mọi thứ hoàn toàn giống như lần trước.

Vấn đề là: Từ góc nhìn của thị trường, điều đó không đúng. Điều này khiến bạn rơi vào vòng lặp thất vọng. Những nhà giao dịch giỏi nhất vượt trội hơn những người còn lại bởi vì họ đã rèn luyện tâm trí mình để tin tưởng vào sự duy nhất của mỗi khoảnh khắc. Dĩ nhiên, sự rèn luyện này thường phải trả giá bằng nhiều lần mất trắng trước khi họ thực sự “tin” vào khái niệm này.

Niềm tin vào sự duy nhất này hoạt động cần một tâm thái được gọi tên là tâm thái thuở ban đầu. Khi bạn thật sự tin rằng mỗi khoảnh khắc là duy nhất, thì theo định nghĩa, sự tương đồng tần số rung động năng lượng giúp bạn nhận thấy cơ hội. Niềm tin này như một lực nội tại khiến bạn tách biệt khoảnh khắc “bây giờ” trong thị trường khỏi bất kỳ khoảnh khắc nào trước đây trong tâm trí.

Tâm thái thuở ban đầu để mọi sự là duy nhất của mỗi khoảnh khắc, khả năng tránh “giả hiểu biết” xảy ra. Và khi không còn giả hiểu biết, tâm trí bạn sẽ càng mở ra để nhìn nhận những gì thị trường đang thực sự cung cấp từ góc nhìn của nó. Đây chính là trạng thái mà một nhà giao dịch thực thụ cần đạt đến để giao dịch với sự tự do và chính xác.

Khái niệm quản trị tâm thức liên quan về đầu tư và giao dịch tài chính

Tần số rung động năng lượng cao, siêu cao và tâm thái đúng

Trong giao dịch, tâm thái đúng hay trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng hướng dương đóng vai trò quan trọng giúp chúng ta nhìn thấy điều cần thấy, chứ không phải điều chúng ta nghĩ. Như một câu nói nổi tiếng mà người thầy từng nhấn mạnh: “Giao dịch dựa trên những gì bạn thấy, chứ không phải những gì bạn nghĩ.” khi trạng thái rung động điện từ nội tâm càng tiệm cận cân bằng, sự tương đồng tần số rung động năng lượng đơn giản với cơ hội, và từ đó, sự sáng suốt sẽ dẫn lối cho hành động đúng đắn.

– Điều như ý xuất hiện khi trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng dương.

– Điều bất như ý xảy ra khi trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm.

– Không như ý, không bất như ý chính là sự cân bằng tuyệt đối trạng thái mà tâm trí lắng đọng, thấy được bản nguyên thị trường, phản ảnh khi trạng thái rung động điện từ nội tâm cân bằng.

– Nếu muốn như ý viên mãn, hãy điều chỉnh tâm thái cân bằng một chút về phía dương không cần quá nhiều, chỉ vừa đủ.

Chính vì thế, quản trị tâm thức quan trọng ở chỗ bảo hộ cho cả cuộc đời lẫn công việc giao dịch. Tâm thái phải “ngon”, nếu không, những điều bất như ý sẽ đến. Đó là chưa kể hệ lụy khi sống trong trạng thái điện từ nội tâm hướng âm quá lâu, dễ dẫn đến rối loạn điện từ, mà sau cùng trở thành tâm bệnh, biểu hiện sang thân bệnh.

Tôi thì luôn hướng đến một tinh thần, thể chất khỏe mạnh, không cần quá tích cực một cách gượng ép, nhưng chắc chắn phải mài dũa nội tâm để giữ tâm thái đúng phù hợp trong mọi hoàn cảnh nhất có thể. Đó là cách cân bằng điện từ bên trong, cũng là hành trình đi đến cuộc sống viên mãn mà người thầy thường gọi là “giàu toàn diện.”

Quản trị tâm thức và hành vi

Giao dịch, xét cho cùng, không chỉ là việc phân tích biểu đồ hay ra – vào lệnh. Đó còn là một hành trình quản trị gồm 4 yếu tố then chốt:

1. Tâm thức lắng đọng, không bị cuốn theo cảm xúc

2. Tư duy rõ ràng, tập trung vào điều quan trọng

3. Hành vi – hành động đúng lúc, đúng chỗ

4. Nhân quả – nhận thức rằng mỗi quyết định đều có kết quả tương xứng

Dưới đây, chúng ta sẽ đi sâu từng yếu tố, để thấy cách chúng bổ trợ cho nhau và làm nên một nhà giao dịch thực thụ. Giao dịch không chỉ đơn thuần là chuyện xem biểu đồ, phân tích kỹ thuật, hay đặt lệnh mua, bán. Thị trường, thực ra, là môi trường phản ánh chính tâm thức của mỗi người. Khi bước vào “trận chiến” này, điều quan trọng nhất không phải là ta đấu với ai, mà chính là “đấu” với chính mình. Đó là lý do quản trị tâm thức trở thành chìa khóa để đi đến sự ổn định và thành công bền vững trong giao dịch.

