ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ: KHÚC CA KIÊN CƯỜNG DÀNH CHO NHỮNG CON NGƯỜI LAO ĐỘNG Trong lòng biển cả bao la, lão ngư Santiago, nhân vật chính của “”Ông già và biển cả”” hiện lên như một biểu tượng lặng lẽ mà kiêu hãnh của con người trước số phận. Lão già Santiago gầy gò, da nhăn nheo cháy nắng, bàn tay sần sùi vì kéo dây câu. Cái nghèo, tuổi già và 84 ngày trắng tay khiến người làng gọi lão là “”salao”” (tột cùng của sự xui xẻo). Nhưng lão không phải là kẻ cam chịu. Trong cái dáng vẻ tàn tạ ấy là một tâm hồn đầy sức sống, thông minh và sâu sắc. Lão vẫn ra khơi mỗi ngày, vẫn ngẩng cao đầu giữa ánh mắt giễu cợt của người đời. Sự kiên trì ấy chính là ngọn lửa âm ỉ của phẩm giá. Người bạn nhỏ Manolin, cậu bé từng đi câu cùng lão là nhân chứng cho thứ tình bạn hiếm có trong đời. Dù bị cha mẹ cấm, Manolin vẫn chăm sóc, tin tưởng và yêu quý lão vô điều kiện. Trong mối quan hệ ấy, ta thấy được sự kế thừa giữa các thế hệ, giữa niềm tin và lòng trung thành không điều kiện. Santiago yêu biển như yêu một người phụ nữ. Lão gọi biển là “la mar”, danh từ giống cái trong tiếng Tây Ban Nha, không phải để chinh phục, mà để tôn trọng. Lão hiểu biển như hiểu một người tình: “Ông lão bao giờ cũng nghĩ rằng biển là thứ gì đó đậm nét nữ tính, ban phát và từ chối những ân huệ lớn lao, và nếu nàng biển có tỏ ra hung dữ hay quỷ quyệt cũng là vì nàng không thể giúp họ nữa.” Lão đồng cảm với cá chuồn, thương chim nhạn biển nhỏ bé phải chống chọi với gió to, và yêu mến cả những con rùa, thứ động vật bị người đời xem thường vì chậm chạp. Santiago không đơn độc, lão có những người bạn dưới đại dương, là cá, là sóng, là gió. Nhưng biển đâu dễ chiều lòng người. Ở ngày thứ 85, Santiago câu được một con cá kiếm khổng lồ. Cuộc chiến bắt đầu, ba ngày ba đêm kéo dài đầy căng thẳng và tôn nghiêm. Lão không ghét con cá. Trái lại, lão gọi nó là “anh bạn”, “đối thủ xứng đáng”, và giết nó như một chiến binh giết một chiến binh, không vì thù hằn, mà vì sống còn. Thắng được cá kiếm nhưng lão thua đàn cá mập. Chúng đến theo mùi máu, rỉa nát xác cá kiếm khi lão đang cố đưa nó về bờ. Lão kiệt sức, chiến đấu bằng cả mái chèo, con dao, thậm chí cả cột lái thuyền. Nhưng rốt cuộc, về đến bờ, chỉ còn bộ xương trắng. Santiago nhận ra mình đã bị đánh bại.”Lão biết, giờ đây mình đã bị đánh bại hoàn toàn, không thể nào cứu vãn nổi” Nhưng bộ xương khổng lồ của con cá kiếm là minh chứng cho cuộc chiến vĩ đại của Santiago. Người đời thấy “xác con cá to lắm”, họ thì thào tôn kính. Nhưng chỉ có lão biết, thứ lão giữ được không phải là thịt cá, mà là phẩm giá. Ernest Hemingway đã dùng bút pháp tối giản mà sâu sắc, đặt từng câu chữ như lưỡi dao lạnh chạm vào cảm xúc người đọc. Không triết lý ồn ào, chỉ là những độc thoại lặng lẽ của ông già giữa đại dương, mà như chứa đựng cả câu hỏi về con người, số phận và niềm tin. “Ông già và biển cả” không chỉ là một câu chuyện câu cá. Nó là biểu tượng cho khát vọng chinh phục ước mơ, lý tưởng sống lớn lao, cho dù cái giá phải trả là sự mất mát. Câu chuyện ca ngợi tinh thần lao động chân chính, lòng dũng cảm, và phẩm giá con người, trong một thế giới nơi đôi khi chúng ta thua, nhưng vẫn có thể thua một cách kiêu hãnh vì “Con người có thể bị huỷ diệt, nhưng không thể bị đánh bại.”