TTS feed content

SANTIAGO, MỘT KẺ NGHÈO XÁC THỊT NHƯNG GIÀU PHẨM GIÁ. Khi ta gặp Santiago, nhân vật chính trong Ông già và biển cả, điều đầu tiên dễ nhận ra là vẻ ngoài của một lão già đã đi quá nửa đời người. Lão “gầy và hốc hác, với những vết nhăn sâu trũng trên gáy”, “trên má có nhiều vết sẹo cũ do dây câu kéo những con cá lớn để lại”, và đôi tay chai sần của lão “nứt nẻ như gỗ khô vì thiếu cá lâu ngày”. Một người như thế, có vẻ như đã bị cuộc sống quật ngã. Nhưng Hemingway đâu có viết về một người bị đánh bại. Ông viết về một “lão già cô đơn, không ai giúp đỡ, không còn gì để mất và bởi thế, không còn gì để sợ”. Và bên trong Santiago, là một tâm hồn khác hẳn vẻ ngoài mỏi mòn ấy. Biển cả như một người phụ nữ, người tình, người bạn, người mẹ Santiago gọi biển là “la mar” cách gọi giống cái trong tiếng Tây Ban Nha. Không phải ai cũng gọi như vậy. Với lão, biển là một người đàn bà dịu dàng, có khi ban phát, có khi từ chối, nhưng luôn đáng yêu. Lão không xem biển như đối tượng để chinh phục, mà là một thực thể sống để thấu hiểu, để sẻ chia. Ở đó, con người không phải kẻ chiến thắng mà chỉ là một sinh vật nhỏ bé đang đi tìm ý nghĩa. Sự cô độc và những cuộc đối thoại một mình Không còn ai cùng ra khơi, lão nói chuyện một mình với cá, với biển, với chính mình. “Có khả năng lão bắt đầu nói lớn tiếng như thế, lúc chỉ còn lại một mình khi thằng bé đã bỏ đi.” Cô độc trong hình hài, nhưng nội tâm của lão là một thế giới đầy ắp câu hỏi, triết lý, sự quan sát và tình thương, một kiểu triết nhân mặc áo chài lưới. Tình yêu với muôn loài ngay cả với con cá mà mình đang bắt Santiago không xem cá là “chiến lợi phẩm”. Lão gọi con cá kiếm khổng lồ là “anh bạn”, xin lỗi nó, trò chuyện với nó, ngưỡng mộ nó vì sức mạnh và sự dẻo dai. Lão thương cả lũ cá chuồn, lũ chim nhạn biển sống lay lắt ngoài khơi, và cả loài rùa chậm chạp, câm nín, nhưng dẻo dai như chính lão. May mắn không phải là phép màu, mà là phần thưởng cho người sẵn sàng “Mình ưa sự chuẩn xác hơn. Rồi may mắn sẽ đến khi bạn đã sẵn sàng.” Santiago không ngồi đợi vận may. Lão chuẩn bị dây, mồi, móc câu và tâm thế. Lão là hình mẫu của người tin vào giá trị của lao động, và hiểu: chỉ ai đủ bền bỉ mới xứng đáng nhận qủa ngọt của số phận. Hy vọng chưa bao giờ tắtBa ngày ba đêm chiến đấu với cá kiếm, rồi lại mất trắng vào tay bầy cá mập. Trở về với chiếc thuyền gãy nát, con cá chỉ còn lại bộ xương. Nhưng Santiago vẫn không bị khuất phục. Lão ngủ, mơ thấy sư tử như một đứa trẻ mơ về sức mạnh. Bởi sâu trong ông lão ấy, vẫn còn nguyên vẹn một niềm tin trẻ trung vào chính mình và cuộc đời. Santiago là hiện thân của con người lao động, nhọc nhằn nhưng không lụi tàn, cô đơn nhưng không gục ngã. Dưới vẻ ngoài nhăn nheo và tấm lưng còng, là một tâm hồn chan chứa yêu thương, bền bỉ và kiêu hãnh. Một đại dương thẳm sâu không sóng gió nào khuấy động nổi. Và có lẽ, chính vì những tâm hồn như vậy, mà biển cả vẫn chưa bao giờ thôi đẹp.