1. Tâm thức lắng đọng, không bị cuốn theo cảm xúc

Hãy hình dung tâm trí của bạn như một viên pha lê tinh khôi, trong suốt, không vẩn đục bởi những cảm xúc tiêu cực. Theo nhà Phật, con người có tới 84.000 biến thể cảm xúc, còn khoa học hiện đại ước tính 34.000 trạng thái cảm xúc. Dù con số cụ thể là bao nhiêu, điều cốt lõi vẫn nằm ở việc ta giảm thiểu “tính người” (sự phức tạp cảm xúc) để có thể nhìn thị trường đúng với bản nguyên của nó. Khi tâm trí không bị dắt mũi bởi sợ hãi hay tham lam, mỗi quyết định giao dịch đều trở nên tỉnh táo hơn, nhẹ nhàng hơn.

2. Tư duy rõ ràng, tập trung vào điều quan trọng

Một khi tâm thức đã lắng đọng, bạn cần rèn tư duy rõ ràng để xác định mục tiêu, biết chọn lọc thông tin và giữ kỷ luật trong phương pháp giao dịch. Thị trường không thật sự phức tạp, nhưng chúng ta tự làm nó rối lên bằng vô vàn cảm xúc và mong cầu. Tư duy rõ ràng giúp bạn tập trung vào điều cốt lõi: Xu hướng giá, yếu tố cơ bản, thời điểm vào lệnh, cách đặt dừng lỗ, chốt lời… Khi biết đâu là trọng điểm, bạn sẽ không mất quá nhiều năng lượng cho những yếu tố “nhiễu” xung quanh.

Ngoài ra, vẫn nắm bắt tư duy đích đến trong ngành: Như tư duy về xác suất, tư duy giữa kỳ vọng và kỷ luật,…

3. Hành vi đúng lúc, đúng chỗ

Giao dịch là câu chuyện của thời điểm. Không ai có thể thắng tất cả, nhưng người giao dịch tỉnh táo sẽ biết vào, ra lệnh đúng lúc. Kết hợp giữa quản trị tâm thức và tư duy rõ ràng, bạn sẽ đưa ra các hành vi giao dịch hợp lý:

– Biết đứng ngoài thị trường khi tín hiệu chưa rõ.

– Biết chốt lời hoặc cắt lỗ dựa trên nguyên tắc, không phải cảm tính.

– Không bị tham lam hay sợ hãi làm tê liệt hành động.

Cách bạn hành động nói lên kỷ luật và tầm nhìn trong giao dịch. Sai lầm đôi khi khó tránh, nhưng chính cách hành động linh hoạt, đúng mực mới quyết định bạn sẽ tồn tại lâu dài hay không.

4. Nhân quả – Mỗi quyết định đều có kết quả tương xứng

Quy luật nhân quả không chỉ đúng trong đời sống mà còn vô cùng rõ ràng trên thị trường. Mỗi lệnh giao dịch là một “hạt giống” bạn gieo xuống; cái bạn nhận lại, lợi nhuận hay thua lỗ, chính là “quả” tất yếu. Hiểu được điều này, bạn sẽ chịu trách nhiệm với mọi quyết định, không đổ lỗi cho thị trường hay ai khác. Nếu lỗ, đó là bài học để điều chỉnh; nếu lãi, hãy đừng tự mãn, mà nhìn lại quy trình để duy trì thành công. Nắm vững nhân quả cũng giúp bạn bình thản đón nhận kết quả, tránh rơi vào vòng xoáy cảm xúc cực đoan (quá hưng phấn khi thắng, quá hoảng loạn khi thua).

Khi bạn kết hợp bốn yếu tố trên, tâm thức lắng đọng, tư duy rõ ràng, hành vi đúng lúc, và thấm nhuần nhân quả, thị trường sẽ dần hiện ra với sự đơn giản vốn có. Giao dịch trở thành một trải nghiệm nhẹ nhàng, không còn là cuộc rượt đuổi mệt mỏi giữa nỗi sợ thua lỗ và ham muốn kiếm tiền. Quan trọng hơn, kỹ năng quản trị tâm thức này còn giúp bạn giàu toàn diện, giàu không chỉ về tài chính, mà cả về nội tâm, sức khỏe tinh thần và những giá trị bền vững khác trong cuộc sống.

Tâm trí nhanh hơn ánh sáng

Tâm trí con người thực sự đáng kinh ngạc. Chúng ta có thể ngay lập tức tưởng tượng mình trên phố Wall với con bò vàng tượng trưng cho sự thịnh vượng, hoặc du hành về kim tự tháp Ai Cập trong chớp mắt. Suy nghĩ dường như vượt xa tốc độ ánh sáng. Nhưng trong giao dịch, việc “phóng tầm suy nghĩ” quá xa bị bám chấp vào tiền bạc, danh vọng hay nỗi sợ lại chính là cản trở lớn nhất.

Thấu hiểu thị trường, tâm thức không phải ở tương lai giá tăng, giảm hay quá khứ đã qua mà chính ở hiện tại. Hiện diện tại đây, ngay bây giờ, là cách duy nhất để nhìn thấy cơ hội và hành động một cách tỉnh táo. Chính bài học này sự hiện diện tôi đã học được qua những trả giá rất đắt, nhưng đổi lại là một nhận thức vô cùng quý giá: “Sự hiện diện là cách duy nhất để giao dịch thành công.”

Vì tâm trí xử lý mọi tình uống chỉ trong tích tắc, để giữ được sự định tâm trong giao dịch rất cần một tuân theo chu kỳ và nhịp điệu tâm thức.

Tâm thức, cũng như cơ thể, cần thời gian và nhịp điệu để đạt được sự minh mẫn. Việc rất quan trọng là dành thời gian định kỳ để “tái tạo năng lượng tâm thức”. Ví dụ, trong giao dịch, bạn có thể nhận thấy rằng:

– Ban đầu, sự tập trung cao độ mang lại hiệu quả tuyệt vời, nhưng dần dần, tâm trí trở nên mệt mỏi và thiếu sáng suốt.

– Thời gian nghỉ ngơi định kỳ giúp tái tạo tâm thức, làm mới năng lượng và đưa bạn lên một tầm cao mới.

Ứng dụng quản trị tâm thức trong giao dịch

1. Cảm thấy trạng thái rung động điện từ nội tâm hướng âm, không giao dịch.

2. Cảm thấy bồi hồi, sợ hãi, không giao dịch.

3. Cảm thấy hào hứng dễ vội vàng, không giao dịch.

Chỉ bước vào thị trường khi tâm thái lắng đọng và cân bằng. Những gì xảy ra tiếp theo chính là điều đáng xảy ra.

Tâm thức trong giao dịch không chỉ là một kỹ năng đó là nghệ thuật. Hãy luôn lắng đọng, cân bằng và hiện diện. Chỉ khi tâm trong sáng như pha lê, bạn mới thấy được thị trường với sự đơn giản và rõ ràng. Và khi đó, giao dịch sẽ không còn là một cuộc chiến, mà là một hành trình hòa nhịp cùng thị trường.

Tiến gần đến “tự nhiên biết nên làm gì phù hợp”

Đây chính là trạng thái không cần bất kỳ nỗ lực nào. Tức là chỉ đơn giản là nhận được, càng cố gắng, càng nỗ lực lại càng không tiến vào trạng thái này.

Khi bạn hoàn toàn chấp nhận thực tế tâm thức của thị trường, bạn sẽ đồng thời chấp nhận được rủi ro trong giao dịch. Khi chấp nhận rủi ro, bạn loại bỏ khả năng diễn giải thông tin thị trường một cách đau đớn. Và khi bạn không còn định nghĩa hay giải thích thông tin thị trường theo cách đau đớn, tâm trí bạn sẽ không còn gì phải né tránh, không còn gì phải bảo vệ.

Khi không có gì cần bảo vệ, bạn sẽ có thể tiếp cận toàn bộ kiến thức về bản chất của sự vận động thị trường mà bạn đã tích lũy được. Không còn bất kỳ sự chặn đứng nào trong tâm trí, điều đó có nghĩa là bạn sẽ nhận thức được tất cả những khả năng mà mình đã học (một cách khách quan). Vì tâm trí bạn mở ra cho dòng năng lượng thực sự, bạn sẽ tự nhiên khám phá ra những khả năng (lợi thế) mà trước đây bạn không thể nhận thấy.

Để tâm trí bạn mở ra kết nối tương đồng tần số rung động năng lượng dòng chảy thị trường, bạn không thể ở trong trạng thái mà bạn nghĩ rằng mình đã biết trước điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Khi bạn hoàn toàn thoải mái với việc không biết điều gì sẽ xảy ra, bạn có thể tương tác với thị trường từ góc nhìn nơi chính thị trường “kể” cho bạn biết điều gì có khả năng xảy ra từ góc độ của nó.

Tại thời điểm đó, bạn sẽ ở trạng thái nhận thức nội tâm tốt nhất để bước vào “tự nhiên biết nên làm gì phù hợp”, nơi bạn kết nối với dòng chảy cơ hội của từng khoảnh khắc hiện tại.